De vermakelijke avonturen van Don Quichot Hageprekers hadden in Zeeland heel wat te verduren BEKENDMAKING Markt Kabouters ...en Oosterbaan te Goes drukt het! KERSTBOMEN Kwekerij M. H. Dekker Bloemisterij J. RIEHENS Bloeiende Lidcactussen, Kerststerren UIT DE KERKEN =J Grote invloed op Walcheren Maandag 19 December 1955 ZEEUWSCH DAGBLAD pagina 4 Heden overleed na een smartelijk doch geduldig gedragen lij den, in zijn Heere en Heiland, onze gelief de, zorgzame Man en Vader JACOB VAN WESTEN, in de ouderdom van 37 jaar en 9 maanden. Ps 118 14b (berijmd). C. VAN WESTEN- FRAANJE. LENIE. CORRY. TOBI. HANNIE. Borssele, 16 Dec. 1955. De begrafenis zal plaats hebben op Dinsdag 20 December, des mid dags 12 uur. In de op 12 December 1955 gehouden vergadering van Aandeelhouders van de N.V. Waterleiding Maatschappij „Schouwen-Duiveland" te Zierikzee, is besloten de ta rieven voor beschikbaarstelling van water ingaande 1 Januari 1956 met 25 te verhogen. In onderstaande tabel zijn de nieuwe tarieven voor huishoudelijk gebruik vermeld. Hartelijk dank voor de ver rassende blijken van be langstelling en vriendschap op mijn 90ste jaardag ont vangen. Wed. PASSENIER. Serooskerke (W.), Noordweg 18. Officiële Publicatie. Kosteloze inenting en herinenting tegen pokken. Burgemeester en Wethou ders van Middelburg bren gen ter openbare kennis, dat op Dinsdag 3 Januari 1956, des voormiddags van 910 uur; gelegenheid be staat tot kosteloze inenting en herinenting tegen pok ken in het Medisch Cen trum, Eigenhaardstraat 2. Er wordt in het bijzonder de aandacht op gevestigd, dat de leeftijd beneden de 2 jaar als de meest ge schikte voor inenting moet worden beschouwd. Voor een juiste vermelding in de vaccinatiebewijzen van de namen en geboortedata der kinderen is het ge wenst, dat bij de aanmel ding het trouwboekje der ouders wordt medegebracht. Middelburg, 15 Dec. 1955. <u co co Oud tarief Nieuw tarief Per kwartaal Herziene i oer kwartaal per kwartaal aantal Huurwaarde m gld. in gld. M3 water v/h Kadaster 1 2,20 2,75 13 0 t/m 30 2 2,70 3,40 14 31 t/m 35 3 3,15 3,65 3,95 15 36 t/m »40 4 4,55 16 41 t/m 45 5 4,- 5,- 17 46 t/m 50 6 4,45 5,55 17% 51 t/m 55 7 4,95 6,20 18 56 t/m 60 8 5,40 6,75 18% 61 t/m 65 9 5,90 7,40 19 66 t/m 70 10 6,25 7,80 19% 71 t/m 75 11 7,10 8,90 20 76 t/m 80 12 7,60 9,50 20% 81 t/m 85 13 8,- 10,— 21 86 t/m 90 14 8,45 10,55 21% 91 t/m 95 15 8,95 11,20 11,75 22 96 t/m 100 16 9,40 22% 101 t/m 110 17 9,95 12,45 23 111 t/m 120 18 10,40 13, 23% 121 t/m 130 19 10,90 11,35 13,65 24 131 t/m 140 20 14,20 24% 141 t/m 150 21 12,45 15,55 25 151 t/m 160 22 12,90 16,15 25% 161 t/m 170 23 13,40 16,75 26 171 t/m 180 24 13,85 14.40 17,30 26% 181 t/m 190 25 18, 27 191 t/m 200 26 14,90 18,65 27% 201 t/m 220 27 15,40 19,25 28 221 t/m 240 28 15,90 19,90 28% 241 t/m 260 29 16,45 20,55 29 261 t/m 280 30 16,90 21,15 29% 281 t/m 300 31 18,20 22,75 3: 301 t/m 350 32 18,75 23,45 30% 351 t/m 400 33 19,25 24,05 31 401 t/m 450 34 19,75 24,70 31% 451 t/m 500 35 20,35 25,45 32 501 t/m 550 36 20,90 26,10 32% 551 t/m 600 37 21,45 26,80 33 601 t/m 700 38 21,90 27,35 33% 701 t/m 800 39 22,45 28,05 34 801 t/m 900 40 23,— 28,75 34% 901 t/m 1000 De m3-prijs voor water is verhoogd van 0,40 tot 0,50 DE DIRECTEUR. le kwaliteit vanaf 75 cent per stuk. Bossen Dennegroen, Mistle toe, Hulst met veel bes, bloei ende Hyacinten 3 voor 1.35 en Tulpjes, CYCLAMEN, vol knop, van ƒ0.75—ƒ3.— Verder alle soorten KAMERPLANTEN, als: Begonia's, Ficus, Philodendrbn, enz. Cyclamebloemen, Chrysanten, enz. Potjes met tulpen en hyacinten, gevulde schaaltjes en mandjes, enz. Voorts een zeldzame sortering Sierpotten, Schalen, Korfjes, Nestjes, enz. Laat tevens uw schaaltjes en mandjes bij ons vullen. Elke dag Middelburg Dinsdag Goes Woensdag Oostburg en Zaterdag Vlissingen Kwekerij elke dag Beleefd aanbevelend, Langevielesingel 38, Tel. K 1180-2661, Middelburg. Gelieve dit uit te knippen en te bewaren! Nieuwe Oostersestraat 28 Tel. 2496 - MIDDELBURG. TE KOOP: m Drie jonge ganzen. B. KOOLE, Souburg, Abeelse- weg 15, Telef. 292. Voor de Kerstdagen hebben wij voor U KERSTBOMEN, HULST, TULPJES, HYACINTEN, AZALEA'S, CYCLAMEN, KERSTSTERREN, enz. Opgemaakte KERSTBAKJES. Ook vullen Wij gaarne uw bakjes. Bascule met gewichten. Veerseweg 137, Middelburg. DIVERSEN: Kaasrondjes, een nieuw en lekker koekje speciaal voor de feestdagen. Banketbakk. VAN MELLE. m Iedere werkman een KIENZLE zakhorloge. Bestel nog heden. Geef ons Uw ver trouwen, 't zal U niet berou wen. KIENZLE zakhorloges 4 13,65. Horlogerie. D. LIE- VENSE, L. Vorststraat 87, Goes. Onze bekende Verpleeg- stersschorten aan twee kanten draagbaar 4,49 DE GOEDKOPE SIMON, Klokstraat, Goes. Voor de feestdagen, leuke Ontbijtlakens en mooie Tafel- lakens DE GOEDKOPE SIMON, Klokstraat, Goes. Het leuke Wollen Hollandia Ondergoed is warm en kleedt U af DE GOEDKOPE SIMON, Klokstraat, Goes. mm Morgen naar Goes? Dan om een prachtig Wollen Dames- vest naar DE GOEDKOPE SIMON, Klokstraat, Goes. mm Mevrouw, voor de Kerst dagen zijn er: Kalkoenen, Ganzen, Hazen, Fazanten, Tamme konijnen, J. WATTEL Poelier Oostkapelle. Tel. K 1188—243. mm Nu ls het voor U beslist. Trouw- en Verlovingsringen met levenslang garantiebewijs Horlogerie D. LIEVENSE, L. Vorststraat 87, Goes. 45. „Daar geloof ik bijna niet meer aan, meneer," zei Saneho Panza vast besloten. „De hele zaak mag hier dan weer betoverd zijn volgens U, maar ik schiet daar geen cent mee op. Mijn onbewoonde eiland schiet me steeds maar weer mijn neus voorbij om van dat graafschap of dat hertogdom nog maar niet eens te spreken. Ik zeg maar zo: eerst als de eieren in de pan zijn, weet je wat ze waard bennen „Je bent een ezel," knorde Don Quichot. „Je begrijpt nog steeds niets van het ridderleven ofschoon je ervaring genoeg kon hebben. Ik zal trachten je Bógmaals aan je verstand te brengen wat er moet gaan gebeuren om de tovenaarskunsten van Freston te doorbreken. Haal mij dus mijn paard, San eho. Zadel het en breng het hier. Ik ga een lange wake houden voor de poorten van dit kasteel. Als dèt niet helpt „Daar begint ie weer over een kasteel," mopperde Sancho, die er vandoor liep om het bevel van zijn meester ten uitvoer te brengen. „Een doodgewone herberg is het hier. Een allerdoodgewoonste herberg. Toch meende de trouwhartige Sancho, dat het voor de gemoedsrust van zijn heer veel beter was, als hij maar prcies deed wat deze zei. Hij tuigde de oude Rossinant dus op en hielp zijn meester vervolgens bij het opstijgen. Eenmaal te paard richtte de hidalgo zich fier op en hij zei, dat de schild knaap hem onmiddellijk het schild moest geven. Ook dèt gebeurde en Sancho kon niet nalaten te vragen: „Waar zijn je blikken beenkappen, meester? En waar is het zwaard met de vlammetjes van Aan-de-dis?" „Alles ls achtergebleven In een ontoegankelijke bergkloof," antwoordde de hidalgo. Het is trouwens niet eens zo'n groot gemis, want het vlammende zwaard van Amadis ls ook al betoverd. Freston had er een slap, stomp, blik ken geval van gemaakt. Er was slechts en waardeloze nabootsing van over gebleven En terwijl de geestrijke Don Quichot al deze onzin stond uit te kramen, keken Cardenio en Dorotea naar buiten door een klein, van tralies voorzien venstertje.... B-ij de kehkdienil keyint hel Ter vergadering van de synode te Berlijn heeft bisschop Dibelius een ant woord gegeven op de vraag hoe de plaatselijke gemeenten der evangeli sche kerk in Duitsland tot beter (gees telijk) leven te brengen zouden zijn. Wij leven in Evangelische Welt, dat de bisschop zei: Bij de kerkdiensten moet het begin nen. Ik gebruik elke vrije Zondag om in Berlijn godsdienstoefeningen bij te wonen. Het zou onrechtvaar dig zijn als ik niet erkende, dat zich bij het betreden van menige kerk reeds bij de deur een hand wordt toegestoken en waar broe ders en zusters mij verwelkomen; waar de dominee, als het een kleine gemeente is, naderhand bij de uit gang staat om ieder de hand te drukken. Wat dit betreft is het veel beter geworden dan in mijn jeugd. Maar er blijft oneindig veel te doen. In hoeveel kerken kom ik niet, waar niemand bij de ingang staat, waar men zelf maar moet uitzoeken wel ke deur de goede is, waar men een zaam in een kerkbank komt te zit ten. Geen mens trekt zich er wat van aan of men een gezangenboek heeft of niet. Ergens in de verte duikt een dominee op, verricht zijn dienst en verdwijnt dan in de con sistoriekamer; er wordt slecht ge zongen en niet best gepreekt. Zodra men weer buiten is, heeft men het gevoel in de een of andere wereld lijke samenkomst te zijn geweest. Van een contact met levende chris tenen was geen sprake. Ik moet he laas zeggen, dat er godsdienstoefe ningen in onze kerk worden gehou den, die in het teken van de volle dige liefdeloosheid staan. Daarom zal juist bij de kerkdienst het nieu we leven der gemeente moeten be ginnen. %eeAlq.anq,eJiö in ko-etekteed Ds F. E. Huizinga te Hengelo heeft het 75-jraig bestaan van het seminarie der baptisten te Hamburg waar veel Nederlandse Baptistenpredikanten hun opleiding genoten meegevierd. In de Christen geeft hij enige indrukken, waaraan wij het onderstaande ontle nen: Mij treft altijd weer de ernstige toon bij onze buren. Haast te ernstig. Ik mis wel eens de glans, de warmte, de gloed. Verleden jaar maakte ik hun algemene vergadering mee en het was soms alsof ieder gekomen was om boete te doen. Nu was het een feest en er waren ook wel bloemen, maar de fel-gele op de kansel en de zacht-rose in de vensterbanken stonden er min of meer naast. Het kan ook zijn, dat zij de vreugde op een andere wijze beleven. Er was muziek, het koor der siminaristen zong prachtig, maar te beheerst en te stijlvol dacht ik. En de toespraken waren lang. De Zaterdagmorgen duurde, twee- en-een half uur. Maar dat vindt zijn oorzaak in de Gründlichkeit, waar mee een referaat is opgebouwd. Het waren ware lezingen. UlaaAo-tn alleen de &uitle tak Oud-minister mr W. F. Schokking heeft de dienst bijgewoond, die enige maanden geleden gehouden werd in de Ronde Lutherse kerk te Amsterdam bij de ingebruikneming van het nieuwe gezangenboek der Lutherse Kerk. In Woord en Dienst vraagt mr Schokking zich het volgende afi Doorbladerende valt het op, hoezeer de Nederlandse tak der Lutherse Kerken zich verbonden weet met haar zusterkerk in Duitsland. Niet minder dan 126 liederen komen ook in de bundel dier kerk of van die in Sleeswijk-Holstein, Hamburg enz. voor. Een vraag, die bij mij terstond op kwam is wel, waarom zoveel liede ren deze Duitse tak vertaald wer den opgenomen en niet tevens lie deren, welke in Scandinavische en Amerikaanse Lutherse kerken zijn ontstaan. Ook de bundels dezer ker ken grijpen uiteraard terug op de Duitse bundel, maar ik had gaarne gezien, dat wij ook een antwoord hadden ontvangen op de vraag, waarom het geloofsgetuigenis voor al ook van jongere Scandinaviërs en Amerikanen in dichtvorm gebracht en daarna getoongezet, geen ver tegenwoordiging heeft gevonden. Het is er toch wel? In Nederland is het er gelukkig. De gezangenbundel van de Hervormde Kerk heeft het immers ook met jongeren aange durfd. En na diens verschijnen heeft de twaalfde druk van de bundel Van Woensel Kooy nog sterker be wezen, dat dichters van onze tijd niet bij die van vroeger eeuwen achterstaan; Barnard, Smelik, Thomson zijn niet minder dan Ger- hard, Revius en Camphuyzen. Het ipïeken cLeh, ilqno.de Ds H. G. Groenewoud te Groningen geeft in het Hervormd Weekblad De Gereformeerde Kerk uiting aan zijn droefheid over de manier waarop de synode haar officiële uitspraken doet. Ds Groenewoud verklaart: De gemeente heeft veelal het ge voel: hier werkt een bepaalde op vatting in door, hier is een bepaalde groep, om niet te zeggen partij, aan het woord. Een groot deel der ge meente ziet in wat er van de cen trale officiële organen der kerk komt meer het woord en de arbeid van deze bepaalde groep of partij, dan van zichzelf. Het herkent er de ander in, die ze in de politiek be strijdt, en in de maatschappelijke en onderwijsorganisatie tegenover zich vindt, het herkent er zich niet in. Zo ziet het dan dit optreden de zer kerkelijke organen als dienst werk voor die ander, en kan het moeilijk aanvaarden. Dit is voor de Hervormde Kerk een hachelijke zaak. Het zou onverantwoordelijk zijn, als we op deze wijze voortgin gen. De synode kan onmogelijk namens heel de kerk in de zin van namens allen spreken en handelen. Ze kan hier nóch de gulden middenweg kie zen, nóch de samenvattende mening van allen weergeven. Dan wordt haar spreken karakter loos. De synode heeft echter een an dere weg te volgen. Ze heeft te luis teren naar het woord Gods, en zich door zijn Geest te laten leiden; ze heeft zo onverschrokken te getuigen van zijn waarheid. Daarbij heeft ze te strijden, tegen elke vooringeno menheid, tegen alle menselijke be- invloeding. Dit is een voortdurende geestelijke sfraf. Kind, kehk en idho-ol In het Gereformeerd Mannenblad schrijft de heer T. M. Gilhuis, dat kin deren zo weinig bij de prediking in de kerk betrokken worden. De predikan ten zien die kinderen zitten, maar slechts zelden komt het voor, dat zij zich tot de kinderen richten. De heer Gilhuis zegt: Hoe weinigen doen als die predikant die op de hoogtijdagen de kinderen vóór of nó de dienst om de kansel vergadert, waar hij ze de bekende christelijke liederen voor de feest dagen laat zingen? En óf de ge meente dit waardeert! Wat doen onze kerken ten aanzien van het toezicht uitoefenen op het bijbels onderwijs aan „het zaad der kerk" op onze christelijke scholen? Hoe weinig predikanten wonen daar al was het maar ééns in hun le ven een bijbelles bij? Waarom de kinderen van die scho len niet eens in de ruimte, der kerk gebracht en hun bij brood en beker, bij avondmaalstafel en doopvont de betekenis der sacramenten zichtbaar gedemonstreerd? Waarom niet? Waarom kan dat niet eens op een doordeweeksemiddag? Lang niet al le kinderen onzer scholen toch zijn catechisanten? Wil men waarlijk vruchtbaar kun nen spreken van een band tussen kerk en kind, tussen kerk en school, dan zal hier iets moeten gebeuren. Lening 1955 Bank Ned. Gemeenten AMSTERDAM, 16 Dec. Zoals be kend zal de onderhandse lening van f 10.000.000, die d.d. 29/30 Juli 1955 door de N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten is aangegaan, ter beurze van Amsterdam verhandelbaar wor den gesteld. De rente van deze lening bedraagt 3J4 pet. en de looptijd 30 jaar. De lening is verdeeld in stukken van f 1000, als eerste verhandelings datum is vastgesteld Vrijdag 23 Dec. Woensdag 14 Dec. stond de inschrij ving open op f20 millioen 314 pet. 40- jarige obligaties, tot de koers van 99% pet. De belangstelling voor deze lening was wederom groot, zodat de toewijzing uiterst gering zal zijn. Ketterskwamen bij elkaar In een vroeger artikel heb ik eens gehandeld over het leven van de hagepreker Herman Moded, nu willen we een hagepreek zelf bijwonen. In de meeste gesclfiedenisboeken staat achter het jaartal 1566 behalve nog enkele andere belangrijke din gen ook het woord hagepreken. Ook in de jaren er voor waren de „ketters" wel eens bij elkaar gekomen, maar in bovengenoemd jaar gaat het meer op grote schaal en georganiseerd. Zoals een R.K. schrijver het in Juni van dat jaar uitdrukt: „Hoort hoe ze nu beginnen bij nachten in bossen, hagen, velden, tussen bergen, in de duinen I en elders openbaarlijk met vele dui zenden te vergaderen, te preken en te zingen." De volgende maand (Juli) wordt er een plakkaat afgekondigd, waarin verboden wordt „conventiculen en ongeoorloofde vergaderingen zowel ten plattelande in bossen en elders als binnen steden, vlekken en dorpen, in welke vergadering menigerlei kette rijen, dwalingen en conspiratiën tegen ons heilig Christengeloof gepredikt worden door predikers, leraars en dergelijke verleiders." Maar de predikers noch de hoorders trokken zich iets aan van de plakka ten en overvallen „omdat ze Gode meer moesten obediëeren gehoor zamen) dan de mensen". Ze werden alleen wat voorzichtiger. Overal wer den schildwachten uitgezet, een deel van de luisteraars was gewapend en de plaats der samenkomst was door zoveel wagens en karren omringd, dat het wel een verschansing geleek. In Dishoek Op Zondag 30 Juni 1566 zien een paar boeren uit Koudekerke 's mor gens vroeg telkens groepjes mensen passeren. Ze gaan alle in de richting van de duinen, naar Dijckshoeke, de plaats die nu Dishoek heet. Zoiets hebben ze nog nooit meegemaakt. Ze willen weten wat er aan de hand is. Evenmin als pastoor Joris van Koude kerke, die ook is komen kijken, ver trouwen ze het zaakje. Een van de boeren voegt zich bij de wandelaars en weldra blijkt, dat hij goed gedacht had: er wordt hier in de duinen een ketterse preek gehou den. Als hij het laat voorkomen, alsof h)j ook de begeerte heeft te. gaan luisteren, wijst de „ketter" hem de weg: „Ga dit pad op, dan zal u het Woord Gods recht gepredikt wor den." Een menigte van ongeveer 250 per sonen, mannen zowel als vrouwen, luistert naar de prediking van een kuiper uit Vlissingen, een jonge man van omtrent 30 jaar met een klein roodachtig baardje. Zijn naam is ons niet bekend. Zijn predikatie duurt 114 uur, niet erg lang voor een hagepreek, want soms gebeurde het wel, dat de prediker 3 4 4 uur lang het Woord Gods uitlegde. Aan het einde van de dienst zingt men uit Psalm 118: „Als ik, Heer, was in angst gestadig, Zo riep ik God den Here aan, En hij verhoorde mij genadig, Met troost heeft Hü mij bijgestaan. De Heer is met mij t' allen tijden, Dies vrees ik niet wat mensen koen, Die mij haten ende benijden, Voor kruis en verdriet mij aandoen." Woorden die uit het hart gegrepen zijn van een groot deel der hoorders. Daarna gaat men in kleine groep jes naar huis, in verschillende rich tingen. De prediker voegt zich onop vallend bij enkele personen en keert eveneens naar Vlissingen terug. Een veiligheidsmaatregel om zoveel moge lijk te voorkomen, dat de prediker gevangen genomen wordt. Want lang niet altijd ging de samenkomst zo rustig uiteen als hier bij de duinen van Dishoek. Meermalen werden de bijeenkomsten overvallen en uiteen gejaagd, waarbij het vooral om de predikant te doen was. Wel opmerke lijk, dat in Zeeland geen enkele hage- prediker gevangen genomen is. Bij Brigdamme De tweede hagepreek in Zeeland heeft een paar dagen later plaats in een weiland onder Brigdamme, dicht bij Middelburg gelegen, op Dinsdag 2 Juli. De toeloop is veel groter dan eergisteren bij Dishoek, hier zijn wel 15 4 1600 mensen bijeen, vooral ook veel uit Veere en Vlissingen. De bal juw Pieter Haeck uit Middelburg, die de Hervorming was toegedaan, is eveneens aanwezig. Hier predikt Adriaan Obrij uit Vee- re, een schoenmaker, daarom wel spot tend Dr Leest genoemd. De predikers waren niet altijd ge letterde mensen, hun taal was soms plat en grof, hun beeldspraak foutief, maar ze waren bezield met een waar achtig geloof en daar hadden de hoor ders respect voor. Zelfs een R.K. schrij ver moet ervan getuigen: „De minis ter predikant) predikte zeer ge- stichtig en onderwees het volk tot pays vrede), verbiedende enig oproer te maken. In 't gebed zo deed hij bid den voor den koninck, die gouvernan te en haren raad en de overheid van de stad en ook deed hij hun lieden bidden voor hare vijanden." In Noord-Holland bijv. trad veel op de Alkmaarse mandenmaker Jan Arends. Ook oud-monniken treffen wa dikwijls aan: Petrus Datheen, Moded en Peter Gabriël hadden de klooster cel verlaten en getuigden nu in d« tempel van ongekorven hout van hun geloof. Na deze eerste twee hagepreken (ook wel haagpreken en graspreken genoemd) zijn de aanhangers der nieu we leer nog meermalen bij elkaar ge weest. De Zondag daarop (7 Juli) predikt Obrij weer, nu te Veere buiten de poort, terwijl in de stad zelf een pro cessie wordt gehouden. Op Zondag 11 Augustus zou er een grote samenkomst gehouden worden bij de Klinkheule, even buiten Mid delburg. Daar het regenachtig weer is, waagt men het in de stad zeif sa men te komen. Jacob van der Meersch, schoonzoon van de baljuw Pieter Haeck, beide grote voorstanders van de Hervorming, stelt zijn pakhuis ach ter het huis De Gouden Leeuw in de Langedelft beschikbaar. Hier preekt de bekende Geleyn Jansz d'Hoorne, vroeger schrijnwerker te Brugge, voor ongeveer duizend mensen. Op last van het stadsbestuur wordt de vergade ring uiteengedreven. Eerst waren het meestal de kleine luiden, die bijeenkwamen, later breid de de groep zich uit en zien we er ook „diverse personen van esiimatie aanzien) ende rijk van goed".

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1955 | | pagina 4