Russen bestrijden de kerken maar laten ze uitsterven niet, Democraten beginnen vandaag hun nationale partijconventie Communistische vragen over moeilijkheden met Ambonezen Reizend door de Sovjet-Unie (II) ,Museum van de godsdienst' in Leningrad: gratis entree Achtergrond van zgn. vrijheid N.-Brabant krijgt ruim 6 ton Deskundigen geven oordeel over sanering Korte Delft „Terugkeer moet bevorderd worden" EGYPTISCHE BURGERS LEREN SCHIETEN Ruim 3000 partijleden naar Chicago Republikeinen (met 2600 man) maandag a.s. naar San Francisco Vraagt u maar... Maandag 13 augustus 1956 ZEEUWSCH DAGBLAD Pagina 3 (Van een speciale ANP-verslaggever) LENINGRAD, augustus 1956. Bij een van de metro-stations in Leningrad zei onze Russische gids met een toon van voldoening in zijn stem: „Hier stond vroeger een kerk." Hij voegde eraan toe, dat niet veel kerken meer nodig zijn, omdat weinig Russen er nog heen gaan. „Wij bestrijden de kerk niet, wij laten haar uitsterven", zo hebben wij op onze reis door de Sowj et-Unie vaak horen zeggen. Inderdaad kan iedere bezoeker zich ervan overtuigen, dat de mensen onge hinderd godsdienstige plechtigheden kunnen bezoeken. Maar ove rigens studenten. Als pelgrims komen naar de kloosterkerk met haar vier blauwe koepeltorens nog slechts oude boeren vrouwen uit de omgeving, die bidden aan het graf van de heilige Sergius. Een ooggetuige berichtte ons, dat ook leiders van jeugdgroepen er geen been meer in zien bij de oud kloosterkerk halt te houden. Voor de jeugd is het nog levende pelgrimsbedrijf reeds een museumstok geworden, zo meende hij Minister Dulles van de V.S. heeft te New York met de secretaris-generaal van de volkerenorganisatie, Hammars- kjoeld, een onderhoud gehad over „de algemene toestand in het Midden-Oos ten, met inbegrip van de kwestie van In Moskou bezochten wij op een zon dagochtend de Kathedraal-van-de- Verlosser, de fraaiste der Russische orthodoxe kerk, een kleine orthodoxe kerk in een buitenwijk en een rooms- katholieke kapel. In de laatste, een ar melijk kerkje, zagen we uitsluitend oude vrouwen, waarvan sommige uit Franse kerkboeken lazen, en buiten landers. De beide orthodoxe kerken waren overvol en het licht van honderden kaarsen deed er het goud der ikonen In volle luister schitteren. Ook hier domineerden de vrouwen, waaronder ook jonge meisjes. Invloed verloren Tijdens een ontvangst in de wit mar meren Georgius-zaal van het Kremlin kon men de Moskouse kerkvorsten in hun pronkgewaden op de plaatsen der eregasten zien. Hoewel dus de ortho doxe kerk nog een factor in het Rus sische leven is, is het reeds uit het kerkbezoek in de steden merkbaar, dat zij daar haar invloed op de nieuwe ge neratie grotendeels verloren heeft. Welk een terrein de kerk heeft moe ten prijs geven was ons in Moskou reeds gebleken uit het grote aantal in verval verkerende kerkgebouwen, die reeds vele jaren de gouden glans van hun ui-vormige koepels hebben verlo ren. Nog slechts een gering aantal der Moskouse kerk men zei ons veer tig van de 1500 zijn aan de dienst der kerk gewijd. Betrekkelijk Hoe betrekelijk de verklaring is, dat de kerk niet bestreden wordt, doch langzaam afsterft, bleek ons in het enige Leningradse museum, waarvoor men geen entreegeld behoeft te beta len. Dit is gevestigd in de vroegere Ka- Zan-kathedraal aan een van de hoofd straten der stad, een imposant kerk gebouw met hoge zuilengalereien in het front. Het draagt de naam „Mu seum van de geschiedenis van de gods dienst en het atheïsme". Het museum is ingericht door de Sowj et-Russische academie der we tenschappen en staat onder leiding van professor Kowalew. Het werd in 1930 geopend in de aan de kerk ont trokken kathedraal. Tijdens de oorlog was het gesloten, doch in 1953 werden de aan de r.k. kerk en het pausdom bestede afdelingen weer opengesteld. In mei van dit jaar is ook de afdeling der Russisch-orthodoxe kerk weer opengesteld en men zeide ons, dat het in de bedoeling ligt dit jaar ook nog een afdeling voor de Islam en de godsdiensten van het Verre Oosten in te richten. Spotmiddelen De vlag van dit museum dekt de lading niet. Wat in de uitgestrekte gangen van het sousterain der kerk is bijeen gebracht is veeleer een do cumentatie van de bestrijding van de godsdienst dan wel van haar historie. Daarbij valt vooral op, dat de hier ge- exposeerde middelen tot bestrijding van de godsdienst zich vooral richten tegen de r.k. kerk en in het bijzonder tegen de pausen van Rome. In vergelijking met de scherpte, waarmede uit het in de loop van eeuwen tegen Rome gebruikte pro- paganda-materiaal gekozen is, zou men geneigd zijn te geloven, dat de orthodoxe kerk met opzet gespaard is. Het gros der hier bijeen gebrachte spotmiddelen op de kerken en haar bedienaren stamt dan ook uit weste lijke koker, veelal uit de tijd der Franse revolutie. Tendentie van tal van voorstel lingen en aanhalingen is de gods dienst voor te stellen als hulpmid del van feodale heren om het volk dom en geduldig te houden, tenein de het beter te kunnen uitbuiten. slechts gesproken als over „verzin sels „sprookjes" en „legenden". Tal loos zijn de spotprenten op zogenaamd m overdaad zwelgende geestelijken. In een van talrijke folterwerktulgen voorziene spelonk is een zogenaamd mquisitiegerecht van vier monniken uitgebeeld. Ook in de kerkelijke ere dienst gebruikte voorwerpen, zoals kelken en monstransen, zijn in de ver zameling opgenomen. Bijzondere aandacht heeft de orde der Jezuïten verkregen, die als „gees telijke gendarmen van het pausdom" wordt voorgesteld. Voorts wordt het Vaticaan voorgesteld als een groot fi nancieel centrum, dat via de „bank van de heilige geest" deel zou hebben in de belangrijke industriële onderne mingen. Er is overigens ook een kleine ko peren kathedraal opgesteld, samen gesteld uit bommen met de op schriften: Krupp, Bethlehem-steel, Morgan, Schneider-Creuzot en Vic- kers Ltd. „Pioniers" Per maand trekt deze expositie twintigduizend gezoekers. De meeste daarvan komen in georganiseerde groepen, die tijdens hun rondgang uit voerig door gidsen worden ingelicht over de betekenis van de voorstellin gen. Tijdens ons bezoek waren het overwegend groepen jonge mensen, die het museum bezochten. Er waren gezelschappen „pioniers", die nauwe lijks de schoolbanken ontwassen kon den zijn. De academie, dit dit museum heeft doen Inrichten, geldt als het hoogste wetenschappelijke instituut der Sowj et-Unie. Het functioneert uiteraard met het geld van de staat. Zo bood Leningrad ons de achter grond, waartegen de vrijheid van gods dienst in de Sowjet-Unie moet worden geplaatst. De orthodoxe kerk heeft buiten haar kerkgebouwen geen mo gelijkheden om tegen deze propaganda op te werken. Zij zou er ook niet de middelen voor hebben, want zij moet zichzelf bedrui pen uit de offergaven van het geringe aantal kerkgangers. Voor de besteding dier gelden is zij mede afhankelijk van de „raad van kerkelijke kwesties", die de nodige vergunningen en toewij zingen moet geven. Pelgrims Uit de offergaven moet de kerk ook de opleiding van haar priesters bekos tigen, die plaats vindt in het oude klooster Sagrosk, enkele uren buiten Moskou. Daar zijn thans 220 priester- Op vele plaatsen in Egypte zijn kampen ingericht voor het ont vangen en de training van vrij willigers, die eventueel het Suez- kanaal zullen helpen verdedigen. Deze joto laat zien hoe een aan tal van deze vrijwilligers op het sportterrein van de leraren-club in het stadje Gesira, dat door het leger is gevorderd, onderricht krijgt in het gebruik van lichte wapens. Maatschappelijke en culturele reconstructie •s-HERTOGENBOSCH, 11 aug. De stichting herstel Zuidwest Nederland, die bestuurd wordt door de Commissarissen der Koningin in Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant, heeft, zoals bekend, van Rampenfonds 3 miljoen gulden ge kregen voor de maatschappelijke en cul turele reconstructies in de rampgemeen ten. Bij de verdeling van dit bedrag is na aftrek van f 240.000,—, dat in de afgelo pen drie jaar reeds besteed is voor lec tuurvoorziening, gezinsverzorging en cul turele winteravonden, voor Brabant 'n be drag beschikhaar gesteld van f 641.154,—. Hiervan zal gebruikt worden voor het jeugdwerk f 201.677,voor het culturele werk f 144.046,en voor het maatschappe lijk werk f 259.430,—. Aanrijding te Axel AXEL, 10 aug. Vanavond had op het kruispunt StationsstraatWilhel- minastraat een aanrijding plaats tussen een auto, bestuurd door mevr. N. Kos ter uit Overslag en een motor, bestuurd door D. de Jager uit Axel. De auto sloeg linksaf de Wilhelminastraat in, terwijl de motor deze tegemoet kwam rijden. De motor werd door de auto gegrepen en enkele meters meege sleurd. De J. raakte bekneld tussen de motor, waardoor hij ernstig aan het been werd gewond en ter behandeling in het ziekenhuis moest worden opge nomen. De motor werd zwaar bescha digd, de auto liep geen enkel schram metje op. Aangezocht door b. en w. van Middelburg MIDDELBURG, 11 aug. Een aan tal deskundigen op het gebied van ste- debouw, stadsuitbreiding, sanering van oude stadsgedeelten, monumenten zorg, esthetische vormgeving e.d. is door het college van burgemeester en wethouders aangezocht hun mening te geven over de wijze van sanering van een gedeelte van de Korte Delft, voor al het stuk tussen Reigerstraat en Sint Pieterstraat. B. en w. zijn voornemens deze zaak over enige tijd met bedoelde deskundigen te bespreken. Naar aan leiding van een kritisch gesteld arti kel over dit onderwerp van de hand van prof. Ir. J. F. Berghoef uit Aals meer in het Bulletin van de Kon. Ned, Oudheidkundige Bond hebben b. en w. overwogen omtrent deze sanering het oordeel van een aantal deskundigen te vragen. Deze heren zijn, behalve prof. ir. Berghoef, prof. ir. C. Wegeners Sleeswijk te Amsterdam, ir. W. F. Schut te Rotterdam (die zoals bekend ook de opdracht kreeg een nieuwe uit- breidingspaln te maken), de heer C. Stapper van de rijksdienst voor mo numentenzorg te Den Haag, en ir. H. de Lussanet de la Sablonière te Middelburg. Te Genève begint op 13 aug. een V.N.-conferentie over de slavernij. 24 landen, waaronder Nederland, zul len deelnemen. Te Castelvetrano (Sicilië) is vrijdag een temperatuur van vijftig graden Celsius in de schaduw gemeten. 's-GRAVENHAGE, 10 aug. Het communistische Tweede-Ka merlid, de heer Gortzak heeft n.a. v. de moeilijkheden met Ambone- zengroepen in Zeeland en Noord- Overijsel aan de minister van maatschappelijk werk de volgen de vragen gesteld: 1. Is het de minister bekend, dat de onlangs ingevoerde verzorgings maatregelen „regeling zelfverzor- ging Ambonezen" voor Zuid-Moluk- kers( die in de verschillende woon oorden in ons land verblijven bij deze op grote weerstand is gestuit? 2. Is het de minister bekend, dat hier door moeilijkheden in deze woon oorden, alsook voor de bewoners in de omgeving van deze woonoor den zijn ontstaan? ONVOLDOENDE 3. Is de minister niet van oordeel, dat de bewaren tegen deze onlangs in gevoerde maatregelen voortspruiten uit het feit, dat de verzorging, die thans aan de in deze woonoorden verblijvende Zuid-Molukkers wordt besteed, door hen terecht als on voldoende wordt beschouwd en dat de moeilijkheden, die daaruit voort spruiten, niet op te lossen zijn met geweldadig politieoptreden en het arresteren, resp. wegvoeren van de mannelijke bewoners uit deze woon oorden? VOORLICHTING Is de minister niet van oordeel, dat, waar velen van deze Zuid-Moluk kers de wens te kennen geven terug te willen keren naar de republiek Indonesië, deze terugkeer met alle ten dienste staande middelen be vorderd dient te worden en dit o.m. bereikt zal kunnen woren door het verspreiden van voorlichtingsmate riaal over de republiek Indonesië, resp. het toelaten van vertegenwoor digers van de republiek Indonesië tot deze woonoorden om daar voor lichting te geven over de vraag onder welke voorwaarden deze te rugkeer mogelijk zou zijn? „Sprookjes" Overal tussen de museumstukken ziet men citaten van Marx, Engels en Lenin geplaatst, waarin elke gods dienst als bijgeloof wordt bestempeld. Over geloofspunten wordt principieel Uitgave Stichting Zeeuwsch Dagblad Goes. Medewerkers: J. A. van Benne- kom, Middelburg; Ds. W. C. van Burgeier, Kruiningen; A. I. Cats- man, Aardenburg; J. S. Hoek, Middelburg: J. Hommes, Nieuw- dorp; J. Huijssen, Terneuzen; Ds. J. Karelse, Goes; Ds. M. v. d. Klis, Zierikzee; Ds. J. Kwast, Vlissingen; Ds. C. J. P. Lam, Poortvliet; J. Laport, Goes; J. Lodder, Vlissingen: J. Moll, Vlis singen; K. C. v. Spronsen, Goes; Or. C. Stam, Goes; A. H. S. Ste- merding, Souburg; R. Zuidema, Goes. CHICAGO, augustus. USIS. Wanneer vandaag, 13 augustus de democratische partij conventie begint, zal formeel het startsignaal zijn gegeven voor de bedrijvigheid, die de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten om de vier jaar tonen. De 108 leden van de com missie voor de opstelling van het partijprogram hebben een overzicht samengesteld van de politieke richtlijnen der partij, het program waarop de kandidaat voor het presidentschap zijn verkiezingscam pagne baseert. In San Francisco worden soortgelijke voorbereidingen getroffen voor de nationale concentie van de republikeinse partij. Daar zullen de republikeinen op 20 augustus bijeenkomen. De aanvoerder van de democratische lijst is de voormalige gouverneur van Illinois, Adlai Stevenson, die ook in 1952 president Eisenhower's voornaam ste tegenstander was. Aan de republi keinse kant zijn er geen tekenen van oppositie tegen president Eisenhower. Wanneer alle democratische gedele geerden naar Chicago komen, zullen er 2477 man bijeen zijn. Bovendien ko men er nog 1896 plaatsvervangers. Aan de republikeinse conventie zullen 1323 gedelegeerden en eenzelfde aantal plaatsvervangers deelnemen. Het hoogtepunt van beide conventies zal de verkiezing van de kandidaten voor het presidentschap en het vice- presidentschap zijn. Een gewone meerderheid van 662 stemmen is voldoende voor de repu blikeinse kandidaten, doch voor de democraten zal een meerderheid van 686% vereist zijn, aangezien sommi ge gedelegeerden slechts een halve stem kunnen uitbrengen. In overeenstemming met de tendenz der laatste jaren om meer vrouwen aan het politieke leven te laten deel nemen, zullen er dit jaar meer dan 500 vrouwelijke gedelegeerden naar de republikeinse en 296 naar de democra tische conventie gaan. LATER DAN ANDERS De conventies worden dit jaar Iets later gehouden dan gewoonlijk. Dank zy deze maatregel konden de leden van het Congres hun wetgevende pro gramma's voltooien en waren zij in staat deel te nemen aan de politieke activiteiten, die aan de conventie voor afgaan. De democratische nationale conven tie wordt dit jaar voor de 32ste maal gehouden, de negende maal In Chicago. De eerste democratische conventie had in 1832 in Baltimore plaats. DE REPUBLIKEINEN De republikeinen, die thans aan hun 26ste conventie toe zijn, herdenken dit jaar het belangrijke feit, dat zij 100 jaar geleden voor het eerst in Phila- dephia bijeenkwamen. Zij zullen dit jaar voor het eerst aan de Westkust, in San Francisco, bijeen zijn. De re publikeinen hebben 13 conventies in Chicago gehouden. BELANGSTELLING GENOEG Een groot leger verslaggevers zal voor dagbladen, tijdschriften, radio, televisie en film rapport uitbrengen over het verloop van de democrati sche conventie in totaal 3245 pers vertegenwoordigers, waaronder 93 van de buitenlandse pers terwijl 3171 journalisten, waaronder 91 voor buitenlandse bladen, voornemens zijn de republikeinse bijeenkomst te verslaan. De nationale conventie kan men be schouwen als „de representatieve as semblee van de partij op nationaal ni veau". Haar voornaamste taak is twee voudig; het benoemen van kandidaten voor het presidentschap en het vice- presldentachap, en het goedkeuren van een partijprogramma, waarmee zij zich tot het kiezersvolk kan richten in de daarop volgende politieke campag ne. De gedelegeerden naar beide con venties komen uit alle 48 staten, uit het district Columbia de zetel van de federale regering en uit Alaska, Hawaii, Porto Rico en de Virgin Eilan den. De gedelegeerden naar de conventie worden volgens verschillende metho den gekozen. Er is geen bepaalde tijdsduur vast gesteld voor de conventies, doch iedere partij hoopt haar zaken binnen vier of vijf dagen te hebben geregeld. De conventie wordt geopend onder leiding van een tijdelijke voorzitter, wiens taak later door de permanente voorzitter overgenomen wordt. Deze heeft o.a. tot taak de „keynote"-rede uit te spreken, waarin hij het politieke programma der partij via radio en TV voor de gehele natie uiteenzet. AGENDA Het eerste punt dat aan de orde komt, is de bespreking van en stem ming over het partijprogramma. Wan neer dit achter de rug is, wordt de „keynote"-rede uitgesproken. Deze re de zal dit jaar voor de democratische partij worden uitgesproken door Gou verneur Frank Clement uit Tennessee. Gouverneur Arthur Langlie uit de Staat Washington zal voor de Repu blikeinen als „keynote"-spreker op treden. Wanneer de benoeming van een kan didaat aan de orde komt, roept de permanente voorzitter van de conven tie (meerderheidsleider in het Huis van Afgvaardigden, Sam Rayburn uit Texas, voor de democraten en de min derheidsleider van het Huis, Joseph Martin, voor de republikeinen) in al fabetische volgorde de gedelegeerden van de 48 staten en gebieden. Elke de- WEGGENOMEN 5. Is de minister bereid om i.. afwach ting van het tijdstip, „waarop deze Zuid-Molukkers naar de republiek Indonesië zullen zijn teruggekeerd of waarop zij, die niet wensen terug te keren, een gewone plaats in het Nederlandse leven hebben kunnen innemen, de sociale voorwaarden in deze woonoorden zodanig te verbe teren, dat de aanleiding tot de thans bestaande weerstand bij de Zuid- Molukkers en daaruit voortsprui tende moeilijkheden weggenomen zullen worden? SLECHT LICHT Of er nu niets aan te doen is, dat het licht bij ons op het atelier zo slecht is, vraagt een lezeres. Ze moet haar ogen vreselijk inspannen en is bang, dat het wel op een bril zal uitdraai en. U kunt hier wel degelijk iets aan doen, namelijk naar de Arbeids inspectie gaan. Voldoende verlich ting is een van de eisen van de vei ligheidswet, evenals voldoende ven tilatie. U kunt dit zowel schriftelijk als persoonlijk doen, en u hoeft niet bang te zijn, dat men aan uw klacht geen gehoor zal geven! RARE GESCHIEDENIS Het is al drie jaar geleden, dat wij bij een vertegenwoordiger van een af- betalings-magazijn in totaal voor omstreeks f 2000 aan meubelen, etc. kochten. Wij gaven tegen kwitantie aan de vertegenwoordiger f 150 bij de aflevering en het contract zouden wij later tekenen. Sindsdien hebben wij niets meer gehoord. Er is nooit door ons een contract getekend, nie mand kwam meer om geld. Zelfs weten wfj niet eens, hoeveel het be drag precies is. Wat nu? Verjaart dit ook? Nu is de verjaringstermijn 30 jaar. Daar moet u zich maar niet aan vast klemmen. Duidelijk is wel, dat er iets niet klopt. Bewaart u die kwi tantie zuinig en geeft die nooit uit handen. En verder begrijpt u wel, dat u zo geen eigenaar kunt worden. U moet daarom zelf maar eens naar die firma gaan. Misschien zou het beter zyn ineens even een advocaat in te schakelen, om verrassingen van de zijde van de firma te voorkomen (eis van betaling ineens). Het blijft een rare geschiedenis. HUISHOUDELIJK PERSONEEL Wij kunnen het niet helpen, maar soms móéten wij in herhalingen ver vallen. Veel brieven komen weer over vakantie en vakantiegeld van huishoudelijk personeel. Altijd weer opnieuw blijkt ons, dat men mis bruik maakt van het feit, dat vakan tie-huispersoneel niet bij de wet is geregeld. Géén vakantie, wel een week, maar dan zonder loon, enz. Wij begrijpen dit niet. Want die werkgevers hebben vrij zeker zelf minstens twee tot drie weken va kantie, met vakantiegeld. Aanne men, dat ze misschien mopperen over „nog meer", want we leven in een sociaal tijdperk? Jawel, maar eigen personeelZolang dit nog zo is, geven wij niet veel om de doorwerking van de gedachten over een sociale samenleving. Egoïsme en „sociaal voelen" gaan niet samen. En dan zijn er klachten, dat er zo moeilijk aan huispersoneel te komen is. Enige remedie: alvorens in dienst te treden een schriftelijke arbeidsover eenkomst maken, waarin de dingen zijn vastgelegd. FOOI OF NIET Mijn dochter is ruim 14 dagen opge nomen geweest in het ziekenhuis. Per auto is zij gehaald en gebracht en de kosten hiervan zijn door het ziekenfonds betaald. Dat is dus In orde. Maar de chauffeur eiste een fooi; dat hoort zo, zei hij. Het fonds betaalt dit natuurlijk niet en voo? ons is het nog een heel bedrag. Is daar niets aan te doen? Laten we voorop stellen, dat da chauffeur niets te eisen heeft. U be hoefde die fooi dan ook niet te be talen. Beter ware het geweest een en ander voor de rit met de directie van de onderneming te regelen, dan had de fooi misschien in de ritprijs verwerkt kunnen worden. Het zie kenfonds kunt u voor de fooi na tuurlijk niet aanspreken. KWESTIE BRANDPOLIS Een lezer verzekerde zich voor brand, maar de premie was nogal hoog, om dat het huis een dak van riet had. Een jaar later kreeg hij een aan hangsel, waaruit bleek, dat een an dere instelling het risico ging dra gen en de premie hoger werd. Nu is het altijd beter, de polis even mee te sturen, maar vermoedelijk be treft het hier een makelaarspolis. De polis is dus uitgegeven door een makelaarskantoor, welk kantoor echter zelf geen risico draagt, maar dit door verschillende Instellingen laat doen. Het blijft voor de verze kerde gelijk, welke instellingen dit zijn. Als de makelaar door interne omstandigheden een andere risico dragende maatschappij op de polis gaat vermelden, is daar geen be zwaar tegen. Gaat een en ander ech ter gepaard met premieverhoging, dan behoeft de verzekerde hiermee geen genoegen te nemen en kan de polis, die dan moet worden opge zegd, weigeren. U heeft echter de polis reeds aanvaard, en de ver hoogde premie betaald, zodat er weinig meer aan te doen zal zijn dan de polis uwerzijds op de vervaldag op te zeggen. legatie noemt daarbij de naam van da man van haar keuze. Wanneer het ap pèl is beëindigd en de namen van alle kandidaten aan de conventie bekend zijn, begint de stemming, wederom in alfabetische volgorde. Na de verkiezing van de kandidaat voor het presidentschap wordt de kan didaat voor het vice-presidentschap op gelijke wijze gekozen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1956 | | pagina 3