VANDAAG VALT IN D|AKARTA BE
SLISSING OVER GENEVE
Vier maanden geëist tegen zeven
tien Ambonezen
r
Nederlander beroofd van
30*000 franks
BRANDKAST GEKRAAKT
terwijl politie bij brand assisteerde
Nieuw Russisch
vijfjarenplan
Nederlands-Indonesische conferentie nadert slotzitting
Fam Haster naar
Canada
vertrokken
Jongeman door
trein gegrepen en
gedood
Indonesische delegatie acht
mogelijkheid tot ondertekening niet
uitgesloten
Dodelijk ongeval
in staatsmijn
Kostganger door
kostbaas gedood
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOORcZEELAND
De eersie
kampioen
Oproep tot boycot
van Poujadisten
Nelly Rivas
gearresteerd
Ernstig verkeersongeval
bij Bergen op Zoom
Oppositie eist onmid
dellijk stopzetten
Politie: als het maar
waar is
„Mena moeria I" klonk in de rechtzaal
Nederlandse advocaat niet aanvaard,
„eigen" advocaat komt uit New York
(Tit gave;
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Giro 274289.
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
DO, Tel. 2438 (b.g.g. voo -redactie
2435, voor advert, enz. 2970),
Kantoren; Vlissingen: Nieuwstr.
68. Telel 326; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
lie JAARGANG No. 8296
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct per woord.
Waarnemend-hoofdredacteur Prof. Dr J. J. de Jong
MAANDAG 16 JAN. 1956
Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: J. A, van Bonnekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeier, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; J. Huiissen, Terneuzen;
Ds J. Karelse, Goes; Ds J. Kwast, Vlissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen; J. Moli, Vlissingen;
K. C. van Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes.
Zie pag. 2
PARIJS, 14 jan. (Reuter) De
internationale „Liga tegen rassenhaat
en anti-semitisme" heeft alle Franse
republikeinen opgeroepen de dbewe-
ging van Poujade te boycotten we
gens „het gevaar van fascisme en
rassenhaat".
De liga heeft haar hoofdkwartier
in Parys. Een der stichtc rs van de
liga was Albert Einstein. Eereleden
zijn o.m. Mendes-France, Charlie
Chaplin, Paul Robe3on en mevro uw
Roosevelt.
PARIJS, 14 jan. Reuter. Volgens
het orgaan van de Franse socialistische
partij, „Le Populaire", streeft een dis
sidente groep Poujadisten er naar, hun
leider af te zetten, omdat „deze avon
turier de anti-belastingenbeweging
heeft ontwrongen". De leiders van deze
niet-parlementaire groep, Jean Rauzy
en Jean Pujol, hadden zich bij het so
cialistische hoofdkwartier vervoegd
voor overleg. Zij wilden evenwel niet
uit de „beweging voor de verdediging
van winkeliers en handwerkslieden"
treden, doch ijverden slechts voor her
stel van het oorspronkelijke karakter
van de beweging en verwijdering van
Poujade en zijn naaste medewerkers.
BUENOS AIRES, 15 jan. AFP..
Nelly Rivas, een jeugdige vriendin van
oud-president Peron van Argentinië,
die een zekere bekendheid verwierf
door de publikatie van brieven, die het
voormalige staatshoofd van Argentinië
haar heeft geschreven, is in een grens
plaats in Paraguay gearresteerd. Zij
had zich daarheen per auto met ouders
begeven.
Na drie en een half jaar
onzekerheid
SCHIPHOL, 16 januari Zaterdag
avond is de Amsterdamse metselaar
johan Haster met zijn vrouw Mary en
het 2-jarig dochtertje Yvonne van
Schiphol naar Canada vertrokken. Zo
als bekend heeft dit gezin nogal in de
belangstelling gestaan omdat de Cana
dese immigratie-autoriteiten hen een
visum voor Canada hadden geweigerd
daar mevrouw Haster van Indonesi
sche bloede is.
Drie en een half jaar heeft de heer
Haster de deuren van de bureaus van
de bevoegde autoriteiten plat gelopen
om toestemming tot emigratie te krij
gen. Met een stralend gezicht nam hij
van vrienden en kennissen op Schip
hol afscheid. Gisteren arriveerde hij in
Montreal en vertrok per trein naar
Toronto. Voorlopig trekt Johan Haster
r et zijn gezin bij zijn ouders in, die al
geruime tijd in Toronto wonen. „Ons
bedje is gespreid", zei hij vergenoegd.
PRINSENBEEK, 14 jan. Gister
avond om halfnegen is op een onbe
waakte overweg te Prinsenbeek in de
lijn Breda-Lage Zwaluwe de 21-jarige
wielrijder P. Bastiaanse uit Prinsen
beek door een trein aangereden en ge
dood. Het slachtoffer werd door een
andere wielrijder gewaarschuwd niet
over te steken, maar hij probeerde toch
nog voor de trein langs te komen.
BERGEN OP ZOOM, 14 januari,
Op de grote verkeersweg Bergen op
ZoomTholen is vanmiddag omstreeks
half vijf Mevr. B. uit St. Annaland met
een auto tegen een boom gevlogen en
uit het voertuig geslingerd. Zij werd
met een schedelbasisfractuur en ernsti
ge kneuzingen naar het Aig. Burger
gasthuis te Bergen op Zoom vervoerd.
Haar toestand was zeer ernstig.
Het ongeval gebeurde toen zij een
geoarkeerde wagen passeerde op het
moment dat een tegenligger naderde.
De tegenligger hoorde toen zij hem
was gepasseerd een harde klap achter
zich en bemerkte het ongeval. Hij
waarschuwde de Rijkspolitie en dok
ter Duinker uit Tholen, die eerste hulp
verleende.
GENEVE, 16 januari Met spanning wacht men thans te Genève
af welke beslissing het Indonesische kabinet, dat vandaag vergadert,
zal nemen ten aanzien van de Nederlands-Indonesische conferentie, die
deze week haar afsluiting nadert. Zal de Indonesische delegatie de be
reikte voorlopige overeenkomsten kunnen ondertekenen? In Indone
sische delegatiekringen hier bestaat hierover maar weinig zekerheid.
Het is mogelijk, zo zegt men van de zijde der Indonesische delegatie, dat
de Nahdatul Ulama zich onthoudt van het uitspreken van een oordeel over de
voorlopige resultaten van Genève. Als dat gebeurt Is het wel zo goed als zeker,
dat de delegatie tot ondertekening zal worden gemachtigd.
Men is van mening, dat één vergade-
ring voldoende zal zijn om de confe
rentie te besluiten aangezien de be
reikte voorlopige overeenkomsten be
schouwd kunnen worden als datgene
wat men in het gunstigste geval kon
bereiken. Het zou dus weinig hut heb
ben opnieuw te beginnen met een ge
sprek. De protocollen en briefwisse
lingen zijn zo goed als klaar voor on
dertekening en voor beide regeringen
staat weinig meer open dan de moge
lijkheid van verwerpen of goedkeuren.
Nieuw Guinea uitzondering
Dit wil zeggen, uitgezonderd één
punt en dat Is Nieuw-Guinea. De for
mulering van een afzonderlijke reso
lutie over deze kwestie gebaseerd
op de tekst van de agenda van de con
ferentie, en de mogelijkheid openhou
dend voor een gesprek In de toekomst
op basis van het voorbehoud van de
Wederzijdse standpunten schijnt
nog niet definitief te zijn.
Dit punt schijnt ook de Ne
derlandse delegatie te hebben bewo
gen tot overleg met Den Haag. Het
definitieve Nederlandse standpunt
zal dan ook moeten blijken op de
eerstvolgende en wellicht ook de
laatste bijeenkomst.
De arrestanten en de
Ambonezen
Men verwacht geen schriftelijke
verklaring over de zo belangrijke
kwesties van de Nederlandse arrestan
ten in Indonesië en de repatriëring
van de Ambonezen.
Deze kwesties, aldus verklaarde men
van Indonesische zijde, zijn uitvoerig
toegelicht en men is met de toezeg
gingen zo ver gegaan als men kon. Ook
schijnt een oplossing te zijn gevonden
voor het voorkomen van leemten, die
zouden ontstaan door het zonder meer
opheffen van het Uniestatuut. Wat de
financieel-economische besprekingen
betreft, schijnt het, dat de toekomstige
Indonesische nationale wetgeving al
leen betrekking zal hebben op nieuwe
investeringen, met die uitzondering,
dat de looptijden van de oude en reeds
bij de overdracht van de souvereini-
teit bestaande concessies zullen kun
nen worden aangepast aan de looptij
den, die in deze wetgeving zullen zijn
aangegeven.
DJAKARTA, 15 januari (A.N.P.)
Op een massabijeenkomst, die he
den in Djakarta op het Merdekaplein
is gehouden, zijn resoluties aangeno
men, waarbij onmiddellijke stopzetting
van de Ned.-Indonesische besprekingen
wordt geëist. Op deze bijeenkomst
werd het woord gevoerd door de ex-
premier Ali Sastroamidjojo van de op
positiepartij de P.'N-I., door de secreta
ris-generaal van de communistische
partij, Aidit en door Arudji Kartawi-
nata, één der leiders van de Islamieti-
sche partij de P.S.I.I.
De resoluties zijn overhandigd aan
president Soekarno en de.regering.
Rood licht in de nacht
BERGEN OP ZOOM, 14 januari.
Dodelijk verschrikt klopte In de nacht
van vrijdag op zaterdag de Nederland
se handelaar J. Emmens uit Kalmpt-
hout in België bij de Rijkswacht al
daar aan. Op de rijksweg tussen Ka
pellen en Kalmpthout, zo vertelde hij,
was hij aangehouden door enkele man
nen die onder bedreiging van een pis
tool hem zijn portefeuille met 30.000
franks ontroofden.
Hij reed van Roosendaal naar Ant
werpen in zijn auto toen hij plotseling
voor zich een rood licht zag zwaaien.
Hij stopte en meteen kwamen een paar
mannen aanlopen die in uniform wa
ren gekleed. Na de roof namen zij het
autosleuteltje weg en verdwenen in de
duisternis. De Belgische politie en de
Nederlandse grenspolitie werden ge
alarmeerd. Men kamde de streek, rond
de grens uit doch zonder resultaat. Het
signalement dat E. gaf van de daders
kwam enigszins overeen met enkele
bekende smokkelaarstypen.
Het onderzoek wordt nog voortgezet
Men acht het overigens niet uitgeslo
ten dat E. een gefingeerde overval
heeft aangegeven. Enkele weken ge-
HEERLEN, 15 januari Vrijdag
avond is de 34-jarige houwer J. W. C.
Driessen uit Heerlen bij het verwijde
ren van een opstopping in d$ wentel
koker in een opbraak op de 700-meter
verdieping van de staatsmijn Ëmma te
Treebeek met het hoofd bekneld ge
raakt tussen losschietend materiaal en
de wand van de wentelkoker. Hij
overleed ter plaatse. Hij was gehuwd
en had drie kinderen.
leden werd in deze streek een roof
overval gepleegd op een bestuurslid
van het Aig. Chr. Vakverbond voor
zijn kantoor aan de Turnhoutsebaan,
waarbij de buit 140.000 frs betrof en
waarbij een toesnellend agent werd
neergeschoten.
AMSTERDAM, 14 jan. De raad
van ministers van het koninkrijk der
Nederlanden heeft besloten de aan
koop van een Fokker F-27 „Friend-
schip" op de begroting te voeren, zo
deelt men ons van de zijde van de
N.V. Kon. Vliegtuigenfabriek Fokker
mede. Deze „Friendship" zal de „re-
geringsdakota" gaan vervangen, waar
van de koninklijke familie i'egelmatig
gebruik maakt.
HELMOND, 15 jan. Naar eerst
thans is bekend geworden, is in de
nacht van vrijdag op zaterdag j.l. te
Helmond de 47-jarige ongehuwde
grondwerker van de L. neergestoken
door zijn kostbaas, de 53-jarige gehuw
de textielarbeider S.
Toen Van de L. in de nacht beschon
ken thuiskwam in zijn kosthuis aan de
Mierloseweg kreeg hij woorden met S.
B{j het hierbij ontstane handgemeen
verwondde Van de L. met een bier
flesje S. aan het hoofd. S. greep toen
een broodmes en. stak Van de L. neer.
Motorrijder tegen auto
MIDDELBURG, 14 januari. De
motorrijder P. J. M. uit Middelburg is
vanmiddag in de Lange Delft ter hoog
te van restaurant Wöhler tegen een al
daar geparkeerd staande auto gereden.
Hij viel en werd met een hoofdwond
en inwendige kneuzingen naar het
gasthuis vervoerd.
Dit groepje kinderen uit Amerika heeft een heel nieuw soort slee ontdekt,
die wonderbaarlijk goed aan de verwachtingen voldoet: Soms halen ze er
een snelheid van 45 tot 50 km per uur mee! Onder het glijden tol je prachtig
in het rond en in geval van een plotselinge regen- of sneeuwbui vormen
de „glijdende schotels" nog een prima hoofddeksel ook!
Inbrekers hadden vrij spel
DEN HELDER, 14 januari Terwijl de politie assisteerde om een
brand te bestrijden, die in de afgelopen nacht het gebouw van de Coöp.
Groenteveiling „Den Helder en omstreken" vrijwel vernielde, werd in
het kantoor van Van Gend en Loos, dat op het spoorwegemplacement
is gelegen, een brandkast opengesneden en een bedrag van ongeveer
tienduizend gulden ontvreemd........
Het veilinggebouw is eigendom van
een aantal tuinders. De brand, die
vermoedelijk in een opslagplaats van
lege kisten is ontstaan, verplaatste
zich razendsnel over de gehele vei
ling en de brandweer kon niets doen
dan trachten de vuurzee tot het ene
gebouw te beperken. Tegen de och
tend was men de brand meester,
maar de nablussiug heeft nog enige
uren geduurd.
De schade aan gebouw en emballage
materiaal, die door de verzekering
wordt gedekt, kon niet precies wor
den vastgesteld, maar benadert de
100.000 gulden. Een gelukkige om
standigheid was, dat juist vrijdag
middag nagenoeg alle aangevoerde
groente was geveild.
MIDDELBURG, 14 januari. „Mena moeria!" riep een schelle vrouwen
stem in de zaal van het kantongerecht, wanneer weer een groep Ambonezen
was verhoord door de politierechter, Mr. P. van Empel. En prompt kwam het
antwoord uit de mond van alle hier verzamelde Ambonezen, verdacht of
niet verdacht: „Mena moeria!", een kreet, die het symbool is van samen
werking. De rechterarm ging omhoog en er werd gelachen, een min of meer
grimmige lach in deze zaal van het recht, waar een onderdrukt gemurmel
telkens weer opging, als één der Ambonezen een antwoord had gegeven,
waarmee de anderen instemden. Zeventien Ambonezen moesten vanmorgen
voor de politierechter verschijnen, beschuldigd van vernieling der gezins
keukens in het woonoord aan de Nadorstweg op oudejaarsavond. Tegen elk
van hen eiste de officier van justitie, Mr. G. J. B. van der Dussen, vier maan
den gevangenisstraf met aftrek.
Op 24 januari a.s., des middags half
twee, wordt de zaak echter voortgezet
omdat de zeventien, die overigens
spontaan bekenden, erop stonden door
een eigen advocaat te worden verde
digd en niet door Mr.. M. A. Terwoert,
die hun was toegevoegd en tegen wiens
persoon als zodanig zij niets hadden.
Een advocaat uit New York komt dan
voor hun pleiten. Dat zeiden althans de
Ambonezen zelf!
Het was een niet alledaagse zaak,
die vanmorgen diende. De vrouwen en
vrienden van de Ambonezen, die nog
steeds in het huis van bewaring ver
blijven, vulden de zaai, waar zij ge
ëmotioneerd toeluisterden. In groepjes
van vier (het laatste van vijf) werden
de Ambonezen voorgeleid. Buiten ston
den op de Balans enkele politieagenten
om, éls er iets zou gebeuren, in te grij
pen. Het was gelukkig niet nodig,
evenmin als het optreden van de par
ketwacht in het kantongerecht zelf.
Af en toe moesten de politierech
ter en de tolk, de heer N. A. van
Wijk, de opgewonden Ambonezen
wat sussen, als zij al te heftig
schreeuwden of op de lesseaars trom
melden, maar verder verliep alles
rustig.
DE BESCHULDIGING
Mr. Van der Dussen zette hun de be
schuldiging uiteen: opzettelijke en we
derrechtelijke vernieling van de staat
der Nederlanden toebehorende eigen
dommen subsidiair het plegen van ge
weld ten opzichte van deze eigendom
men en dat alles na voorafgaande af
spraak. Al heel vlug bleek, dat één de
leider van de groep van zeventien was.
Hij heette H, Marda en deed voor de
eerste groep van vier het woord. De
andere groepen beriepen zich ook
steeds op hem. Waarom zij de keukens
hadden vernield, vroeg Mr. Van Em
pel. Eén van hen antwoordde: wij de
den het niet uit eigen wil, maar in op
dracht van de partij (de Partai Nasio-
nal Maluku Selatan).
En Marwa zei: „Wij horen niet in
Nederland thuis, hebben dus ook niet
met Nederlandse wetten te maken. Wij
willen terug naar Ceram, dat nog niet
bezet ia. Wij hebben dat al meegedeeld
aan de Verenigde Naties, aan de Twee
de Kamer en aan het Commissariaat
Ambonezenzorg. Het gaat ons helemaal
niet om die keukens op zichzelf. Maar
die worden gebouwd uit politieke
overwegingen om ons te pesten 1"
Als getuige-deskundige werd de heer
W. Schols, inspecteur Ambonezenzorg,
gehoord. De Ambonezen blijven uit een
gemeenschappelijke keuken eten, maar
de keukens worden gebouwd pm de
zelfverzorging te stimuleren. Er zijn
alleen moeilijkheden In de P.N.M.S.-
woonoorden.
Marwa mocht daarna de inspecteur
enkele vragen stellen, nadat hij nog
had gezegd, dat de Ambonezen het be
leid van minister Van Thiel verwer
pen, omdat de Nederlandse regering
de R.M..S. niet wenst te erkennën. Of
er straks toch weer keukens worden
gebouwd, wou Marwa weten. „Ik bouw
;een keukens. Als ik opdracht daartoe
:rijg, zal ik ze bouwen. Krijg ik geen
opdracht, dan doe ik. het liever met",
antwoordde de heer Schols. De vraag,
of hjj wilde bemiddelen bij terugkeer
naar Ceram wilde de heer Schols niet
beantwoorden.
REQUISITOIR.
Mr. Van der Dussen verklaarde zich
niet te zullen verdiepen in de politieke
achtergrond. „Dit is onze taak niet.
Het is ook niet terzake dienende. Deze
Ambonezen zijn aan de Nederlandse
wetten onderworpen. Zij geven toe de
keukens te hebben vernield. Dit is van
ernstige aard. Er is gecomplotteerd en
de schade ligt boven de 2.000,
Daarom zullen exemplare straffen wor
den opgelegd. Ik eis vier maanden met
aftrek tegen alle verdachten", aldus de
officier.
Direct daarop gaf de politierech
ten 't woord aan mr. Terwoert, maar
Marwa zei daar niets voor te voelen.
„Die mijnheer behoeft zich er niet
mee te bemoeien. Dat hebben we ook
al in een brief geschreven". De Am
bonezen bleken een eigen advocaat
uit New York te wensen.
Maar op de vraag wie dat dan is,
luidde het antwoord: „Dat zoekt het
hoofdbestuur uit!" Dit ontving al een
telegram uit Amerika, maar de advo
caat was er nog niet. De partij heeft
wel het geld voor zijn overtocht, zei
Marwa.
DAN MAAR WACHTEN.
„Wilt u dan maar in de gevangenis
blijven zitten tot die advocaat er is?"
vroeg mr. Van Empel. Het antwoord
was: „Al duurt het een jaar, wij wach
ten!" Ten overvloede wees de presi
dent er nog op, dat die advocaat in Ne
derland moet zijn ingeschreven en dat
de zaak op 24 januari ook al is hij er
niet, wordt doorgezet. „U bent zo wel
sprekend, dat een advocaat het u niet
kan verbeteren", voegde hij Marwa toe,
die overigens mocht blijven om de vol
gende groepen van zijn kameraden te
verdedigen, al wenste hij dat wel, want,
zo zei mr. Van Empel: „Wij kennen
hier in Nederland de verdachten stuk
voor stuk en niet de leider!"
De Ambonezen zullen nu alle mede
werking krijgen om te zorgen, d*t ad
vocaat X uit New York op 24 januari
in Middelburg i».
DE INBRAAK.
De inbrekers hadden viJt, spel, want
de politie had immers de handen vol
die nacht. Het is in korte tijd de
vierde inbraak in deze gemeente,
waarbij men het op de brandkast
heeft voorzien. Bij een kolenhande
laar werd de safe met behulp van
springstof geopend. Bij een kruide
nier mislukte een dergelijke poging,
maar uit een naast deze kruideniers
zaak gelegen hotel werd diezelfde
nacht een brandkast weggesleept.
Een brutaal staaltje overigens. De di
recteur van het hotel heeft dezer da
gen de voor hem waardevolle papie
ren netjes over de post terug ont
vangen.
MOSKOU, 16 januari Atoomenergie
voor opwekking van elektriciteit en
de bouw voor een ijsbreker met atoom
aandrijving, uitbreiding van de indu
striële en landbouwkundige produktie,
de ontwikkeling van kleurentelevisie,
ziedaar een greep uit een nieuw Rus
sisch vijf jarenplan, dat gisteren de ge
hele editie van de Frawda, het orgaan
van de communistische partij in be
slag nam.
„De Sowjet Unie", zo werd ver
klaard, „wil het machtigste industriële
land ter wereld worden en in vreed
zame, economische wedijver de meest
ontwikkelde kapitalistische landerï
voorbijstreven".
Het nieuwe plan is reeds 1 januari
van kracht geworden en loopt tot 31
december I960.
De produktie van de zware industrie
zal gestadig worden uitgebreid tot ovet
vijf jaar een norm bereikt zal zijn vafj
53 miljoen ton ruw ijzer, 68 uljoen
ton staal, 593 miljoen ton ^u.en eft
320.000 miljoen kWh elektrische ener»
gie. De huidige produktie bedraagt
resp. 33 miljoen, 45 miljoen en 390 mil
joen ton en 166.000 miljoen kWh. De
totale produktie van consumptiegoede
ren moet 60 pCt groter, de wolproduk-
toe moet verdubbeld worden, evenals
de bouw van huizen. De graanoogst, de
eierproduktie en de groentenproduktie
zelfs meer dan verdubbeld. Alleen de
salarissen worden niet verdubbeld; die
gaan slechts 30 pCt naar boven. Met
dit alles belooft men meer dan Boel-
ganin in zijn rede voor het centrale
partijbestuur eiste in juli.
DE BILTZEGT:
Iets kouder
DE BILT, 16 jan. Weersverwach
ting geldig tot hedenavond:
Perioden met opklaringen maar ook
enige buiea Matige tot krachtige en
langs de kust af en toe harde wind uit
westelijke richtingen. Iets kouder.
