Nederland laat scherp protest horen in Djakarta Enorme daling in omzet van bromfietsen Van ingesloten 261 mijnwerkers geen levenstekenen meer Informateur Beroep op gesloten overeenkomst Straaljager in zee gestort Indonesië en de Sowjet-Unie naar Londense conferentie Prof. Lieftinck biedt A.R. weer twee zetels aan Het weer in Europf Onrustig Algerië PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND De schuldloochening door Indonesië Rusland wil bespreking uitstellen REDDINGSPOGINGEN FAALDEN ledere minuut meer engst reiken hebben het er niet langer dan enkele minuten kunnen uithouden. Ook snelheidsbeperking invloed van Veel hangt af van de liberalen Hoofdkantoor: L. Vorststraat 90, Goes. Telefoon 2438 (b.g.g, voor redactie 8987, voor adm. 2970), Giro 274289. Kantoren: Middelburg: Korte Noord straat 86. Tel. 2009, Tel. redactie 284» en 8162; Vüssingen: Nieuwstraat 68, Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28. Exploitatie: Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes. Abonnementsprijs ƒ0,47 per week, ƒ2,p. maand, ƒ6,85 per kwartaal. Losse nummers 18 cent. Advertentieprijs 24 cent per m.m. Rubriek Kabouters 10 cent per woord Zeeuwsch Dagblad WEEST WAAKZAAM (pag. 8) 12e Jaargang No. 3470 Wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. J. J. de Jong - Directeur: Jacq de Smit Vrijdag 10 aug. 1956 Op- en ondergang van Zon en Maan: Zaterdag: Zon op 5.16 u., onder 20.14 u. Maan op 12.03 u., onder 21.52 u. Hoogwater zaterdag 11 aug.: Vlissingen: 5.09 u. 2.35 m., 17.28 u. 2.24 m. Terneuzen: 5.39 u. 2.51 m., 17.58 u. 2.41 m. Wemeldinge: 6.56 u. 1.87 m., 19.12 u. 1.64 m. Zierikzee: 6.40 u. 1.63 m., 18.51 u. 1.42 m. Onlangs schreven wij als eens niet zo bijzonder ingenomen te zijn met de figuur van de informateurs ais zo danig. Wij zijn namelijk van oordeel, dat deze figuur niet alleen wezens vreemd is aan ons staatkundig bestel en dus ten onrechte hier naar buiten lands voorbeeld is nagevolgd en in 1951 werd geïntroduceerd, maar ook en dat is veel gewichtiger bepaalde duidelijke gevaren met zich brengt. Vandaag willen wij dit oordeel wat na der bezien, toelichten en aan het nieu we informateurschap van prof. Lief- tinck toetsen. De figuur van de informateur is in 1935 door de toenmalige Belgische Ko ning Leopold in het leven geroepen. Hij stona toen voor de situatie, dat het te wijten aan verregaande inmenging van partijbesturen, raden en congres sen vrijwel onmogelijk was gewor den een kabinet van enigermate ver zekerde levensduur te formeren, hoe geboden een dergelijk kabinet in de crisis-omstandigheden van dat ogen blik ook was. Steunende op de in Bel gië bestaande traditie van een zeer ac tief koningschap als tegenwicht tegen de praktijk van de volkssouvereiniteit, die geleidelijk aan de gehele regeer kracht dreigde te verlammen, wenste Koning Leopold zijn invloed op de gang van zaken aanzienlijk te verster ken. De informateur moest dan ook die nen èn om hem beter voor te lichten èn om hem in staat te stellen zijn eigen opvattingen te verwezenlijken zonder zelf rechtstreeks bij de politieke strijd betrokken te raken. Leek de informa teur aldus opgevat aanvankelijk een succes, later bleek deze figuur als uit drukking van een niet door de grond wet gedekte koninklijke opvatting om trent zijn opdracht en positie een der schakels in het na-oorlogse konings drama, dat onze zuiderburen zo vele jaren smartelijk verdeelde. De na-oorlogse Belgische en nu ook Franse informateurs hadden een gans andere opdracht. Zij moesten trachten de vastgelopen onderhandelingen tus sen de verschillende partijen en groe pen weer op gang te brengen door het aanbieden Van neutrale goede dien sten. Met zelf weinig meer positieve bijdrage dan het bevorderen en tot standbrengen van ontmoetingen tussen de twistenden en het in ordelijke banen leiden en houden van de daarop vol gende discussies. Tot aldus de partijen tot overeenstemming waren gekomen en het staatshoofd het resultaat als het ware op een presenteerblaadie kant en klaar kon worden aangeboden. Het zd 1 -zer duidelijk zijn, dat beide zeker op hec eerste gezicht zo verschillende typen van informateur in wezen keerzijden van dezelfde medal je vormen. Geen gezond dualisme tussen regering en volksvertegenwoordiging met elk haar eigen rechten en plich ten, maar een parlement en partijen, die met een beroep op de volkssouve reiniteit de overheid-regering van haar zetel trachten te verdringen om er zelf op plaats te nemen. Met nu eens een staatshoofd met bij passende informateur, dat zich hier te recht met kracht tegen wil verzetten, maar daarbij voortdurend het ernstige en niet te onderschatten gevaar loopt zijn persoonlijke inzichten een te grote waarde toe te kennen en aldus in de politieke strijd betrokken te geraken. En dan weer een staatshoofd, eveneens met bijpassende informateur, dat ge heel afstand doet van zijn eigen in vloed op en bemoeiing met de gang van zaken en rustig afwacht wat er ten slotte uit de bus komt, ten faveure of ten detrimente van 's lands belangen. Het is tegen deze waarschuwende achtergrond, dat wij schier onoverko melijke bezwaren koesteren tegen het gebruik maken van de figuur van de informateur ten onzent. Zeker, ook bij onze partijen, zij het dan in het alge meen beperkt tot de kamerfracties, valt wel eens de neiging te constateren om zich, deels ook een gevolg van de zich grondig gewijzigd hebbende staat kundige struktuur, diepgaand in te la ten met de kabinetsformatie. Maar in onze parlementaire geschiedenis heeft de wal nog immer het schip gekeerd; een grondige vergelijking met Belgi sche of Franse toestanden wijst uit, dat hier in eigen land in de grote lijn de eigen rechten van regering en volks vertegenwoordiging zeer wel zijn ge handhaafd en gerespecteerd. 's-GRAVENHAGE, 9 augustus. De Nederlandse regering heeft haar zaakgelastigde in Djakarta opdracht gegeven ten departemente van buitenlandse zaken te Djakarta een nota te overhandigen, -waarin krachtig wordt geprotesteerd tegen de flagrante schending van de door Indonesië vrijwillig aanvaarde overeenkomst betreffende de ge deeltelijke overname van de overheidsschuld van het voormalig Nederlands-Indië. De Nederlandse regering acht het in strijd met internationaal aanvaarde normen betreffende het verkeer tussen souvereine staten, dat zij door Indo nesië niet officieel in kennis Is gesteld van het hesluit om deze verplichtingen niet langer te erkennen; de mededeling van de Indonesische regering dat Nederland officieel zou zijn ingelicht is onjuist, omdat slechts verwezen werd naar reeds gepubliceerde berichten. De Nederlandse regering protesteert derhalve eveneens tegen de wijze waarop de beslissing der Indonesische regering te harer kennis is gekomen, deelt het Nederlandse ministerie van buitenlandse zaken mede. AMELAND, 10 aug. Tien kilo meter uit de kust, ten noorden van het eiland Ameland is gisteravond een straaljager in zee gestort. Reddingbo ten en vliegtuigen hebben olievlekken op het water waargenomen alsmede een rubber vlot. De piloot van het neergestorte vlieg tuig, de 23-jarige sergeant H. J. Broer- -se van de luchtbasis Leeuwarden, had opdracht g'ekregen op een bepaalde af stand van de kust de geluidsbarrière te doorbreken. Voor het uitvoeren van deze opdracht moet de piloot op vrij grote hoogte hebben gevlogen. Daarom wordt het niet onmogelijk geacht, dat hij het toestel nog heeft kunnen verlaten. Tot gisteravond laat is naar hem ge zocht, doch zonder resultaat. Bij de reddingswerkzaamheden werd zeer veel hinder ondervonden van een aetherpiraat, die zich „De Zwarte Reus" noemt. Deze stoort de visserij band. Q P zich zelf zijn wij in het geheel niet wars van een voorzichtige en ■jepaste bemiddeling, maar geven zeer uitgesproken de voorkeur aan de werk- ijze in deze van vóór 1940, toen deze bemiddelingspogingen zich afspeelden m een volstrekt vertrouwelijke sfeer. Neen, juist vanwege het hier bestaande dualisme tussen regering en volksver tegenwoordiging, juist vanwege het feit, dat wij met de grootste klem de oude stelling als zou de Kroon slechts een ornament en niets meer zijn ver werpen, daarom zijn wij zo beducht voor de figuur van de informateur. Want uitgerekend de Nederlandse psychologisch-staatkundige constellatie bergt tal van mogelijkheden en dus voortdurend aanwezige gevaren in zich m uit te glijden. Een toegewijd en trouw volk, dat regeerkracht op prijs (telt en er zich over verheugt uit se rieuze studies te vernemen, dat vroe gere hoofden van staat, telkens wan- lieer het landsbelang dit eiste, hiervoor Deze gang van zaken wekt te meer bevreemding, aldus de Nederlandse re gering, waar in antwoord op Neder landse demarches respectievelijk op 5 en op 13 april 1956 inzake het opschor ten van betalingen door Indonesië op haar leningsverpliehtingen, werd me degedeeld dat de regering der Indone sische republiek nog niet in staat was een beslissing te nemen. Aannemende dat de in de pers ver schenen berichten juist zijn, wijst de Nederlandse regering de argumentatie van de Indonesische regering dat de ter R.T.C. aanvaarde schulden mede zouden zijn ontstaan uit de kosten van militaire acties in de jaren 1945'49, van de hand. Eerst akkoord In dit verband wordt er op gewezen dat in het kader van het overleg ter R.T.C. over de overneming van rech ten en verplichtingen van het voorma lige Nederlands-Indië, een speciaal daartoe gevormde commissie unaniem tot de conclusie kwam, dat door Ne derland aan Indonesië een bedrag van f2 miljard diende te worden kwijtge scholden. Indonesië diende de verdere bestaande overheidsschuld over te ne men, een en ander na volledig te heb ben rekening gehouden met militaire uitgaven. Nederland en Indonesië hebben de voorstellen der commissie aanvaard. Herzie besluit De Nederlandse regering doet in haar nota een beroep op de Indonesi sche regering om haar besluit te her zien en alsnog maatregelen te treffen opdat de verschuldigde renten en af lossingen die sedert maart 1956 krach tens de aanvaarde garantie tijdelijk door Nederland aan de talloze obliga tiehouders zijn betaald, werden geres titueerd en in het algemeen haar ver plichtingen zullen worden gehono reerd. Geraffineerd Het ministerie vestigt voorts de aan dacht op de verklaring van de Indo nesische minister van financiën van 9 dezer, dat het besluit de schulden niet langer te erkennen, reeds geruime tijd geleden door de staatscommissie zou zijn genomen. Deze verklaring heeft bijzondere betekenis in verband met het feit, dat de publikatie van het be sluit plaats vond enkele dagen nadat liet internationale monetaire fonds be sloten had een lening aan Indonesië te verstrekken groot 55.000.000 dollar, zonder dat het fonds over dit besluit was ingelicht". DE BÏLTTZEGT: Opnieuw iets warmer Tamelijk zonnig, maar vooral in het zuiden van het land vrij veel bewol king in de hogere niveaus. Matige wind uit oostelijke richtingen. Warm LONDEN, 10 augustus. (Reuter) Volgens welingelichte kringen te Londen heeft de Britse regering 27 koopvaardijschepen gevorderd voor het samentrekken van een militaire macht in het Middelland- sezeegebied. Premier Eden heeft donderdag uitvoerig overleg gepleegd met zijn voornaamste ministers en chefs van staven. Indonesië aanvaardt uitnodiging De Indonesische regering heeft de uitnodiging aanvaard om deel te ne men aan de conferentie te Londen over het Suezkanaal. Indonesië zal naar deze conferentie een delegatie zenden, onder leiding van de minister achter de schermen op de bres zijn ge sprongen. En dat hoopt, dat deze in vloed ten goede zo zal mogen blijven worden uitgeoefend. Maar dan in alle onpartijdigheid, boven de partijen staande en zonder zelfs de schijn van een mogelijk tegendeel. En dus, zeker op dit ogenblik, zonder informateur, die in ons bestel welhaast automatisch de gedachte aan actieve tussenkomst krachtens persoonlijke inzichten moet oproepen, ook al zou hier in de verste verte geen sprake van zijn. Met dit alles voor ogen menen wij, dat prof. Lieftinck, die hoewel nu al vier jaar van ons politieke toneel verdwenen en niet in enigerlei opzicht betrokken bij de jongste verwikkelin gen en moeilijkheden bekend staat ais een zeer uitgesproken socialist, ons hoofd van staat en ons volk een uiterst slechte dienst heeft bewezen door in de huidige delicate situatie als infor mateur op te treden. Hierdoor zijn ge voeligheden gewekt en in sommige kringen bestaande gedachten versterkt, hetgeen tot elke prijs had moeten wor den vermeden. Wij voor ons blijven van oordeel, dat de socialistische frac tievoorzitter, mr. Burger, royaal de consequentie had behoren te trekken uit het door hem en zijn fractie inge nomen standpunt. En het formateur schap had moeten aanvaarden. Zoals het nu is gelopen kan onze slotsom geen andere zijn dan: een dubbele slechte dienst. Prof. Dr. J. J. de Jong. van buitenlandse zaken Roeslan Ab- dulgani. Sowjet-Unie Ook de Sowjet-Unie heeft de uitno diging tot bijwoning van de conferen tie te Londen over de kwestie van het Suezkanaal aangenomen. Gelijktijdig stelt de Sowjet—regering echter voor de conferentie tot eind augustus uit te stellen en nog 22 lan den, waaronder China, uit te nodigen. De Sowjet-Unie is, in tegenstelling tot het Westen, van mening dat Egypte het recht heeft de Suez-kanaalmaat- schappij te nationaliseren. Deze maat schappij moet volgens de Sowjet--re- gering als een Egyptische maatschap pij worden beschouwd. Nog steeds vuur en rook CHARLEROI, 10 augustus. (A.F.P.). Donderdagavond, 36 uur nadat de verschrikkelijke brand in de Belgische kolenmijn te Marci- nelle bij Charleroi was uitgebroken, was de hoop op het terug vinden van overlevenden der vele Ingesloten mijnwerkers uiterst klein ge worden. De lijst van slachtoffers is sedert woensdagnacht onveran derd gebleven: zes geredden zijn naar boven gebracht en toever trouwd aan de zorgen van het ziekenhuis te Charleroi, negen doden zijn geborgen en tussen 765 en 1035 meter diepte zijn nog 261 man nen opgesloten, van wie men tot nu toe geen enkel levensteken heefï kunnen opvangen. i11 zeer grote moeite hadden weten te be- Op 900 meter onder de grond woedt Men heeft de gaierijen op 907 mete* de brand nog steeds en de redders die gegooid. Dat betekende het op- deze verdieping in de middaguren met geven van eike hoop op redding van. een twaalftal mijnwerkers, die zich op deze tussenverdiepingen moesten be vinden. Hier kwamen ook de zes ge redden vandaan en hier had men da negen doden gevonden, die naar da oppervlakte zijn gebracht. Men heeft thans op deze verdieping opnieuw da strijd tegen het vuur aangebonden, een strijd, die mogelijk tot de o-^iend kan duren. Sprankjes hoop De eventuele overlevenden van de ruim 250 vermisten zijn dan ongeveer 48 uur ingesloten. Zouden ze genoeg lucht gehad hebben om het al die tijd uit te houden? Men durft geen illu sies meer te koesteren en men volgt terneergeslagen de strijd tegen het vuur. Bij het voortsnellen van de tijd blijven nog slechts sprankjes hoop over, waar men zich ondanks alles aan vastklampt. Uit alle hoeken van de wereld be reiken België de betuigingen van me deleven en rouw. Aan de hekken van de mijn staat nog steeds een menigte wanhopige familieleden, zwijgend en angstig. Iedere minuut die verstrijkt vergroot hun angst en droefheid. Men durft het nog niet te erkennen, maar de tragedie van de steenkolen mijn bij Marcinelle heeft zich reeds onder de grootste mijnrampen ge schaard die zich sinds het begin van deze eeuw hebben afgespeeld. Minister Zijlstra heeft de Belgische minister van economische zaken zijit deelneming betuigd. Geen verlaging maximum I gewicht baconvarkeus 's-GRAVENHAGE, 9 aug. Nadere berichten uit Engeland inzake de af zetmogelijkheden van bacon hebben het Produktschap voor vee en vlees aanleiding gegeven terug te komen op zijn besluit om met ingang van maan dag 13 augustus a.s. het maximum ge wicht van baconvarkens op 70 kg te brengen. De gewichtsgrenzen voot varkens bestemd voor de baconberel- ding blijven derhalve onveranderd ge handhaafd op 63 tot en met 72 kg koud geslacht gewicht. Aan het Bloemendaalse strand is da 20-jarige mej. M. M. Lambrechts uil Amsterdam verdronken. Zij was met haar moeder en een nichtje aan hel strand; zij kon niet zwemmen. Woensdagmiddag laat slaagden redders in de brandende kolenmijn er la vla een in aanbouw zijnde schacht verbin ding te krijgen met een door het vuur geteisterde gang. Foto hoven: Strompelend over hinder nissen van brandslangen en puin droe gen vermoeide redders drie doden uit de mijn. Foto onder: Het transport van een van de gewonden. In Ecuador is de opstand bedwongen. Na wettelijke afbetalingsregeling AMSTERDAM, 9 aug. De omzet van bromfietsen is sedert op 16 Juni de wettelijke afbetalingsregeling van kracht werd, waardoor bij aankoop van een bromfiets de eerste contante betaling op 80 procent werd vastge steld enorm gedaald. Een steekproef bij detailhandelaren wees uit, dat de verkoop contant met 19 procent verminderde en die op af betaling met 76 procent. Voorheen be taalde men gemiddeld 60 70 en thans 250 a 260 gld als eerste betaling. In juli jl. is de aflevering aan de detail handel (er zijn 6.000 kleinhandelaren) in verhouding met juli 1955 met 40 procent gedaald. Ook de snelheidsbe perking van 40 km, en het regenach tige weer zijn mede van invloed ge weest op de verkoop. Dit deelde de voorzitter van de afdeling bromfiets fabrikanten en grossiers van de R.A.I. donderdag mede. Geen verlaging Het verzoek van de R.A.I. aan de minister van economische zaken op het percentage te verlagen tot 20 pCt, dat geldt voor radio-televisietoestellen, koelkasten, wasmachines en fietsen, is afgewezen. De bromfietsleveranciers zijn niet tegen de regeling maar wel tegen de discriminatie, die naar hun mening is toegepast. De bromfiets, al dus hun argument, is een volksver voermiddel geworden (in 1955 waren er 503.000). Door het hoge percentage is een verschuiving ontstaan naar op gemakkelijker conditie te verkrijgen goederen. Gevolgen De gevolgen zijn reeds merkbaar ge worden: annulering door de detailhan delaren van reeds geplaatste orders, waardoor fabrikanten en handel met voorraden blijven zitten, en voorts ontslag van personeel, waartoe reeds twee fabrieken over zijn gegaan. Het is zeer de vraag of de bromfiets fabrikanten hun toezegging aan de minister van verkeer en waterstaat om na 1 september a.s. alleen bromfietsen, die maximaal 40 km kunnen rijden op de markt te brengen zullen kunnen nakomen, doordat men met voorraden blijft zitten van bromfietsen, die gro ter snelheid hebben. (Van onze parlementaire redacteur) DEN HAAG, 1# aug. De informa teur prof. Lieftinck houdt nog steeds oriënterende besprekingen. Nadat hij gisteren zijn gesprek met prof. Ronnne had voortgezet, heeft de heer Lieftinck de dag verder besteed aan besprekin gen met enkele hoofdambtenaren. De ze besprekingen waren voornamelijk gewijd aan onderwijs en financiële kwesties. Gisteravond heeft hij de staatssecretaris van financiën, dr. v. d. Berge, ontvangen. Ook heeft prof. Lief tinck ambtelijke rapporten bestudeerd. Vandaag zet de informateur zijn ver kenningen over de strijdpunten tussen de K.V.P. en de P.v.d.A. voort. De vijf K.V.P.-punten, waarover de heer Drees is gestruikeld spelen dus in ieder geval nog een grote rol. Deze punten waren: de kwestie Nieuw-Gui- nea, de verhouding tot zending en mis sie, de financiële en economische ge dragslijn, de subsidiëring van het ho ger onderwijs en de bezitsvorming. Het zwaartepunt van de werkzaam heden van de informateur ligt dus tot nogtoe op het samenstellen van een programma. In politieke kringen in Den Haag neemt men overigens aan, dat de heer Lieftinck tijdens zijn be sprekingen met de vijf fractievoorzit ters ook de moeilijke kwestie van de zetelverdeling heeft aangeroerd. Een definitief standpunt heeft de informa teur nog niet ingenomen. Men neemt echter aan dat hij op dit moment er niet aan denkt te adviseren de A.R. één ministerszetel aan te bieden. Hij blijft uitgaan van twee A. R.- ministers, maar volgens zijn aanvan kelijke opzet is het niet uitgesloten dat voor de A.R. het ministerie van verkeer en waterstaat zal moeten vallen in ruil voor maatschappelijk werk. Voor dit departement wordt genoemd prof. de Gaay Fortman. In een later stadium van deze informa tiepoging kan dit uiteraard nog ver anderen. Liberalen Bij deze verschuiving is prof, Lief tinck uitgegaan van de gedaqhte dat de liberalen in het kabinet zitting zullen nemen. De V.V.D. zal dan, evenals de heer Drees heeft gedaan, de porte feuille van justitie worden aangeboden. De socialisten moeten dit departement dan laten vallen en ruilen voor ver keer en waterstaat. De A. R. zouden dan maatschappelijk werk verkrijgen, hetgeen nu In handen is van de K.V.P.- minister Van Thiel. Voor het geval dat de liberalen niet meedoen aan de komende regerings combinatie zal er voor de A.R. niets veranderen en zullen zij economische zaken en verkeer en waterstaat be houden. Stochholm, half bewolkt 19 gr. Kopenhagen, half bewolkt 17 Londen, geheel bewolkt 22 Parijs, -licht bewolkt 28 Nice, onbewolkt 33 Wenen, onbewolkt 27 Frankfort, zwaar bewolkt 25 Innsbruck, onbewolkt 29 Rome, onbewolkt 37 ALGIERS, 10 aug. Ten zuiden van Algiers zijn donderdag bij gevech ten met een bende opstandelingen der tien Franse militairen gesneuveld. De bende tracht naar het noorden uit te wijken en wordt achtervolgd door Franse troepen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1956 | | pagina 1