PARTIJSTRIJD DREIGT HET LAND
NU AL TE VERSCHEUREN
NEUROTONIC
KLAAR
Oppermachtige Istiqlal
een toekomstbeeld?
ZENUWEN
Onder
HET BOEIC
„Wandelen met de
kleine jongen"
Een bezoek aan hei nieuwe Marokko (7 en s/of)
Problemen verdoezeld
Miljoenen verknoeid
Waarheen
H
Goede dekking
niet verdovend
maar genezend
Proces over status
Ambonezen
Ernsiige crisis
v-aoA Ktaaö Uaalh
H
Wrijf Kou en Pijn
we9 met DAMPO
Niet duur genoeg! Deze nieuw
ingerichte salon werd door de
Marokkaanse minister van Jeugd
en Sport afgekeurd, omdat hij de
prijs er van niet hoog genoeg
vond.
komst voorspellen. Het leger der werk
lozen en dat der bedelaars neemt met
de dag toe, de ontevredenheid onder
het volk wordt steeds groter en de
communistische kernen, die onder de
bezitloze klasse werken, breiden zich
uit.
Vele Fransen, die in Marokko wonen,
verwachten nog dit Jaar een crisis, als
de regering niet onmiddellijk maatre
gelen neemt om de armoede te bestrij
den en blijft verzuimen de bevolking
bij te brengen welke plichten zij in de
nieuwe staat te vervullen heeft. Dui
zenden Marokkanen leggen de gewon
nen vrijheid als bandeloosheid uit. Ze
menen niet langer belastingplichtig te
zijn en kennen, vooral wat de Europese
kolonisten betreft, nog nauwelijks het
verschil tussen mijn en dijn.
Het is dit wat de regering het
zwaarste moet wegen en niet het
feit, of de macht van de ene wat
groter of kleiner is dan die van de
andere. In hun felle persoonlijke
strijd kan de situatie de regeerders
wel eens uit handen glippen en
kan er een toestand ontstaan,
waarbij het zo verachte koloniale
bestuur van de Fransen heilig is.
Aan Tante Iruut
Zteuwsch Wtektiu
Gom
Mijn beste nichtjes en neven,
Laat ik maar dadelijk beginnen met
de vraag: „Hoe staan de zaken?" Al
weer een beetje gewend aan het ge
regelde leven? Nu zijn alle vakanties
weer voorbij hé. Ja, en dan komt na
het luieren het werken weer. Ik weet
er alles van en daarom begon ik met
lullie te vragen, hoe het nu gaat. Toch
loefde ik dit eigenlijk niet te vragen,
want ik denk, dat mischien na de eer
ste wat onwennige morgen voor velen
in een nieuwe klas, dat het toch ook
weer fijn is om een aanval op je boe
ken en schriften te doen. Zo moet het
ook zijn hoor, want stel eens voor, dat
iemand het alleen in de vakanties
maar naar de zin had. Wat zou dat
een naar leventje zijn. Je zou dan wel
vijf of zes en veertig weken in het
jaar het vervelend hebben en enkel
n die vrije tijd het naar de zin heb
ben. Nee, je moet ook in je werken
het naar je zin hebben en dan pas kun
je later van een fijne vakantie genie
ten gaan.
Zo'n eerste morgen met een nieuwe
meester of leraar is altijd wel wat
vreemd. Toch is het wel plezierig, dat
je met de hele klas voor hetzelfde ge
val staat. Ik zal de raad geven, van 't
begin af goed aan te pakken, dan heb
je het met repetities nooit zo kwaad
als ze wel eens denken.
Nu zou ik toch haast gaan zeggen,
dat er in de winter ook altijd zoveel
plezierige dingen zijn, maar zover zijn
we toch nog nietals we tenminste
naar de kalender kijken. Als je naar
buiten kijkt, dan ga je eens denken,
of je winterjas al een beetje klaar is
voor het gebruik. Toch gaan we niet
zo somber zijn. Elke dag kunnen we
toch nog wel mooi weer krijgen, want
augustus is nog maar net voorbij.
Voor vandaag ga ik eerst een paar
brieven, die al enkele dagen liggen te
wachten, beantwoorden en dan laat ik
nog een hoekje vrij om de belevenis
sen van Jaap en Bert in Frankrijk aan
jullie door te geven.
Veel groeten aan allemaal.
Jullie Tante Truus.
Rode Roos te Kapelle. Jammer, dat
ie schoolreis niet kon doorgaan, maar
ik geloof, dat het wel verstandig was
om het uit te stellen. Je kunt beter
voorzichtig zijn. Je treft het, dat je op
het eiland R. kon gaan logeren. Ik ben
er ook vaak geweest en het is er fijn.
Als je al een getrouwde zus hebt, kun
je daar misschien ook wel logeren, of
woont die te dicht in de buurt? Dat
is een voordeeltje als je de jongste
bent, dan kun je naar de broers en
zusters, als die getrouwd zijn. Dat
lijkt me zo leuk. Zelf was ik de oud
ste, dus geen kansje voor zo'n logeer
partijtje. Ben je al gewend op de
nieuwe school? Kom je per fiets of
met de bus?
Blauwvos te Veere. Best hoor, dat
je onze raadselfamiliekring komt bin
nenstappen. Ik heb de naam Blauw,
vos voor je uitgekozen, uit het tweetal
schuilnamen, dat je opgaf. We hebben
al een Zilvervos in Veere en ik dacht
daar past een Blauwvos goed bij. Maar
zullen die twee vossen elkaar niet
gaan plukharen. Schrijf me in je vol
gende brief eens waar je op school
gaat en in welke klas dat je zit. Nu
we toch krantenfamilie zijn geworden,
wil ik ook graag wat van mijn nicht
jes weten.
Madeliefje te Serooskerke. Dat ik je
kaart ontving, zag je vorige week al,
hè. En hoe vind je het op de nieuwe
school? Dat is weer heel wat anders
dan je gewend was. Maar ik heb al
zoveel van andere nichtjes er over ge
hoord, dat ik vast geloof, dat jij het
er ook best naar je zin zult hebben.
Je leert er al zo gauw van alles wat
je in het huishouden goed van pas
komt. Ik ben benieuwd wat jij het
eerst zult mogen koken. Geen wonder
dat je niet zoveel naar het strand ben'
geweest. Je zou eerder bij de kache
gaan zitten. Fiets je elke dag dat eind
naar school?
o
Uit de wereld van
HET SCHARLAKEN WAMBUIS,
door Jo van Anuners-Kuller. Uitga
ve van Engelhard, Van Embden en
Co., te Amsterdam.
Deze roman uit de tijd van Calvijn,
spelende te Genève, getuigt van veel seri-
euse studie. Evenals een vorig werk van
deze schrijfster, de bekende „Tavelinck"-
trilogie is dit verhaal een fantasie, opge
bouwd binnen een kader van historische
feiten.
De verdienste van dit boek is, dat het
ons binnenleidt in een wereld, waar wij
vreemd tegenover staan. Ze verstaat de
kunst het verleden te doen herleven. We
zien de bewoners van Geneve uit de eers
te helft van de zestiende eeuw als levende
mensen, mensen van vlees en bloed voor
ons. We leven in de toestanden, die er
toen heersten volkomen in. We gaan be
grijpen waarom Calvijn met zo grote
strengheid optral tegen de bandeloosheid,
en de huichelachtigheid van velen. De
schrijfster spaart haar gecreëerde figuren
niet. Bijna allen komen er bitter slecht af.
Calvijn, ofschoon niet in zijn diepste we
zen door haar begrepen, rijst als mens ver
boven de meesten zijner tijdgenoten uit.
Trouwens waar het om ging bij de refor
matie, wat het hart van de calvinistische
kerkhervorming geweest is, gaat even
eens aan deze schrijfster voorbij, ook al
moet worden toegegeven, dat zij zich in
dit werk onthoudt van een caricaturis-
tische vertekening van het calvinisme, zo
als zij dat gedaan heeft in het product
harer fantasie dat „Tavelinck" heette.
Maar van de Bijbel heeft ze weinig ken
nis. Op pag. 106 laat zij een episode uit de
Apoeriefen afspelen in het Oude Testa
ment.
Ook zij is niet vrij gebleven van ge
chargeerde tekeningen zoals op pag. 137,
waar een overdreven beeld wordt ge
schetst van de tucht die Calvijn op zijn
stad toepaste. Op pag. 144 hebben we
weer hetzelfde, wanneer verteld wordt
hoe er in de kerken gepreekt werd. Dat
sluit aan bij wat men vandaag nog in be
paalde kringen te horen krijgt, maar
is nooit de leer van Calvijn geweest. Op
pag. 199 treft ons weer hetzelfde, waar
gezegd wordt dat de Calvinistische predi
kanten „steeds over zonde, schuld en ver
doemenis preekten, maar niet over ver
geving en barmhartighed".
Maar wanneer we dit alles in rekening
gebracht hebben, blijft er toch nog wel
iets te waarderen in deze roman, die op
gebouwd werd uit authentieke gegevens,
zoals die nog te vinden waren in dé Ar
chives Nationales te Genève.
De Amsterdamse studenten kla
gen over de „noodsituatie wat
betreft de huisvesting der stu
denten". Veel kamers zijn zeer
gebrekkig ingericht en vaak
worden aan de huren van de ka
mers allerlei eisen verbonden.
Enkele dagen geleden stelde een
hospita als conditie, dat de even
tuele kamerbewoner bereid moet
zijn „eenmaal per week met de
kleine jongen te gaan wandelen".
^aterdag 8 september 1956
ZEEUWSCH WEEKEND pagina 9
kan voeren. Het doet er op dit mo
ment weinig af of toe welke personen
de eerste viool in de Maghreb spelen.
Het grote probleem van Marokko, de
groeiende werkloosbeid, kan alleen ge
zamenlijk worden bestreden en met
wegctjfering van al het eigenbelang tot
een oplossing worden gebracht.
De 28-jarige Marokkaanse minis
ter van Apenbare Werken, M'Ha-
med Douiri, is de jongste minis
ter van de wereld. De pas in Pa
rijs afgestudeerde ingenieur liet
zich gewillig achter zijn bureau
fotograferen.
OHAMMED EL FASSI, minister van Schone Kunsten van Ma
rokko, is voorzitter van de partij der Istiqlal. Hij draagt, even
als vele andere, vooraanstaande Marokkanen, altijd een revol
ver op zak, doch niet om zijn aartsvijanden, de Fransen, aan te vallen,
maar om zich tegen zijn vroegere vrienden, de leden van de P.D.l.
(„Parti Démocrate de l' Indépendance") te verdedigen. Sinds jaar en
dag worden er in het „Empire Cherijien" politieke moorden bedreven
en ook het nieuwe Marokko heeft er al 't nodige van gezien. Voor
mannen van de P.D.l. zijn door de knokploegen van de Istiqlal uit
de weg geruimd en leidende figuren van de Istiqlal zijn onder de
handen van P.D.l.-heethoofden gevallen.
DE Istiqlal en de P.D.L waren ten tijde van de strijd tegen de
Franse broederbewegingen, doch hebben zich, toen de vrijheid
begon te gloren, tegen elkaar gekeerd. Vraagt men tien Marok
kanen wat de verschillen tussen beide partijen zijn, dan kunnen ne
gen hier beslist geen antwoord op geven. De overeenkomsten daaren
tegen zijn niemand vreemd. Zowel Istiqlal als de P.D.L hebben de
volledige onafhankelijkheid van Marokko voorgestaan, beide hebben
zich in de coalitieregering van premier Si Bekkai doen vertegen
woordigen en beide hebben zich ook aan het gezag van de Sultan
onderworpen.
De Oelema's, een soort Raad van
Wijzen, die de Sultan verkiest en
grote politieke en religieuze in
vloed in Marokko heeft, dienen
zich aan.
De verschillen zijn in feite" dan ook
zeer gering. Ze liggen eerder op het
persoonlijke vlak dan op dat van de
partij-politieke overtuiging, alhoewel
van de PDI gezegd kan worden, dat
ze iets moderner is dan de Istiqlal, dat
ze iets meer haast met de verwezen
lijking van een democratische staats
vorm heeft en dat ze iets gematigder
tegenover de Fransen staat. De Istiqlal
is verder verreweg de grootste partij
en zou tenminste tachtig procent van
de Marokkaanse bevolking onder haar
vaandel hebben geschaard.
Met het doen van mededelingen over de
sterkte der beide partijen is men in
Marokko overigens zeer geheimzinnig.
Ik vroeg aan een hoge functionaris op
het ministerie van Buitenlandse Zaken
hoeveel Marokkanen de Istiqlal volgden
en hoeveel de PDI.
„Dat kunt u 't beste aan de mensen op
straat vragen," zei de man in volle
ernst.
„Wat bent u zelf?" was mijn tweede vraag.
„Ik behoor tot de Istiqlal," antwoordde
hij en eerlijk gezegd, verbaasde me dit
niets. Want ofschoon de PDI op gelijke
wijze in de coalitieregering van het
nieuwe Marokko vertegenwoordigd is
(was?) als de Istiqlal, zijn vrijwel alle
sleutelposities in het bestuursapparaat
in handen van de IstiqlaL Macht en in
trige hebben hierbij niet alleen een rol
gespeeld, maar ook het feit, dat de Is
tiqlal dè partij van de Marokkaanse In
telligentsia is.
de Fransen zullen steeds slechter wor
den. Want wat de Istiqlal wil, is, los van
Frankrijk, een buitenlandse politiek
voeren, die geheel op de Arabische lan
den is gericht. Ze wenst ook, dat de
Franse legereenheden, tot de laatste
man toe, uit de Maghreb zullen ver
dwijnen en staat daadwerkelijke steun
aan de Algerijnse rebellen voor.
„Last not least" zal de PDI het zwaar te
verduren krijgen. Haar leiders zullen
vervolgd worden en misschien wel ge
dood en Marokko zal als een politie
staat zijn, waar de willekeur van de
enkeling tot wet wordt uitgeroepen
en waar geen vrije meningsvorming
wordt geduld.
Het is voor geen waarnemer een vraag,
of Marokko zich op de goede weg
bevindt, als de spanningen tussen de
Istiqlal en de PDI blijven voortbestaan
en als het klavier der volksconsciëntie
door ultra-nationalisten bluft bespeeld.
De gematigde politiek, die de onafhan-
kelijke Si Bekkai tot nog toe heeft ge
voerd, doet het beter, omdat zy de plot
selinge overgang van het Protectoraat
naar een onafhankelijke staat op soe-
pele wyze overbrugt en de Fransen, A
Vele leidende Marokkanen blijken dit
niet of nauwelijks in te zien. Het eigen
belang speelt op elk terrein van het
leven een grote rol en de macht en
invloed van de enkeling lijken vaak
belangrijker te zijn dan de kracht, die
met gesloten gelederen zou kunnen
worden ontketend.
Een goed voorbeeld van het eigen
belang, dat enkele ministers hebben
nagevolgd, ligt op het huiselijke vlak
der woninginrichting. Hoewel Marok
ko arm is, omdat het geen industrie
bezit, geen werkgelegenheid genoeg
heeft voor de zich sterk uitbreidende
bevolking en nog te weinig van zy'n
ertsen kan profiteren, hebben zijn
nieuwe regeerders zich overigens
op kosten van Parijs in grote luxe
laten inrichten. Er zijn bedragen van
vier tot acht miljoen francs (veertig
tot tachtigduizend gulden!) aan de in
richting van een ministerswoning be
steed, welke dan nog dikwyis werd af
gekeurd
De reden hiervoor was niet het feit, dat
de inrichting onder de middelmaat
gebleven was, maar de omstandig
heid, dat de gebruiker ter ore was ge
komen, dat een collega-minister een
paar miljoen francs meer aan de ver
fraaiing van zijn kamers had uitge
geven.
De schitterendste meubelstukken zijn
door dit jaloerse geknoei naar bedomp
te goevernementskantoren verhuisd.
Ministers, die een half jaar geleden
misschien een één- of tweekamerwo
ning bezaten, wensten van alle moge
lijkheden te profiteren, welke de Fran
sen hun boden en miljoenen en nog
eens miljoenen francs zijn er doorheen
gejaagd.
Met de auto's der hogere regeringsfunc
tionarissen gaat het al precies het zelf
de. Men steekt elkander de ogen uit
met de duurste wagens en aarzelt niet
een goed voertuig voor een nog beter
in te ruilen. Terwijl men voordoet het
volk te dienen, bevoordeelt men zich
zelf, waarby elke vorm van beschei
denheid en vooral zuinigheid ontbreekt.
Generaal-majoor Mohammed
Kettani is de spil van het nieuwe
Marokkaanse leger. Hij werd na
de slag van Monte Casino door
de Fransen tot generaal bevor
derd en werd hiermede de eerste
Marokkaanse generaal in het
Franse leger.
ingezonden Mededeling (adv
wordt U volledig do baas met
liet zenuwpreparaat dezer tijden
AMSTERDAM, 6 sept. Het hoofd
bestuur der Stichting „Door de eeuwen
trouw" deelt mede, dat het van het
hoofdbestuur van de Ambonezenorga-
nisatie de B.P.R.M., de mededeling
heeft ontvangen, dat op 13 augustus
j.l. opdracht werd gegeven aan een ad
vocaat, het proces over de status der
Zuid-Molukken, hier te lande tegen de
Staat der Nederlanden aanhangig te
maken. Onmiddellijk na hun aankomst
in Nederland werden de Ambonese ex-
K.N.I.L.-militairen gedemilitairiseerd.
Het ambtenarengerecht verklaarde de
ze demilitairisatie onrechtmatig, maar
deze uitspraak werd door de centrale
raad van beroep nietig verklaard om
dat het ambtenarengerecht niet com
petent was in deze zaak.
Onder auspiciën van de Britse kunst-
raad wordt te Londen van acht tot dertig
september een tentoonstelling gehouden
van vijftig kinderportretten, geschilderd
door Nederlandse schilders. Op de expo
sitie, die door dr. A. B. de Vries, de di
recteur van het Mauritshuis, is samen
gesteld, zullen o.a. werken te zien zqn
van Albert Cuyp, Jan Steen, Frans Hals
en Pieter de Hoogh.
oewel ik niet van mening was, dat
„de mensen op straat" mij iets over
de sterkte der Marokkaanse partijen
konden onthullen, heb ik toch links en
rechts naar hun politieke overtuiging
geïnformeerd. De Istiqlal voerde, zoals
te verwachten was, de boventoon en
eigenlijk zü'n de werkelijke PDI-ers,
die ik heb ontmoet, op de vingers van
een hand te tellen. Een opvallend ver
schijnsel Is overigens, dat tientallen
Marokkanen zich tegen alle eventuali
teiten hebben gedekt. Ze zijn zowel lid
van de Istiqlal als van de PDI en kun
nen dus nog alle kanten uit
De Sultan, heeft zich voor de alleenheer
schappij van één bepaalde, politieke be
weging willen behoeden. Hij heeft
PDI-ministers naast Istiqlal-ministers
benoemd en tot premier en vice-pre
mier twee onafhankeiyken aangesteld.
Ook verschillende ministeries zyn in
handen van onafhankelijken gekomen,
alhoewel de laatsten zo goed als geen
aanhang onder het volk bezitten.
Mohammed V heeft dit op de eerste plaats
uit eigen belang gedaan. Hij voelt er
weinig voor de gevangene van één par
tij te worden, van hoog te paard zittende
autoriteiten, die hem in zijn macht zou
den kunnen beknotten. Een politiek,
die op het bewaren van het evenwicht
is gericht, heeft hem sinds zijn terug
keer uit ballingschap de beste geleken
en aanvankeiyk heeft hij hier ook veel
succes by gehad. Zijn oproep om de
strijdbyi te begraven en zich op de pro
blemen te werpen, welke de jonge staat
bedreigen, vond zowel bq de Istiqlal
als bq de PDI gehoor en even heeft het
er op geleken, of het algemeen belang
het inderdaad van het partybelang zov
winnen.
et recente besluit van de Istiqlal ech
ter om de coalitieregering van pre
mier Si Bekkai te verbreken en alle
vijfentwintig ministerportefeuilles voor
zich op te eisen, heeft Marokko in een
ernstige crisis gebracht. Het is nu aan
de Sultan om het toekomstige beleid
uit te stippelen, om te verklaren, dat
hij zqn evenwichtspolitiek op kosten
van ongelijk voort zal zetten, of dat hij
voor de eisen der Istiqlal zal zwichten.
De situatie wordt vooral bemoeiiykt
door de omstandigheid, dat Marokko
geen grondwet heeft, geen parlement
bezit en door een zakenkabinet wordt
geregeerd, dat nergens verbindingen
met de volkswil heeft.
Mocht fle Istiqlal in de huidige crisis met
de overwinning gaan striken, dan ziet
het er op vele fronten zeer donker uit.
De Sultan zal veel van zijn macht en in
vloed verliezen in het begin zeker
niet in het openhaar, maar wel achter
de schermen en de betrekkingen met
die het financieel-economische lot van
het „Empire Cherlfien" in handen heb
ben, weinig reden tot klachten kan ge
ven.
Bovendien is het zo, dat de partystryd,
die nu in al zijn felheid dreigt uit te
breken, de werkelijke problemen van
het jonge rijk verdoezelt en daardoor
met grote snelheid naar de ondergang
is de nieuwe elite van Marokko niet
spoedig over dit soort kwalen heen-
komt, als ze het eigenbelang niet op
de achtergrond kan schuiven, en niet
met inzet van alle krachten voor het
algemeen belang gaat werken, kan men
de jonge staat slechts een sombere toe-
De jeugd van Marokko, voor wie
de toekomst er niet zo bijster
rooskleurig uitziet.
Ingezonden Mededeling (Adv.)
SI e tijd voor warme pyjama's staat weer
Ivoor de deur. De kleintjes worden
straks weer extra ingestopt en hoe
leuk is het dan hun snoetjes te zien glun
deren, omdat ze zichzelf zo mooi vinden
in hun nieuwe nachtkledij. Dus maar
gauw aan het werk, om dit pyjamaatje
met bobbetkraagje, los jasje, strikjes op
de zak en op de pijpen van de *h broek,
klaar te hebben.
Patroon no. 224 is verkrijgbaar voor de
leeftijden 79 en 11 jaar. Voor de leeftijd
van 11 jaar heeft u 3.25 m. nodig a 80 cm.
breed. Naar verkiezing kan het geheel
rondom worden worden afgebiest.
Bestellen
Plak aan de adreszijde van een brief
kaart, naast en buiten het frankeerzegel,
't verschuldigde bedrag 0,95) aan gel
dige postzegels en adresseer deze aan de
Redactie van het Zeeuwsch Dagblad, L.
Vorststraat '90, Goes. Aan de andere zijde
vermeldt u uw naam, adres, maat en num
mer (no. 224) van het gewenste model.
Plak nooit meer dan 0,95 aan postzegels
extra op een briefkaart, want wat meer
geplakt wordt is waardeloos. Bestellingen
onder rembours worden niet aangenomen en de patronen worden
niet geruild. De Redactie heeft geen patronen in voorraad, 't per
soonlijk komen afhalen aan ons kantoor heeft dus geen zin.
