K.V.P. AAN WINNENDE HAND; COMMUNISTISCHE NEDERLAAG Uitslag was in recordtijd (na ruim 7 uur) bekend Stemuitslag 1956 liet aan duidelijkheid niets te wensen over a.ei versaagd f Uitslag Nederland Tweede Kamer-verkiezingen 1956 Dit was het oordeel der politieke leiders PROrESTANTS CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR II U A.N.P.: Electronischs inktvis met machtige armen Uitslag Tweede Kamer-verkiezingen op 13 Juni 1956 Telefoon 2438 'fb.g.g. voor redactie 8987, voor adm. 2970), Giro 274289. Kantoren: Middelburg: Korte Noord- straat 35. Tel. 2009, Tel. redactie 2347 en 3162; Vlissingen: Nieuwstraat 68, Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28. Exploitatie: Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes. Abonnementsprijs ƒ0.47 per week, ƒ2.p. maand, 5.85 per kwartaal. Losse nummers 13 cent Advertentieprijs 24 cent per m.m. Rubriek Kabouters 10 cent per woord Zeeuwsch Dagblad 12e Jaargang No. 3421 wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. j. j. de Jong - Directeur: Jacq de Smit Donderdag 14 juni 1956 Parool van vandaag spullen spuiten (Pagina 6) D pn ondergang van Zon en Maan: dag: Zon Op 4.17 u., onder 21.04 fl. laan op 12.49 u., onder 0.12 u. Hoogwater vrijdag 15 juni: Vlissingen: 7.01 u. 2.03 m., 19.19 u. 1.79 tn. Terneuzen: 7.28 u. 2.21 m., 19.48 u. 1.97 m. Wemeldinge: 8.37 u. 1.72 m., 20.56 u. 1.39 m. Zierikzee: 8.20 u. 1.52 m., 20.84 u. 1.20 m. Socialistische overwinning ten koste van le protestants-christelijke partijen Het Nederlandse volk heeft door c". stembus gesproken. En de uit slag is voor de grote protestants- christelijke partijen weinig minder dan verbijsterend. Vooral voor de Anti revolutionaire Partij, die zich na een ingrijpende reorganisatie met grote geestdrift en onmiskenbare innerlijke spankracht in de nu achter ons liggen de verkiezingsstrijd heeft geworpen. Het is zelfs voor degenen, die als wij de anti-revolutionaire campagne van zeer nabij hebben gevolgd en getuige zijn geweest van de onloochenbare vastberadenheid op talloze vergaderin gen op dit ogenblik nog moeilijk deze scherpe tegenstelling tussen intern mo reel en uitwendige weerklank te ver staan. Maar de werkelijkheid is er niet minder werkelijk om; de cijfers spre ken een te duidelijke taal. Ook voor de Christelijk-Historische Unie en voor de beide kleine christe lijke partijen moet deze uitslag een teleurstelling betekenen. Over een bre de linie is er sprake van achteruit gang; hier wat minder, daar wat meer. dn onze provincie vormt in dit lande- ijk patroon helaas geen uitzondering! Üc De grote överwnmares van deze dag is ongetwijfeld de Partij van de Arbeid. Niet alleen ging haar zeteltal zeker naar Nederlandse ver houdingen met een forse sprong voor uit; zij ging blijkens voorlopige bestu dering van de uitslagen ook strijken met het gehele verlies van de christe lijke partijen. Bovendien sleepte de P. v. d. A. het wei bijzonder verheugende nieuwe verlies van de communisten in de wacht. Op dit punt laat deze uitslag geen enkele ruimte voor twijfel over: ons volk wenst met belagers van voiksvrijheden niets van doen te heb ben. Noch met de communisten, noch met de neo-fascisten van de Oppositie Unie. De Katholieke Volkspartij moet de ze uitslag met gemengde -gevoelens hebben ontvangen. Wel slaagde zij er in de voormalige Welter-stemmers weer in haar boezem te doen terug keren, maar van winst op de socialis ten is geen sprake. Juist ook in het roomse zuiden boekte de P.v.d.A. vrij wel overal aanzienlijk winst. Boven dien werd niet de K.V.P. de grootste partij, zoals vriend en vijand algemeen verwachtte, maar ontving de P.v.d.A. opnieuw de zegepalm, ditmaal boven dien met één zet"1 '-oogsprong. Wat uitent:,., -.a uttt uitslag? Ronduit, dat er zich een ont wikkeling van meer dan opper vlakkige betekenis in ons volk vol trekt, waarbjj het erfgoed der vade ren: het christelijk beginsel, wordt ver kwanseld voor materiële belangen. Nog dezer dagen kregen wij de resul taten van een zeer recent onderzoek onder ogen: het overgrote deel der so cialistische kiezers verklaarde aldus te stemmen, omdat zij van de P.v.d.A. materiële voordelen dacht te ver krijgen. En slechts enkelen beriepen zich op een beginsel. Dit kwaad heeft, voorzover wij nu kunnen beoordelen, vooral de werk nemers aangetast. En dat betekent on der meer, dat de christelijke partijen zich diepgaand op deze ontwikkeling zullen moeten bezinnen. En zich ook zullen moeten afvragen of en zo ja in hoeverre zij hier de hand in eigen boe zem zullen moeten steken. Want één ding moet vaststaan. De christelijke partijen dienen haar ver lies daar warr het werd geleden weer terug te winnen. Juist nu op dit ogen blik zulke uiterst gewichtige ontwik kelingen de inzet van de politieke strijd vormen, moeten de christelijke partijen zich meer dan ooit van haar taak en opdracht bewust zijn. Want het gaat om niets meer of minder dan om kerstening, ontkerstening en her kerstening van ons volk. Hierbij kunnen en moeten dus ook onze christelijke partijen haar rol ver vullen. Niet het materieel belang, maar de erkenning van het gezag van Gods geopenbaarde Woord moet de in zet vormen. Met als doel de doorwer king van het Evangelie op ieder le vensterrein. Weet hebbende van de uiteindelijke overwinning van Jezus Christus strijden wij, biddende dat wij Zijn instrumenten mogen zijn, niet versaagd verder! Prof. Dr. J. J. DE JONG, GOES, 14 juni. Laten we er geen doekjes om winden: de verkiezingen voor de Tweede Kamer van het jaar 1956 zijn een duidelijke socialistische overwinning geworden. De stembus heeft gespro ken en dit is het belangrijkste resultaat: in de nieuwe Tweede Kamer zullen vierendertig in- plaats van dertig socialisten zitting hebben. Wei nigen zullen een dergelijke radicale uitspraak van het Nederlandse kiezersvolk hebben verwacht. Deze winst is ten koste gegaan van de protestants- christelijke partijen. De nederlaag voor de anti revolutionaire partij is het grootst: haar Kamer fractie is teruggevallen van twaalf op tien zetels. De Christelijk Historische Unie verliest één zetel en zal nu acht plaatsen in de Tweede Kamer be zetten, ondanks het feit, dat het absolute stem- menaantal, dat deze partij verwierf, met enkele duizenden steeg, in tegenstelling tot de anti-re volutionaire partij, die in stemmental met bijna zesendertigduizend terugliep. Een schrale troost is, dat de communisten ook twee zetels verloren, waarvan de Partij van de Arbeid uiteraard volle dig zal hebben geprofiteerd. De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, die ruim dertigduizend stemmen meer op haar lijst zag uitgebracht, kon desondanks geen zetelwinst boeken. Zij bleef op negen zetels. De tSaatkundig Gereformeerde Par tij, die slechts enkele honderden stemmen meer op haar lijst verenigde, behield haar beide zetels. De snipperpartijen brachten het geen van allen tot een zetel. Duidelijk is ook de winst van de Katho lieke Volkspartij. Haar zeteltal ging met drie om hoog tot drie en dertig. Groot is deze overwinning echter niet, wanneer men bedenkt, dat de twee zetels der Katholieke Nationale Partij, die met de K.V.P. fuseerde, naar deze laatste partij zijn gegaan. Ziedaar in enkele grove trekken de ver kiezingsuitslag. Wat Zeeland betreft moet even eens geconstateerd worden, dat de socialistische overwinning een feit is. Ook in zeer vele platte landsgemeenten werden aanmerkelijk meer stem men op de P.v.d.A. uitgebracht ten koste van de protestants-christelijke partijen. In het algemeen heeft de K.V.P. in de rooms-katholieke streken van onze provincie zich niet alleen geconsolideerd, maar ook een zekere overwinning geboekt. Aantal stemmen Percentages Aantal zetels u> a ■O O %V to Tweede Tweede Prov. Tweede Tweede Prov. O ip Kamer Kamer Staten Kamer Kamer Staten 8 3 G 1—1 a-2 5 N vt Politieke partijen 1956 1952 1954 1956 1952 1954 §8 WH O :5? «S rH O IS? 1.815.242 1.529.508 1.680.527 31.69 28.7 31.5 33 49 30 +3 P. v. d. A 1.871.990 1.545.867 1.566.667 32.69 29 29.4 34 50 30 +4 A.-R. Partij 567.517 603.329 569.363 9.91 11.3 10.8 10 15 12 —2 Chr. Hist. Unie 482.848 476.195 514.561 8.43 8.9 9.8 8 13 9 1 Partij v. Vr. en Dem. 502.325 471.040 467.622 8.77 8.8 8.8 9 13 9 Comm. Partij Ned. 272.167 328.621 283.486 4.75 6.2 5.3 4 7 6 —2 Staatk. Geref. Partij 129.512 129.081 116.243 2.26 2.4 2.2 2 3 2 Geref. Pol. Verbond 37.257 35.497 38.127 0.65 0.7 0.7 Nat. Unie 28.954 0.51 i Ned. Opp. Unie 19.543 0.34 Kath. Nat. Partij 144.520 54.792 2.7 1 2 Midd. partij 25.128 7.104 0.5 0.1 Diverse partijen 46.959 30.486 0.8 0.4 Totalen 5.727.355 5.335.745 5.328.978 10(1 100 100 100 1J0 100 Verkiezingsnachi onder hoogspanning 's-GRAVENHAGE, 14 juni. De verkiezingsdienst van het ANP, die dank zij technische verbeteringen bij alle verkiezingen het pu bliceren van de einduitslag steeds enige kwartieren vroeger kon brengen, heeft het „oude" record van zeven uur en acht minuten na het sluiten der stembureaus belangrijk verbeterd. Hoewel de stembureaus ditmaal twee uur later sloten dan voor heen, kon de einduitslag in cijfers reeds om twintig minuten voor één in de nacht naar de dagbladen worden verzonden. De tijd in 1954 was acht minuten na middernacht. Dank zij de belangrijke technische me dewerking van PTT, welke tot versnel ling bijdroeg en het dit jaar gevolgde hol- lerithsysteem werd op de werkzaamheden een uur en 28 minuten ingelopen. Het ge hele personeel van de verkiezingsdienst hief een hoera-tje aan, toen het rekord zo belangrijk verbeterd bleek. Als een reusachtige elektronische inkt vis met achttien machtige armen en 1004 tentakels was de verkiezingsdienst over het land gespreid. Tezamen met de nooit aflatende pioniers van de PTT werd een systeem van telegraferen ontworpen, dat alle plaatselijke verkiezingsuitslagen in ijltempo naar Den Haag moest voeren. De 1004 correspondenten In de gemeenten kregen een preciese instruktie. Zij be hoefden slechts via een speciaal nummer het districtskantoor van de telefonie te bellen om dan volgens een hen verstrekt formulier de cijfers af te lezen. Deze wer den dan op eenzelfde formulier genoteerd, herhaald en nadien op totalen gecontro leerd. Van de districtskantoren uit werden de telegrammen op tele-band-printers voor telegrafie geschikte telexen naar Den Haag doorgegeven, waar de seinzaal van het telegraafkantoor ook buitengewone maatregelen had geno men om de grote stroom van telegram men te verwerken. De bezetting was aanzienlijk versterkt, Hier kwamen ze door een controle-afde ling om daarna met snelle auto's naar de mechanische administratie van het pro- duktschap voor vee en vlees, die speciaal beschikbaar was gesteld, te worden ver voerd. De gegevens der telegrammen werden onmiddellijk op ponskaarten van de me chanische administratie gezet. Op andere kaarten waren de gegevens van de verkie zingen van 1952 en van 1954 reeds ver werkt. De snelle hollerith-machines kon den daardoor op ieder gewenst ogenblik vergelijkende cijfers per gemeente, kies kring, van het gehele land of van een aantal gemeenten geven. In enkele secon den produceerden deze elektronische breinen gegevens, waarvoor een dozijn rekenmeesters wellicht evenvele minuten ncdig zouden hebben. Een speciale telexafdeling verzond in hoog tempo de gemeentelijke resultaten en de verkregen cijfers naar de bladen. Het eerste telegram, dat uit de gemeente Katwoude in Noord Holland, kwam om twintig minuten over zeven op het tele graafkantoor aan de Prinsenstraat aan en verscheen reeds om half acht op de te lex-ontvangers van de dagbladen. Onze eigen dienst ontving het wordt een traditie ook nu als eerste de uitslag van Ritthem. Klokslag half 8 was dit in Middelburg binnen. 's-GRAVENHAGE, IS juni. De Rijks voorlichtingsdienst deelt mede, dat het kabinet heden bij H.M. de Koningin zijn ontslag heeft ingediend. Dit omvat tevens da ontslagaanvrage van de staatssecreta rissen. 's-GRAVENHAGE, 14 juni. Onmiddellijk nadat de verkie zingsdienst van het ANP de uitslag der verkiezingen voor de Tweede Kamer had vastgesteld, is van nacht getracht de mening te ver nemen van de voorzitters van ver schillende Tweede Kamerfracties. H. W. Tilanus De heer H. W. Tilanus, voorzitter van de C.H.-fractie en voorzitter van de C.H.U. wilde in het algemeen zeg gen, dat weer blijkt, dat ons volk erg constant is, al waren er wel enige ver schuivingen. De K.V.P. heeft geen heel grote vooruitgang geboekt, als men rekening houdt met de beide zetels van de K.N.P. De beide protestants-christelijke partijen zijn wat achteruitgegaan, de A.R. heeft wel een tik gekregen. Ge dacht was wel, dat de jonge minister Zijlstra zou trekken. De C.H. is weer terug op hetzelfde punt van voor dé oorlog en in 1946. De heer Tilanus vindt zulks jammer, maar is toch dankbaar, dat 8 pet. trouw is gebla-r ven. Van de V.V.D. werd gedacht, dat deze partij na de grote en kostbare reclame winst zou behalen, hetgeen niet het geval is geweest. „Dat de C. P. N. is teruggevallen, daar kan ik he lemaal niet over treuren, de S.G. ii gebleven, hetgeen te verwachten viel", zo zei hij. Sprekende over de door braak van de P. v. d. A. kan men niet zeggen, dat die erg groot is geweest. Dé artijen op confessionele grondslag ebben zich met kleine verschuivin gen gehandhaafd. Wel zou men kun nen zeggen, dat het ingrijpen van da materiële waarden in het volksleven meer betekent dan dat van de geeste lijke waarden. r'rof. Dr. J. Zijlstra In een kort commentaar voor dé N.C.R.V. noemde de anti-revolutio naire lijstaanvoerder, Prof. Dr. J. Zijl- stra, de uitslag volkomen duidelijk en voor de anti-revolutionairen zeer te leurstellend. De grote winst is naar dé Partij van de Arbeid gegaan of betej? gezegd: in feite naar haar lijsttrekker. Dr. Drees. Prof. Zijlstra onderstreepté evenwel met klem kracht uit deze te leurstelling te willen putten voor dé grote en zware taak, welke de anti revolutionairen thans wacht, namelijk om ons volk duidelijk te maken dat dé christelijke partijformatie de enig juis te is en van het grootste belang vooï de toekomst en het welzijn van heel het Nederlandse volk! Prof. Mr. P. Oud Prof. mr. P. J. Oud, voorzitter van de fractie van de V.V.D. en voorzit ter der partij, verklaarde „reuze tevreden" te zijn over de uitslag. Hij zei wel gehoopt te hebben op de tien de zetel, „maar als u ziet wat de A.R. en de C.H. kwijt zijn, terwijl er een stroom is gegaan naar de beide grote partijen, dan heeft de V.V.D. als een rots in de branding gestaan. Ik vind het prachtig." Eraan herinnerend, dat hij destijds over de derde macht heeft gesproken, zei hij nog: „Misschien zullen de he ren van de A.R. en de C.H. zich wel eens achter de oren krabben. Na de oorlog had de V.V.D. zes zetels en de A.R. dertien. Dat was een verschil van zeven, nu is het verschil nog maar één". Kieskringen Middelburg Vlissingen Goes Zierikzee Totalen A ar:tal geldige Katholieke Partij van Anti-Rev. Chr. Hist. Vrijheid en Comm. Partij Staatk. Geref. Pol. Nat. Ned. Wei Midd. Div. stemmen Volkspartij de Arbeid Partij Unie Democratie Nederland Geref. Partij Verbond Unie Opp. ter partij par 1952 Unie tijen 1956 1952 1956 1952 1956 1952 1956 1956 1952 1956 1952 1956 1952 1956 1952 1956 1952 1956 1956 1952 1952 1952 20626 20556 1182 943 6975 6103 4693 4827 3460 3491 1700 1676 130 250 2210 2181 188 198 48 40 143 572 172 23005 21840 2114 1073 10453 8755 3248 3371 3718 3597 1694 1319 395 590 1157 1133 76 51 79 71 173 1045 133 33324 32978 5633 5173 9018 7043 4325 4679 7546 7630 2543 2187 87 132 3937 3854 81 86 84 70 362 1682 150 13560 13826 686 513 5224 4773 2234 2481 1828 1854 2083 2187 71 48 1341 1382 48 60 20 25 50 439 39 15018 14795 5137 4571 5241 4720 898 1031 1377 1415 2043 2123 66 95 176 184 29 28 23 29 213 332 83 33328 31869 16643 14386 7946 7385 2226 2355 2988 3026 1307 1571 100 130 1178 1286 806 905 49 87 598 175 52 13569 13725 487 455 3922 3171 1880 1954 2550 2571 951 959 32 36 3659 4132 14 9 30 44 39 366 33 152430 149589 31882 27714 48779 41950 19504 20698 23467 23584 12321 12022 880 1281 13656 14152 1242 1337 333 366 1578 4611 662 Mr. J. W. Burger De heer mr. J. A. W. Burger, voor zitter van de fractie van de P. v. d. A. in de Tweede Kamer, verklaarde verheugd te zijn over de uitslag. „Vooral ook zo voegde hij eraan toe omdat thans voor het eerst de Par tij van de Arbeid de grootste is en groter dan de samenstellende delen ooit zijn geweest". Uit de uitslag trok hij de conclusie, dat de jeugd in belangrijke mate op de P. v. d. A. heeft gestemd. Kenne lijk kan de jeugd de oude partijen niet toejuichen. Mr. Burger zeide de indruk te heb ben, „Dat in Limburg het fatsoen het heeft gewonnen". Hij zeide verder, dat het hem veel genoegen deed, „dat de onjuiste agi tatie van de V.V.D., als zou de gees telijke vrijheid in het geding zijn, geen effect heeft gehad". De heren Ds. P. Zandt en Prof. Mr. P. C. Romme waren niet meer tele fonisch te bereiken.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1956 | | pagina 1