1
Nederlandse regering
waarschuwt Indonesië
l r m
Het verwisselde testament
Vraag naar V. H. M.O. neemi
zeer sterk toe
UIT DE KERKEN
Zweedse nota aan
Sowlet-Unie
Maatregelen inzake Ned. Nieuw-Guine
niet erkend
De opbouw van Oostenrijks »Bundes beer
Eerste of laatste
aardbeien?
Stakingen in
Tsjecho Slowakije
Groei brengt zorgen met zich
mee
TTTf
ZEEUWSCH DAGBT.AD
pagina
In een artikelenserie ln het Hervormd
weekblad „De Gereformeerde Kerk" over
de kerk en de functie van haar belijden
verklaart prof. dr. G. C. van Niftrik, dat
ln de Hervormde Kerk steeds dringender
de vraag klinkt: wat belijden wi) eigen
lijk? Hij voegt er de volgende overwe
gingen aantoe:
De nieuwe koers zei en zegt: existen
tiële beslissing voor Jezus Christus en
zijn Evangelie! Bewéging! Fantasie! Nieu
we wegen voor het apostolaatl Zwemmen!
Geen tenten! Geen heilige huisjes! Geen
stollingen! Wij staan niet stil op de weg
van het belijden der kerk, maar wij bewé-
gen ons ln deze weg, om met artikel 10
vande kerkorde te spreken.
Alles goed en wel. Wij zijn geworden tot
de schare pelgrims, waarvan Gezang 116
zingt, dat hij door een nacht van smart
en zorgen voortschrijdt. De kinderen Is-
raëls konden van tijd tot tijd zelfs in de
Een dergelijke methode heeft niets, maar
dan ook niets met enige Geesteswerking
te maken. Meer wil ik er niet van zeggen.
En als men dan insinueert, dat hier na
tuurlijk weer een dominee staat te spre
ken voor zijn eigen aftandse standje, dan
ga men zijn gang maar. Ik kan lichtelijk
oordelen ol helpen veroordelen nu een
maal niet als een Gave des Geestes hono
reren. Dat zal dan wel aan mij liggen.
Trouwens, zoals het bij alle sektarische
bewegingen toegaat, ook hier: de domi
nees en de ouderlingen hebben het weer
gedaan. Niet natuurlijk de thans met
Geestesgaven gedoopten, die de kerk,
waaraan zij alles te danken hebben, in
diskrediet brengen!
fieu-oa^&e dtlo-men (2)
Ds. Teeuwen traoht in „De Bazuin" de
vraag te beantwoorden, hoe het toch
want elk schepsel, dat op zijn plaats
staat, zingt Gods lof. Als de mensen niet
meer willen, doen de sterren het wel, maar
nog veel beter is het als ook wij mensen
mee instemmen. Het is het heerlijkste van
alle werk op aarde.
Lutherse Gemeente in Zwolle, vraagt ds.
C. F. S. Stegenga aan zijn gemeenteleden:
En waarom zoudt u, die dit leest, niet
vandaag eens beginnen om het volle, hei
lige Evangelie met een verlangend hart te
ontvangen? Christus Jezus wacht op ons.
Hij zoekt overal naar berouwvolle en ver
slagen harten en waar ergens maar een
oprecht bidden gehoord wordt, daar
stroomt Hij heen met Zijn hemelse schat
ten. Daar krijgt de verloren zoon het
prachtigste kleed omgeworpen, daar
schenkt Hij de hemelse gaven. Dan ver
andert zo'n leven finaal. Wie vroeger zo
veel scherpe kritiek had, hangt nu gedu
rig aan de bel van de pastorie en zegt:
.Dominee, ik wil iets doen voor God,
waarmee zal ik beginnen?" Vroeger was
de plaats in de dienst leeg, nu zit er een
medearbeider in de oogst. Vroeger waren
we aan het saboteren als er een nieuw
raeis Konaen van nja ioc ljju züjllö m ue
woestijn de tenten opslaan en een poosje komt, dat blijkbaar velen in de boeien
wónen. Hoe zouden zij anders er veertig
jaren over gedaan hebben om het beloof
de land te bereiken? Zij hebben geduren
de die veertig jaren niet alleen gezwor
ven en zijn niet alleen voortgetrokken,
maar hebben ook tijden in hun tenten
gewóónd op dezelfde plaats. Maar wij
hebben geen enkele tent meer om in te
wonen.
Alle tenten zijn afgebroken; alle heilige
huisjes zijn gevallen! Voor ons geen
N.C.R.V. meer; voor ons geen C.N.V.
meer! Eilacie! En dat is nog het ergste
niet. Is er voor ons nog vaststaande
waarheid? Is er voor ons nog confessie?
Kan men ln deze tijd nog confessioneel
zijn? Wat staat er eigenlijk nog vóst van
de oude waarheid? Is dan alles opgelost
in existentiële relaties? Is er nog zoiets
als een depositum fidel? Of laten wij ons
alleen maar drijven? Geef mij een punt,
waarop ik stó&n kan!
/bih.z\xt u-eAlcPiau-eti
Ds. Th. van Veen van Leeuwarden
waarschuwt in „Fundament en bouwste
nen", orgaan van het Doopsgezond Broe-
derschapswerk, om voorzichtig te zijn met
de autonomie der gemeenten. De gemeen
te, die haar zaken geheel zelf in handen
heeft, zonder met anderen te behoeven te
rekenen, loopt namelijk gevaar de stoffe
lijke dingen boven de geestelijke te stel
len. Ds. Van Veen zegt:
Autonomie was voor onze financiële
zelfstandigheid (met of zonder subsidies!)
in de zin van Lucas 12ik heb vele goe
deren opgetast voor vele jaren en de ge
meente leefde als de rijke dwaas voor
zichzelf.
Hierdoor werd de kerkeraad van „die
naarschap" tot bestuur; hij leefde voor
taan geïsoleerd, vooral wanneer hij geen
geld van de leden nodig had, want de op
dracht was zuiiver zakelijk. Doopsgezind
zijn werd zo een goedkoop geloof, immers
besturende vroeg men zich af: wat kan er
gebeuren en niet; wat moet er gebeuren?
Ondanks alle verwarring van het ogen
blik is er reden tot dankbaarheid dat we
uit de autonome stelling verjaagd zijn.
De kerkeraden toch zijn uit de besloten
heid van de kerkekamer getreden. Zij
liregen deel aan het geloofsgesprek, waar
bij behoorlijk geschud werd aan de wor
tels van het eigen geloof toen een gemoti
veerde hogere bijdrage van de leden ge
vraagd moest worden. De gemeente werd
iets anders dan een over geld beschikken
de instantie.
De onderwerpen van de kerkeraadsle-
denconferenties laten de overgang zien:
van het zakelijke kwam men tot de ge
loofsvragen zij het ook met aarzeling.
Hoe we het ook keren of wenden: de
gemeente is een bijbels begrip. Spreken
de over de autonomie van de gemeente,
mag men de autonomie niet losmaken
van en stellen boven de gemeente.
9,em&ent&k&&£$
Velen zien in de Baptisten alleen maar
verwerpers van de kinderdoop. In het
weekblad „De Christen" zet ds. J. Louw
van Groningen uiteen, dat iets anders de
hoofdzaak ls. Hier komt het citaat
Wat ons als Baptistenbeweging ken
merkt, is het gemeentebesef. We trachten
de gemeente zichtbaar te maken: de ver
gadering der gelovigen en dit in onder
scheid van wat we aanduiden als kerk.
Het is wel gebeurd dat dit leidde tot
particularisme. Een zekere zelfverheffing
gaf zo hier en daar een gemeente een hin
derlijke trek. Wat geschonken was om er
mee te dienen, werd gebruikt om zich bo
ven de anderen te plaatsen. Men faalde
in zijn methode.
We geloven dat deze averechtse, afsto
tende houding wel verdwenen is, maar
moeten ons nog wel wachten voor de mis
kenning van het ons aanvertrouwde goed.
Het „komt niet allemaal op hetzelfde
neer". Gehoorzaamheid aan de Heilige
Schrift betekent nog wel wat. Zomin als
we vergeten mogen dat we de schat in
een aarden vat dragen en als gemeenten
vlekken en barsten vertonen, mogen we
vergeten, dat de ons aanvertrouwde schat
ons verplichtingen oplegt. Het Evangelie
stelt ons tot schuldenaars. Nu komt het
er maar op aan van deze schat te getui
gen op een aangename wijze; met haar te
dienen zo, dat de ander zich niet beledigd
gevoelt, en zonder blind te zijn voor eigen
fouten noch voor de schoonheden in an-
derer leven. De lamp brande op de zui
vere olie des Geestes!
étUio-tnen (1
Op de bezwaren, die ds. Chr. W. J.
Teeuwen van Diemen onlangs maakte te
gen de geestelijke opwekkingsbeweging
van Karei Hoekendijk en diens blad
„Stromen van Kracht", ontving hij een
aantal brieven. In „De Bazuin", orgaan
van de Theologische Hogeschool der Ge-
ref. Kerken, meldt de predikant:
Iemand, die ondertekende als „een Ge
reformeerde zuster, door Gods Geest ge
doopt met zijn gaven", schreef vrolijk:
„Daarom spot u zo met Gods Geestes
gaven, die Hij weergegeven heeft aan
Zijn gemeente".
Ik moge deze met Geestesgaven ge
doopte zuster aanraden maar niet al te
lichtvaardig te oordelen. Daar houdt de
Geest niet van. Ik zal mij wel wachten om
de gaven des Geestes bespottelijk te ma
ken. Wèl keer ik mij en hoop ik mij altijd
;e keren tegen de opgewonden wijze waar
op mij zogenaamde „Geestesgaven" bij
jepaalde personen forceren wil, zodat het
:!oor mij bedoelde slachtoffer in haar be-
iuwendo angst tot haar uitlating kwam.
van de geestesbeweging geklonken zijn.
Hij constateert:
De moderne mens in het algemeen heeft
zijn kritische zin verloren. Men ziet het
bij de massa. Als een saxofonist als Lio
nel Hampton ergens optreedt, dan wordt
de jeugd eenvoudig waanzinnig. Onlangs
ontstond er in de Esplanade te Utrecht
compleet een oproer, omdat een „was
bordnummer" van een jazzband maar om
veiligheidsmaatregelen niet doorging. De
primitieve mens is aan bod. Heel de tijd
ademt de primitiefste instincten en de
elementairste driften. En daarom is het
zo'n misdaad deze te exploiteren. Daar
komt de hel uit voort.
En waar de tijden zo primitief gewor
den zijn, waar geen cultuur meer iets te
zeggen heeft, hebben wij alleen de kerk
des Heren te waarschuwen, dat zij zich
niet overgeeft aan een godsdienstig en
thousiasme, dat optreedt in de naam van
de Geest, maar waarbij het verband tus
sen Woord en Geest zoek is en waar het
emotionele leven wordt uitgebuit.
De kerk heeft de tijd niet mee. Dat
heeft zij trouwens nooit gehad. En het is
zo egmakkelijk te smalen op een papieren
belijdenis en op dito dominees met hun
preekboekje. En het is allerminst onze be'
doeling de kerk in menig opzicht vrijuit
te laten gaan. Maar tenslotte zeg ik te
gen al die door Stromen van Kracht ge-
biologeerden dit: als u straks ontnuchterd
tot bezinning komt, allicht dat u dón uw
kerk beter zult waarderen.
ten undel daït
Nu het gemeentelijk leven weer ln volle
kracht begint, leest men overal opwek
kingen om zich te geven voor de kerk. In
„De Flambouw", maandblaadje van de
gezang werd opgegeven, nu proberen we
het mee te zingen en in de week kunnen
we het niet vergeten; wat een prachtige
melodieën zijn dat toch! Vroeger dachten
we er al over maar van het kerkkoor af
te gaan, maar nu moeten we erbij zijn,
STOCKHOLM, 29 sept. (A.F.P.)
De Zweedse regering heeft opnieuw
aan de regering van de Sowj et-Unie
een nota gezonden, waarin gevraagd
wordt naar het lot van de Zweedse
diplomaat Wallenberg, die in 1944 te
Boedapest door de Sowjets is gearres
teerd en van wie men sedertdien niets
meer heeft vernomen. In de nota wordt
verklaard, dat het stilzwijgen van de
Sowjetregering over deze kwestie in
Zweden ongerustheid verwekt.
De commissie van de Ver. Naties,
die in 1955 de eerste internationale
conferentie over vreedzaam gebruik
van atoomenergie in Genève organi
seerde, heeft de secretaris-generaal
van de Ver. Naties voorgesteld in sep
tember 1958 een tweede atoomconfe
rentie te organiseren.
Ingezonden '„-ïAiinfr Adv.)
Officiële verklaring van Den Haag"
's-GRAVENHAGE, 29 sept. Het ministerie van buitenlandse
zaken deelt mede: „Het heeft de aandacht getrokken der Neder
landse regering, dat de Indonesiche regering, uitgaande van de fictie,
dat de soevereiniteit over dit gebied de jure zou berusten bij de
Republiek Indonesië, blijft voortgaan met het treffen van admini
stratieve maatregelen ten aanzien van het Nederlandse rijksdeel
Nederlands Nieuw-Guinea.
Zo werd in 1955 genoemd gebied met het oog op de algemene verkiezingen
in Indonesië aangewezen als Indonesisch kiesdistrict. Vervolgens werd ln
1956 een drietal personen benoemd tot leden van het Indonesische parle
ment ter vertegenwoordiging van dat gebied. Ook werd enige maanden
geleden bij Indonesische wet een provincie „West-Irian" ingesteld. Het ge
hele territoir van Nederlands Nieuw-Gulnea zou binnen de grenzen daarvan
vallen. Thans zijn gevolgd de berichten over de benoeming en de installatie
van een Indonesisch gouverneur van de provincie „West-Irian".
Ter vermijding van elk misverstand meent de Nederlandse regering er
goed aan te doen uitdrukkelijk te verklaren, dat bovengenoemde en even
tueel nog volgende soortgelijke Indonesische maatregelen, noch hun implica
ties in welk opzicht ook, door Nederland worden aanvaard of erkend voor
zover het gebied van Nederlands Nieuw-Gulnea betreffende. Het is alge
meen bekend, dat ten tijde van de overdracht der soevereiniteit over In
donesië, Nederlands Nieuw-Guinea niet daarbij was inbegrepen. In deze
situatie is sedertdien geen verandering gekomen.
De Nederlandse regering behoudt zich alle vrijheid voor tegen de
eventuele tenuitvoerlegging van zodanige maatregelen op te treden,
zodra deze direct of indirect zouden leiden tot Indonesische inter
ventie in de gang van zaken in Nederlands Nieuw-Guinea", aldus
het ministerie van buitenlandse zaken in Den Haag.
m
l'r .?!5T p,-
In oktober a.s. zal de eerste lichting
recruten voor het nieuwe Oostenrijkse
leger onder de wapenen komen en in
verband hiermee heeft het kader van
het „Bundesheer" reeds de in allerijl
en met veel kosten van zware be
schadigingen herstelde kazernes be
trokken. De bovenste foto geeft een
beeld van de aankomst van een ge
motoriseerde infanterie-eenheid in de
kazerne van Gross-Emzerdorf even
buiten Wenen, over enkele dagen zul-
STOCKHOLM, 28 sept. (Reuter).
Zweden zal tot de vereniging van ge
bruikers van het Suezkanaal toetre
den. De Zweedse regering maakt ech
ter het voorbehoud, dat de vereniging
naar aangenomen mag worden, zich
alleen met zekere praktische kwesties
zal bezig houden en dat het lidmaat
schap ervan bijgevolg Zweden verder
op geen enkele wijze bindt.
len de recruten hier aan de zorgen va*
dit kader worden toevertrouwd. De
onderste foto laat zien hoe een Ween-
se schone een van de leden van het
kader in dezelfde kazerne met
bloemen ontving.
NIJKERK, 29 sept. Het fraaie
zomerweer van de afgelopen dagen
heeft ervoor gezorgd, dat bij de on
derwijzer S. de Wit te Nijkerker-
veen, een buurtschap in de gemeen
te Nijkerk, voor de tweede maal
dit jaar een bed aardbeien in volle
bloei staat. Men zal trachten de
kleine vruchtjes rijp te maken door
de aardbeien af te dekken met glas.
Landbouwschuren ln
Halsteren afgebrand
STEENBERGEN, 29 sept. Waar
schijnlijk is het aan twee met vuur
spelende kinderen te wijten, dat vrlj-
dak twee kapitale landbouwschuren te
Lepelstraat (gemeente Halsteren) tot
de grond toe zijn afgebrand. Om vier
uur ls deze brand, ae grootste sinds
Jaren ln Halsteren, uitgebroken lp de
schuren van de gebroeders Van Kleef.
De brandweer bestreed met vijf stra
len het vuur en was om negen uur
nog met het nablussen bezig. Een per
sonenwagen, een tractor, landbouw
werktuigen en een grote hoeveelheid
ongedorst graan, gingen verloren. De
schade beloopt duizenden guldens. De
schuren waren verzekerd.
President zegt het zelf:
PRAAG, 29 sept. (A.F.P.) De
Tsjechoslowaakse president Zapotocky
heeft meegedeeld, dat er van tijd tot
tijd in de Tsjechoslowaakse bedrijven
stakingen voorkomen. De oorzaak is
ontevredenheid over de lonen. Het feit,
dat de ontevredenen over de salaris
sen soms leidt tot stakingen, is vol
gens Zapotocky een voorbeeld van de
slechte werkwijze der vakbonden. De
ze bonden kiezen te dikwijls party
voor de leiding van de bedrijven.
De president zette uiteen, dat het
probleem van het loonpeil ln Tsjeoho-
Slowaklje acuut ls. Het ls echter de
magogie te spreken over loonsverho
ging zonder evenzeer te spreken over
produktieverhoglng, aldus Zapotocky.
Achterstand wordt Ingehaald
(Van één onzer verslaggeefsters)
UTRECHT, 29 sept. Ons onderwijs bevindt zich evenals velg
takken van het Nederlandse leven in een hausse-periode. De vraag
naar voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs neemt voort
durend toe. Bij het bijzonder onderwijs ls dit zelfs nog sterker he!
geval dan bij het openbare, omdat hier nog geen zekere achterstand
valt ln te halen. Naast redenen tot dankbaarheid geeft deze bloe:
ook aanleiding tot vele zorgen, o.a. als gevolg van het gebrek aan
ruimte en personeel. Dit alles werd naar voren gebracht in de rede,
waarmee prof. mr. A. M. Donner als voorzitter de algemene vergaf
dering van de Bond van Verenigingen voor Chr. Middelbaar en Voor
bereidend Hoger Onderwijs opende.
De problemen, die samenhangen met
het tekort aan personeel en aan vol
doende ruimte, zullen niet door het één
of ander wondermiddel kunnen worden
opgelost. Het enige, dat men momenteel
kan doen, ls trachten te zorgen, dat de
tekorten bij het onderwijs verhoudings
gewijs niet groter worden dan die bij
de andere takken van de Nederlandse
samenleving.
In de eerste plaats ligt hier volgens
prof. Donner een taak voor de over
heid. Spreker zei het volle vertrou
wen te hebben, dat de leiding van de
afdeling V.H.M.O. aan het departe
ment alles zal doen wat zij kan. Er
wordt een geregeld contaot onder
houden met de christelijke, de rooms-
katholleke en neutrale bonden. De
besprekingen met het ministerie heb
ben al enkele gunstige resultaten
op financieel gebied opgeleverd.
NIEUWE SCHOLEN.
In het afgelopen jaar werden weer
enkele nieuwe christelijke scholen geo
pend. Op de begroting voor 1957 zijn
gelden uitgetrokken voor de bouw van
drie B-H.B.S.-en te Amsterdam, Breaa
en Voorburg en voor enkele nieuwe af
delingen op reeds bestaande scholen.
De planning-commissie van de Chr.
Bond voor V.H.M.O. heeft samen met
de lerarenorganisatie verdienstelijk
werk geleverd bij de voorbereiding van
de vernieuwingen en uitbreidingen. Op
het ogenblik houdt de oommissie zich
o.a. nog bezig met de situatie op Goe-
ree-Ovei'flakkee.
Aan het slot van zyn openingsrede
wees prof. Donner op het belangrijxe
werk dat wordt vérrlcht door de con
tactcommissie V.H.M.O. van het Chr.
Pedaglglsch Studiecentrum. Er wordt
hard gewerkt aan de kwaliteit van het
christelijk onderwijs. Die kwaliteit is
ook nu nog goed, maar er wordt onvol
doende gebruik gemaakt van nieuwe
inzichten en mogelijkheden.
WAT O.P.S. DOET.
Het C,P.S. poogt te komen tot onder»
wijs, dat meer nog dan ln het verleden
christelijk genoemd mag worden. Dé
arbeid van het studiecentrum verdient
volgens Prof. Donner een zo breed mo
gelijke belangstelling, ook van direc
teuren, rectoren en leraren, /.ij moeren
n.l. in de gelegenheid worden gestetd
op dit punt de stimulerende kracht te
z(jn in hun school.
BH de aanvang van de bijeenkomst
werden enkele minuten stilte in acnt
genomen ter gedachtenis aan het over
lijden van ds. J. C. Koningsberger
(voorzitter van de chr. hanöels-h.b.s. te
Amsterdam) en van prof. dr. W. J. A.
Kernkamp (voorzitter van het curato
rium van het chr. gymnasium te
Utrecht).
21.467 LEERLINGEN.
Uit het jaarverslag over 1955 bleek,
dat op 81 december van het vorige jaar
57 besturen met 68 scholen (waaronder
ook die te Bandung en Djakarta) b(j
de Bond waren aangesloten. De t>6
christelijke h.b.s.-en, lycea, gymnasia en
m.m.s.-en ln Nederland hadden ln 1953
samen 21.467 leerlingen, ruim 2000
meer dan in 1954. De twee chr. V.H.
M.O.-schoien in Zeeland telden in to
taal 416 leerlingen.
BH de bestuursverkiezing werden
ds. O. S. Cazemier en de heer L. F.
Carrière herkozen. In de plaats van
de heer W. J. v. d. Veen, die z:ch
niet herkiesbaar had gesteld, werd
de heer J. Laport te Goes benoemd.
De mlddagbijeenkomst was gewyd
aan het probleem van „de optimale
schoolgrootte". Nadat prof. dr. G. Wie-
lenga en dr. W. Sleumer Tzn. dit vraag
stuk resp. van pedagogische en socïo-
grafische zyde hadden belicht, volgde er
een geanimeerde bespreking.
OUD ENGELS
VERHAAL
85)
Hy wenste alleen je zyn. De ganse
dag had zyn ziel ln de duisternis ver
keerd, en nu daagde er een nieuw
licht, plechtig en geheimzinnig als de
dageraad na een onstuimige nacht.
Zijn beduchtheid voor armoede en
zyn begeerte naar rykdom had hem
doen vallen ln verzoeking en in de
strik, en hy was van het geloof afge
dwaald.
En toen kwam voor hem een
vreemde, geheimzinnige crisis in de
geschiedenis van zyn ziel, zoals nie
mand kent dan die ze doorgemaakt
heeft en door God geroepen is. Een
grote ontroering greep hem aan, en
hy bedekte het gelaat voor het ver-
dwynende licht van de dag. Het was
hem, of zpn aardse omhulsel wegge
nomen was en zijn ziel naakt en open
lag voor zijn God. Hij zocht een ze
gen, groter dan hij ooit gedacht had,
dat bestond. Geen woord kwam oVer
zijn lippen, geen woord werd gevormd
in zijn brein. Hy had geen besef, dat
de tijd voorbyging. De stille geluiden
van de nacht drongen niet door tot
zyn oor, en de zachte bries van de zo
meravond raakt zijn voorhoofd aan,
zonder dat hy het voelde. Zo onbe-
weegiyk was hy als een dode.
Doch toen hy zich oprichtte en het
bleke, ontroerde gelaat ophief was er
geen besluiteloosheid meer in zyn
hart en was de zware stryd gestreden.
Achter hem lag Herford in de zo
mernacht, met zijn slapende hutten
en zijn streep van zilveren strand,
waar de golfjes rustig kabbelden.
Daar achter hoog stond zyn huis,
waar nog alleen het licht scheen uit
Pansy's venster. Op een heuvelhelling
stond helder de kerk. Dat alles be
hoorde hem niet meer toe. Hy moest
niet langer in de wereld bekend staan
als de welvarende grondeigenaar en
de geachte magistraat. Er zouden
heel wat praatjes over hem ontstaan:
een tijdlang zou hy het onderwerp
zyn van alle gesprekken. En daarop
zou hÖ vergeten worden en Richard
zou Herford van Herford zyn.
Het bitterste leed hy daarby om der
wille van zijn dochter. Op dit ogen
blik wist hy nog niet, hoeveel het
conflict hem had gekost. Maar het
was voorby. In het diepst van zyn
ziel heerst een vrede en grote kalm
te, gelyk van iemand, die vaste grond
onder de voeten heeft gekregen, na
een lange worsteling met de machtige
golven der zee. Thans wist hy, dat hy
maar één Meester had; het juk van
elke andere dienstbaarheid was ver
broken. De liefde der wereld was ge
worpen ln het verterende vuurder
liefde Gods en geheel vernietigd.
HOOFDSTUK XXIX
Teruggaaf
Meer dan tien jaren geleden had
Justin de weg ingeslagen, die goed
was in zyn ogen, maar tegen het
ernstige protest van zyn geweten
hield hy het landgoed geen acht da
gen in zyn bezit. Hij was ten volle
overtuigd geweest stellig wel om
dat hij het wenste dat zijn half
broer dood was, en dat Herford hem
rechtens toekwam.
