Prof.
Romme zal
trachten
kabinet te vormen
Belgen houden het op bier, Nederlanders
prefereren thee en melk
Moeilijke opdracht
Zorgelijk
Zijn kansen staan bij voorbaat
reeds ongunstig
Hogere prijzen
voor de boer
K.V.P. had vier bezwaren
tegen het ontwerp-program
Stalcing in de Britse auto
industrie breidt zich uit
Herter met
dood bedreigd
K.V.P. över
bezwaren
Driehonderd
Perzen ver
dronken
Thee smaakt niet
op maandag
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Garantieprijs voor
melk verhoogd
Havenarbeiders en schippers steunen de stakers
Het
weer
in Europa
Tachtig doden in
Algerië
Sigaretten verdrijven de pijp
Studenten Hanteren
schilderskwast
Hoofdkantoor: h. Vorststraat 90, Goes.
Telefoon 2438 (b.g.g. voor redactie
8987, voor adm. 2970), Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noord
straat 85. Tel. 2009, Tel. redactie 2847
en 3162; Vlissingen: Nieuwstraat 68,
Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0,47 per week,
ƒ2,p. maand, ƒ5,85 per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord
Zeeuwseh Dagblad
12e Jaargang No. 3456 Wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. J. J. de Jong - Directeur: Jacq de Smit Woensdag 25 juli 1956
f
QE1TEN NAAR DE DOKTER
Zie pag. 2
Op- en ondergang van Zon en
Donderdag: Zon op 4.51 u., onder 20.
u. Maan op 21.31 u., onder 8.53 u.
Hoogwater donderdag 26 juli:
Vlissingen: 8.57 u. 2.14 m., 16.05 u. 2.14
m. Terneuzen: 4.22 u. 2.28 m., 16.34
2.28 m. Wemeldinge: 5.40 u. 1.79 m.,
17.64 u. 1.61 m. Zierikzee: 5.27 u. 1.52
m., 17.36 u. 1.36 m.
■■■■IIIIIBIH
Na ruim vijf weken samenspreken,
onderzoeken en onderhandelen
heeft de eerste kabinetsformateur, dr.
Drees, dan toch nu de hem verstrekte
opdracht teruggegeven. Na ettelijke
keren somber gekleurde voorspellin
gen in onze kolommen te hebben ge
lezen zal dit overigens onze lezers niet
al te zeer verbazen.
Wel verbazingwekkend kan 't feit
worden geacht, dat het zo lang heeft
4 moeten duren, alvorens dit negatieve
resultaat werd bereikt. Want inmid
dels is veel tijd verstreken en zijn wij
een heel eind op weg het naoorlogse
record van 1952 voor de duur van een
formatie te breken.
Waarmee niet wil zijn gezegd, dat
ondertussen geen nuttig en noodzake'
lijk werk zou zijn verricht. Integen
deel: tal van moeilijke zaken, als de
toekomstige defensielasten, het huur
probleem en de stand van 's lands fi
nanciën konden diepgaand worden on
derzocht en besproken. De in deze stu
dies en dit overleg verkregen inzichten
zullen stellig ook tijdens de verdere
formatiepogingen hun nut bewijzen.
Maar anders dan vier jaar geleden
heeft de eerste poging ditmaal geen
volledig program opgeleverd; enkele
althans door een der aan het overleg
deelnemende partijen van doorslagge
vende betekenis geachte punten ble
ven onbeslist.
Dat de prot. chr. partijen dit nega
tieve standpunt van de Katholieke
Volkspartij niet delen, moet allereerst
worden gezien tegen de achtergrond
van het program zelf. Dit kwam na
melijk in tal van kwesties in verre
gaande mate tegemoet aan de van deze
zijde geuite verlangens of werd
aanvankelijke strijd met die verlan
gens op niet onaanvaardbare wijze ge
wijzigd en aangevuld.
Bovendien was er het door de for
mateur voorgestane los-vaste verband
tussen fracties en toekomstig kabinet
eerst na verdere uitwerking in over
leg met de door de formateur aan te
zoeken ministers zou het mogelijk en
wenselijk zijn een definitief standpunt
vóór of tegen te bepalen. Waarbij
stellig ook de kwestie van de zetel
verdeling een belangrijke rol zou heb
ben gespeeld.
Zo bevonden de prot. chr. fracties
zich nog in een positie van een
volstrekt vrij uiteindelijk oordeel te
genover de plannen en voornemens
van dr. Drees. Niet beslist tegen, ze
ker ook niet beslist vóór, maar in
openhartige en kritische afwachting ten
aanzien van wat komen zou. Aldus
niet de K.V.P., die bij monde van haar
fractievoorzitter, prof. Romme, in de
loop van de vorige week onomwonden
had duidelijk gemaakt haar definitieve
afwijzende standpunt reeds te" hebben
bepaald. En dit ook na pogingen tot
bemiddeling bleef handhaven. Het is
dan ook volkomen in overeenstem
ming met de ongeschreven parlemen
taire regelen, dat thans aan prof.
Romme de opdracht is verstrekt tot 't
formeren van een kabinet, dat mag
worden geacht het vertrouwen van 't
parlement te genieten.
Wat hier uit zal komen? Ook in de
ze moet, zo komt het ons voor, het
aanvankelijke standpunt een van
openhartige en kritische afwachting
zijn. Alleen al haar goevernementele
gezindheid staat er borg voor, dat de
prot. chr. fracties bereid zullen zijn
tot constructieve mede arbeid. Mits
haar beginselen geen geweld worden
aangedaan! En daar ligt meteen de
duidelijke, niet te overschrijden grens
Veel, zo niet alles, zal afhangen van
de weg, die de tweede formateur zal
inslaan. Op 't eerste gezicht staan hem
jwee wegen open; óf opnieuw een po
ging in dezelfde zin als dr. Drees
reeds ondernam, óf een poging met
voorbijgaan, onmiddellijk of later, van
de socialisten.
Eveneens op het eerste gezicht be
looft geen van beide wegen veel kans
op succes. Het lijkt namelijk bepaald
niet te boud gesproken om te veron
derstellen, dat de socialisten, die ook
niet vrij van prestige-overwegingen
zullen zijn, de pogingen van de zo fel
bestreden K.V.P.-fractievoorzitter met
al heel weinig welwillendheid zullen
ontvangen. Terwijl de tweede weg, ge
zien ook de houding en de opvattingen
der liberalen, alleen al op parlemen-
tair-taktische overwegingen rond de
uiterst geringe rechtse meerderheid,
bijzonder moeilijk begaanbaar voor
komt.
Het formatie-strijdperk overziende
en in aanmerking nemende de vele
gewichtige en verstrekkende beslissin
gen, die in de nabije toekomst op ve
lerlei terrein zullen moeten worden
genomen, kan onze slotsom inzake de
politieke situatie op dit ogenblik, dan
ook geen a-idere zijn dan: zorgelijk!
Prof. dr. J. J. DE JONG.
's-GRAVENHAGE, 24 juli. Het kabinet der Koningin deelt
mede Hedenmorgen heeft H.M. de Koningin op het Huis ten Bosch
Dr. W. Drees ontvangen, die haar verzocht heeft om ontheffing van
de opdracht tot het vormen van een kabinet, dat geacht mag worden
het vertrouwen van het parlement te genieten. De Koningin heeft
dit verzoek ingewilligd.
Daarna heeft de Koningin achtereenvolgens ontvangen: de vice-
president van de Raad van State, Dr. A. A. L. Rutgers en de voor
zitters van de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal, mr.
J. A. Jonkman en dr. L. G. Kortenhorst en de fractievoorzitters.
Vanavond deelde het kabinet van de Koningin mede dat de Ko
ningin aan prof. mr. C. P. M. Romme opdracht heeft gegeven tot het
vormen van een kabinet, dat geacht kan worden het vertrouwen van
het parlement te genieten.
Prof. Romme heeft zoals gebruikelijk is H.M. verzocht de opdracht
in beraad te mogen houden.
Onze parlementsredactie geeft nog-
het volgende commentaar:
Gezien het vrij spoedig verlenen van
de opdracht aan Dr. Drees kan men
veronderstellen dat de adviezen over
de nieuwe formateur vrijwel gelijklui
dend zijn geweest. De meeste advi
seurs zullen ongetwijfeld de heer
Romme hebben aanbevolen, zijnde de
man die Drees heeft laten stranden.
In 1951 heeft de heer Romme met
succes een kabinet geformeerd, waar
bij hij het minister-presidentschap aan
de heer Drees heeft aangeboden.
Men kan aannemen dat de heer Rom
me ook nu weer een serieuze poging
zal wagen om de opdracht tot een
goed einde te brengen.
Of hij nu zal slagen is lang niet ze
ker. Men wacht in Den Haag met grote
spanning af in welke richting de 59-
jarige formateur zal werken.
Daarover is nog niets bekend. De
heer Romme is begonnen met het be
studeren van de vale vraagstukken uit
de formatieperiode van de heer Drees.
In het hoofdartikel van vandaag
geeft prof. dr. J. J. de Jong voorts zijn
visie op de ontstane situatie.
Tarwe en suikerbieten
's-GRAVENHAGE, 24 juli In ver
band met een stijging van de kosten
factoren als gevolg van de loonsver
hoging in mei j.l. en van een herzie
ning van de akkoordionen, heeft de
minister van landbouw, visserij en
voedselvoorziening de garantieprijs
voor tarwe van de oogst 1956, ver
hoogd van f 26,- op f 26,30 per 100 kg,
franco pakhuis-handelaar.
Om dezelfde redenen zou ook de ga
rantieprijs voor de suiker een verho
ging moeten ondergaan.
Aangezien een verhoging van de ga
rantieprijs voor suiker bij de suiker
industrie technische bezwaren ont
moet, is besloten deze verhoging niet
in de huidige suikerprijs van f 52,35
te verdisconteren, doch de telers scha
deloos te stellen door het verlenen
van een toeslag op de geleverde bie
ten. Deze toeslag is berekend op f 0,80
per ton bieten.
Met de suikerfabrieken zal een re
geling worden getroffen om dit be
drag aan e telers ten goede te doen
komen.
BINNENLANDSE GRANEN
Voorts heeft de minister van Ihnd-
bouw, visserij en voedselvoorziening
voor de binnenlandse granen van de
oogst 1956 de volgende minimumprij
zen vastgesteld: gerst f24,- per 100 kg,
haver f22,- per 100 kg.
Deze prijzen zullen evenals in voor
gaande jaren het geval is geweest, ge-
effecteerd worden door toepassing van
het stelsel van monopolieheffingen.
Beroep van Sowjet-parlement
op Amerikaans Congres
WASHINGTON, 24 juli. Reuter.
De Sowj et-ambassadeur, Zaroebin,
heeft dinsdag aan de Amerikaanse on
der-minister van buitenlandse zaken,
Herbert Hoover, een beroep van het
Sowjet-parlement op het Amerikaan
se Congres overhandigd, waarin ge
vraagd wordt om „doeltreffende maat
regelen" tegen de bewapeningswedloop
in de wereld.
's-GRAVENHAGE, 24 juli In ver
band met de recente loonsverhoging
heeft de minister van landbouw, visse
rij en voedselvoorziening de garantie
prijs voor melk verhoogd van f 22,80
tot f 28,- per 100 kg melk met 3,7 pet.
vet.
De verrekenprijs voor consumptie-
melk blijft ongewijzigd, zodat de con
sumentenprijs tengevolge van deze
loonstijgingen in de landbouw geen
verhoging ondergaat.
Dinsdag is op Cyprus een Turkse
Cyprioot doodgeschoten.
Dr. Drees over mislukte formatiepoging
DEN HAAG, 24 juli. Dr. Drees
heeft, nadat H.M. de Koningin
hem had ontheven van zijn op
dracht, medegedeeld, dat de we
zenlijke bezwaren van de KVP te
gen zijn ontwerp-programma be
trekking hadden op de volgende
punten:
1. De bezitvorming.
2. De paragraaf over Nederlands
Nieuw-Guinea.
3. De kwestie van de stijging der
uitgaven in verband met het natio
nale inkomen.
4. De pacificatie van bet hoger
onderwijs.
Dr. Drees zei, dat de kwestie van
de bezitsvorming het zwaarst heeft
gewogen, gevolgd door die van het
hoger onderwijs.
Fiscale maatregelen?
In het program werd over de be-
V.N.-waarnemers gewond
Twee waarnemers van de V.N. zijn
ernstig gewond door de ontploffing
van een landmijn.
Zij bevonden zich in de gedemili-
tairiseerde zone van de berg Scopus
en onderzochten infiltraties van Jor
daanse elementen.
Ongeveer 47 km ten zuiden van Mo-
deno, in midden-Italië, is dinsdag een
bus in een ravijn gestort.
Vijf passagiers kwamen om het le
ven, 37 anderen werden gewond.
Stockholm, regen 15 gr.
Londen, licht bewolkt 13.
Luxemburg, zwaar bewolkt 18.
Parijs, licht bewolkt 23.
Nice; licht bewolkt 20.
Geneve, onbewolkt 25.
Innsbruck, geheel bewolkt 27.
DE BILT ZEGT:
Veranderlijke bewolking en over
wegend droog weer. Zwakke wind tot
matige wind, overwegend tussen noord
en west. Over het algemeen weinig
verandering in temperatuur.
BOSTON, 24 juli. AFP. Een onbe
kende heeft disdag gouverneur Herter
van de Amerikaanse staat Massachu
setts, die onverwachts door Harold
Stassen werd voorgesteld als kandidaat
voor het vice-presidentschap der Ver
enigde Staten, telefonisch met de dood
bedreigd.
De politie van Boston heeft maatre
gelen getroffen om de veiligheid van
de gouverneur, zowel In zijn ambtsge
bouw als thuis, te verzekeren.
LONDEN, 24 juli Maandag is een
staking uitgebroken onder de arbei
ders van de British Motor Corporation
als protest tegen het ontslag van 6000
arbeiders. De staking was uitgeroepen
door de officiële vakbondsleiding.
's Middags werd er te Coventry een
grote vergadering gehouden waar
werd medegedeeld dat naar schatting
ongeveer een derde van de arbeiders
van de vijf ondernemingen van het
concern aan het werk waren gegaan.
Op de foto ziet men een overzicht van
de meeting te Coventry.
Maandag gingen nog tal van arbei
ders aan het werk, doch dinsdag was
het aantal stakers reeds beduidend
groter.
De toestand is ernstig geworden om
dat de bond van transportarbeiders
(die 1.300.000 leden telt) de havenar
beiders en vrachtrijders verLoden
heeft produkten van de B.M.C. te la
den, te lossen, of te vervoeren
Ook de bond van binnenschippers
heeft een dergelijke instructie gege
ven. Hierdoor zijn de gevolgeh van de
staking direct voelbaar voor de Britse
export.
ALGIERS, 24 juli. Reuter. Op
standelingen hebben dinsdag in Algiers
nieuwe aanslagen gepleegd. De Fran
sen zeggen, dat zij bij hun acties hl het
land meer dan 80 rebellen hebben ge
dood.
DEN HAAG, 25 juli. De Bel
gen hebben in 1955 gemiddeld 114
liter bier -per persoon door het
keelgat laten gaan. De gemiddelde
Nederlander gebruikte ter laving
van zijn dorst in één jaar veertien
liter bier, heel wat minder dus
dan zijn dorstige zuiderbuurman.
Het verbruik van thee en melk is
daarentegen in Nederland aanzienlijk
groter dan in België.
Per hoofd van de bevolking bedroeg
het theeverbruik in Nederland in het
afgelopen jaar 0,68 kg tegen slechts
0,03 kg in België, terwijl het verbruik
van melk in 1954-1955 in Nederland
189 liter heeft bedragen tegen slechts
ruim 90 liter in België. Wijn wordt per
hoofd der bevolking in België aanzien
lijk meer gedronken dan in Nederland,
namelijk 7,2 liter per hoofd van de be
volking in België tegen slechts 1,1 liter
in Nederland. Daarentegen Is het ver
bruik van gedistilleerd in Nederland
hoger dan in België, n.l. 2,22 liter voor
Nederland tegen 1,38 liter voor België.
Wat koffie betreft bedroeg het Belgi
sche verbruik per hoofd van de bevol
king in 19555 3,9 kg en het Nederland
se verbruik 2,4 kg.
Groenten en fruit
De Belgen consumeren, zoals uit de
beschikbare cijfers blijkt, per hoofd
der bevolking meer vlees, boter, eie
ren, fruit en aardappelen dan de Ne
derlanders. In Nederland is het ver
bruik van groenten en suiker echter
hoger.
Rookartikelen
Wat rookartikelen betreft valt zo
wel voor Nederland als voor België
een stijging van het roken van siga
ren te constateren waarbij echter de
stijging voor België veel groter is ge
weest dan in Nederland.
Terwjjl in 1950 per hoofd van de be
volking in België het verbruik 53 siga
ren heeft bedragen bedroeg dit ver
bruik in 1955 91 terwijl voor Neder
land het verbruik is gestegen van 77
stuks in 1950 tot 96 stuks in 1955.
Wat sigaretten betreft valt voor Ne
derland een zeer sterke stijging sedert
1950 te constateren, namelijk van 792
stuks per hoofd van de bevolking in
1950 tot 1075 stuks in 1955, terwijl voor
België een daling is ingetreden van 791
stuks per hoofd van de bevolking in
1950 tot 912 stuks in 1955.
Het pijproken heeft zich in België
beter kunnen handhaven dan in Ne
derland ,daar het verbruik van kerf
tabak per hoofd van de bevolking in
België slechts is gedaald van 1,2 kg in
1950 tot 1,1 kg in 1955, terwijl het ver
bruik in Nederland is verminderd van
1,2 kg per hoofd der bevolking in 1950
tot 0,8 kg in 1955.
zitsvorming gezegd, dat daarbij o.a.
werd gedacht aan reeds ingediende of
in voorbereiding zijnde voorstellen in
zake eigen woningen, werkgeversbij
dragen voor bouwsparen, premiën aan
jeugdige spaarders en maatregelen i
a. v. het overheidspersoneel. Over dé
eerste twee punten zijn reeds wets
ontwerpen ingediend en de twee ove
rige zijn reeds in de ministerraad be
sproken.
De moeilijkheden rezen hierbij
echter over de passage: overweging
van de vraag, of speciale fiscale
maatregelen in aanmerking komen.
Van K.V.P.-zijde achtte men dit niet
voldoende en wenste men een posi
tiever formulering dan „het over
wegen van".
Dr. Drees stond daarbij op het stand
punt, dat het verlenen van belasting-
faciliteiten aan spaarders niet van
zelfsprekend is, gezien ook de ver
schillende omstandigheden, waaronder
werknemers in dezelfde inkomens
groep moeten leven en die van grote
invloed zijn op de mogelijkheid tot
sparen. Er zijn allerlei vraagstukken
aan deze kwestie verbonden en daar
om werd in het program de weg ge
kozen, dat een onderzoek zal worden
ingesteld.
(vervolg op pag. 3)
De Amerikaanse senaat heeft amen
dementen om de hulp aan het buiten
land te verminderen, verworpen.
's-GRAVENHAGE, 24 juli. Naar
aanleiding van hetgeen dr. Drees heeft
meegedeeld over de bezwaren van de
KVP tegen zijn ontwerp-regeringspro-
gram heeft men van KVP-zijde mede
gedeeld „het nodige te hebben ver
richt om een compromis mogelijk te
maken".
De katholieke fractie heeft van haar
in eerste instantie naar voren gebrach
te wensen er slechts vijf in de laatste
brief van prof. Romme aan dr Drees
gehandhaafd.
Men is in KVP-kringen van mening,
dat de bezitsvorming in elk geval moet
worden bevorderd door het geven van
belastingfaciliteiten. -
Betreffende Nieuw-Guinea zeide
men voorts van KVP—zijde het niet
duidelijk te achten, waarom een pas
sage over de soevereiniteit van Nieuw-
Guinea wel in de troonreden zou kun?
nen worden opgenomen en niet in het
regeringsprogram.
De katholieke wens betreffende do
doortrekking van de pacificatiege
dachte voor het hoger onderwijs werd
gehandhaafd.
o
WEHERAN, 24 juli. Reuter. Vol
gens de jongste berichten van radio-
Teheran zijn tijdens de overstromingen
in Perzië 300 personen om het leven
gekomen en duizenden dakloos gewor
den.
In Dordt
DORDRECHT, 24 juli In de raad
van Dordrecht is geklaagd over dé
smaak van het water, dat het water
leidingbedrijf op maandag uit de kra
nen laat vloeien. Het kopje thee, an
ders een verkwikking, is op de twee
de dag van de week en soms ook nog
wel eens op de derde niet te genieten.
Het college van B. en W. heeft op die
klacht geantwoord, dat er op maandag
in Dordt zoveel water gebruikt wordt,
dat, terwijl anders 3 4 pet. van het
drinkwater wordt geput uit de rivier
en de rest uit bronnen afkomstig is,
in het begin van de week het percen
tage rivierwater moet worden opge
voerd tot 25 pet. Daarbij komt dan
nog het overbelast raken van filters.
Aan verbetering van een en ander
wordt hard gewerkt.
Schiphol krijgt nieuw verfje
SCHIPHOL, 23 juli Vijfendertig
studenten (19 jongens en 16 meisjes)
die gisteren uit alle windstreken in
Amsterdam arriveerden, zijn vanmor
gen naar Schiphol getogen waar zij
in dienst van de gemeente Amster
dam veertien dagen lang allerlei
werkzaamheden zullen verrichten. Zij
komen uit Scandinavië, Amerika, Chi
na en Pakistan. De leeftijden variëren
van 17 tot 29. De werkstudenten zul
len verkeersstrepen trekken, huisjes
opschilderen, landingslichten afkrab
ben en opnieuw in de verf zetten.
De processen in Poznan zullen
waarschijnlijk in augustus beginnen-
