Tweede Kamer besloot tot instelling van
productschap voor zuivel
Doet wet op het kleuteronderwijs
een nieuwe schoolstrijd ontstaan?
Minister Butler kondigt voor
Engeland financiële noodmaat
regelen aan
Juichende Marokkanen in straten
van Rabats Arabische wijk
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Verwisselde babies
procederen
GESLOTEN ROOMS-RODE MEERDERHEID
Aantal aangesloten scholen neemt toe
Met systeem van vrijwilligheid
gebroken
Minder uitgaven door bevolking en ver
groting van winstvermogen beoogd
,Veel beter, dank U
Emigratie naar Canada
wordt gemakkelijker
Mandaat toezichts-
commissie Saargebied
verlengd 1
Begrafenis Gerben Sonderman
geschiedt in alle stilte
Senegalezen vuurden op betogers
Aan de bedden in het hospitaal
ültgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Giro 274289.
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, TeL 2438 (b.g.g. voo - redactie
2435, voor advent. enz. 2970),
Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr.
68. Telef. 326; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, TeL redactie 2347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
lie JAARGANG No. 8228
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct per woord.
Waarnemend-hoofdredacteur Prof. Dr J. J. de Jong
DONDERDAG 27 OCT. 1955
Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: J. A. van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeier, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; J. Huiissen, Terneuzen;
Ds J. Karelse, Goes; Ds J. Kwast, Vlissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen; J. Moli Vlissingen;
K. C. van Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes.
Zie pagina 3
Chr. Volksonderwijs bijeen
(Van onze §-redacteur)
UTRECHT, 26 October Het aantal bij de Vereniging voor Chr. Volks
onderwijs aangesloten scholen neemt de laatste tijd snel toe. In 1949 waren
het er 515, in 1953 klom dit getal tot 558, maar nu zijn er al 685. Bovendien
zijn vele C.V.O.-scholen in oprichting en sloten honderden kleuterscholen zich
bij deze thans 65 jaar oude vereniging aan. Dit vertelde de heer H. W. Tilanus
in de rede, waarmee hij als voorzitter van C.V.O. de Woensdag te Utrecht
gehouden jaarvergadering opende.
Als Hervormde schoolvereniging
heeft C.V.O. natuurlijk grote belang
stelling voor hetgeen de kerk zegt,
speciaal ten aanzien van het hervorm
de onderwijs, zo zei de heer Tilanus,
die vervolgens naging wat hierover in
het herderlijk schrijven te vinden is.
Als daarin wordt gesproken over de
keus tussen christelijke en algemene
organen, voegen de opstellers hieraan
toe dat deze keus mede afhankelijk is
van de aard en doelstelling der betref
fende organisatie. De „geestelijke
waarden", waarover hier gesproken
wordt, zijn bij de opvoeding van onze
kinderen zeker in het geding, aldus
spr. Wij moeten zorgen, dat ze op onze
scholen tot hun recht komen.
Als het herderlijk schrijven spreekt
over de tweezijdigheid van de kerk,
die verantwoordelijk is zowel voor chr.
als algemene organisaties, voor het
openbaar als voor het bijzonder onder
wijs, kan ik dit van de kerk wel ver
staan, aldus spr. Wij leven echter nog
niet in „een samenleving, die geheel
doortrokken is van het heil en het recht
Gods". Daarom is het de plicht van
C.V.O. om met christelijke scholen te
midden van ons volk werkzaam te blij
ven, mede ten dienste van de Ned.
Herv. Kerk.
„Ik heb in het Herderlijk Schrijven
node gemist een enkel warm woord,
al was het maar een kleine bemoedi
ging, voor ons werk in de hervormde
scholen", zo besloot de heer Tilanus.
Bij de behandeling van de jaarstuk
ken deelde de penningmeester mee,
dat gewerkt wordt aan de oprichting
van een waarborgfonds in de een of
andere vorm ten dienste van de be
sturen der aangesloten verenigingen
voor kleuteronderwijs. Als de wet op
het kleuteronderwijs 1 Januari 1956
van kracht wordt, zullen vele besturen
anders grote moeite hebben met het
bijeenbrengen van htm waarborgsom.
die 20 pet van de bouwkosten bedraagt.
In de plaats van ds H. G. Groene-
woud te Groningen, die zich niet her
kiesbaar stelde, werd dr R. ten Kate te
Groningen tot bestuurslid gekozen. Ds
J. S. Hartjes werd herkozen.
In de middagvergadering sprak de
secretaris, mr A. Evenhuis, over het
kleuteronderwijs. Hij wees er op, dat
de aanvaarding van het wetsont
werp door de Tweede Kamer in
Hervormde kring met blijdschap,
maar ook met enige pijn werd be
groet. Dit laatste omdat de school
strijd, die ongetwijfeld op vele plaat
sen zal ontstaan, het leven der Her
vormde gemeenten geen goed zal
doen.
Terwille van de schoolvrede was het
dan ook, dat C.V.O. de kerkeraden
heeft verzocht bemiddelend op te tre
den. Van bevriende zijde werd hierin
echter een poging gezien om tot de
stichting van combinatiescholen te ge
raken.
Spr. had ook critiek op de komende
wet, die z.i. van weinig visie en vaart
getuigt. Waarom is b.v.niet vooraf
gaand overleg tussen gemeentebestuur
en schoolbestuur voorgeschreven? Dan
is daar de hoge leerlingenschaal en de
bepaling, dat een openbare kleuter
school ook door ouders in het leven
geroepen kan worden. Deze laatste be
paling zal de antithese tussen open
baar en bijzonder onderwijs slechts
kunnen toespitsen.
Spr. eindigde met de opmerking, dat
de ontwikkeling van het chr. kleuter
onderwijs een moeilijke taak oplegt,
want vele onderlinge tegenstellingen
in het protestantse kamp zullen over
brugd moeten worden. Terwille van
het kind zullen allen hieraan moeten
meewerken.
(Van onze parlementaire redacteur)
Met 4025 stemmen heeft de Tweede Kamer gisteren het wetsont
werp aangenomen om een productschap voor zuivel in te stellen. Een
gesloten rooms-rode meerderheid schaarde zich achter het regerings
standpunt. Zo wordt dan waarschijnlijk tegen het advies van de SER
in een productschap ingesteld, zonder dat daarover volledige overeen
stemming bestond in het betrokken bedrijfsleven. Tegenover deze
overwinning staat echter ook een nederlaag. De ministers de Bruyn en
Mansholt hebben het artikel teruggenomen, waarin werd bepaald dat
er een consumentencommissie zou komen, die een advies moest geven
over verordeningen welke de voorziening van de consument met melk
en melkproducten raken.
Alleen de socialisten waren voor de
ze consumentcommissie. De heer v. d.
Ploeg (Kath. v.) vond het nodig dat de
S.E.R. eerst zijn standpunt over deze
.cwestie bepaalt. Deze raad moet het
vraagstuk der consumentenbelangen
maar eens bekijken. Maar, zo voegde
hij daaraan toe, men moet niet verge
ten dat alle vertegenwoordigers in het
bestuur van het productschap het al
gemeen belang hebben te vertegen
woordigen. Dit betekent, dat ook de be
langen der consumenten veilig zijn.
Minister De Bruyn zat in een moeilijk
parket. Zou hij een stemming over dit
artikel hebben geforceerd, dan was hij
nog verder van huis, want ongetwij
feld zou de Kamer zich tegen de rege
ring hebben gekant. Daarom ging hij
in op de suggestie van de heren v. d.
Ploeg en Vondeling om de S.E.R. over
dit probleem te laten studeren.
Wie regeert er nu eigenlijk in Ne
derland? zo interrumpeerde de heer
Weiter, de regering of de S.E.R.? Het
antwoord van minister De Bruyn was
duidelijk: de regering. De S.E.R. is
slechts een adviesinstantie. En dat de
regering zijn adviezen lang niet altijd
klakkeloos opvolgt, blijkt wel uit de
indiening van dit ontwerp.
DE VRIJWILLIGHEID.
Het is duidelijk dat het verzet van
alle fracties (behalve K.V.P. en P.v.d.
A.) tegen de instelling van dit product
schap vnl. zijn oorsprong vond in het
feit dat hier met systeem van de vrij
willigheid is gebroken. Minister De
Bruyn vond dit niet erg, omdat de re-
Man viel uit rijdende trein
ZAANDAM, 26 Oct. De 64-jarige
C. F. W. L. uit Haarlem, die vanmid
dag per trein onderweg was van Zaan
dijk naar zijn woonplaats, is tussen
Koog aan de Zaan en Zaandam uit de
trein gevallen. De heer L. heeft ver
moedelijk een deur van een der wa
gens geopend en is naar buiten gestapt
toen de trein nog lang niet op het sta
tion was gearriveerd. De man moet
op slag dood zijn geweest.
gering de bevoegdheid heeft product
schappen in te stellen. In dit geval
moest van dit recht gebruik worden
gemaakt, daar anders de bedrijfsbelan
gen zouden zijn geschaad. Volgens de
bewindsman zouden de heren Hazen-
bosch en de Gaay Fortman anders over
dit ontwerp denken dan de heer v. d.
Heuvel. Maar dit kan de A.R.-woord-
voerder ontkennen. En het bleek wel
uit de eindstemming, dat de minister
zich vergiste. Natuurlijk kan de heer
v. d. Heuvel niet ontkennen dat de mi
nister bevoegd is dit ontwerp in te die
nen. Maar dit neemt niet weg dat de
Kamer zich daartegen kan verklaren.
De heer v. d. Heuvel vreesde juist, dat
de sfeer in de organen van het pro
ductschap nadelig beïnvloed zal wor
den door deze wet. Daartegenover
stelde minister De Bruyn, dat alle be
trokken organisaties hem hadden ver
zekerd de wet loyaal te zullen uitvoe
ren. „Ik ben een zo warm voorstander
van de bedrijfsorganisatie", zo zeide de
heer v. d. Heuvel, dat ik daarom tegen
deze wet moet stemmen, want aan de
vrijwilligheid wordt afbreuk gedaan".
KWALITEITSCONTROLE.
Het amendement Den Hartog (V.V.
D.) om buiten twijfel te stellen dat het
productschap geen taak zal kunnen
gaan vervullen op het terrein van de
kwaliteitscontrole werd verworpen met
1350 stemmen. Voor stemden de V.
V.D., K.N.P., C.P.N., S.G.P. en de he
ren De Ruiter (C.H.) en v. Meel
(Kath. v.). Alle tegenstanders waren
het wel eens met minister Mansholt,
dat dit amendement in wezen een uit
holling is van de P.B.O. Waarom moet
aan de bedrijfsorganen deze taak ont
nomen worden? Uit deze stemming
bleek veel meer een verzet tegen de
P.B.O.-gedachte, dan uit de eindstem
ming. Voor de A.R. en C.H. heeft toen
in ieder geval alleen maar het punt
van de vrijwilligheid een overwegende
rol gespeeld.
Een amendement De Ruiter (C.H.)
om het bestuur van het productschap
niet paritair te laten samenstellen is
ingetrokken. Hij zwichtte voor het ar
gument dat de wet de gelijkheid van
vertegenwoordiging van arbeiders en
werkgevers dwingend voorschrijft. Wel
is er een uitzonderingsmogelijkheid,
maar de poging van de heer De Ruiter
om dit bestuur te laten bestaan uit 9
werkgevers en 6 werknemers zou toch
geen schijn van kans hebben gehad.
Een sombere herfstbegroting
LONDEN, 26 October Om een blijvend geneesmiddel voor de inflatie te
vinden heeft minister Butler, de Engelse minister van Financiën, Woensdag
in het Lagerhuis bij het indienen der begroting voor 1956 financiële nood
maatregelen aangekondigd, welke vermindering van uitgaven door de bevol
king en vergroting van het winstvermogen voor het gehele land beogen. Hij
noemde als oorzaken van de huidige economische moeilijkheden: de loon
eisen en de stijging van de persoonlijke inkomens, de toegenomen uitgaven
zowel voor verbruik als voor investering, de gevolgen van onrust in de in
dustrie, zoals de jongste grote havenarbeidersstaking, en de bovenmatige
vraag naar het beperkte Britse aanbod van arbeidskrachten en grondstoffen.
Behalve afschaffing van het woning-
bouwsubsidie kondigde minister Butler
verhoging aan van de omzetbelasting
op de goederen, die als weelde-artike-
len worden beschouwd, alsmede ver
hoging van de winstbelasting, verho
ging van bepaalde tarieven van de
posterijen, verhoging van de kosten
voor nieuwe telefoonaansluitingen,
strenger toezicht op de verstrekking
van regeringsleningen aan gemeente
besturen, beperking van de uitgaven
gas- en electriciteitsbedrijven van de
staat en uitstel van openbare bouw
werken.
ALLEEN DRINGENDE OBJECTEN.
Het uitstel van openbare werken
houdt in, dat de electriciteitsraad eni
ge van zijn ontwikkelingsprojecten
voorlopig zal laten rusten en de uit
voering van zijn programma voor de
bouw van atoomcentrales zal bespoe
digen. Aan de ziekenhuizen zal worden
verzocht alleen met de meest dringen
de noodzakelijke projecten voort te
gaan. Verder zal 't werk aan alle nieu
we regeringsgebouwen in binnen- en
buitenland worden gestaakt.
Er zal geen overwinstbelasting ko
men, terwijl er ook geen speciale hef
fing van het bedrijfsleven wordt over
wogen. Minister Butler zou dergelijke
maatregelen uiterst onverstandig acht
ten, zo verklaarde hij. Hij deelde
voorts mee, dat ook de persoonlijke be
lastingen en de successierechten' geen
verandering zullen ondergaan.
Indien wij in ons eigen land gevoel
van verantwoordelijkheid tonen, zullen
wij bewijzen, dat wij de positie van
leider in het Britse gemenebest en van
de volkeren van West-Europa waardig
zijn, zo besloot minister Butler zijn
rede.
In het Lagerhuis was de oppositie
dermate vertoornd over de regerings
voorstellen, dat zij onmiddellijk een
stemming eiste, die echter door de re
gering met 314 tegen 277 stemmen
werd gewonnen.
DE BÏLTZEGT:
Kouder.
DE BILT, 26 Oct. Wisselende be
wolking met voornamelijk in de kust
provincies enkele buien. Matige, langs
'e kust af en toe krachtige noordelij-
:e wind. Temperaturen lager dan gis
teren.
De eerste radiografisch overge
brachte foto van pres. Eisenhower,
genomen in het Fltzsimmons hospitaal
te Denver terwijl de president een
luchtje schept, gezeten in een rolstoel.
Blijkens het opschrift op zijn borst
gaat het hem „veel beter dank Ui"
's-GRAVENHAGE, 26 Oct. In de
toelatingseisen voor Canada, is voor
de aanstaande emigrant een aanmer
kelijke verruiming gekomen, zo heeft
ir A. S. Tuinman, onze landbouw-, en
emigratie-attaché te Ottawa Woens
dag verklaard. Tot voor kort was het
zo, dat toelating in Canada altijd was
gebonden aan de beroepenlijst. Als
men een beroep had, dat niet op die
lijst voorkwam, werd men in Canada
niet toegelaten, tenzij men familiele
den had, of er bijzondere omstandighe
den waren.
Voortaan kan ieder, ongeacht zijn
beroep, naar Canada emigreren. Wel
moet hij zich bereid verklaren, om bij
aankomst, indien er in zijn eigen be
roep niet onmiddellijk werk beschik
baar zou zijn, aanvankelijk ander
werk te accepteren, om in zijn levens
onderhoud te voorzien. Ongetwijfeld
zal deze verruiming invloed hebben op
de toeneming van het aantal aanmel
dingen voor Canada.
PARIJS, 26 Oct. Het Franse kabi
net heeft besloten de raad der West-
europese Unie te verzoeken de be
voegdheden van de neutrale Europese
commissie van toezicht op het Saarge
bied die controle heeft geoefend op 't
verloop der volksstemming en de daar
aan voorafgegane politieke campagne,
te wijzigen en te verlengen.
Het mandaat der commissie zou 7
November a.s. aflopen. Thans is ver
zocht het te bestendigen tot een tijd
stip nadat verkiezingen zijn gehouden
voor een nieuwe Saarlandse volksver
tegenwoordiging.
Prinses Margriet was bij
opening van kinderboeken
week
AMSTERDAM, 26 Oct. H.K.H.
prinses Margriet heeft hedenmiddag
met haar klas van het Baarns Lyceum
onder leiding van de rectrix mej. G.
Buringh Boekhoudt de openingsmid
dag in het Nieuwe de la Mar-theater te
Amsterdam bijgewoond van de, on
der auspiciën der „Vereniging ter be
vordering van de belangen des boek
handels" georganiseerde kinderboe
kenweek 1955.
Buraimi-oase bezet
LONDEN, 26 Oct. Troepen van
de sultan van Muscat en de sjeik van
Abu Dhabi, de Arabische heersers van
staten aan de Perzische Golf, die ver
dragen hebben met Engeland, hebben
Woensdag de omstreden Buraimi-oase,
waarop Saoedi-Arabië aanspraak
maakt, bezet. Dit heeft Sir Anthony
Eden, de Britse premier in het Lager
huis verklaard.
AMSTERDAM, 26 Oct. De directie
van de N.V. Kon. Ned. vliegtuigfabriek
Fokker deelt mede dat op uitdrukke
lijk verzoek van de familie de aankomst
in ons land en de begrafenis van het
stoffelijk overschot van de luitenant
kolonel der Nederlandse luchtmacht
Gerben Sonderman in alle stilte zullen
geschieden.
Naar aanleiding van het ongeluk
met de Fokker S-14 is een commissie
van onderzoek ingesteld, die uit Ame
rikaanse deskundigen bestaat, en waar
aan de Nederlander G. C. Wansbeek,
adjunct-inspecteur van de Rijkslucht
vaartdienst te Den Haag, is toege
voegd.
Reactie op verklaring van El Glaoei:
RABAT, 26 October Juichende Marokkanen, die, met afbeeldingen van
ex-sultan Ben Joessef in de hand, door de straten van de Arabische wijk van
Rabat dansten, nadat bekend werd dat El Glaoei, de pasja van Marrakesj,
eveneens de terugkeer van de verbannen vorst voorstaat, vormden een beeld,
dat Woensdag in elke grote stad in Marokko kon worden waargenomen. De
meeste Arabieren zijn er van overtuigd dat de verklaring van de pasja, dat
hij „de wens der Marokkanen, om Ben Joessef op de Marokkaanse troon te
zien terugkeren, deelt" het ineenstorten betekent van het laatste verzet van
de Marokkanen tegen een dergelijke terugkeer.
De Oelama's, een organisatie van
350 Islamitische godgeleerden, die vol
gens de traditie de keus van nieuwe
Marokkaanse sultans moeten goedkeu
ren, hebben zich Woensdag eveneens
voor terugkeer van de ex-sultan uitge
sproken.
Geen der Franse vooraanstaande po
litici heeft zich nog over de jongste
„politieke bominslag" in Marokko
willen uitlaten. Doch politieke waar
nemers zijn van mening, dat de onze
kerheid in het Franse protectoraat is
toegenomen, dit in tegenstelling tot
hetgeen de Marokkaanse nationalisten
schijnen te denken.
TWEE DODEN
Senegalese troepen hebben gescho
ten op te Marrakesj voor terugkeer
van ex-sultan ben Joessef betogende
Marokkanen. Gemeld wordt, dat twee
personen werden gedood en vier ge
wond.
De Marokkanen waren samenge
stroomd om El Glaoei te verwelko
men, die uit Rabat te Marrakesj was
teruggekeerd.
Volgens ooggetuigen begonnen wan
ordelijkheden, toen de politie, die
poogde een bepaald gedeelte van de
opdringende menigte te verspreiden,
hierbij een tweetal betogers verwond
de.
Een driehonderdtal betogers trok
ken toen naar het Franse hoofdkwar
tier ter plaatse, om tegen het gebruik
van geweld door de politie te proteste
ren. Nabij het hoofdkwartier kwamen
zjj in botsing met de Senegalese troe
pen, die hierbij het vuur openden.
H.M. de Koningin heeft bij haar be-1 pitaal, waar zij op deze foto een kijkje
zoek aan Oranjestad op Aruba een be-1 neemt bij de bedlegerige patiënten,
zoek gebracht aan het San Fedro hos-1
