CONTRASTEN
SCI IERPE
STAD VAN
Maatschappelijke ontwikkeling eist
nieuwe koers van het MULO
Achter het IJzeren Gordij
ijn
MOSKOU
EN ZIJN
Brede stralen
„IN1 OURIST", knap stuk
woordeloze propaganda
Kamer met vleugel
Teleurstellend
Finse marken
DEZE KINDEREN
De zagende pijnen
DUIVEN
Vrijdag 7 October 1955
ZEEUWSCH DAGBLAD
pagina 5
Er wordt even getelefoneerd. Een
kwartier later staan er een auto
met chauffeur en een Fransspreken
de („Sorry, alle Engelse gidsen zijn
bezet...") gids klaar om me twee
uur lang de Russische hoofdstad te
laten zien in ruil voor een coupon
met sightseeing er op uit mijn In-
touristboekje.
iret is prachtig weer.
Weliswaar is September al een
flink eind op streek maar het is nog
volop zomer wat de temperatuur be
rt rft. Dat geeft Moskou natuurlijk een
fleurige aanblik. De mensen op straat
dragen lichte kleren. De ijs- en limo
nadeverkoopsters op de trottoirs ko
men handen tekort om iedereen te
bedienen. En de bomen zijn nog groen.
„Wilt u iets speciaals zien....?"
vraagt de vrouwelijke gids.
„Nee, ik wil een indruk van de
stad krijgen...."
„Bent u al eens eerder in Moskou
geweest.
„Nee.
We toeren eerst een beetje in het
centrum rond. De gids wyst onder
het rijden nu en dan op een markant
gebouw. De oude manége welke nu
als garage gebruikt wordt. Het kolos
sale Moskwa Hotel met zjjn vijf
tien verdiepingen. De twee oude ge
bouwen van de universiteit. Het Rus
sische Historisch museum en het Le
nin museum. De moderne Lenin bi
bliotheek met meer dan 17.000.000
boeken en manuscripten. Het impo
sante gebouw van de Raad van Minis
ters. Het historische Bolsjoi-theater
natuurlijk waar de Russische ballet
kunst hoogtjj viert. En het Rode Plein
met het Kremlin en het mausoleum
waarin de lichamen van Lenin ei.
Stalin opgebaard liggen. Dan slaan
we de Gorkystraat in. Dat is de
hoofdstraat van Moskou. Het is een
brede straat (op sommige punten is
hjj zestig meter breed) met ruime
trottoirs. Drommen mensen schuiven
er in beide richtingen overheen. De
mannen dragen over het algemeen
vormeloze costuums en overhemden
met een open boord. Als ze iets op
het hoofd hebben is het meestal een
pet. De vrouwen dragen zomerjapon-
nen van uiterst eenvoudig model. Een
hoed en een paar schoenen met hoge
hakken zijn een uitzondering. Lippen
stift wordt weinig gebruikt. Degenen
die veruit het best gekleed zijn zijn
de militairen, speciaal de officieren
Er lopen er opvallend veel van op
straat in een rijke verscheidenheid
van uniformen. Het verkeer is niet
zo intensief als men in een millioe-
nenstad zou verwachten. Behalve een
flink aantal bussen en trollybussen
rijden er maar vier soorten auto's
de populaire Moskv'ch, de iets gro-
tere P o b e d a (wat Russisch voor
overwinning is), de zwarte, zes-
persoons Z i m (van de Zavod Imeni
Molotov) en de exclusieve, niet in de
handel zijnde Zis (van de Zavod
Imeni Stalin). Verreweg de meeste
van deze auto's behoren aan de staat.
De bestuurders ervan koesteren een
zelfde minachting voor de voetgangers
als bij ons. De voetgangers negeren
in dezelfde mate de stoplichten. Het
zou interessant zijn te weten hoe
veel verkeersongelukken er dagelijks
in Moskou plaats hebben. Maar dat
zijn (met vele andere dingen) inlich
tingen welke niet in de Russische
kranten gegeven worden.
De gids draait haar relaas af. Ze
scheldt niet op het oude regiem. Ze
hemelt het nieuwe niet overdreven op.
Maar de hele tocht is zodanig opge
zet dat het toch een knap stuk
woordeloze propaganda voor het com
munistische stelsel is. Tenminste, dat
tracht hij te zijn.
De Gorkystraat gaat over in een
boulevard, welke nog een stuk breder
is. De twee rijbanen zijn gescheiden
door een plantsoen.
„De Leningradweglegt de
gids uit.
„Enorm breed
„Ja, het is de breedste straat van
Moskou. Honderd-achttien meter.."
Er staan verscheidene grote flat
gebouwen langs met gelijkvloers win
kels. Voor verscheidene ervan staat
een rij wachtenden: een algemeen
verschijnsel in Moskou. Hier is ook
het Sovjetskaya Hotel: Mos-
kou's meest luxueuse hotel. Tot de
inventaris van vele kamers behoren
een vleugel en een electrische ijskast
en waarschijnlijk een micrifoon om de
gesprekken in de kamer af te luis
teren. In dit overdreven weelderige
hotel tracht de regering haar invloed
rijke gasten te imponeren. De laatste
illustere gasten waren bondskanselier
Adenauer en zijn staf. Het hotel heeft
een fortuin gekost en is natuurlijk
helemaal niet rendabel. Maar dat
speelt geen rol. De staat betaalt. Ofte
wel de belastigbetalers. En dat geldt
ook voor de fraaie maar, overdreven
luxueuse métro, voor de paleisachtige
universiteit, voor de oneconomische
wolkenkrabbers. En voor de vele
andere staaltjes van verkwisting.
veel mensen er in zo'n nieuw flatge
bouw wonen en hoeveel in oude,
donkere woonkazernes waarin het
geen uitzondering is dat zes mensen
één kamer moeten delen. In plaats
daarvan luister ik beleefd naar haar
lofzang op de scholen en de schouw
burgen en de hospitalen en het Gor
ky Kuituurpark op de oever van de
Moskwa rivier. En ik maak er een
geestelijke notitie van dat ze met
geen woord over de kerken van Mos
kou rept.
We keren terug.
We rijden nog even langs een paar
van de wolkenkrabbers waar Moskou
zo trots op is. In enkele wonen men
sen. Andere doen dienst als kantoor
gebouw. Het Ministerie van Buiten
landse Zaken huist in een ervan. Na
tuurlijk moet ik ook even naar de
nieuwe universiteit aan de buiten
kant van de stad.
„Twee-en-derig verdiepingen
licht de gids toe.
„Zo...."
„Het is het hoogste gebouw van
Europa.... tweehonderd-veertig me
ter
De universiteit staat op de Lenin
heuvels. Aan de voet daarvan is men
bezig een enorm stadion te bouwen.
Het zal enkele tienduizenden plaat
sen meer hebben dan het bekende
Dynamo stadion. In deze zelfde
buurt komt ook een nieuwe woon
wijk. Ook daar kijken we even. Dan
rijden we weer een van de bruggen
over de Moskwa over in de richting
van het hotel.
„En hoe vindt u Moskou....?" wil
de gids weten als we afscheid nemen.
„Zeer interessant
„Interessantherhaalt ze en er
klinkt iets van teleurstelling in haar
stem over deze kwalificatie. Maar
Moskou is voor mij ook teleurstellend.
Het is tenslotte een millioenenstad
(naar schatting wonen er tussen vijf
en zes millioen mensen) maar het
heeft weinig imponerends. De stad is
zelfs in oppervlakte niet groot. Er
staan een aantal fraaie historische
en moderne gebouwen maar werke
lijk mooi is de stad niet. Moskou
heeft geen karakter en geen sfeer. Het
enige wat eigenlijk opvalt is de
breedte van de straten.
Als een van de grootste steden van
Nederlanders, die een bezoek
aan Rusland brengen, kunnen bij
een Nedelands reisbureau cou
pons kopen om de verblijfkosten
in Rusland mee te betalen. Deze
INTOURIST coupons geven recht
op hotelaccommodatie, maaltij
den en sightseeing. Coupons voor
een eersteklas hotel kosten
f 76,per dag.
Deze coupons betekenen een
flinke besparing op de andere
nog veel hogere verblijfkosten.
Men kan echter nog belangrijk
meer besparen door die coupons
in Finland te kopen. De Finse
mark is namelijk om de een of
andere reden in Rusland meer
waard dan enige andere valuta.
Inplaats van 76,kost een
dag verblijf in de Sowjet-Unie
dan 53,
Men kan zo nog meer bespa
ren. In de eerste plaats door de
reisbiljetten van Helsinki naar
Rusland en terug in Finse mar
ken te betalen. En in de tweede
plaats door zoveel Finse marken
als de wet toelaat meer naar
Rusland te nemen. Het is alle
maal legaal. Men moet het al
leen maar weten.
de wereld is Moskou werkelijk een
teleurstelling.
(Nadruk verboden).
<ass& <a#5> <assê> o <a^s> <&*s> <&s5> ss
Bond van Chr. Muloscholen
(Van onze §-redacteur.)
UTRECHT, 5 Oct. „Ik hoop niet, dat als minister Cals straks
misschien van het politieke toneel verdwijnt, daarmee ook zijn Onder
wijsnota in de prullemand zal belanden. Dit plan voor de reorganisatie
van het onderwijs is zeer constructief en legt meer verband tussen
school en leven. Het huidige Mulo vond op natuurlijke wijze zijn
plaats in het dynamische geheel van de nota". Dr H. J. Langman te
Amsterdam, voorzitter van de Bond van Chr. Mulo-scholen uitte deze
waarderende woorden op de heden te Utrecht gehouden alg. vergade
ring vein deze organisatie.
Dr Langman besprak de positie van kei kunnen optreden tussen het leiding-
het Ulo-onderwjjs in het schema-Cals,
waarin het onder de "naam middelbaar
algemeen vormend onderwijs (Mavo) is
opgenomen. De Mavo-school is drie- of
vierjarig gedacht met een onderbouw
van twee jaar en daarna differentiatie
met het oog op een mogelijke aanslui
tende beroepsopleiding. Enkele Mavo-
scholen in een stad of streek kunnen
worden uitgebreid met 1 Jaar beroeps
opleiding, wat spr. een uitstekend idee
vind. Het gehele plan voorziet in een
verwezenlijking van het doel van het
Ulo-onderwijs, nl. mensen te vormen
die in het bedrijfsleven als tussenscha-
Ingezonden Mededeling (Adv.)
Een van de wolkenkrabbers waar Moskou zo trots op is. De bouw van
nieuwe wolkenkrabbers is echter plotseling op bevel van Kroesjtsjef ge
staakt, daar men ontdekt heeft dat zij weinig rendabel zijn
29)
Zo bezat Eline haar stille vreugde
niet onverdeeld. Haar zorgen dienden
zich elke dag opnieuw aan en deden
haar vertrouwen in God telkens wan
kelen. Vergeefs zag zij uit naar een
kennelijk antwoord op haar gebeden.
Bjj het overwegen van elk besluit
stond zij alleen. Aan alles waren be
zwaren verbonden.
Soms waren haar gedachten echter
licht. Dan schenen de zorgen zo maar
van haar af te vallen. Had ze niet
de vaste belofte, dat de Here haar
Rechter was? Had Hij niet beloofd
voor haar bijzondere zorgen te zullen
hebben? Ze deed een groot kwaad met
zo te twijfelen. Want zelfs wanneer
Tornberg zou vertrekken, was God
dan niet machtig genoeg haar voor
broodsgebrek te bewaren? Zij kreeg
dit kindje immers van Hém? Waarom
was ze dan zo ongelovig?
Geloof en zorgzorg en geloof.
Dat was de dagelijkse cirkelgang van
haar gedachten. Maar tot een beslis
sing kwam ze niet. Zö graag zou zij
deze dingen eens met een vertrouwde
bespreken. Maar met wie? De onder
wijzersvrouwen? Eline was er zich
pijnlijk van bewust niet meer tot de
vroegere kring te behoren, nadat Wim
een opvolger had gekregen. Dat was
nu eenmaal de gewone gang der din
gen. Daar kon niemand iets aan ver
anderen. Zou ze er eens met mevrouw
Doeben over spreken? Ach nee, die
kende zij nauwelijks. Tante Leeman
dan? Ze gingen immers zo heel ver
trouwelijk met elkander om? Maar
zou ook die niet, evenals moeder, de
belangen van Tornberg bagatelliseren?
Kon ze er niet eens met de dominè
over spreken? Weineen, hoe kon ze
daar nu aan denken? Hij had immers
helemaal geen kijk op huishoudelijke
dingen?
Zuchtend ging Eline haar weg. Ze
wist wel: het zou het eerlijkst -zijn er
met Tornberg over te spreken. Maar
hoe was het in de wereld mogelijk
zulke heel erg vertrouwelijke dingen
te zeggen tegen een jonge ongetrouw
de man? Neen, als ze eens aan oom
Leeman vroeg hi. hem te zeggen?
Die kon best met Tornberg opschie
ten en bovendien was hij ouderling.
Voor hém schaamde ze zich niet. En
die zou haar ook wel begrijpen. Hij
zou Tornberg eens kunnen polsen.
Maar dat ging toch eigenlijk ook weer
niet, hè? Neen, ze moest er nog maar
eens rustig over nadenken. Januari
was nog ver, en intussen zou God haar
wel een weg wijzen
Onbewust van de moeilijkheden,
waarvan hij één der middelpunten
vormde, leefde Rick voort in de over
tuiging het nooit beter te kunnen
treffen. Soms zelfs dacht hij er over
in Feldingen een betrekking te zoe
ken, zijn studies te verleggen naar de
avonden en er wat langer over te doen
om toch maar zo lang mogelijk hier
te kunnen blijven wonen. Het bleven
evenwel slechts gedachten. Zorgeloos
deed hy' in de vroege morgenuren zijn
wandeling, gebruikte zonder haast zijn
ontbijt, totdat zijn morgenkoffie werd
gebracht, praatte dan wat met zijn
hospita over een boek, een streek van
Hannie of een gebeurtenis in de
buurtschap. In de middag verschool
hij zich met zijn boeken in het bos
om na de avondmaaltijd nog wat te
spelen met Jetje, of met Hannie rond
om het huis te draven. Drie malen in
de week reisde hij des avonds naar
de stad voor zijn lessen. De overige
avonden maakte hij een korte wande
ling en studeerde daarna tot diep in
de nacht.
Toen de hooioogst begon, wijzigde hij
zijn programma. Van de vroege och
tend tot de middag werkte hij bij de
Leemannen op het veld, en het ver
door
Car el va n der Hoek
baasde hen telkens door zijn vaardig
heid en kracht. Koen en Huib hadden
alras verleerd hem in stilte uit te la
chen en de boer zelf had reeds na
enkele malen zyn aanwezigheid ge
staakt. In het eerst meenden zij,
dat hun noodhulp wel spoedig genoeg
zou krijgen van het zware landwerk.
Doch toen Rick over zijn eerste on
wennigheid heen was, hadden zij moei
te om het door hem ingezette en re
gelmatig volgehouden tempobij te hou
den. De eerlijke landbouwer had dan
ook gezegd, dat hij deze hulp te goed
koop had. Rick had dat bezwaar ech
ter weggelachen en geantwoord, dat
hij dan wel wat meer zou eten van
de spekpannekoeken, die Jeltien elke
morgen naar het land bracht. Maar
een waardige beloning had hij toch
gevonden in de woorden, waarmee de
altijd stroeve boer hem op de laatste
dag in tegenwoordigheid van het ge
hele gezin had bedankt: „Het was be
schamend; dat was het...-.
Hoewel in de buurtschap nog volop
werk was, verleende hij zijn hulp niet
aan anderen. Er ging te veel tijd mee
verloren, vond hij. Doch toen hij van
.tante" Leeman vernam, dat „het
manvolk bij de oude Stevense te hulp
gegaan was' vond hy het prettig dat
zijn bijstand dit mogelijk had ge
maakt.
(Wordt vervolgd).
Ingezonden Mededeling (adv.)
van rheumatiek, spit, ischias, hoofd
en zenuwpijnen worden snel en af
doende verdreven door Togal. Er is
geen beter middel tegen dan Togal.
Togal baat waar andere middelen
falen. Togal zuivert door de nieren en
is onschadelijk voor hart en maag. Bij
apoth. en drog. f 0.95, f2.40 en f8.88.
gevend kader en de gewone werker.
Ook de personeelsvoorziening op de
Mavo-school komt in de nota aan de
orde. Hierbij is mede gedacht aan de
mogelijkheid om personen met een
einddiploma van een school voor hei
voorbereidend wetenschappelijk onder
wijs (thans gymnasium en H.B.S.) in
de gelegenheid te stellen om een dub-
belacte te behalen, die bevoegdheid
geeft om in twee vakken les te geven
op de Mavo-school.
Deze gedachte zou eigenlijk beslist
afgewezen moeten worden, aldus spr.
Het Ulo heeft altijd vastgehouden aan
de stelling: klasseonderwijzer regel,
vakonderwijzer uitzondering. Gezien
het grote personeelstekort kan men
echter gedwongen worden noodmaat
regelen te nemen en als zodanig is de
ze oplossing aanvaardbaar. Grote aan
dacht zal dan besteed moeten worden
aan de „paedagogische en didactische
eisen", waaraan deze vakonderwijzers
volgens de nota zullen moeten voldoen.
De grote vraag blyft, of de finan
ciële gelijkstelling tussen openbaar
en bijzonder onderwijs niet in gevaar
komt, als het Ulo wordt losgemaakt
van het L.O. De nota stelt voorop,
dat er gelijkstelling moet zijn. We
moeten de opsteller toegeven, dat de
grote differentiatie in schooltypen
doorvoering van het zgn. automatis
me op het terrein van het voortgezet
onderwijs welhaast onmogelijk maakt.
De nota denkt aan de oprichting van
de regionale verenigingen op levens
beschouwelijke basis, die een plan
zouden kunnen opstellen voor de
spreiding der verschillende schoolty
pen In hun district. Hier zit wat ln,
De heer J. Tigchelaar, voorzitter van
de Ver. voor Chr. Ulo, beantwoordde
de vraag: „Waarheen met ons Mulo?"
Bezinning op deze vraag is noodzake
lijk, gezien de eisen, die de maatschap
pelijke ontwikkeling stelt. De paedago
gische en didactische vernieuwing mo
gen het Ulo evenmin onberoerd laten
als belangrijke problemen, zoals indu
strialisatie, saecularisatie, verstedelij
king van ons land e.d.
Op grond hiervan somde spr. een uit
voerig „program van actie" op, welke
uitvoering volgens zijn mening „nodig
is als brood" voor het Ulo. We noemen
hiervan de voornaamste punten: 1. De
nieuwe methodische en didactische in
zichten, die vrucht zijn van weten
schappelijke studie, moeten opgenomen
en Ingeschakeld worden. 2. Het Ulo
moet streven naar een juiste plaats in
ons onderwijsstelsel, waarbij zijn positie
als „middenschool" behouden blijft met
goede doorstromingsmogelijkheden. Op
lossing' van alle aansluitingsproblemen
bij andere schooltypen is hiervoor no
dig. 3. Het Ulo moet een verantwoord
leerplan opstellen, dat vooral ook reke
ning houdt met de leerlingen, die hier
eindonderwijs ontvangen. 4. De interne
schoolorganisatie moet zodanig worden
opgebouwd, dat er enerzijds een voort
gaande schifting van leerlingen kan
plaats hebben ln de lagere klassen op
grond van hun begaafdheid. Men dient
bereid te zijn zwakke of zeer begaafde
leerlingen aan voor hen geschiktere
schooltypen af te staan. Anderzijds
dient er in de hogere klassen meer dif
ferentiatie te zijn in verband met de
bestemming der leerlingen. 5. We moe
ten met volle overtuiging de vijf-klas-
sigheld van het Ulo als eis van d«
maatschappelijke ontwikkeling aan
vaarden.
MOSKOU,
Van onze correspondent Alfred van Sprang
MOSKOU. In een kleine salon op de eerste verdieping
van Hotel National zetelt de staf van Intourist welke belast
is met het behartigen van buitenlandse bezoekers. Dat omvat
alles van het wisselen van clièques en het registreren bij de
politie (a raison van een luttele achttien gulden) tot het ver
overen van plaatsen in een volkomen uitverkocht Bolsjoi
theater of het kopen van kaviaar om mee naar huis te nemen.
Een man die behoorlijk Engels spreekt zwaait er de scepter
over vijf meer ijverige dan aantrekkelijke meisjes.
„Wat wenst uV' vraagt hij als ik de morgen na mijn
aankomst in Moskou bij hem binnen stap.
„De stad zien
„Welke taal spreekt u het liefst
„Engels
Ook Moskou heeft zijn plein met
duiven. Het publiek kan voor een
halve roebel een kommetje zaad
kopen om hen te voederen.
We rijden een van de nieuwe woon
wijken in. Blokken eendere flatgebou
wen rijen zich er aaneen. Sommige
zijn nog in aanbouw. Andere zijn al
bewoond. Hier en daar staat er een
klein, scheefgezakt huisje van hout
tussen de granieten kolossen in. Het
lijkt of men het er met opzet heeft la
ten staan om het contrast te accentu
eren. De gids vestigt er tenminste mijn
aandacht op. En op de vele televisie
antennes op de daken van de nieuwe
hulzen.
„Is er in Nederland televisie....?"
informeert ze.
„Ja...."
„En hebben veel mensen een te
levisietoestel
„Niet zoveel nog.
„Bij ons welzegt ze met iets
van trots. Ik wil de eerste dag in
Moskou niet onaardig zijn. Daarom
vraag ik haar niet of zij het niet
eigenaardig vindt dat men in Rus
land evenveel 1250) voor een he-
rencostuum als voor een televisietoe
stel moet betalen. En evenmin hoe-
