Koude verbranding in Duitsland
gedemonstreerd
Tienjarige herstelbank blijkt
kerngezond
VOLLEDIGE VERAN
DERING VAN SIBERIE
Vermoedelijk zag ik dader
De koninklijke „Prospector"
trekt de rimboe in
dr
van moord te Harderwijk
Indianen begroéten hun Vorstin
Weiter weer
K#V#R-lid
Indianen en Bosnegers
Vliegende
duikboot
Slechts 60 pet» der
Zwitsers trok ter
stembus
Justitie nog voor een raadsel
Groot aandeel in financiering scheepsbouw
Een droom
verwezenlijkt
Gevangen studente
terug uit China
„Volkomen gelijk
Russische diplomaten
uit M.-Oosten bijeen
Een menselijke barometer v
Kan de oude vuurtoren
op Texel nog mee?
Journalisten tegen
wijziging kieswet
Dinsdag 1 November 1955 ZEEUWSCH DAGBLAD pagina 3
Onbekende verpleegster schreef
Terwijl de „Prospector" langs de
oevers van de Cottica voer, dwars
door een gebied, dat slechts hier en
daar bewoond wordt door Bosnegers,
kregen H. M. de Koningin en de
leden van haar gevolg, die gisteren
al heel vroeg waren opgestaan om
niets van deze tocht te missen, een
goed beeld van het Surinaamse land
schap, zwaar bebost en op enkele
nederzettingen na verlaten.
Een enl.ele corjaal met 'n nieuws
gierige Bosneger vertoonde zich®
kennelijk was hij uitgezonden om
verslag uit te brengen. Drums
brachten dit nieuws diep het bin
nenland in, zodat de bewegingen
van de „Prospector" alom bekend
werden, ook al was men op een
afstand van honderden kilometers.
Tegen tien uur werd Moengo be
reikt, een der twee centra van be
drijvigheid der Surinaamse bauxiet-
maatschappij, en tegen half elf volg
de de ontscheping, waarbij een deta
chement van de koninklijke land
macht, gelegerd in Albina, dat op de
grens met Frans Guiana ligt, als ere
wacht fungeerde. De districtscommis
saris van Marowijne en leden van de
directie van de maatschappij, waren
ter begroeting aanwezig.
Gedurende ruim anderhalf uur be
zichtigde de Koningin het .bedrijf en
alles wat er bij hoort, zoals het woon
dorp, de eigen boerderij, het Juliana-
dorp, waar de schooljeugd haar een
zanghulde bracht en waar padvinders
een erehaag vormden, het hospitaal
en een der arbeidsgezinnen in de
nieuwe woonwijk.
Daarna begaf het gezelschap zich
naar „Casa Blanca", het „Guest
house" van de directie, waar in het
huis en in de tuin een wandelende
lunch werd gebruikt en H. M. volop
gelegenheid had bij de diverse ieden
van de bedrijfsleiding nadere inlich
tingen in te winnen omtrent hetgeen
zij gezien had. De Koningin legde
V-u-bij een levendige belangstelling
rtöor net bedrijf aan de dag en liet
yoi,
«*A)k
Nog te veel armen"
in Ver. Staten
WASHINGTON, 31 October Ondanks
de algemene welvaart in de Verenigde
Staten zijn vele Amerikanen nog steeds
(jhïonisch arm, aldus een rapport, opge
tild door de staf van een economische
(Künmissie uit het Amerikaanse congres.
V#h 18 tot 23 November zal een sub-com-
missie aan de hand van dit rapport hea
rings houden over de problemen van de
armoede in de V.S.
Yolgens het rapport zijn er in de Zui-
\)ke staten maar ook In andere gebie-
van het land nog te veel armen,
gezinnen met middelmatige inko
mens profiteren het meest van de stijging
van de levensstandaard. Hieronder wor
den verstaan de gezinnen, die in 1948 een
inkomen hadden tussen i duizend en 5
duizend dollar per jaar.
WILKINGTON, 81 Oct. De 37-
jarlge uitvinder en vice-president van
de „All-American Engineering Cy",
Donald üoolittie, heeft meegedeeld dat
hy patent heeft gekregen op een ont
werp voor een „vliegende duikboot".
Hij zei, dat het denkbeeld verschei
dene jaren door het departement van
jfensie geheim gehouden is, maar
dat hij nu toestemming had enkele
«ego eens bekend te maken.
Het gaat om een straalvliegtuig dat
op het water kan landen en vervol
gers, door water als balast in te ne
men, als duikboot kan functionneren.
P en was niet van plan onmiddel
lijk tot het bouwen van deze toestel
len over te gaan.
zich vooral omtrent verschillende
sociale vraagstukken voorlichten.
Naar Albina
Tegen half drie werd de tocht
voortgezet naar Albina, het plaatsje
op de grens met Frans-Guiana, dat
thans weinig bedrijvigheid kent, maar
In de twintiger-jaren berucht was
als smokkelcentrum en bekend als
goudvindplaats. Op de weg er heen
werd een kort bezoek gebracht aan
de bauxietmijn Ricanau en later werd
gestopt bij het Bosnegerdorp Moen-
gotapoe, waar Granfiscarie Banketti
van Poto Ondro en Petrus Abisoina
van Adjoemakondré hun opwachting
maakten en Hare Majesteit hun hul
de betoonden.
Albina is het bestuurscentrum van
het Marowijne-district en ligt aan de
rivier met dezelfde naam. De Konin
gin bracht een bezoek aan het mili
taire kampement en dronk thee ten
huize van de districtscommissaris,
waar enkele notabelen aan haar wer
den voorgesteld. Indianen en Bos
negers, die hun woonplaatsen langs
de Marowijne hebben, kwamen hun
opwachting maken onder leiding van
de Indianenkapiteins Ernest en Harry
De aankomst van het Koninklijk Paar
op het vliegveld Zandery in Surina
me, waar een groep Indianen ter be
groeting aanwezig was,
en de Bosnegerkauiteins Lanté en Ti-
kipari. Zij hadden, zoals gebruikelijk,
geschenken bij zich: o.a. kostelijk, zij
het wat primitief houtsnijwerk. Ook
de schooljeugd van Albina trad aan
en zong voor Hare Majesteit enkele
liederen.
Receptie in Moengo
Omstreeks 5 uur vertrok de Ko
ningin uit Albina en een uur later
was het gezelschap, na een rit door
het wooncentrum der Indonesiërës,
teruggekeerd In Moengo, waar in
Casa Blanca de Koningin recipieer
de. Na afloop hiervan vertrok de
Koningin te voet naar het m.s.
„Prospector", hartelijk uitgeleide ge
daan door de plaatselijke bevolking
en de autoriteiten, terwijl in de
Gotticapolder een vuurwerk werd
afgestoken.
De „Prospector" zette in de loop
van de nacht koers naar het district
Commewijne en Dinsdagochtend tegen
acht uur was het schip ter hoogte van
Alkmaar.
's-GRAVENHAGE, 31 Oct. Als
consequentie van het Zaterdag door
de partijraad van de K.N.P. genomen
besluit tot goedkeuring van het ac-
coord met de K.V.P. en tot opheffing
van de partij heeft de heer Ch. J. I.
M. Weiter zich opgegeven als lid van
de K.V.P. Hij heeft zich bereid ver
klaard een candidatuur voor de
Tweede Kamer te aanvaarden.
BERN, 31 Oct. De socialistische
party In Zwitserland heeft by de alge
mene verkiezingen van Zondag drie ze
tels gewonnen. Het wordt de grootste
fractie in de Nationale Raad.
De socialisten boekten hun over
winningen in Zurich, Basel en Bern.
De partijen van centrum en rechts
behaalden de overwinning in de
meeste andere kantons en zullen
vermoedelijk de nationale raad blij
ven beheersen.
In Zurich verloren de communis
ten een van hun vijf zetels in de
nationale raad.
De opkomst was, naar men gelooft,
minder dan 60 procent van het alleen
uit mannen bestaande kiezerscorps.
Geleide projectielen van
schepen gelanceerd
CHICAGO, 31 October Thomas Gates,
de onderminister van Marine, heeft ge
zegd, dat geleide projectielen, afgeschoten
van schepen, wellicht het machtigste wa
pen van de vloot zullen worden. Twee
kruisers zullen, nadat zij voor dit doel ge
schikt gemaakt waren, binnenkort aan de
vloot worden toegevoegd. De vloot had
verder behoefte aan meer atoomduikbo
ten. Op het ogenblik zijn er acht van deze
schepen in aanbouw of in bestelling.
Een beeld van het koninklijk bezoek
aan de West: H. M. de Koningin tij
dens haar toespraak in de plechtige
bijzondere zitting van de Staten van
Suriname.
ZWOLLE, 31 Oct. Nog steeds is de moord op de 25-jarige Dieuwerke
van de Vlegel, wier stoffelijk overschot op tweede Paasdag 11 April van dit
jaar werd gevonden, in een bos in de omgeving van Harderwijk, niet opge
lost. Een wandelaar ontdekte het lichaam van het meisje, dat gewurgd bleek
te zijn. Het heeft ongeveer een week in het bos gelegen, nadat het meisje,
dat portierster was van het sanatorium „Sonnevanck" te Harderwijk, sedert
6 April werd vermist. Sedertdien hebben politie en justitie intensieve po
gingen in het werk gesteld om de dader van de moord te vinden. Het onder
zoek duurt nog steeds voort, niets mocht echter baten, wat men ook pro
beerde.
De officier van Justitie te Zwolle,
mr J. W. M. des Tombe, verklaarde
vandaag tijdens een persconferentie,
dat het zeer teleurstellend is te moe
ten constateren dat de medewerking
van het publiek in deze en soortgelijke
moordzaken bepaald onvoldoende is.
Hij is ervan overtuigd dat het met
medewerking van het publiek mogelijk
geweest zou zijn meer klaarheid in de
ze zaak te verschaffen.
ANONIEME BRIEF
Er is namelijk op 14 April een ano
nieme brief ontvangen van een^ ver
pleegster die met haar verloofde
een militair op de middag van de
moord, in het bewuste bos, op 300 me
ter van de plek waar de moord ge
schiedde, zonder toestemming van de
instelling waar zij bij werkte enige
tijd heeft vertoefd. In deze brief stond
onder meer het volgende:
Geachte heer,
Hierbij enige inlichtingen over de
moord. Ik persoonlijk wens onbekend
te blijven, daar ik verpleegster ben, en
ik hem stiekum even gesmeerd was en
mijn a.s. verloofde dito. Volgens ons is
de moord op ongeveer 300 mtr van ons
gebeurd. Wij zaten om half 4 tot kwart
voor 5 daar. Wij waren het (doorge
streept) de weg van het bospad inge-
fietst tot we practisch niet verder kon
den. Wij zijn een stuk zand overgesto-
Een belangrijke ontdekking
DEN HAAG, 31 October. Het is vandaag precies tien jaar geleden,
dat de N.V. Mij tot Financiering van het Nat. Herstel algemeen beter
bekend als: de Herstelbank werd opgericht.
De oorspronkelijke taak lag in het kader van het onmiddellijke oorlogs-
herstel na 1945. Maar al vrij spoedig ging de Bank zich op het veel rui
mere gebied van de credietverlening aan de industrie, en wel in de vorm
van landiopend investeringscrediet bewezen.
In de afgelopen tien jaar heeft de Herstelbank zich een kerngezond be
drijf betoond, dank zij welke vele industrieën opgericht of in stand gehou
den konden worden.
MAINZ, 31 October De Duitse
prof. Eduard Justi heeft vandaag ten
overstaan van verscheidene honder
den geleerden en politieke en cultu
rele leiders een methode gedemon
streerd om electriciteit rechtstreeks
uit brandstoffen te produceren, een
ontdekking welke naar zijn zeggen
kan worden vergeleken met die van
kernenergie. Door het
van zuurstof en
„brandstofelement" produceerde hij
een stroom.
Prof. Justi verklaarde dat de ont
dekking, waaraan hij met twee mede
werkers van het technische college
van Brunswijk jaren reeft gewerkt,
de droom heeft verwezenlijkt, die ge
leerden reeds meer dan honderd jaar
koesterden, n.l. om „koude verbran
ding" tot stand te brengen. Het is
bekend, dat ook Britse, Russische en
Amerikaanse geleerden aan dergelijke
projecten werken.
De demonstratie werd gedaan
de academie van wetenschappen te
Mainz, waarvan prof. Justi voorzitter
is. In theorie was het volgens hem
mogelijk om olie in een „brandstof
element" te gebruiken die 'n electro
motor zou kunnen aandrijven.
Het „brandstofelement", waarin
geen brandstoffen tot ontbranding
worden gebracht, zou een nuttig ver
mogen van zeventig procent hebben
De secretaris van de Oostduitse socia
listische eenheidspartij, Walter Ulbricht,
heeft in een redevoering „ernstige maat
regelen" geëist om de industriële produc
tie in Oost-Duitsland te vergroten.
Wanneer wij de cijfers laten spre
ken, dan blijkt, dat de Herstelbank
aan normale credieten heeft afgeslo
ten tot een bedrag van 965 millioen
gulden bij een aanvraag van 1865
millioen. Het grootste deel hiervan
ging naar de verkeerstak, metaal
nijverheid, scheeps- en vliegtuigbouw,
chemische nijverheid en het crediet
en bankwezen.
Voor verschillende bedrijfstakken
verwacht men, dat de credietver-
strekking belangrijk zal worden uit
gebreid. Met name voor: de bouw
nijverheid.
De afdeling Oorlogsschade der Her
stelbank behaalde een omzet van
ruim 600 millioen gulden.
In verband met het belangrijke
aandeel, dat de Herstelbank heeft
in de directe en indirecte financie
ring van de scheepsbouw in ons
land, heeft de pres.-directeur der
bank, drs J. F. Posthuma in een
persconferentie gewezen op de be
tekenis van deze bedrijfstak voor
Nederland. Einde Maart j.l. bedroeg
de personeelsterkte daar ruim
53.000 man of 10 percent van de
metaalindustrie.
Volgens drs Posthuma ziet de di
rectie van de Herstelbank het als haar
taak, ervoor te zorgen, dat de haar
toevertrouwde middelen worden aan
gewend om financiële knelpunten in
het raam van Nederlands economi
sche ontwikkeling, weg te nemen,
nieuwe projecten te steunen en nieu
we industrievestigingen te helpen rea
liseren.
De heer H, Ph. van der Steen, chef
van de los- en laadploeg bij N.V.
Stijfsel- en Glucosefabriek „Sat van
Gent" te Sas van Gent, is bij Kon.
Besluit toegekend: de eremedaille,
verbonden aan de Orde van Oranje-
Nassau.
HONGKONG, 31 Oct. De 35-
jarige Amerikaanse studente Harriet
Mills heeft vandaag na een gevangen
schap van. ruim vier jaar in China te
Hongkong tegenover de pers ver
klaard, dat de Chinezen volkomen ge
lijk hadden met haar te arresteren
wegens handelingen die schadelijk
waren voor het volk. Zij had deze
handelingen echter uit vrije wil be
dreven.
Mej. Mills zei, dat zy nooit is ge
kweld en dat het voedsel toereikend
was.
Toen de verslaggevers precies wil
den weten waarom zij was gearres
teerd, verklaarde zij: „Ik gaf dingen
die ik hoorde, door aan Amerikaanse
en Briase diplomatieke instellingen.
Men behoort dat niet te doen als het
indruist tegen het belang van het land
waarin men woont".
CAIRO, 31 Oct. De Rusische di
plomatieke vertegenwoordigers in de
Arabische landen en in Turkije en
Perzië zullen spoedig een conferentie
houden ter bespreking van de poli
tieke omstandigheden in het midden-
Oosten, zo wordt te Cairo vernomen.
Het zal de eerste conferentie in haar
soort in het midden-Oosten zijn. Als
voorzitter zal optreden de Russische
ambassadeur te Cairo, Daniël Solod.
tegenover een nuttig vermogen van
veertig procent van een motor met
inwendige verbranding. Volgens des
kundigen zal deze nieuwe energie-
brond goedkoper en veiliger zijn dan
kerenergie.
Prof. Justi zei dat men zijn me
thode niet kan vergelijken met atoom
energie, noch wat kosten betreft,
noch wat practisch gebruik, noch wat
veiligheid betreft.
De ontwikkeling van zijn methode,
gecombineerd met het gebruik van
kernenergie, zou het mogelijk maken
om de slinkende kolenvoorraden uit
sluitend te gebruiken als kostbare
grondstof voor de chemische Industrie,
aldus prof. Justi.
meezonden Mededeling (adv i
zilt Gij. als vocht en tocht Uw vijanden
zijn. Uw gevoelige spieren en gewrichten
waarschuwen U bij elke wisseling in tem-
Reratuur en weersgesteldheid. Tijdelijk
chle pijnen laaien vaak in alle hevigheid
op, bederven Uw levensvreugde en ver
woesten Uw gestel. Wrijt Uw rheumatiek
en Uw lendenpijn weg, maak Uw stijve
spieren weer soepel met de beroemde Akker's
Kloosterbalsem, net middel waarvan men al 3
geslachten lang zegt: „geen goud zo goed."
Krantenbezorger door tram
gedood
AMSTERDAM, 31 Oct. Vanoch
tend omstreeks zes uur is in de Corn.
Krusemanstraat te' Amsterdam de 75-
jarige heer D .B., toen hij de straat
overstak, tegen een rijdende tram op
gelopen. De man, die een krantenwijk
heeft en bezig was te bezorgen, werd
zwaar gewond naar het ziekenhuis
vervoerd waar hij enige uren later aan
zijn bekomen verwondingen is over
leden.
Tweede conferentie
Afrika-Azië
CAIRO, 31 October Volgens het blad
der Egyptische regering „Al Goumhou-
riya" zal in Juni van het volgende jaar
te Cairo een tweede Afrikaans-Aziatische
conferentie worden gehouden. De eerste
conferentie van deze aard werd dit jaar
te Bandung gehouden.
Er is een commissie ingesteld onder lei
ding van de chef van het kabinet van de
eerste minister, de majoor bij de lucht
macht Ali Sabry, om de bijeenkomst voor
te bereiden.
ken en daar hebben we bij een bosje
gezeten. Om kwart over vier hoorden
we stemmen, ik heb toen even geke
ken omdat mijn verloofde bang was 1
dat ze hem zouden snappen. Hij is n.l.
militair.
In een ander gedeelte van de brief
deelt- de schrijfster mede, dat ze van
mening was het later vermoorde meis
je met een lange man voorbij te heb
ben zien komen. Hij was nogal „vit
terig". De schrijfster hoorde de man
tegen het meisje zeggen dat ze op
moest schieten. „Volgens ons waren ze
't beslist", staat verder nog in de brief.
WIE WAS DE SCHRIJFSTER?
Tot zo ver de brief van de anonieme
schrijfster. Ondanks alle pogingen is
het niet gelukt de identiteit van de
verpleegster, noch van haar a.s. ver
loofde vast te stellen. In alle kazernes
en alle ziekenhuizen en verpleegin
richtingen in de omgeving (het betreft
hier duizenden militairen en zeker
400 verpleegsters) heeft men een
schriftelijke 'garantie doen uitreiken
aan iedere militair en iedere verpleeg
ster persoonlijk, waarin verzekerd
werd dat de briefschrijfster en haar
verloofde niet zouden worden gestraft
voor het zonder verlof uitgaan. Er
werd verzekerd dat alle mededelingen
die men zou kunnen verstrekken over
de identiteit van de briefschrijfster,
absoluut geheim zouden worden ge
houden. Niets mocht echter baten. Dit
achtte mr Des Tombe uitermate te
leurstellend. Er zijn waarschijnlijk nog
meer mensen die op de middag van da
moord het meisje gezien hebben, maar
niemand meldde zich bij de politie j
voor het geven van inlichtingen, die
hoe onbelangrijk ze ook in eigen ogen
mogen schijnen, voor de politie van
zeer groot belang kunnen zijn voor het
onderzoek, aldus verklaarde mr De#
Tombe. Hierbij herinnerde hij aan de
recente moord op de verpleegster in
Zeist, waar een enkele mededeling van
een getuige geleid heeft tot de arres
tatie van de dader, die een bekentenis
heeft afgelegd.
Ja, zeggen de eilandbewoners
TEXEL, 29 Oct. Zoals bekend be- 4
staan by het Rijk plannen op het
eiland Texel een nieuwe vuurtoren ta
bouwen. Volgens de mening van som
mige Texelaars echter is de situatïa
van de oude nog in functie zynde vuur
toren „Eierland" nog van dien aard, dat
hy voorlopig zonder gevaar zijn taak
nog kan vervullen.
In de tientallen jaren gedurenda
welke de bewoners van het eiland da
plaats van de toren ten opzichte van
de zee hebben kunnen observeren, is
deze meer dan eens critiek geweest.
Op het ogenblik beginnen zich even
wel achter de vuurtoren weer grota
zandbanken te vormen, die bij eb
boven water komen. Het strand is
weer hoger geworden en de stroom is
zich aan het verleggen in de richting
hoek Vliehors. Indien dit aanhoudt is
het grootste gevaar voor de toren
voorbij, aldus waarnemers op het
eiland. Volgens dezen kunnen uiter
aard stormvloeden en verstuivingen
in de toekomst de nodige onverhoop
te schade aan strand en duin aan
richten, maar verstuivingen kunnen
kunstmatig worden bedwongen, zo
menen zij.
ASSEN, 31 October De Gronings
Drentse Journalisten Vereniging, heeft
een motie aangenomen over de wijziging
der kieswet, die houden van verkiezingen
op Vrijdag en verplaatsing van het slui
tingsuur der stembus van 5 op 7 uur des
avonds tot gevolg zou hebben. De jour
nalisten zijn van oordeel, dat deze wijzi
ging het onmogelijk zou maken op de
ochtend na de verkiezingen de volledige
uitslagen en verantwoord commentaar op
te nemen. De weekbladen moeten hun
commentaren op de verkiezingsuitslagen
zelf een volle week opschorten.
Rusland heeft grote plannen
DEN HAAG, 31 Oct. Voor het
eerst in de geschiedenis zal Neder
land in Liberia door een gezantschap
worden vertegenwoordigd.
Men verwacht, dat de heer H.
Riemens, ambtenaar Buitenlandse
dienst 2e klasse, tot Nederlands Ge
zant in de hoofdstad Morovia zal
worden benoemd. Van 19501954 was
hij gezant in Caracas (Venezuela).
Atoomcentrales
MOSKOU, 31 Oct.
In het Russische blad de
Jzvestia" is een uitge
breid plan voor reorga
nisatie van de energie
voorziening der Sowjet-
Unie bekend gemaakt.
Men hoopt met dit plan
de capaciteit der electri-
sche centrales voor het
jaar 2000 op 12 of zelfs
15 billioen kwu per jaar
te kunnen brengen.
De reorganisatie zal in
etappen geschieden. Het
doel is een alles omvat
tend stroomnet in het
gehele gebied der Sow-
jet-Unie tot stand te
brengen.
In de loop der komen
de 15 jaar zullen 30.000
kilometer spoorweg wor-
,den geëlectrificeerd, ter
wijl verder het energie
verbruik van de collec
tieve landbouwonderne
mingen zal worden ver
hoogd tot 50 milliard
kwu.
In het blad wordt er
de aandacht op geves
tigd, dat de SowjeUnie
op het gebied der ener
gievoorziening alle Euro
pese landen reeds voor
bij is maar nog een gro
te achterstand heeft bij
de Verenigde Staten,
waar de productie 600
milliard kwu per jaar
bedraagt, of 3 maal zo
veel als in de Sowjet-
Unie.
Het plan voorziet ver
der in een volledige ge
daanteverandering van
Siberië. Er zullen in dit
gebied reusachtige wa
terkrachtstations en zelfs
atoomcentrales komen.
Er zullen kunstmatige
meren worden gescha
pen en netten van be-
vloeiingskanalen. Voorts
zullen de Siberische ri
vieren worden afgetakt
ten behoeve van de be
vloeiing der woestijnen
in Centraal-Azië. Ook
zullen er autowegen
worden aangelegd, die
de Atlantische Oceaan,
de grote Oceaan en de
Noordelijke IJszee ver
binden.