ARRESTANTEN WELLICHT
DE DUPE, ZEGT MR LUNS
TELEURSTELLEND SLOT VAN
ELFSTEDENTOCHT
Beslissing Indonesische regering
lijkt veel op ultimatum
Minister Cals vraagt Kamer
uitspraak over zijn beleid
Chroesjtsjef* de beurt is
thans aan het Westen
„Nederland wacht ontwikkeling rustig af'
Prof. J. C. van Oven
Minister van Justitie
Hoge Raad verwerpt
beroep van Pasguino
Ongeval op „Pernis";
12 gewonden
Zo gingen zij over de finish
Interpellatie Burger
over loonconflict
Vijfmanschap gelijk over finish;
Jeen v. d. Berg had pech
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Nieuwe bankbiljetten
van 25 gulden
Bus tegen locomotief,
vijf ernstig gewonden
r?-
Geen winnaar, geen medaille, geen krans!
J. Blok uit Krabbendijke
als 28ste binnen
De uitslag
Twee mogelijkheden om uit huidige
situatie te raken
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr. 90,
Tel. 2488 (b.g.g. voor redactie 3987 en
2485, voor adm. 2970), Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noord-
straat 35. Tel. 2009, Tel. redactie 2347
en 8162; Vlissingen: Nieuwstraat 68,
Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.p. maand, 5.85 per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord
Zeeuwsch Dagblad
11e JAARGANG No. 8322
Waarn.-hoofdredacteur: Prof. Dr. J. J de Jong - Directeur: Jacq de Smit WOENSDAG 15 FEBR. 1956
De ouderdomswet
(Zie pagina 8)
Op- en ondergaan van Zon en Maan:
Donderdag: Zon op 7.57 u., onder 17.54
u. Maan op 9.03 u., onder 23.43 u.
Hoogwater Donderdag 16 Februari:
Vlissingen: 4.29 u. 2.14 m., 16.53 u. 2.06
m. Terneuzen: 4.58 u. 2.29 m., 17.20 u.
2.22 m. Wemeldinge: 6.18 u. 1.59 m.,
18.36 u. 1.74 m. Zieriltzee: 5.59 u. 1.34
m., 18.22 u. 1.49 m.
AMSTERDAM, 14 febr. Er komen,
naast de thans circulerende bankbil
jetten van 25,biljetten van de
zelfde coupure van een nieuw model in
bet verkeer, zo heeft de directie van de
Nederlandse Bank bekend gemaakt.
De nieuwe biljetten zijn gedrukt bij
Joh. Enschede en zonen Grafische In
richting N.V. naar een ontwerp van J.
5T. Doeve. Het biljet draagt de handte
kening van dr M. W. Holtrop als presi
dent en van Prof. mr. A. M. de Jong
?ls sekretaris en de datum 10 april
955. Het is slechts aan de achterzijde
fenummerd. De biljetten vertonen de
eeltenis van Christiaan Huygens en
profil.
De bankbiljetten van 25,model
1947, gedateerd 19 maart zullen wor
den ingetrokken. Ze moeten voor 15
augustus 1956 ter verwisseling worden
aangeboden.
DUIZEND WONINGEN werden gis
teren verwoest bij een brand in het
Turkse stadje Gerez. Vijfduizend men
sen zijn dakloos. Twintig mensen, die
In een badhuis waren gevlucht kwa
men om het leven.
DEN HAAG, 14 februari „De Nederlandse arrestanten kunnen
wel eens de dupe worden van de mislukking van de conferentie van Ge
neve, vrees ik". Dit verklaarde vanmiddag minister Luns op een pers
conferentie naar aanleiding van het besluit der Indonesische regering
om de Nederlands-Indonesische Unie eenzijdig op te heffen. De Neder
landse regering zal rustig de ontwikkelingen afwachten en geen onbe
raden stappen doen, zo zei hij voorts.
De arrestanten
Sprekend over de conferentie zelf
herinnerde mr. Luns eraan, dat, toen
ehkele maanden geleden Indonesië"
verzocht om een nieuwe conferentie,
de Nederlandse regering besloot het
verzoek niet af te wijzen, omdat zij
geen kans wilde laten voorbijgaan ver
betering te brengen in de kwestie van
de Nederlandse arrestanten. Maar ove
rigens heeft ook de huidige regering in
deze kwestie geen enkele noemens
waardige verbetering gebracht.
Het zal moeten blijken of dit besluit
de internationale positie van Indonesië
goed zal doen, zo zei de bewindsman
die er voorts op wees, dat de Indone
sische regering zeer verstrekkende
maatregelen heeft aangekondigd, nog
geen dag nadat de conferentie was
mislukt en voordat de leden van de In
donesische delegatie persoonlijk rap
port hadden kunnen uitbrengen over
de besprekingen.
Degenen, die hebben gezegd, dat
in Genève ons een ultimatum is ge
steld, konden weieens gelijk hebben"
zei de minister en hij voegde eraan
toe, „Het lijkt er veel op, dat de po
litieke verwikkelingen in Indonesië
worden uitgevochten op de rug van
Nederland".
Motie Fortanier-De Wit
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG, 14 febr. „Ik hoop, dat de Kamer in de stemming over de
motie van mevrouw Fortanier-De Wit duidelijk tot uitdrukking zai brengen,
hoe ze over mijn beleid denkt". Dit zei minister Cals vanmiddag in de Twee
de Kamer aan het slot van een lange (door talrijke interrupties onderbro
ken) rede, waarin hij zich in tweede instantie heeft verweerd tegen de yele
parlementaire aanvailen, die vorige week op hem zijn losgebarsten.
leidsfouten tracht hij te kleineren door
een overdreven nadruk te leggen op
de goede kanten van zijn beleid. Een
duidelijk, scherp antwoord of een on
middellijke toezegging geeft hij bijna
nooit. Daarom is het debat tussen hem
en de volksvertegenwoordigers altijd
een onderhoudende, maar evenzeer 'n
moeilijke en moeizame aangelegenheid.
De minister bleef op het standpunt
staan, dat de motie-Fortanier-De Wit
(waarin wordt uitgesproken, dat de
scholenbouw een even groot volksbe
lang is als het bouwen van woningen)
eerder bij wederopbouw en volkshuis
vesting thuis hoort, dan bij onderwijs.
Hij herinnerde er overigens aan, dat
één van de ondertekenaars van de mo
tie, de heer Ritmeester (lib.), bij de
begroting van minister Witte zeer na
drukkelijk heeft geopteerd voor de
prioriteit van de woningbouw. En ver
der wenste hij zich aan te sluiten bij
zijn partijgenoot, de heer Peters (kath.
v.), die j.l. vrijdag had betoogd, dat
de motie de oplossing van het vraag
stuk geen stap naderbij brengt en dat
het trouwens zeer twijfelachtig moet
worden genoemd, of de scholenbouw
inderdaad van een even grote urgentie
is als de woningbouw. Een vergroting
van het bouwvolume, niet een andere
verdeling van het aanwezige bouwvo
lume, kan alleen uitkomst brengen
voor de scholen. De bewindsman noem
de de motie „zeer critisch"..
En het moet gezegd worden, de mi
nister heeft het niet onverdienstelijk
gedaan. Hij trok fris van leer tegen
zijn bestrijders, toonde zich slagvaar
dig, geestig, scherpzinnig, maar wist
ook ditmaal niet te overtuigen door
degelijke argumenten. Deze bewinds
man houdt er een vrij doorzichtige en
bijna naïeve tactiek op na: zijn be-
Vandaag reeds beëdiging.
DEN HAAG, 14 febr. Naar wij
vernemen is de benoeming te verwach
ten van Prof. Mr. J. C. van Oven, oud
hoogleraar te Lelden, tot minister van
Justitie. Verwacht wordt, dat de be-
ftoeming zo tijdig zal geschieden, dat
Prof. Van Oven reeds morgen (woens
dag) door H.M. de Koningin ten pa-
leize te Den Haag zal worden beëdigd.
Aan het ANP verklaarde Prof.
Van Oven, dat zijn taak. in hoofd
zaak zal zijn, het door wijlen minis
ter Donker voorbereide belangrijke
wetsontwerp tot opheffing van de
handelingsbekwaamheid van de ge
huwde vrouw, dat reeds bij de
Tweede Kamer aanhangig is, verder
met de Staten Generaal af te doen.
Hij behoort tot de Partij van de Ar
beid. Prof. Van Oven is in Dordrecht
geboren. Aan de universiteit te Am-
Sterdam studeerde hij rechten, waarna
hij in 1905 promoveerde. Oorspronke
lijk ging de neer Van Oven in de jour
nalistiek. Hij werd verbonden aan het
„Nieuws van den Dag" aan welk blad
hij de rubriek buitenland verzorgde.
In 1917 werd hij hoogleraar te Gronin
gen, waar hij het romeinse recht do
ceerde. Van 1925 tot zijn pensionering
in 1952 was Prof. Van Oven als hoog
leraar verbonden aan de Leidse uni
versiteit. Hij is redacteur-oprichter
van het Ned. y ad.
DEN HAAG, 14 febr. De Hoge
Raad heeft vandaag het cassatieberoep
van de 68-jarige Amsterdamse journa
list Johan Luger (Pasquino) die door
het Gerechtshof te Amsterdam met be
vestiging van een vonnis van de recht
bank aldaar wegens belediging van de
politie was veroordeeld tot 250,
boete, subs. 30 dagen, verworpen. In
de Telegraaf had de heer Luger zich in
een artikel getiteld „De Sehietdiender"
gekant tegen politieambtenaren die
gebruik maken van vuurwapenen om
te voorkomen dat een arrestant ont
vlucht en niet tegen beveiliging van
eigen of andermans leven. Ook de Ho
ge raad noemde het stuk beledigend.
NOORD SCHARWOUDE, 14 febr.
Vijf personen werden min of meer
ernstig gewond toen vanmiddag te
Noord Scharwoude een dienstbus van
de NACO op een onbewaakte overweg
in botsing kwam met een diesel loco
motief. De gewonden moesten met
snijbranders worden bevrijd. In de bus
bevonden zich nog veertig passagiers,
die er met lichte Of zonder kwetsuren
vanaf kwamen.
Het voorstel tot uitwisseling van de
Indonesische infiltranten in Nieuw
Guinea tegen veertien Nederlandse ar
restanten in Indonesië moet door Indo
nesië nog worden getoetst aan de uit
voerbaarheid. De heer Luns sprak on
omwonden uit, dat hij vreesde dat de
Nederlandse arrestanten de dupe van
dit alles zouden worden.
Nederland, zo zei hij voorts nog, is
Indonesië met de grootste bereidwil
ligheid en soepelheid tegemoet getre
den. Men stemde toe met de conferen
tie te Genève omdat de Indonesische
regering daarop aandrong, ondanks het
feit, dat er voor ons land grote zakelij
ke bezwaren aan waren verbonden.
De notawisseling
Tijdens de notawisseling van de 7e
januari heeft de nederlandse regering
aan Indonesië de vraag gesteld of het
niet beter zou zijn de besprekingen
over te laten aan de volgende regerin
gen. Maar Indonesië drong op voort
zetting aan, blijkbaar, aldus minister
Luns, omdat dit nodig was in het po
litieke schaakspel in Indonesië. De re
gering in Djakarta dwong haar dele
gatie in Genève hoge eisen te stellen.
De conferentie is niet gestrand op de
geschillenregeling maar eenvoudig
omdat Indonesië geen geschillenrege
ling wenst. Wat de Indonesische dele
gatie voorstelde was geen werkelijke
arbitrageregeling, aldus mr. Luns. De
bewindsman heeft in de Tweede Ka
mer een ongeveer gelijkluidende ver
klaring afgelegd.
DEN HAAG, 14 febr. Op het ter
rein van de Shell installaties en fabrie
ken „Pernis" zijn bij een ontploffing in
een van de fornuizen van de katalyti-
sche kraakinstallatie twaalf arbeiders
gewond.' Zij kregen allen brandwon
den. De bedrijfsbrandweer kon de op
de explosie volgende brand met eigen
middelen bedwingen.
DEN HAAG, 14 febr. Het Tweede
Kamerlid Burger (P.v.d.A.) heeft van
daag in de Tweede Kamer verlof ge
vraagd om vragen te richten tot de mi
nisters Zij Is tra en Suurhof over de be
spreking van minister Zijlstra met de
werkgeversorganisaties op de Hoge
Veluwe op 24 januari en het conflict
over de loonpolitiek, dat daarna in de
Stichting van de Arbeid is ontstaan.
Over deze interpellatieaanvrage zal
morgen worden beslist.
EISENHOWER kan zeker nog vijf
tot tien jaar het presidentschap uitoe
fenen hebben zijn artsen verklaard.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft
1000 dekens ter waarde van 20.000
naar Italië gezonden.
Broederlijk, de armen omhoog geheven gingen in Leeuwarden de vijf
eerstaankomenden over de finish. V.l.n.r. Nauta, Wijnhout, De Koning,
Verhoeven en Van der Hoorn.
LEEUWARDEN, 14 februari Geen winnaar, geen medailles, geen krans!
Dat was het slot van de tiende Elfstedenwedstrijd. Een teleurstellend slot.
Vanmiddag om achttieen minuten over twee, precies 8 uur en 46 minuten na
de start, reden, broederlijk gearmd, vijf koplopers over de eindstreep. Het
waren J. van der Hoorn (24 jaar) uit Ter Aar, Aad de Koning (27) uit Pur-
merend, Jeen Nauta (29) uit Wartena, M. Wijnhout (23) uit Haarlemmer
meer en A. Verhoeven (85) uit Dussen. Zij werden ex aequo geklasseerd.
Het was een bijzonder moeilijk kwartier, dat de elfstedencommissie door
maakte na de aankomst van de vijf. „Dat worden vijf gouden medailles,
mompelde het publiek. En, toen als zesde man de onderwijzer Jeen van den
Berg uit Nijbeets over de finish was gegaan, „ze zullen Jeen misschien als
winnaar -klasserenMaar „neen" zeiden anderen, „dat doen ze nooit".
Want Jeen is een Fries en dan komt er vernietigende kritiek van buiten de
provincie...." Toen kwam de uitspraak: een bliksemschicht in de dichte
sneeuwval. Geen winnaar. Het meisje dat met de krans gereed stond, werd
weggezonden.
LEEUWARDEN, 14 febr. Het of
ficiële klassement luidt: (eerste tien
nummers)
1. Ex aequo J. van der Hoorn (Ter
Aar), A. J. P. de Koning (Purmerend).
J. Nauta (Wartena), M. Wijnhout
(Haarlemmermeer) en A. Verhoeven
(Dussen) allen in 8 uur 46 min. 2 sec.
6. J. van den Berg (Nijbeets) 8 uur 54;
7. Kruger (Middelstum) 9 uur 2 min.;
8. Tichelaar (Franeker) 9 uur 2 min.:
9. Klaas Leffertstra (Stobbega) 9 uur
3 min.; 10. Lamberts (Wageningen) 9
uur 4 min.
Honderdnegen wedstrijdrijders kre
gen het fel begeerde Elfstedenkruis.
Zij waren binnen twee uur na de
kopgroep aan de finish.
Hoeveel deelnemers de toertocht vol
bracht hebben is niet bekend,
's Avonds besloot de elfstedencommis
sie de tocht af te breken omdat het ijs
onbetrouwbaar werd.
En Jeen, de winnaar van 1954, ach
tervolgd door pech, die tachtig kilo
meter op zijn eentje vocht, zei: „Ik
vind het jammer voor de vijf jongens.
Ik had wel graag een tweede prijs ge
had".
Twee honderd zeven en veertig wed
strijdrijders en ruim 6000 toerrijders
hebben deelgenomen aan deze tocht
die, door vele slechte trajecten vol
schotsen en scheuren en de bijna on
ophoudelijk neerdalende sneeuw, i
ker zwaar is te noemen.
In deze wedstrijd boekte ook nog
Russisch partijcongres geopend
MOSKOU, 15 februari (Reuter) Nikita Chroesjtsjef, secretaris-generaal
der Sowjetrusische communistische partij, heeft op het twintigste partijcon
gres, dat dinsdag te Moskou is geopend, gezegd, dat de Sowjet-Unie zou in
stemmen met het stopzetten van de proefnemingen met waterstofbommen
in afwachting van overeenstemming over de belangrijkste ontwapenings
kwesties.
De Sowjet-Unie is bereid in te stem
men met bepaalde gedeeltelijke ont
wapeningsmaatregelen, zoals het stop
zetten van genoemde proeven, het ont
houden van atoomwapens aan troepen,
die in Duitsland gelegerd zijn, en de
vermindering van de militaire begro
tingen.
In een rede over de binnen- en bui
tenlandse politiek, die zes uur duurde
en gehouden werd in het Kremlin,
plaatste hij bovenaan de lijst van de
voornaamste taken der Sowjet-Unie,
de vreedzame samenleving met het ka
pitalisme en hij zei, dat de partij deze
politiek onwrikbaar zou voortzetten.
De Sowjetunie had veel gedaan om de
standpunten der grote mogendheden
dichter bij elkaar te brengen. Het was
thans aan de beurt van de drie Weste
lijke grote mogendheden om de we
reldspanning te verminderen, maar dit
betekende niet, dat de Sowjet-Unie
zich niet meer zou inspannen om de
vrede te bevorderen en de internatio
nale spanning te verminderen, inte
gendeel, aldus Chroesjtsjef.
TWEE MOGELIJKHEDEN
Er waren slechts twee mogelijkhe
den om uit de huidige situatie te ge
raken: vreedzame samenleving of de
vernietigendste oorlog in de geschie
denis. „Er is geen derde mogelijkheid".
De methode van onderhandelen zon de
enige moeten worden ter oplossing van
internationale geschillen. Oorlog is
geen „fatale onvermijdelijkheid".
Over binnenlandse aangelegenheden
zei Chroesjtsjef, dat de nadruk moet
worden gelegd op een snelle industrië
le ontwikkeling, waarbij voorrang be
hoort te worden gegeven aan de zware
industrie. Ook aan de ontwikkeling
van de landbouw dient alle aandacht
te worden gegeven.
Hij stelde een werkweek van vyf
dagen met een zevenurige werkdag in
het vooruitzicht, echter slechts in die
industrieën waar dit mogelijk is.
een Zeeuw een succes. De 32-jarige
voorlichtingsassistent, Jan Blok uit
Krabbendijke kwam als no. 28 over de
eindstreep. Zijn tijd was 9 uur 35 mi
nuten. Een mooie tijd gezien de om
standigheden.
(Over zijn belevenissen leest m
meer op pag. 2).
MET VONKENDE SCHAATSEN
De onbevredigende afloop buiten be
schouwing gelaten, is de wedstrijd een
ware afvalrace geworden. Als een la
wine stortten de 247 renners zich pre
cies om half zes 's morgens uit de loods
aan het Harinxmakanaal. De traditio
nele hardloopwedstrijd naar het ijs be
gon. Met vonkende schaatsen snelden
de voorsten de nacht in. Zij, wier ogen
moeilijk aan het donker konden wen
nen, handhaafden zich slechts korte
tijd in de gelederen van de aanvoer
ders. Die joegen het tempo snel om
hoog en reeds in de tweede controle
plaats, Ijlst, was een grove selectie ge
maakt. Er bleek een kopgroep van on
geveer dertig man te zijn, onder wie
alle „groten". Op de smalle ijspaden
over Gaasterland, was het niet gemak
kelijk, een „gevecht" te leveren. Maar
in Stavoren waren er toch al verschei
dene zwakkere broeders losgereden.
GROTE SLAG
In Hindelopen, waar het vijfde van
de elf stempels moest worden gehaald,
bleeK om tien over half negen de „gro
te slag" te zijn gevallen. Er was een
kopgroep van acht man, bestaande uit
Verhoeven (Dussen), van den Hoorn
(Ter Aar), Wijnhout (Haarlemmer
meer), de Koning (Purmerend), van
der Meer (Roordahuizum), Jeen van
den Berg (Nybeets), Jeen Nauta (War
tena) en Tichelaar (Franeker). Dat
waren dus vier Friezen tegen vier rij
ders uit de „rest" van het land.
De oude strijd tussen deze beide
groepen laaide fel op. Zij duurde
uren en speelden zich af op vele ki
lometers tussen de hoog opgewaaide
sneeuwwallen, door Workum, Bols-
ward, (de helft van de tocht werd in
4 uur en 12 min. afgelegd), Harlin-
gen (zeer zware sneeuwval) en Fra
neker.
In dit laatste stadje, waar het kri
oelde van de mensen op het „bolwerk",
geleek het ijsoppervlak van de Sixbie-
rumervaart hier en daar op gegolfd
plaatijzer. De kopgroep verloor iets
van zijn voorsprong en Jeen van den
Berg, die al vijfmaal was gevallen,
kreeg te kampen met een kromme
schaats. Twee mannen vielen af: Ti
chelaar en Van der Meer.
Op de plaats,'waar de zes overge
bleven rijders onder St. Annaparo-
chie, twee minuten moesten lopen
over de weg, schreeuwde de winnaar
van de vorige elfstedentocht om
nieuwe „redens". Die kreeg hij en
kele kilometers verder, in Vrouw-
buurtstermolen. Het wisselen kostte
hem enkele minuten en Jeen van
den Berg kon die, ondanks zijn forse
slag op de „verse" schaatsen niet in
halen.
DE AFSPRAAK
Intussen hadden de resterende vijf
koprijders op initiatief van Aad de Ko
ning, hun afspraak reeds gemaakt om
tezamen de tocht te beëindigen. De Ko
ning maakte de meest frisse indruk
van het vijftal. Maar ook Verhoeven
leek nog bijzonder fit. „Niemand
smeert 'm", vertelde De Koning ons tij
dens een looppasje over de wallekant.
„Wie het zou proberen, spring ik on
middellijk op de huid".
Toen verdween hij met zijn gezellen
in een schrikbarende sneeuwjacht op
het voorlaatste traject, naar Dokkum.
Jeen van den Berg, die enkele minuten
later alleen hetzelfde deed, moet zich
wel vreselijk eenzaam hebben ge
voeld
Met nog grotere achterstand reed,
met kletsnatte benen en pijnlijke ogen,
een groep taaie achtervolgers, welke
bestond uit Tichelaar, die voor het
eerst deelnam, Van der Meer, die na
een val van droge kleren werd voor
zien, Klaas Lefferstra (zesde van 1954),
de Wageningse gymnastiekleraar Lam
berts (achtste van 1954), Kruger uit
Middelstum en P. van Zandvoort uit
Eindhoven.
En met steeds toenemend tijdsver
schil streden de overige race-rijders en
de naamlozen uit het massale leger van
de elfstedentoer. Met geringer kwali
teiten wellicht, met meer pech mis
schien, maar met even grote moed en
met even bewonderenswaardige vast
houdendheid tot laat, heel laat in de
avond.
Zie pag, 2 en 5
DE BILT ZEGT:
Vorst houdt aan
DE BILT, 15 febr. Weersverwach
ting geldig tot hedenavond.
Over het algemeen veel bewolking
met nu en dan sneeuw, vooral in de
kustprovincies.
Zwakke tot matige wind uit uiteen
lopende richtingen. Matige tot lichte
vorst.
