Engelse Kerk te Middelburg is fraai gerestaureerd DOUWE EGBERTS ORCAM de pittige zware shag! Dulles pleit voor „nieuwe houding" tegenover Azië N.C.G.Y. gal lustrumdemonstratie voor N. C. R.V.-televisie UIT DE KERKEN c^rste jeugddienst op Pasen DOUW®. EGBERTS Zeeuwse Wandelingen- Twee Geref. predikanten promoveerden Er heerst graot verlangen naar ontwapening Caricaturen in tuin van Sowjet-ambassade Uitstekend verzorgd programma Eens kloosterkapel en tapijtfabriek Maandag 26 maart 1956 ZEEUWSCH DAGBLAD pagina 5 ,nR PAf? HZK0SE 3S3333 Een poos geleden las ik ergens, dat van de kerken en torens van Zeeland meer dan de helft gerestaureerd is of dat men ermee bezig is. Niet altijd is deze restauratie nodig omdat het ge bouw door beschietingen of bom bardementen in de laatste oorlog schade heeft opgelopen. Dikwijls is er ook slijtage. Daarbij moeten we niet vergeten dat in de jaren van de oorlog en de erop volgende niets aan deze gebouwen gedaan is Om bij de kerken van Middelburg te blijven. De restauratie van de Nieuwe kerk en Koorkerk was nodig omdat ze op 17 mei 1940 verwoest waren; in 1953 zijn ze weer in gebruik genomen. Maar de Gasthuiskerk heeft niets van de oorlog te lijden gehad. Deze is gerestaureerd, omdat ze aan het ver slijten was; verleden jaar is ze klaar gekomen. Zo is het ook met de pas herstelde Engelse kerk, die wegens ouder domsgebreken een opknappertje no dig had. Want oud is het gebouwtje, vele honderden jaren. Het gerestau reerde kerkje wordt zaterdagmiddag a.s. officieel weer in gebruik geno men. Kloosterkapel Tussen 1471 en 1484 vestigden zich hier de Celiebroeders, een monniken orde, die zich vooral bezighield met het begraven der Middelburgse doden. Een soort middeleeuwse begrafenison derneming dus. Achter het stadhuis werd rond een binnenplaats een kloos ter gebouwd. Drie zijden ervan wer den ingenomen door de woningen der monniken, de zuidzijde werd hun ka pel, dezelfde die nu bekend staat als de Engelse kerk. Toen in 1574 Middelburg na een tweejarig beleg door de Geuzentroe- pen op de Spanjaarden veroverd werd, mochten de r.k. geestelijken de stad verlaten. Maar de Cellebroers bleven hier wonen, ze zetten hun werk ge woon voort. Hadden ze misschien de „nieuwe leer" aangenomen? Ongeveer een halve eeuw later kre gen ze er ander werk bij: het verzor gen van krankzinnigen, „simpele lie den". Daartoe werden er enkele ver- Het kerkzegel van de Engelse ge meente was een altaar met een aange stoken licht en een bijbel, waarop de woorden „Holy Bible. Het randschrift luidde: „let your light shine". Nu is het kerkje eigendom van de Ned. Herv. gemeente, die het wil ge bruiken voor jeugddiensten en als trouwkerk. Met zijn 125 a 150 zitplaat sen is het hiervoor uitstekend geschikt. De eerste jeugddienst in het herstel de gebouw wil men op de eerste Paas dag houden. Door de restauratie is er aan deze oude kapel nogal wat veranderd. De ingang is aan de zuidzijde op een an dere plaats dan vroeger. Ook de ramen zijn nu aan deze kant, terwijl de oude in de noordmuur zijn toegemetseld. Het koor (in het oosten) was voor heen consistorie en berghok met er bo ven het orgel uit 1761, vervaardigd door G. Stevens. Daar tegenover stond de preekstoel. Dit oude koor is nu bij de kerk getrokken en hier is de preek stoel geplaatst. L. v. W. f Dit is de zuidzijde van de Engelse kerk aan de Simpelhuisstraat met de nieuwe ramen en de nieuwe uitgang. Het woonhuis naast deze ingang is een deel van het oude klooster, later sim pelhuis en soephuis. Het bord met de woorden: ,,'t Simpelhuis" is nog boven de deur te zien. AMSTERDAM, 24 maart. Aan de Vrije Universiteit zijn vrijdagmiddag twee Geref. predikanten gepromo veerd tot doctor in de godgeleerdheid. In het Minerva-paviljoen verkreeg eerst Ds. A. Wind, missionair predi kant van de Geref. Kerken van Fries land-zuid, zijn doctorsbul uit handen zijn promotor Prof. Dr. F. W. Grosheide na verdediging van het proefschrift, getiteld „Leven en dood in het Evangelie van Johannes en in de serat dewarutji, met een electi- sche confrontatie". Als paranimfen fungeerden de heren Han Bin Kong, theologisch kandidaat aan de V.U. en Ds. K. L. F. Ie Grand van Palembang, die met verlof In ons land is. Even later promoveerde bij Prof. Dr. G. C. Berkouwer in hetzelfde ge bouw Ds. M. Feitsma, Geref. predikant te Oenkerk (Fr.) op een proefschrift, getiteld „Het theopaschitisme, een dogma-historische studie over de ont wikkeling van het theopaschitisch den ken". Hier stonden Drs. S. Feitsma uit Amsterdam en Adr. Lakerveld, resp. broer en zwager van Ds Feitsma de promovendus ter zijde. bouwingen aangebracht en had het klooster dus een andere bestemming gekregen. Simpelhuis De naam van het smalle straatje werd nu ook veranderd. De Cellebroersstraat is Simpelhuisstraatje geworden, een naam die het tot op dit ogenblik be houden heeft. Naast de nu gerestaureerde kerk staat nog een deel van het oude kloos ter, gebouwd van Zeeuwse moppen, dat nu dienst doet als woonhuis. Het slot van de deur heeft de vorm van 'n burcht. In de deur is een getralied kijkgat en erboven hangt een houten bord, dat met sierlijke krulletters de oude bestemming aangeeft: ,,'t Sim pelhuis". Tot in de Franse tijd heeft het ge bouw gediend als krankzinniggesticht. Door de reorganisatie der godshuizen is het simpelhuis opgeheven. Het vroegere Simpelhuis werd in 't vervolg (vanaf 1816) gebruikt voor soepkokerij. Arme mensen konden in het soephuis een pannetje eten gaan halen. Dank zij de weldadigheid van een rijke Middelburger werd deze „centrale keuken" in 1846 nog aan zienlijk uitgebreid. Een steen in het gebouw (aan de kant van de Wijn gaardstraat) herinnert hieraan: „Daniel Jacques de Supervilla overleden den 18 September 1846 Ten behoeve zijner verarmde stadgenootén" Hij was directeur van de in- en uit gaande rechten en accijnzen en stierf kinderloos. Des zomers woonde hij op het slot Ter Hooge. Tapijtfabriek Omstreeks dezelfde tijd dat de oude kloostergebouwen gebruikt werden tot verpleging van krankzinnigen, werd in de kapel een tapijtfabriek opgericht. Tussen 1590 en 1595 was uit Brussel hier komen wonen de tapijtwerker Jan da Maeght. In 1596 werd hij als poor ter ingeschreven. Een paar wandtapijten (gobelins) die hij vervaardigd heeft bestaan nog. Vóór 1940 hingen er zeven in de Sta tenzaal, toen de oorlog uitbrak waren te veilig opgeborgen en nu hangen er twee grote in de leeszaal van de Prov. Bibliotheek, terwijl de andere nog in restauratie zijn. Een paar van öeze gobelins zijn door Jan de Maeght Vervaardigd in zijn fabriek in de kloos terkapel van de Celiebroeders. Na zijn dood (1598) werd de zaak overgenomen door zijn zoon Hendrik en bij diens sterven vier jaar later door zijn tweede zoon Laurens. Een paar jaar is het stil geweest in de ka pel (1617-1621), toen Laurens de Maeght met machines en werklui naar Engeland verhuisd is. Maar hij is weer uggekomen en heeft de fabriek tot 1627 gedreven. Engelse kerk In 1629 werd de kapel afgestaan aan de Engelse gemeente te Middelburg, die er tot 1921 gebruik van heeft ge maakt. Toen is de gemeente opgehe ven. Voordien had zij de Gasthuis- kerk Vismarktkerk gebruikt). Toekomst behoort aan de onafhankelijkheid" WASHINGTON, 24 maart (Eeuter) Minister Dulles heeft gevraagd om een. „nieuwe houding" tegenover de verscheidenheid in ras en cultuur in Azië. In een verslag voor radio en televisie over zijn jongste reis door Azië, waarbij hij tien landen heeft bezocht, zei de minister, dat verschillen van ras en cultuur geen maatstaven zijn voor meerder- of minderwaardigheid. „De toekomst behoort aan onafhankelijkheid, niet aan overheersing, aan vrij heid en niet aan slavernij, aan verscheidenheid en niet aan gelijkvormigheid. Aanvaarding van dit feit zal tussen de Aziaten en ons een echte basis voor broederschap scheppen", aldus Dulles. De minister drpng ook aan op aan vaarding van het door Eisenhower in-' gediende program voor hulpverlening aan het buitenland. „Op grond van mijn reis", zei de minister, „ben ik meer dan ooit overtuigd van het be lang van dit program". Hij verklaarde, dat de Ver. Staten de vrije landen van Azië moeten hel pen. „Anders vallen zij in de klauwen van de machten van het despotisme", zo zei hij. De minister waarschuwde dat Formosa het gebied is waar de grootste dreiging voor een conflict in het Verre Oosten bestaat. Hij zei, dat in Azië „een oprecht ver langen naar vrede" heerst en dat men zich er daar van bewust is dat een mo derne oorlog met zijn grote verwoes tingen geen oplossing brengt voor welk probleem dan ook. VERTROUWEN Dulles gaf een uitgebreide uiteenzet ting van de houding der pas onafhan kelijk geworden Aziatische landen ten opzichte van de westelijke mogendhe den en gaf uiting aan zijn vertrouwen, dat deze landen in staat zullen zijn hun onafhankelijkheid te behouden. Hij zag een belangrijke taak voor Japan in het tot ontwikkeling helpen brengen van niet-communistische lan den in Azië. „Japan", zo zei hij, „is de enige Azia tische natie, die de weg naar industria lisatie heeft gevonden". In Azië had hij een groot verlangen naar ontwapening gevonden, in het bij zonder als het geld dat hierdoor zou worden bespaard, zou kunnen worden besteed voor hulp aan de economisch minder ontwikkelde gebieden. De minister verklaarde „bemoedi gend" van zijn reis te zijn terugge keerd. „Natuurlijk", zo zei hij, „vormt de Russische en Chinese economische taktiek een gevaar, maar een nog gro ter gevaar wordt gevormd door hun taktiek van het opwekken van haat tussen de vrije landen, doch ik ben van mening, dat de condities die wij ons zouden wensen in het gebied dat ik heb bezocht, zullen heersen als wij hierin slechts een ons waardig aandeel bijdragen". LONDEN, 24 maart (Reuter). De struiken van de Sowjet-ambassada in Londen werden in de nacht van vrij dag op zaterdag „viersierd" met cari caturen van Boelganln en Chroesjt- sjef. Dit geschiedde door jonge leden van de „nationale vereniging van Rus sische solidaristen", een vereniging van anti-communistische Russen. Volgens één van de „overvallers" hadden Sow- Jet-beambten van de beveiligingsdienst hen gedreigd met 20 jaar gevangenis straf als zij de demonstranten ooit in handen zouden krijgen. Dit wordt door de „Daily Mail" ge meld. Volgens het blad heeft de leider van de Russische veiligheidsdienst, Serof, gevraagd om 100 gewapende leden van de beveiligingsdienst in Groot-Brittan- nlë toe te laten voor de bescherming van Boelganln en Chroesjtsjer. Volgens een ander blad zullen de Sow- jet-leiders ongeveer 90 beschermers hebben. Vijftig hunner zullen dan een ter Britten zijn. De sneltrein Cairo-Aswas is onge veer 160 kilometer ten zuiden van Cairo uit de rails gelopen. Een woord voerder van het ministerie van binnen landse zaken zei dat er acht doden wa- Om door een ringetje te halen (Van een onzer verslagg„_. :ers). AMSTERDAM, 28 maart. De grote zaal van hotel Krasnapolsky in Am sterdam was bijna te klein om alle belangstellenden voor de sportdemonstra- tle van het Ned. Chr. Gymnasliekverbond te bevatten. Maar niet alleen de be zoekers in „Kras" konden deze avond genieten van het fleurige schouwspel, Op het scherm van 45.000 televisie-toestellen In Nederland was het program* ma n.l. van a tot z te volgen. Aangezien de zaal van Kras maar ruimte biedt - voor 1000 personen, hadden veel Chr. gymnastiekverenigingen in ons land clubavonden belegd, waarop do leden, dank zij een televisietoestel, de presta ties van him mede-N.C.G.V.-ers konden bewonderen. De Amsterdamse vereniging „Door eendracht verbonden" trad op deze sport-avond op als gastvrouwe. D.E.V., de oudste christelijke gymnastiekver eniging in Amsterdam, gaf aan het be- £o§ op, de kteine gemeente „De hemel heeft het kleen verkoren". Aldus luidt het opschrift boven een ar tikel over de kleine gemeente in het Doopsgezind Weekblad. We lezen daar: Ziehier tevens de lofzang op de kleine gemeente. Hier liggen nog kansen voor de echte gemeente. Ja, ik zal niet Idealiseren en ik weet heel goed, dat ook hier -vele onvolmaaktheden kunnen zijn. Maar hier is toch veel wat men in groter verband geheel mist. Het zou afschuwelijk zijn, als wij deze kleine en kleinste gemeenten moesten missen, als we dit echte en goe de, wat het verleden ons overleverde, moesten prijsgeven, omdat de bestaans mogelijkheid gaat ontbreken, om mate. riële redenen dus. Moet, wat voor de ei gen leden te zwaar, ja inderdaad ondoen lijk is, door de hele doopsgezinde broe derschap worden overgenomen? Of kan samenwerking met een zustergemeentc uitwerken wat elk van beide niet kan 'volbrengen? Zulke gemeenten moeten blijven be staan, zij moeten bewaard blijven voor verval door vacature en consulentschap, Zij verdienen een eigen herder, ook al zouden zij hem met een ander moeten delen. Waar de grens van eigen mogelijk heden en inspanning ls bereikt, moet langs andere weg een oplossing komen. Onze broederschap kan hen niet missen. S>. G. G. G. eti de, geïefj-. keJib Prof. Dr. F. W. Grosheide heeft in Be lijden en Beleven, een in Geref. kring verschijnend weekblad over de oecume nische beweging geschreven. Hij gaat de diverse oecumenische „organisaties" na en zegt dan van de International Council of Christian Churches: Daar is de Internationale Raad van Kerken. Het valt mij moeilijk daarover iets te schrijven. Onze synode zond naar de laatste algemene vergadering van die raad een waarnemer. Ik heb het verslag van die waarnemer niet gehoord of ge lezen. Het heeft in elk geval niet geleid tot een synodebesluit, dat inhield aan sluiting. Ik heb zelf het grootste deel van de destijds te Amsterdam gehouden ver gadering bijgewoond. Ik voelde mij er niet thuis. Het was mij alles te negatief. Men ging na wat de Wereldraad deed of doen zou, om dan precies het tegenover- gestelde te zeggen of te doen. Men ver, gaderde, waar de Wereldraad vergaderen zou en zo verder. Ik kom daar niet mee klaar. Het positieve getuigenis, het han delen ls mij tot dusver te weinig geweest. Wij zullen moeten afwachten. Bidden, ui de QcehJk, Eén van de dingen, die een protestant altijd ergeren als hjj een roomse kerk binnengaat is het slordig en haastig bid den. Dat men ook in de r.k. kerk dit af raffelen der gebeden wel als een kwaad ziet, blijkt uit hetgeen Wij lazen in Credo, orgaan van het bisdom Roermond. Het vólgt bier: Dat vele niet-kathoiieken ons in menig opzicht niet begrijpen, isbegrijpelijk. Dat ze deze dingen afkeuren, omdat zij ze niet begrijpen, is ook begrijpelijk. Maar dat wij sommige dingen niet ver anderen, waarvan we weten dat anders denkenden er ergernis aan moeten nemen, dat is niet begrijpelijk. Eén van de dingen, waaraan de niet- katholiek zich ergert, ls de wijze waarop wij vaak samen-bidden. Luister er nu zelf eens naarl Als ge dat hoort door de radio, zijt ge er'verlegen mee. Het lijkt wei een bende brommende beesten (ver geef het lelijke beeld, de waarheid is de waarheid) die grommen en knorren! Het is een zee van dooreen klotsende gelui den. Het lijkt op niets. Waarom toch niet anders? Waarom toch niet schoon? Pius X heeft het zo mooi gezegd: „Ik wil dat mijn volk In schoon heid bidt". We maken ons terecht moe om goed te zingen ter ere Gods, waarom dan niet een beetje ijver en toeleg om schoon te bidden? Zouden we tóch niet eens proberen? SD.e pioimen De dichter-predikant, Ds. W. Barnard, wijdt in het weekblad De Hervormde Kerk een artikel aan de psalmen, die hij het hart van de bijbel noemt. Wfj lezen bU hem deze kenschetsing: Wanneer men de bijbel precies in. het midden opslaat, dan komt men in 't boek der psalmen terecht. Dat leerde ik al op de zondagsschool. Pas veel later zou ik gaan begrijpen, dat het meer dan alleen maar een (wetensW) aardigheid Was. Het was namelijk ook een waarheid. De psalmen zijn het hart van de bijbel. Dat wil zeggen dat in de kern van de heilige schrift niet de stem van God maar die van de mensen weerklinkt. Want menselijk zijn de psalmen in hoge mate. Er wordt in gekermd en gebeden, gejubeld met haast overslaande stem en gescholden, gezegend en vervloekt. De mystieke geest uit zich in deze liederen, maar ook de brave borst die niet méér najaagt dan een eerlijk bestaan onder Gods hemel. Hofpoëzie valt te beluiste ren, maar ook het leerdicht, de murmel- zang der litanie en het triomflied van een processie. Er is in de psalmen soms iets fanfare-achtigs en soms iets van een strijkkwartet, .het schettert en het schalt, maar ook mijmert en neuriet het. Sommige psalmen zijn als een boom met lispelende bladeren. Anderen lijken op een volière. Een enkele psalm schijnt geschreven voor begeleiding op de mond harmonica, andere zou men moeten be waren tot de bazuinen van het jongste oordeel beschikbaar zijn. Heel het er varingsleven van de mens en alle inzicht dat voor hem is weggelegd, vindt men samengevoegd in dat boek met honderd en vijftig gedichten. O&eAanunatyau Enige weken geleden namen we in deze rubriek de visie over van Ds. A. K. Straatsma inzake de passiespelen in Te- gelen en Oberammergau. Nu schrijft ook Ds. Chr. J. Gall hierover en wel in de (hervormde) 's-Gravenhaagse Kerkbode. Hij vat zijn bezwaren aldus samen: Oberammergau en de kruisweg dragen veel meer het risico dat wij meer aan óns lijden denken dan aan Christus' lijden. En het ergste is, dit gaat zo argeloos, dat we er zelf totaal geen erg In hebben. Jezus zelf heeft tijdens Zijn kruisgang een dergelijke navolging reeds afgewe zen. De vrouwen van Jeruzalem moeten niet om Hem wenen. Laat ze dat maar over zichzelf en over hun kinderen doen. Christus vraagt geen mede-lijden, Hij vraagt om geloof in het grote offer, dat Hij bracht, Daarom kunnen wij Oberammergau niet appreciëren. Met hoeveel devotie het lijdensspel ook wordt opgevoerd! Golgo tha is geen tragedie. Daarom mogen wij niet meedoen met het op deze weg volgen van de kruisweg. We gaan daardoor Christus' lijden bena deren vanuit eigen lijden en we zien ons eigen lijden in het verlengde van Chris tus' lijden. En daarmee gaan we aan het ware kruis voorbij. Golgotha is geen schoon spel aan de Evangeliën ontleend en het is evenmin een kruisweg, waarop ons medelijden wordt gewekt. Wie iuUteAi eh, no-y Ds. G. Meynen van Hilversum vraagt zich in het Centraal Weekblad van de Geref. Kerken af, waarom de z.g. vroeg- doop zo weinig meer wordt toegepast, terwijl de predikanten deze doorgaans tooh aanprijzen en zelf het voorbeeld ge ven. Het antwoord van Ds. Meynen vindt u hier: Men luistert niet meer! Wil een dommee vroeg laten dopen dat moet hij weten, wij doen het anders. Als dat zijn opvatting is, dat hij die houde, wij houden de onze. Van luisteren naar en gehoorzamen aan komt niets meer terecht. Maar ligt dat eerlijk gezegd ook niet een beetje in de lijn van onze dagen? Wie luistert er nu nog wèl? Wie bekommert zich wèl om hetgeen gezegd wordt op kerkelijk terrein? Men krijgt soms het gevoel dat er ge preekt en gesproken kan worden wat wil, maar er verandert niets! Moeten wij er ons ovér verwonderen dat gemeenteleden niet meer naar ons luisteren? We luisteren immers zelf ook niet! Synodes spreken: kerkeraden luis teren niet! Synodes geven adviezen: ker keraden storen er zich niet aan. Synodes schrijven collecten voor; kerken houden ze niet; Zal men dan verwachten dat ge meenteleden zeggen: de kerkeraad advi seert zo en zo, goed, dan doen we het ook zo? Zal men dan verwachten dat de kerk gangers zeggen: de dominee zei het zó op de catechisatie, welnu, dan doen wij het ook zo? Als er één ding nodig is voor onze da- gin van de uitzending een vlotte eij goed afgewerkte uitvoering ter gele' genheid van haar 35-jarig bestaan. Na de pauZe traden zes clubs voo? het voetlicht. De uitverkorenen vdbr dé vijfde. N.C.G.V.-televisie-uitzending wal ren: D.O.K. (Schiedam), A.C.G.V. (Arn hem), Excelsior (Delft), D.E.V. (Am sterdam), D.E.S. (Apeldoorn) en „Oran je Nassau" (Amsterdam). Evenals vorige malen stond de de monstratie weer onder leiding van d» heer H. H. Dolleman, secretaris van de Bonds Technische Commissie, terwijl Dick van Bommel de regie had. Nadat de laatste tonen van het doop iedereen uit volle borst meegezongen Bondslied waren verklonken, voerden de meisjes van het jubilerende D.E.V. een onberispelijke vrije 'oefening uit. Een van de beste nummers van dn avond was wel dat van de dames van D.O.K. In fleurige rode en witte jur ken voerden zjj een bewegüigskoor ui* op de maten van Tsjaikowski's Slavi sche mars. Het applaus voor de A.C.G.V.-jon- gens, die van links naar rechts door de aether roldèn, was zeker niet min der hartelijk dan het handgeklap en voetgestamp voor de dames van D.E.S., dié een .allercharmahtste hoepeloefening toonden. REUZENZWAAI: De ringoefening van de N.C.G.V. da- mes-keurploeg was werkelijk dm „door een ringetje te halen", maar van dezo dames had niemajid ook maar Iets an ders verwacht. De reuzenzwaai op Ja rekstok, die Theo Bakker van de he- renkeurploeg maakte, deed velen da koude rillingen over de rug lopen, maar toen hfl ongedeerd op de mat stond, viel hem een ware ovatie ten deel. Excelsior uit Delft vierde haar eer ste lustrum voor de televisie. Excelsior is n.l. de enige club die voor de vijfde maal aan de televisie-demonstratie meewerkte. Al met al hoeven de 170 medewer kers en medewerksters aan de tele visie-avond zich niet te schamen voor hun duizenden toeschouwers, want het programma dat zij boden was in één wooi'd af. Tot de toeschouwers in de zaal Be hoorden o.a. ook Mr. A. B. Roosjen, J. Nieuwenhuis (vertegenwoordiger van de minister van O., K. en W.) en de Bondsvoorzitter, de heer A. F. den Boeft. Bg Kon. besluit is thans bepaald, dat de wet, houdende bepalingen met be trekking' tot de verbranding, de balse- gen dan is het een klein beetje gehoor- ming en de schouwing van lijken, in zaamheid en een klein beetje een open oor en een klein beetje een volgzaam hart. Dat zal heel het kerkelijk leven ten goede komen. werking zal treden met ingang van 1 april a.s. Tegelijk is verschenen het crematorium-besluit', dat eveneens op genoemde datum in werking treedt. Ingezonden Mededeling (Adv.)

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1956 | | pagina 5