•-MDb'OHhoo*!!
Technische, economische en sociale
aspecten der automatisering
Is optreden van Chr. Geref. predikanten
voor Avromicrofoon ongewenst?
Met Esso bent II beter uit!
WINTER GRADE
Activiteiten van Cbr. Middenstandsbond
in het komende jaar
£SSO) EXTRA
Urgentierapport stippelt de lijnen uit
Prof. Chr. Werkgevers bespraken:
Nederlands bedrijfsleven zal zeker
niet kunnen achterblijven
Een Bril van
Vragen
over proces
Schmidt
Laagvliegroutes voor
iachtvliegers
Uitvoerige discussies in generale synode
Pro: kansen voor het Evangelie
contrareclame voor een vrijzinnige
omroep
Vier doden op één dag
op dezelfde weg
Zaterdag 20 oktober 1956
ZEEUWSCH DAGBLAD
pagina 13
Ingezonden Mededeling (adv.)
Niet onder woorden fe brengen, wat 0 dankt,
wanneer midden op een kruispunt uw motor afslaat.
Dit kan u bij kil en vochtig weer op de mees» ongewenste
momenten gebeuren. Want door de snelle verdamping van de
benzine koelen de melaaldelen van de carburateur sterk af.
Bij dergelijke weersomstandigheden slaat de waterdamp uil
da lucht als ijs neer op sproeier of smoorklep.
Gevolgenminder motorvermogen, hoger benzineverbruik
en afslaan van de motor.
Tank Esso Extra Winter Grade, de „winter"benzine
bij uitnemendheid met een speciaal „anti stalling"
ingrediënt tegen ijsvorming.
Snellere start, sneller op temperatuur, geen krachtverlies,
lager benzineverbruik en de motor slaat niet af.
Open gesprek over beleidsvragen
(Van onze §-redacteur).
DEN HAAG, 18 oktober. Naast en na het meer naar binnen ge
richte program „Beginsel en Beleid" heeft de Chr. Middenstandsbond
thans een urgentie-program gepubliceerd. Hierin wordt een opsom
ming gegeven van de vraagstukken, waarmee deze organisatie zich
in het hondsjaar 19561957 zal bezig houden. Wat de interne organi
satie betreft zal een open gesprek worden gevoerd met de leden in
het land, die bij de discussie over de beleidsvragen betrokken moeten
worden. Bezien zal worden in hoeverre het huidige bondsstatuut een
gezonde verdere groei van de C.M.B. en een aanpassing bij de pu
bliekrechtelijke opbouw mogelijk maakt. Ook zal gestreefd worden
naar een regionale samenwerking van de plaatselijke Chr. midden
standsverenigingen.
stop bij de blauw/witte Esso pompen
(Van onze §-redacteur).
AMERSFOORT, 18 oktober. Het proces van de automatisering
'van de produktiemethoden en van de administratie is in Amerika
volop aan de gang en houdt niet stil voor de Nederlandse grenzen.
Dat is maar goed ook, want als dit gebeurde, zou ons land binnen af
zienbare tijd tot de economisch achtergebleven gebieden in de wereld
gaan behoren. De automatisering brengt echter tal van technische,
economische en sociale problemen met zich mee. Minister Zijlstra
heeft destijds in zijn referaat op de chr. sociale cursus van het C.N.V.
al gewezen op de dringende noodzaak van een tijdige bezinning op
deze problemen door werkgevers zowel als door werknemers. „Als de
gevolgen van dit onontkoombare proces ons overvallen, zullen we
voor soortgelijke moeilijkheden komen te staan als de eerste indus
triële revolutie ons bracht", zo zei hij. Het Verbond van Prot. Chr.
Werkgevers heeft nu een bijzondere ledenvergadering gehouden, die
geheel was gewijd aan de gevolgen van de „automaten".
Prof. dr. ir, R. M. M. Oberman besprak
hier het technisch aspect van de zaak.
Hij kenschetste de automatisering als het
vervangen van bepaalde geestelijke werk
zaamheden van de mens door machinale
werkingen. Bij de mechanisatie ging het
daarentegen slechts om het_ overnemen
door een machine van één handeling of
een kleine groep van handelingen, waar
bij het hersenwerk echter door de bedie
nende arbeider moest worden verricht.
Enkele vormen van automatisering zijn
al oud. De door James Watt uitgevonden
stoommachine is een typisch voorbeeld
van mechanisatie, doch de eveneens door
hem geconstrueerde veiligheidsklep is een
even typisch voorbeeld van automatise
ring.
Automatisering vindt in de prak
tijk in hoofdzaak pas plaats als gebruik
wordt gemaakt van terugkoppeling,
waardoor de machine zelf controleert
op correcte uitvoering. Tevens wordt
gebruik gemaakt van zgn. variabele
programmeringen, waardoor een ma
chine zonder verdere menselijke tussen
komst een gehele reeks verschillende
dingen kan doen.
Dit alles kan leiden tot een goedkope
produktie van perfecte massa-artikelen.
Daarnaast is een vérgaande automatise
ring mogelijk op het terrein van de ad
ministratie door de toepassing van elek
tronische rekenmachines e.d. Het tempo
van de invoer van automatisering wordt
niet bepaald door de technische mogelijk
heden, maar alleen door de economische
kansen, die deze invoering de onderne
mer biedt.
Economisch
Over deze kant van de zaak sprak dr.
G. A. Kohnstamm, chef van de industriëel-
economische afdeling van de A.K.U. Hij
betoogde, dat op economische gronden de
éne bedrijfstak veel sneller tot automati
sering zal overgaan dan de andere, ter
wijl ook het tempo van invoering bij ver
schillende ondernemingen in dezelfde be
drijfstak zal verschillen. Dit zal binnen
hetzelfde land kunnen leiden tot concur
rentie tussen de wel en de niet geautoma
tiseerde bedrijven.
Veel ernstiger zijn de consequenties
als het tempo der automatisering in
dezelfde bedrijfstak tussen de verschil
lende landen sterk uiteen zon gaan lo
pen. Snel automatiserende landen zou
den hierdoor een bijzonder grote en
sterk concurrerende invloed gaan krij
gen op de wereldmarkt, als hun kost
prijsverlagingen niet gecompenseerd
zouden worden door loonsverhogingen
en werktijdverkorting. Daar grote be
drijven sneller kunnen automatiseren
dan kleine alleen massale produktie
maakt de investeringen rendabel
schuilt hier een groot gevaar voor de
westerse landen, die staan tegenover de
Sowjet-Unie en de U.S.A. met hun veel
grotere markten. Het Nederlandse be
drijfsleven zal de ontwikkeling in dit
opzicht dus met argusogen moeten vol-
aspecten meer aandacht wordt besteed.
Een beleid van prijsstabilisatle ver
draagt zich niet met een loonbeleid,
waarbij de loonstijgingen de stijging van
de arbeidsproduktiviteit overtreffen,
zo zei de heer Borst.
Bovendien is het onjuist om te stellen,
dat permanente van buitenaf komende
Ingezonden Mededeling (adv.)
gen.
Financiering
Over dit aspect van de zaak de mo
gelijkheid tot financiering van de auto
matisering door de Nederlandse industrie
had ook de voorzitter van het Verbond,
de heer A. Borst Pzn., in zijn openings
woord reeds gesproken. Hij verklaarde,
dat zowel de huidige fiscale politiek als
de prijspolitiek van de overheid thans
remmend werken op de investeringen, die
een levensbelang zullen blijken te zijn
voor de toekomst van ons gehele volk.
Hii verklaarde zich een voorstander
van prijsstabilisatie, mits aan enkele
j(ftcé&y IS 661)
GOES, OPRIL GROTE MARKT
MIDDELBURG, NIEUWE BURG 9
kostenstijgingen als b.v. stijging van de
grondstoffenprijzen nimmer in de prijzen
doorberekend mogen worden.
Sociaal
Over het sociale aspect van de auto
matisering sprak tenslotte drs. J. G. Ba-
vlnck, directeur van Philips te Einhoven.
Hij wees erop. dat heel dikwijls de gevol
gen van de automatisering voor de werk
gelegenheid als het voornaamste pro
bleem worden gezien. Deze Invloed
wordt echter sterk beperkt door de be
perktheid der toepassingsmogelijkheden
van de automation en door de noodzake
lijkheid van een geleidelijke invoering.
Daarnaast treedt ook nog een zelf-corri-
gerend principe op. Bij hogere welvaart
ais gevolg van de automatisering treedt
bij de consument behoefte op aan diffe
rentiatie, die een vijand van de automati
sering is. Deze laatste roept immers juist
een massa-produkt in het levtn. Boven
dien brengt de automatisering meer vrije
tijd en mede daardoor meer behoefte aan
diensten van allerlei soort.
De leertijd van de vakarbeider wordt
langer tengevolge van de hoge eisen, die
de hypermoderne industrieën stellen en
daardoor wordt de beroepsbevolking
kleiner. Naar sprekers oordeel moet de
automatisering dan ook veeleer worden
gezien als de redder van de volkswelvaart
dan als de bedreiger van onze sociale
zekerbeid.
In het sociale vlak is één ding nodig.
Goede voorlichting van de werknemers
om legende-vorming rond de automatise
ring tegen te gaan. Hiernaast dient door
training en vorming de werknemersgroep
te worden aangepast aan de zich wijzi
gende arbeidsUehoeften.
Na de levendige discussie werd de kleu
renfilm van de General Electric „This is
automation" vertoond, die een duidelijke
illustratie vormde van het betoog van de
eerste inleider.
's-GRAVENHAGE, 19 okt. Het
Tweede Kamerlid, de heer Van Rijcke-
vorsel heeft aan de minister van bui
tenlandse zaken de volgende vragen
gesteld:
Is het juist, dat de woordvoerder
vap het Nederlandse hoge commissa
riaat te Djakarta, na afloop van het
strafproces In eerste aanleg tegen onze
landgenoot Schmidt, heeft verklaard,
dat naar zijn mening het proces „op
legale wijze" was verlopen?
Zo ja, acht de minister de mening
van deze woordvoerder dan niet vol
strekt in strijd met het door de Ne
derlandse regering ter zake van de
procesvoering uitgegeven witboek?
Welke maatregelen zal de minister ne
men om de onjuiste indruk, die de
mededelingen van de woordvoerder
ook in het buitenland hebben gemaakt
en nog zullen maken, weg te nemen?
Is de minister voornemens te bevor
deren, dat ter zake van de onrechtma
tige procesvoering tegen Schmidt en
het kennelijk misbruik van het Indo
nesische justitiële apparaat voor an
dere doeleinden dan te komen tot
strafvonnissen, die in werkelijkheid
rechtspraak zijn, een vordering tegen
de republiek Indonesië bij het inter
nationaal gerechtshof aanhangig wordt
gemaakt?
DEN HAAG, 19 okt. In overleg
met enkele burgerautoriteiten zijn
voor het laagvliegen van vliegtuigen
van de koninklijke luchtmacht enige
laagvlieggebieden aangewezen om de
jachtvliegers ervaring te laten opdoen
in het vliegen op lage hoogten. Voorts
moeten ook de waarnemers van de
luchtwachtdienst geoefend worden. In
Nederland zijn "hiervoor enige routes
gekozen boven gebieden met gemid
deld de geringste bevolkingsdichtheid
De routes lopen van Winterswijk,
Twente, Drente, Groningen, Friesland
naar de kop van Noord-Holland.
De prijsstabilisatie is een afspraak
tussen de minister van Economische
Zaken en de middenstandsbonden, die
1 januari a.s. afloopt. Daarna zal vol
gens het program de stijging van de
ondernemerskosten en de lonen als
gevolg van de ouderdomsverzekering
en de huurverhoging in vele gevallen
moeten worden doorberekend in "de
prijzen.
Gestreefd zal worden naar het op
stellen van een bondsrapport inzake
de positie van de zelfstandige onder
nemer in het zich steeds maar uitbrei
dende complex van sociale verzeke
ringen. Belastingfaciliteiten voor klei
ne spaarders zijn juist, zo wordt on
der het hoofd bezitsvorming opge
merkt, indien maar begrepen wordt,
dat deze kleine spaarders niet alleen
in de kring van de werknemers wor
den gevonden, maar ook in die van de
kleine zelfstandigen.
P.B.O.
Inzake de p.b.o. wordt gezegd, dat
de totstandkoming van de hoofdbe
drijfschappen detailhandel en am
bachten nu ook zo snel mogelijk zal
moeten leiden tot de instelling van
een raad voor het midden- en klein
bedrijf. Fiscale en andere faciliteiten
ter bevordering van het eigen woning-
bezit dienen evenzeer voor de midden
stander van kracht te zijn, aangezien
het hebben van een eigen bedrijfspand
voor hem van doorslaggevend belang
is, zo lezen we onder het hoofd eigen
woningbezit. Daar de huurder van een
bedrijfspand bij onteigening vrijwel
rechteloos is, zal op herziening van
de onteigeningswet worden aange
drongen. Gestreefd wordt naar een
oplossing, die ten minste analoog is
aan de in het Pachtbesluit voor agra
riërs getroffen regeling.
OPLEIDING.
Bij de opleiding, waarover een
eigen bondsrapport moet verschij
nen, zal naast het verwerven van
schoolse kennis vooral de eigenlijke
opleiding tot het ondernemerschap
de aandacht hebben. Op korte ter
mijn zal bovendien begonnen wor
den met de kadervorming binnen de
bond, daar de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie ook van midden
standszijde een representatieve ver
tegenwoordiging in allerlei organen
vraagt.
APELDOORN, 19 oktober. De generale synode der Chr. Geref.
Kerken heeft uitvoerig gediscussieerd over een instructie van de
particuliere synode van het Zuiden, waarin om praktische redenen
de ongewenstheid werd uitgesproken van het optreden van Chr.
Geref. predikanten voor de AVRO. De predikanten L. S. den Boer,
Joh. Prins en P. de Smit hadden voor de AVRO-microfoon wijdings
diensten geleid. Toen de zaak na gewijzigde redactie weer aan de or
de kwam, stelde de betreffende commissie de synode voor uit te
spreken, dat het opzicht over het doen en laten der predikanten aller
eerst ligt bij de kerkelijke vergadering. Tijdens een tweede discussie
kwam aan het licht, dat de instructie niet langs de kerkelijke weg ter
tafel was gekomen, waarom zij werd afgevoerd en de zaak van de
baan was.
De commissie oordeelde het hoewel
men de bezwaren aanvoelde niet wen
selijk voor allerlei zaken bindende bepa
lingen te stellen. Ds. M. Baan was van
mening, dat gesproken moest worden van
een propagandastunt. Hij noemde het
symptomatisch, dat de predikanten dan
de Nieuwe Vertaling gebruiken en ge
zangen laten zingen, hetgeen ds. De Smit
met nadruk bestreed. Het optreden dezer
predikanten werkt verwarrend voor de
jeugd,
Ds. De Smit verklaarde, dat zijn ker-
keraad volkomen achter hem stond, nu
hij de kans kreeg een miljoen mensen
met het Evangelie te benaderen. De
Avro is een algemene omroep, maar de
Vara een doorbraak-omroep, aldus ds.
De Smit. Als de Avro de gelegenheid
geeft, onbeperkt, het Evangelie te ver
kondigen, dan moet deze ook te baat
worden genomen.
De rapporteur, ds. Joh. Prins, accentu
eerde in zijn beantwoording de opdracht,
het beginsel, waarom het gaat. Hij sympa
thiseert niet met de statuten van de Avro
en is zelf lid van de Ncrv. Jezus zegt:
predikt het Evangelie aan alle creaturen.
Ds. Prins noemde het kwaadaardigheid
om te veronderstellen, dat de betrokken
predikanten de christelijke organisaties
zouden afbreken,
Ds. S. v. d. Molen laakte het doen van
de drie predikanten. De pastorale taak
weegt zwaarder dan de vraag: wat zeggen
de eigen kerkleden daarvan? Ds. Den
Boer was van een geheel tegenoverge
stelde mening.
HU dankt God, als hU de kans krijgt
om te spreken over Jezus Christus, de
Behouder van de wereld. Als men hem
vraagt ergens te komen, dan doet hU dat,
al was het op zondag in de bioscoop. De
liefde van Christus moet ons dringen, an
ders zjjn wij een luidende bei en een
klinkend metaal.
Ds. C. v. d. Zaal kon zich in deze rede
nering niet vinden. Verkondigt de Ncrv
het Evangelie dan niet? Hij herinnerde
aan de schoolstrijd. Wie niet voor de
christelijke school was, werd voor scheur
maker gescholden. HU wilde het positief
optreden op alle terreinen des levends
handhaven. Wat is het doei? Reclame ma
ken voor een algemene, maar in wezen
vrijzinnige omroep.
Wie hier maar allerlei uitnodigingen
aanneemt, is ontrouw aan het beginsel,
Ds. Van der Zaal waarschuwde tegen
de doorbraak en zei niet te willen
menwerken met allerlei mensen, die
uiteindelUk de Christus verloochenen.
Het heeft hem pUn gedaan, dat er Chr.
Geref. predikanten zijn, die de dingen
hier niet scherp zien.
Prof. Kremer betwistte ds. Den Boer,
dat men hier met Paulus op de Areopa
gus vergelijkingen moeten treffen. Chr.
Geref. predikanten, die voor de Avro op
treden, moeten toch verstaan welke ver
antwoordelijkheid aj op zich nemen.
Prof. Hovius adviseerde, dat de commissie
met nieuwe conclusies zal komen. In zUn
dupliek wees ds. Prins er nog op, dat het
niet aangaat hem, die voor de Avro
spreekt, te wraken als tegenstander van
christelijke organisatie. HU merkte op,
dat voor de Ncrv ook allerlei mensen op
treden, die aan andere omroepen even
eens medewerken. Prof. Kremer accen
tueerde, dat verwacht mag worden, dat
Chr. Geref. predikanten zich bewust zijn
van hun roeping ook zonder dat een sy
node uitspraken doet.
ANDERE BESLUITEN
In deze laatste synodevergadering werd
besloten tot opheffing van het deputaat-
schap tot versterking van het reformato
risch beginsel. Met dankbaarheid werd
na uitvoerige discussie het rapport over
het geven van richtlijnen voor het Cate
chismusonderwijs voor kennisgeving aan
genomen.
Er zal geen commissie worden be
noemd om de herdenking van de Af
scheiding in 1959 voor te bereiden. De
synode meende, dat een al te frequ
ente herdenking ongewenst is.
Tot roepende kerk voor 1959 werd die
van Rotterdam C aangewezen.
Finland is nu ook toegetreden tot
de Unesco, de .V.N.-organisatie voor
onderwijs, wetenschap en cultuur.
Tenslotte wordt aangekondigd, dat
de C.M.B. aan de culturele vorming
van zijn leden meer aandacht zal be
steden. Ook moet de ondernemer in
het midden- en kleinbedrijf de waar
de leren verstaan van de opvoeding
der produktiviteit ook in zijn sector.
Daarom moet het onlangs opgerichte
Produktiviteitscentrum voor het Mid
den- en Kleinbedrijf spoedig tot acti
viteit worden gebracht.
BREDA, 19 okt. Op de rijksweg
Breda-Tilburg bij Tilburg is gister een
personenauto met zeven inzittenden
geslipt en in volle vaart tegen een
boom gereden. Tengevolge daarvan
kwam de in de auto zittende negen
jarige zoon van de bestuurder, de heer
J. H. uit Amsterdam, om het leven,
evenals de 6-jarige P. van der M., dl*
met zijn moeder en een 4-jarig kind
je van het gezin Van der M. uit Am
sterdam in de auto zat. De heer H. en
zjjn vrouw werden beiden levensge
vaarlijk gewond, het 4-jarig kindj*
Van der M. kreeg een gebroken arm.
Mevrouw Van der M. en haar jongst*
kind, dat eveneens in de auto zat, lie
pen geen letsel op.
In de afgelopen nacht is op dezelfde
weg in de buurt van de vliegbasis Gil-
zerijen nog een dodelijk ongeluk ge
beurd, dat aan de heer Van G., een
inzittende van de bestelwagen van d*
firma S. uit Tilburg, het leven kost
te. De mede-inzittende, de heer De K.,
werd zwaar gewond naar het zieken
huis overgebracht.
Gisteravond is ook de 65-jarige B.
K. uit Dorst bij het oversteken van d*
weg door een passerende auto gegre
pen en op slag gedood.
Volgens de Londense „Times" is de
Deense consul-generaal In New York,
Eyvind Bartels, door de bestuursraad van
de vereniging van gebruikers van het
Suezkanaal gekozen als administrateur
van de organisatie.
Liftmaster stortte neer in zee
Nog gaat het zoeken voort naar het
Amerikaanse troepenvliegtuig van het
type „Liftmaster", dat vorige week
woensdag tijdens een vlucht van La-
kenheath in het Engelse Graafschap
Suffolk naar de Azoren met 59 Ame
rikaanse militairen aan boord spoor
loos verdween. De meeste reddings
ploegen hebben echter hun activitei
ten reeds gestaakt. Op de bovenste
foto bekijken mannen van de Ameri
kaanse luchtmacht op de R.A.F.-basis
St. Mawgan in Cornwall een Ameri
kaans model rubber-reddingsvlot, dat
tijdens het opsporingswerk voor de
Spaanse kust in zee werd gevonden.
Op de onderste foto ziet men het on
derzoeken mtn één van de twee vlieg
tuigwielen, die door een tankschip uit
zee werden opgehaald op dezelfde ba
sis. Men vermoedt, dat vlot en wielen
van de „Liftmaster" afkomstig zijn.
