1
BEHAALDE 0PSTAHD DE OVERWINNING
Russen verlaten Boedapest
Groet van A.R.-convent aan
H.M. Koningin Juliana
Gedeeltelijke mobilisatie
van Israëlische leger
In hoofdstad zevenduizend doden
Hortgarije op
agenda V.
Het drama van Magyarovar
Nagy willigt eisen van het verzet in
Dulles belooft
Hongarije hulp
Kds Utas
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
J'
Zelfs kinderen
vochten
Zwarte vlaggen
Russen in kazernes
Drie jongelui uit
Schelde gehaald
„Derde weg" en
k westie-Soestdijk"
Algerijnse
verzetsleiders
Parijse cel
naar
iraakse troepenconcentraties
Beverly en Sherwood
opgetogen naar huis
'53
Ned. kustvaarder na
aanvaring gezonken
Onrustig Algerië
DOOR DE WERELD
itoorj It Vorststraat 80, Goes.
Telefoon 2438 (b.g.g. voor redactie
3987, voor adm. 2970), Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noord
straat 35. Tel. 2009, Tel. redactie 2347
en 3162; Vlissingen: Nieuwstraat 68,
Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Lie Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0,52 per week,
ƒ2,20 per maand, ƒ6,50 per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per man.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord
Zeenwsch Dagblad
f
WONINGRAAD
ONTSTEMD
(zie pag. 2).
12e Jaargang No. 3538
Wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. J. J. de Jong - Directeur: Jacq de Smit
Maandag 29 okt. 1956
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Dinsdag: Zon op 7.32 u., onder 17.16
u. Maan op 3.31 u., onder 15.31 u.
Hoogwater dinsdag 30 oktober:
Vlissingen: 11.03 u. 1.73 m. 23.41 u. 1.98
m. Terneuzen: 11.35 u. 1.90 m., u.
m. Wemeldinge: 0.11 u. 1.75 m.,
12.47 u. 1.53 m. Zierikzee: 12.27 u. 1.33
m., u. m.
WENEN, 29 okt. De strijd in Hon
garije, die nu aan het luwen is, is zeer
Verbitterd en buitengewoon wreed ge
weest, vooral in Boedapest.
Een Oostenrijkse arts die de opstan
delingen in Boedapest heeft geholpen,
en in Oostenrijk is teruggekeerd, heeft
verteld dat hij kinderen de Russen
heeft zien bestrijden. Hij zag een jong
meisje dat brandende proppen vodden
in Russische voertuigen gooide. Een
jongen van negen jaar stair een band
van een Russische pantserauto lek.
Terwijl een Russische soldaat bezig
was en reservewiel te monteren,
boorde de jongen een gat in de ben
zinetank en stak de zaak in brand. De
dokter had niet gezien of de jongen
heeft kunnen ontsnappen of samen
met het voertuig is verbrand.
WENEN, 29 oktober. Het is uitermate moeilijk zich een beeld
te vormen van de situatie in Hongarije. Zaterdag en ook gisteren is
nog verwoed gevochten en uit de berichten, die werden ontvangen,
kon men de indruk krijgen dat de verzetsmensen in de meeste plaat
sen aan de winnende hand waren. Radio-Boedapest, die steeds in
handen van de regering is gebleven, deed verscheidene keren op
roepen tot de opstandelingen om de wapens neer te leggen.
Gisteravond heeft de Hongaarse eerste minister Imre Nagy, voor radio-
Boedapest verklaard, dat de Sowjettroepen onmiddellijk uit Boedapest zullen
worden teruggetrokken. De Sowjet-opperbevelhebber in Hongarije had een
desbetreffend voorstel goedgekeurd. Nagy zei voorts, onmiddellijk bespre
kingen met de Russische regering te zullen beginnen over de terugtrekking
van Russische troepen uit geheel Hongarije.
De Hongaarse premier gaf vervol
gens de verzekering, dat niemand die
deelgenomen heeft aan de strijd ge
straft zal worden. Vannacht werd me
degedeeld dat de Russen uit Boedapest
vertrekken.
Premier Nagy heeft voor de radio
in de afgelopen dagen keer op keer be
loften gedaan. Een nieuwe regering
werd in het vooruitzicht gesteld, die
„de eisen van het volk zal uitvoeren".
Twee groepen
Het schijnt echter dat Nagy geen
algemene en vrije verkiezingen heeft
beloofd en hierop hebben de verzets
lieden ook aangedrongen. Alle ver
zetsgroepen hebben echter niet de
zelfde eisen gesteld.
„Er zijn twee soorten communisten",
verklaarde gisteren een verzetsstrijder
aan een speciale verslaggever van het
A.N.P. Zij, die het hele communisme
willen verdrijven en zij, die alleen
maar het Russische communisme wil
len vervangen door een nationaal com
munisme, net als Tito. Wij hier in het
westen zijn van de eerste soort, net als
de mensen in Boedapest en de andere
grote steden. Maar op het platteland
overheerst de tweede soort. Wie zal
het winnen? Hij haalde de schouders
op.
Nagy kondigde aan dat de staatsvei-
ligheidspolitie zal worden ontbonden
en dat de onderhandelingen met de
Sow jet-Unie ook zullen gaan over de
toekomstige betrekkingen tussen de,
twee landen.
Overwinning behaald
Het in handen van het verzet zijnde
opgeroepen tot staking van de strijd.
„De nationale opstand heeft de over
winning behaald, de Russische troepen
hebben gecapituleerd, de regering zal
al onze eisen inwilligen, schiet niet
meer op de regeringstroepen", aldus de
leider van het revolutionaire comité In
Miskolcz.
De radio deelde voorts mee, dat de
Hongaarse uraniummijnen niet meer
door de Russen worden geëxploiteerd,
maar nu eindelijk aan het Hongaarse
volk hehoren.
Een leider der opstandelingen te
Boedapest heeft verklaard, dat volgens
hem ter beschikking staande gegevens
in de hoofdstad tot nu toe ongeveer
7000 doden zouden zijn gevallen. Het
westen van Hongarije was gisteren in
de handen der opstandelingen. Hoewel
er hier en daar Russische garnizoenen
liggen, werd er niet gevochten.
Voor het eerst sinds de communisten
in Hongarije aan de macht zijn, heeft
radio-Boedapest het geluid van kerk
klokken laten horen voor de uitzen
ding van het nieuws. Dit geschiedde
zondagmiddag.
Uit vele landen, o.a. uit Nederland,
wordt medische hulp verleend aan
Hongarije.
SOPRON, 29 okt. (A.N.P.). In tal
van Hongaarse plaatsen, die ln handen
van het verzet zijn, wapperden de na
tionale vlaggen van de vensters, daken
en torens. Bijna evenveel andere vlag
gen hangen er naast, geheel zwarte,
die zijn uitgestoken ten teken van
rouw over hen, die zijn gevallen.
TilburgNijmegen
1 oktober 1957 elektrisch
UTRECHT, 27 okt. Waarschijn
lijk nog dit jaar zal worden begonnen
met de werkzaamheden voor de elek
trificatie van het baanvak Tilburg
Nijmegen. Verwacht wordt dat met
de winterdienst van 1957 deze Ujn
elektrisch bereden zal worden. Alk
maarDen Helder zal dan het volgen
de elektrificatie-object zijn.
-■ Ter gelegenheid van het tienjarig
bestaan van het NederlandsBelgisch
cultureel akkoord is de minister van
onderwijs, kunsten en wetenschappen,
mr. L. M. J. Th. Cals, benoemd tot
groot kruis in de Kroonorde van Bel-
NEW YORK, 29 okt. (Reuter/APP).
De Veiligheidsraad heeft zondag, on
danks een protest van de Sowjet-Unie.
besloten „de toestand in Hongarije" op
de agenda te plaatsen, zoals verzocht
door de westelijke Grote Drie.
De uitzendingen van de B.B.C. in het
Russisch, die de laatste tijd in de Sow--
jet-Unie ongestoord werden ontvau»
gen, worden nu weer gestoord, blijk*»
baar met het oog op het nieuws over
Hongarije.
In Polen
LONDEN, 27 okt. Alle Sowjet-
militairen in Polen zijn thans terug in
hun kazernes, heeft radio-Warschau
zaterdagavond gemeld.
De leider van de Poolse communis
ten, Gomulka, heeft, naar men zater
dagavond ln gewoonlijk welingelichte
kringen te Warschau dacht, zijn bezoek
aan Moskou uitgesteld met het oog op
de gebeurtenissen in Hongarije.
De seismograaf van de universiteit
te Berkeley in Californië heeft vrij
dag een der hevigste aardbevingen van
dit jaar geregistreerd. Het centrum
van deze aardbeving is gelegen in het
radiostation Miskolcz heeft gisteravond zuid-oosten van de Stille Zuidzee.
L^n beeld van de ongeregeldheden in
de Hongaarse hoofdstad Boedapest.
Eén van de opstandelingen tegen het
bewind is op een ladder geklommen
om een Russisch embleem van het
'tcdhuis af te halen, terwijl de menigte
toekijkt.
Kardinaal Wyszynski weer in
funktie
WARSCHAU, 29 okt. (A. F.P.).
Kardinaal Stefan Wyszynski, primaat
van Polen, is in Warschau terugge
keerd en weer in funktie, zo wordt
officieel te Warschau meegedeeld.
(Dit is, zoals bekend, de Oudtesta
mentische zegenbede. Red.).
Scholieren wilden zeilen
UTRECHT, 27 oktober. Op de
tweede dag van het A.R.-partijconvent
(zie ook pag. 3) heeft de heer Bruins
Slot een beschouwing gehouden over
de kabinetsformatie. Hij merkte o.a. op
dat als prof. Scholten de portefeuille
van Overzeese Rijksdelen zou hebben
aanvaard, prof. Zijlstra niet in het ka
binet zou zün g treden.
GROET AAN VORSTIN
Het convent heeft aan H. M. Konin
gin Juliana, die momenteel met va
kantie in het buitenland verblijft een
telegram gezonden van de volgende in
houd: „De Here zegene en Hij behoede
U, de Here doe zijn aangezicht over U
lichten. De Here verheffe zijn aange
zicht over U en geve U vrede".
DE BILT ZEGT:
Meer wind dan gisteren
Veranderlijke bewolking met enkele
buien. Matige, tijdelijk krachtige wind
uit westelijke richtingen. Ongeveer
dezelfde temperaturen als gisteren.
VLISSINGEN, 29 oktober. De
loodsboot „Kabeljauw" te Vlissingen
heeft gisteren drie leerlingen van de
Zeevaartschool, die wilden zeilen uit
het Scheldewater gehaald en ver
kleumd van de kou op het roeiershoofd
gezet.
De drie jongelui waren met de niet
voor zeilen geschikte sharpie van de
Zeevaartschool het water op gegaan.
Het bootje sloeg plotseling om, waar
schijnlijk doordat de jongelui zich te
veel naar één kant hebben begeven,
De loodsboot schoot onmiddellijk te
hulp.
(Van een speciale verslaggever)
NICKELSDORP, 29 okt. In
het kleine Hongaarse stadje Ma
gyarovar, ongeveer twintig kilo
meter van de Oostenrijkse grens,
is de opstand een drama geweest.
Ooggetuigen van dit drama zijn in
Nickelsdorf aangekomen om het te
vertellen, huilend van woede en
met bevende stem.
Eergisteren is het gebeurd. Mannen,
vrouwen en kinderen van Magyarovar
trokken naar de plaatselijke kazerne,
de nationale driekleur meedragend.
Zij gingen verwijdering eisen van het
communistische symbool van de ka
zerne. Een vrouw liep voorop. Het op
treden der soldaten wekte vertrouwen.
Een officier van de veiligheidspolitie
kwam naar bulten. De vrouw ging op
hem toe en praatte met hem. De an
deren zagen, hoe zij elkaar daarna
kusten. De vrouw beduidde haar me
de-demonstranten naderbij te komen.
AMSTERDAM, 27 okt. (A.N.P.).
In een te Amsterdam gehouden con
gres onder auspiciën van „De derde
weg" in samenwerking met „Kerk en
Vrede", de vredescommissie van het
genootschap der Vrienden-Quakers en
de Vereniging van Vrije Socialisten
met als thema: ,Is er een andere weg?'
is ook over wat men noemt de „kwes-
tie-Soestdijk" gesproken.
Een forum, bestaande uit o.m. Mr.
J. H. van Wijk, Dr. P. J. Meertens, Ir.
P. Schut, Ir. H. J. van Steenis, J. W. E.
Riemens en Dr. O. Noordenbos behan
delde, behalve enkele vraagstukken
van algemene strekking, de „kwestie-
Soestdijk", waarover zaterdag een
extra-editie van het orgaan van „De
derde weg" is verschenen.
De heer J. W. E. Riemens, secretaris
van deze organisatie, zei in dit ver
band dat „het Nederlandse volk zal
moeten beseffen dat het een pacifisti
sche Koningin heeft". „Het is nu maar
de vraag", zo betoogde hij, „of het Ne
derlandse volk bereid is deze Konin
gin haar troon te laten behouden". „Zij
staat op de bres voor de menselijke
waardigheid, de verbroedering der
volkeren en het uitbannen van iedere
ongezond oorlogszuchtig ageren". Dit
kan „De derde weg" alleen maar ver
heugen", aldus de heer Riemens.
„Nochtans", zo verklaarde hij, „wil
len wij de Koningin niet monopolise
ren".
Uit de kazerne kwamen ongeveer
twintig leden van de veiligheidspoli
tie. En op het ogenblik dat de ver
broedering zou beginnen, trok de offi
cier een handgranaat uit zijn gordel en
wierp die tussen de demonstranten.
Tegelijkertijd gaf hij bevel te vuren.
Uit twintig machinepistolen werden
de betogers beschoten. Toen enkele
minuten later het kazerneterrein was
schoongeveegd, lagen er vijftig doden
en meer dan tweehonderd gewonden.
Later stierven nog veertig mensen aan
hun verwondingen.
De volgende ochtend zijn de officier
van de veiligheidspolitie en een van
zijn mensen in het openbaar opgehan
gen.
DALLAS, 29 okt. (Reuter). De
Amerikaanse minister van buitenland
se zaken, Dulles, heeft in een rede te
Dallas in Texas verklaard, dat het
„heldhaftige volk van Hongarije" kan
rekenen op hulp alt de Amerikaanse
overvloed om het door de overgangs
tijd heen te helpen wanneer het rijn
produktiekrachten weer voor zichzelf
gaat gebruiken in plaats van voor „uit
buitende meesters".
Volgens Dulles treedt de zwakte van
het Sowjetrussische imperialisme
geen militaire zwakte noch gebrek aan
materiële macht thans aan het licht.
Het is zwak doordat het een onnatuur
lijke tyrannie probeerde in stand te
houden door het onderdrukken van
menselijke aspiraties die niet altijd
maar onderdrukt kunnen blijven en
door het verbergen van waarheden die
niet altijd maar verborgen konden blij
ven.
Dulles zei dat de Verenigde Staten
bij het verlenen van hulp geen econo
mische verbintenissen als voorwaarde
zullen stellen en er ook niet op reken
den dat deze volkeren eventueel mili
taire bondgenoten zouden worden.
PARIJS, 28 okt. (A.F.P.). De vijf
dinsdag j.l. door de Fransen gearres
teerde leiders van het Algerijnse ver
zet zijn naar Parijs overgebracht, waar
zij in de gevangenis zijn opgesloten.
Eén-schoois vlammenwerper
Door de A.B.C. (Atomische, Bacterio
logische en Chemische) afdeling van
het Amerikaanse leger is een één-
schoots lichtgewicht vlammenwerper
ontwikkeld, die een dezer dagen werd
gedemonstreerd. Het apparaat weegt
ongeveer een derde van het oude
en is hierdoor zeer geschikt om dob
luchtlandingstroepen te worden ge
bruikt. Op de foto ziet men e
schot van de nieuwe vlammenwerpe',
tijdens de demonstratie.
Spanning in Midden-Oosten
TEL AVIV, 29 okt. (Reuter)
Israel gaat gedeeltelijk mobilise
ren, zo is officieel ln Tel Aviv be
kendgemaakt. De maatregel wordt
genomen met het oog op Iraakse
troepenconcentraties langs de Jor
daanse grens en omdat Jordanië
deel uitmaakt van een gemeen
schappelijk opperbevel onder lei
ding van Egypte.
President Eisenhower heeft er bij de
premier van Israel, Ben Goerion, op
aangedrongen niets te doen dat de
vrede in gevaar kan brengen. Er zul
len met spoed besprekingen met
Frankrijk en Engeland over de toe
stand :n het Midden-Oosten worden
gevoerd.
De Amerikaanse president heeft ook
de Arabische landen verzocht zich te
onthouden van daden die tot vijande
lijkheden kunnen leiden,
In de Jordaanse sector van Jeruza
lem heeft een menigte Jordaniërs zon
dag het Franse consulaat in brand ge
stoken. Jordaniërs hebben ook de
Franse ambassade in Amman in brand
pogen te steken.
SYRIË
In Syrië heeft zondag de regering in
Aleppo de noodtoestand afgekondigd
nadat een menigte een Franse school
en andere instellingen in brand had
gestoken.
In geheel Syrië werd zondag ge-
's-GRAVENHAGE, 27 oktober.
„We hebben veel geleerd". Dat is de
conclusie van Beverly Bishop (23) uit
Sherwood Wisconsin en Diane Dame-
ron (20) uit Marianna Arkansas, twee
Amerikaanse boerendochters, die vier
maanden op het Nederlandse platte
land hebben geleefd en gewerkt, o.a.
in Zeeland.
Zij hadden niet zoveel fiducie in het
Nederlandse boerenleven, toen zij op
de heenreis waren. Nu zijn zij enthou
siast. Op het Nederlandse platteland is
het leven veel gezelliger en de fami
liehanden zijn veel sterker dan in de
Ver. Staten.
Ieder van hen heeft 600 700 kleu
renfoto's van het leven in ons land ge
nomen. Zij zullen voor hun tijdgeno
ten in de Ver. Staten lezingen houden
over hun belevenissen hier.
Ter gelegenheid van het tienjarig
bestaan van het Ned.-Belgische cultu
reel akkoord is bij K.B. bij bevorde
ring benoemd tot grootofficier in de
Orde van Oranje-Nassau de letterkun
dige Herman Teirlinck.
staakt uit protest tegen het arresteren
door de Fransen van de vijf leiders vafl
het Algerijnse verzet.
0
Kok wordt vermist
's-GRAVENHAGE, 27 okt. Van
nacht is de Groningse kustvaarder
„Tinda" ongeveer drie mijl uit de kust
van Jutland ter hoogte van Aarhus, na
een aanvaring met het Deense schip
„Birte" gezonken.
De „Tinda", een 281 ton metende
kustvaarder van de rederij D. Veen-
ma uit Groningen, had 7 opvarenden
aan boord, waarvan de „Birte" en 0
heeft kunnen redden. Onder hen be
vond zich de vrouw van de kapitein.
M. Bloem. De kok wordt echter nog
steeds vermist.
De „Birte", een vrachtschip van
ton was onderweg van Gdynia
Antwerpen.
ALGIERS, 28 okt. (A.F.P.). Zoit
dag is te Algiers medegedeeld, dat een
grote groep opstandelingen een aanta}
Franse militairen ten zuid-oosten vap
Algiers in een hinderlaag heeft doen
lopen. Hierbij zijn 23 Franse militairen
en negen burgers om het leven geko
men.
a. Opstandelingen op Cyprus hebben
zondagochtend ten noorden van Pa
phos een bom geworpen naar een
vrachtauto met Britse militairen,
waardoor twee der inzittenden om het
leven zijn gekomen en twee gewond.
In Apeldoorn bestaan plannen om
een of meer rijdende badinrichtingen
in bedrijf te stellen, speciaal ten be
hoeve van de bewoners van de buiten
wijken. De gemeenteraad zal vermoe
delijk binnenkort over een desbetref
fend voorstel hebben te beslissen.
In Polen worden steeds meer hoge
partijfunktionarissen gedwongen ont
slag te nemen naar aanleiding van hun
verzet tegen de „democratisering".
Studenten van de Humboldt-Univer-
siteit te Oost-Berlijn hebben geëist,
dat toestemming wordt gegeven voor
een massabijeenkomst, waarbij vrije
lijk zou mogen worden gesproken over
de gebeurtenissen in Hongarije.
- Ruim dertig branden zijn vrijdag
avond en zaterdag in Marokko gesticht
en het aantal vermoorde Europeanen
in het gebied van Meknes is zaterdag
gestegen tot 51.