Sowjettroepen herstelden (op verzoek) de orde in Hongarije Nieuw kabinet sceptisch ontvangen in de Tweede Kamer Krijgsraden opgericht in het gehele land Anti-Russische betogingen en gevechten in Poolse hoofdstad Zware straatgevechten en branden in Boedapest Russische troepen in Polen morgen naar bases terug Verklaring van vijf fracties over „kwestie-Soestdijk" Vele doden bij onlusten in Boedapest Regering kondigt noodtoestand af Het wachten is op daden PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Imre Nagy teruggekeerd als premier Vandaag reactie van regering Gehangenen vrij in Poznan Demonstralies in N.-Afrika Militairen helpen politie niet Levensonderhoud weer duurder Weg met de Russen Hoofdkantoor: L, Vorststraat 90, Goes. TelefooD 2438 (b.g.g. voor redactie 8987, voor aöm. 2970), Giro 274289. Kantoren: Middelburg: Korte Noord- straat 85. Tel. 2009, Tel. redactie 2347 en 8162; Vlissingen: Nieuwstraat 68, Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28. Exploitatie: Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes. Abonnementsprijs 0,52 per week, 2,20 per maand, 6,50 per kwartaal. Losse nummers 13 cent. Advertentieprijs 24 cent per nun. Rubriek Kabouters 10 cent per woord Zeeuwsch Dagblad 12e Jaargang No. 3535 Wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. J. J. de Jong - Directeur: Jacq de Smit Donderdag 25 okt. 1956 r "Y Wordt het ijzeren gordijn verhangen (Zie pagina 1 en D Op- en ondergang van Zon en Maan: Vrijdag: Zon op 7.24 u., onder 17.24 u. Maan op 23.33 u., onder 13.50 u. Hoogwater vrijdag 26 oktober: Vlissingen: 6.03 u. 1.73 m., 18.39 u. 1.83 m. Terneuzen: 6.33 u. 1.91 m., 19.08 u. 2.01 m. Wemeldinge: 7.44 u. 1.55 m., 20.12 u. 1.69 m. Zierikzee: 7.22 u. 1.36 m., 19.55 u. 1.50 m. WENEN, 24 oktober. Reuter. De Hongaarse regering heeft vandaag de hulp ingeroepen van Sowjettroepen om de orde te herstellen, terwijl de voormalige gezuiverde „Titoïstische" Imre Nagy weer premier is geworden na een nacht van straatgevechten, waarin vele militai- i«r, leden van de veiligheidsdienst en burgers zijn gedood. Radio Boedapest, die het beroep op Sowjettroepen, vervat in een regeringsbesluit, heeft gemeld, berichtte verder, dat Nagy ook een besluit getekend heeft tot oprichting van krijgsraden in geheel Hongarije ter berechting van personen wegens poging tot omverwerping van de volksdemocratie of het opruien daar toe, het verwekken van onlusten, moord en brandstichting, het bezit van ontplofbare stoffen en wapens, misdaden tegen de openbare veiligheid, alsmede aanvallen op officiële personen en particulieren. verbroken, het trein- en luchtverkeer met Wenen functioneerde nog. Volgens radio-Boedapest was gister avond (woensdag) de regering de si tuatie meester, doch de orde was, zo deelde de radio mede, nog niet overal hersteld. Veel verzetslieden gaven zich over. De radio deed herhaaldelijk oproe pen aan de verzetsmensen om de rust te herstellen en de wapens in te leve ren. (Zie ook pagina 8) Valse munters gepakt ROTTERDAM, 25 okt. Het is de internationale politie gelukt de hand te leggen op een Algerijn, die zich Hassan noemt en die vermoedelijk deel uitmaakt van een groot complot van valse munters. Ze vervaardigden o.a. biljetten van twintig dollar. DEN HAAG, 25 oktober Gistermiddag, aan het begin van het debat over de regeringsverkla ring en de begroting in de Tweede Kamer, heeft de liberale fractie voorzitter, de heer Oud, mede na mens de heren Bruins Slot (A.R.), Burger (P.v.d.A.), Romme (K.V. P.) en Tilanus (C.H.) een verkla ring afgelegd over de „kwestie- Soestdijk". „De publikaties in de pers in binnen- en buitenland omtrent hetgeen men de „kwestie-Soestdijk" is gaan noemen, hebben in ons land een ernstige ver ontrusting gewekt. Het betreft hier een aangelegenheid, waarbij de hoogste be langen van ons koninkrijk zijn betrok ken. Zij kan daarom niet gezien wor den als een zaak, die alleen de draag Eisenhower niet lang van huis WASHINGTON, 24 okt. (Reuter) President Eisenhower heeft woensdag het program van zijn verkie angscam- pagne gewijzigd. Hij zal tijdens de ontwikkelingen in Polen en Hongarije ervoor zorgen, dat hij nooit langer dan 24 uur buiten Washington is. LONDEN, 24 okt. (Reuter) In Poznan zijn dinsdag 94 gevangenen vrijgelaten op grond van het feit, dat de aanklachten tegen hen worden her zien, zo meldt radio-Warschau. Het betreft mensen, die in verband met de opstand van Poznan gevangen zijn gezet. RABAT, 25 okt. (Reuter) Vol gens de jongste berichten zijn bij de bloedige ongeregeldheden, die zich dinsdag in Marokko voordeden, 29 Europeanen gedood. De ongeregeldheden ontstonden als gevolg ,ran de arrestatie der vijf Alge rijnse nationalistische leiders door de Fransen. In de voornaamste Marok- gaanse steden is woensdag door grote menigten gedemonstreerd. In verscheidene Tunesische steden werd eveneens gedemonstreed tegen de arrestatie van de Algerijnen. Win kels werden geplunderd, auto's omver geworpen en sommige' in brand ge stoken. In Algiers alleen was de toestand rustig. LIBIË Demonstranten hebben woensdag morgen stenen door de ramen van de Britse ambassade in Tripoli gegooid. De bekendmaking van het verzoek aan Russische troepen in Hon garije om krachtens" het verdrag van Warschau de orde te herstellen door op te treden tegen „contrarevolutionairen", kwam slechts enkele minuten na de bekendmaking, dat het kabinet van de president Nagy als premier naar voren had geschoven. Hij vervangt Hegedues, die evenwel lid blijft van het politieke bureau der communistische partij, met Nagy en de eerste secretaris van de partij, Geroe. ster der kroon persoonlijk raakt en waarvoor haar raadslieden geen ver antwoordelijkheid dragen. Wij ver trouwen, dat het kabinet zich die ver antwoordelijkheid ten volle bewust is en dat, met name ten aanzien van de inrichting van het Huis der Koningin, de maatregelen zullen worden geno men, die in het belang van de onge reptheid der monarchie noodzakelijk blijken." Verwacht wordt dat dr. Drees he denmiddag namens de regering op d# verklaring zal reageren. Een speciale groep politiemannen is woensdagavond uit Parijs in Algiers aangekomen om de vijf gearresteerd# Algerijnse nationalistische leidersnaar Frankrijk te brengen. In de haven van Brest, Frankrij k, is het 33.000 ton metende Amerikaans# vliegdekschip „Antietam" gestrand op een zandbank. Het schip zou maandag a.s. een bezoek brengen aan Rotter dam. Op de foto ziet men het gestran de schip (links) terwijl sleepboten het met man en macht proberen vlot t# trekken. Na een reusachtige betoging, die gisteravond in Boedapest plaatsvond en waarbij 50.000 mensen de terug keer van Nagy eisten, braken straat gevechten uit. Tegen vijf uur van morgen maakte radio Boedapest be kend, dat een uitgaansverbod tot 's middags 2 uur was afgekondigd. Dit was het gevolg van „de actie van reac tionaire elementen in de vorm van aanvallen op openbare gebouwen en de politie". Later in de ochtend werd een twee de regeringsbesluit bekend gemaakt, waarin gezegd wordt, dat de regering niet op deze aanvallen, „waarbij tal rijke burgers, militairen en functio narissen van de staatsveiligheidspolitie zijn gedood", voorbereid was geweest. De bevolking werd aangedron gen rustig te blijven, „de activiteit van de bloedige contra-revolutio naire benden" te veroordelen en de Sowjet- en Hongaarse troepen te steunen, Jie aan deze activiteit een einde moeten maken. trale comité als in het politieke bu reau. Emoe Geroe blijft eerste secretaris van het centrale comité. De andere secretarissen zijn Ferenc Donath, Ja nos Kadar en Gyula Kalai. Het Hongaarse gezantschap te Wenen deelde mede, dat de Hongaars- Oostenrijkse grens „voorlopig" is ge sloten. Alle telefoonverbindingen zijn Eerste plicht' Volgens het besluit is de liquidatie van de contrarevolutionaire benden de eerste plicht van alle patriottisch gezinden en van de hele natie. „In deze uren concentreren wij ons ge heel op dit doel", aldus het besluit. Blijkens de door radio Boedapest bekendgemaakte nieuwe samenstel ling van de twee bestuursorganen der Hongaarse communistische partij heeft Nagy zitting zowel in het cen- Jeugd slaags met veiligheidsdienst WARSCHAU, 25 oktober (Reuter) In Warschau hebben gisteravond b-vige gevechten plaats gevonden tus sen leden van de veiligheidspolitie en groepen jongeren. Twee groepen jongeren, ieder meer d*n tweeduizend man sterk, ontmoet ten elkaar bij de Hongaarse ambassa de, nadat zij onder het roepen van anti-Russische leuzen door de stad waren getrokken. Toen zij het gebouw naderden, sloegen leden van de vei ligheidsdienst in burger, die een rode band om de arm droegen, met houten en gummistokken op hen in. Er ont stond een gevecht, dat zich tot een na bijgelegen park uitbreidde. Honderden leden van de binnenlandse strijdkrach ten, die in vrachtauto's werden aange voerd, hielden zich buiten de strijd. Ook elders in de Poolse hoofdstad werden betogingen gehouden, waarbij het hier en daar ook tot gevechten kwam. Opheldering werd geëist over de moord op de Poolse officieren in het bos van Katyn in de tweede wereld oorlog. Zoals bekend hebben de Rus sen en de Duitsers elkaar hiervan de schuld gegeven. Tenslotte werd ook de eis gesteld, dat maarschalk Rokossows- ki het land verlaat. DE BILT ZEGT: Minder zacht. Minder zacht weer met wisselende bewolking en plaatselijk enkele buien. Matige tot krachtige en langs de kust Op enkele plaatsen werden de de monstranten door de politie uit elkaar gedreven. Staking in Duitse staal industrie KIEL, 24 oktober (A.F.P.) In SleeswijkHolstein zijn woensdag 25.000 arbeiders in de staalindustrie in staking gegaan om eisen voor een ho ger loon en een langere vakantie kracht bij te zetten. Op zestien onder nemingen, waaronder elf werven, ligt het werk stil. De vakorganisatie, die het stakings bevel heeft uitgegeven, behoudt zich het recht voor, de actie tot andere be drijven uit te breiden. WILLEM VAN ORANJE EN AL VA DEN HAAG, 24 okt. „Zou den prof. Romme (k.v.p.) en dr. Drees (p.v.d.a.) beiden in het kabinet zijn gekomen, dan zou den evengoed de Vader des Va derlands en Alva hebben kunnen samenwerken". Dit zei de s.g.p.-fractievoorzit- ter, ds. P. Zandt, vanmiddag in de Tweede Kamer in zijn be schouwing over de kabinetsfor matie. Het „congres van Arabische volke ren", waarvan de zetel te Cairo is ge vestigd, heeft de Arabieren van Ma rokko tot Koeweit opgeroepen, op 28 oktober te staken als teken van soli dariteit met het Algerijnse volk. Egypte, Jordanië en Syrië hebben een verenigd opperbevel ingesteld. In afgelopen nacht laaide strijd weer op MUNCHEN, 25 oktober (Reuter) Gisteravond deelde radio- Boedapest mede, dat de ongeregeldheden vrijwel voorbij waren. In de loop van de nacht bleek echter dat er nog zware gevechten gaande waren bij de Karoly Robert-kazerne en voor het gebouw van het partijbestuur in de hoofdstad. Sterke tankeenheden onder leiding van partijfunctionarissen waren bij het partijgebouw al sinds dinsdag bezig weerstand te bieden aan „een groep reactionairen, die gewa pend met machinegeweren, machinepistolen en handgranaten tracht het gebouw te bestormen", zo is vernomen. Met ingang van woens dagavond zes uur is voor geheel Hongarije de noodtoestand van kracht. „Stalin" vie De betogers zijn er in geslaagd het geweldige standbeeld van Stalin om ver te werpen. Nadat men eerst tever geefs getracht had, het beeld met ka bels om te trekken, ging men met snij branders het beeld ondermijnen. Na enige uren kwam het gevaarte naar beneden, tot grote vreugde van de de monstranten, die eisten, dat de kerk, die destijds voor de bouw van het mo- af en toe harde westelijke wind. (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG, 25 oktober Onder grote belangstelling, zowel van de zij de der Kamerleden als van de zijde van het publiek, is gistermiddag in de Tweede Kamer het grote parlemen- tr're debat over de dinsdag afgelegde regeringsverklaring begonnen. De be raadslagingen hierover viel samen met de algemene politieke beschouwingen over de rijksbegroting, waarover dit jaar weinig te zeggen viel, omdat het beleid, dat het nieuwe kabinet voor nemens is te voeren, voornamelijk in de nu twee dagen oude regeringsver klaring is uitgestippeld. De heer Oud (v.v.d.) zei te geloven dat het staatsmanschap van Colijn meer succes heeft gehad dan dat van minister Zijlstra. In het huidige kabi net zijn, betoogde de heer Oud, de drie protestants-christelijke ministers slechts een randversiering voor de sa menwerking tussen K.V.P. en P.v.d.A. De liberale fractievoorzitter noem Jde het kabinet een triest geval. „Iets beters komt er echter toch niet uit de bus". TEGENSTELLINGEN De heer Bruins Slot (a.r.) merkte op dat de brede basis er niet meer is. De tegenstellingen zijn verscherpt en het huidige kabinet-Drees heeft een ander gezicht dan het vorige. Het is er alleen gekomen, omdat er niets an ders overbleef. De politieke groepe ringen zijn fundamenteel uit elkaar gegroeid. Er zijn principiële verschil len. Dr. Bruins Slot had gaarne gezien, dat prof. De Gaay Fortman in zijn op zet een kabinet zonder socialisten te vormen, was geslaagd. Dat de A.R. twee zetels in het kabi net wensten is geen overvraging ge weest, zo betoogde de heer Bruins Slot. C.H.-STANDPUNT De verkiezingsuitslag besprekend merkte de heer Tilanus o.m. op, dat de tegenstellingen zijn toegespitst en dat dit veel invloed gehad heeft op de gang van de kabinetsformatie. Ker kelijke geschriften als het mandement der bisschoppen en het Herderlijk Schrijven van de Hervormd kerk hebben in politicis niet altijd gunstig gewerkt. De verkiezingsuitslag als ge heel en de winst van de socialisten noemde hij verrassend. De heer Tilanus drong aan op ver sobering in de staatsdienst en op her ziening van de ambtenarensalarissen. De heer Burger (p.v.d.a.) betoogde dat de uitslag der verkiezingen heeft doen zien, dat de gedachte van de doorbraak op mars is. AFGEROND De heer Romme (k.v.p.) zei tevre den te zijn over de verkiezingsuitslag. Ten aanzien van de bezitsvorming gaapt er tussen de P. v. d. A. en de K.V.P. een afgrond, die voorshands niet is overbrugd. Wij aldus de heer Romme wil len bezitsvorming omdat wij mens vorming wensen. Dit kabinet staat onder Rooms-Rode voogdij, merkte ds. Zandt (s.g.p.) op. Waar is, zo vroeg hij, het beginsel der A.R. gebleven. Tenslotte zei de heer De Groot (c.p. n.) dat de regering een verklaring (in het openbaar) schub"'g is over de kwestie-Soestdijk. Is er een komplot om de koningin van de troon te doen verdwijnen? nument werd afgebroken, zou worden herbouwd. Radio-Boedapest riep later een op roep van het Hongaarse Rode Kruis om, waarin aan bloeddonors werd ver zocht zich te melden. Ook werd een beroep op de bevolking gedaan om het werk van de ambulances te vergemak kelijken door de wegen vrij te houden voor het transport van gewonden. Branden In Oostenrijk aangekomen reizigers verklaarden, dat er zware artillerie in actie was, toen zij woensdagochtend Boedapest verlieten. Verscheidene ge bouwen stonden in brand. Ook werd meegedeeld, dat er in 'n gebied met 'n straal van veertig km rondom de stad tanks waren samengetrokken. Andere reizigers zeiden, dat zij de lijken van militairen op straat hadden zien lig gen. De Hongaarse militairen schijnen zich over het algemeen buiten de strijd te houden. Velen van hen hebben, vol gens ooggetuigen, de communistisch# kentekens van hun kwartiermuts ge rukt. Op straat liggen talloze vlug schriften met leuzen als „bevrijd ons land van het Russische juk". Vele doden Er zijn in Boedapest zeer veel doden. Juist getallen zijn niet bekend. De Sowjetrussische consul in d# Suezkanaalzone heeft te Port Said ver klaard, dat de Sowjet-Unie bereid is Egypte te helpen bij het onderhoud en de ontwikkeling van het Suez- kanaal. DEN HAAG, 24 oktober Uit door het Centraal Bureau voor de Statistiek gepubliceerde cijfers blijkt dat de kos ten van levensonderhoud opnieuw zijn gestegen, zelfs van medio augustus tot eind september. Groenten werden duurder, vooral peulvruchten, aardappelen werden echter goedkoper. De uitgaven werden hoger als ge volg van de stijging der brandstoffen- prijzen en de overgang van zomer- op winterkleding. Op een terrein bij de gemeente lijke groenteveiling te Den Haag is gistermiddag een grote partij veiling- kisten verbrand. Oorzaak onbekend. Op 25, 26 en 27 oktober wordt in Utrecht een nationale pluimveeten toonstelling gehouden. Toezegging van Sowjet-regering WARSCHAU, 25 oktober (Reuter) - Gomoelka, de nieuwe leider van de Poolse communistische partij heeft in de toespraak, in Warschau voor een grote menigte gehouden, medegedeeld, dat van de Russen de toezegging is ontvangen dat de Sowjet-legers bin nen twee dagen naar hun bases zullen terugkeren. De banden met Rusland zullen worden gehandhaafd, maar, zo zeide de partijleider, verdere bespre kingen worden gevoerd om samen werking te verwezenlijken, gegrond vest op gelijkheid, en gelijke rechten ten aanziev van de onafhankelijkheid. De Poolse premier heeft verklaard, dat de aanwezigheid van Sowjetrussi sche garnizoenen in Polen op grond van het verdrag van Warschau nood zakelijk is voor de gemeenschappelijke verdediging. Dat vele Polen niets van de Russen moeten hebben bleek na de rede van Gomoelka. Weg met de Russen! Na de massavergadering op het Sta- linplein verzamelde zich namelijk een menigte van ongeveer 2000 mensen, hoofdzakelijk studenten, voor de po lytechnische school van Warschau. Zij trokken weg onder het schreeuwen van „weg met de Russen".

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1956 | | pagina 1