Zwitsaletten
Dit zijn de cijfers der gehele provincie
DDD
WALCHEREN
ZUID-BEVELAND
SCHOUWEN-DUIVELAND
NOORD-BEVELAND
WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
OOST
ZEEUWSCH-
VLAANDEREN
THOLEN
en
St.
PHILIPSLAND
CIJFERS
met een
achtergrond
Een benjamin
en een
grote broer
KOORTSIG, RILLERIG
Toename met 1209 zielen, maar ontvolking ging door
Een toename van 1209 zielen
in 1955: ziedaar de uitkomst
van de becijferingen, gemaakt
naar aanleiding van de bevolkings
overzichten der 101 Zeeuwse ge
meenten. Daarmee kwam het inwo
nertal van onze provincie van
275,369 op 31 december 1954 op
276.578 een jaar later. Er woonden
toen 138.816 mannen en 137.762
vrouwen in Zeeland. Het is natuur
lijk verheugend, dat er sprake is van
een vooruitgang, maar die vreugde
wordt spoedig getemperd (zo zij al
niet verdwijnt), wanneer de cijfers
eens wat nader worden bekeken.
Dan blijkt n.l., dat die toename
uitsluitend een gevolg is van het
grotere geboorteoverschot, het ver
schil tussen het aantal geboorten
en het aantal sterfgevallen. De
cijfers zijn 5.483 en 2.368, een ge
boorteoverschot dus van 3.115. Be
zie daartegenover de cijfers van de
vestigingen en vertrekken. Er kwa
men heel wat mensen hier wonen,
n.l. 12.204, maar het aantal per-
sonen, dat vertrok, was aanmerke
lijk groter, n.l. 14.110, hetgeen dus
een nadelig verschil betekent van
1.906. Wanneer dit getal wordt
afgetrokken van de 3.115, dan
blijft een totale toename over van
1.209 zielen.
Het is wel eens interessant na te
gaan hoe dit over vorige jaren was.
Welnu: in 1954 vermeerderde de Zeeuw
se bevolking met 1125 zielen. Er was
toen een geboorteoverschot van 3280 en
een vertrekoverschot van 2155. Verge
lijkt men deze gegevens met die van
1955, dan is er niet veel verschil te ont
dekken. Men kan slechts zeggen, dat
het vertrek zich voortzet, al nam het
iets af. Maar daar staat tegenover, dat
ook het geboorteoverschot kleiner
werd. Wanneer we nog verder terug
gaan, dan blijkt, dat in 1948 het Inwo
nertal van Zeeland steeg met 3170 zie
len. Dit cijfer was voor het volgende
jaar 2850, terwijl het in 1950 nog 3060
bedroeg. Het jaar 1951 gaf een voor
uitgang van 1923 te zien, waarna de
toename in 1952 daalde tot 1509 zielen
Het door de watersnood abnormale jaar
1953 bracht een teruggang van 955 zie
len met zich.
Zeggen deze cijfers op zichzelf mis
schien nog niet zo heel veel, het wordt
anders, wanneer men voor deze jaren
nagaat hoe het stond met de verhou
ding tussen vestigingen en vertrekken
Welnu: in 1948 was het vertrekover-
S'-,.ot 505, het volgende jaar daalde net
tot 260 om in 1950 nog verder af te
nemen tot 145. Het jaar 1951 leverde
echter een verlies op van 1220 zielen
en het daarop volgende jaar zelfs van
1702. Het rampjaar 1953 bracht een
vertrekoverschot van 3332 en zoals
gezegd was dit overschot in 1954 in
feite gestegen tot 2155. Vorig jaar liep
het iets terug tot 1906.
Beziet men de cijfers van het ge
boorteoverschot, dan kan mèn de vol
gende reeks opstellen: in 1948 bedroeg
dit 3765 en in het volgende jaar 3110,
Het jaar 1950 gaf een geboorteover
schot te zien van 3205 personen. Het
liep in 1951 terug tot 3143. In -1952 was
het 3211 om (verklaarbaar door de
ramp) in 1953 te dalen tot 2377. In
1954 steeg het geboorteoverschot weer
tot 3280.
Uit de cjjfers moet ook de conclusie
worden getrokken, dat vorig jaar op
alle Zeeuwse eilanden het aantal men
sen, dat er kwam wonen, geringer Is
geweest dan het aantal, dat wegtrok,
Dat, behalve op Noord-Beveland en ln
Oost Zeeuwsch Vlaanderen, er aan het
eind van 1955 meer mensen woonden
dan een jaar daarvoor, is uitsluitend
een gevolg van het feit, dat hot ge
boorteoverschot groter was dan het
vertrekoverschot.
Maar dit laatste was zelfs niet meer
het geval in de twee genoemde delen
van Zeeland. Is het vertrek uit Noord-
Beveland vanwege zijn agrarische
structuur nog verklaarbaar, voor Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen, het voornaam
ste industriegebied van de provincie,
Is dat heel wat moeilijker. Zelfs de In
dustriegemeenten, slechts met uitzon
dering van Sas van Gent, zagen helaas
meer mensen vertrekken dan arriveren.
De situatie hier is wel bijzonder zor
gelijk.
Verreweg de grootste toename (804)
viel er op Walcheren te constateren.
Hier was ook het grootste aantal ge
meenten met een vestigingsoverschot,
al moet men daarbij niet denken aan
honderden !Er was overigens maar één
gemeente ln Zeeland, waar evenveel
mensen vertrokken als zich vestigden
en dat was Blggekerke. Twee gemeen
ten gingen in inwonertal niet vooruit
en niet achteruit. Dat waren Kortgene
en Sint Annaland. In 45 van de over
blijvende 99 gemeenten was er toena
me, maar in 54 gemeenten was er te
ruggang.
m Krabben en beuteren maakt
de kwaal steeds era-er De
helder vloeibare D.D.D.
(lltSula dringt diep ln de poriën door.
J zuivert, ontsmet en geneest.
GENMIMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
VLOEISTOF
BALSEM
ZEEP
Eilanden
Inwonertal Geboren Overleden Gevestigd Vertrokken
31 dec. 1954 in 1955 in 1955 in 1955 in 1955
Inwonertal
31 dec. 1955
Totaal
M.
V.
M.
V.
M.
V.
M. V.
M.
V.
M.
V.
Ti
-S"?
Aantal
huwelijken
H.S
0> c
07 C
«J
u
O
C
35
Walcheren
38363
38714
840
750
341
303
2275
2014
2327
2104
38810
39071
77881
+804
614
19
Zuid-Beveland
29994
30165
650
638
260
214
1017
1186
1298
1527
30103
30248
60351
+192
502
9
Schouwen-Duiveland
11434
11256
232
225
121
99
644
795
698
801
11491
11376
22867
+177
169
5
West-Zeeuwsch-Vlaanderen
14033
13541
269
245
146
108
626
703
728
753
14054
13628
27682
+108
184
8
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen
31900
31385
623
554
288
261
1037
1187
.1374
1556
31898
31309
63207
78
490
16
Tholen en St. Philipsland
8869
8670
170
162
87
79
277
301
355
359
8874
8695
17569
30
176
6
Noord-Beveland
3590
3455
69
56
30
31
77
65
120
110
3586
3435
7021
24
60
1
Totaal
138183
137186
2853
2630
1273
1095
5953
6251
6900
7210
138816
137762
276578
+1209
2195
64
Aardenburg
Biervliet
Breskens
Cadzand
Groede
Hoofdplaat
IJzendijke
Nieuwvliet
Oostburg
Retranchement
Schoondijke
Sluis
Waterlandkerkje
Zuidzande
Totaal
Axel -
Clinge
Graauw en Langendaxn
Hoek
Hontenisse
Hulst
Koe acht
Overslag
Philippine
Sas van Gent
Sint Jansteen
Terneuzen
Vogelwaarde
Westdorpe
Zaamslag
Zuiddorpo
Totaal
Oud-Vossemeer
Poortvliet
Scherpenisse
Sint Annaland
Sint Maartensdijk
Stavenisse
Tholen
Sint Philipsland
Totaal
Goes
6803
7307
168
170
46
57
371
401
344
429
6952
7392
14344
+234
110
Baarland
387
395
7
11
4
3
9
14
12
25
387
392
779
3
5
Borssele
785
742
10
15
10
3
13
20
26
39
772
735
1507
20
14
Driewegen
314
312
4
3
2
5
12
11
17
20
311
301
612
14
2
Ellewoutsdijk
210
252
6
4
1
2
8
10
9
13
214
251
465
3
6
Heinkenszand
1014
1050
25
23
6
7
24
34
35
45
1022
1055
2077
13
20
Hoedekenskerl
819
787
19
26
13
6
16
30
18
28
823
809
1632
26
15
Kapelle
2084
2028
37
44
24
19
53
81
83
76
2067
2058
4125
13
28
Kattendijke
565
527
9
10
8
1
13
15
15
26
564
525
1089
3
20
Kloetinge
971
1002
22
14
10
7
28
29
60
45
951
993
1944
29
15
Krabbendijke
1388
1423
34
40
16
10
35
43
83
94
1358
1402
2760
51
23
Kruiningen
2340
2307
68
49
15
16
123
153
142
167
2374
2326
4700
53
38
Nisse
332
317
3
3
4
4
8
15
16
31
323
300
623
26
6
Oudelande
366
396
6
3
2
1
12
6
15
13
367
391
758
4
4
Ovezande
727
667
12
16
5
3
13
21
24
33
723
668
1391
3
16
Rilland-Bath
1103
1093
27
26
13
3
59
63
58
57
1118
1122
2240
44
17
's-Gravenpolder
695
681
18
12
6
7
14
16
12
24
709
678
1387
Hr
11
8
's-Heer Abtskerke
225
225
8
2
2
6
4
13
12
224
219
443
7
6
's-Heer Arendskerke
2427
2367
42
47
16
10
45
51
90
109
2408
2346
4754
40
52
's-Heerenhoek
756
756
11
15
9
7
22
29
29
20
751
773
1524
12
7
Waarde
535
552
14
8
5
3
13
8
34
42
523
523
1046
41
16
Wemeldinge
1317
1245
26
29
11
15
50
49
40
56
1342
1252
2594
32
25
Wolfaartsdijk
1281
1249
22
20
19
6
22
33
44
45
1262
1251
2513
17
17
Yerseke
2550
2485
52
48
13
19
48
50
79
78
2558
2486
5044
9
32
Totaal
29994
30165
650
638
260
214
1017
1186
1298
1527
30103
30248
60351
192
502
2086
1107
1814
476
1087
690
1437
257
1723
299
1019
1328
272
438
1953
999
1722
469
1045
645
1352
218
1904
281
1027
1257
264
405
42
14
34
6
13
10
36
2
49
13
35
6
42
10
36
6
15
10
24
43
2
24
26
2
5
21
15
20
2
17
7
10
4
22
1
5
18
15
7
13
4
8
2
6
2
20
3
12
13
62
48
95
15
35
-13
57
12
130
6
38
82
9
24
79
47
97
20
45
16
53
8
165
6
42
98
6
21
107
63
82
19
48
26
76
15
101
6
47
91
13
34
115
52
80
24
46
24
82
11
128
13
64
81
11
22
2062
1091
1841
476
1070
680
1444
252
1779
298
1018
1336
274
433
1944
997
1762
467
1051
645
1341
213
1964
273
1017
1287
261
406
4006
2088
3603
943
2121
1325
2785
465
3743
571
2035
2623
535
839
33
18
67
2
11
10
4
10
+116
9
11
38
1
4
Middelburg
10688
11206
212
216
101
116
579
684
589
614
10789
11376
22165
+271
160
4
Vlissingen
13359
13265
332
280
102
75
1142
673
1118
710
13613
13433
27046
+422
200
12
Aagtekerke
377
353
10
9
2
2
11
20
10
18
386
362
748
18
7
Arnemuiden
1440
1404
23
25
6
6
42
33
44
42
1455
1414
2869
25
32
Biggelterke
437
434
13
9
6
1
12
11
9
14
447
439
886
15
5
Domburg
703
717
12
11
6
2
8
5
26
24
439
717
1426
6
18
Grijpskerke
452
422
11
8
6
2
17
30
17
39
709
409
848
26
11
Koudekerke
1292
1314
23
19
23
26
58
88
49
64
1301
1331
2632
26
22
1
Meliskerke
381
348
9
9
1
3
8
9
14
19
383
344
727
2
9
Nieuw en St. Joosland
646
610
7
13
19
2
13
13
21
29
635
605
1240
16
8
O. en W. Souburg
3197
3208
80
48
18
26
142
140
197
199
3204
3171
6375
30
58
Oostkapelle
874
982
13
16
14
10
98
120
77
104
394
1004
1898
42
11
2
Ritthem
280
247
4
7
1
12
16
12
12
283
258
541
14
4
Serooskerke
827
868
21
13
10
6
47
55
29
64
856
866
1722
27
10
Sint Laurens
699
703
14
16
6
9
18
24
25
44
700
690
1390
12
17
Veere
538
516
8
11
11
4
27
39
25
33
537
529
1066
12
10
Vrouwenpolder
499
493
15
10
4
1
14
20
27
33
497
439
986
6
13
Westkapelle
1165
1145
27
22
12
6
16
22
15
22
1181
1161
2342
32
14
Zoutelande
509
479
6
8
2
6
11
12
23
20
501
473
974
14
5
Totaal
38363
38714
840
750
341
303
2275
2014
2327
2104
38810
39071
77881
+804
614
19
25
22
25
4
15
10
23
2
20
4
14
13
4
3
Zierikzee
3536
3572
91
75
31
31
178
225
200
218
3574
3623
7197
89
47
3
Brouwershaven
551
574
5
14
5
1
32
37.
21
41
562
583
1145
4~
20
7
Bruinisse
1098
1178
20
24
13
17
30
32
42
46
1093
1171
2264
12
18
Burgh
371
356
6
13
5
23
29
21
24
374
374
748
21
4
Dreischor
491
446
4
6
6
2
15
18
27
30
477
438
915
22
6
Duivendijke
207
180
4
7
2
2
13
20
35
31
187
174
361
26
Eikerzee
263
241
4
4
3
5
14
14
22
27
256
227
483
21
3
Ellemeet
225
201
3
2
2
3
10
11
24
24
212
187
399
27
.4
Haamstede
884
859
18
12
12
6
68
96
53
61
905
900
1805
62
15
1
Kerkwerve
357
342
10
6
5
2
17
17
33
42
346
321
667
32
3
1
Nieuwerkerk
732
682
8
15
6
5
72
103
43
54
763
741
1504
90
20
Noordgouwe
438
469
10
9
4
4
37
43
29
35
452
482
934
27
8
Noordwelle
187
165
3
2
2
10
6
31
28
167
145
312
40
Oosterland
883
843
29
17
9
6
35
40
42
48
896
846
1742
16
14
Ouwerkerk
228
218
5
2
3
1
14
19
19
22
225
216
441
5
2
Renesse
495
455
7
10
5
7
55
66
32
36
520
478
998
48
9
Serooskerke
95
87
1
1
6
5
8
6
13
16
85
73
158
24
Zonnemaire
393
388
4
6
2
2
13
23
11
18
397
397
794
13
9
Totaal
11434
11256
232
225
121
99
644
795
698
801
11491
11370
22867
177
169
5
14033
13541
269
245
146
108
626
703
728
753
14054
13628
27682
+108
184
8
4018
3838
80
86
23
19
122
120
169
185
4028
3840
7868
12
61
2
1874
1786
40
33
18
15
47
51
70
80
1873
1775
3648
12
29
363
809
11
13
11
12
12
20
40
45
835
785
1620
52
15
1326
1262
25
17
10
21
32
31
42
30
1331
1259
2590
2
15
2778
2704
66
47
26
25
69
80
118
142
2769
2664
5433
49
45
1
2356
2577
54
40
22
24
102
165
141
187
2349
2571
4920
13
45
1
1338
1244
20
17
11
7
24
39
50
55
1321
1238
2559
23
21
151
152
2
5
1
2
3
8
9
147
150
297
6
2
816
641
14
11
9
5
15
15
21
36
615
626
1241
16
12
1998
2030
35
34
19
9
113
117
115
105
2012
2067
4079
51
21
1
2210
2074
43
42
24
16
53
70
82
80
2200
2090
4290
6
25
7080
7212
132
127
59
49
313
327
295
366
7171
7251
14422
+130
98
10
1997
1788
37
35
18
15
37
52
81
88
1972
1772
3744
41
45
1134
1164
31
14
12
14
38
42
48
55
1143
1151
2294
4
19
1727
1675
28
24
20
28
43
40
78
78
1700
1638
3338
64
26
434
429
5
9
6
1
15
15
16
20
432
432
864
1
11
1
81900
31385
623
554
288
261
1037
1187
1874
1556
31898
31309
63207
78
460
16
1116
1093
21
19
18
10
25
36
46
59
1098
1079
2177
32
23
861
805
19
15
6
5
23
28
42
55
855
788
1643
23
25
673
663
11
12
6
6
30
26
39
32
669
663
1332
4
15
2
1348
1346
25
30
13
12
25
23
43
35
1342
1352
2694
24
1398
1305
18
24
16
17
48
47
50
41
1398
1318
2716
13
32
2
781
720
23
14
6
4
31
33
22
27
807
736
1543
42
13
1622
1685
26
30
15
11
72
83
91
85
1614
1702
3316
9
32
2
1070
1053
27
18
7
14
23
25
22
25
1091
1057
2148
25
12
8869
8670
170
162
87
79
277
301
355
369
8874
8695
17569
30
176
6
De benjamin onder de Zeeuw»
se gemeenten is en blijft
Serooskerke op Schouwen.
Vorig jaar begon men daar met
182 inwoners om te eindigen met
158. In bet jaar 1946 woonden er
nog 231 mensen. Het is hier dus
wel bergafwaarts gegaan, na de
watersnood in versnelde mate. Als
tweede onderaan op het lijstje
staat Overslag met 297 inwoners.
Noordwelle neemt de derde plaats
in met 312 zielen. Dan komt num
mer vier, n.l. Duivendijke met 361
inwoners. De vijfde op de rang
lijst is Ouwerlterk met 441 dorpe
lingen, op de voet gevolgd door
s-Heer Abtskerke met 443 zielen.
Nummer zes en zeven zijn Nieuw
vliet en Ellewoutsdijk met elk 465
inwoners. Eikerzee is de achtste
met 483 zielen, gevolgd door Wa
terlandkerkje met 535 en Ritthem
met 541 dorpelingen. Laten we er
maar direct bijvertellen, dat Zee
land niet minder dan 32 gemeen
ten met minder dan duizend inwo
ners telt. Met een inwonertal van
1000 tot 2000 zijn er 24 gemeenten,
terwijl er 21 meer dan 2000, maar
minder dan 3000 inwoners hebben.
Acht gemeenten liggen tussen de
3000 èn de 4000.
Om het rijtje nu maar te voltooien:
tussen de 4000 en 5000 zielen tellen
7 gemeenten. Twee burgemeesters „ren
geren" over meer dan 5000, maar min
der dan 6000 „onderdanen", terwijl 6§n
raad de belangen behartigt van tussen
de 6000 en 7000 ingezetenen. In twee
gevallen is dat zo voor de categorie
7000 tot 8000. Tenslotte zijn er twee
gemeenten met meer dan 10.000 en ooit
twee met meer dan 20.000 inwoners.
Dat laatste voert direct naar de voor
Zeeuwse begrippen grote steden. Het
zijn Vlissingen met ruim 27.000 en Mid
delburg met ruim 22.000 Inwoners.
Merkwaardig is, dat Vlissingen vorig
jaar een vertrekoverschot had en Mid
delburg een vestigingsoverschot. Di
derde gemeente in Zeeland is Terneu
zen (14.422 zielen), op de voet gevolgi
door Goes met 14.344 inwoners. Ook
hier was helaas sprake van een ver
trekoverschot, zij het voor Goes slechts
tot een cijfer van 1! Axrf is de vijfde
grootste gemeente, Zierikzee de zesde,
Souburg de zevende, Hontenisse de
achtste, Hulst de negende en 's-Heer
Arendskerke de tiende. In ai deze ge
meenten vertrokken in 1955 meer men
sen dan er zich vestigden.
In slechts 25 van de 101 gemeenten
was er sprake van een vestigingsover
schot tot een totaal van 522. Het wa
ren Middelburg (60), Aagtekerke (3),
Koudekerke (33), Oostkapelle (37),
Ritthem (4), Serooskerke (9), Veera
(8), Westkapelle (1), Rilland-Bath (7),
's-Heerenhoek (2), Wemeldinge (17),
Brouwershaven (7). Burgh (7), Haam
stede (48), Nieuwerkerk (79), Noord-
gouwe (16), Renesse (43), Zonnemalra
(7), Breskens (30), Oostburg (60)',
Sluis (8), Sas van Gent (10), St. Maar
tensdijk (4), Stavenisse (15) en Sint
Philipsland (1). Wanneer men b(j deze
cijfers nog bedenkt, dat er op Schouwen
Duiveland sprake was van een re-eva
cuatie althans voor een deel dan
zjjn de resultaten niet zo, dat men gaat
juichen. Men kan ook niet volhouden,
dat uit deze cijfers blijkt een concen
tratie in de centrumgemeenten, want
dan zouden er de namen van heel wat
andei-e gemeenten bij gestaan moeten
hebben. Het gaat slechts op voor Mid
delburg en Oostburg.
Was het nu zo, dat per eiland be
zien de meerdere vestiging in een
aantal plaatsen een duidelijk gevolg
was van vertrek uit andere gemeenten
op datzelfde eiland, dan zou het totaal
cijfer van de vestigingsoverschotten on
geveer gelijk moeten zijn aan dat van
de vertrekoverschotten. Maar dit is niet
het geval: wij hebben al moeten vast
stellen, dat er absoluut gezien op elk
eiland een trek naar elders was te con
stateren.
In alle Zeeuwse gemeenten werden
vorig jaar kinderen geboren. Slechts in
Nieuwvliet aanschouwde geen enkel
meisje het levenslicht, terwjjl in Re
tranchement niet één jongen ter we
reld kwam. In Waterlandkerkje behoef
de vorig jaar geen enkele maal de
doodsklok te worden geluid. In Over
slag werd geen enkel sterfgeval van
een man ingeschreven, terwijl ln de ge
meenten Ritthem, 's-Heer Abtskerke,
Burgh en Noordwelle in 1955 geen
enkele vrouw is overleden. De amb
tenaren van de burgerlijke stand
der gemeenten Duivendijke, Noordwelle
en Serooskerke (S.) behoefden vorig
jaar niet één keer in het geweer te
komen voor het voltrekken van een hu
welijk. Het was daar dus wel stil op
het punt van de liefde
Kortgene
Wissenkerke
Totaal
1821
1770
32
26
17
14
47
39
59
54
1824
1767
3591
33
1
1769
1685
37
30
13
17
30
26
61
56
1762
1668
3430
24
27
3590
3455
69
56
30
31
77
65
120
110
3586
3435
7021
24
60
1
f Adv
verjaag dat lome griepgevoel irael:
-'ti Z. W/TSAL preparaat/