„EXCELLENTIE, PAS OP MET
AMBONESE REPATRIËRING"
President van Brazilië
vlucht het land uit
Plag, in top, de. dit £awienó HeAïijit
Ex-pleegmoeder van Anneke Beekman
gearresteerd
Grote Vier zullen conferentie
Woensdag reeds beeindigen
Ook Syrië wenst geen
Engelse bemiddeling
Noorse premier
in Moskou
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD^VOOR ZEELAND
Min. Van Thiel verwacht terugkeer
van plm. vijfduizend zielen
IIBSgSafiBtlBlllllll
„Staatsgreep om staatsgreep te voorkomen"
Ook moeder-overste in handen der politie
Italiaanse „Vampires"
naar Egypte
Alle drie agendapunten in impasse geraakt
Arabieren eisen uitvoering der
V.N.-resolutie
ongave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Giro 274289.
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438 (b.g.g. voo-redactie
2435, voor advent, enz. 2970),
Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr.
68. Telef. 326; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
lie JAARGANG No. 8242
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 et per woord.
Waarnemend-hoofdredacteur Prof. Dr J. J. de Jong
ZATERDAG 12 NOV. 1955
Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: J. A. van Bennekom Middelburg; Ds W. C. van Burgeier, Kruiningen; A, I. Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; J. fiuiissen, Terneuzen;
Ds J. Karelse, Goes; Ds J. Kwast, Vlissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen; J. Moll, Vlissingen;
K. C. van Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes.
Zuidelijke zwerver
in Westkapelle
(ZIE PAGINA 2)
Prof. Gerbrandy brachi politiek leven in de brouwerij
(Van onze parlementsredactie)
„Excellentie, pas op met de zogenaamde repatriëring van de Am
bonezen naar Indonesië. Ze horen niet thuis op het gebied van de vij
and. Er zitten aan die terugkeer veel meer aspecten dan u denkt!" Met
deze woorden bracht prof. Gerbrandy (A.R.) gistermiddag in de Twee
de Kamer tijdens de debatten over de begroting van Maatschappelijk
Werk wat politiek leven in de brouwerij. Minister van Thiel kreeg van
hem te horen, dat hij de terugkeer van het Ambonezen-volk te veel van
technisch-maatschappelijk standpunt bekijkt en de politieke achtergrond
van het probleem verwaarloost. „Er is oorlog tussen Indonesië en de
republiek der Zuid-Molukken. De Ambonezen zijn niet zonder meer
„displaced persons", zo riep de oud-premier uit.
geschiedenis van de- Ambonezen in
mijn verzorgingsbeleid te betrekken",
aldus de bewindsman, die verklaarde
evenveel eerbied, liefde en achting te
hebben voor het Ambanezenvolk (blij
kens zijn maatregelen) als de heer Ger
brandy.
In zijn lange en uiterst breedvoerige
rede, waarmee hij de sprekers van gis
teren antwoordde, heeft minister van
Thiel over de kwestie van de Ambo
nezen weinig nieuwe dingen gezegd.
Zijn hele betoog was vrijwel niets
meer dan een parafrase van wat hij
Bouw woonoorden
gaai door
Hij herinnerde aan de interpellatie,
in 1951 gehouden over de demobilise
ring van de KNIL-militairen op Java
Minister van Thiel was toen nog maar
gewoon Kamerlid en het departement,
waarvan hij thans hoofd is, had men
nog niet voor hem in het leven geroe
pen.
De Nederlandse regering had inder
tijd het recht niet de KNIL-troepen op
vijandelijk gebied te demobiliseren.
De enige oplossing was: overkomst
van de Ambonese militairen en hun
gezinnen naar Nederland, sindsdien is
er een gewapende opstand begonnen
van de republiek der Zuid-Molukken
tegen de staat Indonesië. De accenten
lijn dus anders komen te liggen, maar
Sog altijd ls Indonesië vijandelijk ge-
ied voor de Ambonezen. Minister van
Thiel ligt in deze zaak volkomen
■cheef.
Prof. Gerbrandy zeide niet te twij
felen aan de goede trouw van de be
windsman, die de Ambonezen volko
men vrij laat in hun keuze, maar hij
waarschuwde hem geen vertrouwen te
hebben in de uitnodiging tot terug
keer, die van Indonesische zijde schijnt
te zijn gedaan.
Minister van Thiel was kennelijk niet
genegen de handschoen op te nemen.
Van zijn standpunt bezien begrijpelijk.
Als minister van Maatschappelijk werk
heeft hij slechts die maatregelen te
treffen, die strekken tot verbetering
van het sociale welzijn van het Am
bonezen-volk. Hij wees er op, dat de
Nederlandse regering slechts de taak
heeft de vrijheid van de Ambonezen
volkomen te waarborgen. Met de repa
triëring zal ze inderdaad de grootst
mogelijke voorzichtigheid ln acht ne
men en nergens dwang uitoefenen.
„Het is echter mijn taak niet de sta
tus van dit volk te regelen en de voor
Ingezonden Mededeling (Adv.)
tONaiPdtKTE
HAZEIFABRIEKEN IE ZEVENBERGEN
Het internationale verbond van
christelijke vakverenigingen, dat zijn
zetel te Brussel heeft, heeft in een
schrijven aan de secretaris-generaal
van de V.N. zich uitgesproken tegen
toelating van Spanje tot de organisatie
der V.N. Het verbond is evenals het
vrije vakverbond van mening, dat een
toelating van Spanje tot de organisatie
ook, de verplichtingen van het hand
vest der V.N. niet kan nakomen.
vorige week reeds in Zijn Memorie v.
Antwoord aan de Tweede Kamer mee
deelde.
Hij verklaarde goede reden te
hebben om aan te nemen dat de
CRAMS en de PPS (samen plm.
5000 zielen van de gelegenheid om
terug te keren gebruik zullen ma
ken. „Gelooft u dat zelf wel?", had
ds Fokkema (A.R.) hem gisteren
gevraagd. De bewindsman bleek het
niet zozeer te geloven als wel te
veronderstellen op grond van dooi
de hoofdbesturen verstrekte gege
vens. Uit brieven en andere publi
caties blijkt hoe sterk het heimwee
naar het tropenland en de liefde
voor het vaderland is.
Hoe het ook zij en wat er van een
eventuele repatriëring ook terecht zal
komen, de minister achtte het niet ge
wenst de bouw van woonoorden voor
Ambonezen thans reeds stop te zetten.
Met het voorstel van de heer Rit
meester (Lib.) om een raad in het le
ven te roepen, die zal adviseren bij het
opnemen van de Ambonezen in het
Nederlandse maatschapplijke leven,
wilde hij vooralsnog niet meegaan.
Eerst wanneer een overzicht zal zijn
verkregen over de mogelijkheden tot
repatriëring zal de instelling van zulk
een college in overweging worden ge
nomen.
(Zie vervolg op pag. 3)
Slechts 6 schoten en geen druppel bloed
RIO DE JANEIRO, 11 Nov. (Reuter). Een bloedeloze en bijna stilzwij
gend verlopen staatsgreep heeft Carlos Luz, die als waarnemend president
van Brazilië optrad, nadat zijn voorganger Cafe Filho door een hartziekte
had moeten aftreden, uit zijn ambt ontzet en bet land doen verlaten.
Luz werd beschouwd als vertegenwoordiger van vloot en luchtmacht, die
zo nodig met geweld, een ambtsaanvaarding door de gekozen nieuwe presi
dent Kubitschek, wilden beletten.
Hij werd verdreven, door generaal Teizeira Lo'tt, die als minister van oorlog
was afgetreden, omdat Luz een kolonel (die in het openbaar had gepleit voor
een staatsgreep om installatie van Kubitschek in 1956 als president te voor
komen), de hand boven het hoofd hield. Het optreden van Lott wordt daarom
„een staatsgreep om een staatsgreep te voorkomen" genoemd.
aiotoespraak verklaard, dat hij er
uitsluitend naar streeft de eenheid
Carlos Luz, de minister van Ma
rine en Justitie, admiraal Amorim
de Valle en de opperbevelhebber
van de Braziliaanse vloot, admiraal
Pena Potto, zijn vandaag, aan boord
van de kruiser „Almirante Parroso'
met onbekende bestemming uit de
baai van Rio vertrokken. Een kust-
batterij te Copacabana loste nog een
schot op de wegvarende kruiser, die
zijn reis echter voorzette.
De revolutie schijnt geen slachtof
fers te hebben gevergd. Slechts een
half dozijn schoten werd gewisseld
tussen een kruiser en een kustbatterij.
De beide huizen van het congres die
vandaag in verenigde vergadering bij
een waren gekomen, hebben Luz uit
zijn ambt vervallen verklaard.
De Senaat heeft de door de ka
mer genomen beslissing, om Nereus
feamos, de vice-voorzitter van de se
naat, tot waarnemend President te
benoemen, met 44 tegen 9 stemmen
bekrachtigd.
Fresident Ramos heeft in een ra-
Recherche in Djakarta neemt
documenten in beslag
DJAKARTA, 11 Nov. De centrale
recherche heeft een aantal documen
ten van de International General
Electric Company in beslag genomen
op vermoeden, dat de maatschappij
voor een aanzienlijk bedrag de bepa
lingen inzake de buitenlandse betaal
middelen heeft overtreden. Ook werd
gearresteerd een beambte bij het par
ket, die ervan werd verdacht 200.000
rupiah te hebben aangenomen voor 't
invrijheidstellen van een bedrijfsdirec
teur in Djakarta, die in hechtenis was
genomen op verdenking van mede
plichtigheid aan knoeierijen in de ruil
handel op Hongkong.
in Brazilië te herstellen.
Na hem sprak de weer in zijn ambt
herstelde minister van oorlog, Gene
raal I.ott, die verklaarde dat de Bra
ziliaanse strijdkrachten „eens te meer
hun historische opdracht hebben ver
vuld, namelijk het in stand houden van
orde en rust en het handhaven van het
gezag"
Admiraal Benjamin Sodre heeft op
het ministerie van oorlog de verzeke
ring gegeven, dat de Marine de beslis
sing van het congres, waarbij een
nieuwe waarnemende president werd
aangesteld, onderschrijft.
(Voor nadere bijzonderheden over
verloop van de staatsgreep, zie pag. 3)
Goede vangst in België
DEN HAAG, 11 Nov. Uit Brussel is officieel bericht ontvangen, dat in
België zijn gearresteerd mevr. G. M. L.-Van M. en de moeder-overste V.,
die kortgeleden door de Amsterdamse rechtbank werden veroordeeld in de
zaak Anneke Beekman en wie uitlevering door de Nederlandse regering was
gevraagd. In haar uitspraak van 24 October bepaalde de rechtbank, dat de
voorlopige hechtenis van de twee vrouwen ln Amsterdam zal worden on
dergaan.
De 52-jarige ex-pleegmoeder van Anneke Beekman uit Hilversum, die de
laatste tijd in Maastricht woonde, kreeg 8 maanden gevangenisstraf met bevel
tot onmiddellijke gevangenneming en de 66-jarige moeder-overste van het
klooster te Valmeer in België, die Nederlandse is, zag zich tot 6 maanden
veroordeeld. Op 5 November lieten de dames beroep aantekenen door hun
raadsman, mr F. J. M. Nederveen uit Roermond. Omdat de justitie het
ernstige vermoeden had, dat mevr. L.-Van M. naar België zou uitwijken,
werd haar onmiddellijke opsporing en aanhouding via het politietelexnet
verzocht. Zij bleek dezelfde dag echter reeds verdwenen te zijn.
EISENHOWER WEER OP DE BEEN
Voor het eerst sedert zijn ziekte
is de president van de Verenigde
Staten weer ln staat zich lopend te
verplaatsen. By het bezoek van de
president van Quatemala, Carlos
Castillo Armas heeft de president
zich vertoond in de weinig offici
ële kledij van een badjas.
Rechts de President van Guate
mala en op de achtergrond de
staatssecretaris, Herbert Hoover.
De Argentijnse staatssecretaris voor
pers en cultuur, Juan Carlos Goye-
neche, is afgetreden. Enige honderden
personen hebben enkele weken gele
den in een betoging voor het gebouw
van de regeringsvoorlichtingsdienst
zijn aftreden geëist. Zij beschuldigden
hem van nazistische en fascistische
neigingen.
De restauratie van de Groote- of
St Laurenskerk in Rotterdam was
vandaag zover gevorderd, dat met
de voltooiing van de kruisings- of
daktoren het hoogste punt was be
reikt. Een gebeurtenis, welke een
mijlpaal in het herstel van de in
het eerste oorlogsjaar zwaar ge
havende kerk mag worden ge
noemd, en waaraan een plechtige
bijeenkomst werd verbonden
Nasser dreigt
i CAIRO, 11 Nov. Van welingelich
te zijde wordt te Cairo vernomen dat
vóór 16 Februari 1955 zestien „Vam
pires" aan Egypte zijn afgeleverd en
dat, volgens een overeenkomst, waar
van men de voorwaarden niet bekend
wenst te maken, er nog' dertig zullen
volgen.
In de afgelopen dertien maanden
hebben twee Italiaanse militaire mis
sies Egypte bezocht.
Kolonel Nasser, de Egyptische pre
mier, heeft een correspondent van de
B.C. medegedeeld, dat Egypte meer
wapens van het Russische blok zou
kunnen krijgen als Israël westelijke
hulp zou ontvangen. Nasser waar
schuwde, dat indien Israël wapens van
het westen ontving, de Arabische sta
ten „een ware bewapeningswedloop in
het Midden-Oosten" zouden beginnen.
Een deel van de nieuwe Tsjechoslo-
waakse wapens die Egypte gekregen
had, was reeds aan de Egijptisch-Isra-
elische grens aanwezig, zo zeide Nas
ser desgevraagd.
Ze zijn er weer
BONN, II Nov. Morgenochtend
zullen de eerste Duitse soldaten in hun
nieuwe uniformen voor het eerst in het
openbaar verschijnen. Het eerste hon
derdtal van de zesduizend vrijwilli
gers, die de Bondsdag tot dusver aan
minister Blank heeft toegestaan, zul
len hun officiersbenoeming uit de han
den van de minister ontvangen.
Onder de eerstelingen zijn twee ge
neraals, die sedert 1950 onvermoeid
aan de uitwerking der militaire plan
nen der Bondsrepubliek hebben ge
werkt. Het zijn Heusinger en Speidel,
die dezer dagen als luitenant-generaal
in hun oude rang zijn hersteld.
„Geest van Genevevrijwel dood
GENEVE, 11 Nov. (Reuter). De ministers van Buitenlandse Zaken der
„Grote Vier" hebben vandaag besloten, te „trachten" hun conferentie Woens
dag a.s. te beëindigen, nu zij zich geplaatst zien voor een vrijwel zekere im
passe ten aanzien van alle drie punten van hun agenda.
Wanneer de besprekingen inderdaad Woensdag worden besloten, betekent
dat het overleg precies de drie weken heeft geduurd, waarover de ministers
het in September te New Vork eens waren. Had de conferentie echter te
kenen in de richting van overeenstemming over een of ander punt vertoond,
dan zouden de ministers ongetwijfeld hun besprekingen hebben voortgezet.
Het overleg van de afgelopen twee weken heeft evenwel geleid tot een
impasse.
MacMillan en Dulles deden beiden
een beroep op Molotof, om alsnog
president Eisenhowers plan voor
wederzijdse luchtinspectie te aan
vaarden als een eerste stap tot ont
wapening. De Russische minister
herhaalde echter zijn eerder geuite
opvatting.
Het besluit om de onderhandelingen
niet te verlengen wordt in conferen-
lijke erkenning, dat het geen zin heeft
tiekringen beschouwd als een duide-
verder te praten en dat de „Geest van
Genève" vrijwel dood is.
Wel instappen
niet instappen klapl
AMSTERDAM, 11 Nov. In de
vroege morgenuren van Donderdag jl.
heeft op het hoofdstedelijk centraal
station de drukte bij het in- en uit
stappen een vechtpartij opgeleverd.
Uit een trein, die juist was binnen
gekomen, stroomden de reizigers
naar buiten. Onder degenen die
stonden te wachten om in te stap
pen, was een man, die zijn ongeduld
niet meer kon bedwingen, en zich
tegen de stroom in naar binnen
trachtte te worstelen. Een uitstapper
„nam dat niet" en trok de instapper
aan zijn jasje. Op zijn beurt nam de
instapper dat weer niet van de uit
stapper, en deelde een klap uit. Het
gevolg: kunstgebit stuk, bloedend
gezicht, gezwollen lippen.
Uitstapper en instapper belandden
tenslotte op het politiebureau in de
Warmoesstraat, waar de instapper een
verhoor werd afgenomen ter zake van
mishandeling.
Evenals Palestina
Van de zijde van Syrische politieke kringen en Syrische bladen wordt on
gunstig commentaar geleverd op de toespraak van premier Eden, waarin hij
onder meer bemiddeling van Egeland aanbiedt bij de regeling van de Pale
stijnse kwestie, zo seint Reuter. De Westerse mogendheden, zo zegt men,
blijven Middenoosterse kwesties aanpakken op dezelfde wijze als lang ge
leden. De verklaring kan de Arabieren niet bevredigen. Zij eisen de uit
voering van de resoluties der Verenigde Naties.
De woordvoerder zei verder, dat,
toen Eden er voor waarschuwde, dat
de party, welke haar toevlucht zou
van Groot-Brittannië zou verliezen,
hij in het bijzonder doelde op de re
cente voorstellen van de secretaris
generaal der Verenigde Naties ten
aanzien van de toestand bij de gede
militariseerde zone van El Au ja en
de pogingen van de leider van de
bestandscommissie.
De voorstellen van de secretaris-ge
neraal der V.N. houden onder meer in,
dat heide partijen hun strijdkrachten
uit het gedemilitariseerde gebied te
rugtrekken.
Inmiddels hebben de vier ministers
vandaag het ontwapeningsvraagstuk
besproken, zonder dat zij, volgen^
een Britse woordvoerder, hierbij
voortgang boekten. Een ieder zette
zijn standpunt uiteen en na de verga
dering van vier uur in een „slechte
atmosfeer" werd besloten het overleg
morgen voort te zetten.
Een Franse woordvoerder noemde
de rede van Molotof een „verzameling
sarcastische critische opmerkingen"
over de Westelijke voorstellen. Hij
maakte melding van enige scherpe
woordenwisselingen tussen de Weste
lijke ministers enerzijds en de Russi
sche minister anderzijds.
MacMillan stelde Molotof een drie
tal rechtstreekse vragen, die door de
Amerikaanse en Franse ministers wer
den gesteund.
Minister Molotof verklaarde, dat de
Westelijke voorstellen niets anders
uitdrukten dan vrome wensen en bij
gevolg een stap terug betekenden.
De Sowjet-Unie was voorstander, zo
zeide hij, van een stelsel van strikte
internationale controle op ontwape
ning en atoomwapens, doch wat was
het nut van contröle, wanneer de
Westelijke mogendheden het vermin
deren der bewapening en het verbod
van atoomwapens afwezen. De Weste
lijke ministers wezen er van hun kant
op, dat het Westen niet voor ontwape
ning voelt, zolang het niet controleer
baar is dat de andere partij zich aan
een ontwapeningsafspraak houdt.
MOSKOU, 11 Nov. De Noorse
premier, Einar Gerhardsen, die een
bezoek van twaalf dagen aan de Sow
jet-Unie brengt, heeft Vrijdag twee
uur met premier Boelganin en partij
secretaris Chroesjtsjef van gedachten
gewisseld over de Noors-Russische be
trekkingen.
O.a. spraken zij over het vraagstuk
van de Noorse burgers, die in de Sow
jet-Unie worden vastgehouden. Vol
gens een Noorse woordvoerder zijn het
er hoogstens twintig. Ook is gesproken
over culturel ebetrekkingen en over
de exploitatie van de waterkracht van
de rivier de Pasvik, die langs een groot
deel van de Noors-Russische grens
stroomt.
DE BILT ZEGT:
Overwegend droog
Veranderlijke bewolking. Overwe
gend Zuidelijke wind. Overwegend
droog weer. Dezelfde of iets lagere
dagtemperaturen.
