Zuivelwereld contra minister Hansholt
Rabat el Fatif: het kamp
van de Victorie
ogere sociale uitkeringen
per 1 september?
F.N.Z. weigert bestuursleden
aan te wijzen
HET NIEUWE MAROKKO (II)
„Zilveren broodmand"
voor min. Mansholt
BREDE LANEN MET KAPITALE VILLA'S
mt- - - m
-
Ruim 1,2 miljoen
motorrijtuigen
Buma stelt
cultuurfonds in
Moeilijkheden bij oprichting van produktschap
Soekarno's boek in het
Russisch
Maandag 27 augustus 1956
Pagina 3
Geen siësta voor sultan
en zijn (jonge) ministers
DEN HAAG, 25 aug. De Nederlandse
vereniging van meelfabrikanten heeft be
sloten tot instelling van een onderschei
ding, welke elk jaar zal worden verleend
aan een landgenoot, die zich in de afge
lopen periode op het gebied van de Ne
derlandse voedselvoorziening bijzonder
verdienstelijk heeft gemaakt. Deze ver
diensten kunnen liggen op wetenschap
pelijk, economisch of technisch terrein.
De onderscheiding, die zal bestaan uit
een zilveren broodmand, zal voor het
eerst dit jaar worden uitgereikt en wel
aan minister Mansholt.
RABAT is de hoofdstad van de jonge staat Marokko, het nieuwste,
onafhankelijke koninkrijk, dat op de wereldkaart van thans te
vinden is. De plaats heet eigenlijk Rabat el Fatif, hetgeen „Kamp
der Victorie" betekent, en alleen hierom zou zij al het pelgrimsoord
van het „Empire Cherifien" kunnen zijn. Want in Rabat is de victorie
voor de Moren begonnen. Het is de stad, waaruit hun Sultan verban
nen werd en waarin hij een paar jaar later, omgeven met het aureool
van de martelaar en met de palmtak van de triomfator in de hand,
terugkeerde. Het is ook de stad, waar de eerste haarden van verzet
tegen het Franse protectoraat werden gevormd en waar de intelli
gentsia de operaties in het Rif-gebergte en de anti-Atlas voorbe
reidde.
Rabat bezit echter meer dan een geschikte naam. Alhoewel kleiner en met
minder historie omringd dan Cassablanca, Marrakesj en Fez, is het een hoofd
stad par excellence, omdat de Fransen er al een bestuurscentrum hadden ge
vestigd. De priester-koning Mohammed V resideert er in een van z«n zestig
paleizen, er staan gehouwen, die zieh uitnemend voor de inrichting tot mi
nisteries en gouvernementskantoren lenen en het Corps Diplomatique is er
woonachtig. De stad, die in 1912 door maarschalk Lyautey werd gebouwd,
draagt dan ook een vrijwel geheel Europees karakter. Er zijn brede lanen
met kapitale villa's, prachtige parken en luxe hotels en goede auto-, vlieg- en
spoorwegverbindingen.
Het verhaal gaat, dat maarschalk melijk gehoopt, dat zijn vertegenwoor-
Lyauty misschien wel de meest voor- diger in het „Empire Cherifien" de be-
nltziende kolonisator in de onafzienba
re rij van Franse conquistadores het
dorpje Rabat binnenreed en daar werk
lieden zag, die midden in de inheemse
wijken moderne woningen aan 't bonvven
waren. Hjj Het alles wat er stond, nog
die zelfde dag afbreken en gaf opdracht
de Europese huizen op een apart stuk
grond neer te zetten. Deze eerste, van
1912 tot 1925 regerende Franse resi
dent-generaal was meer dan iemand na
hem de mening- toegedaan, dat de Ma
rokkanen recht op een eigen leven had
den en zo min mogelijk in hun eigen
omgeving gestoord mochten worden.
De hele bestuursperiode van deze
grote Franse goevernenr heeft zich
trouwens door begrip voor de Moren
gekenmerkt. Zijn stoffelijke resten lig
gen niet ver van de Shella, het heilige
mausoleum der Sultans, begraven en
op zijn schrijn staat o.m. gebeiteld, dat
hij de oude tradities en de mohamme
daanse godsdienst van het volk van de
Maghreb (de eigenlijke naam van Ma
rokko) altijd in elk opzicht heeft ge
respecteerd.
Nieuwe elite
Rabat met zijn reeds voelbare amb
telijke atmosfeer is eigenlijk nog een
hoofdstad ln opbouw. In de meeste
ministeries en andere regeringsge
bouwen wordt geschilderd, getim
merd en behangen, en ln de kamers
van de hoogste ambtenaren staat nog
niet veel meer dan een paar stoelen
een een bureau. Alleen de gebruike
lijke papierwinkel is ln volle omvang
aanwezig. Het schijnt noodzakelijk te
zijn eerst honderd ton formulieren
van de meest uiteenlopende soort te
drukken, alvorens een stad tot hoofd
stad kan worden uitgeroepen.
Ook auto's zijn er genoeg, alhoewel
lk niet wil beweren de ambities der
Moorse ambtenaren te kennen. De nieu
we staat Marokko was nog geen twee
weken oud, of grote Amerikaanse en
Duitse wagens werden in de haven van
Casablanca gelost om als vervoermid
del voor het hogere regeringspersoneel
ln dienst te worden gesteld. Deze, thans
alleen nog met chauffeur rijdende voor
name personen, zal het verrassende ele
ment, dat de geschiedenis van het „Em
pire Cherifien" door de eeuwen heen
gekenmerkt heeft, waarschijnlijk dage
lijks voor de geest staan. Een half jaar
geleden zaten de meesten van hen nog
in Franse gevangenissen of concentra
tiekampen vanwege hun nationalisti
sche activiteiten of politieke gezind
heid.
Een nieuwe elite begint zich duidelijk
af te tekenen, een elite met een enorme
aanhang onder de jonge intellectuelen.
Men ziet de door educatie uitverkore
nen in donkere kostuums van moderne
xnlt ln de meest luxueuze hotels confe
reren, de fez op het hoofd en de zijden
bornoes losjes om de schouders heen.
Het zijn allen mensen van groot ge
wicht geworden. Ze hebben stuk voor
stuk een gouden carrière voor de boeg,
Omdat de meesten hunner landgenoten
tot de klasse der analfabeten behoren
en er een nijpend tekort aan kader Is.
Diplomatiek geharrewar
Een andere groep, die bij de ves
tiging van de nieuwe staat Marokko
wel gevaren is, is het Corps Diplo
matique. De consulaire ambtenaren,
die aan het Franse regiem, waren
toegevoegd, hebben bijna allen de
rang van gezant of ambassadeur ver
worven en zijn er dus, zowel wat de
status als Inkomen betreft, bijzonder
op vooruit gegaan.
De enige diplomaat echter, die steeds
verder werd gedegradeerd, is de Fran
se vertegenwoordiger Dubois. Als resi
dent-generaal begonnen als „alleen
heerser— van Marokko dus, die alleen
aan de Franse regering te Parijs ver
antwoording schuldig was heeft hjj
na de machtsovername door de Moren
de rang van Hoge Commissaris gekre
gen en op 't ogenblik is hij nog slechts
ambassadeur.
Om deze achteruitgang enigszins te
compenseren, heeft de Sultan hem ln
overleg met de Franse regering doyen
van het Corps Diplomatique gemaakt,
hetgeen aller goedkeuring had, behalve
die van de Spanjaarden. Madrid had na-
langrijkste plaats onder de diplomaten
zou innemen. Het had zijn ambassadeur
in Rabat geïnstrueerd als eerste een
aanvraag tot het overhandigen van zijn
geloofsbrieven bij de Sultan ln te die
nen en daarmee volgens traditie het
recht te verwerven tot doyen van het
Corps Diplomatique te worden gekozen.
Er zjjn als gevolg van dien enkele
pijnlijke momenten ontstaan, niet in 't
minst omdat de Spaanse ambassadeur
geen risico had genomen en zijn aan
vraag al voor de officiële onafhankelijk
heidsverklaring had ingediendDe
ln dit gebouw is het nieuwe
Marokkaanse ministerie van
buitenlandse zaken gevestigd. In
vele kamers wordt nog druk ge
timmerd en pas in het najaar
denkt men met de verbouwings
plannen klaar te zijn.
affaire is geëindigd met een protestno
ta de eerste, die de Sultan ontving!
van Madrid aan Rabat, waarin o.m.
werd gesteld ,dat de doyen van het
Corps Diplomatique niet door t hoofd
van een staat wordt aangewezen, maar
door de diplomatieke vertegenwoordi
ging-
Lange werktijden
De nieuwe ministers van Marokko
zijn jong de gemiddelde leeftijd
bedraagt nog geen veertig jaar
bezitten veel enthousiasme en wer
ken hard. Ze worden hierin voorge
gaan door de Sultan, die dag en
nacht over het welzijn van zijn nog
zeer onstabiele rijk waakt.
Tjjd voor een siësta hebben de amb
tenaren niet, ofschoon ze, om het met
maarschalk Lyauty te zeggen, ln „een
koud land met een warme zon" wonen,
waar een lange rustpauze voor de mid
daguren geldt.
Van 's morgens negen tot 's avonds
acht, met een onderbreking van slechts
één uur, houdt de administratie van
het nieuwe Marokko kantoor. Een an
dere oplossing is er niet, want tegen
over het vele werk, dat verricht moet
worden, staat slechts een handjevol
capabele mensen.
Ondanks de druk dezer overbelasting,
gaat het er in de hogere Marokkaanse
regeringskringen nog zeer gemoedelijk
naar toe. De bureaucratie heeft nog
geen tijd gehad vaste voet in Rabat te
krijgen en ledereen, tot de vele, grijn
zende boden der ministeries toe, moet
nog helemaal op zijn taak inschieten.
Ik heb de 35-jarige minister van In
formatie en Voorlichting, Abdallah
Ibrahim, een persconferentie zien hou
den, met slechts de bijstand van een
stenografe van misschien achttien jaar.
Een batterij van vragen werd op het
ongetwijfeld bekwame departements
hoofd afgevuurd, vragen, welke van
een hoogst penibel karakter waren en
waarbij één sleeht gekozen woord van
regeringszijde de verstandhouding tus
sen Marokko en Frankrijk onmiddellijk
in de waagschaal zou kunnen stellen.
Tijdens het gevaarlijke vraag- en ant
woordspel liep een van de aanwezige
Franse journalisten naar voren, greep
zonder iets te zeggen de waterkaraf
van de minister en diens glas en schonk
zichzelf een koele dronk in. Verlof vra
gen was er niet bij en het werd door
de aanwezigen, inclusief de heer Ibra
him, blijkbaar als de gewoonste zaak
van de wereld beschouwd.
Dezelfde minister kwam lk een dag
PP s.
ppiV.
t-
n« - ifftvmw. tr'.-*"- n
V V -■
6111 a,,/- -
vf
II v ft* ta -
;|HhP§.'
-V -
-«few 4 - i*
F'ü' '2J
-
f -
i
tf r
1/
S 1 N
-■ *rs.-m HÊ 11
n
Op de poort die toegang geejt
tot de mechouar (een tientallen
hectaren proot plein voor het
paleis van de Sultan) wappert
trots de Marokkaanse vlag.
Sinds de machtsovername enkele
maanden geleden zijn hier drie
miljoen Moren onderdoor gegaan,
die van heinde en ver waren
gekomen om een glimp van de
Sultan op te vangen.
Franse soldaten in Algerië
in hinderlaag
CONSTANTINE, 25 aug. (Reuter).
Zes Franse soldaten zijn vrijdagavond na
bij Ain Abid, ongeveer veertig km ten
zuidoosten van Constantine in Algerië,
door opstandelingen gedood, nadat een
militair convooi in een hinderlaag was
gevallen.
Bij het gevecht werden ook twee op
standelingen gedood.
DEN HAAG, 25 aug. Volgens be
rekeningen van de K.N.A.C. bedroeg
het aantal geregistreerde motorrijtui
gen op 1 juli 1956: 315.400 (267.888)
personenauto's; 7.100 (6.722) autobus
sen; 108.650 (97.699) vrachtauto's en
bestelauto's; 4.580 (4.275) trekauto's;
5.100 (4.944) speciale voertuigen;
159.550 (146.171) motorrijwielen (in
clusief scooters); 590.000 (503.421)
bromfietsen; 300 (280) traetoren en
12.400 (11.294) motordriewielers.
Het totaal aantal motorrijtuigen (in
clusief de bromfietsen) bedraagt dus
per 1 juli 1.203.080 stuks.
Op 1 januari 1956 was dit aantal
1.112.505. De tussen haakjes geplaatste
cijfers zijn de laatst bekende door het
C.B.S. gepubliceerde gegevens per 1
augustus 1955.
Landbouwtractoren zijn er in Neder
land 46.000; het door het C. B. S.
gepubliceerde aantal per 1 mei 1955
bedroeg 45.149 stuks.
Zeer opmerkelijk is dat, terwijl in
het jaar 1955 nog ongeveer twee maal
zoveel motorrijtuigen als scooters wer
den geïmporteerd, in bet eerste half
jaar van 1956 reeds bijna evenveel
scooters als motorrijwielen werden in
gevoerd. De invoer van scooters was
gedurende de eerste helft van dit jaar
dan ook 60 hoger dan gedurende de
overeenkomstige periode van het vo
rige jaar.
De invoer van assemblage van per
sonenauto's gedurende de eerste zes
maanden van 1955 in Nederland was
20 hoger dan in deze zelfde periode
in 1955.
later met (Europese) vrouw en kind
voor het raam van een boekhandel te
gen. Hij stelde onmiddellijk zijn familie
aan me voor, opende een lang, zakelijk
gesprek en ging na een hartelijk af
scheid weer verder.
Dit alles is nu nog mogelijk in
Marokko. Ik weet niet hoe lang
deze op onervarendheid gebaseer
de gemoedelijkheid nog zal voort
duren. Maar wat ik wel weet, is,
dat men in Marokko, met alle
krachten waarover men de be
schikking heeft en natuurlijk met
alle fouten van de beginneling aan
de opbouw van een nieuwe staat
werkt, waarmee men de mondig
heid van de Moren wil bewijzen.
AMSTERDAM, 25 aug. Het Bu
reau voor muziek-auteursreeht Buma
heeft besloten tot de oprichting van
een stichting „cultuur-fonds Buma",
met het doel steun te verlenen in de
vorm van toeslagen of gehonoreerde
opdrachten aan een beperkt aantal,
daarvoor naar het oordeel van het
stichtingsbestuur in. aanmerking ko
mende, scheppende kunstenaars, in het
bijzonder aan componisten en makers
van met muziek functioneel verbonden
literatuur.
Het fondsbestuur is voor de eerste
keer samengesteld uit de heren: prof.
dr. N. R. A. Vroom, voorzitter; prof.
dr. W. J. M. A. Asselbergs, dr. F. Ben
der, Sem Dresden, drs. J. Henrick Mul
der, Leo Ott, gewone leden, en mr. J.
van Nus, directeur van Buma, admini
strateur met adviserende stem.
Advies Stichting van de Arbeid
UTRECHT, 25 augustus. Wanneer de minister van sociale zaken
en volksgezondheid en de staatssecretaris het advies volgen, dat de
Stichting van de Arbeid heeft uitgebracht over sommige uitkeringen
der sociale verzekeringswetten, is het niet onwaarschijnlijk, dat per
1 september a.s. sommige uitkeringen worden verhoogd. Het gaat
hier om een aanpassing van de sociale uitkeringen als gevolg van de
jongste loonmaatregelen.
Voorgesteld is de oude renten en
toeslagen ingevolge de ongevallenwet
ten met 10 procent te verhogen in
gaande 1 september 1956. Dit percen
tage is hoger dan de loonsverhogingen.
Deze gaan de 0 procent niet te boven.
De hoogte van de sociale uitkeringen
is echter in de loop van de tijd be
langrijk achtergebleven bij de werke
lijke stijging van het loonpeil.
De thans op de ongevallenrenten
verleende toeslagen variëren - al naar
gelang het tijdstip van het ongeval -
van 1 tot 46,5 procent. Gezien het vo
renstaande wordt dit straks 1 tot 61
proeent. Het hoogste percentage geldt
voor de renten, die toegekend zijn
voor 1 januari 1947.
De toeslagen worden alleen ver
leend bij een arbeidsongeschiktheid
van meer dan 25 procent, terwijl alle
toeslagen eindigen bij het bereiken
van de 65-jarige leeftijd.
INVALIDITEITSWET
Op grond van dezelfde overwegin
gen zullen, volgens het advies, ook de
ingevolge de invaliditeitswet verleen
de renten en toeslagen met 16 procent
moeten worden verhoogd.
Dit betekent, dat de huidige toeslag
van 156 procent wordt verhoogd tot
182 procent (10 procent verhoging van
de basis-rente plns toeslag). De ge
zinstoeslag, die thans ƒ45,bedraagt,
zal dan plm. ƒ50,moeten bedragen.
Ook de ingevolge de invaliditeitswet
verleende toeslagen eindigen bjj het
hereiken van de 65-jarige leeftijd.
NOODWET
Aangezien de noodwet ouderdoms
voorziening per 31 december 1956
komt te vervallen, adviseert de Stich
ting van de Arbeid af te zien van een
procentuele verhoging van de indivi
duele uitkeringen. Deze zou te kost
baar zijn. In plaats daarvan wordt
aangedrongen op een extra uitkering
ineens.
Gezien de andere verhogingen (10
procent) zou deze uitkering ineens 40
procent van de maandelijkse uitkering
moeten bedragen (4 maanden 10
Omdat de financiële positie van de
noodwettrekkers vrij ongunstig is,
wordt echter voorgesteld bedoeldi
extra-uitkeringen ineens te stellen
op een volle maanduitkering. Deze
extra-uitkering dient dan Ju het
laatste kwartaal van 1950 te worden
uitbetaald.
EINDERBIJSLAG.
Voor de te nemen maatregelen met
betrekking tot verhoging van de kin
derbijslagen is, zo verneemt het ANP
van de zijde van het C.N.V., geen eens
luidend advies uitgebracht. De meer
derheid van het bestuur van de Stich
ting (waaronder de werknemersverte
genwoordigers) acht een verhoging met
10 proeent, ingaande 1 oktober 1956
gewenst. Anderen adviseren een verho
ging van het derde kind af, terwijl weer
andere leden van oordeel zijn, dat er
geen aanleiding Is de kinderbijslagen
te verhogen.
De uiteindelijke beslissing zal moe
ten worden afgewacht. Een verhoging
met 10 procent zou betekenen voor dé
werknemers
kind
le
2e en 3e
4e en 5e
6e en volgende
per dag per dag
(oud) (nieuw)
f 0.51
0.57
0.80
0.90
f 0.56
0.6$
0.88
0.99
's-GRAVENHAGE, 25 augustus. In een buitengewone besloten
vergadering heeft het bestuur van de Kon. Ned. Zuivelbond F.N.Z.
besloten geen bestuursleden aan te wijzen voor het produktschap
voor zuivel, dat op 15 oktober a.s. in de plaats moet treden van het
bedrijfschap voor zuivel. De F.N.Z. kan zich niet verenigen met de
wijze, waarop en de geest, waarin van overheidswege dit produkt
schap wordt opgebouwd. Wanneer deze opbouw niet kan geschieden
in een sfeer van vrijwilligheid en met de volledige instemming van
betrokkenen, is het moeilijk aan te nemen, dat het produktschap
straks tot een levend orgaan van het maatschappelijk-economisch
leven zal worden, dat in staat is tot het dragen van zelfverantwoor
delijkheid.
Telkens wanneer ln de periode van rlngszijde wordt gehandeld ten aan-
voorbereiding het zuivelbedrijfsleven
met voorstellen kwam, werden deze
volgens het bestuur zonder serieus te
zijn bestudeerd, terzijde geschoven, be
lachelijk gemaakt of in een verkeerd
daglicht geplaatst.
Met het inzicht en ervaringen van
de zuivelorganisaties werd geen reke
ning gehouden.
Typerend voor deze gesteldheid noemt
het bestuur de wijze, waarop van rege-
zlen van de betaling van melk naar
kwaliteit. De organisaties zijn er per
2 september in geslaagd te dien aan
zien voor het westen des lands een
onderlinge regeling tot stand te bren
gen, waaran alle betrokken fabrieken
en boeren vrijwillig wensen deel te ne
men. Deze regeling zal niemand dupe
ren, terwijl het algemeen belang op ge
nerlei wijze wordt geschaad.
Niettemin weigert de minister van
landbouw die tijdelijke maatregelen in
te trekken, die sinds 1953 gelden en
waarbij de financiële afwikkeling in
handen van het oude bedrijfschap ligt.
De organisatie wordt dus niet de vrij
heid gelaten de betaling van melk naar
kwaliteit zelf ter hand te nemen.
De minister eist, dat dit werk als
taak aan het produktschap per 15 okto
ber zal worden toegewezen (tegen het
advies van een door hemzelf ingestelde
commissie in).
DWANG.
„Dit alles heeft de sfeer van dwang
en van opgelegde maatregelen gescha
pen en getuigt zozeer van de geringe
waarde, die men toekent aan de me
ningen van het zuivelbedrijfsleven, dat
de medezeggenschap der ondernemers
organisaties tot een „leeg" woord
wordt gemaakt en de uitvoering van
de wet geheel tn strijd geraakt is met
de geest ervan. Naar de mening van
de FNZ kan onder deze omstandighe
den niet verwacht worden, dat deze or
ganisatie de bestuursverantwoordelijk-
heid mede zal dragen", zo wordt ver
klaard.
Zeer ernstige bezwaren, niet alleen
bij de FNZ, maar ook bij de ver. voor
zuivelindustrie en melkhygiëne en bij
andere werkgeversorganisaties, be
staan tegen de procedure, welke is
gevolgd bij het benoemen van een
Voor de invaliditeits-, ouderdoms-
voorzitter van het nieuwe produkt-|en wezenrentetrekkers:
schap. j kind
Welingelichte kringen in zulvelland
van mening, dat deze voorzitter
ook op grond van de wet op de P.B.O.
een volmaakt onafhankelijke figuur
moet zijn, die niet met de dagelijkse
leiding van het produktschap zelve be
last moet zijn. Het oude bedrijfschap
heeft een voorzitter-directeur, die uit
de aard van deze functies een grote
machtspositie bekleedt. Deze is on
langs tot voorzitter van het produkt
schap benoemd, waarbij hij tevens de
touwtjes van het apparaat in handen
zal krijgen. De meeste werkgevers ach
ten het gewenst dat een secretaris (of
directeur) de administratieve leiding in
handen krijgt en dat de neutrale voor
zitter, samen met de leden van het da
gelijks bestuur, het toezicht uitoefent.
OOK DE ANDEREN.
Ook één der groothandelsorganisaties i
heeft besloten geen medewerking aan]
een benoeming te verlenen, zodat de
groothandelsvertegenwoordiger niet ge
kozen kan worden. De slijters en de
verkoopverenigingen hebben eveneens
bezwaren tegen de procedure, gevolgd
bij de benoeming van de voorzitter.
Blijft de houding van de drie centrale
landbouworganisaties, die zich waar
schijnlijk in de komende week onderling
zullen beraden over de benoemings
kwestie.
In deze kringen bestaat vooral zeer
ernstig bezwaar tegen de bonding van
minister Mansholt inzake de kwaliteits
controle en bovendien is menig be
stuurslid lang niet gelukkig met de be
noemingsprocedure voor het voorzitter
schap.
per maand per maand
(oud) (nieuw)
Ie f 13.25 f 14.60
2e en 3e 14.90 16.40
4e en 5e 20.80 22.90
6e en volgende 23.40 25.80
ZIEKTE- EN WERKLOOS
HEIDSWET.
Met betrekking tot een verhoging
van de lopende uitkeringen ingevolge
deze wetten heeft de federatie van
bedrijfsverenigingen een advies ge
geven aan de bedrijfsverenigingen.
Hierin wordt voorgesteld de uitkerin
gen op hetzelfde tijdstip en in gelijke
mate te verhogen als die van de loons
verhogingen in de onderscheiden be
drijfstakken.
o
DJAKARTA, 25 aug- In de Sowjet-
Unie heeft een -Russische vertaling het
licht gezien van Soekarno's boek „Indo
nesië beschuldigt", zo meldt het commu
nistische Indonesische dagblad Harian
Rakjat.
Dit feit houdt verband met het bezoek
dat de Indonesische president deze maand
aan de Sowj et-Unie zal brengen. Het
boek bevat Soekarno's verdediging van
1929 voor een Nederlands hof in Ban
doeng, essays over nationalisme, imperi
alisme en kapitalisme en redevoeringen.
