Met Jacoba van
valkenjacht
Beieren op de
J
AMDERE BLADEN
Ds. P. de Looze
overleden
c.
UIT DE KERKEN
ZEEUWSCH DAGBLAD
Gelezen in
2).Ê audjei
Ste (ketting.
Niet alleen valken werden
gebruikt
Zeeuwse Wandelingen j
Wachtmeester
dreigde huisbaas
Ds. J. H. v. Paddenburgh
overleden
Maandag 9 juli 1956
Goed nieuws voor geologen
Een sport, die nu niet meer bestaat
,,Auld lang syne" met Russen
Waar vroeger hard werken geduren
de weken voor nodig was, kan deze
DC3 thans in enkele uren uitkomst
brengen. Dit (Engelse) vliegende labo
ratorium zendt impulsen uit, die door
de aarde teruggekaatst worden en
door de apparatuur in het toestel en
in een bomvormige „vogel" die aan
een 150 meter lange lijn er achteraan
wordt gesleept worden opgevangen.
Een filmcamera neemt het terrein,
waarover gevlogen wordt op de film
op, zodat men na de vlucht rustig alle
gegevens kan bestuderen. De lange
pijp achter het vliegtuig behoort tot
de opnameapparatuurdaarachter
ziet men de om het toestel heen ge
bouwde antenne, 'die de impulsen uit'
zendt.
Wij geloven er niets van, aldus de
C.H.-Nederlander, dat de jongeren
ons ontrouw werden bij de verkiezin
gen.
„Wie ons wel In behoorlijke getale on
trouw werden? De oudjes, die Dr.
Drees als „vader Drees" beschouwden,
die het zo goed met hen voorhad.
Wie veel in bajaardentehulzen komt,
kan daaromtrent treffende staaltjes
vertellen.
Wfl stellen dit zo, om nu te komen
tot de beslissende vraag: waarom stel
den de sociaal-democraten Dr. Drees
als lijsttrekker?
Om de jongeren te trekken?
Gelove wie het wil!
Om de oudjes en om niemand an
ders!"
Kinderen imiteren graag en dat
doen ze ook op het terrein van de
kleding, heeft de heer H. J. Braum
stahl geschreven in „De school met
de Bijbel".
Ik herinner me in dit verband een
aardig voorval uit mijn eigen school,
waaruit blijkt, dat kinderen vaak meer
in de gaten hebben dan wij vermoeden.
Ik kreeg op mijn verjaardag een
mooie zilveren sleutelketting, die met
een sierlijk boogje tussen vest en broek
zak hing. Na enige dagen bemerkte ik
tot mijn groot plezier, dat de meeste'
jongens zich ook zoiets hadden aange
schaft. Hun kettingen waren niet van
zilver, doch bestonden uit keurig op
gepoetste koperen fonteinkettinkjes.
Er waren er zelfs, die niet de beschik
king hadden over zoiets en zich tevre
den hadden gesteld met het vervaardi
gen van een „ketting" van gevlochten
touw. Dit voorval bewijst hoe leerlin
gen vaak op dingen letten, waaraan wij
weinig of geheel geen aandacht schen
ken.
Ofofi.o'itunti.tne
Onder dit opschrift lezen wij in „Bur
gerrecht":
In Algiers strijden de Fransen een
felle strijd, die het karakter van een
oorlog heeft gekregen. Die strijd wordt
gevoerd onder socialistische signatuur.
De socialist Mollet kreeg daartoe een
vertrouwensvotum. Dat alles vinden de
Nederlandse socialisten blijkbaar heel
gewoon, want we horen hen er niet
over. Er is wel iets veranderd sinds de
politionele acties in Indonesië.
Waar we de socialistische pers óók
niet over horen, dat is over het congres
van de Ver. van ex-politieke gevange
nen in de bezettingstijd, dat bij monde
van zijn voorzitter, Mr. Aalders, de
actie van de socialistische pers tegen
burgemeester Schokking zeer scherp
heeft gemaakt. Vermelding van dit feit
was kennelijk niet opportuun.
Thifyen 1
Als de prijzen in beweging komen
kan de hele economische positie in ge
vaar komen, schrijft „De Volkskrant".
„Een kleine beweging kan al een la
wine ontketenen en daarom is de ver
antwoordelijkheid van hen, die zo maar
de prijzen verhogen, groot.
De consumenten het zij hier her
haald kunnen door hun optreden,
door het nauwlettend vergelijken van
de prijzen en door daar te kopen, waar
de prijzen niet worden verhoogd, dit
soort bewegingen in niet onaanzienlijke
mate beïnvloeden. Ze behoeven de van
zelfsprekendheid van verhogingen, die
vaak van achter de toonbank wordt ge
suggereerd, niet te nemen. En ze kun
nen hen helpen, die zich wél aan het
consigne houden en hun prijzen niet
verhogen".
Uit het leven van Jacoba van
Beieren weten wij heel wat
bijzonderheden. Zij woonde
immers ia Zeeland op het slot
Oostende te Goes? Wij herinneren
ons vooral goed, dat zij vier man
nen heeft gehad, niet allemaal te
gelijk natuurlijk, maar na elkaar!
Dat zij eens meedeed aan een
wedstrijd in het gaaischieten en
goed raakschoot bovendien. Trou
wens, wat vechten en schieten be
treft, daar heeft zij een flink deel
van haar leven mee te maken ge
had.
Ook nam ze dikwijls deel aan de
valkenjacht in de omgeving van
Goes. De lage moerassige Poel ten
zuiden van het stadje was een
prachtig jachtterrein. Het wemel
de hier van grote moerasvogels,
zoals reigers, ooievaars (die waren
er vroeger in Zeeland ook), roer
dompen, lepelaars, schollevaars,
ganzen en wilde zwanen.
Over deze valkenjacht wil ik in
dit artikel een en ander vertellen.
Wij spreken altijd van valkenjacht,
maar dikwijls .werden er ook andere
vogels gebruikt.
Vooral voor hoge vluchten was de
valk (slechtvalk of giervalk) uitste
kend geschikt, hij was sterk gebouwd
en kon een grote snelheid ontwik
kelen.
De steenvalk was de kleinste' val
kensoort en werd wel gebruikt voor
de jacht op kleinere vogels: patrijzen,
vinken, leeuweriken. Grotere zoals
b.v. de reiger, durfde hij niet aan.
Torenvalk en -boomvalk waren niet
zo geschikt.
Behalve deze valkensoorten werd
echter ook de havik gebruikt, uit
stekend geschikt voor grondwerk,
jacht op hazen, konijnen en water
wild.
Ook zijn kleiner familielid de
sperwer (komt nu nog in Zeeland
voor) was een felle jager. Hij was
echter niet zo gemakkelijk af te
richten, maar doordat hij klein was
(zo groot als een duif) maakten
vooral dames gebruik van zijn dien
ten. Ik heb eens een afbeelding van
Floris V gezien met een sperwer op
de vuist.
Vangen en africhten
Vooral in Brabant hield men zich
veel bezig met het vangen en africh
ten van deze jachtvogels. Valkens-
Waard b.v. heeft er zijn naam aan te
danken en was er beroemd door. In
een Engels boek werd het zelfs ge
noemd. Op het eind der 15e eeuw tij
dens Maximiliaan Werd ook Axel ge
noemd. In zulke plaatsen waren heel
wat valkeniers bezig, in dienst van
vreemde vorsten.
Speciaal in de herfst was het druk
met de vangst. Verborgen in een
schuilhut met als lokvogels houten
duiven probeerden ze de valken in
hun netten te lokken.
Konden ze er niet genoeg te pak
ken krijgen, dan reisden ze zelfs naar
Duitsland, Noorwegen en Zweden om
ze daar te vangen of te kopen. Een
prijs van f 100.a f 150.was een
normaal bedrag voor zo'n vogel.
Het africhten was een. moeilijk
werkje, dat veel geduld vergde. De
valkenier (havikier) was ermee be
last, geholpen c! or zijn knechts. Om
zich tegen de scherpe klauwen te be
schermen droegen ze handschoenen
met een kap tot aan de elleboog.
De naam valkenier werd zelfs een
eretitel. Zo benoemden de Staten van
ons land de Oranjevorsten tot opper-
of grootvalkenier. Vanzelf lieten ze
het werk, dat bij deze naam hoorde,
aan anderen over! De groot-valkenier
van Karei V was Adolf van der Aa.
Diens opvolger Martijn de Mol weTd
zelfs door Filips II naar Spanje ge
haald.
Op jacht
Bij een jachtpartij in de riddertijd
reed men altijd te paard. Op hun
hand droegen de edellieden en -vrou
wen de valk, havik of sperwer. Soms
ook droeg de valkeniersknecht ze van
de hele stoet in een soort raam, dat
door zelen over zijn schouders ge
dragen werd.
De valk had een kap op, die werd
afgedaan als er een prooi in het
zicht kwam, havik en sperwer wa
ren ongehuifd. Met smalle riempjes
van ongeveer een halve meter lang
(„schoenen") zaten ze vast en wan
neer de vogels hun buit moesten
veroveren, werden de riemen los
gemaakt en schoten de vogels de
lucht in. Honden dienden om het
wild op te jagen, ook het blazen
op horens en fluiten moest daartoe
dienen.
Aan de poten droegen de vogels
vaak belletjes, soms van zilver en van
verschillende tonen: de valkenier kon
dan horen waar de vogel met zijn
prooi was.
De .rwer kwam na afloop meestal
gehoorzaam op de hand van zijn
m;ester of meesteres terug, maar de
valk voelde daar niet altijd veel voor,
de vrijheid trok hem soms te sterk.
Hij moest dan teruggelokt worden
met de loer, een houten vogel met
een paar duivenveren en een stuk
vlees eraan, die in 'trond werd ge
zwaaid. Bij het africhten van de val
ken werd deze lokvogel ook wel ge
bruikt.
Achteruitgang
In de Middeleeuwen en ook nog
lang i werd de valkenjacht druk
beoefend. Men sprak ook wel van:
's-GRAVENHAGE, 6 juli. In de
ouderdom van 82 jaar is te Hilversum
overleden ds. P. de Looze, emeritus-pre
dikant van de Ned. Herv. Kerk. Ds. De
Looze werd 3 mei 1874 te Zierikzee ge
boren. Hij bezocht de H.B.S. aldaar, deed
-staatsexamen, studeerde theologie aan de
rijksuniversiteit te Leiden. Zijn eerste ge
meente was Oud-Vossemeer, waar hij in
1900 intrede deed.
In 1907 vertrok hij naar Waarder en
vervolgens stond hij nog te Barneveld,
Renkum, Waddinxveen en IJsselmuiden,
waar hij van 1933 af werkzaam is geweest
tot aan zijn emeritaat in 1943. Ds. De
Looze, die tot de Geref. richting in de
Ned. Herv. Kerk behoorde, ontving ge
durende zijn loopbaan niet minder dan
75 beroepen en heeft zich op verschillend
gebied bewogen.
veer met veer vangen tegenover:
haar met haar vangen, de jacht van
honden op hazen.
Reeds tijdens. Karei de Grote, dus
omstreeks het jc r 800, hield men zul
ke jachtpartijen; het Valkhof bij Nij
megen herinnert er nog aan. Maar
aan de geestelijkhe'1 verbood hij deze
sport. De geestelijke heren echter
voelden wel voor c. vermaak; moch
ten ze zelf niet jagen, dan hielpen ze
de beoefenaars. Kwam er b.v. een rid
der of edelvrouw met de lievelings
valk op de hand naar dë kerk, dan
werd de vogel tijdens de dienst op
het hoogaltaar gezet!
We weten ook dat de jonge gravin
Maria van Bourgondië in 1482 tijdens
een valkenjacht van haar paard viel
en stierf.
Nog in 1781 l czocht keizer Jozef II
Valkenswaard om er de jacht mee te
maken, het vólgend jaar de Czaar en
Czarin van Rusland. Er woonden hier
toen nog 12 valkeniers.
Sinds de Franse tijd is de valken
jacht in verval geraakt. De hoge
kosten van aanschaf en africhting
tegenover de geringe opbrengst
spraken hierbij een woordje mee.
Ook werden de vuurwapenen steeds
beter.
L. v. W.
DEN HAAG, 6 juli. Een Haagse
wachtmeester van de Kon. Marechaus
see heeft vanmiddag op het kantoor
van zijn huisbaas, die een lekkage in
zijn woning niet vlug genoeg liet re
pareren, de secretaresse van de huis
baas met een geladen stengun be
dreigd. Hij wilde dat het meisje on
middellijk met hem mee zou gaan.
Dit gebeurde niet, doch de secreta
resse begon te gillen. De politie werd
gewaarschuwd, die de woedende
wachtmeester arresteerde.
s-GRAVENHAGE, 6 juli. Op 78-
jarige leeftijd is te Zeist overleden ds.
J. H. van Paddenburgh, emeritus-predi
kant van de Ned. Herv. Kerk. Ds. Van
Paddenburgh werd in 1905 te Reeuwijb
in het predikambt bevestigd. Hij vertrok
in 1908 naar St. Annaland en stond ver
volgens te Aalst, Staphorst, Waarder,
's Graveduin-Capelle en deed in 1921 in
trede in zijn laatste gemeente Elspeet,
waar hij werkzaam is geweest tot aan zijn
emeritaat, dat hem 1 mei 1944 eervol
verleend wera.
Sir Cuthbert Ackroyo, de Lord-
Mayor van Londen met ambts
kettingmaakt hier met leider
Boris Alexandrox (rechts van de
burgemeester) deel uit van de
kring, gevormd door leden van
het muzikale ensemble van het
Russische leger, die na een be
zoek aan Mansion House in de
Londense City, „Auld lang Syne",
het befaamde Engelse afscheids
lied, dat ook op het repertoire van
de Russen voorkomt, zongen. Links
op de voorgrond de zanger Arthur
Eisen. Het koor, bestaande uit 8
meisjes en een 200 leden van het
Rode Leger, treedt op in de Lon
dense Empress Hall.
UefuwïmcL-
SéAefio-ïnie&id (I)
Onlangs heeft te Baarn een .Hervormd-
Gereformeerd gesprek" plaats gehad.
Naar aanleiding daarvan schrijft ds. H. C.
Touw aan de hand van dr. H. Berkhofs
referaat in het weekblad „In de Waag
schaal":
„Wij, Hervormden en Gereformeerden,
hebben tenslotte het gevoel tot één kerk
te behoren.
Er zijn moeilijke struikelblokken: de
vrijzinnigheid, de Gereformeerde Bond,
de midden-orthodoxie. Maar ze zijn geen
onoverkomelijke hindernissen, want in
alle zijn perspectieven. Allen moeten re
kenen met gewijzigde situaties. Er is ken
tering bij de vrijzinnigen, en prof. dr. J.
de Graaf zegt nu dat vrijzinnig voor hem
betekent: de vrijheid te hebben tot het
dogma der kerk terug te keren. De Ge-
<pjiij,%&n 2
Er is, schrijft „Het Vrije Volk", bij
het publiek te weinig „prijsbewustzjjn"
Het blad vervolgt:
„Maar er is meer. De klant moge ko
ning zijn, hij staat ln de praktijk van
het dagelijkse leven volstrekt machte
loos tegenover de veelheid van goede
ren die hem worden aangeboden. Steeds
moeilijker is het te beoordelen, welke
keus verstandig is; steeds moeilijker
wordt het kwaliteiten te vergelijken,
en welhaast onmogelijk Is het ln vele
gevallen reeds bij de aankoop te be
oordelen, of een bepaald aangeboden
artikel zijn prijs waard is.
Toch hebben specifieke organisaties
van consumenten tot nu toe niet vol
doende invloed gekregen. Ondanks het
bestaan van de verbruikscoöperaties,
tie een lange staat van dienst hebben
en die bezig zijn krachtig te modernise
ren; ondanks organisaties als de nog
kleine Consumentenbond, de Huishoud-
raad en dergelijke en ondanks het feit,
dat de vakeentralen het meer en meer
als hun taak zien, ook de consumenten
belangen te behartigen, is de macht
van de georganiseerde producenten in
onze maatschappij nog steeds sterker
dan die van de consumenten".
DE RADIO BRENGT U
DINSDAG 10 JULI.
HILVERSUM I (402 m.). AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram.
9.00 Gym. v. d. vrouw. 9.10 V. d. vrouw.
9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Morgenwij
ding. 10.00 Gram. 10.50 V. d. kleuters. 11.00
Twee piano's. 11.30 Pianorecital. 12.00
Gram. 12.15 Regeringsuitz.: Land.rubriek
schade door lichte nachtvorst. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.35 Gram. 13.00 Nws.
13.15 Meded. en gram. 13.25 Theaterork.
en soliste. 13.55 Koersen. 14.00 Jeugdkoor
en -orkest. 14.50 Gram. 15.00 V. d. vrouw.
15.45 Gram. 10.30 V. d. jeugd. 17.30 Lichte
muz. 18.00 Nws. 18.15 Pianospel. 18.30
R.V.U.: Dr. H. Feriz: Oude kunst in M.
Amerika. 19.00 Paris vous parle. 19.05 V.
d. jeugd. 19.20 Lichte muz. 19.45 Film
praatje. 20.00 Nws. 20.05 Gram. 20.55 Ra-
diojourn. 21.05 Omr.ork. en sol. 22.10 Kla
ver Vier, hoorsp. 22.45 Amus. muz. 23.00
Nws. 23.15 Koersen en New York Calling.
23.20 Act. of gram. 23:30—24.00 Gram.
HILVERSUM n (298 m.). KRO: 7.00
Nws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed en lit.
kal. 8.00 Nws. en weerber. 8.15 Gram. 9.00
V. d. vrouw. 9.40 Lichtbaken. 10.00 V. d.
kleuters. 10.15 Gram. 11.00 V. d. vrouw.
11.30 Gram. 11.50 Als de ziele luistert,
caus. 12.00 Angelus. 12.03 Gram. 12.30
Land- en tuinb.meded. 12.33 Instr. octet.
12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws. en kath.
nws. 13.20 Dansmuz. 13.45 Gram. 14.00
Metropole-ork. (Tussen 15.00 en 18.00 Rep.
v. d. Ronde van Frankrijk). 14.40 Lim
burgs symf.-ork. en soliste. 15.40 Gram.
16.00 V. d. zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00
V. d. kleuters. 17.30 Gram. 17.40 Beursber.
17.45 Regeringsuitz.: Frater M. Arnoldo:
Al is de strijd in. Algerië min of
meer door andere dingen van de
voorpagina's verdrongen, toch gaat
zij onverminderd en onverbidde
lijk voort. Bij een militaire opera
tie in het gebergte bij Mouzaia-
ville, een 50 km. buiten Algiers,
werden vele opstandelingen ge
dood en werd een groot aantal re
bellen gearresteerd. De foto laat
zien hoe een groep Fellachas, bij
een gebracht met helikopters, door
soldaten van het Franse leger, naar
het politie-hoofdkwartier wordt
vervoerd.
reformeerde Bond leeft theologisch van
de V.U. en Kampen.
Bij de jongere midden-orthodoxen be
gint een diepe verlegenheid zichtbaar te
worden, waarbij men experimenteren
gaat, maar elk ressentiment tegenover de
Gereformeerden heeft afgelegd. Daarom
moeten de gesprekken van de Hervormde
en Gereformeerde kerkeraden worden
voortgezet. Men moet eikaars kerkdien
sten, eikaars prediking, elkaar pers, el-
kaars vragen leren kennen. Wij staan
voor eenzelfde zaak. Wij zullen moeten
komen tot samen evangeliseren, hoewel
het tegelijk het allermoeilijkst is. Dat zou
op de duur wel eens de vraag van de
kanselruil kunnen stellen.
Plantengroei op de ABC-eilanden. 18.00
V. d. jeugd. 18.20 Rep. v. d. Ronde van
Frankrijk. 18.35 Dansmuz. 19.00 Nieuws.
19.10 Gram. 19.15 Uit het Boek der Boe
ken. 19.30 Gram. 20.10 Rep, van de Ronde
van Frankrijk. 20.20 Act. 20.35 De gewone
man. 20.40 Kamerkoor. 21.15 Gram. 21.35
Gram. 21.50 Kamerork. en soliste. 22.45
Avondgebed en lit. kaL 23.00 Nws. 23.15
24.00 Gram.
TELEVISIEPROGRAMMA.
NTS: 20.30 Journ. en weerber. 20.45
Filmprogr. 22.1522.30 Eurovisie: Film-
overz. v. d. Ronde van Frankrijk.
BRUSSEL (324 m.). 12.00 Walsmuziek.
12.30 Weerber. 12.34 Gram. (Om 12.55
Koersen). 13.00 Nws. 13.15 en 14.00 Gram.
14.30 Kamermuz. 15.00 en 15.30 Gram.
16.00 Koersen. 16.02 Lichte muziek. 16.30
Gram. (Om 17.00 Rep. v. d. Ronde van
Frankrijk). 17.00 Nws. 17.10 Vrol. muz.
17.45 Boekbespr. 18.00 Jeugd en muziek.
18.30 V. d. sold. 19.00 Nws. 19.30 Gram.
19.40 Idem. 19.50 Beroepsbelangen v. d.
Middenstand. 20.00 V. d. vrouw. 21.00 Ork.
conc. 22.00 Nws. 22.15 Zang en piano. 22.45
Gram. 22.55—23.00 Nws.
Ue'bu.a-'Lmd-
dxAefioJitneeld (II)
Ook prof. J. J. van der Schnit, oud
hoogleraar der Chr. Geref. Kerken, roert
ln „De Wekker", het „Hervormd-Gere
formeerd gesprek" aan. W(j lezen bij hem:
Zo juist lees ik wat prof. dr. W. F. de
Gaay Fortman, hoogleraar aan de Vrije
Universiteit, heeft gezegd op het congres
te Baarn, waar gehandeld is over: „Toe
nadering tussen Hervormden en Gerefor
meerden in de praktijk".
Deze toenadering blijkt te moeten gaan
niet bij degradatie, maar bij fatsoenlijke
liquidatie der drie formulieren van enig
heid. Zie hier de suggesties van genoemde
hoogleraar:
„Van weerskanten deputaten benoemen
om zich gezamenlijk te bezinnen op een
nieuw belijden. Op de basis van de drie
formulieren van enigheid komt men niet
verder. Deze uitgewerkte belijdenis stamt
uit een andere tijd, en God stelt zijn
Kerk telkens voor nieuwe vragen, en
mogelijkheden.
Dit is geen kwestie van reductie van de
belijdenis, doch we hebben een nieuw
belijden, waarbij we ook uit de historie
putten, nodig, waarmee we kunnen gaan
tot de mens van deze tijd".
Een goed Gereformeerd belijder wrijft
zich toch even de ogen uit!
Welk een prijs wordt hier geboden!
Is het een wonder, dat het in de poli
tiek kapot gaat als het in de Kerk zo
stuk gaat?
De leiders der Gereformeerde Kerken
spelen met vuur.
WXe doei dei dem na?
Prof. dr. M. J. A. de Vrijer bespreekt
in „Woord en Dienst" een hoek over de
18e eenwse theoloog F. A. Lampe. Hij
-nerkt daarbij o.a. op:
Deze zomer ontmoette ik een zestien
jarige gymnasiast uit Bremen. Aan tafel
zeide ik tegen hem: „Wij hebben in
Utrecht van 1720—'27 een predikant uit
Bremen gehad als hoogleraar, die vervol
gens daarheen terugkeerde en er over
leed in 1729". Onmiddellijk zeide hij: „Ja.
Friedrich Adolph Lampe". Ik verwonder
de mij erover, dat deze knaap dit wist.
Hij voegde er bij: „Hij was aan de Sankt
Etephani-Kerk". Ik vroeg mij af: „Welke
zestienjarige gymnasiast uit Leiden of
Utrecht zou even paraat zich zo kunnen
uiten, b.v. over Johannes Coccejus of
Gisbertus Voetius?"
£utdeA.l-HefLULo?itnd
Nu de Luthersè synode de consensus
over het avondmaal goedgekeurd heeft,
waardoor er een Intercommunie en kan
selruil met de Hervormde Kerk mogelijk
4s, heeft het Luthers jeugdorgaan „Sola
Fide" enige meningen gepeild. Ds. H. I.
G. Ouwerkerk van Tiel schrijft:
Kanselruil? Mits een Hervormde voor
ganger zich daarbij volledig aan onze li
turgie „onderwerpt". Overigens waren
wij onzerzijds in dit opzicht altijd heel
ruim, en de broeders in het andere kamp
in de regel zeer benepen. Willen zij dat
nu anders, akkoord en met genoegen! In
tercommunie? Voortreffelijk! Maar voor
ons alweer niéts nieuws. Het nieuwe is
alleen, dat aan ónze kant een bestaande
toestand door een principiële uitspraak
bevestigd wordt en dat de Hervormden
ophouden scheel te kijken naar de ver
dwaalde Lutheraan, die zich overigens
naar ik vrees, mee-aanzittend bij een cal
vinistische avondmaalsviering, niet bijs
ter thuis zal kunnen voelen.
Intercelebratie? Maar hóe dan? Een
Hervormde dominee, diemet volle in
stemming de Lutherse ritus volgt? Ik kan
mijzelf eer voorstellen voor het altaar van
bijvoorbeeld een oud-katholieke of
anglicaanse kerk, zij 't dan ook nog na-
transpirerend van de ongewone voorbe
reiding, dan als vergeef mij het woord
tafelpresident in een Hervormde Kerk.
En dan fluistert men hier en daar al
van een fusie. Een fusie! De pot en de
ketel samen op stap. U mag raden welke
kerk dan de rol van pot en welke die
van ketel zou vervullen. En wat er
van dat arme kleine aarden potje terecht
zou komen
£utdeAb-HeMu>Ji,ind
De heer J. F. Jaanus te Bussum laat in
„Sola Fide" een gans ander geluid horen.
Hjj zegt van de consensus:
Er zijn redenen genoeg voor een ge
scheiden bestaan van Hervormde en Lu
therse Kerk, maar hier is een oecumeni
sche daad gesteld. Wanneer men, evenals
voorheen, alleen maar eens een keertj»
over de schutting of over het tuinhek
met elkaar wilde praten of ruzie maken,
dan bleef de zaak zoals zij was en zou
de oecumenische zaak op de duur een
voudig doodbloeden, zogoed als de ker
ken die zich in hun eigen isolement op
sloten. Afsluiting naar buiten zou wel
eens aderverkalking ten gevolge kunnen
hebben.
Hoewel vaak uitgaande van onjuiste
praemissen, namelijk dat de Lutherse
Kerk aan de Hervormde „verraden" zou
worden, is het toch verheugend, dat vele
artikelen en gesprekken aan het onder
werp der consensus gewijd zijn. Dit maakt
ons weer wakker en doet ons bedenken,
dat wij als Lutheranen een eigen kerk-
karakter in te brengen hebben in de oe
cumene. Wij zijn nimmer een afscheiding
van de Hervonnd-Gereformeerde ge
meenschap geweest, maar wij hebben in
de loop der eeuwen een eigen bestaan,
zij het ook dikwijls in een boekje, ge
voerd. Thans wordt ons geluid van eigen
theologie en liturgie ook in de zusterkerk
gehoord. De ruimte van de renosans van
onze eigen karaktertrekken wordt ruimer
èn heeft gevolgen. Daarvan is deze
consensus een voorbeeld naast andere.
Het gesprek gaat voort, gelukkig. Er
is heel wat aan elkaar te vertellen en te
leren als Calvinisten en Lutheranen broe
derlijk naast elkaar gaan zitten „voor het
aangezicht des Heren". Hij bad, dat wjj
allen één zouden zijn. Dit deed de oecu
menische beweging ontstaan, dit bevor
dert de broederschap tussen de onder
scheidene kerken, dit doet de onzicht
bare band van de gemeenschap der hei
ligen en der onzichtbare kerk van Chris
tus bemerkbaar worden.
IMip Mijy-en dvo-p.bgeyind
Ds. O. I. van der Veen wijst er in „De
Gids" van de Doopsgezinde gemeente val»
Amsterdam op, dat er onder de 800.00A
Amsterdammers maar 5500 Doopsgezin
den zijn. Heeft het voortbestaan van deze
groep eigenlijk zin? Zou men zich niet
beter met een grotere kerk kunnen ver
enigen? Het antwoord is:
Wat doet ons zo gehecht zijn aan onze
Doopsgezinde gemeente? Wel, dat is die
moeilijk verklaarbare Doopsgezinde geest.
Dat is die geest van vrije keuze, van vrij
belijden, van onderlinge ondogmatischè
verdraagzaamheid, van praktisch chris
tendom, van eenvoud, die nog altijd ons
kenmerk is. Wij willen geen synode, geen
ambten, geen werkorde, geen ingewikkel
de liturgie, geen kinderdoop. Wij willen
een doodeenvoudig christendom, dat al
leen op de bijbel steunt, wij willen een
evangelische vrijheid.
Neen, wij gaan onszelf niet verheerlij
ken. Daar hebben wij geen enkele reden
voor! Maar wij willen Doopsgezinden zijn
en blijven, ook hier in Amsterdam en wij
geloven dat er onder de buitenkerkelijken
mensen te vinden zijn, die niets moeten
hebben van een „kerk", maar die zich wel
thuis bunnen gevoelen in een gemeente,
een geloofsgemeenschap als de onze.
O
Boven de Amerikaanse staat Louisiana
is een zgn. „tankvliegtuig", dat met drie
andere toestellen in formatie vloog, om
laag gestort, nadat een der motoren in
brand was gevlogen, waarop een ontplof
fing vólgde. Alle zes inzittenden kwamen
om.
Bijna vier miljoen Italiaanse landar
beiders zijn vrijdag in staking gegaan
voor betere arbeidscontracten en hogere
gezinstoelagen.
