HONGAARSE VOLK ZUCHT
ONDER COMMUNISTISCH |UK
Zuid-Afrikaanse naturellen kiezen
eigen volksvertegenwoordiging
Strategische luchtmacht der V.S.
onmiddellijk paraat
„Je voelt je eigenlijk nooit
helemaal veilig"
Duitse oorlogsmisdadigers
terug uit Rusland
Canadese papierproducenten
onder overheidstoezicht
Men verwachi niet veel meer van het Westen
ALFRED VAN SPRANG
- OVER HONGARIJE
(5)
Dag en nacht zijn de toestellen in de lucht
Verbetering
arbeidsvoorwaarden
bouwbedrijf
Wedstrijd voor
«eigen rijders»
Drastische belasting
maatregel
General Motors en Chrysler
ontslaan 7500 arbeiders
Geen verdere
vervolging
Koude golf in
Midden-Amerika
Directeur der
H*AX* overleden
Maandag 16 Januari 1956
ZEEUWSCH DAGBLAD
pagina 3
woordigheid van geest heeft ze die
meteen door de wc weggewerkt. De
politie is toen nog wel een hele tijd
met die boekenkast bezig geweest,
maar ze hebben niets kunnen vinden.
Maar u kunt zich voorstellen, wat er
gebeurd was als dat oude mens niet
toevallig gezien had wat die politie
man gedaan had. Dergelijke methodes
zijn schering en inslag. Het is dan ook
geen toeval, dat het aantal zenuw
zieken onder de jongere mensen
enorm gestegen is. Ach, als bezoeker
uit het buitenland kunt u dat moei
lijk begrijpen, maar als u hier woont
en werkt en volledig aan de willekeur
van het regiem bent overgeleverd dan
denkt u er heel anders over...."
Het is inderdaad zo dat het leven
in Boedapest niet zo zorgeloos is als
het de vluchtige bezoeker van de an
dere zijde van het IJzeren Gordijn
toeschijnt. Er heerst achter dit fagade
van in behoorlijke kleding flanerende
mensen, van lachende bezoekers op
volle caféterrassen en van nieuwe
woonwijken ook veel ellende en on
tevredenheid. Het is in Hongarije
niet zoals in Rusland waar men het
over het algemeen nooit beter heeft
jehad. En waar men praktisch geen
contact met het Westen heeft. De
Hongaren zijn een Westers-georiën-
teerd, politiek-geschoold volk. En het
communisme is nog nieuw in Honga
rije. Er zijn dan ook ontelbaren, die
er niets van moeten hebben. Er is
een zekere oppositie.
Maar het enorme politie-apparaat
heeft weinig moeite om die te onder
drukken.
De Hongaren hebben langzamer
hand wel geleerd niet veel meer van
het Westen te kunnen verwachten
dan het verwekken van ongegronde
hoop op bevrijding door de Ameri
kaanse propagandazender Radio Vrij
Europa.
(Nadruk verboden)
Voorstel aan parlement
KAAPSTAD, 13 januari. Reuter. Dr. E. G. Jansen, gouverneur-generaal
van Zuid-Airika, heeft in een boodschap tot de volksvertegenwoordiging
verklaard, dat de regering een wetsontwerp zal indienen, dat voorziet in ver
wijdering van kiezers van gemengd bloed van de algemene kiezerslijst. Vol
gens het ontwerp zullen deze kiezers op een afzonderlijke lijst worden ver
meld en zij zullen hun eigen volksvertegenwoordigers aanwijzen.
Ook zal in een wetsontwerp worden den voor het buitenlandse vertrouwen
vastgelegd, dat de volksvertegenwoor- in de financiële en economische positie
van Zuid-Afrika.
De oogstvooruitzichten kunnen gun
stig worden genoemd, de maisop-
brengst heeft de verwachtingen over
troffen, een uitstekende tarwe-oogst
wordt verwacht, de wolopbrengst nam
toe en de uitvoer van vers fruit be
haalde een recordcijfer.
De vraag naar arbeidskrachten blijft
onverminderd bestaan, waardoor het
noodzakelijk is geworden te overwegen
op welke wijze het meest doelmatige
gebruik van de beschikbare arbeids
krachten kan worden gemaakt.
Inzake het apartheidsbeleid merkte
Dr. Jansen op, dat het stellen van na-
turellenscholen in Bantoe-gemeen
schapsscholen onder toezicht van Ban
toe-schoolraden met de volle medewer
king van de Bantoe's is geschied.
diging „soeverein" is, d.w.z. dat door
haar goedgekeurde wetten niet door
een gerechtelijke beslissing buiten
werking kunnen worden gesteld.
Dr. Jansen verklaarde omtrent da,
buitenlandse politiek, dat het besluit
der regering de delegatie bij de V.N.
terug te trekken, de algehele instem
ming van het land heeft gehad. De re
gering zal haar beleid om vriendschap
pelijke betrekkingen met de andere
landen in Afrika te onderhouden en
samenwerking te zoeken op het ter
rein van gemeenschappelijke belangen,
voortzetten. Speciale aandacht zal wor
den geschonken aan de werkzaamhe
den van de commissie voor technische
samenwerking in de Afrikaanse gebie
den ten zuiden van de Sahara, waarbij
technici zullen worden uitgewisseld en
mogelijkheden voor onderzoekingswerk
geschapen.
VOLDOENING
Met voldoening gewaagde de gouver
neur-generaal van de stabiele econo
mische en monetaire verhoudingen in
het land, waarbij hij speciaal wees op
het succes van de Nederlandse en Ame
rikaanse leningen, die een bewijs vorm-
(Van onze fcorrespondent Alfred van Sprang)
BOEDAPEST.
IN DE TUIN van Restaurant Gundel in het fraaie Stadspark heerst
een opgewekte stemming. Praktisch alle tafeltjes zijn bezet. Ex-
wordt veel gepraat en gelachen. En een zigeunerorkest zorgt voor
passende muziek. De Hongaar tegenover mij aan de verzorgde tafel
heft zijn wijnglas.
„Op het succes van uw bezoekzegt hij hoffelijk.
„Dank u zeer antwoord ik. Een kellner verwisselt de borden
en serveert een voortreffelijke visschotel. De primas van het orkest
komt vragen wat ik graag zou horen.
„Iets uit „De Zigeunerprinses
„Heel graagzegt hij met een buiging en zet de melodie in.
De andere instrumenten vallen in. Het gezelschap aan het tafeltje
naast het onze begint mee te zingen,
„En hoe bevalt Boedapest uwil mijn gastheer weten.
„Het is hier zeer aangenaam antwoord ik zo neutraal mogelijk
met de klemtoon op het woord hier.
„Nietwaarglimlacht hij op een toon alsof een andere mening
niet denkbaar zou zijn. Maar hij weet evengoed als ik dat dit maar
één van de vele facetten van het leven in Boedapest is. Tenslotte
is hij de chef van de Afdeling Voox-lichting van het Ministerie van
Buitenlandse Zaken. Liet is zijn taak om mij een in alle opzichten
gunstig beeld van het eommunistisch-bestuurde Hongarije te geven.
Een ui.eraard eenzijdig beeld.
Er zijn ook andere bronnen.
Geen officiële en daarom zijn ze
een stuk minder enthousiast over het
communistische systeem. Een van die
bronnen is de buitenlandse zaken
man, die regelmatig Hongarije be
zoekt om te trachten zijn produkten
te verkopen. Onder het ontbijt in het
Duna Hotel vertelt mij me iets van
zijn ervaringen.
„De nationalisatie is een ramp.
meent hij, „dat Toegrijpen de leidende
figuren hier ook wel, maar ze weten
niet hoe ze er met goed fatsoen af
kunnen komen. Vroeger had je met
een groot aantal afnemers te maken.
Nu is er maar één: de staat. Als ik in
Boedapest ben doe ik dan ook niets
anders dan van het hotel naar het
staatsinkoopbureau en van het staats
inkoopbureau naar het hotel gaan.
Dat lijkt misschien een eenvoudige
manier van zaken doen, maar dat is
het allerminst. Dat staatsinkoopbureau
is een dorre bureaucratische instelling
zonder fantasie en zonder soepelheid.
Er zitten dikwijls mensen aan de top,
die het vak niet kennen. En niemand
dur.' enige risico te nemen. De com-
r~ i zijn dol op plannen en be-
en op lange termijn maken.
f moet een jaar vooruit werken
en aat kan natuurlijk niet altijd. Daar
om loopt de hele boel ook steeds vast.
Neemt u dit hotel bijvoorbeeld. Licht
bier is er niet meer. Dat komt omdat
de directeur een jaar geleden al heeft
moeten opgeven hoeveel liter bier hij
nodig had. De zomer is dit jaar echter
veel warmer en veel langer geweest
dan normaal en dus is er veel meer
bier gedronken. En nu zit men met de
handen in het haar
„Tja, en particuliere bedrijven zijn
er practisch niet meer
„Er is een klein aantal particuliere
winkels en bedrijfjes, die 'met weinig
of geen personeel werken. Er wa
ren er echter veel meer toen premier
Imre Nagy nog aan het bewind was,
maar die is er dan ook wegens rech-
se afwijkingen uitgewerkt
„Hoe staat bet met de Hongaarse
export
„Die is er wel, maar de prijzen
liggen veelal te hoog voor het westen.
En dan gaat er natuurlijk veel naar
de andere communistische landen, ook
artikelen, die men in Hongarije zelf
best kan gebruiken
„Vlees bijvoorbeeld
„Ja en er zijn ook nog andere ar
tikelen
Terwijl ik voor een kerk in het
centrum van Boedapest aan het foto
graferen ben spreekt een oudere heer
me in feilloos Duits aan. Hjj blykt 'n
ambtenaar van het ancien regime te
zijn, die nu min of meer uit de maat
schappij gestoten is.
„Eigenlijk mag ik nog niet eens al
te hard klagenzegt hij ais hij
een eindje met me oploopt, „ze heb
ben mij niet. zoals duizenden anderen,
alles afgenomen en naar een of an
der gehucht verbannen. Natuurlijk
woon ik niet meer in het huis van
vroeger. Met mijn vrouw en mijn vol
wassen dochter hebben we nu èèn
kamer waarin we alles moeten doen.
En geleidelijk aan hebben we alles
van waarde moeten verkopen om te
kunnen leven. Maar dat is tegenwoor
dig voor ons soort mensen normaal
„En laat men u verder met rust?"
„Nou, jamet rust. De politie
houdt iedereen in de gaten en niet
alleen de politie. De concierge van het
huis waar wij wonen, moet bijvoor
beeld regelmatig rapport uitbrengen
over het doen en laten van alle be
woners. In alle fabrieken en bedrij
ven zijn informanten. Het zijn dik
wijls mensen, die iets op hun kerf
stok hebben en met het spioneren
hun vrijheid kopen. Of mensen van
het ancien regime die er eenvoudig
Het Gellert bad is nog steeds een van
de attracties van Boedapest. Het bij
behorende hotel is in de oorlog zwaar
beschadigd en nog steeds niet geres
taureerd.
toe gedwongen worden. Mijn eigen
dochter moet elke week een verslag
uitbrengen over het kantoor waar ze
werkt. Ze vindt het natuurlijk ver
schrikkelijk en bepaalt zich zoveel
mogelijk tot het verzamelen van on
benullige gegevens, maar als ze wei
gert brengt ze niet alleen zichzelf,
maar ook ons in gevaar. Maar u kunt
zich wel voorstellen, dat we onder
een enorme geestelijke druk leven en
dat is veel erger dan het met wat
minder vlees of textiel te moeten
doen. Je voelt je eigenlijk nooit hele
maal veilig. Elk ogenblik kunnen ze
je komen halen, zonder te vertellen
waarvoor
„Gebeurt dat nu ook nog
„Niet zoveel meer als enkele jaren
geleden, maar de mogelijkheid is er
altijd, nog. Een poosje geleden zijn ze
bijvoorbeeld bij kennissen van ons
huiszoeking naar verborgen dollars
komen doen. Die mensen bezaten geen
dollars maar daar was de politie blijk
baar niet tevreden mee. In ieder ge
val zag een oude grootmoeder waar
niemand naar omkeek hoe een van
de politiemannen iets in een boek in
de boekenkast schoof. Toen ze naar
een andere kamer gingen heeft ze dat
boek opgezocht en er een bundeltje
dollars uitgehaald. Met grote tegen-
WASHINGTON, 14 januari. Reuter. Dag en nacht zijn honderden Ame
rikaanse inter-continentale bommenwerpers in de lucht, die altijd gereed zijn
voor vergeldingsaanvallen met atoombbommen, als een onverwachte aanval
op de Ver. Staten gedaan zou worden. De strategische luchtmacht houdt vlieg
tuigen en bemanningen in een staat van directe gevechtsparaatheid op oefen-
vluchten boven de Ver. Staten en naar bases in het buitenland.
Dit is in Washington bekendgemaakt
door een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van defensie. De
oefenvluchten wijken slechts in zover
re van werkelijke oorlogsvluchten af,
dat de vliegtuigen nooit atoombom
men vervoeren. In plaats daarvan ne
men ze namaakbommen mee, die even
groot en even zwaar zijn als atoom
bommen. De namaakbommen worden
op de oefenvluchten niet uitgeworpen.
De bommenriehter „simuleert" het
uitwerpen met elektronische apparaten.
De plaats waar de bom zou zijn neer
gekomen wordt geregistreerd.
BINNEN HET UUR
De vliegtuigen boven de Ver. Staten
bevinden zich altijd op uiterlijk een
uur vliegen van opslagplaatsen voor
atoomhommen van de strategische
luchtmacht, die onder nauwgezette
controle van burgerleden van de com
missie voor atoomenergie staan. De
Amerikaanse wet schrijft voor, dat de
militaire autoriteiten van de president
toestemming moeten hebben voor het
gebruik van atoomwapens.
De woordvoerder zei nog, dat door
de methode van de strategische lucht
macht de oefening van de bemannin
gen verbonden is met de mogelijkheid
van onmiddellijke vergelding en dat
tevens door dat altijd honderden vlieg
tuigen in de lucht zijn, verzekerd is,
dat een machtig luchtwapen een even
tuele vernietiging van bases zal over
leven.
's-GRAVENHAGE, 14 jan. Nadat
onlangs werd besloten de vakantie-uitke
ringen in het bouwbedrijf met 12.5 pro
cent te verhogen, zijn de in de Raad van
Bestuur Bouwbedrijf samenwerkende
werkgeversorganisaties thans met de
werknemersorganisaties overeengekomen
ook de door de regering toegestane ver
ruiming van de secundaire arbeidsvoor
waarden met drie procent van het jaar
loon te verlenen. Uit de gevoerde bespre
kingen is gebleken, dat het in de bedoe
ling ligt de verruiming gedeeltelijk te
honoreren door verlenging van de va
kantie. De verplichte vakantieweek zal
reeds dit jaar worden uitgebredi met de
daaraan voorafgaande zaterdag en de
daarop volgende maandag, met overeen
komstige vakantietoeslag. De rest zal
worden besteed ten behoeve van een
weduwenpensioen.
UTRECHT, 14 januari. De onlangs
gehouden „Nationale Veilig-Verkeers-
actie voor de gezinnen", georganiseerd
door het Verbond voor Veilig Verkeer,
heeft onder meer tengevolge gehad,
dat alom in den lande stemmen zijn
opgegaan om te komen tot samenbun
deling van alle weggebruikers, dia
metterdaad door hun persoonlijke in
zet willen meewerken aan het verkrij
gen van meer veiligheid op de weg.
Uiteraard heeft het Verbond voor
Veilig Verkeer al deze stemmen oplet
tend beluisterd en nauwkeurig nage
gaan, of de gedane suggesties van prac-
tische waarde konden zijn voor een
doeltreffende inschakeling van de weg
gebruikers bij de veilig-verkeerspropa-
ganda. Met alle waardering voor de
goede bedoelingen is het Verbond voor
Veilig Verkeer echter tot de conclusie
gekomen, dat vele suggesties onmoge
lijk uitgevoerd kunnen worden, omdat
geen rekening gehouden is met orga
nisatorische en andere doorslaggeven
de eisen. Het allergrootste bezwaar is
echter, dat versnippering inplaats van
samenbundeling het gevolg zou zijn.
Tegenover deze voorstellen plaatst
het Verbond thans een bijdrage door
analoog met wat het reeds voor be
roepschauffeurs doet, nu ook voor
„eigen rij dors" een doorlopende wed
strijd in veilig rijden uit te schrijven,
waaraan bestuurders van auto's en mo
torrijwielen mee kunnen doen, die
geen beroepschauffeurs zijn.
Voor het eerste rijjaar is een inleg
geld van f 2.50 verschuldigd; voor elk
daarop aansluitend rijjaar f 1.50.
Deelnemers aan deze wedstrijd ont
vangen voor elk schadevrij rijjaar een
insigne, waarop het aantal rijjaren ver
meld staat.
Het wedstrijdreglement is op aan
vraag verkrijgbaar bij het Verbond
voor Veilig Verkeer, Servetstraat 5,
Utrecht.
Een klein vliegtuig van het typ»
„Beechcraft", dat behoorde aan de
Franse hoge commissaris in Zuid-
Vietnam, is vanochtend (zaterdag) op
het vliegveld Saigon verongelukt. Een
Franse sergeant werd gedood, terwijl
de piloot, een inspecteur van het
Franse ministerie van Buitenlandse
Zaken en een vrouw verwondingen
opliepen.
In verzegelde goederenwagens
Hongaarse dienstauto's (van Ame
rikaans fabrikaat) voor het Grand
Hotel op het Margaretha eiland.
Veel officiële auto's hebben gor
dijntjes om de inzittenden aan het
oog van het publiek te onttrekken.
Ondanks waarschuwing ioch papierprijs verhoogd
QUEBEC, 11 januari. Reuter. De
Quebec Newsprint Manufacturers, die
met 55 fabrieken van krantenpapier
een der grootste concentraties van pa
pierproducenten ter wereld is, zal on
der toezicht van de regering der pro
vincie Quebec worden gesteld, omdat
zij geweigerd heeft te voldoen aan een
verzoek van de premier dezer provin
cie om de recente verhoging van de
prijs van krantenpapier met 4 dollar
per ton niet van toepassing te doen zijn
op de dagbladuitgevers in de provin
cie.
Er zal een raad van toezicht worden
benoemd, die uitgebreide bevoegdheden
zal hebben ten aanzien van de produk-
tie, de distributie en de verkoop van
krantenpapier.
De producenten zullen onder toezicht
worden gesteld, ongeacht hetgeen zij
thans nog mochten besluiten.
Om te beginnen heeft de premier
een drastische belastingmaatregel
uitgevaardigd tegen een van de
grootste fabrikanten van krantenpa
pier in Quebec. De maatschappij, de
Anglo-Canadian Pulp and Paper
Mills Ltd, zal hogere belastingen
moeten betalen en wel met terug
werkende kracht tot een jaar gele
den.
DETROIT, 14 jan. (Reuter). Twee
van de „grote drie" in de Amerikaanse
auto-industrie General Motors en
Chrysler hebben gisteren wijzigingen
in haar produktieprogramma aangekon
digd, hetgeen betekent, dat ongeveer 7500
arbeiders ontslagen znllen worden. Eer
der meldde Ford, dat zij 4000 arbeiders
had ontslagen. General Motors deelde
mede, dat met ingang van gisteren 3900
arbeiders op zes assemblagefabrieken
ontslagen zijn. De maatschappij heeft
over het gehele land In totaal 825,000 ar
beiders in dienst.
Chrysler deelde mede, dat zij 3581 ar
beiders van haar fabrieken te Detroit en
Evansville in Indiana heeft ontslagen.
Het totaal aantal arbeiders, dat over het
gehele land bij Chrysler In dienst Is, be
draagt 160.000.
Twintig voormalige Duitse militai
ren zullen in Mei te Newcastle-on-
tyne enige dagen de gasten zijn van
Britse parachutisten, tegen wie zij
in 1944 bij Arnhem hebben gevochten.
Uitgehongerde wolven hebben sinds
het begin van dit jaar in de bergen
van midden- en Zuid-Italië tientallen
schapen verscheurd en verscheidene
malen mensen aangevallen.
HERLESHAUSEN, 14 jan. (Reuter)
Te Herleshausen, aan de grens tussen
Oost- en West-Duitsland, zijn zater
dag 455 Duitsers aangekomen, die in
Rusland wegens oorlogsmisdaden zijn
veroordeeld en geen amnestie hebben
gekregen. Zij werden bewaakt door
Russische militairen.
De teruggekeerden zullen ter be
schikking van de Westduitse regering
worden gesteld. Het Is het eerste con
tingent Duitsers van deze categorie,
dat In de bondsrepubliek is aangeko
men.
Van de 9626 Duitsers, die de Rus
sen In totaal zullen terugzenden, heb
ben er 749 geen amnestie gekregen.
Autoriteiten van het Westduitse door
gangskamp Friedland hebben evenwel
laten weten, dat de laatstgenoemden
gewoon naar huis zullen kunnen te
rugkeren, evenals de overige krijgs
gevangenen. De Westduitse justitie is
MEXIOO STAD, 14 jan. (A.F.P.)
In Mexico zijn deze winter tot
dusver zestig personen van koude om
gekomen. De temperaturen 's nachts
en overdag lopen sterk uiteen. Zo
was het vrijdag overdag achttien gra
den boven nul, terwijl het de nacht
daarvoor dertien graden had gevro
ren. De autoriteiten hebben de be
volking gewaarschuwd, rekening te
houden met deze grote tempera
tuurswisselingen.
van oordeel, dat zij geen vonnissen,
die zijn geveld door buitenlandse ge»
rechtshoven, ten uitvoer kan leggen.
Wanneer de Russen echter bewijzen
tegen de betrokken overleggen, zal 't
Westduitse openbare ministerie deze
onderzoeken en zo nodig tot vervol
ging overgaan. Als dit tot een veroor
deling leidt, zal, naar men aanneemt,
de tijd in Rusland doorgebracht, in
mindering worden gebracht.
De mannen, die vanochtend terug
keerden, kwamen uit een kamp nabij
Swerdlofsk in de Oeral.
ROTTERDAM, 14 jan. Na een
korte ongesteldheid is gisteravond op
54-jarige leeftijd plotseling overleden
Mr. P. van den Toorn, directeur der
Holland-Amerikalijn te Rotterdam. Hij
werd geboren op 21 juli 1901 te Rot
terdam als zoon van Wh. van den
Toorn Wzn., die eveneens directeur der
HAL is geweest, en wel van 1899
1906. Na het gymnasium te Rotterdam
te hebben doorlopen behaalde hij zijn
meesters titel in Leiden, waarna hij op
19 september 1927 bij de HAL in dienst
trad. Op 1 april 1932 en 29 oktober
1934 volgden zijn aanstellingen tot
hoofdagent respektievelijk in Amster
dam en New York. Na het uitbreken
van de tweede wereldoorlog werd hjj
op 24 augustus 1940 benoemd tot direc
teur in Amerika; in 1947 kwam hij als
directeur van het hoofdkantoor van de
HAL naar Nederland.
Mr. Van den Toorn was Officier in
de Orde van Oranje-Nassau.