VRIJE UNIVERSITEIT VIERDE 75-IARIO BESTAAN smaken Toch rijke zegen op Zendings werk in Celebes PUZZLE Grootse herdenking in Amsterdam Hoge onderscheidingen voor mr H. Bos Kz. prof. dr D. Nauta en mevr. S. Verdam-Okma Vluchtelingen-bouwvakarbeiders arriveerden in Nederland dan sbog- Toradja-kerk moet self-supporting worden Virginia American Half swuar Zwaar Jal N Shagretta smaakt beter Radio-tentoonstelling via televisiescherm geopend WYNAND FOCKINK f||\ hééél oude jenever Boodschap van Prins Bernhard Vorstelijke giften voor nieuwe geoouwen Kustvaarder uit Delfzijl vergaan Sobere maar hartelijke ontvangst aan station Venlo Gerei. Zendingsbond in Herv. Kerk VANDAAG EENS KRUISWOORDRAADSEL Donderdag 20 October 1955 ZEEUWSCH DAGBLAD pagina 3 Ingezonden Mededeling (Adv.) Geen wonder I Sbagretta is zo rijp dank zij de natuurgefer- nienteerde tabak, die bij bet Clark Procédé EQ 7 wordt verwerkt. Koop en rook een pakje Sbagretta en vergelijk het met shag Smaakt ook beter in de pyp AMSTERDAM, 19 Oct. Terwyl Amsterdams burgemeester zich op weg naar Pretoria in hoger sieren bevond heeft hj} desondanks vanmiddag om twee uur in het R.A.I.-gebouw de zes de Firato-radiotentoonstelling geopend. Op een televisiescherm, op het podium opgesteld, werd een filmpje vertoond van mr d'Ailly, waarin hij deze „wa penschouw van electronica" officieel voor geopend verklaarde. De tot en met 25 October a.s. du rende expositie is georganiseerd door de Vereniging van Fabrikanten, Im porteurs en Agenten op Radiogebied in Nederland (F.I.A.R.). In 117 stands worden de nieuwste snufjes op radio- en televisiegebied getoond, waartoe o.m. behoren communicatiemiddelen voor de scheepvaart, electronische meetapparaten voor de meest uiteen lopende doeleinden, diverse soorten televisietoestellen, band-recorders, en natuurlijk radio-ontvangtoestellen van de bekende wereldmerken. Er wor den voorts centrale antennesystemen getoond, waarmede het mogelijk is één blok huizen met één bepaald ge richte antenne te bedienen. Verder is er het proto-type van een radio zon der buizen, met z.g. transistors, dat echter nog niet in de handel is. In de middag- en avonduren wor den via Lopik televisie-uitzendingen gegeven, die de bezoekers in de tele visiegalerij kunnen gadeslaan. Ook de „P.T.T. van de Kon. Landmacht", n.l. de verbindingsdienst, is met een gro te demonstratiestand, met radio-, ra- dar-, telex- en telefooninstallaties vertegenwoordigd. En tenslotte kun nen de gemakzuchtige radioluiste raars zich een op afstand bedienbaar, uiteraard nostbaar, radiotoestel laten demonstreren. AMSTERDAM, 19 October. De Vrije Universiteit heeft vandaag haar 75-jarig be staan herdacht en gevierd. Duizenden zijn in het R.A.I.-gebouw bijeen geweest om dit be langrijk gebeuren in de geschiedenis van de Vrije Universiteit bij te wonen, om samen te danken voor het grote voorrecht een eigen Universiteit te hebben, aan welke Universiteit het werk zo rijk gezegend werd en ook zich samen te bezinnen op de toekomst van deze Hoge School, een toekomst vol verwachtingen zoals U die ook drinkt in ons proef lokaal in de Pijlsteeg te Amsterdam SUPERIOR (me, een sterkte van 40%; f8.75 per liter „Persoonlijk wil ik gaarne bij deze gelegenheid mijn bijzondere waardering uitspreken voor de vastheid van lijn, die de arbeid der Vrije Universiteit, geduren de al die jaren van haar bestaan, zo duidelijk heeft gekenmerkt. Leven vanuit beginselen is het enig vaste, dat leven en weten schap beide blijvend mooi en ge zond doet houden. Het denken van de openbaring Gods uit moet het leven en de wetenschap bei de in belangrijke mate verrijken. Dat deze universiteit het aange durfd heeft deze grondslag voor haar bestaan en haararbeid te kiezen, dwingt mijn diepste be wondering af. Van harte hoop ik, dat ook vn de toekomst uw werk zal wor den gedragen en gesterkt door eenzelfde vastheid van beginsel en kracht door geloof. Dan ook zal uw universiteit haar naam van Vrije Universiteit met ere blijven dragen. Gaat met God uw jubileum feest vieren in het besef van uw schone taak en roeping en hoge verantwoordelijkheid en gaat zo verder uw eeuwfeest tegemoet." Het was een grote dag daar in Amsterdam, rijk aan onvergetelijke momenten. Het is moeilijk te zeggen wat nu juist hèt hoogtepunt was. Was dat misschien de magistrale rede van de nestor, prof. Anema; misschien de meer dan waarderende woorden van de redenaars uit an dere kring of toch het ogenblik dat de hoge onderscheidingen werden uitgereikt door minister Cals aan mr H. Bos (Ridder in de Orde van de Ned. Leeuw), secretaris van het college van directeuren van de Ver eniging voor Hoger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag (Vrije Universiteit), aan prof. dr D. Nauta, de rector magnificus (Ridder in de Orde van de Ned. Leeuw), en aan mevr. S. Verdam.Okma, pre sidente van de vrouwen-hulpactie voor de Vrije Universiteit (Ridder in de Orde van Oranje Nassau)? Hoe het ook zij de herdenking van het 75-jarig bestaan van de Vrije Universiteit "heeft een diepe indruk op allen achtergelaten en opnieuw bewezen welke een belangrijke plaats de Vrije Universiteit in brede kring inneemt. De president van het directorium der vereniging, dr Jan Schouten, sprak een welkomstwoord tot de vele honderden dames en heren „die met hun bezoek getuigen dat de band tussen universi teit en volk niet minder hecht is ge worden". Dr Schouten verwelkomde speciaal de voorzitter en de leden van het kabinet, wier aanwezigheid het be stuur der vereniging op hoge prijs stelt en zei te hopen op versterking van de banden tussen de overheid en het volk, speciaal dat volk, dat in gehoorzaam heid aan Gods gebod de Vrije Univer siteit heeft gedragen. Ook de voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Aka- demie, B. A. van Groningen, en ver tegenwoordigers van universiteiten en hogescholen uit binnen- en buiteland (o.a. van Potchefstroom en Grand Ra pids werden welkom geheten. ENIG KARAKTER VAN SAMENWERKING. Prof. Anema schetste eerst het ver schil tussen de toestand in 1889, toen hij student aan de V.U. werd en die van thans. In de laatste halve eeuw hebben aard en karakter der ongelo vige wetenschap zich gewijzigd. Men is van de lijn van het rationalisme overgegaan op die van het irrationa lisme, maar voor ons, aldus prof. Anema, bracht dit geen verandering, omdat wij tegenover beide even af wijzend staan. Hij wees op het enig karakter van samenwerking van geleerden en een voudig Gereformeerd volk, op het feit, dat zovele studenten van ver schillende kerken de V.U. bezoeken en hij achtte het van groot belang, dat de V.U. zich ontwikkelt van een zuiver Nederlandse instelling tot het centrum van wetenschapsbeoefening van het Calvinisme als geheel. PROTEST EN EMANCIPATIE. Na prof. Anema kwam de jonge generatie aan het woord in de per soon van onze minister van Econo mische Zaken, prof. dr J. Zijlstra. Hij noemde de stichting van de V.U. een protest en een emancipatie. Een pro test tegen de geest der eeuw, tegen de alleenheerschappij van de rede, tegen de bevoogding van de Staat. Een emancipatie ook, n.l. een duide lijk teken van bewustwording der Gereformeerde gezindte. Thans is de wereld wel veranderd. De zekerheden van voor 1914 zijn onzekerheden ge worden. Het gaat niet meer allereerst om de hersens, maar om de gehele existentie van de mens. Oppervlakkig moge het zo zijn, dat er zekerheid bestaat van de wieg tot het graf, -'aar, zo zei prof. Zijlstra, „ik vraag u welke jonge man of jon ge vrouw an zeg 25 jaar houdt zich e.nstig bezig met wal te doen staat over 20 of 30 jaar? De horizon van onze generatie is zeer kort geworden en zeer sterk leeft in onze tijd de gedachte van „laat ons eten en drin ken, want morgen sterven wij". GEEN ISOLEMENT! Prof. Zijlstra ging vervolgens in op wat tegenwoordig vaak wordt ge zegd, n.L „Kom uit uw isolement, ver laat uw Gereformeerd, uw Calvinis tisch binnenhuisje. Wees solidair met de wereld, die dat zo bitter nodig heeft. Los u op als zelfstandige uni versiteit. Verspreidt u als hooglera ren en studenten over de andere uni versiteiten en hogescholen". Deze aan val is gevaarlijk, omdat zij wijst op iets, dat ons inderdaad voortdurend bedreigt. Wij lopen inderdaad het ge vaar naar binnen gekeerd te leven en dit leidt tot een dubbele ramp. Het teveel met elkaar bezig zijn leidt zo licht tot muggenzifterij onder elkaar. Wjj moeten deze critiek op ons be staansrecht beschamen door te bewij zen, dat wij midden in de wereld wil len staan. De V.U. staat open voor iedereen en haar docenten en afgestudeerden wil len staan in het volle leven. Prof. Ziji- stra vergeleek haar met een goed uit geruste vliegbasis, vanwaar de vlieg tuigen uitzwermen naar alle hoeken der wereld, maar terugkomen en daar weer worden bevoorraad. „Wij willen uitzwermen over de wereld, maar on- ze basis geven wij niet op", aldus prof. Zijlstra. GIFTEN. Mevrouw S. Verdam-Okma heeft namens de meer dan 95000 spaarsters het woord gevoerd. Zij kwam niet alleen met hartelijke gelukwensen, maar ook met een simpel busje, waarin de opbrengst was vermeld van de grootse jubileum-actie der vrouwen speciaal voor de medische faculteit. Zij bond de vrouwen ern stig op het hart met de gewone spaaractie toch vooral door te gaan. Maar niet alleen de vrouwen kwa men deze middag aan het woord. Ook het Nederlandse bedrijfsleven gaf acte de présence en het kwam beslist niet met lege handen. Ir P. F. S. Otten, pre sident-directeur van de raad van be heer der Philips Fabrieken, besteeg 't spreekgestoelte om een jubileumgift aan te bieden, maar voordat hij de cheque overhandigde hield hij een rede, waarin hij in hoofdzaak sprak namens Prins Bernhard, die enkele gedachten op schrift had gesteld en ir Otten verzocht deze nader uit te werken. JUIST UITGANGSPUNT. De Prins was o.m. van oordeel, dat het de V.U. tot eer strekt reeds in 1880 de vrijheid van de wetenschap als uit gangspunt te hebben gekozen. In zijn magistrale openingsrede gaf dr Kuyper reeds vorm aan vele gedachten, die thans ook uit de levenspraktijk in ons iand opkomen. Ir Otten vond het op zichzelf voor het bedrijfsleven een voorrecht jegens de V.U. een bewijs van medeleven te tónen, daarbij wetende, dat het daar mee in de beste zin van het woord ook zichzelf dient. Vooral in deze tijd is het zeker voor het bedrijfsleven een stimu lerende gedachte te kunnen waar nemen wat er zoal door het vrije initiatief kan groeien. De V.U. is van deze mogehjkheden een levend bewijs. Ir Otten roemde voorts het unieke feit, dat het „gewone volk'" voor deze universiteit zoveel be langstelling toont en die omzet in klinkende munt, steeds maar weer. Het bedrijfsleven wilde dit voor beeld gaarne volgen. Ir Otten over handigde een gift van 200.000. NAMENS AMSTERDAM, Namens Amsterdam bood wethou der mr A. de Roos het jubileumge schenk aan. Hij merkte op, dat B. en "W. in de V.U. geen concurrent zien van de Gemeentelijke Universiteit. Hy deelde mede, dat eerstdaags de raad zal worden voorgesteld aan de V.U. twee terreinen in de omgeving van de Amstelveenseweg ten Zuiden van de Ringspoorbaan te verkopen, waarop tal van nieuwe gebouwen kun nen verrpzen. Bovendien besloot de raad reeds op 8 Juni j.l. met algemene stemmen de V.U. als bijdrage in de bouwkosten f 500.000.te schenken. Onder luide toejuichingen overhandig de hij aan directeuren der V.U. een speciaal voor dit doel vervaardigde cheque. MINISTER CALS. Ook de minister van O., K. en W., mr J: M. Cals, heeft het woord ge voerd. Hij zei van de V.U. o.m.: „De nationale betekenis van dit werk staat onbetwist vast en het zal u dan ook duidelijk zijn, dat de regering de Vrije Universiteit en allen, die haar schragen, niet alleen van harte geluk wenst, maar ook hulde en dank brengt voor het waardevolle aandeel, dat door deze oudste bijzondere uni versiteit bij voortduring en in nog steeds toenemende mate aan onder wijs en wetenschap in Nederland wordt bijgedragen. Die bijdrage is mogelijk gemaakt door de deskundig heid, de toewijding en volharding van velen, die zich met Gods zegen aan dit werk gegeven hebben." Minister Cals sprak met diep res pect over het werk van dr Kuyper. „Hy was degene, die de geloofskracht van een volksdeel in een geloofsdaad wist om te zetten en hij heeft ook als staats man de wetteiyke grondslag gelegd voor het bijzonder hoger onderwys", aldus de minister. Mr G. H. A. Grosheide maakte de stand van de zgn. millioenennota zijn de de extra bijdragen aan de leden en begunstigers voor de uitbreiding der medische faculteit, bekend, namelijk 1.085.351,39. Prof. mr A. Anema schonk namens de Coevorden Adriana Stichting 50.000, ds Hoek uit Groningen na mens de leden der plaatselijke jeugd organisaties 1000 en mr J. L. van Apeldoorn een platenkast namens de studenten. Dr Schouten sprak een dankwoord. Men zond een telegram van „trouw en aanhankelijkheid" aan de Koningin en de Prins in Willemstad. Na afloop der jubileumvergadering recipieerde het bestuur der vereniging, curatoren en de senaatsleden der V.U., eveneens in het R.A.I.-gebouw. 's-GRAVENHAGE, 19 Oct. Woens dagmorgen vroeg is op de Noordzee, in de omgeving der Waddeneilanden de Nederlandse kustvaarder „Constant" vergaan. Over de oorzaak van dit on geluk met het uit Delfzijl afkomstige schip tast men in het duister. Van de zes opvarenden zijn er vier gered, ter wijl nog twee personen worden ver mist. De geredden zijn aan boörd genomen van het Duitse stoomschip „Düssel- dorf", en drie reddingsboten zoeken thans nog naar de vermisten, namelijk de 37-jarige kapitein W. van der Meu- len uit Delfzijl en diens driejarig doch tertje. Het vergane schip was in 1933 gebouwd, had een draagvermogen van 225 ton, en was sedert Juni van dit jaar eigendom van kapitein Van der Meulen. Het was Dinsdagavond met een lading graan uit Harlingen ver trokken met bestemming Norrköping. Perspectief na jaren zonder uitzicht VENLO, 19 October. Vanmorgen om 9 uur stoomde de Austria-expres het station Venlo binnen met aan boord 88 mannen, vrouwen en kinderen uit het vluchtelingenkamp bij Salzburg in Oostenrijk. Het was de eerste groep van de in totaal 250 vluchtelingengezinnen, die hier in de komende weken zullen arriveren, als gevolg van de beslissing der Nederlandse regering daad werkelijk het hare hij te dragen tot oplossing van het vluchtelingen pro bleem. Het was een gemêleerd gezelschap: 12 Joegoslavische gezinnen, 19 Hongaarse, 5 Russische, 2 Poolse en 1 statenloos gezin. Slachtoffers van de na-oorlogse politieke constellatie, die jarenlang een moeizaam bestaan in di verse kampen hebben gehad en thans het perspectief hebben, binnen enkele maanden een huis te betrekken en eindelijk een normaal gezinsleven te krijgen. Het was een zeer gedisciplineerd, vrolijk, goed gekleed en gezond troep je, de mannen verlangend zo snel mo gelijk na hun herscholing als bouwvak arbeider aan de slag te gaan, de kin deren argeloos en verwonderd, de vrouwen vol zorg voor hun kinderen en hunkerend naar hun huis, dat in het vooruitzicht ligt. De ontvangst was sober en harte lijk. „Laten we de mensen niet las tig vallen met veel officieel ver toon", zo was het parool geweest en hieraan heeft ieder zich gehouden. „Wij hopen, dat het volgend jaar in Januari in de verschillende gemeen ten uw huizen klaar zijn. Want dat is toch het voornaamste", zo zei dr ir D. R. Mansholt, directeur-generaal van de arbeidsvoorziening, die de groep in het voormalige „Duw -kamp te Horst toe sprak, en een blijde glimlach gleed over de gezichten bij deze woorden, waarop men zo lang had gewacht. „Wij hopen, dat u thans de voorlaatste étap pe bereikt heeft. Wij zullen trachten u zoveel mogelijk te helpen. U komt hier in een vrij land en wij hopen, dat de mannen Maandag al met hun herscho lingscursus kunnen beginnen en dat de kinderen spoedig naar school kun nen". Dit was taal naar het hart van deze mensen. Er kwam een kort, maar veel zeggend antwoord namens hen allen van het Hongaarse meisje Elisabeth Cserep: „Wij hopen, dat zal blijken, dat wij dit alles ook verdienen". ONTROEREND Kinderen zijn in deze omstandighe den vaak het meest ontroerend, onwe tend veelal van de omstandigheden waarin ze verkeren, onbewogen accep terend wat elke dag weer brengt. Het personeel van het ministerie van So ciale Zaken had dit begrepen en uit eigen middelen een schat speelgoed bijeen gebracht, het eerste dat deze kinderen waarschijnlijk in vele jaren hebben gekregen. Adolf Grbic uit Joe goslavië was de eerste, die een pakje kreeg. Hij was vandaag drie jaar ge worden en een prachtige bal en een speelgoedtreintje waren het cadeau, dat zijn nieuwe vaderland hem schonk. Rode Kruishelpsters deelden hierna aan de andere kinderen het speelgoed uit en in een oogwenk was de cantine van het kamp veranderd in een grote speelkamer, waar men de Commissaris der Koningin in Limburg, mr dr F. Houben, kon zien knikkeren met een klein jongetje en de initiatiefnemer tot dit project, Dordrechts burgemeester mr J. A. H. J. van der Dussen, grote belangstelling toonde voor een vlieg tuigje, dat een klein jongetje hem vol trots toonde. EENVOUDIG Het kamp ziet er eenvoudig, maar goed uit. In alle huisjes, waarin de ba rakken verdeeld zijn, brandde volop de kachel en stonden bloemen op de tafel. De bedden waren kraakzindelijk en de kranen blonken als spiegels. In één der afdelingen was een kleine kraamkamer met twee bedden inge richt. Op 11 November wordt hier reeds het eerste borelingske verwacht. Het zal het totaal van de groep die vandaag arriveerde (om elf uur kwam nog een deel uit Triest aan) in de kam pen Horst en Griendtsveen op 106 brengen. En in de komende weken zal het quotum van 250 gezinnen worden volgemaakt. (Van een onzer verslaggeefsters) UTRECHT, 19 Oct. Vandaag werd te Utrecht de jaarvergadering gehou den van de Geref. Zendingshond in de Ned. Herv. Kerk. De voorzitter, ds A. Meijers, sprak in zijn openingswoord met dankbaarheid over de rijke zegen die er rust op het zendingswerk in het Toradja-land. Het heidendom wordt er langzaam afgebroken en ook in deze tijd van vervolgingen is het aantal Toradja's dat Christen worden wil nog zeer groot. Het werk op Celebes groeit snel. On- sen bestemde geld geven zij b.v. uit danks de grote offervaardigheid van de gemeente in Nederland is er echter steeds meer geld nodig. Ds J. van Am- stel vroeg zich in zijn jaarverslag af, of het niet wenselijk is, dat de Torad ja's langzamerhand self-supporting worden. De mogelijkheid bestaat n.l., dat deze heidenen Christen worden, omdat dat zo goedkoop is: het heiden dom kost hen zo ongeveer tien kippen per jaar aan offeranden, terwijl zij als Christen alles voor niets krijgen. Ds v. Amstel wees er op, dat er geen enkele financiële steun uit Nederland meer nodig zou zijn, als iedere Toradja per jaar één kip voor zijn kerk beschik baar stelde. Een andere moeilijkheid is, dat de Toradja's nog niet weten hoe zij met geld om moeten gaan. Het voor salaris- aan gebouwen. De situatie op Celebes is nog steeds uiterst moeilijk. De reis van Makassar naar Rante Pao is door de aanvallen van de guerilla-benden zeer gevaarlijk, Sekko is volkomen geïsoleerd en sommige gebieden worden helemaal ontvolkt. Op dit ogenblik bevinden zich reeds meer dan 10.000 vluchtelingen in de kust streek, die zowel geestelijk als licha melijk hulp behoeven. Slechts twee Toradj a-dominees werden bereid ge vonden, om de geestelijke zorg voor deze vluchtelingen op zich te nemen. De kerk groeit snel, maar men mist de nodige predikanten en evangelisten voor het uitgebreide nazorgwerk. De vraag naar onderwijs is op Cele bes groot. Het medische werk neemt nog steeds in betekenis toe. Het zie kenhuis werd uitgebreid, zodat daar nu aan jonge inlandse verplegers en ver pleegsters een opleiding gegeven kan worden. Helaas verleent de bevolking weinig medewerking bij de t.b.c.-be- strijding. Tegen de lepra zijn echter met succes nieuwe bestrijdingsmidde len toegepast. NIEUW-GUINEA? Er bestond een mogelijkheid, dat de G.Z.B. Celebes als zendingsterrein zou moeten loslaten, door de grote onzeker heid die daar heerst. Gedacht werd toen aan de Congo, Suriname, Tan- ganiyka ol Nieuw-Guinea als nieuw arbeidsterrein. Tenslotte werden de plannen geconcentreerd op Nieuw- Guinea, waar zendingshulp, vooral in Merauke, zeer gewenst is. Men heeft later echter om principiële redenen en met het oog op de nieuwe mogelijk heden besloten, om op Celebes te blij ven. Bij de verkiezing van het hoofdbe stuur werden ds Meijers en ds Harke- ma herkozen. Ds J. v. Dijk (St. Anna- land) en ds J. v. d. Velden (De Bilt) werden aangewezen als opvolgers van resp. ds F. Kijftenbelt en ds J. v. Am- stel. Beide aftredende bestuursleden werden door de vergadering benoemd tot ere-lid van de Bond. HORIZONTAAL: 1. Muziekinstrument; 7. Chin, maat; 8. amaril; 12. voegwoord; 14. lichtbron; 16. niet breed; 18. zang- noot; 21. overschot; 25. verlaagde toon; 27. uitmuntend. VERTICAAL: 2. Boom; 3. insect; 4. oppervlaktemaat; 5. reeds; 6. baardje; 8. vreemde munt; 9. draagvat; 10. De- vel; 11. hulpstelling; 13. dichtbij; 15. slede; 17. bestemming; 19. verbrande rest; 20. biljardstok; 22. telwoord; 23. gedwee; 24. kloosterzuster; 26. zang- noot.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1955 | | pagina 3