Formatiepoging van Drees thans
in beslissend stadium
Hr Ms Zeeland op (eestreis naar Leningrad
r
KVP weigert deelname
voorgestelde kabinet
De heer Tilanus herdacht
overleden min. Kernkamp
Hongaarse commumsfenlekfer
Rakesi ten val gebracht
Pracht-kans voor M.T.S.-ers
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Siiuaiie vrijwel hopeloos geworden
m
ENIGE OPLOSSING: STAP TERUG!
Romme wil
ook geen rechtse coalitie
plus VVD
Het
weer
in Europa
Twee VS-vliegtuigen
stortten neer
Een serieuze geleerde en een evenwichtig denker
Franse dienstplicht
straks twee jaar?
OUDERWETSE EN MODERNE PK's
JA-JA, IK BEN WEER THUIS. HOOR!"
Met Marinierskapel en
1500 anjers
Vice-premier Geroe
volgt hem op
Herdenkingsramen voor
N.H. Kerk Kruidingen
Vergiftiging door
oud behang
Boek bleek bom
Hoofdkantoor- L. Vorststraat 90, Goes.
Telefoon 2438 (b.g.g. voor redactie
3987, voor adio. 2970), Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noord
straat 35. Tel. 2009, Tel. redactie 2347
en 3162; Vlissingen: Nieuwstraat 68,
Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0,47 per week,
fZ,p. maand, 5,85 per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord
Zeeuwsch Dagblad
12c Jaargang No. 3451 Wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. J. J. de Jong - Directeur: Jacq de Smit Donderdag 19 juli 1956
72 GULDEN PER WEEK
(pagina 3)
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Vrijdag: Zon op 4.42 u., onder 20.50
u.; Maan op 19.09 u., onder 2.29 u.
Hoogwater vrijdag 20 juli:
Vlissingen: 0,16 u. 1,73 m., 12.42 u.
1.79 m.; Terneuzen: 0.41 u. 1.89 m.,
13.12 u. 1,75 m.; Wemeldinge: 1.48 u.
1,46 m., 14,21 u. 1,53 m.; Zierikzee:
1,33 u. 1,23 m., 14,05 u. 1,28 m.
(Van onze parlementaire redacteur).
DEN HAAG, 18 juli. Als Dr. Drees zijn woord houdt, dat er
over het gewijzigd regeringsprogram niet meer te praten valt, dan
te hij met zijn formatiepoging in een vrijwel hopeloze situatie ge
raakt. De K.V.P.-fractie heeft hedenmorgen na een vergadering van
twee uur uitgesproken, dat het program van de kabinetsformateur
geen voldoende grondslag is om K.V.P.-kandidaten voor minister
zetels te adviseren zitting te nemen in het kabinet. De formateur is
nog gisteren van dit standpunt op de hoogte gesteld. Het weigeren
van de K.V.P. kan het einde van de formatie Drees betekenen.
De enige oplossing voor hem is dat hij terugkomt op zijn voornemen om
•liet meer over het regeringsprogram te praten. In dit program zitten n.l.
nog verschillende punten, waarover een nadere discussie mogelijk moet zijn.
Ret grote bezwaar van de K.V.P.-fractie is wel, dat de paragraaf over de
bezitsvorming zo vaag is geredigeerd.
Het valt niet te betwijfelen, dat de
formatiepoging van Dr. Drees na bijna
vijf weken in een beslissend stadium
is gekomen. Ais hij een verder ge
sprek met de K.V.P. afkapt, dan kan
nog de mogelijkheid onder ogen wor
den gezien, om verder te gaan met de
A.R., V.V.D. en C.H.
Het is echter de vraag, of men in
prot. cfcr. kring wel bereid is met de
formateur te praten. Noch de A.R.,
noch de C.H. zullen waarschijnlijk
van de bezitsvorming een prestige
kwestie maken, zulks in tegenstel
ling tot de K.V.P.
Bezwaren
Hen kan namelijk gevoeglijk aanne
men, dat de prot. chr. fracties nog wel
enkele bezwaren zullen maken tegen
overige punten van het program van
Dr. Drees.
Daar is bijv. de Nieuw Guinea para
graaf. Ook na het gesprek met de vijf
fractievoorzitters is de formateur niet
bereid gebleken uitdrukkelijk te be
palen, dat de souvereiniteit over dit
febiedsdeel bij Nieuw-Guinea behoort.
>r. Drees is daar zelf wel van over
tuigd, maar in zijn eigen kring be
staat daarover groot verschil van me
ning. Alleen deze aangelegenheid be
hoort z.i. reeds hoog te worden opge
nomen.
Drees gaf toe
Toch kan men niet zeggen, dat Dr,
Drees consequent aan zijn standpunt
heeft vastgehouden. Na zijn laatste
bespreking, tijdens welke de vijf voor
zitters bezwaren tegen het ontwerp
naar voren hebben gebracht, schijnt de
formateur verschillende punten heb
ben laten vallen.
Over de deelneming van de overheid-
in particuliere bouwbedrijven wordt
niet meer gerept, evenmin als over de
overheidsinvloed in het bedrijfsleven.
Deze tegemoetkoming is echter niet
voldoende geweest.
In het definitieve program van Dr.
Drees zitten kennelijk toch wel andere
punten, die voor verschillende fracties
onaanvaardbaar zijn. En ook zouden
er nog wel bezwaren kunnen zijn te
gen het feit, dat belangrijke zaken niet
in het program voorkomen, zoals de
.pacificatie van het middelbaar en ho
ger onderwijs. Daar is ook de vrij
ambtelijke verhouding met de zending
en missie op Nieuw Guinea.
Wat nu?
De K.V.P. heeft dus haar afwijzend
standpunt geformuleerd. Na een for
matiepoging van bijna vijf weken is
het voor Dr. Drees bijna onmogelijk
om verder te gaan. Dat het zolang
heeft geduurd is voor een belangrijk
deel zijn eigen schuld, daar hij te rus
tig aan heeft gedaan.
In de tweede plaats had de forma
teur nimmer het gesprek over het ge
wijzigde program mogen afkappen.
Toen hij nog wist, dat er belangrijke
knelpunterf- waren, had hij moeten
zelfs niet meer over zetelverdeling ge
praat, toen bleek dat het program in
deze vorm onacceptabel was.
De K.V.P.-fractie heeft hedenochtend
trachten deze eerst op te lossen, alvo
rens te beginnen aan de zetelverdeling.
Nu staan wij voor de vraag, hoe
de P.v.d.A. fractie de houding van
de K.V.P. zal opvatten. Voor Dr.
Drees zal ook het standpunt van
Prof. Zijlstra van belang zijn. De
heren Burger en Zijlstra zitten ech
ter in Parijs.
Drees met Romme
De P.v.d.A. heeft zich op het stand
punt gesteld, dat Dr. Drees niet mag
mislukken op de huur- en defensie
vraagstukken. Dat is niet gebeurd. Zij
behoeven dus niet met de K.V.P.-frac
tie te breken.
Dat is trouwens ook niet de be
doeling van de heer Romme, '>an
wie bekend is, dat hij weinig heil
ziet in een rechtse coalitie, waarin
de V.V.D. wordt opgenomen.
Het K.V.P.-streven zal er daarom, op
gericht blijven om samen te gaan met
de socialisten en dat zal wel eens ge
makkelijker kunnen zijn, als een eV;
formatiepoging-Romme mislukt,
vallend is, dat het defensiecompromis
gisteren nog steeds niet was uitge
werkt. In de K.V.P.-fractie is daar
over dan ook met geen woord gerept.
Op eiland Stromboli
ROME," 18 juli .(Reuter). Twee
vliegtuigen van de Amerikaanse ma
rine zijn woensdag, na met elkaar in
botsing te zijn geweest, brandend
neergestort op het vulkaaneiland
Stromboli bij de noordkust van Sici
lië. Het is nog niet bekend, of de in
zittenden zich hebben kunen redden.
Een Amerikaans reddingsvliegtuig
is bij de wrakken geland, doch de red
ders konden woensdagavond door de
grote hitte de wrakstukken niet nade
ren. De zee rondom het eiland wordt
afgezocht naar mogelijke overleven
den.
DEN HAAG, 18 juli. Naar aan
leiding van het overlijden van minis
ter Kernkamp heeft de heer H. W.
Tilanus, voorzitter van de Tweede
Kamerfractie der C.H. Unie, via de
radio een herdenkingswoord ge
sproken.
De heer Tilanus zeide o.a., dat de
vorm van samenwerking tussen Ne
derland en de Overzeese rijksdelen,
die, dank zij mede het werk van de
overleden minister, tot stand kwam,
enig in de wereld is.
Reeds geruime tijd was, aldus de
heer Tilanus, de gezondheid van prof.
Kernkamp minder goed en om deze
redenen had hij reeds te kennen ge
geven, dat hij niet opnieuw een mi
nisterportefeuille zou kunnen aan
vaarden. Ook een Kamerzetel durfde
hij, gezien zijn gezondheid, niet te
bezetten. Toen ik hem enkele weken
geleden bezocht, sprak hij de hoop
uit, nog wel als hoogleraar zijn vroe
gere arbeid te mogen hervatten.
God heeft het anders beschikt.
Onze gevoelens van hartelijke deel
neming gaan allereerst uit naar me
vrouw Kernkamp en de kinderen. God
schenke haar en de haren de troost,
die Hij alleen vermag te schenken.
Het Nederlandse volk zal hem blijven
gedenken als een serieuze hooggeleer
de en evenwichtige denker, die naast
zijn studie en zijn colleges in het
recht, de laatste jaren van zijn leven
heeft mogen aan het leggen van een
band tussen Nederland, Suriname en
de Ned. Antillen.
PARIJS, 18 juli (Rtr). Twee
commissies van de Franse nationale
vergadering hebben woensdag aan het
parlement aanbevolen de dienstplicht
te verlengen van 18 maanden tot twee
jaar, omdat dat goedkoper zal zijn dan
het oproepen van reservisten.
Deze commissies zijn: de subcom
missie voor kredieten ten behoeve van
de defensie en de financiële commis
sie van de nationale vergadering.
President Eisenhower is weer te
rug op het Witte Huis. Hier
zien we hem, breed lachend, tij
dens een gesprek met minister
John Foster Dulles.
Minister Kernkamp werd geboren
op 18 juli 1899, het was dus vandaag
zijn 57ste verjaardag. Op aarde heeft
hij die niet meer mogen vieren". (Zie
voor levenbeschrijving van de over
leden minister elders in dit blad).
VRIEND VAN SURINAME...
De oud-gouverneur van Suriname,
Mr. J. Klaassesz, thans commissaris
der Koningin in Zuid-Holland, heeft
voor de Wereldomroep de overleden
minister herdacht als een groot vriend
van de Overzeese Rijksdelen. „Men
heeft in hem een staatsman leren ken
nen, die recht door zee wilde gaan, die
eerlijk voor zijn mening uitkwam,
maar die ook de eerlijke mening van
zijn tegenstanders wist te waarderen'"
aldus de oud-gouverneur.
...EN DE ANTILLEN
De Antillaanse regering heeft tele
grafisch deelneming betuigd met het
overlijden van minister Kernkamp.
(Voor levensbeschrijving, etc.
lees pagina 5)
„Ik heb gefaald", bekenf de „kleine Sialin"
WENEN, 18 juli (Reuter). Matayas Rakosi is vandaag afgetreden
als eerste secretaris van de Hongaarse communistische partij, en
vervangen door Ernest Geroe, de eerste vice-premier.
Rakosi verklaarde, dat hij gezien de fouten, die hij in het ver
leden heeft gemaakt en die hij toegegeven heeft de partij niet
verder wil hinderen bij de opbouw van haar .werk.
Geroe heeft direct na zijn benoeming verklaard, dat de grootste
fout van Rakosi is geweest, dat hij zich niet kon aanpassen aan de
nieuwe toestand. Daardoor belemmerde hij de ontwikkeling van
collectief leiderschap in Hongarije.
Tegenwoordig is een beetje tijd
een boel geld waard en daarom
moeten we wel van zo'n gladde,
moderne dubbeldekker gebruik
maken. Hadden wij het echter
FAAS WILKES GAAT
VOOR V.V.V. SPELEN
AMSTERDAM, 18 juli. Naar wij
vernemen heeft Faas Wilkes, die dins
dagavond per vliegtuig uit Milaan in
Nederland was aangekomen, reeds
binnen 24 uur een definitieve beslissing
genomen. Wilkes, die het laatst voor
de Spaanse profclub Valencia is uitge
komen, heeft, zo deelde hij ons mee,
met de semi-profclub V.V.V. uit Venlo
een contract getekend voor de duur
van twee jaar.
Kopenhagen, onbewolkt 20 gr.
Luxemburg, zwaar bewolkt 23
Londen, onweer 22
Parijs, geheel bewolkt 20
Nice, half bewolkt 25
Zurich, zwaar bewolkt 26
Innsbruck, half bewolkt 27
Rome, onbewolkt 31
DE BILT ZEGT:
Onstandvastig
Veranderlijke bewolking met op de
meeste plaatsen enkele regen- of on
weersbuien. Zwakke tot matige ver
anderlijke wind. Over het algemeen
ets lagere middagtemperaturen.
A/B H.M. „ZEELAND", 18 juli.
Tot nu toe verloopt de reis naar
Leningrad en Stockholm van het
smaldeel 5, te weten Hr. Ms.
kruiser „De Zeven Provinciën"
en Hr. Ms. onderzeebootjagers
„Friesland" en „Zeeland" voor
spoedig, waarbij de bemanning
voor zover deze vrij van
wacht is of werkzaamheden aan
dek moet verrichten kan ge
nieten van bijzonder fraai weer.
AMUSEMENT
Door de aanwezigheid van de Ma-
rinierskap 1 der koninklijke marine
heeft „De zeven Provinciën" de ge
legenheid een gedeelte van het amu-
sement aan boord door de kapel te
laten verzorgen. Zo trok het optre
den van het uit leden van de kapel
samengestelde amusementsorkest en
van de „Boerenkapel" zondagavond
in de cafétaria enorme belangstel
ling.
Zaterdagmiddag bij het uitvaren
uit Den Helder speelde de kapel
vrolijke marsen. Het smaldeel voer
maandagochtend om half tien de
Sont binnen en tegèn zeven uur des
avonds waren de schepen in de
Oostzee, waarna koers werd gezet
naar de zuidpunt van Oeland.
Aan boord van „De zeven Provin
ciën" bevinden zich o.m. 1500 anjers
ter verfraaiing van kajuit en long-
room bij aankomst te Leningrad.
Deze bloemen zijn een geschenk van
het produktschap sierteeltgewassen
in Nederland
TOUR DE FRANCE
Door middel van de scheepskrant
worden de opvarenden van het smal
deel dagelijks voorgelicht over de
schoonheid van Leningrad en Stock
holm, opdat de Nederlandse marine
mannen daar niet te 'vreemd' aan
komen.
De bemanning heeft voorts bijzon
dere belangstelling voor de Tour de
France. Via de omroep van de sche
pen worden geregeld de laatste be
richten daarvan verspreid.
voor het zeggen, dan zou de door
echte paarden getrokken koets
toch nog een eervolle plaats in het
personenvervoer behouden ook
al gaat het niet zo snel. Het jach
tige leven heeft echter alleen maar
belangstelling voor benzinepaar-
dekrachten. Hoe meer hoe liever.
„KLEINE STALIN"
Rakosi is de grote man van de Hon
gaarse partij geweest sedert zij aan
het einde van de oorlog, met behulp
van de Russische bezetter, aan de
macht kwam. In April geloofden
waarnemers reeds, dat Rakosi de vol
gende „kleine Stalin" in Oost-Europa
zou zijn, die zou vallen.
Er is de laatste tijd op vergaderin
gen van partij-afdelingen, vooral door
intellectuelen ernstige kritiek op Ra
kosi en de partijleiding geleverd. Ra
kosi werd zelfs openlijk beschuldigd
van moord wegens zijn aandeel in het
proces tegen de vroegere communisti-
sche minister van binnenlandse zaken
Rajk, die in 1948 werd terechtgesteld
na veroordeeld te zijn wegens titoisme
en verraad.
EIS VAN TITO
Eind juli heeft Rakosi een geheim
bezoek aan Moskou gebracht. Waarne
mers geloofden toen, dat Tito tijdens
zijn bezoek aan Moskou het aftreden
van Rakosi had geëist, omdat deze in
1948 in de Cominform tegen Zuld-
Slavië had geageerd.
Terwijl Rakosi in Moskou \ya%
braken de onlusten in Poznan (Po*
len) uit en nam ook in Hongarije d«
onrust toe zodat hij overhaast terug
keerde.
Direct daarna gaf de partijleiding
een verklaring uit, waai
in de partij op Rakosi
werd.
Aanvankelijk dacht men, dat de op
stand van Poznan Rakosi gered had
doch nu blijkt dat de ontevredenhei
in de partij, samen met de door Zuid
Slavië geëiste genoegdoening, te ster)
voor hem is geweest.
waarin de krltiejj
veroordeeld
's-GRAVENHAGE, 18 juli. Om te vooorzien in de behoefte aart
bevoegde leraren voor het middelbaar technisch onderwijs wordt een
aantal bezitters van een getuigschrift M.T.S. in de gelegenheid ge
steld de studie te volgen van ingenieur aan de Technische Hoge
school.
Blijkens een bekendmaking van de staatssecretaris van onderwijs, kunsten
en wetenschappen is een regeling ontworpen, waarbij M.T.S.-ers, die aan
bepaalde voorwaarden voldoen, een aanstelling kunnen krijgen als assistent
aan een M.T.S. met een halve dagtaak. De salariëring zal echter geschieden
alsof de betrokkene een volledige dagtaak heeft en bovendien zal een rijks
studietoelage kunnen worden verstrekt. Na het behalen van het kandidaats
examen kan een aanstelling tot onbevoegd leraar volgen en tenslotte, na
een beëindiging van de ingenieursstudie, een benoeming tot leraar.
DELFT, 19 juli. In het atelier
voor gebrandschilderd glas van de
N.V. De Lint te Delft wordt thans
gewerkt aan twee gebrandschil
derde ramen voor de N. H. kerk
van Kruiningen, welke tijdens de
stormramp in februari 1953 ern
stig te lijden heeft gehad. Nu de
kerk onder toezicht van Monu
mentenzorg een algehele restaura
tie ondergaat, heeft men besloten
twee van de zes gebrandschilderde
ramen, welke verloren gingen, te
vervangen door ramen, welke op
de ramp en de daarop gevolgde
redding betrekking hebben.
De ramp is uitgebeeld door een ge
zin op het dak van een bedreigd huis
met op de achtergrond de gemeente
Kruiningen, herkenbaar aan de kerk
toren.
Voor de uitbeelding van de redding
koos de ontwerper de heer Wagemans
een boot, waarmee de drenkelingen
hulp wordt geboden.
Vermoedelijk zullen de beide ramen
volgende maand in de kerk kunnen
worden aangebracht.
HEIDELBERG, 18 juli (Reuter).
Het opperbevel van het Amerikaanse
leger in Duitsland heeft woensdag een
avondklok en straffere verlofbeper-
kmgen afgekondigd naar aanleiding
van de incidenten, waarbij Amerikaan
se soldaten Westduitse burgers aan
vielen en overlast aandeden.
Generaal Hodes, de bevelhebber van
het Amerikaanse leger in Europa,
noemde de incidenten „een bedreiging
van de schitterende verhouding tussen
het Amerikaanse leger en West-Duits-
land".
Belgische tippelaars
vallen uit de lucht
Nijmegen, 18 juli. Dertig Belgische
para-troopers zullen aan de Vierdaag
se van Nijmegen, die van dinsdag 24
tot en met vrijdag 27 juli wordt ge
houden, deelnemen. Zij komen per
vliegtuig uit België en zullen maandag
23 juli nabij de Waalbrug, tussen Nij
megen en de Ooy, worden geparachu
teerd.
LONDEN, 18 juli. (Reuter). In
Londen heeft zich een soortgelijk ge
val van arsenicum-vergiftiging voor
gedaan als dat, waarvan mevr. Clare
Boothe Luce, de Amerikaanse ambas
sadeur in Rome, bijna het slachtoffer
geworden is.
De bewoonster van een huis in W.
Londen, mevr. Barzdzionis, weigerde
huur te betalen, omdat, naar zij meent,
haar huis onbewoonbaar is tengevolge
van arsenicum-houdend gas, dat ont
staat door schimmel op het oude be
hang, en kolendamp, die door een ka
potte schoorsteen het huis binnen
dringt.
Er zijn gevallen bekend, dat mensen
hierdoor om het leven gekomen zijn
en dergelijke gevallen doen zich nog
steeds voor, aldus de vergiftdeskun-
dige Dr. Hunter.
De rechter verklaarde echter, dat
mevr. Barzdzionis toch de huur beta
len moet. Zij kan wel een eis tegen
de verhuurder indienen om de nodige
reparaties uitgevoerd te krijgen.
CAIRO, 18 juli. (Reuter). Majoor
Omar Haridi, een officier van de
Egyptische militaire geheime dienst in
de strook van Gaza, is dinsdagavond
zwaar gewond, toen hij een pakket
open maakte, waarin een boek zou
hebben gezeten. Het „boek" bleek een
bom te zijn uit Jeruzalem.
