OMMEZWAAI SOCIALISTEN
MET WELLUIDEND EXCUUS
Kleuteronderwijs maakt goede
kans op wettelijke regeling
r
Flatgebouw stortte in:
twintig doden
ruim
Wie van de Landmacht moet
in 1956 voor herhaling?
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Bedrijfstakgewijze loonvorming
„bij gebrek aan beter'
Rusland 'schenkt'
techn* instituut
aan Birma
A.s. Verkiezingen voor
Tweede Kamer op
Woensdag 13 Juli
DE BILT ZEGTt
Iets kouder
Clement Attlee
in adelstand
verheven
Vandaag weer
vier slachtoffers
Britse journalisten
willen staken
Samenzwering in
Argentinië
Nieuwe motie ingediend
CTïtgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Giro 274289.
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, TeL 2438 (b.g.g. voo-redactie
2435, voor adven. enz. 2970),
Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr.
68. Telef. 326; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
lie JAARGANG No. 8264
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.— p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct per woord.
Waarnemend-hoofdredacteur Prof. Dr J. J. de Jong
DONDERDAG 8 DEC. 1955
directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: J. A. van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeier, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; J. Huiissen, Terneuzen;
Ds J. Karelse, Goes; Ds J. Kwast, Vlissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen; J. Moli. Vlissingen;
K. C. van Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes.
Z.L.M.-tentoonstelling
te Domburg in 1956
Zie pag. 2
J
Economische Begroiing in Tweede Kamer
(Van onze parlementaire redacteur).
DEN HAAG, 7 December De socialisten zijn bereid, de vrijere loon
vorming te aanvaarden. Zij doen dit wel niet van harte en zij vrezen veel
moeilijkheden bij de invoering van de bedrijfstakgewijze loonvorming, maar
toch zijn zij genegen de geleide loonpolitiek vaarwel te zeggen. De heer
Roemers (Soc.)secretaris van het N. V.V. genoot hedenmiddag in de
Tweede Kamer het „genoegen" deze ommezwaai in de socialistische politiek
te mogen aankondigen en te verdedigen. Maar gelijktijdig heeft de heer
Roemers er bij minister Suurhoff op aangedrongen om de S.E.R. een interim
rapport te laten uitbrengen over de vraag hoeveel ruimte er in 1955 is om
de arbeidsvoorwaarden eventueel te verbeteren.
Dit vragen naar een interim-rapport is ongetwijfeld een nieuw element in
de strijd om het nieuwe loonsysteem.
De heer Roemers heeft verklaard,
dat hij ook op dit moment nog de voor
keur geeft aan een algemene loonron-
de. Deze zal dan ongetwijfeld gegeven
moeten worden op basis van dit inte
rim-rapport. Komt daarna de loondif-
ferentiatie tot stand, dan willen de so
cialisten er voor waken, dat de voor
oorlogse situatie, waarin de verschillen
tussen de bedrijfstakken soms beang
stigend groot waren, niet terugkeert.
Op dit punt zal de heer Roemers stel
lig geen bestrijding ondervinden.
De heer Stapelkamp (A.R.) had in
geheel geen behoefte aan zo'n tussen
rapport. Hij maakte nog eens duidelijk,
dat een algemene loonsverhoging (die
daarvan het gevolg kan zijn) leidt tot
het stijgen van de prijzen. Daar zijn
de arbeiders en de vergeten groepen
niet bij gebaat. Hij toonde aan, dat de
bedrijfstakgewijze loonvorming het
middel is om de gestegen welvaart re
delijk te verdelen en ook om de ar
beidsproductiviteit op te voeren. De
huidige loonpolitiek is daarvoor een
sta-in-de-weg, aldus de heer Stapel
kamp.
Men moet de bakens verzetten als
het getij verloopt. En het getij is ver
lopen, want de geleide loonpolitiek
was juist in de abnormale tijd, toen
het ging om de rechtvaardige verde
ling van armoede. Met kracht ver
dedigde de heer Stapelkamp het C.
N.V.-standpunt, dat de bedrijfstak
gewijze loonvorming nu moet wor
den opgevoerd.
Dat de regering daartoe in principe
bereid is, vond de A.R.-afgevaardigde
een winstpunt. Maar waarom kan de
Loonraad niet spoedig wettelijk gere
geld worden?
KNAPPE OMMEZWAAI.
Men mag de heer Roemers niet de
lof onthouden, dat hij het „nieuwe" so
cialistische loonbeleid knap heeft ge
motiveerd. Hij begon met een opsom
ming van de voordelen van de geleide
loonpolitiek.
De socialisten willen geen oude
schoenen weggooien, voordat zij nieu
we hebben, zo zei de heer Roemers.
Hij begreep dat minister Suurhoff naar
een nieuw Iconsysteem heeft gezocht,
want het oude loonsysteem had bezwa
ren. Het werd ondergraven door de
zwarte lonen. Het nieuwe loonsysteem
is echter nog zo weinig geconcretiseerd,
dat men nog nauwelijks van „nieuwe
schoenen" kan spreken.
De nieuwe loonpolitiek zal in ieder
geval aan twee eisen moeten voldoen:
zij moet een instrument zijn om werk-
gelegenheidspolitiek te voeren, en de
onderlinge loonverschillen mogen niet
te groot zijn.
Volgens de heer Roemers is het een
experiment, een loonraad in te stellen.
Deze raad is autonoom, dus heeft de
regering geen controle op de toepas
sing van de richtlijnen. Zijn vrees is
echter, dat de grootste loonsverhoging
als een magneet dienst zal doen. Dat
alle andere bedrijfstakken zich daar
aan zullen optrekken.
En zijn de vergeten groepen daar
bij gebaat? Bovendien zal men be
reid moeten zijn, iets te doen voor
de landarbeiders en het overheids
personeel. Is men bereid in de land
bouw een loonsverhoging toe te
staan, ook al heeft deze prijsstijging
tengevolge?
De P.v.d.A.-fractie in de Tweede Ka
mer is dus bereid het loonbeleid van
het Kabinet te aanvaarden. Maar zij
doet dat niet zonder bezorgdheid over
de gevolgen daarvan, zoals inflatie,
prijsstijging, werkgelegenheid en de
positie van de vergeten groepen.
De heer Stapelkamp was niet erg
enthousiast over het beleid van minis
ter Suurhoff. Hij vond het weinig
vruchtbaar. Vele noodzakelijke wette
lijke maatregelen blijven uit.
Nu wordt er eindelijk een advies van
de S.E.R. over een noodvoorziening
voor weduwen en wezen gevraagd.
Waarom probeert de regering niet di
rect een definitieve voorziening tot
stand te brengen? Ook betreurde hij
het dat het nog niet mogelijk is, de kin
derbijslag weer terug te draaien tot
het derde kind. Dat is van belang voor
de grote gezinnen, want de progressie
mogelijkheden worden dan groter. Bij
deze twee sprekers is het gebleven.
Morgen gaat de Kamer voort met de
behandeling van dit begrotingshoofd
stuk.
MOSKOE, 7 Dec. Rusland zal
in Rangoon (Birma) een technologisch
instituut bouwen en volledig uitrusten,
aldus heeft het Russische nieuwsagent
schap „Tass" vandaag bekendgemaakt.
Maarschalk Boeiganin en partij
secretaris Chroesjtsjef hebben tegen
over de Birmese regering verklaard,
dat het instituut een „vrije gift" zal
zijn. Volgens Tass werd de „gift met
oprechte dankbaarheid door de Birme
se regering aanvaard".
Volgens Tass heeft de Birmaanse
premier bekendgemaakt, het Russische
volk in ruil een hoeveelheid rijst en
andere Birmaanse goederen te schen
ken.
De Russische regering heeft erin
toegestemd, Birma hulp te verlenen
en met dat land samen te werken
bij het opstellen van een programma
voor ontwikkeling van de landbouw,
het uitvoeren van irrigatiewerken en
het oprichten van een aantal indu
striële maatschappijen.
Als betaling voor geleverd materiaal
en bewezen diensten zal Rusland „re
delijke hoeveelheden" rijst ontvangen.
Rampzalig ongeluk in Frankfort
Tengevolge van ontploffing
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 7 Dec. De verkiezin
gen voor de Tweede Kamer zullen het
volgend jaar op Woensdag waar
schijnlijk 13 Juli worden gehouden.
Minister Beel is gezwicht voor de be
zwaren, die bij bijna alle fracties in de
Kamer leefden tegen het stemmen op
Vrijdag.
Wel zullen de stembureaux op de
ze verkiezingsdag geopend zijn tot
'b avonds zeven uur. Daarvoor was
een stemming nodig. Het pleit werd
in het voordeel van minister Beel
beslist, met 4436 stemmen. Voor
7 uur stemden: de PvdA, de VVD, de
CH, de AR (behalve de heren Bruins
Slot en v. d. Heuvel) en de KVP-ers
Mej. Klompé en de heer De Graaf.
DE BILT, 7 Dec. Opklaringen
maar ook enkele buien. Matige tot
krachtige wind tussen West en Noord.
Iets kouder dan gisteren.
FRANKFORT, 7 December Een vreselijke ontploffing heeft vandaag met
kwistige hand rouw gezaaid in tientallen Duitse gezinnen. Doordat een flat
gebouw van vier verdiepingen, hedenmorgen eensklaps instortte, werden
32 mensen onder het puin bedolven.. Men neemt aan, dat de meeste van hen
zijn omgekomen. Vannacht om drie uur waren 24 slachtoffers geborgen, en
nog steeds wordt de sonore dodenlijst langer. Het flatblok was drie maanden
geleden pas voltooid.
Ongeveer tezelfdertijd deed zich een dergelijk ongeluk voor in Brunswijk.
Twee vrouwen verloren hier het leven en 16 werden gewond, toen in een
conservenfabriek plotseling het 500 vierkante meter grote plafond van een
hal instortte.
In Frankfort meende men aanvanke
lijk met een gasontploffing te doen te
hebben, doch dit werd later tegenge
sproken, daar in het nieuwe blok nog
geen gasleiding was aangelegd. Thans
neemt men aan, dat de ontploffing is
veroorzaakt door olie, die ontsnapte
uit de stookketel van de centrale ver
warming.
Later in de nacht vernamen wij, dat
het dodental reeds boven de twintig is
gestegen. Van bepaalde zijde deelt men
ons mede, dat het niet onmogelijk is,
dat een bom is ontploft, die in de grond
verborgen zat. In de buurt zijn in de
afgelopen jaren n.l. verscheidene bom
men gevonden.
Het puin wordt geruimd door Ame
rikaanse soldaten en Westduitse poli
tieagenten en brandweerlieden.
LONDEN, 7 December Koningin
Elizabeth van Engeland heeft heden
avond de afgetreden leider van de Brit
se arbeiderspartij, Clement Attlee, (zie
pag. 3), de titel „earl" verleend. De
aanspreektitel van Attlee is „Lord". Hij
zal zelf kunnen bepalen welke toevoe
ging de titel zal krijgen en zal zitting
kunnen nemen in het Hogerhuis.
Door de verheffing van Attlee in de
adelstand is een tussentijdse verkiezing
in zijn kiesdistrict, West Walthamp-
stow, waar hij bij de algemene verkie
zingen in Mei (voor het Lagerhuis)
een meerderheid verwierf van 9.250
stemmen, nodig geworden. Met ingang
van Donderdag zal Attlee als edelman
(„peer") automatisch zijn lidmaatschap
van het Lagerhuis verliezen, waarin
hij 33 jaar zitting heeft gehad.
Gewezen premiers kunnen aanspraak
maken op de titel „earl". Churchill gaf
er de voorkeur aan lid van het Lager
huis te blijven toen hij zijn premier
schap neerlegde.
ROTTERDAM, 7 Dec. De 75-jari-
ge metselaar C. K., die vandaag op de
Brielselaan met zijn fiets linksaf wilde
slaan werd daarbij aangereden door
een bestelauto. Hij werd zeven meter
meegesleurd. Hij werd naar het Wes
terziekenhuis overgebracht, waar bij
aankomst bleek, dat hij was overleden.
De 55-jarige schipper P. J. M. wilde
vandaag aan boord van zijn sleepschip
dat in de Rijnhaven ligt, een over-
zwaaiende hijs, bestaande uit pakken
cellulose, ontwijken. Hij is daarbij ge
struikeld en kwam met zijn rug op de
kademuur terecht, terwijl een pak cel
lulose, tegen zijn hoofd sloeg. Hij was
op slag dood.
's-HERTOGENBOSCH Heden
morgen heeft zich op de rijksweg
's-HertogenboschNijmegen onder de
gemeente 's-Hertogenbosch een onge
val voorgedaan, waarbij een fietser om
het leven is gekomen. Twee fietsers
raakten elkander met de sturen, toen
op hetzelfde ogenblik een vrachtauto
passeerde. De ene fietser, de 16-jarige
A. uit Nuland, werd door de vracht
auto gegrepen en vrijwel op slag ge
dood.
APELDOORN. De 65-jarige G. B.,
te Oud Milligen, is vanmorgen om
streeks half acht op de Amersfoortse-
weg door een militaire vrachtauto ge
grepen en op slag gedood. De man was
op weg naar zijn werk en stak, zonder
voldoende op het verkeer te letten,
plotseling de rijbaan over.
LONDEN, 7 Dec. De Britse jour
nalisten dreigen met staking als hun
salarissen niet ingewilligd worden; het
bestuur van het nationale journalisten-
verbond heeft het aanbod van de
werkgevers als onvoldoende verwor
pen.
De werkgevers hadden salarisverho
gingen van 75 tot 122 pond per jaar
aangeboden.
BUENOS AIRES, 7 Dec. Van ge
woonlijk betrouwbare zijde is vandaag
vernomen, dat een militaire samen
zwering tegen de nieuwe Argentijnse
regering in de provincie Mendoza is
verijdeld. Verscheidene militaire lei
ders zouden in hechtenis genomen en
per vliegtuig naar Buenos Aires over
gebracht zijn.
BALTIMORE, 7 Deo. Een ,Sea-
master' van de Amerikaanse marine,
dat het eerste watervliegtuig voor aan-
valsvluchten met meer dan een straal
motor zou zijn, is vandaag neerge
stort in de Chesepeake baai en ont
ploft. Twee inzittenden kwamen om 't
leven. Een derde werd gered.
Het toestel, dat een oefenvlucht
maakte, kon een snelheid van 1000 ki
lometer per uur behalen.
Vandaag vierden twee dames, in
Leiden en Leimuiden, hun 24-ste
verjaardag. Het zijn: Leny van
Duyn en Agnes van Vegten, waar
van het sterke vermoeden bestaat,
dat zij als baby in Leiden verwis
seld zijn. Binnenkort zal een ge
rechtelijke uitspraak de status"
van de beide dames bekend ma
ken.
Boven: Mevrouw Van Duyn
(rechts) met Lenie, die, als de
verwisseling bewezen is, niet Me
vrouw Lenie Pracht-Van Duyn,
doch Mevrouw Agncs Pracht-Van
Vechten is
De onderste foto toont de heer
Zeldenthuis met zijn vrouw en
dochtertje. Na het proces zal Me
vrouw Agnes Zeldenthuis-Van
Vegten, Lenie Zeldenthuis-Van
Duyn worden
Kunt U het volgen?
Kleuteruurtjevoor Eerste Kamerleden
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG, 7 December Ondanks de vele bezwaren, die ze er gisteren
tegen heeft ingebracht, nam de Eerste Kamer hedenmiddag zonder hoofde
lijke stemming het wetsontwerp tot regeling van het kleuteronderwijs aan.
Terecht was ze van mening, dat deze eerste poging om het kleuterschool
wezen hier te lande wettelijk te regelen, een ruime kans van slager >et
hebben en dat (om een ministerieel woord te gebruiken) „het betei.c t de
vijand van het goede mag worden". In kannen en kruiken is "deze zaak echter
nog allerminst. Volgende week zal trouwens gestemd worden over een o.m.
door de heren de Loor (Soc.) en Algra (A.R.) ingediende motie, waarin er bij
de regering op wordt aangedrongen die gemeenten te ontzien, die geheel of
gedeeltelijk uit eigen middelen het kleuteronderwijs hebben bekostigd en de
financiële gelijkstelling al sedert jaren hebben toegepast.
Deze gemeenten zien nu een kor- van het wetsontwerp de in de motie
ting op hun algemene uitkering uit het -1J-
Gemeentefonds toegepast.
De heren Algra (AR), De Loor
(Soc.), Derksen (KVP) en Wendelaar
(Lib.) vonden dit een onbillijkheid en
zo onderstreepten dit oordeel met de
indiening van de motie, die minister
Cals kennelijk zwaar lag. Tijdens de
morgenvergadering had hij verklaard,
dat de gewraakte regeling zal duren
tot 1958, in welk jaar de financiële
verhouding tussen rijk en gemeenten
zal worden herzien.
Een andere methode zou eventueel
kunnen zijn: algemene verlaging van
het uitkeringspercentage uit het Ge
meentefonds, maar deze „oplossing"
zou een sterke daling van de gemeen
teinkomsten betekenen.
's Middags, na de indiening van de
motie, zei de minister, dat deze uit
spraak van de Kamer hem voor een
grote moeilijkheid zou plaatsen.
Hij wilde de motie niet als een ver
kapt amendement op artikel 136 op
vatten. „De Kamer acht het blijkbaar
mogelijk, dat ook na de aanvaarding
Bij Kon. Besluit vastgesteld
DEN HAAG, 7 December Bij K.B. is bepaald, dat in 1956 voor herhalings
oefeningen in werkelijke dienst komen of blijven de gewone dienstplichtigen,
behorende tot de landmacht-onderdelen, in onderstaande staat vermeld, en
ten hoogste voor de duur, mede in die staat aangegeven.
De Minister van Oorlog is gemachtigd de bovenbedoelde duur te bekorten,
dan wel de opkomst voor enkele onderdelen geheel achterwege te laten.
De maximale duur van het ver
blijf in werkelijke dienst:
Onderdelen van de 3e divisie 30 da
gen (35); Aantal Legerkorps onderde
len 30 (35); Aantal Territoriale onder
delen 30 (38)Aantal basis onderdelen
45 (50); Aantal afdelingen Zware Lua
31 (45); Aantal afdelingen Lichte Lua
24 (24); Aantal compagnieën Nat. Res.
17; Aantal aanvullings detachementen
voor intergeallieerde Staven 30 (35);
Aantal onderdelen ten behoeve van de
scheidsrechterlijke dienst 30 (35).
De tussen haakjes vermelde getallen
geven het max. aantal dagen aan voor
onderofficieren en bepaalde catego
rieën korporaals en soldaten.
gesignaleerde onbillijkheid kan wor
den weggenomen" aldus de minister.
Hij wees op de mogelijkheid om even
tueel bij Algemene Maatregel van Be
stuur de zaak in het reine te brengen.
STICHTINGSGETALLEN
De minister erkende, dat de stich-
tingsgetailen voor plattelandsgemeen
ten, die meestal uitgestrekt en dun be
volkt zijn, aan de hoge kant genoemd
kunnen worden.
Vooral het getal van 30 kleuters, no
dig voor de stichting van een kleuter
school in een gemeente van minder
dan 50.000 inwoners, levert vele be
zwaren op. Maar ergens moeten toch
de grenzen getrokken worden, en wan
neer de wet te ver zou grijpen, aldus
de minister, zou hij geen reële beteke
nis kunnen hebben. „Wij kunnen de
stichtingsgetallen niet lager stellen we
gens de daaraan verbonden financiël^
consequenties, het tekort aan leidsters
en het tekort aan bouwvolume. De re
gering is bereid om tot een lager ge
tal te komen, wanneer dit mogelijk zal
zijn, maar vooralsnog is deze mogelijk
heid niet aanwezig. Ik heb overigens
niet de illusie, dat deze kleuteronder
wijswet de komende 5 jaar ongewij
zigd zal blijven", zo zei de minister.
Over de subsidiëring van opleidings
scholen (door de heer Algra aan een
critische beschouwing onderworpen)
merkte de bewindsman op, dat deze
slechts voor 1955 is vastgesteld en
daarna waarschijnlijk zal worden ver
ruimd. Hij vond het vooralsnog niet
aanbevelenswaardig voor de oplei
dingsinstituten het onderwijs in de
vreemde talen verplicht te stellen. Wel
is de mogelijkheid aanwezig dit onder
wijs te geven.
Met verschillende sprekers was rar
Cals het eens, dat in de toekomst moet
worden overgegaan tot een 3-jarige
opleiding voor leidsters, maar hij vond
het niet opportum een dergelijke rege
ling accuut in te voeren.
Met betrekking tot het godsdienston
derwijs op de openbare school merkte
hij op, dat de leidsters daartoe nooit
zullen worden gedwongen. „Ze kun
nen er voor worden aangezocht".
