MEVR. B0UMAN GEHULDIGD
door Nederlandse regering
Eerste vrouwelijke minister verscheen voor
journalistiek vuurpeleton
„Rechter Rochjani vonniste levenslang
tegen heter weten in!"
Donderdag ontvangst door H.M.de Koningin
Zeeuwse C.B.T.i. blies sociale
commissie nieuw
leven
in
,Big Ben' won het van Great Tom'
jr
r
Op de dag van Schmidts veroordeling
Onafgebroken bijstand ondanks
al de moeilijkheden en gevaren
Uoqe> gasten
lids Ucas
Verandering
geboden!
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
DOOR DE WERELD
Eduard van Beinum
wordt ere-doctor
Verdedigster van Jungschlaeger en Schmidt:
Kam, poederdoos
en borstel op
bureau van
hare Excellentie
Hoofdkantoor: X* Vorststraat 90, Goes.
Telefoon 2438 (b.g.g. voor redactie
3987, voor adm. 2970), Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noord
straat 35. Tel. 2009, Tel. redactie 2347
en 3162; VTissingen: Nieuwstraat 68,
Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0,52 per week,
2,20 per maand, 6,50 per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord
Zeenwscb Dagblad
12e Jaargang No. 3527
Wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. 3. 3. de Jong - Directeur: Jacq de Smit
Dinsdag 16 okt. 1956
VEILIG VERKEER IN
ZEELAND
(pag. 2)
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Woensdag: Zon op 7.09 u., onder 17.42
U. Maan op 16.27 u., onder 4.34 u.
Hoogwater woensdag 17 oktober:
Vlissingen: 0.26 u. 1.95 m., 12.35 u. 1.81
m. Terneuzen: 0.48 u. 2.11 m., 13.01 u.
1.97 m. Wemeldinge: 1.57 u. 1.65 m.,
14.14 u. 1.46 m. Zierikzee: 1.44 u, 1.44
m., 13.55 u. 1.24 m.
DEN HAAG, 15 okt. NEERLANDS DAPPERSTE VROUW, MIEKE BOUMAN,
is vanmiddag terug op vaderlandse bodem op hartelijke wijze gehuldigd door de Ne
derlandse regering. Maar er lag een domper op deze huldiging. Want enkele uren tevoren
was bekend geworden, dat de Indonesische rechter onze landgenoot Schmidt tot levens
lange-gevangenisstraf had veroordeeld, (zie pag. 3).
Tijdens de bijeenkomst op het ministerie van buitenlandse zaken, waarin minister Luns namens de
Nederlandse regering aan mevr. Bouman hulde bracht voor de wijze waarop zij aan in Indonesië ge
vangen gehouden Nederlanders rechtskundige bijstand heeft verleend, deelde de minister mede, dat
Koningin Juliana de wens te kennen heeft gegeven mevrouw Bouman donderdagmiddag te ontvangen.
GOES, 15 oktober. Het be
stuur van de Zeeuwse C.B.T.B.
beeft besloten de sociale commis
sie nieuw leven in te blazen. Aan
de Gewestelijke Afdelingen werd
gevraagd ieder een vertegenwoor
diger aan te wijzen en het gevolg
's geweest dat reeds voor het eerst
in de nieuwe samenstelling kon
vorden vergaderd.
De Commissie besloot de heer Joh.
Breure te Colijnsplaat, die de Zeeuwse
C.B.T.B. vertegenwoordigt in de So
ciale Commissie van de Gew. Raad
voor Zeeland van het landbouwschap
on in de Commissie voor Sociale Aan
gelegenheden van de Ned. C.B.T.B.,
te benoemen als haar voorzitter. Het
secretariaat zal worden waargenomen
door de secretaris van de Zeeuwse
C.B.T.B.
De voorzitter wees er op, dat de
problemen op het sociaal terrein zich
met de dag opstapelen en sprak er
een breder contact mogelijk zal zijn.
Op deze samenkomst werd van ge
dachten gewisseld over enkele vraag
stukken in verband met het huidig
loonbeleid en over de voorgestelde
wijzigingen in de mantel van de tuin-
bouw-C.A.O. voor het contractjaar
1957/1958. Voorts werd door de voor
zitter verslag uitgebracht van een be
spreking met de Directeur-Generaal
voor de Arbeidsvoorziening.
Besloten werd het bestuur te ver
zoeken de commissie uit te breiden
met een deskundige uit de tuinbouw
sector.
Minister Luns begon zijn toespraak met uiting te geven aan de dankbaar
heid, dat het echtpaar Houman thans weer in veiligheid is herenigd. „On
middellijk hierna", aldus mr. Luns, „wil ik namens de regering in het open
haar hulde betuigen aan de moedige Nederlandse vrouw, die in nood ver
kerende landgenoten te hulp is gekomen en daarbij van uitzonderlijke toe
wijding en capaciteiten blijk heeft gegeven".
OPNIEUW IS, zoals uit publika-
ties elders in dit blad (pag. 3)
blijkt, aanzienlijk rumoer rond
ons Koningshuis in buiten- en in bin
nenland ontstaan. Rumoer, dat zelfs
tot een tweetal officiële bekendmakin
gen heeft geleid, die overigens de lezer
weinig wijzer maken dan hij tevoren
was.
Na rijp beraad zijn wij ditmaal van
de tot dusverre door ons blad in deze
pijnlijke en delicate kwestie gevolgde
gedragslijn afgeweken, omdat wij de
overtuiging hebben, dat de ontwikke
ling der dingen een zodanige dreigt te
worden, dat niet langer uitsluitend
van een particuliere aangelegenheid
sprake is, maar uiterst gewichtige con
stitutionele en politieke zaken op het
spel komen te staan. Wat er ook waar
of onwaar is van de stellig sensationele
en overdreven berichtgeving in het
buitenland, vast staat, dat eveneens
in ons eigen land door een weekblad
als de Haagsche Post dat nauw con
tact met de heer Van Maasdijk onder
houdt de laatste weken beschouwin
gen zijn gegeven van soortgelijke
strekking als thans door het Engelse
zondagsblad geleverd.
Nu voor het eerst man en paard zijn
genoemd, nu er zeer concrete beschul
digingen tegen één of meer voor
malige? Nederlandse minister zijn
geuit, nu wij ten langen leste een
nieuw kabinet tot regeren in staat
hebben, wordt het tijd, de hoogste tijd,
dat er wat gebeurt. Dat er met alle
klem en kracht naar wordt gestreefd
om op de kortst mogelijke termijn een
einde te maken aan de omstandighe
den ten paleize, die tot zulke publika-
ties aanleiding geven.
Wij kunnen het gevoel niet van ons
afzetten, dat er ten onrechte wordt ge
draald met sommige op zichzelf drin
gend vereiste maatregelen en reorga
nisaties. De bekendmaking omtrent de
mutaties ten hove versterkt dit gevoel
eer dan dat dit er door wordt ver
zwakt. De andere bekendmaking is als
snelle reactie stellig te waar1-
deren, maar daar mag het niet bij blij
ven.
Na snel en krachtig ingrijpen zal
tevens breder opening van zaken aan
het Nedee'andse volk moeten worden
gegeven. Dit komt ons voor het beste
middel te zijn om de nu in brede krin
gen ontstane onrust weg te nemen.
Een onrust, die het vertrouwen in de
hoogste gezagsdragers kan ondermij
nen en daarmee een van de gewichtig
ste pijlers van ons staatsbestel kan
ondergraven.
De verantwoordelijke leiders van
ons voik mogen beseffen wat hier in
het geding is; een slepende crisis is
veel erger dan een korte, ingrijpende
operatie. Het Nederlandse volk staat
pal voor het Huis van Oranje, zo nauw
met zijn leven in het verleden en he
den verweven. En het bidt, dat des He
ren hand dit alles ten goede moge lei
den. Maar het heeft er als een mondig
volk tevens recht op te weten wat er
's voorgevallen en wat er zal gebeu
ren. Prof. Dr. J. J. DE JONG.
.Ondans de omstandigheid, dat me
vrouw Bouman geen advocaat is, heeft
zij belangrijk gesteund door mr.
Vervloet van het ministerie van bui
tenlandse zaken de verdediging van
de Nederlandse arrestanten geleid op
een wijze, die iedere advocaat tot grote
eer zal strekken. De vele moeilijkhe
den, gevaren en onheuse bejegeningen
ten spijt, heeft zij volgehouden In het
bijstaan van haar landgenoten."
Diepe tragiek
De bewindsman vervolgde: „Over
de grote vreugde en dankbaarheid
hangt echter een schaduw van diepe
tragiek. Het leed, dat de Nederland
se arrestanten is en wordt aangedaan,
noopt tot ingetogenheid. Er is geen
reden tot feestbetoon. Mevr. Bouman
neeft zelf hierop aangedrongen. Daar
om zijn hier ook geen bloemen om
aan mevr. Bouman aan te bieden".
V erontwaardiging
Mr. Luns herinnerde voorts aan
het onherstelbare en onverdiende leed,
dat over wijlen de heer Jungschlaeger
en zijn nabestaanden is gekomen.
„Thans hebben wij gehoord, dat de
heer Schmidt tot levenslange gevan
genisstraf is veroordeeld. De Neder
landse regering neemt met droefheid
en verontwaardiging kennis van dit
vonnis."
Peter Townsend heeft maandags
avond de Britse luchtmacht definitief
verlaten. Hij gaat nu (helemaal al
leen) een wereldreis per auto maken.
Drie vroegere Olympische kam
pioenen, t.w. Bob Mathias, Sammy
Lee en Jesse Owens, zijn door pre
sident Eisenhower aangewezen om
hem persoonlijk bij de Olympische
spelen te Melbourne te vertegenwoor
digen. Mathias won in '48 en '52 de
tienkamp, Lee zegevierde toen in het
torenspringen en de atleet Owens ba-
haalde in '36 vier gouden medaljes.
De 10-j. Wim Vink uit Amsterdam,
die op 1 okt. te Stockholm was ge
opereerd aan een hersentumor, is air
daar overleden Aanvankelijk ging hi)
goed vooruit na de operatie van prof,
Olivecrona, maar gisteren verergerd#
de toestand plotseling.
Een 51-j. Chinese wasbaas op Ka-
tendrecht (Rotterdam) is aangehou
den, omdat hij een partij van tien
kilo opium bij zich had.
Anton Geesink, de in Utrecht wq-
nende Europese kampioen judo, isvaft
plan, ergens in ons land een jud<£
school te openen.
AMSTERDAM, 15 okt. De se
naat van de gemeentelijke universi
teit te Amsterdam heeft vanmiddag
besloten het eredoctoraat in de let
teren en wijsbegeerte te verlenen aan
de dirigent van het concertgebouw
orkest Eduard van Beinum.
De senaat zal nader overleg plegen
met de nietiwe eredoctor over de
datum, waarop hij deze onderschei
ding zal aanvaarden.
Vandaag arriveerden in ons
land de president van Liberia,
William Tubman, en zijn echt
genote. Na aankomst te Amster
dam legde de president een krans
aan de voet van het Nationaal
Monument op de Dam (bovenste
foto)
Later verschenen de Liberiaan
se gasten met Koningin .Tuliane
en Prinses Beatrix op het balkon
van het paleis op de Dam (oa-
derste foto). Voor uitvoerig ver
slag van de eerste dag in ons
land, zie pag. 3.
DE BILT ZEGTi
Dezelfde temperaturen
Overwegend droog weer met over
drijvende wolkenvelden en hier en
daar mist. Zwakke tot matige wind
uit zuidelijke richtingen. Ongeveer
dezelfde temperaturen.
's-GRAVENHAGE, 15 okt.
„Rechter Rochjani heeft het von
nis tegen Schmidt tegen beter we
ten in geveld. Dit klinkt als een
zware beschuldiging. Hij kon niet
anders. Is hij overtuigd van de
schuld van Schmidt? Dat is hij he
lemaal niet, evenmin als de offi-
Opiniepeiling bracht de oplossing
LONDEN, 15 okt. (Reuter).
Big Ben, de befaamde klok van de
Londense parlementstoren, heeft
het gewonnen van „Great Tom",
rivaal van de St. Pauls kathedraal,
in de kwestie wie in de toekomst
voor de B.B.C. de tijd zal aangeven.
„Great Tom" nam n.l. begin juli
deze taak over van „Big Ben", die
gerepareerd moest worden.
Tom kreeg bewonderaars, die aan
zijn „fijnere" klank de voorkeur ga
ven. Maar trouwe aanhangers van
Big Ben smaalden op het „zwakke
stemmetje" van Great Tom.
Er werd een opiniepeiling in de
krant gehouden en daarbij kreeg
Big Ben de meerderheid. De B.B.C.
heeft nu meegedeeld, dat Big Ben
over ongeveer een maand zijn taak
zal hervatten.
cier van justitie Suwono, evenmin
als de procureur-generaal, even
min als tal van juridische autori
teiten en evenmin als tal van
vooraanstaande Indonesiërs, die in
particuliere gesprekken onder vier
ogen toegeven, dat zij de processen
als onzin beschouwen, waaraan zij
niet geloven. Dit geldt niet voor
Sunarjo, die als officier van justi
tie zelf de getuigen heeft gemaakt
en met hen bij hem thuis repe
teerde wat zij op de zittingen
moesten zeggen".
Dit oordeel heeft mevrouw Bouman
vanmiddag uitgesproken op een pers
conferentie in Den Haag, die door een
groot aantal binnenlandse en buiten
landse journalisten werd bijgewoond
en bijna twee uur duurde.
Slag gevallen
„Voor Schmidt is de slag nu geval
len", zeide mevr. Bouman. „Daardoor
is voor mij de hinderpaal bij het con
tact met journalisten verdwenen.
(Van één onzer verslag
geefsters)
DEN HAAG, 15 okt.
Voor het eerst in Nederlands
roemrijke historie zal de
scepter op een bepaald mini
sterie door een vrouw wor
den gezwaaid. Dat is iets bij
zonders en deze vrouw
mejuffrouw dr. M. A. M.
Klompé heeft de laatste
dagen dan ook in de belang
stelling van alle Nederlan
ders gestaan. Er was een ijverige half uurtje was voor
hem ge-
journalist, die „nieuws" rook en
begerig naar de telefoon greep,
teneinde onze minister voor Maat
schappelijk Werk om een „exclu
sief interview" te vragen. Natuur
lijk begreep hij, dat de minister
het razend druk had, maar één
noeg
Maar oeh, al spoedig bleek, dat hij
niet de enige schrandere journalist
in Nederland was en dat zijn inter
view zo mejuffrouw Klompé daar
voor al toestemming gegeven zou heb
ben beslist niet exclusief geweest
zou zijn!
aaneen tot lange uren van kostbare
tijd, die een. zo jong minister niet
kan missen, vooral als zij over vier
weken al een begroting moet ver
dedigen. Maar ministers plegen intel
ligent te zijn en zelfs vrouwen maken
daarop geen uitzondering. Dus no
digde mejuffrouw Klompé moedig
alle nieuwsjagers tegelijk uit en liet
zich gewillig onderwerpen aan een
kruisvuur van vragen.
Diplomatiek
Of gewillig„Politieke vragen
kan ik écht niet beantwoorden",
verklaarde zij al aan het begin van
de bijeenkomst resoluut. En de ai
dere? Och, ook vrouwelijke minis
ters blijken diplomatiek te zijn.
Maar dan op zo'n charmante wijze,
dat geen enkele journalist na
tuurlijk vooral de mannelijke niet
haar dat kwalijk kan nemen.
Toen een van de journalisten haar
de gewetensvraag stelde of de posi
tie van minister voor Maatschappe
lijk Werk voor een vrouw makke
lijker is dan voor een man, kwam er
een nadenkende blik in de intelligen
te bruine ogen van mejuffrouw
Klompé. Taktisch antwoordde ze: „Op
alle terreinen van het leven vullen
man en vrouw elkaar aan. Ik zou niet
willen zeggen dat dit werk nu bij
uitstek de geschikte taak is voor een
vrouw. Zo heb ik bijvoorbeeld altijd
Vele korte halve uurtjes rijgen zich op het standpunt gestaan, dat de be
langen van de vrouw bij voorkeur
verdedigd moeten worden door een
man en.... ook omgekeerd".
Echt vrouwelijk
Diplomatiek en geestig Is ze, onze
eerste vrouwelijke minister. En....
echt vrouwelijk ook! Op een des
betreffende vraag verklaarde zij,
dat het in de toekomst heus niet
plotseling overduidelijk zal blijken,
dat er nu een vrouw staat aan het
hoofd van het ministerie voor Maat
schappelijk Werk. „Dat zou mw1-
schlen alleen op te maken vallen uit
het feit, dat ik ergens op het mini
sterie een kam, een borstel en een
poederdoos in een kastje heb liggen".
Een eventueel statiepak hoe noem
je zo'n ding ook alweer eh, ambts
gewaad voor een vrouwelijke minis
ter? Nee, daar had hare excellentie
die op het ogenblik wel gewichtiger
zaken aan het hoofd heeft, nog nooit
over nagedacht. „Ik denk dat dat een
kwestie van eenvoud is en ik vind
dat ik daarin als vrouw moet voor
gaan."
Dit standpunt van mejuffrouw
Klompé heeft echter ook wel zijn
praktische kantje. Bjj het ambts
gewaad van de mannelijke minis
ters hoort een nauwe witte broek
en zij voelt er nu niet bepaald veel
voor om zich bij bijzondere ge
legenheden in e?n lange rok van
wit laken te hullen I
Vroeger heb ik mij altijd moeten ba-
perken, omdat mijn verklaringen mo
gelijk verkeerd zouden worden opga-
vat en schade zouden berokkenen aafl
de zaak-Sehmidt.
Het feit, dat de uitspraak in hoger
beroep nog niet is gedaan, zeide mevr,
Bouman niet als een aanleiding te zien
zich te onthouden van verklaringen.
„In Indonesië is het heel gewoon, dat
de revisie van een eenvoudige zaak
een jaar of meer duurt. Van deze Inge
wikkelde zaak duurt het misssehfen
veel langer.
Intussen kan de propaganda ver
der razen, zonder dat er iets tegen
over wordt gesteld. Niets wijst er op.
dat er in Indonesië een koers in zicht
is in een gunstiger richting, integen
deel!
Zeventig gesprekken
Mevrouw Bouman deelde mede, dat
zij Schmidt zeventig keer in de ge
vangenis heeft bezocht en dikwijls
lange gesprekken met hem heeft ge
had. Zij en haar echtgenoot waren
de enigen, die gesprekken onder vier
ogen met Schmidt mochten hebben
en over zakelijke aangelegenheden
mochten spreken.
„Soms verschilden Schmidt en
van mening, doch na overleg kwamen
wij altijd tot een oplossing. Hij wa»
zeer actief bij het voeren van zijn
eigen verdediging."
„Ik kan mij voorstellen, hoe
aandachtig en waardig zijn von
heeft aangehoord", aldus mevrouw
Bouman. „Nu is de ijzeren deur,
die ik zo goed ken, achter hem
gesloten en als wij niets doen
voor goed."
„Van hoger beroep valt niet
veel te verwachten"
Mevrouw Bouman zeide van ho
ger beroep niet veel te verwach
ten, „tenzij er iets gebeurt, dat de
Indonesiërs doet beseffen, dat zij
op de verkeerde weg zijn. Roch
jani heeft dit vonnis tegen beter
weten in geveld. Tenzij er iets ge
beurt, zal het in de andere zaken
op dezelfde wijze toegaan".
„Dikwijls is mij de vraag gesteld,
of Schmidt en Jungschlaeger nu
werkelijk onschuldig zijn. Ik ant
woord hierop met een volmondig
„ja". Dit is van mij geen stellige
overtuiging, maar een zeker weten."
Slappe Nederlandse houding
Mevrouw Bouman beantwoordde
voorts de vraag: hadden de ontwik
kelingen in de processen in Indone
sië niet voorkomen kunnen worden?"
„In het beginstadium misschien wel,
zeide zij, „maar toen het rumoer er
om heen zo groot werd, en dat be
gon al in september 1954, konden de
Indonesiërs moeilijk meer t~rug.
Als van Nederlandse zij 1e in het
beginstadium anders was opgetre
den, dan zou misschien vee' voor
komen hebben kunnen we-Jen".
Alleen in een internationale actie
ligt een kans. Er wordt wel r-ns ge
zegd, dat bij de V.N. we'-'g kans
bestaat, maar een poging - -g niet
worden nagelaten."