SAARSTATUUT MET GROTE
MEERDERHEID VERWORPEN
Vijf Ambonese gezinnen naar
elders overgeplaatst
De Koningin onthulde een
monument ter ere van haar
moeder
Nationalisme bleek doorslaggevend:
Stemmingen verliepen ordelijk
NEEN!
Premier Sjaret
naar Europa
Franse treiler
gezonken
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Tien jaar VN.
Grofe meerderheid voor
premier bij Zuidvietnamees
referendum
Prins Bernhard plaatst eerste steen
Margaret en Townsend
opnieuw bijeen
Electrificatie begonnen
Antwerpen-
Roosendaal
Sterke politiemacht bezette bij verrassing
het kamp
Een Nobel-prijswinnaar
Het was nationale feestdag
Zondag ging men ter kerke in Oranjestad
Een dode, twee gewonden
bij ongeval op Sloedam
Diamantendiefstal
in Amsterdam
Uitgave:
Richting „Zeeuwsch Dagblad"
Giro 274289.
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
00, Tel. 2438 (b.g.g. voo- redactie
2433, voor advent, enz. 2970),
Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr,
68. Telef. 326; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, TeL redactie 2347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie;
Oosterbaan Le Cointre N.V,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
lie JAARGANG No. 8225
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct per woord.
Waarnemend-hoofdredacteur Prof. Dr J. J. de Jong
MAANDAG 24 OCT. 1955
Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: J. A. van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeier, Kruiningen; A. t Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; J. F missen, Terneuzen;
Ds J. Karelse, Goes; Ds J. Kwast, Vlissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen; J. Moll, Vlissingen;
K. C. van Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes.
Zie pagina 3
SAARBRUECKEN, 23 October. Met een meerderheid die aan
duidelijkheid niets te wensen laat, hebben de Saarlanders Zondag het
hun voorgelegde statuut afgewezen: de voorlopige einduitslag telt
•423.434 tegenstemmers en 212.973 voorstemmers. De Saarlandse rege
ring heeft reeds de conclusie uit de overwinning der Duitsgezinde par
tijen getrokken. Minister-president Hoffmann heeft medegedeeld, dat zijn
regering is afgetreden. Zij blijft nog slechts in functie om de lopende
zaken af te werken. Bij aanvaarding van het statuut zou de permanente
raad der Westeuropese Unie Frankrijk, Engeland, Luxemburg, West-
Duitsland, Italië, België en Nederland verantwoordelijk voor het
Saargebied zijn geweest tot de totstandkoming van een Duitse vredes
verdrag.
De opkomst der kiezers was bijzon
der goed en werd op 90 pCt getaxeerd.
In het centrum van Saarbruecken had
tegen het middaguur reeds meer dan
de helft der kiezers gestemd, waarbij
de Nederlandse waarnemers in de bu
reaux rapporteerden, dat alles zich in
rust en zonder incidenten had voltrok
ken. De katholieke ingezetenen van 't
gebied de grote meerderheid
hoorden voor zij ter stembus gingen
tweemaal de woorden „ons Duitse va
derland" in een bisschoppelijke brief
van bisschop Wehr van Trier in de
kerken voorlezen.
Nieuwe onderhandelingen over de
toekomst van het Saargebied met
deelneming van een nieuwe Saarland
se regering werden Zondagavond door
de Saarlandse Duitsgezinde partijen
geëist, nadat haar grote overwinning
in de volksstemming vaststond.
Verkiezingen gevraagd.
De Duitsgezinde partijen hebben de
Westeuropese Unie verzocht de demo
cratische vrijheden aan de Saar te blij
ven garanderen en van de landdag en
de regering te verlangen, dat deze zul
len aftreden. De partijen willen, dat
Zelfs in onze somberste ogenblikken
hadden we ons de uitslag van de stem
ming over het Saarstatuut niet zo
zwart gedroomd als de werkelijkheid
blijkt te zijn. Opnieuw hebben de my
stieke hartstochtelijke krachten van
overtrokken Duits nationalisme geze
gevierd. En dolven het verstandelijke
argument zowel als het beroep op ho
gere idealen het onderspit.
Dit is om verschillende redenen een
ernstige zaak: met het oog op het feit
zelf, gezien het ogenblik en in verband
met de toekomst. Het feit zelf: van
oudsher is met name het Duitse natio
nalisme een bron van vele moeilijk
heden en van noodlottige gebeurte
nissen in Ecu-opa geweest. Deze uitslag
leert, dat dit nationalisme, ondanks de
lessen van de jongste geschiedenis nog
weinig of niets van zijn aantrekkings
kracht heeft verloren. Op zijn minst
een niet te veronachtzamen teken aan
de wand!
Het ogenblik: de vooravond van de
samenspreking te Genève tussen de
ministers van Buitenlandse Zaken der
Grote Vier. De afgelopen weken en
maanden met hun zorgen rond Cyprus
en Noord-Afrika hebben er toch al niet
toe bijgedragen de Westerse eensge
zindheid en daadkracht te versterken.
En nu komt deze oude en bittere twist
appel opnieuw de verstandhouding tus
sen Frankrijk en Duitsland op de proef
stellen en hoogstwaarschijnlijk be
moeilijken, zo niet rechtstreeks ver
slechteren. Op een moment, dat de
Sowjet-lokvink zijn welluidende liede
ren ten beste geeft en de communisti
sche vogelaar er alles op zet met uit
buiting van iedere zwakke plek In het
Westerse kamp althans een gedeelte
van de door hem gedachte buit binnen
te halen!
De toekomst: de eerste indruk van
deze uitslag kan geen andere zijn dan
dat het streven naar een nauwer sa
mengaan van de vrije Westeuropese
volkeren en staten mede ook door de
ondermijning van de positie van Aden
auer en zijn christen-democratische
medestanders opnieuw een slag heeft
gekregen. Met alle mogelijke gevolgen
van dien voor de onderlinge betrekkin
gen en met name voor de pogingen de
eeuwenoude vijandschap tussen de bei
de grote volkeren aan weerszijden van
de Rijn te doen verkeren in samen
werking en broederschap. Met alle mo
gelijke gevolgen ook voor het handha
ven en verdedigen der Europese gees
telijke en zedelijke waarden tegen het
vooral uit het Oosten aanstormende
nihilisme en voor het letterlijk zo
broodnodige verstevigen van de econo-
wie der vrije volkeren.
Zo beduidt dit „Neen" der Saarlan
ders in velerlei opzicht een tegenslag.
.Een tegenslag, die een ramp zou kun
nen worden als nu In moedeloosheid
het hoofd in de schoot zou worden ge
legd. Een tegenslag, die echter geen
ramp behoeft te worden en dus ook
geen ramp mèg worden en zelfs in zijn
tegendeel kan omslaan, mits terstond
In gelovig vertrouwen deze uitdaging
wordt verstaan en aanvaard. En op de
juiste wijze de hand aan de ploeg
Wordt geslagenl Prof. dr J. J. de Jong.
zo spoedig mogelijk verkiezingen voor
een nieuwe landdag worden gehouden.
Zij verklaren dat het de taak van een
regering, die overeenstemt met de wer
kelijke wil van de bevolking, zal zijn
nieuwe onderhandelingen te beginnen.
Voorts hebben de Duitse partijen ver
klaard, dat de beslissing van de Saar-
bevolking naar haar mening niet mag
worden opgevat als een votum tegen
Frankrijk. „Integendeel, zij heeft de
voorwaarden geschapen voor een hech
te en duurzame vriendschap met
Frankrijk en de weg vrijgemaakt voor
een Europese eenheid. Aan het Franse
volk en de volkeren van de Westelijke
wereld richten wij op dit uur het ver
zoek de Saarbevolking te begrijpen en
de getroffen beslissing te respecteren'
aldus de verklaring.
„Trouw aan Duitsland'
De partijen hebben uitdrukkelijk
verklaard, dat de beslissing naar haar
mening een uiting is van de wil van
de Saarbevolking om met Duitsland
Onderling verdedigings
verdrag tussen Egypte
en Syrië
CAIRO, 22 Oct. Egypte heeft Za
terdag bekendgemaakt een onderling
verdedigingsverdrag te hebben gete
kend met Syrië.
Volgens gezaghebbende kringen in
Damascus worden binnenkort soortge
lijke verdragen verwacht tussen
Egypte en Saoedi-Arabië en Syrië en
Libanon.
JERUZALEM, 23 Oct. De Israëli
sche premier en minister van Buiten
landse Zaken, Sjaret zal de ministers
van Buitenlandse Zaken van de Grote
Vier, die Donderdag t« Genève bijeen
komen, waarschuwen voor het gevaar
dat Israël tengevolge van de Tsjecho-
slowaaks-Egyptische wapenstilstand
overeenkomst bedreigt,, aldus is Zater
dagavond officieel te Jeruzalem be
kendgemaakt.
Premier Sjaret heerft reeds afspra
ken gemaakt met de drie westelijke
ministers. De Russische minister van
Buitenlandse Zaken, Molotof, is ook
om een onderhoud verzocht.
De premier zal eerst te Parijs be
sprekingen voeren, voordat hij naar
Genève reist. Hij vertrok Zondag uit
Israël naar Europa.
Egypte heeft de eerste zending wa
pens uit Tsjechoslowakije ontvangen,
aldus is Zaterdagavond te Cairo ver
nomen. De zending, die 133 kisten om
vatte, is te Alexandrië gearriveerd.
verbonden te blijven. De christelijk-
democratische unie, die zich de groot
ste partij van het Saarland noemt,
wenste, dat de regering-Hoffmann on
middellijk aftrad en dat, tot nieuwe
verkiezingen kunnen worden gehou
den, een bovenpartijdige ambtenaren-
regering het bewind in handen zal ne
men.
De stad Saarbruecken heeft van de
overwinning van de Duitsgezinde par
tijen in een even rustige atmosfeer
kennis genomen als die, waarin de
volksstemming verlopen is. Ook nu
waren er nergens in de stad samen
scholingen te bemerken.
De Franse regering heeft Maandag
ochtend vroeg een communiqué gepu
bliceerd, waarin commentaar op de
uitslag van het Saarreferendum wordt
geleverd.
„De Franse regering heeft nota ge
nomen van de beslissing van de meer
derheid van de Saarbevolking. De
thans geschapen toestand kan alleen
worden bezien in het kader van de
bestaande instellingen", zo wordt on
der meer gezegd.
Te Parijs verklaarde men, dat dit be
tekent dat de officiële Franse houding
blijft, zoals zij Vrijdag door minister
van Buitenlandse Zaken Pinay werd
omschreven: ingeval van verwerping
van het Europese statuut zal de status
van het Saargebied blijven wat hij se
dert 1945 geweest is, namelijk een eco
nomische unie met Frankrijk.
Een eerste indruk;
PARIJS, 23 October De eerste
uitslagen van het referendum in Zuid-
Vietnam geven een overweldigende
meerderheid voor premier Ngo Dinh
Diem te zien. In officiële kringen te
Saigon is gezegd, dat naar schatting
95 procent van de stemmen tegen het
staatshoofd Bao Dai is uitgebracht.
In het eerste arrondissement van
Saigon zijn 44.954 stemmen voor de
premier uitgebracht en 277 voor Bao
Dai.
In Dalat, de zomerresidentie van de
koninklijke familie, kreeg Bao Dai 104
stemmen en de premier 26.288.
Ben Slimane kabinets
formateur in Marokko
RABAT, 22 Oct. Si Fathmi ben
Slimane, oud-pasja van Fez, heeft zich
bereid verklaard te trachten een Ma
rokkaanse regering te vormen, aldus
is Zaterdagavond te Rabat bekendge
maakt. Zij zal de eerste representatie
ve regering van Marokko moeten wor
den.
Prinsessen Beatrix en Irene
zien film van Koninklijke reis
AMSTERDAM, 22 Oct. Vanmid
dag hebben de prinsessen Beatrix en
Irene een bezoek gebracht aan de Ci
neac in de Reguliers-Breestraat te Am
sterdam, waar de film wordt vertoond
van het bezoek van de Koningin en
Prins Bernhard aan de West.
Prins Bernhard heeft de eerste steen
geplaatst voor het Marien Biologisch
Instituut aan de Piscaderaaibaai op
Curagao. Deze foto geeft een beeld
van de plechtigheid; naast de Prins de
gedeputeerde Pieters Kwiers.
LONDEN, 22 Oct. Prinses Marga
ret en kolonel Peter Townsend zijn
Zaterdag opnieuw in Clarence House
te Londen bijeengeweest.
De luchtvaartattaché arriveerde te
Clarence House enkele ogenblikken
nadat de prinses daar was terugge
keerd van een bezoek aan „East-End",
waar zij een nieuw kerkelijk gebouw
had geopend.
De prinses vertrok later naar Wind
sor, terwijl de kolonel zich naar zijn
woning in Londen begaf.
BRUSSEL, 22 Oct. Met de elec
trificatie van het baanvak Antwerpen-
Roosendaal is Vrijdag een begin ge
maakt. Op 1 Juni 1957 zal dit baanvak
van 40 km, dat de geëlectrificeerde lij
nen van het Belgische en het Neder
landse spoorwegnet zal verbinden, ge
reed zijn.
Men zal dan de afstand Brussel-
Amsterdam in drie uur en die van
Brussel naar Rotterdam in twee en
een half kunnen afleggen. De treinen
zullen topsnelheden van 140 km per
uur bereiken.
Na ongeregeldheden in woonoord .Nadorst"
MIDDELBURG, 22 October Nadat zich in de afgelopen week enige in
cidenten hadden voorgedaan In het Ambonezenwoonoord aan de Nadorstweg,
is Zaterdagmorgen een vijftal raddraaiers met hun gezinnen overgeplaatst
naar de kampen te Oude Zeug (Wierlngermeer) en Heythuysen (Limburg).
Teneinde incidenten te voorkomen of althans onmiddellijk de kop in te druk
ken is bij deze overplaatsing gebruik gemaakt van een grote, met karabijnen
gewapende politiemacht, bestaande uit Rijkspolitie en Middelburgse gemeen
tepolitie. Twee autobussen en twee verhuiswagens stonden klaar om twee
gezinnen naar Limburg en drie gezinnen naar de Wierlngermeer te vervoeren.
Dit ls zonder ongeregeldheden verlopen. Dit alles speelde zich af tussen ze
ven en negen uur. De overplaatsing kwam voor de Ambonezen geheel onver
wacht.
De bewoners van het kamp Nadorst-
weg zijn georganiseerd in de P.N.M.S.,
de „Partai Nasional Maluka Selatan"
Deze ls niet door de Nederlandse rege
ring erkend.
Met de andere partijen, de B.P.R.M»
S. en C.R.A.M.S., is door de regering
de zgn. bijdragenregeling getroffen.
Deze houdt o.m. in, dat wanneer de
Ambonezen gaan werken, bepaalde in
houdingen op het zakgeld moeten wor
den toegepast.
Deze regeling geldt voor allo gere-
patrieerden, die vrije kost en inwoning
genieten en daarboven zgn. „zakgeld"
ontvangen.
Omdat de bewoners van genoemd
woonoord dus aangesloten zijn bij de
P.N.M.S., nemen zij geen genoegen met
deze kortingen.
Dit leidde er o.a. toe, dat de uitbe
taler in Juni j.l. een pak slaag kreeg.
De gemolesteerde werd toen mede
gedeeld, dat hem een volgende keer
hetzelfde zou overkomen. De uitbe
talingen bleven vanaf dat moment
begrijpelijk geheel achterwege.
Uiteraard leidde dit weer tot nog
grotere ontstemming onder de Ambo
nezen. Dinsdag j.l. sloot een aantal
vrouwen de adj.-inspecteur, de heer
Van Boxtel uit Vlissingen op, en liet
de banden van zijn auto leeglopen. Met
behulp van de politie is de adj.-inspec
teur toen bevrijd.
WINKELIERS BEDREIGD.
Ter compensatie van de niet ontvan
gen gelden dreigde men voorts te Mid
delburg winkels binnen te gaan en
hieruit mee te nemen wat men nodig
had. Op dit alles volgde de overplaat
sing van de vijf raddraaiers. Men moet
dit zien als een Ingrijpen in moeilijk
heden, die dreigden een te grote om
vang aan te nemen.
Dit imponerend grote aantal politie
mannen heeft ongetwijfeld de lust tot
het saboteren van deze overplaatsing
de kop ingedrukt.
Het Me.'Lch Instituut „Caroline" heeft staande Zweedse bloedspecialist.
de nobelprijs voor medicijnen en phy-1 De foto toont de nobelprijswinnaar met
siologie 1955 toegekend aan de 52-jari-1 zijn vrouw,
ge prof. Hugo Theorell, een vooraan-
ORANJESTAD, 23 October De Arubaanse ambtenaren en werklieden en
ook velen uit het particuliere bedrijfsleven hehben Zaterdag vanwege het
koninklijk bezoek vrijaf gehad, daar deze dag tot nationale feestdag was ver
klaard. Daardoor hebben zeer velen kunnen deelnemen aan de feestelijk
heden, die er waren georganiseerd.
In de ochtenduren hebben Koningin
en Prins geluisterd naar een aubade,
hun door vele kinderen bereid. Na af
loop hiervan maakte de Koningin een
korte rondrit door Oranjestad, waarna
ze een handeling verrichtte die naar
veler mening het hoogtepunt van het
bezoek aan Aruba betekende. Op de
L. G. Smith-boulevard heeft de Aru
baanse bevolking namelijk een monu
ment opgericht ter ere van prinses Wil-
helmina. Aan koningin Juliana was
verzocht, het monument ter gelegen
heid van de 50-jarige regeringsperiode
van haar moedefte onthullen. Met een
vlug gebaar verrichtte zij de hande
ling, die nodig was om het doek, dat
de beeltenis tot nu toe had omhuld
Weg te trekken. Rondom het monu
ment prijken honderden planten, bij
eengebracht door de Arubanen.
Inmiddels had de Prins zich terug
getrokken in het bestuursgebouw,
waar hij met talrijke deskundigen een
bespreking hield over de economische
situatie van het eiland.
De Koningin verrichtte vervolgens
de opening van de Arubaanse techni
sche school. Daarna begaf zij zich naar
het San Pedro-hospitaal, waar zij een
korte rondgang maakte. Inmiddels
had de Prins op een cocosplantage een
padvinderssamenkomst bijgewoond,
waar hij zich het aan het spit gebraden
vlees goed liet smaken.
In de middag vertrok het koninklijk
paar voor een rondrit over het eiland,
waarhij in de eerste plaats het vlieg
veld van Aruba werd bezocht. De
Prins onthulde hier een plaquette,
waardoor het vliegveld Dakota werd
omgedoopt in Prinses Beatrix-vlieg-
veld. Daarna was het de beurt van de
Lago Oil en Transport Cy om vorstin
en prins te ontvangen en hem de enor
me installaties in ogenschouw te doen
nemen. Via het Imeldahof, een tehuis
van de zusters van Bethanië voor kin
deren die uit de ouderlijke macht zijn
ontzet, de enige instelling van deze
aard op de Antillen, keerde men naar
het Strandhotel terug. In de avond
uren was er een gala-receptie in de
club Caribe.
Zondagmorgen hebben Koningin en
Prins de dienst bijgewoond in de Pro
testantse kerk te Oranjestad, waar ds
Baart voorging. Na de dienst nam het
koninklijk paar korte tijd deel aan het
strandleven op Palm Beach, het fraaie
strand, waarover Aruba beschikt, en
toen was de tijd aangebroken, Aruba
te verlaten en de reis te vervolgen
GOES, 23 Oct. Zondagmorgen
omstreeks elf uur is op de hoek van de
Sloedam, bij het Franse monument een
auto komende uit de richting Lewe-
dorp geslipt en daarbij in de sloot ge
kanteld. Bij dit ongeval werd de 79-
jarige M. L. Gorrebeek-WillemS uit
Hoboken bij Antwerpen gedood.
De wagen werd bestuurd door de
heer E. A. Gorebeek uit Antwerpen,
55 jaar oud, die samen met zijn echt
genote en zijn moeder een tocht over
Walcheren wilde gaan maken.
In de bocht slipte de wagen en kan
telde. De 79-jarige vrouw had een
schedelbasisfractuur en overleed kort
na het ongeval. De artsen Brons en v.
d. Weert uit Nieuwland lieten de twee
andere inzittenden, waarvan de man
een zenuwschok en lichte verwondin
gen had.opgelopen en zijn vrouw een
sleutelbeen had gebroken, naar het
ziekenhuis te Middelburg vervoeren.
De auto werd totaal vernield.
naar de Bovenwindse eilanden. Deze
tocht nam enkele uren in beslag, om
dat de afstand tussen beide eilands-
groepen ruim 500 mijl bedraagt. Het
vliegtuig arriveerde op de Juliana-
luchthaven van Sint Maarten, die op
een merkwaardige landtong is aange
legd. In Guadeloupe was overgestapt
vanuit een ander toestel. Er was een
spontane ontvangst en de gezagheb
ber, de heer J. C. Paap, sprak een kor
te welkomstrede uit. Hierna volgde
een zanghulde van de schooljeugd van
Sint Maarten, waarna het vorstelijk
paar zich voor een rustpoos in het lit
tle Bay-hotel terugtrok. In de avond
sloeg het een défilé en fakkeloptocht
van de bevolking gade. Na afloop
daarvan scheepte men zich in aan
boord van de „De Ruyter" en begon
de tocht naar Saba, waar de aankomst
in de vroege morgenuren van Maan
dag zou vallen.
DEN HAAG, 23 Oct. Een Franse
treiler, de 36 ton metende „Jacques-
Henri'heeft een aanvaring gehad
met het Britse jacht „Will Everard",
dat Vrijdag j.l. door zijn bemanning
was verlaten en sindsdien in Het Ka
naal ronddreef. De „Jacques-Henri"
zonk bijna onmiddellijk na de botsing.
De uit acht koppen bestaande be
manning werd gered door een andere
Franse treiler, de „Marie-Rose", die
tevens het verlaten Britse jacht op
sleeptouw nam.
AMSTERDAM, 22 Oct. Onbeken
den zijn binnengedrongen in een dia-
mantfabriek te Amsterdam en hebben
daar een partij van 80 stuks gedeelte
lijke geslepen diamanten tezamen we
gende 5,3 karaat, benevens een partij
z.g. uitschot met een gewicht van 13
karaat ontvreemd. De totale waarde
van het gestolen goed bedraagt ruim
duizend gulden.
Noodlottig kinderspel
LUIK, 22 Oct. In een bos bij het
Belgische plaatsje Bree, aan de Zuid
willemsvaart gelegen, is Vrijdag het
lijkje gevonden van de 5-jarige Gaston
Reynders, die door zijn 12-jarig
vriendje was gewurgd toen de kinde
ren indiaantje speelden. De dader, die
aangehouden is, heeft verklaard, dat
hij met zijn vriendje een scène uit een
indianenfilm had willen naspelen, die
hij onlangs had gezien.
DE BILT ZEGT;
DE BILT, 23 October Veel bewol
king met plaatselijk wat lichte regen
of motregen. Zwakke tot matige ver
anderlijke wind. Weinig verandering
in temperatuur.
