EEN ZWITSERSE BERGWINTER
KENT VEELZIJDIGE GENOEGENS
CL
BUISMAN
MODERNE RATTENVANGERS
OP SCHOUWEN
H
UIT DE KERKEN
Ste ïlodw faiengt 11
Nationaal internationaal
Hef land van de ongerepte sneeuw
Middelburgse Jeugd"
natuurwacht is actief
Rinkelde arresleden en een vrolijk
bontgekleed sportvolkje
A.R*~Jongeren Studieclubs
komen samen
Overval op
winkelier te
sigaren-
Utrecht
De vreemdeling van Hameln gebruikte een toverfluit
Het wereldberoemde
verhaal van een
Duitse stad
Maandag 5 December 1955
ZEEUWSCH DAGBLAD
pagina 5
MIDDELBURG, 3 Dec. Toen in
het voorjaar de oprichting van een
J eugd natuurw acht een feit was gewor
den ,is men gestart met een ledental
van 800. Momenteel zijn er 813 jongens
en meisjes lid. Vanwege de plantsoen
dienst zijn op de verschillende plaat
sen in de stad plantmiddagen gehou
den, terwijl tijdens de zomermaanden
excursies werden georganiseerd naar
Berkenbos te Oostkapelle en het wa
terwingebied te Oranjezon. Onder des
kundige leiding hebben de Jeugdna
tuurwachters leerzame middagen jje-
had, waarbij bun meer eerbied voor
hetgeen er leeft en groeit werd bij
gebracht. Daar de wintermaanden zich
niet lenen voor grote excursies heeft
het werkcomité gemeend iets anders
te moeten doen. Zo zal op 7 en 14 De
cember a.s. des middags om 3 uur ge
tracht worden de Jeugdnatuur wachters
bij elkaar te krijgen om hun een beeld
te geven van het vogelleven in de win
ter. De jongens en meisjes worden dan
verwacht aan de ingang van de ge
meentelijke kwekerij aan de Langevie-
lesingel, aan de ingang van „Tooren-
vliedt" of aan de ingang van het Slot
„Ter Hooge". Zij mogen oud brood
meebrengen en tevens een leeg pa
pieren zakje, waarin ieder een beetje
graankorrels ontvangt. Er wordt ook
een prijsvraag uitgeschreven. Het is
een z.g. bomenrlt. De jongelui moeten
nagaan welke bomen er staan in een
groot aantal straten en op pleinen, die
in een circulaire worden, genoemd.
Prijzen worden beschikbaar gesteld.
Misschien gelooft U me niet, maar ik behoor tot de ouderwetse
lieden, die straks bij de eerste vlok sneeuw m'n kantoorkruk
voor een kort ogenblik de rug toekeer en m'n neus tegen het
vensterglas platdruk en net zo blij verwonderd naar buiten staar als
de schooljongens aan de overzijde van de straat. En als ik dan naar
buiten ga en door de vrolijk dwarrelende vlokken loop, die helaas
spoedig genoeg door het verkeer tot een vuile brij gemalen worden,
dan komt er zo iets als een feeststemming over me. U lacht misschien,
maargaat het U anders? Enhet is niet alleen een feest
stemming, die mij overvalt, maar tegelijkertijd ook de prettigste van
alle koortsen: de reiskoorts. Mijn voeten lopen hier in het vlakke land
over modderige trottoirs en straten, mijn gedachten echter hebben mij
bij het vallen van de eerste vlok als bij toverslag naar hogere regionen
verplaatst
Honderden kilometers hier vandaan,
in het rijk van de Zwitserse Alpen, naar
het gebied, waar de ongerepte sneeuw
op het glooiende landschap alles geeft,
wat zij maar aan vréugde en bekoring
te geven heeft en waar zij niet als een
verkeersobstakel, maar als het tegen
deel daarvan beschouwd wordt.
Daar luidt zij, dankbaar verwelkomd
door jong en oud, het langverbeide glin
sterend witte jaargetij in, tot vreugde niet
alleen van de wintersportmensen, maar
ook van diegenen, die niet anders verlan
gen dan zon, zuivere lucht, de steeds weer
boeiende aanblik van het winterse berg
landschap en gezondheid.
FEE STSTEMMING.
In deze feeststemming komt wel ieder
een, die uit eigen ondervinding de veel
zijdige genoegens van zo'n Zwitserse
DEN HAAG, 3 Dec. De ARJOS
houdt, zoals gemeld, op Zaterdag lw
Dec. a.s. In „Trianon" te Utrecht een
algemene vergadering. In de middag
vergadering zal de minister van Econo
mische Zaken, prof. dr J. Zijlstra, een
rede houden over het onderwerp: „An
ti-revolutionaire politiek nu". Uit het
jaarverslag blijkt, dat het aantal leden
van de Arjos van 4822 op I October
1954 Is toegenomen tot 5175 op 1 Octo
ber j.l. Hierbij zijn 1737 vrouwelijke le
den. Het aantal clubs werd uitgebreid
van 315 tot 352. Opgemerkt wordt, dat
het komende jaar zal staan in het teken
van de verkiezingscampagne. Deze zaï
van alle Arjos-leden de uiterste krachts
inspanning vragen. De zaak van de
christelijke organisatie op politiek,
maatschappelijk en cultureel gebied ls
van zo'n groot belang, aldus het jaar-
Verslag, dat zij begrepen zal moeten
worden door geheel protestants-christe
lijk Nederland. De Arjos zal een beroep
moeten doen op alle protestants-chris
telijk georganiseerde jongeren om zich
in deze felle verkiezingsstrijd positief
uit te spreken.
In het jaarverslag wordt voorts o.m.
herinnerd aan het Nationaal Jongeren
Parlement, dat op 21 Mei j.l. in de
Tweede Kamer bijeenkwam. Het debat
stond stellig niet op zodanig peil, dat
dit jaar een derde nationaal jeugdpar-
lement zal worden gehouden, zo wordt
opgemerkt.
UTRECHT, 3 Dec. Twee jonge
mannen hebben gisteravond een over
val gepleegd op de sigarenwinkelier P.
J. K. in een winkeltje aan het Stations
plein. Voorbijgangers hoorden hulpge
roep en zagen in de winkel de 23-jarige
C. C. H. en de 22-jarige E. G. R. E.,
belden uit Utrecht, die met een gela
den revolver de sigarenwinkelier be
dreigden. H. Kon worden gegrepen en
aan een juist passerende agent worden
overgeleverd. Op hem werden later een
pistool met patronen, een dolkmes en
een bedrag van f 352.50 aangetroffen.
E. Is nog voortvluchtig. Het is geble
ken, dat de knapen kans hadden ge
zien ruim f 300 van de sigarenwinke
lier te roven.
bergwinter kent. Ik heb gevraagd, niet
aan het gilde van de „verstokte" skiërs,
die 's zomers op het Jungfraujoch en zo
dra in de herfst het weer omslaat op
Claridenrirn of Pizol de lange latten on
derbinden, maar aan het gewone ski
volkje. Zij hebben op de laatste prachtige
herfstdag nog zonder de houten onder
danen door de bonte bossen gewandeld
en afscheid genomen van het gouden loof
en de groene weiden. Maar op het ogen
blik zitten ze waarschijnlijk gebogen
over de een of andere beschrijving van
een skigymnastiekmethode, die morgen
vroeg, voor het nog goed en wel licht is,
geprobeerd moet worden. Dat is die heer
lijke voorpret, die tegelijkertijd een voor
bereiding tot de daad wil zijn. De spieren
worden weer soepel gemaakt, de ski's
worden
Uet heden
de eeuw-iyheld 1
Onlangs opperde de heer W. Dekker
ln Woord en Dienst tegen de prediking
van Billy Graham het (meergehoorde)
bezwaar, dat deze veel te veel over de
eeuwigheid sprak en eigenlijk geen
boodschap had voor het heden. Ds J. P.
van Boon, Hervormd predikant te Zie-
rikee, valt Billy Graham by en zegt:
Ik geloof, dat één van de grote fac
toren van „het aantrekkelijke" in de
prediking van Billy Graham juist dit is,
dat hij een woord heeft voor de mens
in zijn persoonlijke nood, de mens met
zijn zielestrijd. Juist dit, dat hij een
snaar raakt in het hart van de mens en
voedsel geeft voor een arme ziel. Juist
dit, dat hij een blik richt op de hemel:
11c zie een poort wijd open staan, die
poort staat open ook voor mij
Die persoonlijke geloofsbeleving, die
persoonlijke vroomheid waarvan de
psalmen zingen en die je ontmoet in
vele liederen in de bundel van Johan
nes de Heer (en helaas mist in vele van
de „nieuwe" gezangen uit onze bundel)
dat is het, wat velen zoeken en dik
wijls in de gewone prediking en kerk
dienst niet meer vinden.
Laten wij in deze tjjd, waarin zo ont-
(Foto Zwitsers Verkeersbureau te
Amsterdam.)
En op dit ogenblik valt mijn oog op
ski'sIk ben weer in mijn eigen
landje terug van de denkbeeldige reis
en vind mijzelf voor de étalage van een
sportzaak. Daar heeft men dus ook be
merkt ,dat het tijdperk van de witte
sport aangebroken is. Daar liggen zij,
die aangename herinneringen wek
kende bijbehorende voorwerpen zoals
skisokken, sneeuwbrillen, enfin noem
maar op
Thuis gekomen wordt het nog erger.
Kijk, rechts in de hoek van m'n werk
kamer staan de waardigste ornamenten
van het vertrek: m'n Hickory-ski's. Ik
begin ze vlug even te keuren: de span
ning is nog goed en de vering prachtig.
Met oprechte gevoelens van dankbaar
heid jegens dit prachtige onverwoestbare
hout strijk ik een paar maal liefkozend
over het loopvlak. Het lijkt of ze van
voorpret mij stilletjes toelachen. Maar dat
doet er niet toe, want m'n vertrek zal
niet lang meer op zich laten wachten.
DINSDAG 6 DECEMBEK 1955
HILVERSUM I (402 m) K.R.O.: 7.00
Nieuws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed en
liturgische kalender. 8.00 Nieuws en weer
berichten. 8.15 Gram. 9.00 Voor de huis
vrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40 „Licht
baken", caus. 10.00 Voor de kleuters. 10.30
Gram. 11.00 Voor de vrouw. 11.30 Kamer
orkest. 11.50 „Als de ziele luistert", cau3.
12.00 Angelus. 12.03 Zang en gitaar. 12.15
Voor boeren en tuinders. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33 Metropoie
orkest en solist. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws en katholiek nieuws. 13.20 Amus.
muziek. 13.45 Gram. 14.00 Gevar. progr.
15.00 Tenor en gitaar. 15.20 Gram. 15.45
Voor de plattelandsvrouwen. 16.00 Voor
de zieken. 17.00 Caus. over de Maand-
intentie. 17.15 Voor de jeugd. 17.40 Beurs
berichten. 17.45 Regeringsuitzending: Ne
derland en de wereld-emigratie. Mr J. A.
H. M. van Grevenstein, Directeur Neder
landse Emigratie-dienst: „De emigratie
in 1955". 18.00 Voor jeugd. 18.20 Sport-
praatje. 18.30 Radio Volksuniversiteit:
Mevr. Mr L. Eversdijk Smulders: „Iraq,
het verloren Paradijs". Tweede lezing.
19.00 Nieuws. 19.10 Gram. 19.15 „Uit het
Boek der boeken". 19.30 Verzoekprogram
ma voor de militairen. 20.20 Act. 20.35
De gewone man. 20.40 „De eerstgeborene",
hoorspel. In de pauze: Gram. 22.45 Avond
gebed en liturgische kalender. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Gram.
HILVERSUM H (298 m A.V.R.O.: 7.00
Nieuws. 7.10 Gym. 7.25 Gram. V.P.R.O.
7.50 Dagopening. A.V.R.O. 8.00 Nieuws.
8.15 Gram. 9.00 Gym. 9.10 Voor de vrouw.
9.15 Gram. 9.40 Morgenwijding. 10.00
Gram. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Electr.
mandoline-orkest. 11.30 Sopr. en piano.
12.00 Twee piano's. 12.30 Land en tuin
bouwmededelingen. 12.35 Lichte muziek.
13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen of
gram. 13.20 Theaterorkest. 13.55 Koersen,
14.00 Gram. 14.40 Schoolradio. 15.00 Voor
de vrouw. 15.30 Pianovoordracht. 16.00
Gram. 16.30 Voor de jeugd. 17.20 „De die
renwereld en wij", eaus. 17.30 Jazzmuziek,
18.00 Nieuws. 18.15 Pianospel. 18.30 „Meer
productiviteit brengt iedereen profijt'
caus. 18.40 Accordeonorkest. 18.55 Paris
vous parle. 19.00 Voor de kind. 19.05
Amateurprogramma. 19.45 Filmpraatje.
20.00 Nieuws. 20.05 Gevar. programma.
21.10 Lichte muziek. 21.30 Gevar. muziek.
22.20 De antwoordman. 22.35 Viool en
piano. 22.55 Ik geloof, dat.... 23 00
Nieuws. 23.15 New York calling. 23.20
Journ. 23.2024.00 Gram.
BRUSSEL (324 m) 11.45 Gram. 12.15
Gram. 12.30 Weerberichten. 12.84 Gram
13.00 Nieuws. 13.15 Gram. 14.00 School
radio. 15.45 Gram. 16.00 Koersen. 16.02
Dansmuziek. 16.30 Knapenkoor. 16.45 Ork.
conc. 17.00 Nieuws. 17.10 Gram. 17.45
Boekbespreking. 18.00 Voor de jeugd,
18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
Gram. 19.50 Caus. 20.00 Voor de vrouw.
zettend veel over dit leven en over deze
wereld en over de kerk gesproken en
gepreekt wordt, vooral ook weer veel
over de eeuwigheid en over het eeuwig
lot van de mens en over Jezus spreken
en zingen en laten zingen. Want wat
baat het de kerk, al zou zij de gehele
wereld gewinnen, maar zij zou de haar
toevertrouwde zielen schade laten lijden
voor de eeuwigheid?
'K&dk.etüjke fiehA
in Yluitand
Prof. dr J. de Graaf te Utrecht, die
een bezoek aan de Russische kerk
heeft gebracht, ontvangt sindsdien elke
maand het orgaan van de Russlsch-or-
thodoxe Kerk, waarover hij In de
Waagschaal het volgende mededeelt:
Het is de enige periodieke uitgave
van de Russische kerk. Er bestaan geen
parochiebladen, geen theologische tijd
schriften, geen andere kerkelijke of
geestelijke periodieken. Dit blad moet
dus vele doeleinden tegelijk dienen.
Dat ls ook wel aan de indeling te mer
ken. Er zijn verschillende vaste ru
brieken in dit blad, dat een omvang
heeft van 80 pagina's per nummer.
Iedere priester ontvangt dit blad, het
ls zijn maandelijks contact met het ge
heel van zijn kerk. Aangezien in één
parochie altijd maar enkele exemplaren
komen, wordt het blad, behalve door
de kerkelijke ambtsdragers, nog maar
door een enkele leek gelezen.
Een rubriek, die de zeer bescheiden
titel voert „Opstellen", beslaat meestal
wel een bladzijde of dertig en hier vin
den we artikelen van theologisch ge
halte, vaak ook met een enorm mate
riaal aan noten en citaten, waaruit In
direct de beschikking blijkt over be
hoorlijk voorziene bllbliotheken.
In het laatste nummer vinden wij
een artikel over „de zin en de taal der
ikonen", dat overigens een vervolgarti
kel is.
Men moet bedenken, dat deze artike
len voor de priesters de functie vervul
len die de theologische boeken voor ona
vervullen. Er wordt namelijk geen en
kel theologisch boek gepubliceerd in
Rusland, alleen deze regelmatig ver
schijnende theologische rubriek ln het
maandblad.
Ingezonden Mededeling (Adv.)
Koffie wordt internationaal gebruikt. BUISMAN was aanvankelijk
alleen nationaal. Dank zij de bijzondere eigenschappen, bespa
ren op dure koffie en deze tevens lekkerder maken, is het
gebruik van BUISMAN geleidelijk internationaal ge
worden. Een lepeltje BUISMAN bij de koffie doet
immers WONDERENOok bij NESCAFÉ en andere
soorten oplosbare koffie is
n beetje BUISMANr
onmisbaar l
et schijnt daar op Schouwen
wel erg te zijn met de ratten.
Maar ze laten het er niet bij
zitten en ze laten ook de ratten niet
rustig zitten! In de „officiële" rat-
tenverdelgingsweek van 14 tot 21
December gaat men ze uitroeien.
Allemaal zal wel niet lukken, er
zullen er allicht nog wel een paar
overblijven. Hoe meer opgeruimd
hoe beter. Ik zag een paar jaar ge
leden in een artikel over ratten deze
dieren volks-vijand-nummer-één ge
noemd.
Vijanden van ons volk zijn ze
inderdaad. Door wat ze opeten van
onze voorraden en vernielen door
hun knagerijen. De schade ervan
loopt in de millioenen. Ik zag zelfs
een getal genoemd van 50 millioen
gulden per jaar. Ook zijn de ratten
gevaarlijke belagers van onze ge
zondheid en die van het vee door
het overbrengen van besmettelijke
ziekten. Deze schade is in geen
geld uit te drukken.
In vroeger jaren ging men ook al
op de rattenvangst. Ik heb hier voor
me een afbeelding van een schilderij
uit 1655: „De Rottevanger", door Kor-
nelis Visscher uit Haarlem. De ratten
vanger heeft een kistje bij zich met
koopwaar: koekjes met rattenkruid
(waar vergif). Tusen de plooien van
zijn mantel gluren een paar ratten uit
hun pientere oogjes. Een jongen
draagt op een stok een kooitje met
levende ratten. Enkele dode beestjes
hangen er aan. Dat is 300 jaar geleden.
Toen waren er misschien nog wel
meer ratten dan tegenwoordig, omdat
men minder katten hield. Volgens het
bijgeloof uit die tijd en de eeuwen
daarvoor konden heksen en toverkol
len zich in katten veranderen. Men
had het dus niet erg op zulke huis
dieren; vooral de zwarte exemplaren Maar 't was een feit^ ze waren er,
waren erg verdacht.
Verleden jaar nog ls in de krant heel
wat geschreven over een moderne rat
tenvanger: een zekere Olieschlager alt
Maastricht. Die had een onfeilbaar mid
del gevonden (brood met vergift be
smeerd) om een einde aan alle ratten-
levens te maken. Zelfs naar België en
Frankrijk werd hy ontboden,
De rattenvanger van
Hameln.
In het berichtje over de rattenplaag
op Schouwen in ons blad van 29 No
vember wordt terloops genoemd de
rattenvanger van Hameln. Voor wie
van deze man nooit gehoord heeft
zegt zulk een zinnetje niet veel. Daar
om wil ik de geschiedenis van deze
bekende figuur hier eens vertellen. Te
meer daar ik meermalen in dit oude
Duitse stadje aan de Weser geweest
ben. Het ligt op een honderd km. van
het „ijzeren gordijn", de grens met
het Russische gedeelte van Duitsland.
Ik ben ook in het z.g. Rattenvangers
huis geweest, met een mooi, oud ge
veltje zoals er zoveel in Hameln en
andere Duitse steden zijn.
Ik heb er ook gegeten: gebakken
ratten! En die smaken goed. De
étalages van de bakkerswinkels lig
gen vol van deze beestjes, grote
oude ratten en kleine baby-ratjes.
Allemaal lieve deegdiertjes, wie het
niet aan te zien is dat hun levende
collega's zo vreselijk schadelijk zijn.
Een rattenplaag
In het jaar 1284 werd Hameln ge
teisterd door een verschrikkelijke rat
tenplaag, zoals nog nooit eerder was
voorgekomen, 't Was onbegrijpelijk
waar al die beesten vandaan kwamen!
overal: in de huiskamers en kelders,
in de schuren en op de zolders, zelfs
in de bedden en het keukengerei en
achter de gordijnen. Het wemelde er
letterlijk van ratten.
Iedereen in Hameln ging op de rat-
tenjacht. Maar wat betekende de dood
van enkelen bij de duizenden die ont
snappen konden? Hier hielp geen van
gen aan.
Wat dan oni van de plaag verlost
te worden? Goede raad was duur. De
vroede vaderen der stad zagen ook
geen oplossing. Ze hadden al zo vaak
vergaderd, maar afdoende hulp kon
den ze niet verschaffen.
Totdat men onverwachts het middel
gevonden had. Een eigenaardig geklede
vreemdeling komt de raadszaal binnen.
Hy geeft zich uit voor rattenvanger en
zegt kans te zien in korte tijd de stad
geheel van ratten te zuiveren. Hy noemt
zjjn loon en na enig praten komt men
tot een accoord.
In een heldere nacht zal hij zijn
werk ten uitvoer brengen. Alle bur
gers moeten in huis blijven, hij alleen
wandelt door de straten van de stad.
Uit zijn zak haalt hij een toverfluit
te voorschijn. Daarop begint hij zo
wonderlijk te spelen, dat de ratten van
alle kanten naar hem komen toelopen.
Niet één blijft er achter. De vreemde
fluittonen lokken ze uit alle schuil
hoeken. De rattenvanger doorkruist
de ganse stad en door duizenden rat
ten gevolgd gaat hij naar de Weser,
waar hij het ongedierte laat verdrin
ken.
Zo was de stad dus radicaal van de
vreselijke plaag verlost en de ratten
vanger gaat zijn loon halen. Maar
het stadsbestuur weigert het te beta
len, men is nu immers toch van de
ratten af. En als hij aandringt om te
betalen wat men eerlijk overeengeko
men is, worden de gierige burgers
zelfs kwaad en dreigen hem als tove
naar te zullen terechtstellen wanneer
hij niet spoedig de stad verlaat.
Arme kindereu!
Toornig gaat hij weg, maar enkele
dagen later komt hij weer terug. Nu
gekleed als een jager met een rode
hoed op. 't Is Zondagmorgen, de men
sen zijn naar de kerk. Alleen de kin
deren zijn thuis. Daar haalt hij zjjn
toverfluit voor de dag en begint weer
te spelen evenals enkele dagen terug.
Nu z(jn bet geen ratten, maar de
kinderen, die betoverd door de muziek
hem overal volgen. Ze kunnen zich niet
losmaken uit de ban van dit geheim
zinnige fluitgeklank.
De dichter A- J. D. van Oosten be
schrijft het aldus:
„Toen sprongen alle deuren open
als in een rauwelingse vlaag
en kwamen schielijk aangelopen
en worstelden door hek en haag
de jonge dierbare erfgenamen,
de blonde oogst van elk gezin,
jongens en meisjes al te zamen
van oudste telg tot Benjamin
Alle kinderen uit het stadje „onder
gingen het sidderend bekoren der
ranke fluit".
De tovenaar voert de kinderen door
de poort naar buiten, over de Weser
het gebergte in. Daar op de Koppen
berg opent zich een hoge rots voor
de speelman, een donker hol ontstaat
en al fluitende voert hij de kinderen
de akelige opening binnen. Als allen
binnen zijn sluit de rots zich weer: de
kinderen zijn voor goed gevangen in
't mysterieuze rijk van de rattenvan
ger. Ze hebben de stad nooit meer
teruggezien.
Van de 130 kinderen zjjn er slechts
twee teruggekomen: een blinde en
een stomme, die de stoet niet goed
konden volgen. Bij hun aankomst
aan de berg had de rots zich juist
weer gesloten. Zij kunnen aan hun
ouders bericht doen over de wraak
van de rattenvanger.
Wat is in deze sage waarheid, wat
fantasie? De grondslag van deze ge
schiedenis zal, zoals by de meeste sa
gen, wel een historiche gebeurtenis
zyn. Welke dit is heelt men nog niet
kunnen uitvinden.
Misschien wel een besmettelijke
kinderziekte, die vele kleinen ten gra
ve voerde. Of een kinderkruistocht,
waarvan er slechts enkelen behouden
terugkeerden. Of een oorlog waarbij
ook veel kinderen omkwamen.
Zoals ik reeds zei trokken vroeger
dikwijls rattenvangers het land door,
sommige met viool of fluit bij zich.
Bijzonder te vertrouwen waren deze
£iiwa}Ce
een o-ecumen/icAe $,aa&
Jh het Evang. Luthers Weekblad be
spreekt prof. dr W. J. Kooiman vau
Amsterdam de nieuwe liturgie, die ln
de Lutherse Kerk ls Ingevoerd. Tot de
genen, die vragen waarom ln deze li
turgie telkens wordt teruggegrepen op
eeuwenoude formulieren, richt de
hoogleraar zich met dit antwoord:
In de liturgie gaat het om een oecu
menische taak. De kerk van Christus
is geroepen tot de eenstemmige lof van j
God. Wij moeten voor zover dat moge
lijk ls, ook hier op aarde reeds niet al
leen met één hart, maar ook uit éétt
mond de Heer prijzen.
Daarom moeten we ln de vorm der
liturgie niet zoeken naar een zo nauw
mogelijke overeenstemming met da
tijdgeest,- maar bereid zijn ons ln oecu
menische gebondenheid, voor zover dat
mogelijk ls, door de stroom der traditie
te laten dragen. Niet allereerst wat ons
tijdsgevoel, maar wat de eenheid der
kerk aan alle plaatsen en van alle ty-
den tot uitdrukking brengt, is ln de
liturgie op zijn plaats.
De geschiedenis der kerk, ook de li
turgische overlevering, ls toch niet bul
ten Gods bemoeienis omgegaan? Het
gaat hier dus niet om factoren van
klassleiteit en piëteit jegens het oude
als zodanig.
Wanneer wjj de uit de diepte van de
wereldnood opstijgende roep om erbar
men zingen, het oude kyrie: „Here
God, ontferm U!" dat mensen in nood
reeds tot Jezus riepen tijdens Zijn aard
se leven; wanneer we ln het gloria de
engelenzang' meezingen: „Ere zjj God
ln den hoge", het eerste evangelische
lied; wanneer we de weldaden Gods met
de klassieke woorden van het credo
prijzen en daarmee ons geloof belijden;
wanneer wij het heilig avondmaal vie
ren met de lofzangen uit de oude
christelijke kerk, dan wordt juist daar
in Iets duidelijk van de gemeenschap
der heiligen door alle tijden heen.
I
Oj, ïïlebojioiatnië.}
De Groninger Kerkbode heeft een ar
tikel van dr L. Praamsma, Gerefor
meerd predikant te Groningen, oven
„Modetermen in de kerk", dat ook deze
passage bevat:
Modetermen'. ik doel op dit ver
schijnsel, dat men soms gemakkelijk
bepaalde uitdrukkingen gebruikt, die
men zelf niet doorziet; uitdrukkingen
met een bepaalde gevoelswaarde, waar
van men onderstelt, dat ze bij de ander
onmiddellijk dezelfde gevoelens zullen
wekken.
In een Engels dorpje had een tjjdre-
denaar gesproken op een wijze, die de
aandoeningen van het gehoor op een
hevige wijze raakte: de mensen waren
diepbewogen.
Vooral trof én term, die telkens her
haald werd, en die ze geen van allen
begrepen. De dominee riep herhaalde
lijk uit: „O Mesopotamia, o Mesopota-
mië!"
Dat woord schoot wortel.
Het werd de term, die iets diep-ont-
roerends moest omschrijven.
Later kon men ln dat dorpje soms
horen, als men iets bijzonder mooi ge
vonden had: „It was Mesopotamië-fine!"
(Het was Mesopotamlë-mooi).
fantasierijk brein van een of andere
dichteV of schrijver misschien deze
legende doen ontstaan? We weten het
niet, maar deze geschiedenis is alge
meen bekend. In het bekende „lied dre
achttien doden" uit de laatste oorlog
zinspeelt de dichter Jan Campert er
op, als hij van Hitier zegt:
„De rattenvanger van Berlijn
pijpt nu zijn melodie...."
Goethe heeft er een ballade aan ge
wijd en de schrijver Albert Helman
heren niet. Wat van hun gading was heeft er zijn boekje „Ratten" over ge-
namen ze mee, ook wel kinc en. schreven.
Heeft een dergelijke gebeurtenis m 'tl L. v. W.
