Doodstraf geëist tegen Jungschlaeger
'Komplot tegen regering bewezen'
zei officier
Stichting van
woensdag
de Arbeid hervat
het overleg
MOLLET ZET BESTAAN VAN
REGERING OP HET SPEL
Minister Beel: de Unie is in
goede trouw ontstaan
Telegram van
„Kerk en Vrede"
Westerling
aangehouden
Temperatuur in
het Zuiden stijgt
Vaticaan wil tot
V.N. tcedreden
De tragedi van
Kosti
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
PUBLIEK JUICHTE, VERDACHTE BLEEF KALM
Bewijs gebaseerd op verklaringen
van getuigen a charge
NOTARIËLE AKTEN?
GEEN BEWIJS....
„De K.P.M. DIREKTIE?"
NIET TE VERTROUWEN
Mits geen prijsstijging: enige
loonsverhoging mogelijk?
In Brusselse nachtclub
BOERDERIJ AFGEBRAND;
7 DIEREN OMGEKOMEN
Over koude en kolen
Mensen op schots in Kattegat
Prof. Gerbrandy groef in het verleden
De schuld van de
K.V.P.
DE BILT ZEGT;
Rustig weer
Splitsing in W.-Duitse
Liberale partij
Negerpredikanten in
Alabama gearresteerd
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr. 90,
Tel. 2438 (b.g.g. voor redactie 3987 en
2435, voor adm. 2970), Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noord-
élraat 35. Tel. 2009, Tel. redactie 2347
en 3162; Vlissingen: Nieuwstraat 68,
Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.— p. maand, 5.85 per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord
Zeeuwsch Dagblad
11e JAARGANG No. 8330
Waarn.-hcofdredacteur: Prof. Dr. J. J de Jong - Directeur: Jacq de Smit
VRIJDAG 24 FEBR. 1956
Adenauers ster
aan het dalen
(Zie pagina 3)
•>-
Op- en ondergaan van Zon en Maan:
Zaterdag: Zon op 7.39 u., onder 18.10
u. Maan op 17.55 u., onder 6.51 u.
Hoogwater Zaterdag 25 Februari:
Vlissingen: 1.08 u. 2.14 m., 13.33 u. 2.30
m. Terneuzen: 1.37 u. 2.29 m., 14.03 u.
2.45 m. Wemeldinge: 2.57 u. 1.75 m„
15.20 u. 1.96 m. Zierikzee: 2.40 u. 1.50
m., 15.09 u. 1.70 m.
DJAKARTA, 23 februari. A.N.P. De officier van justitie
Soenarjo heeft tegen de Nederlander L. Jungschlaeger de doodstraf
geëist wegens schuld aan opstand in tijd van oorlog, steun aan de
vijand in tijd van oorlog, het bezitten van wapens zonder de vereiste
vergunning en het lid zijn van illegale organisaties. Jungschlaeger
hoorde het vier uren durende requisitoir uiterlijk kalm aan. Na het
uitspreken van de eis juichte het publiek, dat van de rechter opdracht
kreeg kalm te blijven. Mevrouw Bouman en de vertegenwoordiger
van het hoge commissariaat, mr. Bonn, kregen bij het verlaten van
het gebouw een zware politiebewaking.
De bewering van Jungschlaeger, dat
hij in mei 1950 naar Nederland is ge
gaan wilde de offieier niet geloven.
De schriftelijke bewijzen, zoals nota
riële akten en dergelijke die uit Ne
derland zijn overgekomen om te be
wijzen, dat Jungschlaeger in Holland
was, noemde hij geen bewijzen. ïn een
strafzaak gaat het om de materiële
waarheid.
Jungschlaeger heeft ruim twee jaar in
voorarrest doorgebracht, In het proces,
dat op 17 januari 1955 begon, zyn 78
fetulgen gehoord, waarvan 29 a charge,
8 a decharge en 11 deskundigen. De
officier van justitie noemde de verkla
ringen der getuigen a decharge hoogst
onbetrouwbaar en baseerde zjjn bewijs
voering op de verklaringen van de ge
tuigen a charge. Hij achtte bewezen,
dat er een complot bestond om via Da-
roel Islam de regering omver te wer
pen ten behoeve van reactionairen en
kapitalisten.
Voor het vervoer van Jungschlae
ger naar de rechtzaal werden drie
jeeps gebruikt, zodat het publiek
dat via luidsprekers het requisitoir
kon volgen In het onzekere ver
keerde ln welk voertuig hij gezeten
was.
In zijn requisitoir zei de officier van
justitie, dat de ontkenning van Jung
schlaeger „nergens toe dient", omdat
tenvolle betrouwbare getuigen hun
verklaringen onder ede hadden afge
legd. De officier gaf een overzicht van
de verklaringen van deze getuigen, te
weten Manoch, Amiruddin, Tomasoa,
Manoppo (gehoord achter gesloten
deuren) en De Bont. Hij noemde de
verklaringen van deze getuigen zo
ernstig, dat hij de vraag voelde rijzen
of ze wel betrouwbaar waren. „Het
publiek weet niet van illegale bewe
gingen en van het bestaan van ben
den, die staan onder leiding van Ne
derlanders en blanken. Men zou den
ken dat Manochs verklaringen fanta
sie zijn, maar voor hen die rapporten
ontvangen over deze subversieve ak-
tiviteiten, zijn deze getuigenverklarin
gen geen geheim", aldus de officier.
„Als wij denken aan de strijd tus
sen Nederland en Indonesië voor de
souvereiniteitsoverdracht, het stand
punt van de Nederlanders jegens de
oprichting van de republiek en de ge
beurtenissen sinds de souvereiniteits
overdracht, zijn de verklaringen van
Manoch logisch en aanvaardbaar", zo
vervolgde hij. Hij herinnerde in dit
verband aan de aanval op Bandoeng
door Westerling.
„De verdedigster zal misschien zeg
gen, dat Manoch een medewerker van
de politie is, maar de politie ontkent
dit", aldus Soenarjo. Zelfs al zou Ma
noch een informant van de politie zijn
hoe kunnen zijn verklaringen dan
kloppen met die van de andere ge
tuigen?
Ook de verklaringen van getuigen
a décharge Johannes Pantus, Emile
Bertin en Evert de Vries wilde de of
ficier niet aanvaarden.
De getuigeverklaringen van T. Ha-
rinck, directeur van de K.P.M. en van
de agent van de K.L.M. en de stuk
ken van een pensionhouder in Maas
tricht en procuratiehouders van ban
ken in Maastricht die moesten aanto
nen dat beklaagde in de bewuste tijd
in Nederland was noemde de officier
zonder bewijswaarde. Hiertegenover
staan de verklaringen van Tomasoa,
Manoppo en Bolang, die tenvolle kun
nen worden vertrouwd. De pogingen
van beklaagde en verdediging om een
alibi te bewijzen, zijn volledig mis
lukt, aldus de officier.
AMSTERDAM, 23 febr. Het
hoofdbestuur van „Kerk en Vrede",
geloofsgemeenschap van christen-anti-
militairisten, heeft aan het Hoge Com
missariaat van Indonesië te 's-Graven-
hage het volgende telegram gezonden:
„De geloofsgemeenschap Kerk en
Vrede, Ned. afd. van de International
fellowship of reconciliation, vernomen
hebbende de eis tot doodstraf tegen
Jungschlager, niet tredend in een be
oordeling van het al of niet schuldig
zijn aan het ten laste gelegde, verzoekt
u alle pogingen aan te wenden om
eventuele terdoodveroordeling en exe
cutie te voorkomen omdat naar haar
oordeel het leven van de mens gezien
en gewaardeerd moet worden als een
leven, dat in God zijn oorsprong en be
stemming vindt, Gods eigendom is en
derhalve niet door mensen mag wor
den aangetast of vernietigd."
Volgens de getuigen van de K.P.M.,
was het niet mogelijk, dat beklaagde
zijn kantoor verliet zonder hun mede
weten, en hij had geen tijd zich met
illegaal werk op te houden. De offi
cier zei dat deze getuigen logen.
De officier herinnerde aan 242 ver
klaringen van K.P.M.-officieren, dat
beklaagde alleen op bepaalde dienst
reizen aan boord van hun schepen is
geweest. Hij las enige brieven voor
van de K.P.M.-directie aan de officie
ren, waarin zij worden verzocht „ons
en de heer Jungschlaeger eén grote
dienst te bewijzen" door een bijge
voegde verklaring, waaruit moest blij
ken dat Jungschlaeger alleen van 24
tot 26 oktober 1953 een dienstreis door
de Archipel heeft gemaakt, onderte
kend terug te zenden.
„Uit deze brieven blijkt in een
oogopslag dat de KPM-directie,
natuurlijk op verzoek van beklaagde
met alle macht werkte om de brie
ven aan de kapiteins en stuurlieden
te fabriceren en te verzenden, met
de bedoeling niet om waarheid en
recht te zoeken, maar alleen om
de zaak van beklaagde te verlich
ten en hem te behoeden voor het
gevaar, dat hem boven het hoofd
hangt. Het blijkt dus, dat de KPM-
directie niet neutraal en objectief is
geweest, en derhalve niet vertrouwd
kan worden, aldus Soenarjo.
De officier trachtte vervolgens aan
de hand van het vertrek van mr.
Bonman aan te 'onen, dat, als Jung
schlaeger in Nederland mocht zijn ge
weest, hij door hulp van de K.P.M.
oi andere „vrienden bij de overheid"
''kclijk weer In Indonesië had^ Het. georganiseerde bedrijfsleven wil
kunnen terugkeren.
(Zie vervolg op pag. 3,
eerste kolom)
De minister van verkeer en waterstaat, mr. J. Algera, heeft donderdagmid
dag de 36ste R.A.I. tentoonstelling voor personen-automobielen te Amster
dam geopend. Op de foto ziet U minister Algera, die na de opening een
rondgang over de tentoonstelling maakte en daarbij plaats nam in een auto
model dat rond de eeuwwisseling modern was.
(Van onze sociale medewerker).
DEN HAAG, 24 febr. Woensdag a.s. zal het overleg over de
lonen in de Stichting van de Arbeid tussen de vertegenwoordigers van
de verschillende werkgevers en werknemersorganisaties worden hervat.
Aldus werd gisteren medegedeeld na afloop van een twee uren lange
bespreking op het departement van Economische Zaken tussen het be
stuur van de Stichting van de Arbeid en de ministers Zijlstra, Suurhof
en De Bruin en staatssecretaris Van Rhijn.
Vertrouwenskwestie in Frankrijk
BRUSSEL, 23 febr. - (Reuter)
Raimond Westerling is gearre
steerd in de Belgische hoofdstad.
Hij werd donderdagmorgen vroeg
in een nachtclub ontdekt, toen hij
bij controle op identiteitspapieren
geen goede documenten kon tonen,
Op hef hoofdbureau der veilig
heidspolitie werd hij ondervraagd.
Hij kreeg opdracht het land te
verlaten en mocht enige uren na
gaan hoe hij op eigen gelegenheid
zou vertrekken. Op het middaguur
was hij echter nog in België. Wes
terling zou de keuze hebben tus
sen Nederland, Duitsland, Frank
rijk en Luxemburg.
Met deze arrestatie is een einde ge
komen aan de meest zonderlinge ge
ruchten over de verblijfplaats van de
avonturier, die gesignaleerd zou zijn op
jacht, dat na het passeren van de eve
naar de naam „Amhon 1" zou krijgen.
DEURNE, 23 febr. Hedennacht is
door onbekende oorzaak de grote boer
derij van P. Tielemans uit Vlierden
(gem. Deurne) totaal uitgebrand. Be
halve de gehele inboedel is nog een
aantal dieren, te weten: 5 koeien, 3
paarden, 2 kalveren, 2 zeugen met to
taal 25 biggen en een aantal varkens,
verbrand.
PARIJS, 23 febr. De Franse pre
mier, Guy Mollet, heeft het bestaan
van zijn drie weken oude regering op
het spel gezet door de vertrouwens
kwestie te -tellen met betrekking tot
het regeringsvoorstel voor een betaal
de vakantie van drie weken voor alle
Franse werknemers.
De huidige wetgeving voorziet in
twee weken betaalde vakantie per
jaar.
De premier stelde voor, dat dinsdag
zal worden gestemd.
Premier Mollet verbond de vertrou
wenskwestie voorts aan een amende
ment van conservatieve zijde, dat be
oogt de werkgevers gedurende de
voorgestelde derde vakantieweek van
alle socialelasten t.a.v. hun perso
neel te ontheffen.
Tenslotte speelde nog een andere
bepaling van het wetsontwerp, die
door de commissie voor arbeidszaken
was geschrapt, een rol. In tegenstel
ling tot de commissie wil de regering
aan bepaalde werkgevers het recht
toegekend zit om te beslissen wan
neer het personeel de derde vakantie
week opneemt. Dit geldt takken van
bedrijf, die in sommige tijden van het
jaar weinig of niets te doen hebben.
DE BILT, Donderdag 10 uur. Ter
wijl in Spanje, Zuid-Frankrijk, Italië
en Zwitserland de temperatuur weer
tot 5 a 10 graden boven nul oploopt,
blijft het overig deel van Europa in
de greep van de vorst. In ons land
blijft het al is het wat minder aan het
worden nog koud. En met de kou ko
men de moeilijkheden met de kolen-
voorziening, die, om maar een voor
beeld te noemen, in de stad Utrecht
verscheidene grote bedrijven zorgen
baart. Het zijn bedrijven die hun cen
trale verwarming met kooks stoken.
In Limburg ligt overigens nog een flin
ke voorraad kolen. Nu de mijnen weer
beschikken over voldoende transport
wagens de N.S. doen een beroep op
de afnemers om de wagens zo snel
mogelijk te lossen zal ook de voor
raad weer snel worden afgevoerd.
Het personeel van zulke ondernemin
gen zou dan verplicht kunnen worden
de derde week in de stille tijd te ne
men.
's-GRAVENHAGE, 23 febr. (A.N.P.)
Vanaf de vuurtoren Hirstholm, voor
de Deense noord-oost-kust in het Kat
tegat, zijn donderdagnamiddag acht
tot tien personen waargenomen, die op
een ijsschots in noordelijke richting
dreven.
Aan de schepen in het betrokken ge
bied is- verzocht naar deze mensen uit
te zien.
trachten alsnog een oplossing voor de
gerezen moeilijkheden in eigen-kring
te vinden voordat de regering haar
besluit inzake de lonen moet nemen.
Hoewel de ministerraad zich in zijn
wekelijkse vergadering van maandag
j.l. bereids zeer langdurig met de ve
le en moeilijke vraagstukken in ver
band met een eventuele loonsverho
ging bezig hield, kwam hij nog niet
tot een definitief besluit. Dan zou
trouwens een hervatting van het
overleg in de Stichting ook geen zin
meer hebben gehad en slechts de. ont
stane breuk zijn verdiept. De ministers
hebben zich tijdens de bespreking van
gisteren derhalve beperkt, zo ver
luidt in goed ingelichte kringen, tot
betrekkelijk vage aanduidingen over
enkele voorlopige inzichten van het
kabinet.
Het kabinet zou geen bezwaren heb
ben tegen een uitkering ineens uit de
in 1955 gemaakte winst, indien werk
gevers en werknemers het hierover
eens zouden worden. Ook zou het
„enige loonsverhoging" in 1956 wel
mogelijk achten, mits deze verhoging
niet in strijd komt met het regerings
beleid inzake de prijsstabilisatie, met
andere woorden: mits een loonsver
hoging niet tevens zou betekenen een
tegelijkertijd of kort daarna stijgen
van de prijzen.
Het is met name over dit laatste
punt, dat het overleg in de Stichting
nu verder zal moeten lopen, daar mag
worden verwacht, dat over een uit
kering ineens, betrekkelijk gemakke
lijk overeenstemming zal worden be
reikt. Gezien de nog al ver uiteenlo
pende standpunten zal dit overleg op
zjjn minst genomen, niet eenvoudig
zijn en wellicht verscheidene vergade
ringen in beslag nemen.
ROME, 23 febr. (Reuter) Kardi
naal Valerio Valeri, een gewezen pau
selijke diplomaat, die thans hoofd is
van de religieuze orden, heeft er op
gezinspeeld, dat het Vaticaan volwaar
dig lid van de Ver. Naties zou willen
worden. De kardinaal verklaarde don
derdag, dat het vredesstreven van het
Vaticaan doeltreffender zou kunnen
zijn als de stem van het Vaticaan „in
het grote internationale forum" ge
hoord zou kunnen worden.
TWEEDE KAMER:
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 23 febr. „Wij betreuren allen het verloop van de Neder
lands-Indonesische Unie, maar wij mogen niet zeggen, dat de wederpartij
de totstandkoming van de Unie nooit serieus heeft genomen. In 1949 moch
ten wij verwachten dat beide partijen haar best zonden doen de Unie te la
ten groeien. Wy hebben 't niet in de hand gehad om de koers van Indonesië
te bepalen", zo ongeveer zelde vanmiddag minister Beel in de Tweede Kamer
by de behandeling van de voorstellen tot grondwetswyziging.
ELSPEET, 23 febr. In Elspeet,
een dorpje van een paar duizend in
woners op de Veluwe, is een bond
tegen het roken opgericht
Het juridische en lang niet eenvou
dige debat was in hoge mate actueel.
Men sprak de gehele middag over het
wetsontwerp om de nieuwe rechtsorde
aan te passen aan het Uniestatuut. Een
der problemen was Nieuw-Guinea. Op
welke wijze moet dit gebiedsdeel in de
grondwet worden genoemd? De rege
ring had een eenvoudige formulering
„het grondgebied van het Koninkrij
der Nederlanden omvat Nederland,
Suriname, de Nederlandse Antillen en
Nederlands Nieuw-Guinea. Er werd
lang en breed over gediscussieerd.
PROF. GERBRANDY EENLING
Een der voorstellen van de regering
betrof voorts de schrapping van het
veertiende hoofdstuk van de grondwet,
waarin is bepaald hoe de nieuwe
rechtsorde tot stand moet komen. Be
halve de verhouding tussen Nederland,
Suriname en de Nederlandse Antillen
wordt ook bepaald hoe de Unie met
Indonesië tot stand moet komen en
byv. dat de Ver. Staten van Indonesië
De regering wil dit hoofdstuk schrap
pen, omdat het is uitgewerkt.
Prof. Gerbrandy (A.R.) was de enige
die dit hoofdstuk nog wilde laten
staan. Wat schaadt het of men deze
bepalingen wil laten staan? Prof. Ger
brandy verheelde niet dat hy de kwes
tie Amhon op het oog had. Hy meent
nog een houvast te hebben zolang er in
onze grondwet iets staat over het fe
deral e Indonesië.
De AR. staatsman groef in het ver
leden en constateerde dat er ministers
zullen zijn die graag een hoofdstuk
willen opheffen. Dat zijn de ministers,
die „staatkundig melaats zijn van de
schedel tot de voeten". De grondwet
schendingen van na de bevrijding wer
den weer volop ten tonele gevoerd.
Prof. Gerbrandy stond geheel
alleen. Het meest werd hij nog bestre
den door zijn partijgenoot, ae heer
Bruins Slot.
federatief zullen worden opgebouwd.
Minister Beel was zeer teleurgesteld
door de redevoering van de heer Ger
brandy. Was het Uniestatuut iets an
ders dan de uitwerking van de Ko
ninklijke rede van 1942? De Unie is in
goede trouw tot stand gebracht, zei
hij.
„De heer Gerbrandy kent mij toch.
Hij moet weten, dat wy de Unie aan-
De Indonesische kwestie ver
mag nog steeds de gemoederen in
beweging te brengen. Toen minis
ter Beel vanmiddag getuigde van
zijn goede trouw en bedoelingen,
kreeg een vrouw op de publieke
tribune, die de debatten de gehele
middag had gevolgd, een hysteri
sche huilbui. „Ik heb je gewaar
schuwd, ik heb je geschreven" zo
schreeuwde ze minister Beel toe.
„Het is de schuld van de KVF".
De vrouw werd door de parket
wacht weggeleid. Zonder verde
re onderbreking kon de minister
zijn rede voortzetten.
vaard hebben op grondslag van ons ge
weten, met eerlijke bedoelingen en de
beste voornemens om haar na te stre
ven.
De heer Gerbrandy had gezinspeeld
op de aanklacht, die destijds tegen de
Nederlandse ministers is ingediend we-
'ens grondwetsschennis. „Minister
3eel zou moeten verhuizen van het to
rentje van het Binnenhof naar het
Huis van Bewaring in de Casuaris-
straat" zo zei hij meer scherp dan on
vriendelijk. „Ik hoop, aldus het ant
woord van de bewindsman, „dat de
heer Gerbrandy mij dan als mijn
raadsman komt bezoeken".
DE BILT, 24 febr. Weersverwach
ting tot hedenavond.
Overdrijvende wolkenvelden met in
de ochtend hier en daar mist. Matige
tot lichte vorst, weinig wind.
BONN, 23 febr. Vice-kanselier
Franz Bluecher en drie leden van het
Westduitse kabinet zyn vandaag uit de
Vrije Democratische Party getreden
omdat haar trouw aan de regerings
coalitie van dr Adenauer in twyfel
wordt getrokken.
Twaalf andere leden van de bonds
dag hebben eveneens de party verla
ten. Zy zelden, dat er spoedig meer
zullen volgen.
De drie uitgetreden ministers zijn
Neumayer (justitie), Preusker (huis.
vesting) en Schaefer
feuille)
(zonder porte-
De uitgetredenen die recht hebben
op een officiële erkenning als zelfstan
dige fractie, zeggen in een verklaring,
dat de stap gedaan is omdat de F.D.pT-
fractie onder voorzitterschap van dr.
Thomas Dehler een politiek heeft ge
volgd, die steeds tegenstrijdiger werd
en de verwarring over het werkelijke
doel van de FDP steeds groter maakte.
De fraktie week volgens de verklaring
steeds meer af van de verkiezingsbe
loften van 1953.
De F.D.P.-voorzitter in Hessen,
Euler die de stoot tot de uittreding
heeft gegeven, heeft voor zaterdag een
vergadering van de dissidenten uitge
schreven te Bad Nauheim bij Frank
fort.
MONTGOMERY, 24 febr. (Reuter)
Naar aanleiding van de. boycot door
negers van de plaatselijke autobusdien
sten te Montgomery, in de Amerikaan
se staat Alabama, zijn donderdag on
geveer negentig negers gearresteerd,
onder wie een vijfentwintigtal predi
kanten. De betrokkenen waren door
een „grand jury" in staat van beschul
diging gesteld wegens overtreding van
een anti-boycotwet.
Adam Clayton Powell, een negeraf
gevaardigde voor de democratische
partij in het congres, heeft telegrafisch
president Eisenhower om bescherming
voor de arrestanten verzocht. Hy
noemde de arrestatie van negerpredi
kanten „een nieuw dieptepunt in Ame
rikaanse barbaarsheid".
KHARTOEM, 23 febr. Bij het of
ficiële onderzoek te Kosti in Soedan
waar 194 arrestanten zyn bezweken, is
gebleken, dat 300 mensen bij gebrek
aan ruimte zijn samengeperst in een
vertrek van 20 by 10 meter. De tem
peratuur was overdag meer dan hon
derd graden en daalde 's nachts niet
onder de 95.
De slachtoffers waren allen boeren,
die beschuldigd werden van deelne
ming aan betogingen.
Sommigen hadden vyf dagen ach
tereen strijd met de politie geleverd.
Zij waren uitgehongerd en hadden van
de felle zon geleden.
De regering zal maatregelen nemen
tegen de verantwoordelijke politie
functionarissen.
