IIELTAPLAN u Ook op Nederland rust In Nederlands politieke vijver INDONESIË bracht geen opwekkend nieuws Zó was hei volop in hei jaar 1955 Laten wij de tevredenheid en de dankbaarheid niet vergeten Zaterdag 31 December 1955 ZEEUWSCH DAGBLAD probleem nummer één Is er in Nederland één probleem, dat ons volk meer benauwt dan de ontstellende woningnood? Er Is al zoveel over geschreven en ge zegd, dat het welhaast moed ver eist om er opnieuw over te be ginnen, Maar wie het jaar 1955 voor wat het eigen land betreft wil karakteriseren, die komt onmiddel lijk bij de woningnood terecht, Want dit vraagstuk is werkelijk benauwend. Niet voor hen, die het geluk hebben villa's of grote huizen te bewonen en er nog nooit bij hebben stilgestaan, dat mensen in hun naaste omgeving toch zo graag (voor veel geld) twee of drie ka mertjes op zolder zouden willen betrekken. Of voor hen, die zelf het grootste deel van het jaar el ders doorbrengen en hun kast van een huis angstig gesloten houden. Natuurlijkt het is hun eigendom en Wie dat aantast, tast één der waar HOOGCONJUNCTUUR 1/ et is hoogconjunctuur in Nederland! ledereen, die werken wil, kan jlQL werk vinden. In alle delen van het bedrijfsleven is er een schreeu wend gebrek aan arbeidskrachten. Er wordt goed verdiend en de spanning tussen lonen en prijzen is niet meer zo groot, als enkele jaren geleden. Of wij door dat alles gelukkiger zijn geworden, is een vraag van geheel andere orde. Alleen diti het geluk, de levensvreugde van de mens hangt niet af van zijn verdiensten, maar tochwat is het prettig van die kleine genoegens te kunnen bezitten, omdat men er de middelen voor heeft! Hoogconjunctuur over de gehele linie: laten wij op deze Oudejaarsdag niet spreken over de problemen van de betalings balans of over de vraag wie niet aan zijn trekken is gekomen. Wat dat laatste betreft zouden velen onmiddellijk de vinger opsteken Daar dus niet van. Maar die hoogconjunctuur blijkt uit de kleine dingen: een net costuum, een extra jurk, een belegde boterham! Hebben wij daar geen recht op? Och, wilt u even denken aan de donkere jaren van bezetting en van een nijpende na-oorlogse schaarste? U had misschien geld genoeg, maar de winkels waren leeg en met veel moeite was er op de zwarte markt voor grof geld wat te kopen. Hebben wij nu niet heel dikwijls maar al te veel vergeten wat tevredenheid is? En dankbaarheid? 1 Ij spraken zojuist over de bezetting. In het afgelopen jaar hebben lA/j>wij op feestelijke wijze in alle steden en dorpen, gehuchten en vlekken van ons land herdacht hoe tien jaar geleden, op 5 Mei 1945, Nederland was bevrijd van de druk. Wij hebben in onze kerken God gedankt voor de verlossingen en teruggezien op de tien jaren, die sinds dien zijn vertreken. Wij hebben op andere wijze dan meestal ons Wil helmus gezonge'n, nadat wij onze doden gevallen in de strijd tegen de bruut uit het Oosten hadden herdacht. En wij hebben daarna tegen elkaar gezegd, dat er toch wel veel ten goede is veranderd. Honger kennen wij niet meer, vrees voor arrestatie bestaat niet meer. Wij kunnen weer kibbelen over kleinigheden en ons druk maken over futiliteiten MINISTER WITTE: ....strijd om, meer woningen. devolste beginselen van onze sa menleving aan. Maar toch er wringt iets. Sociale rechtvaardig held en liefde voor de naaste zijn begrippen van een andere inhoud en orde. Woningnood; zij is dit jaar geen stap dichter tot een oplossing gekomen en dat is een donkere Schaduw over deze Oudejaarsdag. Vanavond, als ieder het eigen home opzoekt om na de jacht van dit jaar de laatste uren in de gezellige kring van net gezin of de vrienden door te bren- pen, zullen er tienduizenden in ons goede vaderland zijn, die nog altijd in Onderkomens vertoeven, welke de naam van huis niet waard zijn. Ande ren verblijven in woningen van men sen, die (en gelukkig zijn zij er toch ook!) een deel van hun eigen ruimte afstaan voor hen, die er nog erger aan toe zijn. Zeker; in de kampen der Vluchtelingen bivakkeren honderd duizenden, die al vele jaren niet meer weten wat een huis is. Wij in Neder land hebben dan nog altijd een dak boven ons hoofd. Maar.... gaat het aan om een naar verhouding kleinere nood te laten voortduren, omdat er nog zovele grotere noden zijn? Het jaar, dat voorbijging, is vol ge weest van verwijten over en weer, om dat er te weinig huizen zijn gebouwd. Verwijten aan het adres van de rege ring, die onmachtig was zodanige maat regelen te treffen, dat op het huizen tekort kon worden ingelopen. Verwij ten aan de bouwvakarbeiders, die het voor een groot deel vertikten over te werken om de achterstand tengevolge van de vorst in te halen. Verwijten aan de aannemers, die onvoldoende bestu deerden of er geen andere, meer doel treffende bouwmethoden waren. Ver- Wijten aan de ambtenaren, die terwil- le van hun eigen prestige en grootheid krampachtig de belemmerende en on nodige voorschriften tot in het absur de toepasten. Genoeg hierover. Laten wij vaststel len, dat er in dit alles zeker wel een brok waarheid schuilt, maar dat wij als Nederlandse volk op dit terrein van de woningbouw een grote nederlaag nebben geleden en dat wij het pro bleem niet tijdig hebben onderkend. Dat is wel een erg schrale troost voor al die gezinnen, die hokken in krotten, Waar ouders en kinderen in één ver trek moeten slapen, voor die tiendui zenden jongens en meisjes, die al ja renlang trouwplannen hebben, maar Pok deze Oudejaarsavond nog niet in ten eigen home kunnen doorbrengen $n, hoewel zij reeds lang volwassen fijn nog altijd maar de benen onder moeders tafel moeten steken. Wie spreekt hier het verlossende verantwoordelijkheid voor welvaart der wereld Wij hebben de E 55 in Rotterdam bekeken en met trots ontdekt, dat wij er weer zijn mogen. Wij hebben door nieuwe dorpen, hersteld na oorlog en watersnood, gewandeld en daarom kon onze conclusie zijn: Nederland is weer bovenop! De angst voor werkloosheid is verdwenen, het lied van de arbeid klinkt overal. De positie van de arbeider is sterker dan ooit. C.A.O.'s beschermen hem en de sociale voorzieningen zijn dan wel niet volmaakt, maar toch zeer redelijk. Wij gaan een recordjaar afsluiten en de economen zeggen, dat het mogelijk is de conjunctuur te beheersen en dat wij de eerste jaren nog kunnen rekenen op een voortzetting van deze goede tijd, die zich ook in andere landen manifesteert. et „wonder van Holland" is geen kreet, maar een werkelijkheid. Door eigen inspanning hebben wij dat voor een groot deel bereikt Het geld rolt weer! De treinen rijden op tijd. Het Nederlandse volk spaart voor de dag van tegenslagen! Behalve dan misschien de „vergeten groepen", de kleine zelfstandigen, de rentetrekkers, die nauwelijks het hoofd boven water kunnen houden en voor wie ook 1955 geen oplossing brachtMaar verder: hoogconjunctuur! Ook al blijkend uit de veel geringere animo om te emigreren. Wie gaat er weg, als hij het goed heeft? Alleen hij, die nog iets van de pionier in zich heeft! Maar vergissen wij ons nietonze bevolking neemt enorm toe Nederland heeft het laagste sterftecijfer! en wij mogen ons niet blind staren op de feiten van de dag, daarbij de verdere toekomst vergetend. Ons land is vol en de emigratie zal moeten doorgaan. Al zal het in deze tijd velen wat dwaas in de oren klinken. Dankbaarheid voor hetgeen het jaar 1-955 ons in materieel opzicht bood. Zijn wij ook geestelijk rijker geworden? Gevoelen wij nog wel als voor tien jaar zo sterk afhankelijkheid en ervaren wij onze voorspoed als een niet verdiende zegen? Nee, dat is heus niet een stichtelijke vraag voor de Oudejaarsavond alleen, maar voor elke dag, die wij mogen beleven! was geen rusi „De welvaart der wereld als ge meenschappelijke verantwoorde lijkheid". Dat was niet alleen de titel van de grootse rede, die Ko ningin Juliana op 18 Juni 1955 ln de Leidse Pieterskerk voor 1200 jonge Nederlanders uitsprak maar met dit motto mag Neder lands gehele optreden in de rij der naties in het afgelopen jaar worden gekenschetst. Gemeen schappelijke verantwoordelijk heid: u en ik zorgen voor de an der, die het minder goed heeft of die in moeilijkheden is geraakt. Koningin Juliana spitste haar re de toe op de hulp aan de minder ontwikkelde gebieden en deed 'n dringend beroep op de jongeren daarvoor oog te hebben en zich in te zetten óók tot verrijking van het eigen leven! Nederland toonde ook zijn mede gevoel met de vluchtelingen en bracht veel geld bijeen. Het of ferde voor honderd en één „goe de doelen" in binnen- en buiten land. En in de kring der Ver enigde Naties was en is ons be leid gericht op de opheffing van de volken, met wie wij samen deze aarde bewonen. Wij zijn maar een klein land en hebben geen beslissende stem. Niet bij machte een doorslaggevende in vloed uit te oefenen op de ont wikkeling ten goede der tegen stellingen tussen Oost en West wordt niettemin naar ons geluis terd. Onze deskundigen op wel haast elk gebied zwermen uit naar alle windstreken om him woord? Er zijn al zoveel woorden over gesproken, maar de daden blijven uit. De vraagstukken zijn al uit den treure gesteld, maar de remedie is nog altijd niet gegeven. Laten wij ook vooral niet rekenen op een „woningwonder Wij zullen het probleem alleen maar de baas kunnen worden, als ieder in het bouwbedrijf en daarbuiten bereid is het zijne bij te dragen. De eigenaar van een groot huis om jonge mensen in te nemen, de aannemer om zo ratio neel mogelijk te bouwen, de arbeider om als het moet een paar uur per dag over te werken, de overheid om elk initiatief te steunen en belemmerin gen op te heffen. Als dat gebeurt, ja, dan kan het óók gebeuren, dat op Oudejaarsavond 1956 duizenden men sen met vreugde in het hart het nieu we jaar afwachten, in een huis, dat zij hun eigen domein mogen noemen, waar de vreugden van het leven kun nen worden ondergaan en zij samen het verdriet de baas kunnen worden! krachten te geven voor de ont wikkeling en de ontplooiing van de mensen daar. In dit jaar viel ook het konink lijk bezoek aan onze Rijksdelen in de West. Het was een gebeur tenis van de eerste orde en een grandioos succes, een bevestiging van de eenheid tussen het moe derland en de kinderen! Er mag ook in worden gezien de bereid heid van regering en volk om èn onze landgenoten aldaar èn de in heemse bevolking met raad en daad terzijde te staan. In het eigen land brachten Vorstin en Prins bezoeken aan tal van plaat sen en gebieden. Zij spraken er woorden van hart tot hart bij droeve gebeurtenissen en bij blij- .1 de plechtigheden. Zij stelden zich op de hoogte niet omdat dit er nu eenmaal bij behoorde, maar om dat zij medeleefden met lief en leed van hun volk. Zoals Prinses Wilhelmina, die 75 jaar werd, enkele malen blijk gaf bewogen te zijn door de ont stellende toeneming van het aan tal doden tengevolge van ver keersongevallen. Het is naast de woningnood het verschrikkelijk ste probleem, waarvoor ons land staat. En de zwarte vlek breidt zich nog dagelijks uit... Ondanks veilig verkeersacties, ondanks het strenge optreden van politie en justitie, ondanks de uitbreidingen en verbeteringen (helaas nog veel te weinig) van onze wegen. Niemand zal kunnen volhouden, dat het ln het afgelopen jaar rustig is ge weest in Neêrlands politieke vijver. Of het ons volk als geheel erg heeft be roerd mag met recht worden betwij feld. Maar spannende momenten in het politieke bedrijf zijn er dit jaar genoeg geweest, in en buiten het parlement. Er is gekift en er is geprobeerd elkaar vliegen af te vangen, maar er is ook ingegaan op de principiële vragen, die het politieke leven nog altijd beheer sen en zeker in Nederland zulJen blij ven beheersen. Er was een scheiding van de geesten, een duidelijke steliing- name ten opzichte van de vraag naar de partijvorming en naar de diepste motieven, die hieraan ten grondslag liggen. Het zal in het straks beginnen de 1956 bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer voor een belangrijk ge deelte juist om die beheersende vraag gaan. Het Mandement der bisschoppen, daterend uit 1954, heeft in 1955 een grote nasleep gehad. De verhoudingen in het parlement werden er scherper door en de vertegenwoordigers van de twee grootste regeringspartijen ston den vaak zó scherp tegenover elkaar, dat sommigen zich wel eens hebben af gevraagd, of de bom niet zou barsten. Op een congres van de Partij van de Arbeid werd medegedeeld, dat de ka tholieke werkgemeenschap in deze partij zou blijven, waarmee dus de duidelijke aanwijzingen van de bis schoppen in de wind werden geslagen, Prompt hierop liet professor Romme weten, dat het nu geen zin meer had ....E 55. De actieve Maasstad heeft dit jaar een paar millioen bezoekers getrolclcen naar de grootste manifestatie, die ons land ooit heeft meege maakt: de E 55. Een kijkje in één van de tientallen hallen, de Énergiehal. ndonesië is in het afge- 1 lopen jaar bijna dage lijks „in het nieuws" ge weest. En bijna geen en kele maal waren de be richten uit dit land erg opwekkend. Moeilijkhe den in het leger en de luchtmacht, corruptie, zelfs onder de ministers overvallen op dessa's, plantages en treinen, ru zies tussen een premier en president Soekarno, processen tegen Neder landers, die een aanflui ting waren van objectie ve rechtspraak; ziedaar een lijstje van onderwer pen, die dit jaar het som bere nieuws uit Indone sië vormden. Waaraan ook wel mag worden toe gevoegd de conferentie te te Bandoeng, waar voor het eerst in de geschie denis 29 landen uit Azië en Afrika vertegenwoor digd waren. Zij vonden elkaar primair in hun af keer van het Westen Graag hadden we in dit overzicht de resultaten willen verwerken van de ministersconferentie tus sen Nederland en Indo nesië, die begin deze maand in Den Haag be gon en in Genève werd voortgezet, een conferen tie, welke door de Indo nesische regering werd aangevraagd om niet al leen de financiële en eco nomische verhoudingen tussen beide landen te bespreken (nog altijd is er 5 milliard Nederlands kapitaal in Indonesië ge- investeerd), maar ook de definitieve relaties onder de loupe te nemen. Nieuw-Guinea kwam op de agenda, maar met de duidelijke mededeling, dat beid« partijen op hun standpunt blijven staan. Helaas; er kan nog niets worden medegedeeld en het ziet er naar uit, dat het nog wel even zal du ren. De Algemene Vergade ring der Ver. Naties aan vaardde een resolutie, waarin het vertrouwen /werd uitgesproken, dat de onderhandelingen tot een goed einde zullen worden gebracht, een re solutie, waarmee ook de Nederlandse regering kon instemmen. Maar het geschreeuw van Soekarno om West- Irian bleef even schril in de oren klinken en niet minder was dat het ge val met zijn sensationele verklaringen over „docu menten", die plannen tot omverwerping van 't ge zag zouden bevatten. Zelfs van regeringszijde werd gesuggereerd, dat deze „documenten" al leen in de verbeelding van de president beston den Nieuw Kabinet Ondanks het feit, dat halverwege het jaar het Kabinet van Ali Sastroa- midjojo dat zeer sterk onder communistische in vloed stond door 't in grijpen van het leger werd vervangen door het Kabinet Harahap, dat te genover Nederland een veel positiever houding aannam en aan de cor ruptie een einde maakte, bleven Nederlanders als Jungschlaeger en ook Schmidt in de gevange nissen. De processen sleepten zich voort. De verdediger, mr Bouman, moest, om het vege lijf te redden, naar Nederland vluchten, visa werden geweigerd aan Britse en Amerikaanse juristen en mevrouw Bouman kwam alleen te staan tegenover een Officier van Justitie, die haar het leven en het werk alleen maar moei lijk maakten. Een eresa luut aan deze dappere vrouw! De Nederlandse politie agent Van Krieken, die reeds eind 1954 werd ont voerd van Nieuw Guinea door Indonesische infil tranten en wiens ver blijfplaats nimmer be kend werd gemaakt, werd nog vrij onver wacht in vrijheid gesteld. Dat was het enige licht punt van heel deze uiterst sombere geschie denis. Ter stembus Het Indonesische volk ging dit jaar ter stembus. De corruptie bij de voor bereidingen kon niet ge heel meer ongedaan wor den gemaakt door pre mier Harahap, maar veel kon toch nog worden ge red. De uitslag is hekend: de Masjoemi, de Moham medaanse partij, die de verhouding tot Neder land op een reëele grond slag wil vestigen, kreeg meer stemmen dan velen verwachtten, maar de fel nationalistische P.N.I. ontving er nog meer. Een nieuw Kabinet is nog niet gevormd. Het zal een combinatie moe ten worden en in span ning wordt afgewacht, of constructieve figuren als Harahap en Moh. Roem straks voldoende invloed zullen krijgen. Het jaar, dat voor de deur, staat, zal het ons leren. het aan de gang zijnde „eenheids- gesprek met de Katholieke Volkspartij voort te zetten. Die voortzetting vond wél plaats met de Katholieke Nationale Partij van de heer Welter. En met succes. De „ver loren zoon" is teruggekeerd en al is al les in het land nog niet koek en ei: een roomse splinterpartij zal wel geen ver tegenwoordiger in de Kamer kunnen krijgen. Maar de heer Weiter zal straks voor de K.V.P. in onze volksvertegen woordiging weer het woord voeren. In dit verhaal mag ook niet vergeten worden te herinneren aan de reorga nisatie der Anti-revolutionaire Partij en evenmin aan het zich niet voor de nieuwe parlementaire periode beschik baar stellen van de heren Schouten, Van de Heuvel en Stapelkamp. Ten slotte: enige deining heeft ook veroor zaakt het Herderlijk Schrijven der Ned. Hervormde Synode, een druk be sproken document, dat ook inging op de politieke partijvorming maar waar van tot op dit moment niet is geble ken, dat het in de praktijk van het po litieke leven consequenties heeft naar de éne dan wel de andere kant. fascinerend perspectief Terecht zou het ons zeer kwa lijk worden genomen, wan neer in dit Oudejaarsnummer niet apart aandacht zou worden besteed aan het gigantische plan, dat de gedachten van het volk in het Zuidwestelijk Deltagebied van s land beheerst: het Deltaplan. Er moet heslist piet over geschre ven worden in dit nummer van wege de volledigheid, maar omdat het Deltaplan in het afgelopen jaar voor ons volk een veel concreter karakter heeft aangenomen door de adviezen van de Deltacommissie en de indiening van het lang verwach te wetsontwerp. De voorbereidin gen voor de strijd tegen de zee, die onze kusten dag en nacht belaagt, zijn daarmee in een vergevorderd stadium gekomen, het offensief te gen het water Nederlands groot ste vriend èn vijand - is ingezet gen n.l. niet vergeten, dat nog altijd volstrekt waar is, dat de mens wikt, maar dat God beschikt! Dat de zegen van de Allerhoogste een absolute voor waarde is voor het slagen van een pro ject, dat ons land een volstrekt ander aanzien zal geven. Eén stormvloed als die wij op 1 Februari 1953 hebben meegemaakt kan het werk van vele ja ren ongedaan maken. Laten wij in on ze vreugde niet vermetel worden en vergeten, dat menselijke krachten hoe groot en sterk ook het moeten afleggen, wanneer God het niet wenst! Oudejaarsavond 1955. In de gebor genheid van onze gezellige huiskamers lijkt de dreiging van de zee ver gewe ken. In de huizen onder aan de dij ken, in de polders van ons lage land, denken de bewoners terug aan de da gen van nood en verschrikking, aan het uur van de redding. De mensen in de steden, waar het geruis en het gebulder van de zee niet meer kan doorklinken, hebben andere gedach ten en overpeinzingen. Het persoon lijke leed is hun voorbijgegaan, maar daar onder aan die dijk kent ieder de beproeving en kan die niet vergeten. Er zijn lege plaatsen, die niet meer zullen worden ingenomen. Men zegt, dat de tijd alle wonden heelt. Maar dat is een leugen. Hoogstens doet de tijd het leed slijten. Maar op dagen als deze schrijnen de wonden. En juist dan zullen de anderen, aan wie de verschrikkingen van het water zijn voorbij gegaan, door hun gebed en hun medeleven kunnen steunen hen, die zijn geslagen! MINISTER ALGERA: .voor Nederlands toekomst. en wanneer in het komende jaar onze volksvertegenwoordiging met de plannen instemt, dan zal de aan val in volle hevigheid ontbrandenl Kan men bij dit Deltaplan wel in andere termen spreken dan in die van oorlog en strijd? Is onze hele geschiedenis niet een gevecht op leven en dood geweest met de gol ven? In de volle zin van het woord brachten zij ons volk dood èn leven! Als vandaag een waterstaatsinge- nieur, met een grote stok op een enor me kaart wijzend, zegt: „En dan gaan wij daar een dam leggen, zover moge lijk zeewaarts", dan vinden wij dat eigenlijk al gewoon. Wij weten, dat die man niet staat op te scheppen en geen onzin staat te praten, maar dat het kan. Dat vertrouwen hebben wij niet alleen, maar ook die wetenschap, die geba seerd is op wat wij als ooggetuigen hebben meegemaakt of uit de kranten hebben vernomen. Wij hebben over da Afsluitdijk van de Zuiderzee gereden en wij hebben de dijken bij Ouwerkerk en Schelphoek zien groeien. Wij heb ben de draglines en de sleepboten met Se caissons in actie gezien en wij heb ben over de radio dij kdichtingen mee gemaakt. Wij nemen op gezag van des kundigen onmiddellijk aan, dat die dijkdichtingen maar kinderspel waren in vergelijking met wat ons staat te wachten. Maar toch.wij hebben dat vaste vertrouwen, dat het lukken zal en als wij nog niet oud zijn, dan ho pen wij vurig het zelf mee te maken, nog eens te rijden over de brede dam men dwars door de zee, met de onein digheid van het water links of rechts van ons. Deltaplan: een fascinerend perspec tief. Is het geen voorrecht in Neder land te mogen leven in deze jaren? Zeker: het is naar verhouding maar een klein aantal mensen, dat metter daad straks bij de uitvoering van het plan zal zijn betrokken, maar voelen wij het niet als een zaak van onszelf? Ook al, omdat wij hier in Zuidwest Nederland weten al kunnen wij het nog lang niet overzien dat het Deltaplan veranderingen zal geven in ons leven? Nee, laten wij onszelf niet op de borst slaan of van onze water staatsmensen afgoden maken! Wij mo- .Nederland hielp de vluchtelingen. In totaal kunnen 250 vluchtelingen gezinnen uit de kampen naar ons land komen. Dat betekent weer zon en perspectief in vele kapotgeslagen levens. Hier arriveren de eerste gezinnen op Nederlandse bodem....

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1955 | | pagina 22