„Er zijn cok mensen, die met de handen denken", constateerde Vives reeds in 16 de eeuw Weslduitse regering zal zich verzetten tegen ontwapening IN DE NATUUR Grote waarde Vijf en zeventig jaar handenarbeid in Nederland Ambassadeurs informeren Lichtjes in de nacht JOSEPH A.BRUSSE Belgisch Vlaanderen - Zeeland Maandag 23 juli 1956. ZEEUWSCH DAGBLAD pagina 4 DEN HAAG, 16 juli. „Er zijn mensen, die met het hoofd denken, maar er zijn er ook, die dat met hun handen doen." Het was Juan Luis Vives, die deze ware woorden reeds in de 16e eeuw sprak en daarbij doelde hij dan op het slöjdwerk, de handen arbeid, die pas vele eeuwen later werkelijk opgang zou maken. „Een verpozing van de geest", noemde Comenius het later en hij wenste, dat dit ingevoerd zou worden in de volksschool, opdat later de natuurlijke neiging zich gemakkelijker zou openbaren. En honderd jaar geleden be gonnen verscheidene pedagogen in cfê handenarbeid een waarde vol opvoedingsmiddel te zien, maar de belangstelling van de scholen bleef miniem. Nieuwe acte In 1876 werd in Nederland de aandacht op dit werk gevestigd door de vereniging „Volksonderwijs". Deze vereniging en de Mij. tot Nut van het Algemeen steunden de toepas singen en cursussen. De cursisten verenigden zich op 20 aug. 1881 tot de Ver. tot bevordering van het onderwijs in handenarbeid, die met- Ook in Zeeland weet een begon met examens en diplo- men wat handenarbeid, ma's. Twaglf jaar later waren 30 slöjdwerk, knutselen personen in het bezit van de be- of „prutsen" is. De voegdheid. Kort daarna nam het prachtige resultaten op Rijk de examens voor de nieuwe Miniatuur-Walcheren akte R over. spreken voor zichzelf. Op dit plaatje ziet men Overheid soms verder enkele grappige auto- De heer J. A. Sellenraad, voorz. ^s, enkele jaren gele der vereniging, met wie wij een onderhoud hadden, merkte op, dat de overheid soms al verder is dan de school. Lokalen voor handen arbeid staan dikwijls op het bouw plan, maar er zijn zelfs dan nog scholen, die er geen gebruik van weten te maken. In jeugdverenigin gen, speeltuinen, sanatoria, zieken huizen, enz. is er veel belangstel ling voor het werk buiten de school. De vereniging, thans eenvoudig geheten „Ver. voor handenarbeid", heeft hiervoor een handenarbeid- jeugdleidersdlploma ingesteld. Het den vervaardigd door een 23-jarige Goese- naar. Eigen foto). steli, waarin o.a. zitting hebben Prins Bernhard en Minister Cals. Op de tentoonstelling zullen o.m. demonstraties van handenarbeid en vrijetijdsbesteding worden gegeven en er zal gemusiceerd worden op zelfgemaakte instrumenten. examen hiervoor kan óveral in den lande worden afgenomen en velen melden zich er voor aan. De vereni ging is van oordeel, dat de school zich als vanouds nog steeds teveel instelt op intellectuele arbeid. Ruim 300 candidaten Voor de school heeft de vereni ging de akte voor voortgezette studie in de handenarbeid, bestemd voor het voortgezet onderwijs M.O. en Ulo. Er zijn ruim veertig bezitters De heer Sellenraad noemde ons, van deze akte en meer dan 300 kan- didaten bereiden zich voor op de kort samengevat, vier redenen om verwerving ervan. de grote waarde en betekenis van Voorts zijn er diploma s voor leer en metaal. De vereniging meent, dat de vele vormen van handenarbeid- de examens rustig zouden kunnen beoefening in ruime kring te laten worden overgebracht door het rijk, omdat ze tot de onderwijszorg zijn zien. gaan behoren. Voor comité Dc tentoonstelling de tentoonstelling is een van aanbeveling samenge- DRAAIBANK „GEFLEST". De meeste mensen weten wel,, hoe het be kende zeilschip in de bekende fles is terechtgekomen, maar hoe Mr. Broo kes uit Luton (Engeland) erin geslaagd is om een compleet en draaiend model van een draaibank met de draaier erbij in deze fles te prutsen, is minder eenvoudig te begrijpen. Een knap staaltje. Vrijdag 20 aug. a.s. bestaat de Vereniging voor Handenar beid 75 jaar. Ter viering van dit jubileum zal in Den Haag op 2 en 3 november een congres ge houden worden, terwijl van 3 10 november in de grote zaal van de dierentuin een tentoon stelling van handenarbeid wordt gehouden. In een onderhoud, dat onze medewerker met de heer J. A. Sellenraad uit Enschedé, voor zitter van de vereniging, dezer dagen heeft gehad, heeft laatst genoemde iets over de historie en het werk van de vereniging verteld. Voortreffelijk middel om te ko men tot zinvolle en cultureel verantwoorde vrijetijdsbeste ding; 2. In de huidige tijd hebben dui zenden behoefte aan het ver richten van scheppende arbeid, waarbij persoonlijk initiatief en fantasie weer een kans krij gen; 3. de „vrije expressie" geeft kos telijke mogelijkheden om aan dacht te besteden aan vorming van het groeiend mensenkind; 4. belangrijk middel voor licha melijk en geestelijk gehandi capten om geestelijk evenwicht en herstel van vertrouwen in eigen kunnen te hervinden. Bezorgdheid Bk Bonn BONN, 21 juli. Reuter. De Westduitseregering heeft haar am bassadeurs in Washington en Lon den opgedragen inlichtingen uit de eerste hand in te winnen over de berichten, dat de Verenigde Staten en Engeland zouden over wegen om hun strijdkrachten in West-Duitsland te verminderen, aldus een verklaring van een woordvoerder van de bondsrege ring. Zoals bekend is bondskanse lier Adenauer zeer verontrust over deze mogelijke inkrimping van de geallieerde strijdkrachten. Hij meent, dat daarvoor het gevaar van plaatselijke militaire conflic ten zal toenemen, terwijl men aan de andere kant, omdat localisering van een dergelijk conflict dan niet meer mogelijk zal zijn, eerder zijn toevlucht tot atoomwapens zal ne men. Op een desbetreffende vraag ant woordde de woordvoerder, dat een dergelijke vermindering niet uitge voerd zou kunnen worden zonder de uitdrukkelijke goedkeuring van de NA VO-raad. De vertegenwoordiger van de bondsregering in deze raad zal te gen de inkrimping van de strijdkrach ten en „iedere neiging" om de geraam de sterkte van de Westduitse strijd krachten (500.000 man) te verminde ren stelling nemen, aldus de woord voerder. De NAVO-raad komt 25 juli bijeen. Volgens deze woordvoerder zal de bondsregering aan haar standpunt vasthouden, dat een vermindering van de strijdkrachten en de conven tionele wapens voorafgegaan moet worden door overeenkomsten over de afschaffing van atoomwapens en de controle hierop. Geheim memorandum? Hij verklaarde voorts, dat het West duitse ministerie van buitenlandse za ken de berichten heeft onderzocht, als zou Canada in een geheim memoran dum aan andere NAVO-landen het vol gende hebben voorgesteld: de bonds republiek moet in plaats van tot op richting van een 500.000 man sterk le ger over te gaan haar financiële bij drage aan de Westerse defensie verho gen. De Canadese ambassade te Bonn heeft het bestaan van een dergelijk memorandum categorisch ontkend al dus de woordvoerder. Ingezonden Staiion onder water J ftidekkin^e*!' Mwenissett Het is een warme zomernacht. Een stralende sterrenhemel overkoepelt 't zacht glooien de landschap van onze meest zui delijke provincie: Limburg. De bomen en struiken staan spookachtig te glanzen in het zwakke schijnsel van de maan. Er gens in de verte blaft een hond. Dichter bij onze legerstede onder het ritselende loverdak van de sierlijke ratelpopulieren, is het zachte, piepende geluid van een paar veldmuisjes, die speurend en snuffelend hun weg zoeken door hun zelfgemaakte grastunnels. Willem slaapt. Hij ligt helemaal weggedoken onder zijn grijs-grauwe veldde'.-n. Maar ik kan de slaap niet vatten -uisterend naar de geluiden van de lacht en starend naar de ster renlichtjes, overpeins Ik de gebeurte nissen van de laatste dagen. Hoe we gezworven hebben door de Limburgse dreven. Hoe we als „echte toeristen allerlei dingen gedaan hebben, die nu eenmaal bij een bezoek aan dit deel van ons vaderland horen. We hebben gedwaald door de grotten, de cata comben en de namaak-steenkolenmijn in Valkenburg. We beklommen de Ju- lianatoren en de Vaalserberg. We ver toefden een poosje op het vermaarde Vierlandenpunt. We zagen de forellen zwemmen in de Gulpener visvijvers en we bezichtigden de interessante Heimansgroeve. Maar heerlijker was het te zwer ven langs de stille achterafpaadjes, te vertoeven op de weinig of niet bezochte plekjes, waar de gele do- venetel bloeide en het heidewolstro en de grote muggenorchis, stuk voor stuk typische vertegenwoordigers van de Zuidlimburgse flora. Glimwormen mannetjes tenminste) kunnen vliegen doet U reeds dadelijk begrijpen, dat hier geen sprake kan zijn van echte wormen. Hoe ze dan aan hun naam komen Tja, dat zit 'm waarschijnlijk hierin, dat de vrouwtjes ongevleugeld zijn en ook geen dekschilden hebben (U weet wel, die harde bovenkant van een ke ver) en daardoor enigszins op een wormpje lijken. Over de betekenis van het lichten weten we nog niet veel. Er bestaan bepaalde diepzeevissen, die ook over het vermogen beschikken licht uit te stralen, waardoor ze in staat gesteld worden hun naaste omgeving, die immers in een eeuwigdurend duister is gehuld, te zien en te verkennen. ,Ogen En nu liggen we hier in een popu lierenbosje, ver van de mondaine toe ristencentra. Ik sluit de ogen om te proberen ook in slaap te komen. Maar juist op dat ogenblik treft me iets bij zonders. Op enkele meters afstand zie ik tientallen lichtjes door het duister van da nacht zweven. Glimwormen! Een eigenaardig gezicht, die vlegende, fosforcerende keverlijfjes. Ja, want kevers zijn het, al doet de naam aan een heel andere diersoort denken. Het feit echter, dat onze glimwormen (de Deze vissen hebben dan ook, in te genstelling tot andere soorten, die langs onverlichte „paden" tastend hun weg gaan, scherpziende ogen. Hoe staat het nu met onze glimwormen? Er zijn vele onderzoekers, die menen, dat het lichten hier een functie heeft in de aantrekking der geslachten. Daarop zou dan wijzen door het feit, dat de vrouwtjes, als ze gezeten zijn op een grashalm, het achterlijf zo ver mogelijk optillen, om het lichten sterker te maken. Zelfs wordt er beweerd dat het vrouwtje bij de nadering van een mannetje, om hem te lokken, plotse ling nog. feller licht gaat uitstralen. Dit moge allemaal waar zijn, te ont kennen valt het evenwel niet, dat ook de larven en zelfs de eieren fosfori- seren, terwijl men bij eieren en lar ven toch niet van een liefdeleven kan spreken.' Problemen genoeg dus. Ook over het ontstaan van het licht is men het niet eens. Sommigen menen, dat hier sprake is van een soort scheikundig proces, een begeleidend verschijnsel van de stofwisseling. Anderen veronderstel len, dat de glimwormen „bewoond" worden door lichtgevende bacteriën, (zoals we die bijvoorbeeld ook in de zee wel aantreffen: het lichten van de ZG6l). Tenslotte wil ik nog vermelden, dat de bekende Dr. Kruseman de mening is toegedaan, dat de glimwormen en speciaal het vrouwtje, het licht kun nen doven en weer ontsteken, al naar gelang de behoefte. Anderen ontken nen dit ten stelligste. In Amerika maakt men op sommige plaatsen wel gebruik van het licht van de glim worm. Gevangen De diertjes worden in grote hoeveel heden tegelijk gevangen. Men zwaait eenvoudig met een gloeiende steen kool door de lucht. Hierdoor worden de beestjes aange trokken. Ze vliegen op de steenkool af en verschroeien hun vleugeltjes. Daarna worden ze in een uitgeholde pompoen gestopt, in de bast waarvan men tevoren kleine gaatjes heeft ge prikt. Op deze wijze verkrijgt men „levende" lampions. Van veel gevoel getuigt deze handelwijze overigens niet. In ons land komen drie glimworm soorten voor: de grote (plm. V/i cm, bruingeel), die in alle provincies kan worden waargenomen, de kleine (plm. 1 cm, mannetje bruin, vrouwtje geel), die uitsluitend in de oostelijke pro vincies, met name Limburg en Gel derland leeft en tenslotte de kort- schildglimworm (plm. cm, mannetje zwart, vrouwtje geel), die men weer overal kan aantreffen. Maar voor een ontmoeting met de glimworm heeft men een beetje geluk nodig, want het is heus niet zo, dat men elke nacht en langs iedere weg deze vliegende edel steentjes tegenkomt. Maar kom, ik ga slapen! Welterus ten! Tijdens de blusslngswerkzaamheden van de grote brand in het New Yorkse warenhuis is het station van de on dergrondse ter plaatse onder water gelopen. Zo was er dus niet alleen een ravage boven de grond maar ook be neden het wegdek. Na de eerste opruimingswerkzaam heden heeft de burgemeester van New York, Robert F. Wagner, een bezoek gebracht aan de ondergrondse ruïne, Tijdens zijn rondgang moest hij wor den geholpen door een politie-agent, zoals deze foto toont. 7) Van dit smalle, stenige strand, waar de boten nu boven de hoogwaterljjn lagen, leidde een smal en enigszins gevaarlijk pad naar boven, naar de top van een rots, die hoog boven zee uitstak en op welks punt een kleine vuurtoren stond. In de oude tijd, lang geleden, was dat ebn kleine kapel ge weest, behorende bij een klooster op enige afstand, en hjj leek nog wel op een kleine kerk, met zijn portaal en met zijn kleine vierkante klokketoren, waarin nu het licht brandde. Justin wist wel, dat dit des zondags de ge liefkoosde verblijfplaats was van de vissers, en hij nam het ze niet kwa lijk. Het was hier donker; de zwakke stralen van het maanlicht bereikten nauwelijks het schuim van de golven, die braken op de klippen beneden, en hij kon maar even de omtrekken on derscheiden van de rots, die zich uit strekte aan beide kanten van de Lan taarnklip. Maar hij behoefde de wel bekende omtrekken ook niet te zien. Hij kon elke punt en elke spleet wel noemen, en als de westenwind hem het schuim in het gelaat blies, dan kon hij wel op een voet af zeggen, hoe hoog de vloed stond tegen de rotsen beneden. Hij nam plaats op een ruwe zetel bij de vuurtoren en keek verdrietig naar de zee. Waarom, zo vroeg hij .zichzelf af, waarom had hij toegege ven aan de drang van zijn moeder, waarom had hij gehoorzaamd aan de wil van zijn stiefvader en was hij pre dikant geworden? Zijn hart was niet in zijn werk. Hij deed zijn werk maar plichtmatig, en hij onttrok zich nooit opzettelijk aan zijn verplichtingen, maar ze waren hem een last en niet een lust. Zijn begeerten gingen een andere kant uit. Wanneer de mannen spraken over hun visvangst of hun landbouw, over hun paarden en hun boten, dan kon hij gemakkelijk en hartelijk belang stellen In hun leven, maar wanneer ze op hun sterfbed la gen en naar hem opzagen om de eni ge troost voor hun onsterfelijke ziel, dan stond hij verlegen. Hij had geen woord gehad aan het sterfbed van zijn stiefvader. Zo moest het toch niet zijn. Misschien had hij, wanneer hij zelf een meer vroom en geestelijk man was geweest, bij de stervende een geestelijke snaar kunnen aanroeren, en hem gewezen op Hem, die de Weg, de Waarheid en het Leven is. Dat ge voel van onbekwaamheid voor zijn roeping drukte hem neer. Vroeger had hij ook wel dat drukkende gevoel ge had, maar nu had hij het erger dan ooit. Indien hij geweest was wat hij behoorde te zijn, een dienaar van Christus, zou zijn stiefvader dan heen gegaan zijn in zo grote onverschillig heid omtrent God en omtrent de open baring, die Christus heeft gegeven? Doch, al was het juk zwaar, hij moest het dragen. Half en half had hij wel eens de gedachte gevormd, dat de predikantsplaats beter geschikt zou zijn voor zijn oude vriend Cunliffe, wanneer hij ooit de eigenaar werd van het landgoed. Nu verbaasde hij zich hoe sterk hij zich reeds had ingedacht, dat hij de plaats van zijn halfbroer zou innemen, en hij schaamde er zich over, maar toch, welk een vrijheid zou het hem hebben gegeven! Hoe goed zou hij de plaats van eigenaar en OUD ENGELS VERHAAL meester, van landheer en vrederech ter hebben vervuld! Richard zou In ieder opzicht falen, Richard de on wetende, de roekeloze verkwister, even zelfzuchtig als zijn vader, met slechte levensgewoonten, die aan misdaden grensden. Justin had Richard altijd geminacht, terwijl hij ham benijdde. Steeds had hij vergelijkingen gemaakt, en bij al die vergelijkingen had zijn eigen karakter in gedrag uitgeblonken en toch zou Richard heer van Her ford zijn! Tenslotte schudde Justin zich wak ker uit zijn lange overpeinzingen. Hij nam de hoed af, om de frisse zeewind zijn kloppende slapen te laten afkoe len. De gedachten, die door zijn geest waren gegaan, kon hij tegenover nie mand uitspreken, en hij moest zich in acht nemen, dat ze-geen intrek bij hem namen, zelfs niet als tijdelijke gasten. Hij moest terugkeren tot het leven van een arm man, wanneer Richard in het onbeperkte bezit kwam, zou zijn moeder niet veel hulp krijgen van haar jongste zoon, en hij zou haar ook nog moeten onderhouden. Tot dusver had de armoede nog niet door zijn venster naar binnen gekeken; want de trots van de oude heer Herford zou niet hebben verdragen, dat iemand van zijn familie in behoeftige omstan digheden verkeerde, maar nu Richard de meester was, zou hij alles verkwis ten. En de laatste woorden van zijn stiefvader, die hij verstaan had, kwa men hem te binnen op de weg naar huis: „Justin is altijd een goede zoon voor mij geweest; ik wenste, dat ik iets voor hem had gedaan, maar het is nu te laat." (Wordt vervolgd) «9GEDEPONEEROHANDELSMERK ®te Radio- ftjimqt oni DINSDAG 24 JULI 1956. HILVERSUM I (402 m.) AVRO: 7.09 Nws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram. 9.00 Gymn. v. d. vrouw. 9.10 Voor de huis vrouw. 9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Mor genwijding. 10.00 Gram. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Lichte muz. 11.30 Mezzo sopraan en piano. 11.50 Gram. 12.00 Thea terorkest. 12.30 Land- en tuinb. meded. 12.35 Zang en piano. 13.00 Nws. 13.15 Meded. en gram. 13.25 Metropole orkest. 13.55 Beursber. 14.00 Gram. 15.00 Voor de vrouw. 15.45 Gram. 16.45 Licht progr. 17.30 Gram. 18.00 Nws. 18.15 Pianospel. 18.30 R.V.U.: Dr. Arn. Saalborn: Bijbelse figuren in de literatuur weerspiegeld. Eerste lezing. 19.00 Paris vous parle. 19.05 Lichte muz. 19.20 Voor de jeugd. 19.35 Dansmuz. 20.00 Nws. 20.05 Gram. 21.00 Gram. 21.55 Alt en piano. 22.25 Klaver vier, hoorsp. 23.00 Nws. 23.15 Koersen in New York en New York calling. 23.20 Journ. 23.3024.00 Gram. HILVERSUM II (298 m.) KRO: 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed en lit. kal. 8.00 Nws. «n weerber. 8.15 Gram. 9.00 Voor de vrouw. 9.40 Lichtbaken, caus. 10.00 Voor de kinderen. 10.15 Promenade orkest en soliste. 11.00 Voor de vrouw. 11.30 Gram. 11.50 Als de ziele luistert, caus. 12.00 Angelus. 12.03 Musette orkest en soliste. 12.30 Land- en tuinb. meded. 12.38 Instr. octet. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws. en kath. nws. 13.20 Dansmuz. 13.59 Kamerork. en soliste. 14.30 Metropole or kest. (Tussen 15.00 en 18.00 Ronde van Frankrijk). 15.00 Lichte muz. 15.30 Chan sons. 15.55 Gram. 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Gram. 17.40 Koersen. 17.43 Regeringsuit zending: Rijksdelen Overzee: R. D. Si mons: „Sprekende doeken in Suriname". 18.00 Voor de jeugd. 18.20 Ronde v. Frank rijk. 18.35 Amus. muz. 19.00 Nws. 19.10 Gram. 19.15 Uit het Boek der Boeken. 19.30 Gram. 20.10 Ronde van Frankrijk. 20.20 Act. 20.35 De gewone man. 20.40 Pianorecital. 21.05 Strijkorkest en solist. 22.15 „Ontrouw", caus. 22.35 Gram. 22.45 Avondgebed en liturg, kal. 23.00 Nws. 23.15—24.00 Gram. TELEVISIE N.T.S.: 20.30 Journ. en weerber. 20.45 Filmprogr. 22.15—22.30 Ronde v. Frank rijk. BRUSSEL (324 m. Vlaams) 11.45 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. (12.55 Koer sen). 13.00 Nws. 13.15 Operettemuz. 15.00 Zang en piano. 15.35 Gram. (ong. 16.00 Rep. van de Ronde van Frankrijk). 16.00 Koersen. 16.02 Muziek bij de thee. 16.30 Gram. 17.00 Nws. 17.10 Gram. 17.45 Boek- bespr. 18.00 De jeugd musiceert. 18.30 V. d. soldaten. 19.00 Nws. 19.30 Gram. 19.50 Beroepsbelangen v. d. Middenstand. 20.00 Voor de vrouw. 21.00 Pianorecital. 21.30 Omr. orkest. 22.00 Nws. 22.15 Hebreeuwse muziek. 22.55—23.00 Nws. GOES, 20 juli. Zoals bekend wordt op zaterdag 18 augustus voor de tweede maal een zwemwedstrijd gehouden tussen Zeeland en Belgisch Vlaanderen. De organisatie is ditmaal opgedragen aan de „Royal Ypres Swimming Club" te Ieperen en de deelname staat alleen open voor leden van zwemclubs uit Zeeland en Bel gisch Vlaanderen, welke uitsluitend over een open bad beschikken. Het programma luidt als volgt: 100 meter vlinderslag heren; 100 meter rugslag dames; 100 meter rugslag heren; 100 meter schoolslag meisjes tot en met 17 jaar; 200 meter schoolslag heren; 200 meter schoolslag dames; 50 meter vrije slag jongens tot en met 17 jaar; 100 meter vrije slag dames; 100 meter vrije slag heren, 3 x 50 meter wissel slag estafette dames; 4 x 50 meter wisselslag estafette heren; 7 x 50 me ter vrije slag waterpolospelers. Na af loop van deze wedstrijden binden de vertegenwoordigende zeventalen van Belgisch Vlaanderen en Zeeland de strijd aan om een beker. Volgens functionarissen van het Amerikaanse departement van bui tenlandse zaken is het niet waar schijnlijk, dat de Sowjet-Unie finan ciële hulp zal verlenen vooi de bouw van een stuwdam in de Nijl bij As- soean, nu het westen zijn aanbiedin gen heeft ingetrokken. In de provincie Ashanti, aan de Goudkust, hebben zich na het bekend worden van de verkiezingsuitslagen hevige incidenten voorgedaan waarbij een dode en drie gewonden zijn ge vallen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1956 | | pagina 4