Jhé
Welke subsidiepolitiek gaat
minister Klompé voeren
Zal Hederland een beroep doen
op de Y.N.?
Republiek Indonesia vraagt een
ton van Nederlandse stichting
Niveau der rijksuitgaven is
verontrustend hoog
Bondsraad akkoord met
diensttijd van twaalf
maanden
Moeilijkheden mei
Britse duikboot
Ontvangst op Paleis Soestdijk
Inlichtingen gevraagd over beleid van
Stichting 1940-1945
Actie-comité voor nationale omroep en
afschaffing radiobelasting
Luisterboycot wordt overwogen
Kederlander in Bandung
gearresteerd
Vuur in mijn van
Marcinelle gedoofd
Waartoe volksrumoer een rechter kon brengen
Vele vragen naar plannen
der regering
Voor vervoer van enquiry officers in 1945
Prof Quispel droeg bijbelse
handschriften over
Eerste algemene syno
de der Evang. Chr. kerk
Zaterdag 20 oktober 1956
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
BONN, 19 okt. (Reuter). De West-
duitse Bondsraad heeft in eerste le
zing bij handopsteken het wetsontwerp
van de regering tot vaststelling van
de dienstplicht op twaalf maanden
goedgekeurd.
Het wetsontwerp moet nog in drie
lezingen door de Bondsdag worden
goedgekeurd en tenslotte nog eenmaal
door de Bondsraad.
In een toelichting wordt gezegd, dat
het aantal beroepsmilitairen zal wor
den verhoogd van 230.000, zoals aan
vankelijk de bedoeling was, tot 300.000.
In het ontwerp wordt ook voorzien
in een extra opleiding van twaalf
maanden voor reserve-officieren en
zes maanden voor reserve-onderoffi
cieren. Deze opleidingstijden worden
verspreid over verscheidene jaren na
de eerste twaalf maanden actieve
dienst.
LONDEN, 19 okt. (Reuter). Een
woordvoerder van de Britse admirali
teit heeft bekend gemaakt, dat er deze
maand technische moeilijkheden zijn
geweest aan boord van de Britse duik
boot „Talent". Enkele kleppenstelsels
hadden geklemd, maar men had de
moeilijkheden tijdig kunnen verhel
pen, zodat de duikboot geen vertra
ging kreeg.
„Er is geen sprake van opzettelijk
aangebrachte schade", aldus de woord
voerder, die er aan toevoegde, dat er
ook moeilijkheden met een controle
apparaat voor duiken en vaart aan de
oppervlakte waren geweest. Ook dit
mankement had men tijdig ontdekt.
Een onderzoek wordt ingesteld.
g.
M til
1
ij
Deze aardige groepsopname werd
donderdagmiddag gemaakt tijdens
de ontvangst van de Liberiaanse
gasten op het Paleis Soestdijk door
het Koninklijk paar. V.l.n.r. me
vrouw Tubman, president Tubman,
mej. Bankie King, de Koningin,
Prinses Marijke, Prinses Wilhel-
mina, mej. Tubman, mevrouw Tol-
bert, Prins Bernhard, Prinses
Irene, Prinses Margriet en Prinses
Beatrix.
Tweede Kamerleden vragen
DEN HAAG, 19 oktober. Vele leden der Tweede Kamer achtten
een vraag, bij hen gerezen in verband met het maatschappelijk werk
voor woonwagenbewoners, op vele aspecten van de arbeid van dit
departement toepasselijk: de vraag, welke rol minister Klompé in
het geheel van haar subsidiepolitiek aan haar departement toedenkt
aan de vele en vreemdsoortige gemeentelijke activiteiten ter uitoefe
ning en stimulering van het maatschappelijk werk. Acht zij het ge
vaar van een bedreiging van de gemeentelijke zelfstandigheid, van
een verlamming van gemeentelijke activiteiten, geheel denkbeeldig?
Hoe meent zij anderzijds te kunnen vermijden, dat het aanbod van
subsidiëring als het ware opwekt tot, althans een voedingsbodem
vormt voor ongezonde initiatieven?
Men had van persberichten kennis
genomen, volgens welke het departe^
ment bepaalde uitkeringen van de W.
Duitse regering aan nazi-slachtoffers
zou hebben ingehouden. Zij vroegen
of deze berichten op waarheid berus
ten.
Van verscheidene zijden werd we
derom de stijging van het aantal aan
dit departement gestelde ambtenaren
onrustbarend genoemd. In de begro
ting voor 1956 bedroeg de geraamde
sterkte 933 man, de werkelijke sterkte
op 30 juni 1956 was 1304, de sterkte
voor 1957 is geraamd op 1427.
Het tekort aan deskundige krach
ten, bij het particulier initiatief
werkzaam, noemde men nog altijd
onrustbarend. Eén van de middelen
om dit beroep aantrekkelijk te ma
ken is een goed salariëring. Juist
daaraan ontbreekt wegens gebrek
aan middelen nogal één en ander.
MEER
VOOR
SUBSIDIE
OPBOUWORGANEN?
Vele leden meenden te weten, dat
de aangekondigde subsidieregeling
voor de opbouworganen op hetzelfde
systeem zal berusten als de subsidie
regeling voor de organen van samen
werking op levensbeschouwelijke of
algemene grondslag, met dien ver
stande evenwel, dat de uitwerking
aanzienlijke voordelen biedt voor de
opbouworganen.
Mocht deze veronderstelling juist
zijn, dan steld» men de vraag welke
redemn er bestonden ter rechtvaardi
ging van een zo ongelijke subsidiere
geling, w het gevaar inhoudt van
een feite' mcurrentie ten opzich
te van de samenwerkingsorganen op
levensbeschouwelijke en algemene
grondslag.
GEZINSOORDEN
Vele leden zouden gaarne iets na
ders vernemen over de resultaten van
de gezinsoorden. Is het werk in deze
oorden geleidelijk aan nog niet in het
stadium gekomen, dat het overgedra
gen kan worden aan het particulier
initiatief?
Anderen gaven als hun oordeel te
kennen, dat deze door de rijksover
heid geëxploiteerde oorden zo spoedig
mogelijk dienen te worden geliqui
deerd. Voorts achtte men het in hoge
mate ongewenst, dat kinderen, waar
van de oncers reeds uit een oord zijn
ontslagen, nog in internaten worden
vastgehouden, zeker als het internaat
ver van het ouderlijk huis is gelegen,
de onderwijsmogelijkheden veelal zeer
beperkt zijn en de sfeer er als kamp
sfeer moet worden aangemerkt.
STICHTING 1940—1945
Van meerdere zijden werd de wens
herhaald een enigermate gedetailleerd
inzicht te ontvangen van de wijze,
waarop de Stichting 19401945 de 5
miljoen gulden, door het Nederlandse
volk bij de tienjarige herdenking van
onze bevrijding bijeengebracht, heeft
besteed of zich voorstelt te besteden.
De indruk bestond, dat bij de toe
wijzing van uitkeringen en vooral
bij het toezicht op de gezinnen het
ambtelijk apparaat van de Stichting
niet altijd de terughoudendheid be
tracht, welke het zichzelf toch zou
dienen op te leggen.
Algemeen werd het verlangen ken
baar gemaakt ingelicht te worden
over de wijze, waarop en het tempo
waarin het assimilatieproces van de
gerepatrieerde Indische Nederlanders
in onze samenleving voortgang vindt.
Velen hadden uit gesprekken met ge-
repatrieerden de indruk gekregen, dat
er wat hapert aan de coördinatie tus
sen de verschillende departerrienten,
met name tussen dat van oorlog en
van maatschappelijk werk.
KRUININGEN
Collecte. De Zeeuwse collecte heeft te
Kruiningen en Oostdijk opgebracht
194,93 en te Hansweert 57,65.
ALKMAAR, 19 okt. Op initia
tief van de heer H. Th. Soethout te
Alkmaar is een actiecomité ge
vormd, dat zich binnenkort tot de
minister van O., K. en W. en tot
de Tweede Kamer zal wenden
naar aanleiding van de mogelijke
verhoging der radiobelasting.
Het comité zal zich uitspreken voor af
schaffing van de radiobelasting en voor
een nationale omroep. Het grootste deel
van luisterend Nederland, aldus het co
mité, is ontevreden over 't huidige radio-
bestel, het is verplicht bij te dragen aan
de kosten voor programma's, waarvoor
het zich niet interesseert en maakt er met
name bezwaar tegen, dat het mede moet
betalen aan kosten van politieke propa
ganda.
Het actiecomité staat op het stand
punt, dat uitzending van politieke pro
paganda op commerciële basis dient te
geschieden.
IN EENVOUDIGER VORM
De heer Soethout gaf voorts als zijn
mening te kennen, dat circa 500.000 luiste
raars geen radiobelasting betalen, dat het
controle-apparaat onvoldoende werkt en
meer kost dan het opbrengt. Het incasso
apparaat, dat 5 miljoen kost, kan veilig
afgeschaft worden, aldus de heer Soethout,
die ter compensatie van de afgeschafte
radiobelasting eventueel een progressieve
belasting in eenvoudiger vorm zou willen
adviseren.
Afschaffing van de radiobelasting zou
de verkoop van radiotoestellen bevorde-
DJAKARTA, 19 okt. (ANP). Vol
gens berichten uit Bandung is de Ne
derlander Elias Niehof op beschuldi
ging van een'persoon uit een hotel in
Bandung te hebben ontvoerd, door de
politie gearresteerd. De politie weiger
de verder bijzonderheden over deze
zaak te geven.
Gezegd werd, dat Niehof een voor
malig lid was van het K.N.I.L. Hij was
zonder betrekking, toen hij werd aan
gehouden.
ren, waardoor weer meer belastingop
brengst verkregen wordt.
Het comité overweegt een luisterboy
cot „die derving van miljoenen gul
dens aan luistergeld tengevolge kan
hebben" als verhoging der radiobe
lasting zou worden doorgevoerd.
Nieuwerkcrk opent zaterdag
a.s. nieuwe school met de bijbel
NIEUWERKERK, 19 okt. Zater
dag 27 oktober a.s. zal te Nieuwerkerk
de nieuwe „School met de Bijbel" wor
den geopend. In het jeugdgebouw van
de Geref. Kerk aan de Stationsstraat
zal hieraan vooraf (om 2 uur) een bij
eenkomst voor genodigden worden ge
houden.
CHARLEROI, 19 okt. (AFP). De
brand in de rampmijn „Bois du Ca-
zier" te Marcinelle is eindelijk geheel
uitgewoed. Meer dan twee maanden
hebben sommige galerijen nog ge
brand.
Twee honderd vijf-en-dertig lijken
van de 262 slachtoffers zijn tot nu toe
boven gebracht, waarvan 208 konden
worden geïdentificeerd. Er moeten
thans nog 27 lijken in de mijn zijn,
waarvan dertien op verdieping 715 en
de andere op verdieping 1035.
In totaal heeft men thans 175 mil
joen Belgische franc bijeen gebracht
voor de nagelaten betrekkingen van de
slachtoffers.
Levenslang voor Schmidt
De afgelopen week is weer boordevol schokkende gebeur
tenissen geweest. Door de kwestie rondom Soestdijk, die
de aandacht van ons volk zo bijzonder in beslag neemt,
leek het wel, of de verontwaardiging over de uitspraak tegen
de Nederlander Schmidt in Djakarta niet die diepte had,
welke kon worden verwacht en die gerechtvaardigd zou zijn
geweest. Levenslang voor een onschuldigeDie, ondanks
het slopende proces, nog ongebroken is. Van zijn onschuld
waren de rechter, de officier van justitie en de procureur-
generaal overtuigd, zoals mevrouw Bouman, die zich nu met
alle recht mag tooien met de versierselen van ridder in de
Orde van de Nederlandse Leeuw, uitdrukkelijk heeft ver
klaard.
De eis was vijftien jaar. Tus
sen het requisitoir van de offi
cier van justitie en de uitspraak
van de rechter heeft de haatcam
pagne in Djakarta een zodanige
hoogte bereikt, dat rechter Roch-
jani als een verrader van zijn
volk zou zijn beschouwd, als hij
niet levenslang had uitgespro
ken. Indonesische jongeren eis
ten zijn dood, maar de rechter
heeft toch blijkbaar niet aange
durfd deze eis in te willigen. Het
was te begrijpen, dat in Djakarta
scherp werd gereageerd op de
mededelingen van mevrouw
Bouman in Den Haag over het
feit, dat de rechter tegen beter
weten in zijn vonnis heeft ge
wezen. Gezegd werd, dat de uit
spraak gebaseerd was op over
tuigend en zeer bezwarend be
wijsmateriaal.
Het gesprek
van de dag
Onder druk
Wie het verloop van deze
„rechtzitting" heeft gevolgd,
weet beter. Het is precies gegaan
als in het proces tegen wijlen de
heer Jungschlaeger: de gedag
vaarde getuigen a charge legden
de meest tegenstrijdige en onbe-
trouwbaree verklaringen af.
Door mevrouw Bouman werden
die verklaringen haarscherp uit
eengerafeld. Er bleef niets van
over. Dat moest ook de rechter
constateren. Maar hij kon niet
objectief, onpartijdig en onafhan
kelijk zijn beslissing nemen, om
dat van alle kanten getracht
werd hem onder druk te zetten
en naar een bepaalde zijde te be
ïnvloeden.
Wanneer men nu weet, dat juist
de meest onbetrouwbare getuige
tegen de heer Schmidt de voor
naamste aanstoker is van de
massademonstraties tegen deze
Nederlander en dat hij het zelfs
zo ver heeft weten te brengen,
dat de verdedigster mevrouw
Bouman ternauwernood aan de
dood kon ontsnappen, dan be
hoeven wij verder weinig toe te
voegen aan de door mevrouw
Bouman geuite beschuldiging
over de partijdigheid en de sub
jectiviteit van de rechter.
Van een behandeling der zaak
in hoger beroep is weinig te ver
wachten. Er is al zoveel gebeurd,
dat niemand zich enige illusies
behoeft te maken over een wen
ding in deze kwestie, die met
eerlijke en objectieve recht
spraak niets meer te «naken
heeft. Het is, evenals de zaak te
gen wijlen Jungschlaeger, geheel
en al een politiek proces, dat de
hartstochten van vele Indone
siërs heeft wakker geschud,
hartstochten, die niet meer tot
bedaren zullen kunnen worden
gebracht, zolang president Soe-
karno voortgaat zijn volk op te
hitsen en zolang er in Djakarta
geen bewind aan het roer komt,
dat een andere koers gaat varen,
een koers, die niet in de eerste
plaats bepaald wordt door het
spelen op het sentiment en het
nationalistisch gevoel van het
Indonesische volk.
Nieuwe stokken
Ook in Nederland blijken er
lieden te zijn, die nog altijd ge
loven, dat, als wij Nieuw-Guinea
overleveren aan de Indonesische
regering, de verhoudingen tussen
ons land en Indonesië spoedig en
zeer aanmerkelijk zullen verbe
teren. Voor zulk een bewering is
echter geen bewijs aan te voeren.
Zou inderdaad Nieuw-Guinea
onder de jurisdictie van Djakar
ta komen te vallen, dan znllen
er weer andere oorzaken gevon
den worden van de slechte ver
houdingen tussen beide landen.
De Nederlandse bedrijven in In
donesië b.v. of de aanwezigheid
van nog zeventigduizend Neder
landers. Zolang men dit alles be
schouwt als een overblijfsel van
het Nederlandse kolonialisme, zo
lang zullen de betrekkingen
slecht blijven.
Moet Nederland nu dan maar
berusten in het voor ieder duide
lijke onrecht, dat aan landgeno
ten in Indonesië geschiedt?
Waarschijnlijk kunnen wij deze
kwestie het beste voorleggen aan
de Verenigde Naties. Niet, dat
wij de overtuiging hebben, dat
daardoor de heer Schmidt vrij
zal komen. Afgezien van alles
zullen de Indonenische prestige
overwegingen te allen tijde ver
bieden te zwichten voor aan
drang van deze volkerenorgani
satie. Maar wel zou het kunnen
geeburen, dat men in Djakarta
een beetje schrik krijgt, als
blijkt, dat de internationale opi
nie Indonesië niet welgezind is
vanwege deze politieke proces
sen. Tenslotte mag de Neder
landse regering niets ongedaan
laten om de wereld ervan te
overtuigen, dat hier dingen ge
beuren, welke een aanfluiting
zijn voor de hoogheid van het
recht en dat hier de „rechten van
de mens" met voeten worden ge
treden.
Tweede Kamer over rijksbegroting
DEN HAAG, 19 okt. Het voor
lopig verslag van de financiële
commissie van de Tweede Kamer
over de rijksbegroting voor 1957
is vrij „mager". Dat kon ook moei
lijk anders, omdat de begroting
door het demissionaire kabinet is
ingediend en dus allerlei urgente
kwesties niet in beschouwing wer
den genomen. De Tweede Kamer
leden moesten zich dan ook voor
het overgrote gedeelte beperken
tot het stellen van vragen.
Welke plannen heeft de regering ten
aanzien van de huurverhoging, het
loonbeleid, de defensieuitgaven, het
wederom invoeren van de omzetbelas
ting op textiel en suiker? Wat dit laat
ste betreft wordt erop gewezen, dat in
dustrie en handel enkele maanden voor
het aflopen van de vrijstelling nog niet
weten wat er op dit punt gaat gebeu
ren. Dit veroorzaakt tal van moeilijk
heden.
Men zou ook graag willen weten op
welke gronden de regering verwacht,
dat 1957 zich zal kenmerken door een
voortzetting van de huidige hoogcon
junctuur. Bovendien vroeg men zich
af, of en in hoeverre de vermindering
van onze deviezenreserves als een
symptoom van nationale overbesteding
kan worden beschouwd. De mogelijk
heid bestaat ook, dat zij slechts gevolg
is van een vergrote voorraadvorming
of van een toeneming van kortlopende
vorderingen. Kan de regering niet wat
cijfers overleggen? zo wordt gevraagd.
De mededeling, dat het algemene be
grotingsbeeld „niet geheel bevredi
gend" is, vonden sommigen te zwak.
Men wees er vooral op, dat verdere be
leidsbeslissingen, die het oude kabinet
niet heeft willen nemen, naar alle
waarschijnlijkheid het tekort zullen
verhogen. Daardoor zal ook het kaste
kort verder toenemen.
Vele leden verklaarden het niveau
der rijksuitgaven verontrustend hoog
te achten. Vooral de stijging van de
uitgaven van de gewone dienst is zorg
wekkend.
Met de opvatting, dat de prijssubsi-
dies in een tijd van hoogconjunctuur
diénen te worden afgeschaft, was men.
het wel eens. Maar, zo werd gezegd,
Nederland leeft nu al enkele jaren in
een hoogconjunctuur en welke subsi
diebedragen zijn afgeschaft? Heeft
men hier soms te doen met wijze raad
gevingen, welke niet worden gevolgd,
misschien omdat men de weg van de
minste weerstand koos? Sommige le
den stelden zelfs, dat in het kader van
het prijsbeleid het tegendeel is ge
schied!
Civiel proces voor Amsterdams gerechtshof
AMSTERDAM, 19 okt. „De
Republièk Indonesia is naar mijn
mening in dit proces niet geheel te
goeder trouw", zo merkte als
raadsman van de Stichting Zorg
voor Gerepatrieerden te Den
Haag, mr. J. Kist, op in een civiel
proces, dat voor het gerechtshof
gediend heeft. „Zij erkent de
schulden aan Nederland niet, maar
eist wel uitbetaling van een z.g.
vordering, die volgens de Repu
bliek geïnd had moeten worden
door de vroegere regering van het
voormalige Nederlands-Indië".
De strijd ging om ruim 100.000,
die kort na de laatste wereldoorlog
door de Nederlands-Indische regering
aan de KLM werden betaald voor het
vervoer van enkele tientallen „en
quiry officers", Nederlandse dames,
die naar Indië gingen om daar mede
te werken aan de repatriëring van
Nederlanders. Namens de Republiek
Indonesia vertelde mr J. Lichte het
hof, dat de Stichting „Nederland helpt
Indië" (later veranderd in de Stich
ting Zorg voor Gerepatrieerden) in
1945 contact had gezocht met het mi
nisterie van overzeese gebiedsdelen
om dezd* uitzending ter hand te ne
men. Er was ook een contract opge
maakt, maar mr Lichte erkende, dat
het ministerie toen al had gezegd, dat
de' repatriëring overheidszorg was.
„Er gingen in die tijd echter talloze
Nederlanders naar de Oost toe", ver
telde hij, „ook personeel van de Shell
en van scheepvaartmaatschappijen.
Dat kon toen alleen ..ïaar officieel.
Men gaf die lieden een militaire rang
en dan mochten ze de reis maken. La
ter hebben de maatschappijen alle
kosten aan de Nederlands-Indische re
gering terugbetaald, alleen de stich
ting is voor de enquiry officers in ge
breke gebleven".
OVERHEIDSZAAK
„Dit is toch te gek", meende
daarentegen mr. Kist, „er is inder
daad een contract, maar uit alles
blijkt, dat de Indische regering des
tijds deze kwestie als een overheids
zaak heeft beschouwd. Ze heeft de
stichting de kosten immers nimmer
in rekening gebracht en de hele
post later op de eigen begroting ge
zet".
Hij memoreerde hoe in eerste aan
leg de rechtbank in Den Haag de Re
publiek in 1952, toen het proces be
gon, de vordering had ontzegd, hoe
door wat hij een misverstand noemde
het Haagse hof in hoger beroep de
vordering echter toewees en hoe in
cassatie de Hoge Raad een vormfout
ontdekte en de zaak naar een ander
hof (het Amsterdamse) voor een
nieuwe behandeling verwees.
„Dit alles gebeurde nog voor Indo
nesië de schulden had opgezegd"
voerde hij nog aan. „Bovendien zegt
de Republiek: deze vordering is pas
een begin, want voor de enquiry offi
cers zijn nog veel en veel meer kosten
gemaakt. Er is haar salaris uitbetaald
en de terugreis is ook door de Neder
lands-Indische regering betaald. De
stichting staat thans met de rug tegen
de muur".
Het hof zal op 29 november a.s. uit
spraak doen.
CAIRO, 19 okt. (Reuter). Onzi
landgenoot prof. dr. G. Quispel va:
de rijksuniversiteit te Utrecht hee:
aan het Koptische museum te Cairo
een aantal handschriften overgedra
gen, die de (niet van klinkers voor
ziene) Hebreeuwse tekst van Genesi*
en een deel van het boek Numeri be
vatten.
Moerad Kamel, hoogleraar in de Se
mitische talen aan de universiteit van
Cairo, verklaarde, dat de boeken mo
gelijk tot de oudste bestaande geschrif
ten van het Oude Testament zullen
blijken te behoren, afgezien van de
Dode-Zeerollen. Hij schat, dat de ge
schriften van vóór de tiende eeuw
dateren en mogelijk tot de achtste
eeuw na Christus teruggaan.
Op Nicuw-Guinca
HOLLANDIA, 19 okt. (ANP).
Donderdag j.l. is te Hollandia de eer
ste algemene synode van de Evange
lische Christelijke Kerk geopend, lR
aanwezigheid van afgevaardigden vafl
geheel Nieuw-Guinea. Het grootst®
aantal leden bestaat uit Papoea'».
Voorts zijn enkele Ambonese en Ne
derlandse predikanten lid.
Op 22 oktober a.s. zullen de leden
door de gouverneur ontvangen wor
den. 28 oktober zal een openbare ver
gadering worden gehouden, waarbij d*
zelfstandigheid officieel bekend ge
maakt zal worden.
Bij de opening van de synode heeft
de gouverneur een boodschap gezon
den, waarin hij o.m. zegt, dat de stich
ting van een eigen christelijke kerk
een belangrijke stap voorwaarts is, ook
in de maatschappelijke ontwikkeling
van Nieuw-Guinea. „Het mag bijzon
der zinvol worden beschouwd, dat van
al het nieuwe, dat hier binnenkwam
en dat om een eigen vorm en leven
worstelt, het juist de kerk is, die voor
gaat en de vorm het eerste vindt."