Zeven prachtige mummies in
Herv. kerk van Noordeloos
ORCAM
dc zware shag
mmmm
DOUWE EGBERTS
Uitgebreide economische steun
voor Westduitse boeren
Opzegging zal voor Indonesië
niet nadelig zijn
Oudheidkundige vondsi van groie betekenis
Maar men wil er bepaald geen
„kijkspel'' van maken
Amerika controleerde
radio-uitzendingen
in Rusland
VERSCHRIKKELIJKE SNEEUW... BEER
GEVAREN
Boek over Hitler
in beslag genomen
Nederland en 't Britse
Gemenebest
Eeuwen-oud
graan gevonden
Bésméttihk
//m/
r:
Motief: radicalisme moet worden tegengegaan
Nieuw Brits protest
over Radio-Athene
Scheepvaart in België
ook moeilijk
Verklaring van minister Soemitro
Chr. Kruideniersbond besprak
oude vragen
Maandag 20 februari 1956
ZEEUWSCH DAGBLAD
pagina 3
(Van een onzer verslaggevers)
Zeven prachtige, gave mummies zijn ontdekt in de grafkelder van
de Ned. Hervormde kerk te Noordeloos bij Gorkum. Het zijn de
gebalsemde lichamen van de leden der familie Van Earnevelt,
die in de achttiende en negentiende eeuw de eerste burgers waren van
de ,,hoge en vrije heerlijkheden Noordeloos en Overslingeland", nako
melingen van Hendrik van Barnevelt, die als 56-jarige Gorinchemse
koopman in 1716 met de heerlijkheid Noordeloos werd beleend. Dezer
dagen werd de grafkelder, waarvoor in de kerk een fraai, wat opge
smukt monument staat, op verzoek van de Rijksdienst Oudheidkundig
Bodemonderzoek geopend en door dr. Huizinga met vier assistenten in
tegenwoordigheid van de plaatselijke predikant ds. J. van 't Ende en
burgemeester G. B. Pellikaan van Vianen onderzocht.
Daarna werd de tombe weer gesloten en niemand zal er verder toe
gang krijgen. In Noordeloos wil men bepaald geen „kijkspul" maken
van de doden, die hier rusten.
Het is een beetje jammer voor de ge- koos een van de toegangen binnen. Er
meente Wieuwerd in Friesland, maar de
gebalsemde lichamen in Noordeloos ge
vonden zijn mooier en beter bewaard ge
bleven dan die welke Wieuwerd zo trots
heeft laten zien.
Maar ei^eniiuk is dat van geen belang.
Merkwaardiger is, dat door het graion-
derzotü, dab overigens alleen maar ge
schiedde om vermoedens te bevestigen,
een stukje historie van Noordeloos weer
even herleeft.
Want de voornaamste Van Barnevelt,
Martinus, is de man, die de tombe heeft
laten bouwen voor zichzelf en zijn naaste
verwanten. Hyzelf heeft het witte mar
mer voor het monument in Rome besteld
en bij zijn leven is de buste, waardoor
het monument wordt bekroond, gemaakt.
Martinus van Barnevelt, zoon van Hen
drik, volgde in 1740 zijn vader op als
heer van Noordeloos en overleed op 17
januari 1775. Hij is ook nog burgemeester
van Gorinchem geweest.
De laatste Van Barnevelt was Willem
Hendrik, die in 1795 drossaard van Noor
deloos was en een rol speelde in het ver
zet tegen de Fransen. Op 9 mei 1829 luid
de ook voor hem de rouwklok. Hij werd
als laatste bijgezet in de familiegrafkel
der. Burgemeester Pellikaan was bij de
opening van de kelder zo enthousiast,
dat hij niet schroomde op zijn buik in
een kleine nis te kruipen, waar men nog
een kistje vond met de niet-gebalsemde
resten van een kinderlichaampje.
In de kelder.
Ds. van 't Ende vonden wij gaarne be
reid een en ander te vertellen over de
vondst. De crypte is geen kelder, maar
ligt gelijkvloers met de kerk. Zij heeft
drie toegangen: twee in de kerk aan
weerszijden van het monument en een
aan de buitenzijde. Waarschijnlijk is deze
toegang later gemaakt om het kistje van
de kleine, waarschijnlijk een kindje van
vier of vijf jaar, bij te zetten.
Toen de predikant bericht kreeg van
het bezoek der oudheidkundigen, heeft
hy in allerijl een metselaar moeten roe
pen om de keldertoegang te openen. Men
was een deur, waarvan niemand meer een
sleutel had en welke men moest lichten.
Daarachter bevond zich een gemetselde
muur en toen deze was weggenomen
stuitte men weer op een deur, die slechts
met een grendel sloot.
In de kelder, welke men met zaklan
taarns verlichtte, was het koel en fris.
Geen sprake van bedomptheid! De ruim
te is ongeveer 3 bij 8 meter en er staan
zeven kisten, waarvan vier op kleine
schragen en drie op de andere. Het
schijnt, dat vroeger een onbevoegde zich
toegang heeft verschaft tot de crypte,
want de beschuttende muur is pas later
opgetrokken.
Dr. Huizinga constateerde, dat de
kisten zeer vervallen zijn. Van een,
waarin het lichaam van Marinus ligt,
kon men het deksel oplichten. Van een
andere had de bodem losgelaten en kon
men dus het gehele bovengedeelte op
nemen. Volgens de in zilver op de kis
ten aangebrachte initialen was hierin
het lichaam van Hendrik Willem ge
borgen.
Gaaf.
Alle kisten zijn aan de hoofdzijde met
glas gedekt. De lichamen zijn merkwaar
dig goed gebleven, doch de kleding is
vrijwel geheel tot rag vergaan. Natuur
lijk zijn de zachte lichaamsdelen, zoals
de neus en de buik, ingezonken; ook
liggen de ogen diep.
Maar de huid is gaaf en een van de
doden draagt een gebreid mutsje, dat nog
zo goed is gebleven, dat men de steken
tellen kan.
Merkwaardig is, dat men in een hoek
van de kelder een trouwe kopie vond
van de witmarmeren buste, die boven op
het monument in de kerk staat. Waar
schijnlijk was Martinus van Barnevelt
wat ijdel en zorgde hij ervoor, dat, mocht
het monument eens worden beschadigd,
men toch een tweede beeld van hem als
vervanging zou hebben!
Vanzelfsprekend heeft de vondst heel
wat opschudding verwekt ln de gemeen
te, maar men heeft er zich bjj neerge
legd, dat de predikant er verder geen
drukte van wil maken. De eerste deur
van de kelder ls weer gegrendeld en de
deur ln de kerk is nu van een deugdelijk
slot voorzien, waarvan Ds. Van 't Ende
de sleutel bewaart. Wel is besloten, dat
in overleg met het gemeentebestuur gel
den znllen worden beschikbaar gesteld
om de vervallen kisten te vernieuwen,
opdat de zeven mummies daarin gaaf
kunnen worden bewaard.
"pOUWE 4
Egberts
I orcam i
i I i
SUgfMoRdark;
5 SHA(l.T.QBAtCO i 1.
- V* 'f 5 -
tI
iv. '«v'-lfyjg-» 'r*1®
Ingezonden Mededeling (Adv.)
MOSKOU, 18 febr. (AFP). Gene
King, directeur van de programma's
van de Stem van Amerika, heeft een
week ln de Sowjet-Unie doorgebracht
en ls vrijdag vertrokken naar War
schau, waarna hij Boekarest en Boeda
pest zal bezoeken.
Dit is de eerste maal, dat een verte
genwoordiger van de organisatie naar
de Sowjet-Unle is gegaan met als offi
ciële missie de kwaliteit en het bereik
van de uitzendingen te controleren.
Kings verzoek om een visum werd
door de Sowjet-ambassade te Washing
ton onmiddellijk ingewilligd, hoewel hfl
gezegd had deel uit te maken van de
Amerikaanse voorlichtingsdienst, waar
op in de Sowjet-Unie krachtige kritiek
wordt geleverd.
II
li
r\ E AANDACHTIGE lezer
heeft ze onlangs in deze ko-
lommen kunnen aanschouwen
de vijf dames uit de Zaanstreek,
die zich, zo gauw het ijs dik ge
noeg is om er een bijt in te
l hakken, onder het motto „De
IJsbeertjes" te water laten.
Deze dames plegen dus niet
des zomers te zwemmen, maar
doen dit eerst dan, wanneer het
moeilijk wordt om ook maar er-
gens in Nederland onder de blo
te hemel een plekje open water
te vinden. Of zij in de voor ve-
len klimatologisch aangenamere
jaargetijden ook trachten zich
j met schaatsen onder de voeten
gebonden over het water voort
I te bewegen is niet bekend. Dit
doet ook verder niet ter zake
er is zelfs geen enkele aanwij-
zing in die richting. Wanneer
dus hierover wordt gesproken,
berust dit op vermoedens.
De meningen over de handel
wijze van dit vijftal lopen uit
een. De één zal het stoer vin
den, de gedachten van de ander
gaan wellicht een andere rich
ting uit. Dat zij met hun ge-
plons, hun gedartel in de bijt,
zo heerlijk fris van de lever,
vele tongen in beweging heb
ben gebracht staat wel vast. En
hoe men er ook over denkt: in
bepaalde kringen heeft dit ge
plons enthousiasme verwekt.
En hierin schuilen juist de ge
varen, die het Nederlandse
volkseigen bedreigen. Want dit
enthousiasme kan besmettelijk
zijn. En wat zien we dan? (Er
kwamen reeds verschillende
meldingen binnen over lieden,
die de Zaanse dames naar de
kroon steken!) Niemand zal zich
meer op de schaats durven ver
tonen. Wie het ijs waagt te zien
als een medium om er zich op
ranke ijzers over voort te be
wegen, zal met de vinger wor
den nagewezen, als zijnde ouder
wets, achterlijk en bekrompen.
Zo gauw de dikte van het ijs
het maar even toelaat, gordt een
ieder zich een zwempak om de
leden en stort zich in het eer
ste het beste wak. Wie heeft er
dan nog aardigheid in het
schaatsen? Men is eenvoudig
niet bij als men niet aan het
„comraunity-ice-bathing" zo
iets krijgt een buitenlandse
naam) deelneemt.
Voor de schaatsenrijdersbond
ligt hier een preventieve taak.
De roep is thans: K.N.S.B., let
op Uw sa-jtk!
KARLSRUHE, 18 febr. (AFP).
Het Westduitse federale oppergerechts-
hof heeft de inbeslagname gelast van
het boek „Adolf Hitier, sein Kampf
gegen di, minusseele", geschreven door
een zekere Asenbach. Dit boek ls in
een Duitse uitgave ln Argentinië ver
schenen en men begint het in Duitsland
te verspreiden.
Volgens het hof ls het een verheer
lijking van de persoon van Hitler en
bevat hevige aanvallen op de tegenstan
ders van de voormalige fiihrer. Asen
bach tracht onder meer de uitroeiing
der Joden door de nazi's te rechtvaar
digen.
DURHAM, 18 febr. (Reuter). Pa
trick Maltland, conservatief lid van het
Britse parlement en journalist, heeft
verklaard, dat een aantal Nederlanders
hem had geschreven, dat zij aansluiting
van Nederland bij het Britse gemene
best wensen, op dezelfde basis als India.
Maltland, een voormalig oorlogscor
respondent, zei, dat een kring van ge
lijkgezinde landen zich rond de „kern
van het gemenebest" kan scharen,
waarbij geheimen zouden kunnen wor
den uitgewisseld.
De kleinere landen van vrij Europa
zijn gedesillusioneerd, omdat zij geen
gemeenschappelijk doel voor onderlinge
samenwerking en weinig geloof in een
kunstmatige unie of federatie hebben,
ERMELO, 17 febr. De Ermelose
onderwijzer A. van Sprong, die ook
amateur-archeoloog is, heeft in Ermelo
een belangwekkende ontdekking ge
daan. Op het Telgterveld vond hij
graan, dat na onderzoek door prof. dr.
H. T. Waterbolk, hdogleraar aan de
Rijksuniversiteit te Groningen en di
recteur van het areheologisch-biolo-
gisch instituut van die universiteit,
gerst en tarwe bleek te zijn, waar
schijnlijk van. circa twee a drie eeuwen
voor Christus. De heer Van Sprong
ontving dezer dagen een schrijven van
prof. Waterbolk, waarin deze hem me
dedeelde, dat het verdere botanisch on
derzoek nog gaande is. Men vermoedt,
dat op de plaats, waar het graan is ge
vonden, een nederzetting is geweest,
gezien de grondsporen, die op het be
staan van woningen duiden.
Ingezonden Mededeling CAdv.)
ii
Belastingverlaging voor de boeren
BONN, 18 februari (Keuter)Het rad icalisme onder de Westduitse boeren, dat
in sommige gevallen door oud-nazi's wordt aangewakkerd, dient te worden tegen
gegaan door uitgebreide economische steun voor de landbouw, aldus is door do
Westduitse minister van landbouw, dr. H. Lubke, verklaard. Sprekende tijdens een
lunchbijeenkomst van de buitenlandse persvereniging deelde dr. Lubker mede, dat
hfl donderdag a.s. de bondsdag maatregelen zal voorstellen, die tot strekking hebben
de landbouwers op 'n meer gelijke voet met de rest van de gemeenschap te plaatsen.
De maatregelen, die zullen leiden tot
verlaging van de kosten in de landbouw,
zullen verlaging inhouden van belastin
gen, rentevoet en invoerrechten op land
bouwwerktuigen, alsmede de verlenging
van de aflossingsperiode voor uitstaande
agrarische kredieten en leningen.
Dr. Lubke was niet in staat medede
lingen te doen over de omvang van de
kostenverlichting, daar de maatregelen
eerst aan het parlement moeten worden
voorgesteld.
Volgens een door de waarnemende
voorzitter van het Duitse boerenverbond,
Bauknecht, gedane mededeling echter zal
de verlichting ongeveer 900 miljoen mark
bedragen.
Dr. Lubke zeide ervan overtuigd te
zijn, dat het parlement de maatregelen
zal goedkeuren. Hij gelooft, dat zij een
zodanige indruk zullen maken, dat de
redelijk denkende landbouwers zich zul
len afwenden van de radicale krachten.
Deze krachten streven naar een samen
gaan van rechtse en neo-nazistische groe
pen. Hij noemde Wilhelm Memberg, lei
der van de nationaalsoeialistische land
bouworganisaties tijdens het bewind van
Hitier, als één van de leiders dezer be
weging.
AANPASSING
De maatregelen, die zullen worden
voorgesteld, vormen het eerste stadium
van de aanpassing tussen de inkomens
der landbouwers en die van de rest van
dé gemeenschap, waarnaar wordt ge
streefd krachtens een in juli aangenomen
wet. Onder deze wet wordt de wanver
houding tussen de agrarische en de in
dustriële inkomens berekend en worden
Al heeft de bittere koude uiter
aard ook Ouwehands Dierenpark
op de Grebbeberg te Rhenen niet
ongemoeid gelaten en al moet er
in de buitenverblijven vaak met
man en macht sneeuw worden ge
ruimd, toch verliezen de dieren
daar de moed niet bij. Bruintje,
die als „sneeuwbeer" zijn neef, de
ijsbeer, concurrentie aandoet, vond
tenminste nog best even tijd om
voor een lekker hapje te gaan op
zitten ,al had hij voor de pool-
toestand in zijn kuil alleen maar
een grauw over
ATHENE, 17 febr. (RTR). Enge
land heeft bij de Griekse regering op
nieuw geprotesteerd tegen de uitzen
dingen voor Cyprus van radio-Athene.
In een nota zou gezegd zijn, dat de
Britten de Griekse regering verant
woordelijk zullen houden, als personeel
van het radiostation van Cyprus iets
overkomt. Vermoedelijk is dit een ver
wijzing naar uitzendingen van de vori
ge week, waarin het personeel van ra
dio Cyprus als „verraders" werd ge
brandmerkt.
Nieuwe dijkgraaf van
Calandpolder.
's-GRAVENHAGE, 18 febr. Bij
koninklijk bestlult zijn benoemd ln de
provincie Zeeland; tot dijkgraaf van de
Calandpolder, J. van 'tWestelnde te
's-Heer Arendskerker tot plaatsvervan
ger van de dijkgraaf van de Caland
polder, C. M. van 'tWestelnde te 's-H.
Arendskerke.
's-GRAVENHAGE, 18 febr. In
verband met de ijsgang is de scheep
vaart in België onderbroken op aÜe
waterwegen met uitzondering van de
hiernavolgende: de beneden Samber,
de Maas doortocht Luik, de Leie tus
sen „Pont-Rouge" te Waasten en Dein-
ze, deboven-Schelde, het kanaal
Gent-Terneuzen (behalve op de ver
takkingen). het kanaal Bergen-Conde
tussen Jemappes en de Franse grens,
het zeekanaal van Brussel naar de
Rupel, het kanaal van Charleroi naar
Brussel tussen Ruisbroek en Brussel,
het kanaal van Brugge naar Zeebrug-
ge en het Albertkanaal tussen Ant
werpen en de dokken van Merksem.
Mogelijk, doch moeilijk is de door
tocht van Gent. Zeer moeilijk is de
vaart op de zeeschelde stroomafwaarts
de Rupelmonding, de Ruper tussen
de Sluis van Wintam en de monding
(enkel voor zeeschepen), het Albert
kanaal tussen Luik en Gent (konvoois-
gewijze na de doorvaart der jjsbre-
kers).
De financieel-economische akkoorden
DJAKARTA, 18 febr. A.N.P. De Indonesische minister van financiën,
Soemitro, heeft verklaard, dat het opzeggen van de financieel-economische
overeenkomst met Nederland niet nadelig voor Indonesië zal zijn, mits de te
nemen maatregelen goed zullen worden uitgevoerd. Hij deelde mede reeds
een ontwerp hiervoor te hebben opgesteld, dat zal worden voorgelegd aan 't
kabinet en zal worden besproken met de monetaire en financieel-economische
raad.
Volgens de minister wijkt zijn ont
werp af van hetgeen de Indonesische
delegatie tijdens de conferentie van
Genève heeft voorgesteld. „In Genève
hielden wij ons bezig met het normali
seren van de financieel-economische
betrekkingen, waarbij wij in sommige
opzichten nog steeds gebonden waren
aan oude beloften. Bij een eenzijdige
opzegging als gevolg van het misluk
ken van de besprekingen zijn de nor
men anders, zodat ook ons uitgangs
punt anders is", aldus Soemitro.
Gevraagd naar de gevolgen van het
eenzijdig opzeggen van de financieel-
economische overeenkomsten zei Soe
mitro, dat de financieel-economische
betrekkingen dan zullen zijn gegrond
vest op de Indonesische nationale poli
tiek, die reeds is aangegeven in de ver
klaring over het investeren van buiten
lands kapitaal in Indonesië van enige
maanden geleden.
Nederland dient te bedenken, dat het
Nederlandse kapitaal op dezelfde wij
ze zal worden behandeld als ander
buitenlands kapitaal. Het overmaken
van gelden kan in overeenstemming
met de nationale politiek gewoon door
gaan. In andere gevallen zullen geen
overmakingen worden toegestaan, al
dus Soemitro. Hij zei voorts, dat nieu
we overeenkomsten met Nederland op
de gebruikelijke weg tot stand kunnen
komen en in geen geval zullen zijn ge
baseerd op de R.T.C.-overeenkomsten.
De Indonesische ambassadeur in bij
zondere missie in ons land, Mr. Utoyo
Ramelan, zal ln de loop van de volgen
de week naar Indonesië terugkeren,
aangezien zijn missie is beëindigd.
DJAKARTA, 18 febr. (ANP). En
kele tientallen mensen, die uit Nieuw-
Guinea afkomstig zijn, hebben het „be
stuur van de provincie West-Irian" ge
proclameerd. Geleld door het parle
mentslid Silas Papare, die ook afkom
stig is uit Nieuw-Gulnea, haalden zij
het bord „Biro-Irian" voor het gebouw
van dit bureau neer en bevestigden een
bord met het opschrift „Bestuur pro
vincie West-Irian".
maatregelen ontworpen om deze wanver
houding op te heffen. Volgens Bauknecht
wordt de totale wanverhouding op 2.8
miljard Mark geraamd. Dr. Lubke zal de
officiële raming donderdag a.s. bekend
maken.
Hg deelde de buitenlandse pers nog
mede, dat West-Duitsland niet van plail
is zijn toevlucht te nemen tot de vorming
van voorraden van landbouwprodukten
om de landbouwers te helpen, zoals in
de Ver. Staten geschiedt.
(Van onze §-redacteur)
DEN HAAG, 16 febr. De Chr.
Kruideniersbond heeft onlangs een
nieuw bondsbureau betrokken in de
Theresiastraat te Den Haag. Hoofdbe
stuursleden, provinciale vertegenwoor
digers en enkele genodigden konden
thans kennis maken met deze ruime
behuizing tijdens een bijzondere en
feestelijk getinte bijeenkomst. De
voorzitter, de heer P. Renkema te Ap-
pingedam, wierp hier een terugblik op
de sedert de oprichting verrichte
bondsarbeid. Tevens gaf hij een over
zicht van de belangrijke vraagstukken,
waarvoor men zich nu in deze branche
geplaatst ziet.
Vroeger kon iedereen, die voor geen
ander beroep deugde, altijd nog krui
denier worden, aldus de heer Renkema.
Thans heeft dit vak een geheel ander
karakter gekregen en het stelt steeds
hogere eisen aan zijn beoefenaars.
Vandaar ,dat naast de reeds 20 jaar be
staande opleiding voor het wettelijk
vereiste vakdiploma thans nog een vrij
willige en veel uitgebreidere onderne
mersopleiding in het leven is geroe
pen. Door de natuurlijke sanering zijn
in de laatste 20 jaar duizenden ver
koopplaatsen verdwenen. Zij, die zich
konden handhaven, hebben permanen
te bijscholing nodig.
VERBRUIKSCOÖPERATIES
Spreker, is van oordeel, dat de ge
zonde wedijver in de kruideniersbran
che om de rationialisatie zo ver mo
gelijk door te voeren en de scherpe on
derlinge concurrentie de beste bescher
ming vormen voor de consument. HM
achtte dan ook zowel het bestaan van
verbruikscoöperaties als het in het le
ven roepen van een orgaan tot bescher
ming van de consument volmaakt
overbodig.
Het grieft de georganiseerde kruide
niers bijzonder, dat de vakcentralen,
de vrouwenorganisaties en de Ned.
Huishoudraad ook de verbruikscoöpe
raties betrokken hebben bij het voor
lichtingsinstituut, dat zij in het leven
willen roepen. Hierdoor wordt immers
gesuggereerd, dat deze coöperaties me
de de consument beschermen moeten
tegen de vrije middenstanders.
VERSCHUIVING
Tenslotte merkte spr. nog op, dat tal
van branches het kruideniersbedrijf
bedreigen door artikelen uit het krui
deniersassortiment te verkopen. Om
gekeerd voelen vele branches zich ook
door de kruideniers bedreigd. De heer
Renkema verklaarde, dat de verschui
ving in het assortiment een noodzake
lijk gevolg is van de wisselende sociale
en economische omstandigheden. Een
gevolg, dat door de vestigingswetge
ving niet mag worden afgeremd. Een
goede oplossing voor deze vragen biedt
het rapport van de Commissie Vesti-
gingsbesluit Kruideniersbedrijf, waarin
de onderhavige kwesties realistisch
worden bezien.
De onverstoorbare brandblusser.
