Kabouters
VADEMECUM
CRÉGHEL
Het schaakspel heeft grote invloed
op de wereld gehad
KEES PELLENAARS:
Deel XI: Zeeland
GOED BESLAGEN OP HET IJS
Verpleegster
OOSTERBAAN
I li qctoi wt'-
Tweede klasser Koudekerke heeft
mooie voorsprong
NIEUW
NIEUW
v. d. VIS SE's Frituur- en IJsbedrijf
Fa. NONNEKES
w brood koopt U bij uw bakker
=n uw drukwerk bij
„Zeeuwsch Dagblad"
PROFESSOR
Slechts de sage weet van zijn ontstaan te vertellen
Beoefend door koningen en veldheren,
geroemd door wijsgeren en dichters
Waar moet de bakermat
van dit edele spel
gezocht worden
Zeeuwsch-Vlaamse
W ielerkalender
De naaste concurrent, Vlissingen II,
Middelburg III niet verslaan
kon
Grondige voorbereiding in
trainingskamp
Maandag 30 januari 1956
ZEEUWSCH DAGBLAD
pagina 6
Vereniging voor bedrijfs
voorlichting „Walcheren".
VERGADERING
op donderdag 2 febr. a.s.,
om 10 uur v.m., in sociëteit
„De Vergenoeging", aan de
Markt te Middelburg.
Spreker:
de Weled. Gestr. Heer
Ir. R. P. LAMMERS
over de vooruitzichten van
de Peulvruchtenteelt,
teder wèlkom.
Het Bestuur.
TE KOOP GEVRAAGD:
Een VOER TARWEKAF.
A. DE KORTE, Mariekerke
19, Meliskerke. Tel. K 1186
275.
PERSONEEL:
Gevraagd: SCHOENMA
KERSKNECHT. Schoenhan-
del B. SINKE, Serooskerke.
DIVERSEN:
Landbouwers bestel tijdig
uw SCHUIMAARDE bij elke
hoeveelheid. L. VAN DEN
BROEKE, Noordweg 23, Sint
Laurens. Tel. 2705.
w Hypotheken vanaf 3,5 pro
cent. Financiering auto's en
landbouwwerktuigen, geldle
ningen op andere objecten.
25-jarige ervaring. Makelaars
kant. L. A. VAN OPSTAL en
Zoon, Jac. v. Beierenstraat 1,
Goes. Tel. 2584.
Prima A.E.G. schrijfmachine
met garantie 150.v. d.
PEUL. Tel. 532, Yerseke.
- DAK- en MUURLEKKAGE
herstelt U zelf met Reyli Rub
ber Dakcover. Op asfalt,
mastiek, dakleer, zink, ijzer,
asbest, lei, steen en cement.
Vraagt omschrijving of proef-
bus 5 kg v. 10 m2 f 12.50. Dak
herstel door ons geschiedt, van
uit depót Middelburg. Ie klas
ref. en vlotte bediening. Fa.
DE JONG BOOM, Sloten N.H.
VERSLAPENonmoge
lijk met een KIENZLE wek
ker van Horlogerie D. LIE-
VENSE, L. Vorststraat 87,
Goes.
Het amerikaanse POPCORN product is
vanaf HEDEN ook bij ons verkrijgbaar en wordt door ons
gefabriceerd en in de handel gebracht onder het wettig
gedeponeerd handelsmerk
HEERLIJK - VOEDZAAM - GOEDKOOP
Verkrijgbaar in zakjes van 15 en 25 cent
LANGE KERKSTRAAT 34 -
GOES
De Burgemeester van Oost
en West-Souburg maakt be
kend, dat het besluit van de
Gemeenteraad van 29 juli
1955 tot wijziging van het
uitbreidingsplan in onder
delen der gemeente Oost
en West-Souburg door Ge
deputeerde Staten van Zee
land is goedgekeurd bij be
sluit van 10 januari 1956,
no. 4935/229, 3e afd.
Het goedgekeurde besluit
ligt met de daarbij behoren
de kaart voor een ieder ter
inzage ter gemeente-secre
tarie, op iedere werkdag
van des voormiddags 9 tot-
12.30 uur en des namiddags
van 2 tot 5 juur, behalve
zaterdags van 9 tot 12 uur.
Oost- en West-Souburg,
24 januari 1956.
Meisjes van positief Chr. beginselen, die opgeleid wil
len worden voor
(Rijksdiploma Ziekenverpleging B) kunnen zich wen
den tot de Geneesheer-Directeur van de Psych. Inrich
ting „Wolfheze" te Wolfheze (Chr. inrichting voor
geestes- en zenuwzieken).
De verpleging van geesteszieken is geen gemakkelijke
taak, want deze vraagt de inzet van Uw gehele persoon.
Indien U zich evenwel wilt geven voor dit werk, is het
een mooie arbeid, die U voldoening kan schenken.:
Ik wens niet te wachten
op het radio-nieuws. 'k Wil kennis
nemen van het nieuws op het ogenblik
dat het me schikt.
Daarom een krant. Daarom een abonnement op
De nieuwste „CEBUCO"-uitgave
van een aantal
Marktanalytische gegevens
per provincie.
Thans verschenen:
ABONNEERT U OP DIT BLAD
Indeling naar
verzorgingsgebieden
Cijfers omtrent:
Bevolking
Bevolkingsdichtheid:
Aantal dagbladabonné's
W elstandgegevens
Bedrijfstakk en
Ondernemingen
Detailhandel en Ambacht
Binnen een klein bestek een
groot aantal nuttige cijfers.
Verkrijgbaar bij:
Centraal Bureau voor Courantenpubliciteit
VONDELSTRAAT 69 - AMSTERDAM
Wij hebben voor U alle soorten
WASMACHINES
in voorraad.
Ook de bekende niet te versmaden
EDY SNELDROGERS
„DE VULKAAN"
Beestenmarkt 20
Tel. 2232
GOES
3. Een vergeten reiziger
Met een smak vloog de deur open
en geljjk een wervelwind stormde een
vinnig uitziend heerschap naar bin
nen, in de ene hand een grote sigaar,
die hij als een fakkel boven zijn hoofd
hield, in de andere een reuzen hand
koffer waarmede hij zó vervaarlijk
zwaaide, dat je er zeker een olifant
mee had kunnen vellen. Eerst kwam
de koffer met een slag op de grond
terecht en toen gaf het kereltje zo'n
klap op de tafel dat de glazen er van
rinkelden.
„HaSnertkereltjes", gilde het
mannetje, „dat zijn mooie manieren
dié jullie er op na houden ben ik
minder dan die oude kranten, die je
hier afgeleverd hebt ben ik een stuk
ballast dat je overboord kunt gooien
wanneer je zin hebt?of is het
soms nog niet erg genoeg, dat ik de
hele dag tussen die poststukken in die
hobbelkoets heb gezeten? Nouzeg
eens wat!!" Maar er werd niet veel
gezegd.
Joris was er stiekum tussenuit ge
knepen, en de waard had zich aan de
bierkraan moeten vasthouden om niet
in onmacht te vallen. Alleen de koet
sier merkte schuchter op:
„Ehikikwist niet....
eh.... u hebt ook eigenlijk helemaal
niet voor de reis betaald
Maar toen was bij het boze manne
tje de maat vol.
„Bahriep hij, „wat een snert-
ventjewaarrrr, zeg ik.luisterrr
goedwaar haal je de brutaliteit
vandaan wees blij, dat je er zo vaii
af komt!"
Toen ging de koetsier ook maar stil
letjes weg.
Bestaat er een sport, die meer invloed op de wereld in de loop
der eeuwen heeft gehad dan het oude schaakspel?
Beoefend door koningen en veldheren, die zich in de kunst
van het oorlogvoeren wilden bekwamen; goroemd door wijsgeren en
dichters als een edele ontspanning.
Geleerden en ongeletterden zoeken er hun ontspanning in. Zieken
en gezonden, jong en oud.
Maar wanneer en hoe is het schaakspel ontstaan? En wat heeft
ertoe geleid, dat deze denksport heel de wereld in de loop der ge
schiedenis heeft veroverd en vandaag de dag nog tienduizenden
bij wijze van 'spreken tot zijn slaaf heeft gemaakt?
Ofschoon ontelbare boekwerken
over het schaakspel zijn verschenen
de Amerikaan White bezat een
schaakbibliotheek van maar liefst
12.000 delen! en bijna elk be
schaafd volk zijn bijdrage tot deze
omvangrijke literatuur heeft gele
verd, bestaat omtrent de oorsprong
geen enkele zekerheid.
Zijn eigenlijke uitvinder is door
geen enkel lied verheerlijkt, zijn
naam in geen enkel geschrift ver
meld. Slechts de sage weet van zijn
ontstaan te verhalen, en zij verplaatst
ons naar het wondere oud-Indië, waar
in^ de vijfde eeuw vóór Christus
koning Sirham, tengevolge van onop
houdelijke influisteringen van on
trouwe gunstelingen, plotseling een
waanzinnig tyran werd. Een wijze
Brahmaan, Sissa, die het schaakspel
had uitgevonden, leerde hem deze
sport en wist hem zo te genezen.
Negen triljoen kilometer
Een andere sage, wel de bekendste.
Er was een oosters monnik, die een
moeilijk, maar zeer schoon spel uit
dacht. Toen stapte hij bedachtzaam
naar de kalief van Bagdad en bood
het de vorst nederig ten geschenke
aan, waarop deze hem toestond het
spel te verklaren. De vijfde kalief
werd zo geestdriftig over het spel, dat
hij de monnik toestond een wens te
doen. De slimme man dacht even na,
en zei toen: „Als U op het eer
ste vakje van het schaakbord één
tarwekorrel zoudt willen leggen, op
het tweede twee en op ieder volgend
vak het dubbele aantal, dan ben ik
tevreden en is mijn wens vervuld".
De kalief dacht er niet aan, dat er
68 vakjes waren, en lachte luid om
de onnozele wens! De vorst telde
eigenhandig een eerste zakje korrels
uit; toen liet hij de hofrekenmeester
komen en die raadde hem direct aan
maar een hele kameellading tarwe te
laten komen!
Als de kalief nog leefde zou hij
nu nóg aan het tellen zijn. Het
waren 9.223.292.036.854.775.808 kor
rels! Ruim 9 triljoen. Wanneer de
kamelen elk 140 kg tarwekorrels
draagt, dan heeft de kamelenstoet
een lengte van 11.5 miljard km. Dat
is 287.500 maal de omtrek van onze
aardbol.
De meest gangbare mening is wel,
dat het schaak- of koningsspel (oor
spronkelijk een Indisch oorlogsspel)
omstreeks het jaar 600 voor Christus
uitgevonden is in Indië. Van de Hin
does verspreidde het zich in de ooste
lijke landen van Azië en Perzië (om
streeks het jaar 700), onder de Ara
bieren (ongeveer het jaar 800). Door
de Arabieren, die Spanje veroverden,
kwam het 9001000) eerst naar
de zuidelijke landen van Europa en
werd toen in de loop van de middel
eeuwen langzamerhand bij de meeste
volken van ons werelddeel en ook in
Nederland bekend.
Van 14501550 onderging het in
Europa enige wijzigingen, die het
schaakspel tot zijn huidige grootheid
en aanzien bracht.
Grafkelders
Weer een ander verhaal zegt, dat
men de bakermat van het schaakspel
moet zoeken in Egypte. Daar moeten
twee grafkelders zijn ontdekt van
twee hoge beambten van koning Teti
of Tetu, Kabin en Mera. Een dezer
grafkelders bevatte stenen figuren,
doch het aantal is niet bekend. Wel
echter kon worden waargenomen, dat
Mera schaak speelt! Volgens Lepsius
leefde Mera ongeveer 2700 jaar voor
Christus, terwijl Bruysch-Pascha ons
vertelt, dat Mera 3300 jaar voor Chris
tus leefde. Als dat waar ls en mis
schien zullen verdere opgravingen
daarin licht brengen dan zou het
schaakspel al ruim 5000 jaar gespeeld
worden!
Misschien is het wel zó, dat het
schaakspel uit het damspel is voort
gekomen, dat veneens een zeer hoge
ouderdom bezit. Want dat het schaak
spel in de loop der eeuwen vele ver
anderingen heeft ondergaan, staat ge
schiedkundig vast. Dr. Anthonius van
der Linde, een der voornaamste onder
zoekers van de geschiedenis van het
schaakspel, noemt maar even 90 soor
ten spelen op, die alle min of meer
op het schaakspel lijken. En dat was
in 1875. Met degenen, die er sedert
dien zijn bijgekomen mag men het
aantal soortgelijke spelen wel op 100
stellen.
Adam en Eva
De hoge ouderdom schijnt de sagen-
schrijvers nog niet oud genoeg. Daar
zijn er, die Adam en Eva laten scha
ken en zich zo troosten over de dood
van Abel.
Natuurlijk werd Mozes niet verge
ten als schaakspeler. Toen de konin
gin van Scheba Salomo bezocht, legde
ze hem een uitgelezen stel schaak
problemen voor, die hy natuurlijk
onfeilbaar oploste. De Assyriër Evil-
meródach, de zoon van Nebukadnezar,
was een tyran, wiens zeden verzacht
werden door het schaakspel. En zo
gaan de verschillende sagen verder.
Wel een bewys, dat vele volkeren
der oudheid over het schaakspel en
aanverwante spelen nagedacht en ze
beoefend hebben.
Ook in de oudheid wordt verhaald
van wonderiyke spelers, die scherp
zinnig de moeilijkste problemen wis
ten op te lossen; men speelde partij
en (Dilaram), soms gepaard gaande
met het verlies van grote sommen,
soms wel van vrouw en alle bezit
tingen.
Gelukkig, dat dergelijke uitwas
sen van het spel tegenwoordig wel
tot het verleden behoren. Tegen
woordig wordt vrijwel gespeeld om
de hoge eer winnaar te zijn, als het
kan van de hele wereld. Doch daar.
mee komen we op het gebied van
het wereldkampioenschap. En dat
is slechts vor de zeer groten weg
gelegd.
W. S.
Zeeuwse SchaakcompetHie
GOES, 28 jan. De verschillende wie-
lercomité's in Zeeuwsch Vlaanderen kwa
men bijeen om de wielerkalender voor
het komende seizoen vast te stellen. In
dien geen wijzigingen nodig zijn in ver
band met het programma voor Zeeland
boven de Schelde ziet de kalender er als
volgt uit:
2 april, Axel, beginnelingen; 7 april,
IJzendijke, nieuwelingen; 15 april, Kloos-
terzande, amateurs; 5 mei, St. Kruis, nieu
welingen; 10 mei, Biervliet, nieuwelingen
(grasbaanwedstrijd); 12 mei, Sluiskil,
amateurs; 15 mei, Hulst, amateurs; 22 mei,
Axel, nieuwelingen; 22 mei, IJzendijke,
amateurs; 16 juni, Oostburg, profs; 23
juni, St. Jansteen, amateurs; 17 juli, Clin-
ge, amateurs; 4 augustus, Slijkplaat, nieu
welingen; 11 augustus, Sluiskil, nieuwe
lingen; 11 augustus, Zuiddorpe, amateurs;
8 september, Cadzand, amateurs; of nieu
welingen; 15 september, Zuidzande, nieu-
teurs; 2 oktober, Hulst, amateurs.
MIDDELBURG, 20 jan. In de 1ste k lasse van de Zeeuwse schaakcompetitie
werd niet gespeeld, maar in 2A bleef Kou dekerke ongeslagen en zonder verlies-
punten aan de kop door een royale 9)4Vz overwinning op het bezoekende Vlis
singen 3. In de ontmoeting tussen Vlissingen 2 en Middelburg 3 moesten twee
partijen worden afgebroken, maar de hoofdstedelingen hebben in ieder geval
reeds een puntje te pakken, want zij heb ben voorlopig een 35 voorsprong. Leider
Koudekerke is hierbij nog het meest gebaat, want Vlissingen 2 is de naaste con
current.
De stand is;
Koudekerke
Vlissingen 2
Middelburg 3
Vlissingen 3
Souburg
28 —11
19%— 9%
13—7
11 —28
6%'22%
(niet verwerkt Vlissingen 2Middelburg
3 voorlopig 35).
TWEEDE KLASSE B
In 2B bonden de Burcht en SEALTO de
strijd om de onderste plaats aan. De
Nieuwdorpers zagen zich In eigen huis
met 37 geklopt en werden door deze
nederlaag alleen lantarendrager. De stand
is:
Goes 2 3
's-Gravenpolder 2
De Pion 2
Middelburg 4 3
SEALTO 3
De Burcht 3
20—8
11%— 6%
11—9
12%—17%
11%—14%
9%—20%
(niet verwerkt 's GravenpolderDe Pion
voorlopig 44).
TWEEDE KLASSE C II
In de 2de klasse C II tenslotte hand-
BREDA, 28 jan. Ja, die Ronde van Frankrijk, en wat ik
van de formule voor dit jaar denkdaar moet ik nog eens
op mijn gemak over nadenken, en het parcours nauwkeurig
vergelijken met dat van de vorige jaren. En eerlijk gezegd
heb ik daar nog geen tijd voor kunnen vinden, want ik ben
de laatste tijd nu niet zo heel best in orde. Maar ik kan wel
zeggen dat onze ploeg goed b eslagen op het ijs zal moeten
komen willen we iets bereiken. En ik zal ook mijn best doen
om het zover te krijgen....
Aldus Kees Pellenaars toen
we hem naar zijn mening
vroegen over de tour van dit
jaar die, zoals we reeds meld
den, begint met tien vlakke
etappes. Vlak in die zin dat er
geen bergen in voor komen,
maar wel hier en daar nog ve
nijnige heuveltjes. Goddet
heeft dat zo uitgekiend om de
renners, die geen uitgespro
ken klimmers zijn, gelegen
heid te geven zich te doen gel
den, hun strijdlust aan te wak
keren en hun zelfvertrouwen
te ontwikelen.
Jaja, zei Pellenaars,
daar zit wel wat in, en ik ge
loof ook wel dat het goed is
voor de renners van onze
ploeg. Maar wat de ploeglei
der aangaat, die krijgt er een
probleem bij.
Hoe bedoel je dat, Pel?
DE ALPEN...
Wel, kijk eens hierhet
is voor mij niet alleen zaak
dat de jongens alleen in dat
eerste stuk goed rijden. Ik
moet zorgen dat ze z.ieh niet
op dat eerste stuk leeg rijden
en aangezien het plan is
ook wat jongeren mee te ne
men zal dat misschien niet
eens zo gemakkelijk zijn. Voor
zover ik het nu kan beoor
delen worden de Alpen het
zwaarst, daar zal de klap val
len. En ik wil niet dat we daar
al dadelijk zware verliezen
lijden. Eigenlijk moesten we
een paar kanshebbers aan
wijzen die zich tot de Alpen
voortdurend sparen. Maar als
er dan in die eerste tien etap
pes voortdurend gejaagd
wordt is het lastig om daar de
hand aan te houden.
VOORBEREIDING
En de voorbereiding?
Ik wil aan de wielerunie een
plannetje voorleggen om de
ploeg lichamelijk en ook mo-
leen ouderen, ook wat jonge
ren. Ik heb er een paar op het
oog die, geloof ik, ook goede
klimmers zijn en die in het al
gemeen klasse hebben. Ze zul
len in dat kamp geregeld trai
nen onder mijn toezicht zodat
ik te weten kom wat lk aan
ze heb. Ik zorg dat er een
soigneur komt en waarschijn
lijk zullen ze ook onder me
disch toezicht komen te staan.
Nog eens, zo'n voorbereiding
reel zo goed voor te bereiden
als nooit eerder gebeurd is.
Wellicht krijg ik daarvoor
steun, maar zo niet, dan doe ik
het toch. Meteen na de ronde
van Italië wil ik een stuk of
wat renners een maand lang
in een trainingskamp samen
brengen, misschien vijf of zes,
misohien nog meer. Niet al-
is eigenlijk absoluut noodza
kelijk, en ik hoop dat we daar
ook de vruchten van zullen
plukken.
En toen kroop de Pel weer
in zyn bed, want hij is grie
perig, en er staat hem, als al
tijd, een berg werk te wach
ten.
haafde Landau 2 zich dadelijk achter
haar eerste tiental op de tweede plaats,
dankzij een benauwde 5%4% overwin
ning op het bezoekende Terneuzen 2. De
strijd gaat hier nu nog slechts tussen de
beide tientallen van Landau uit Axel,
waarbij het tweede is uitgespeeld en het
eerste in haar laatste wedstrijd aan een
gelijk spel genoeg heeft om bovenaan té
eindigen, zodat het met de hoogst ge
plaatste van de 2de klasse C II mag spe
len om het kampioenschap van 2 O. De
stand is:
Landau
Landau 2
V.S.V.
Terneuzen 2
Huist
20 —10
24%—15%
10%19%
20%—18%
3%15%
UITSLAGEN
De uitslagen waren:
KoudekerkeVlissingen 3: A. v. d. Hey-
den—H. Kwant 1—0; S. v. d. Heyden—
Huiser 10; Chr. Schipper—I. de Vey
10; G. Klap—J. Langendijk A
MarinusseMeur 10; J. SteutelWee
land 1—0; A. JanseBikker jr 10; D.
Joziassela Fleur 10; M. Bakkern.o.
10; J. Wielemakern.o. 10.
Vlissingen 2Middelburg 3: A. Mast
K. J. Holster 0—1; G. M. Steinhauser—
C. D. Voogd 0—1; J. A. Smits—R. van
Bennekom 10; I. de BertJ. Goedbloed
1—0; J. de Bart—n.o. 1—0; J. de Noouer—
H. Vermeule afg.; J. v. d. SandeJ. Bont
huis afg.; J. de Viet—C. A. v. d Koorde
0—1; I de Vey—T. de Vos 0—1; A. Smit-
me vr. Holster 01.
De BurchtSEALTO: H. MurreH. J.
de Vos 01; F. WalhoutL. Ruissen 01;
J. de JagerA. Jeremiase 10; A. J. de
JagerJ. de Neef 10; C. de JongeA. J.
de Schipper 0—^1; J. BlankenburgC. P.
Phernambucq 01; W. de JagerP. Ruis-
saard 0—1; G. den BoerC. Hamelink 0
1; C. de KoeyerP. Vogelaar 10; A.
DommisseJ. Bout 01.
Laudau 2Terneuzen 2: J. PeetersJ.
A. v. d. Ree 10; D. Jansenn.o. 10)
W. Mattelé—n.o. 1—0; J. den Hamer—J1.
H. v. d. Veer 1—0; J. Bakker—J. Francois
0—1; C. D. van Wijck—J. van Es 0—1;
Aug. Verstraeten—J. de Waele 01; A
van Esch—G. van Campen N. Bol»
lemanL. J. Simpelaar 01; J. Lensen
n.o. 1—0.
's-HEER ARENDSKERKE
Vlag in top. Met de bouw van de chr.
landbouwhuishoudschool voor de C.B.T.
B. worden goede vorderingen gemaakt.
Dezer dagen ging een gedeelte van het
gebouwencomplex onder de kap, zodat de
