1
Officier van Justitie, Sunario, blijft bij
zijn eis: DE DOODSTRAF
Ned. regering geschokt door
houding van de Am. minister
Minister SuurhoH verzekerd van
Rooms-Rode steun
Zaak Jungschlseger voortgezet
Eind april zal rechter Maengkom
zijn uitspraak doen
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Dupliek van mevr. Bouman
op vrijdag 13 april
Het manifest der
zeven
Reeds meer dan 65000
adhesibetuigingen
Nederlands-Indonesische toenadering
bemoeilijkt
Schouten: „Tweeslachtigheid van meerderheid
een doodsteek in hun argumentatie'
Uitkering ineens aan
overheidspersoneel
Auto-ongeval eist
twee doden en zwaar
gewonde
Hoofdkantoor: Goes, fc. Vorststr. f0,
Telefoon 2438 (b.g.g. voor redactio
8987, voor adm. 2970), Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noori-
atraat 35. TeL 2009, Tel. redactie 2347
en 3162; Vlissingen: Nieuwstraat 68,
Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0.47 per week,
f 2.p. maand, 5.85 per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord
Zeeuwsch Dagblad
Merkwaardige drieling
in Brabant
(Zie pagina 8) j
11e Jaargang No. 3354
Wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. J. J. de Jong - Directeur: Jacq de Smit Vrijdag 23 maart 1956
Op- en ondergang van zon en maan:
Zaterdag: Zon op 6.34 u., onder 19.00
u. Maan op 16.52 u., onder 5.14 u.
Hoogwater zaterdag 24 maart:
Vlissingen: 0.02 u. 1.75 m., 12.34 u. 2.00
m. Terneuzen: 0.33 u. 1.91 m., 13.03 u.
2.16 m. Wemeldinge: 1.48 u. 1.58 m.,
14.16 u. 1.84 m. Zierikzee: 1.29 u. 1.35
m., 14.04 u. 1.60 m.
DJAKARTA, 23 maart Donderdag is de behandeling van de
zaak-Jungschlaeger voor het landgerecht te Djakarta voortgezet. In
zijn repliek persisteerde de officier van justitie, Sunario, bij zijn eis
tot doodstraf.
Rechter Maengkom zal waarschijnlijk eind april uitspraak doen.
Er was vrij veel publiek, maar het bleef rustig.
Sunario zei, dat de eis tot doodstraf hoog was in vergelijking met
de vonnissen in de zaken van Sultan Hamid en Andi Aziz, maar hun
acties hadden niet zoveel doden tot gevolg als de acties, die geleid
werden door beklaagde, waarbij honderden en duizenden omkwa
men.
Hij heeft daartoe niet geaarzeld gro
te beloningen te beloven. Het resul
taat: ter zitting hebben o.a. Baden
en Ulmer hun bekentenissen inge
trokken.
Voordat Mr. Bouman dit kwalijke
werk had voltooid, hebben wij maat
regelen genomen en een onderzoek te
gen hem ingesteld, aldus Soenarjo,
maar voordat hij voor de rechter kon
worden gebracht om zijn daden te ver
antwoorden is hij per KPM naar Sin
gapore gevlucht.
Hieruit blijkt, dat iemand zelfs zon
der stukken van een officiële instantie
op geheime wijze Indonesië kan verla
ten. En als hij eruit kan komen, kan
hij er zeker op dezelfde manier weer
inkomen.
Maastrichtse getuigen
Over de opmerkingen van Mevrouw
Bouman over het verblijf van beklaag-
Hij begon zijn repliek met de mede
deling, dat hij een wijziging in de ten
lastelegging wilde aanbrengen, name
lijk de toevoeging van de woorden
„met opzet". Mevrouw Bouman had
hiertegen bezwaren.
De rechter besliste, dat zij die in
haar dupliek ter sprake zou moeten
brengen.
De officier van justitie betoogde, dat
de verklaringen van overste Sutoko,
van de politie te Djambi en van De
Bont (van de luchtmacht) dat hun
geen subversieve acties gebleken wa
ren, niet willen zeggen, dat er geen
subversieve acties gepleegd zijn.
Arrest van 1926
Hij bestreed de stelling van de ver
dediging, dat verklaringen van horen
zeggen geen bewijskracht hadden aan
de hand van een arrest van de Hoge
Raad in 1926, dat zulke verklaringen
dienstig zijn als middel tot bevestiging
van de overtuiging ran de rechter.
Verder bestreed hij, dat één ge
tuige géén getuige is aan de hand
van een betoog van prof. Van Bem
in Hen en het herziene inlands regle
ment, dat de onderlinge samenhang
van verklaringen van zulke getui
gen tot het staven van een bepaald
feit strekt.
Creen geheim
Ten aanzien van de getuigen a de
charge zei hij, dat het geen geheim
was, dat vele Nederlanders er niet mee
ingenomen waren, dat Indonesië een
vrij geordend land zou worden. Daar
om werden subversieve acties ge
pleegd. Het is het belang van die Ne
derlanders, dat deze acties onbekend
blijven en daarom is alles in het werk
gesteld om de bewijzen te niet te doen
Hij bestreed de stelling, dat men niei
in het geheim Indonesië kan verlate:
door te herinneren aan het illegaa
vertrek van een tot gevangenisstra
veroordeelde Nederlander nog in No
vember van het vorig jaar.
Op vrijdag 13 april zal mevrouw
Bouman haar dupliek houden.
In antwoord op hetgeen mevrouw
Bouman had aangevoerd tegen de be
trouwbaarheid van de verklaringen
van getuigen a charge, zei Soenarjo:
„Men kan zich goed herinneren
wat er is gebeurd, maar niet meer
wanneer". Hij voegde hieraan toe,
geen redenen te zien om minder ver
trouwen in Manoch en" Harris te stel
len, omdat zij hun verklaringen tij
dens de zitting hadden gewijzigd.
List
De officier van justitie noemde het
voortst een vaststaand feit, dat be
klaagde Indonesië weer kon binnenko
men met een dienstpaspoort, nadat de
Indonesische regering hem een visum
had geweigerd. Maar toen is er een
list gezocht, aldus Soenarjo.
De repliek van Sunari besloeg 26 ge
tikte pagina's. Onder de vele belang
stellenden waren studenten van de po-
litie-academie. De zitting werd voorts
bijgewoond door twee Amerikaanse
journalisten, een van Time and Life en
een van de New York Times.
Mr. Bouman in overtreding
Over de eerste verdediger, Mr.
Bouman zegt Soenarjo: „Hij heeft
alles op alles gezet om de bewijzen
in deze subversieve zaak te ontze
nuwen. Hij heeft hard gewerkt, met
overtreding van de geldende regels,
om in contact te komen met Neder
landers die in hgchtenis verkeerden.
de in Nederland in een bepaalde perio
de merkte de officier van justitie op,
dat de immigratiedienst en de politie
in 1955 heel wat beter werkten dan in
1950, toen de leiding ervan nog in han
den was van Nederlanders.
„Men kan dus begrijpen, dat be
klaagde tussen mei 1950 en januari
1951 in Nederland kon zijn en ook op
enige plaatsen in Indonesië, zoals de
getuigen hebben verklaard".
(vervolg op pag. 3)
's-GRAVENHAGE, 22 maart. Naar
wfj vernemen heeft het aantal adhe
siebetuigingen aan het manifest der
zeven ten behoeve van Leon Jung-
schlaeger, thans de 65.000 gepasseerd.
Behalve vele bewijzen van instem
ming uit Aruba en Curasao komen de
ze thans ook uit Zweden binnen, waar
een actie-comité onder Nederlanders
adhesiebetuigingen verzamelt.
In de gemeente Dantumadeel (Fr.)
zijn in drie dagen tijd 3525 handteke
ningen verzameld, welke door de bur
gemeester aan het actie-comité zijn
toegestuurd.
Een groep jeugdige banketbakkers
(en banketbaksters) gefotografeerd
tijdens hun examen.
Zelfs in dit specifiek mannelijk be
roep verschijnen thans de eerste
„Eva's" en het moet ons van het
hart: de hoge muts staat voortref
felijk; het uiterlijk van hun bak
sels bekoort niet minder. Als U
echter een van hun roomhoorntjes
wilt proeven zult U naar West-
Berljjn moeten gaan.
HEERENVEEN, 22 maart Het
staat thans wel vast, dat het eer
ste kievitsei dit jaar maandag
morgen 19 maart door de 50-ja
rige boer De Vries en zijn 22-ja-
rige zoon Sytse te Rottergaast is
gevonden. Het waren zelfs twee
eieren in een nest, dat de boer en
zijn zoon ontdekten, toen zij bezig
waren het land te bemesten.
Zij hebben er niet bij stil gestaan,
dat dit wel eens het eerste ei kon
zijn en bovendien zijn het men
sen, die geen enkele behoefte aan
publiciteit hebben. Dat is dan ook
de reden, dat de eieren niet aan
de Koningin zijn aangeboden. De
vinders hebben de beide eieren
des avonds naar een goede kermis
in Heerenveen gebracht.
De Italiaanse linkse socialisten, die
sedert de oorlog nauw verbonden zijn
met de communisten, willen niet mee
doen aan de „posthume veroordeling
van Stalin", zoals die nu gaande is.
Tijdens het bezoek aan de elekrti-
sche centrale in Stafford kreeg mi
nister Malenkof een schok: twee
meisjes vroegen hem om zijn hand
tekening en terwijl hij vriende
lijk aan dit verzoek gehoor gaf
kreeg hij plotseling links en rechts
een dikke pakkerd als dank. Zelfs
Malenkof was hier even beduusd
van men zou haast vergeten, dat
er een ijzeren gordijn bestaat
Bezoek van Dulles aan Indonesië
(Van onze parlementsredactie).
DEN HAAG, 22 maart „De regering acht de uitlatingen van de
minister van buitenlandse zaken van Amerika, John Foster Dulles, tij
dens zijn bezoek aan Indonesië, evenals het geheel voorbijgaan aan de
anti-Nederlandse gedragingen van de Indonesische regering niet in
overeenstemming met de bondgenootschappelijke verhouding van de
Verenigde Staten tot Nederland". Dit heeft de minister zonder porte
feuille, Mr. Luns, hedenmiddag in de Tweede Kamer meegedeeld in
antwoord op vragen van Prof. Romme (KV.P).
De bewindsman bevestigde, dat Dul
les in Djakarta heeft gezegd, dat er
een sterke overeenkomst valt waar te
nemen ten aanzien van de ontwikke
ling van de V,S. en Indonesië van ko
lonie tot onafhankelijke staat. Verder
heeft Dulles op een persconferentie
verklaard onder de indruk te zijn ge
komen van het „bewonderenswaardig
patriotisme" en de „wijsheid" van de
Indonesische leiders.
Dulles heeft zich niet willen uit
spreken over het proces-Jungschlae-
ger en de eenzijdige opzegging door
Indonesië van de Nederlands-Indone
sische Unie.
GESCHOKT.
Minister Luns zei, dat de regering
verwacht had, dat de Amerikaanse be
windsman, die volledig op de hoogte
was van de moeilijkheden tussen Ne
derland en Indonesië en van de tege
moetkomende houding van Nederland,
te Djakarta althans getracht zou heb
ben een matigende invloed uit te oefe
nen. Ze is geschokt en teleurgesteld,
DE BILT ZEGT:
Zuidelijke wind
DE BILT, 23 maart. In de loop
van de dag dag van het zuiden uit toe
nemende bewolking met later enige re
gen. Matige tot vrij krachtige zuide
lijke wind. Weinig verandering in tem
peratuur. i
Dedai over ouderdomsverzekering
(Van onze parlementaire redacteur).
DEN HAAG. 22 maart De laatste ronde van het debat over de
ouderdomswet is uitgelopen op een parlementair steekspel van groot
formaat. Minister Suurhoff die de vorige dagen een zo'n milde houding
heeft aangenomen tegen amendementen van de rooms-rode kant, werd
gisteren daarvoor „beloond" met een steun door dik en dun van de
twee grote fracties toen het ging om de moeilijke kwestie van de aan
passing van de pensioenen aan het bodempensioen. De bewindsman
had tijdens het binnenskamers overleg het „onaanvaardbaar" laten
klinken. De heer Romme en de socialisten spijkerde dit „onaanvaard
baar" zo hard vast, dat de andere fracties in de Kamer voor een uiterst
moeilijke beslissing kwamen te staan.
De minister sprak het „onaanvaard- helft van het bodempensioen verkort
baar" uit tegen het amendement Van
Leeuwen (Lib.) om in ieder geval de
reeds ingegane pensioenen van aan
passing te vrijwaren. Ook was onaan
vaardbaar dat er tegen de aanpassings
artikelen gestemd zou worden. Een ge
dachte, waarvoor de heer Stapelkamp
(A.R.) zich heeft uitgesproken. Het
amendement De Kort (K.V.P.) kon
evenmin genade vinden bij minister
Suurhoff. Het kwam er op neer, dat
bij 40 dienstjaren niet meer dan de
kan worden. Om niet het wetsontwerp
in gevaar te brengen, deed de bewinds
man de suggestie aan de hand om het
amendement De Kort als volgt te wij
zigen: Het percentage van 1% pCt
wordt verhoogd tot 1)4 pCt, zodat de
vermindering van de ouderdomsuitke-
ring bü 40 dienstjaren 60 pCt kan be
dragen. Zo lagen de kaarten toen het
debat gistermiddag werd hervat. Frac
tie-voorzitters Romme, Schouten, Oud,
Burger en Wagenaar kwamen in het
I geweer. Directe aanleiding daartoe was
het standpunt van de heren Van Leeu
wen en Oud (Lib.). Het liberale amen
dement van de reeds ingediende pen
sioenen werd gehandhaafd ook al
sprak de minister het „onaanvaard
baar" uit.
Het was een gevaarlijk spel: Wilde
de V.V.D. riskeren, dat door een even'
tueel aannemen van het amendement
het gehele wetsontwerp van de tafel
zou verdwijnen?
Minister Suurhoff zeide dat er
dan een einde zou komen aan zijn
ministeriële loopbaan.
Maar de heer Oud nam dit niet zo
ernstig. Ook al verdwijnt de minister
dan kan de Kamer toch haar zin door
zetten. Er zal heus wel een bodempen'
sioen komen.
SERIEUS?
Prof. Romme begreep niets van dit
betoog. Naar zijn mening komt het
standpunt van de heer Oud er op neer
dat de regering niet serieus wordt ge
nomen. De regering zegt wel: onaan
vaardbaar, maar de heer Oud gelooft
hét niet. Als de bewindsman onaan
vaardbaar zegt dan geloof ik dit. En
dan zeg ik niet tegen de minister ver
tel dit nog eens een keer of vijf".
Ongetwijfeld werd minister Suur
hoff het slechtst gesteund door de
socialistische fractie-voorzitter, Mr.
Burger, die in zijn redevoering kwam
vertellen, dat de aanpassingsmoge
lijkheid eigenlijk helemaal niet be
langrijk was.
SCHOUTEN GEPRIKKELD.
Minister Suurhoff verklaarde nog
eens uitdrukkelijk niets te voelen voor
de suggestie van de heer Stapelkamp
om de aanpassingsmogelijkheid aan
het bedrijfsleven over te laten. De heer
dat door deze publieke uitlatingen de
heer Dulles de indruk heeft gewekt als
zou de Amerikaanse regering het op
treden van de Indonesische regering
tegenover Nederland en het eenzijdig
verbreken van plechtig gesloten ver
dragen billijken. In plaats van een bij
drage te leveren tot een Nederlands-
Indonesische toenadering, heeft Dulles
een zodanige toenadering, naar ge
vreesd moet worden, slechts bemoei
lijkt.
Naar aanleiding hiervan heeft de re
gering zo wei te Washington als bij de
Amerikaanse ambassadeur te Den Haag
haar diepe teleurstelling over de uit
latingen kenbaar gemaakt. De rege
ring meent in de bestaande bondge
nootschappelijke verhouding begrip en
sympathie van de V.S. te mogen ver
wachten voor essentiële Nederlandse
belangen, zowel in als buiten Europa.
Amerika heeft nog geen commen
taar gegeven op de Nederlandse pro
testen. Reacties van andere landen
op de aantasting door Indonesië van
de internationale rechtsorde, zijn wel
bekend, maar droegen geen officieel
karakter.
Er is een verhoging van de radio-ac
tiviteit boven Japan geconstateerd, die
volgens Japanse geleerden een gevolg
is van recente atoomontploffingen in
Siberië.
Stapelkamp kreeg krachtige bijstand
van de heer Schouten. Deze hield een
betoog waarin hij minister Suurhoff
minder schuldig noemde dan de socia
listen en katholieken.
Maar het prikkelde de heer Schou
ten bijzonder dat de rooms-rode
meerderheid uit twee vaatjes tapte.
Enerzijds aanvaard deze meerderheid
de aanpassingsmogelijkheid omdat
zij vertrouwen heeft in het bestuur
van de bedrijfspensioenfondsen. Maar
anderzijds ondergraaft zü dit ver
trouwen door amendementen in te
dienen waardoor deze aanpassing
toch weer wettelijk aan banden
wordt gelegd. Deze tweeslachtigheid
noemde de heer Schouten de doods
steek in de rooms-rode argumen
tatie.
20 pCt WORDT NIET GEKORT.
De stemmingen over de amendemen
ten en het wetsontwerp zijn tot heden
uitgesteld. Een amendement werd voor
dit grote debat z.h.s. aangenomen.
Daardoor wordt nu vastgelegd dat in
ieder geval onder geen enkele omstan
digheid een bedrag dat neerkomt van
het bodempensioen op het particuliere
pensioen gekort mag worden. Dat be
tekent dat op de part. pensioenen voor
jehuwden in ieder geval een bedrag
comt van 268 gulden en voor onge-
huwden van 161 gulden.
DEN HAAG, 22 maart Het Minis
terie van Binnenlandse Zaken deelt
mede:
In de centrale commissie voor geor
ganiseerd overleg in ambtenarenzaken
is overeenstemming bereikt over een
uitkering ineens over het jaar 1955 van
3 pCt, te verlenen aan alle ambtena
ren en arbeidscontrai'ctanten, die op
1 mei 1956 in dienst zjjn. Deze uitke
ring zal gelijk worden uitbetaald met
de vakantie-uitkering, welke verhoogd
wordt tot 4 pCt van het maandsalaris
voor elke maand, waarover in het
daarvoor geldende berekeningstijdvak
bezoldiging is genoten.
Gepensioneerde ambtenaren die in
1955 of later met pensioen gingen, krij
gen de uitkering van 3 pCt naar even
redigheid van het aantal maanden, dat
in 1955 nog dienst is gedaan.
Overeenstemming werd tevens be
reikt over de volgende voorstellen: toe
passing van de toelage-regeling voor
onregelmatige dienst bij de P.T.T., ver
hoging van het zogenaamde „smarte-
geld" van 6 tot 13 weken bezoldiging,
ontwerp besluit tot wijziging van dé
salarisregeling voor het onderwijzend
personeel bü het uitgebreid lager on
derwas.
De centrale commissie heeft tevens
aan de ministerraad het voorstel ge
daan voor de vaststelling van het be
drag der interim-regeling ziektekosten
rükspersoneel 1956.
PARIJS, 22 maart. Volgens don
derdag te Algiers ontvangen berichten
hebben Franse troepen in Algerië
woensdag 95 opstandelingen gedood.
Voorts kwamen zeven militairen en ne
gentien burgers om het leven.
Een bende van honderd rebellen
deed een aanval op een dorpsmarkt
nabü Setif, 300 km ten oosten van Al
giers, waarbü een inheemse leider, drie
andere Mohammedanen en een Europe
aan werden vermoord.
Bloedige strijd in Tunesië
TUNIS, 22 maart. De Franse troe
pen die reeds tien dagen in Zuid-Tune-
sië een bende van circa 200 opstande
lingen achtervolgen, hebben donderdag
70 rebellen gedood. Woensdag sneuvel
den 16 opstandelingen.
De bendeleden, die achtervolgd wor
den door circa 4000 man Franse troe
pen, worden bestookt door jachtvlieg
tuigen en artillerie. De gevechten van
donderdag waren de bloedigste van da
afgelopen drie jaar.
Egyptisch-Israëlisch
grensincident
GAZA, 22 maart. Van Egyptische
zijde is donderdag gemeld, dat een
Egyptische vooruitgeschoven stelling
te Chan Joenes een gevecht van twin
tig minuten heeft geleverd met een Is
raëlische patrouille, die de wapenstil
standsgrens had overschreden en enke
le honderden meters in de strook Gaza
was doorgedrongen.
ELBURG, 22 maart. Vanmorgen
is op de rüksstraatweg tussen Elburg
en Doornspyk een auto-ongeval ge
beurd, dat aan twee personen het leven
heeft gekost en waarbij een derde
zwaar gewond werd.
Bü het passeren met een te grote
snelheid van een andere wagen, reed
de bestelauto met aanhang wagentje uit
Emmen tegen een boom.
De heer J. H. J. Okkerman uit Voor
burg werd levenloos uit de vernielde
auto gehaald. De heer J. H. F. Spanier
uit Den Haag werd direct naar het
Sophia ziekenhuis in Zwolle vervoerd,
maar was bij aankomst reeds overle
den. De derde inzittende, M. v. d.
Zwam uit Den Haag werd zwaar ge
wond eveneens naar het Sophia zieken
huis overgebracht.
De heer Okkerman was gehuwd en
vader van negen kinderen ,van wie de
oudste 15 jaar en de jongste twee jaar
is.
