S.E.R. IS HET EENS OVER TOE
KOMST1GE LOONPOLITIEK
Scherpe confrontatie van partijen
in de Tweede Kamer
r
Toch zo groot mogelijke differentiatie in de lonen
Geen overeenstemming over
instelling van loonraad
Opstand in regeringspartijen
tegen „de nieuwe koers"
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
v..
Televisie
voor Televisie
EEN ZONNIGEBAAN
Koningin kreeg geschenk
uit Brazilië
NA-OORLOGSE VERSIE.
Zal Faure zich
handhaven
Luns en Anak Agung
ontmoetten elkaar
t
Duitse consul-generaal
liep boos de zaal uit
Algemene politieke beschouwingen
Atoompool en loonvorming ter sprake
Uitgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad"
Giro 274289.
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438 (b.g.g. voo redactie
2435, voor advent, enz. 2970),
Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr.
68. Telef. 326; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
ZEEUWSCH DAGBLAD
lie JAARGANG No. 8209
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.— p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 et per woord.
Waarnemend-hoofdredacteur Prof. Dr J. J. de Jong
WOENSDAG 5 OCT. 1955
Directeur: JACQ DE SMIT
Medewerkers: J. A van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeier, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; J. S. Boek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; J. "uiissen, Terneuzen;
Ds J. Karelse, Goes; Ds 3. Kwast, Vlissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen, J.
K. C. van Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes.
Moli Vlissingen;
Zie pagina 3
DEN HAAG, 4 October De S.E.R. is het eens geworden over de
grondslagen van de toekomstige loonpolitiek. Op verzoek van minister
Suurhoff heeft de raad thans het rapport van de Stichting van den
Arbeid van een toelichting voorzien. Uit die toelichting blijkt over
duidelijk dat de S.E.R. wenst, dat in de lonen en andere arbeidsvoor
waarden een zo groot mogelijke differentiatie moet komen als met de
coördinatiegedachte in overeenstemming is. Deze gedachte, aldus de
S.E.R. moet in het toekomstige systeem van loonvorming worden ver
wezenlijkt.
De twee andere grondgedachten zijn: a. dat het bedrijfsleven in zijn ver
schillende geledingen de eerste verantwoordelijkheid voor de loonvorming
draagt, terwijl daarnaast de overheid haar taak heeft als hoedster van het
algemeen belang, en b. dat het algemeen loonniveau in overeenstemming
moet zijn met de fundamentele economische- en sociale factoren.
De raad is het niet helemaal eens. Over het apparaat voor de uitvoering
der loonpolitiek, met name de instelling van een loonraad kon men geen
overeenstemming hereiken.
ren tegen de manier waarop in het
rapport de besluitvorming in de loon
raad voor wat betreft de uitvoering
van de richtlijnen is geregeld. Met hot
oog op de besluitvaardigheid van dé
loonraad acht deze minderheid het
voorschrijven van een enkelvoudige
meerderheid gewenst.
Nu over het rapport in de boezem
van de raad verschil varjpnening be
staat, heeft de raad zich# 3t uitdruk
kelijk met de juridischeVc&sequenties
van het door de stichting venste sy
steem bezig gehouden.
De raad meent dat afwijking van
bij een goedgekeurde C.A.O., bij een
algemeen verbindend verklaarde C.A.
O. of bij een bindende regeling van
de loonraad vastgestelde lonen en an
dere arbeidsvoorwaarden strafbaar
moet zijn en dat op deze strafbare fei
ten de wet op de economische delicten
van toepassing moet zijn. In hoeverre
Loonrichtlijnen, zo zegt de raad,
kunnen in het toekomstige systeem
van loonvorming worden gebruikt. De
ze richtlijnen zullen aanwijzing moeten
geven voor het meest wenselijke loon
niveau en derhalve bepaalde iooncij-
fers en enkele belangrijke secundaire
arbeidsvoorwaarden dienen te bevat
ten.
Met de Stichting v. d. Arbeid acht
de raad het gewenst, dat de mogelijk
heid om bij de bedrijfstakgewijze loon
vorming rekening te houden met de
bijzondere economische en sociale om
standigheden van de afzonderlijke be
drijfstakken met name de werk
gelegenheid, productiviteit en de ren
tabiliteit als een element van de
loonpolitiek wordt erkend.
De raad acht het voorts gewenst, dat
mogelijke ondernemingsgewijze afwij
kingen van de basisionen aan het be
drijfstakgewijze overleg wordt overge
laten. De mate van verschil, dient met
het oog op de gelijkstelling in de loon
politiek door de toetsende instantie te
worden goedgekeurd.
Een belangrijke minderheid van
de raad wil voor de afzonderlijke
ondernemingen in beginsel geen an
dere mogelijkheden tot loondifferen-
tiatie open laten dan die, welke
reeds vastgelegd zijn in de bestaande
loonstructuren.
Het geheel van lonen en andere ar
beidsvoorwaarden moet in de over
heidsdiensten en -bedrijven en in de
particuliere sector zoveel mogelijk op
elkaar afgestemd zijn. De vaststelling
van de richtlijnen dient door de S.E.R.
te geschieden zegt de raad, doch een
minderheid is van oordeel, dat het or
gaan, dat met het toezicht op de loon
vorming zal worden belast, dit moet
doen. Dit namelijk om het informele
karakter van de bestaande loonricht
lijnen ook voor de richtlijnen in het
toekomstige systeem van loonvorming
te handhaven.
Loonraad
De raad kan zich voorts verenigen
met de instelling van een loonraad als
vaste commissie in de S.E.R., die dan
de bevoegdheden van het huidige col
lege van Rijksbemiddelaars overneemt.
De minderheid echter heeft hier be
zwaar tegen. Dit moet uit het bedrijfs
leven zelf groeien zegt men. Aange
zien echter de bereidheid tot het dra
gen van verantwoordelijkheid aan de
voet van het bedrijfsleven nog onvol
doende is aeht de minderheid het niet
gewenst, een toporgaan van bet be
drijfsleven met een uit sociaal-econo
misch oogpunt belangrijke toezicht
houdende taak op loongebied te belas
ten, temeer omdat d't betekent het ge
ven van dwingende voorschriften. Het
thans toegepaste stelsel kan dus heter
worden gehandhaafd.
Enkele leden van de raad, die het
met de minderheid eens zijn achten
het gewenst, dat na een overgangster
mijn aan het college van Rijksbemid
delaars de bevoegdheid, om lonen en
andere arbeidsvoorwaarden dwingend
op te leggen, wordt ontnomen.
De raad acht het gewenst, dat de
mogelijkheid van algemeen bindende
loonmaatregelen wordt gehandhaafd.
Dergelijke maatregelen dienen echter
tot de hoge uitzonderingen te behoren.
De bevoegdheid tot het nemen van een
dergelijke maatregel dient te liggen
bij de S.E.R. samen met de loonraad
als bij de centrale overheid.
Een minderheid acht het uitvaardi
gen van algemene ioonronden in we
zen strijdig met een loonbeleid, waar
bij de loonhoogte voor een goed deel
afhankelijk wordt gesteld van de eco
nomische positie van de bedrijfstak of
onderneming.
De raad kan zich in hoofdzaak ver
enigen met de voorstellen van de
Stichting van den Arbeid met betrek
king tot de samenstelling en de werk
wijze van de loonraad.
Besluitvorming
Een minderheid heeft echter bezwa-
DEN HAAG, 4 October Pater
Gröniger, een Nederlandse carmeliet,
die werkt in het Braziliaanse plaatsje
Joao Pinheiro, heeft vanmiddag in het
paleis Soestdijk een geschenk van de
burgemeester van dit plaatsje aan
H.M. de Koningin aangeboden. Het
was een geprepareerde huid van een
tijgerkat. Pater Gröniger, die met ver
lof in ons land is, werd vergezeld door
pater Kocks uit Hoogeveen. Het be
zoek had een informeel karakter.
nog verdere strafbepalingen nodig zijn,
met name ook ten aanzien van de
werknemer die een afwijkend loon uit
lokt, zal nader moeten worden bezien.
Het heeft naar de raad meent geen
zin, voordat overgegaan wordt tot de
instelling van een loonraad, nog een
fase in te lassen, die een overgang
betekent van het huidige stelsel van
het college van rijksbemiddelaars en
de Stichting van den Arbeid naar het
systeem van een loonraad. Overigens
is de raad van mening dat de ver
wezenlijking van de wenselijkheid van
een zo grote mogelijkheid van diffe
rentiatie in de lonen en de andere ar
beidsvoorwaarden, als met de coördi
natie-gedachte in overeenstemming is
te brengen, niet behoeft te wachten
op de in werking stelling van de voor
het nieuw systeem wenselijk geachte
apparatuur. Ook met inschakeling van
het bestaande apparaat kan aan deze
wens tegemoet worden gekomen.
Frans parlement terug van reces
PARIJS, 4 October Het Franse parlement is Dinsdag van het zomer
reces teruggekeerd. Als eerste punt op de agenda stond het verkiezen van
de voorzitters van de drie huizen.
In de nationale vergadering werd de volksrepublikein Pierre Schneiter bij
de eerste stemming gekozen en in de raad van de republiek (senaat) werd
Gaston Monnerville (radicaal-socialist) eveneens bij de eerste stemming her
kozen.
Tenslotte werd de radicaal-socialist Albert Sarraut herkozen als voorzit
ter van de assemblée van de Franse Unie.
Premier van Griekenland
is overleden
ATHENE, 5 October De Griekse
premier, maarschalk Papagos, is over
leden. De maarschalk leed reeds ge
ruime tijd aan een ziekte, die hem
meer dan zes maanden van het ver
vullen van zijn functie weerhield.
Onder de rechtervleugel van de re
geringspartijen is het intussen tot een.
openlijke opstand tegen de „nieuwe
koers" gekomen, die premier Faure in
Marokko wil volgen. Twintig van de
drie en dertig dissidente Gaulisten in
de nationale vergadering besloten
Pierre July, 'de minister voor Marok
kaanse zaken en een vooraanstaand
bepleiter van de nieuwe koers, te ver-
zc :ken uit de fractie te treden.
Ook onder de Gaullisten, van wie
enigen het aftreden van de Gaullisti
sche minister- bepleiten, groeit het
verzet. Mochten de Gaullistische mi
nisters inderdaad uit het kabinet tre
den, dan zal naar verluidt een conser
vatieve groep met één minister in de
regering de minister van landbouw
Jean Sourbet dit voorbeeld volgen.
Politieke waarnemers verwachten
nog geen directe Gaullistische actie,
omdat het deel van het hervormings
plan voor Marokko waartegen de
Gaullisten het krachtigst gekant zijn
de instelling van een regentschaps-
raad ter vervanging van sultan Ben
Arafa hopeloos vastgelopen schijnt
te zijn.
De steun die Faure aan de rechter
zijde verliest, wint hij niet geheel te
rug aan de linkerzijde. Zolang onze
kerheid blijft bestaan over het plan-
Faure, zou de regering bij elk debat
over Marckko in ernstig gevaar ko
men.
Als de troonraad ingesteld zou zijn
vóór het debat begint, zou de premier
wellicht de stemmen krijgen van de
socialisten, die niet in de regerings
coalitie vertegenwoordigd zijn, doch
die de Marokkaanse plannen steunen.
Er zijn echter nog geen tekenen die
wijzen op een spoedige instelling van
de troonraad, waarop ook de Marok
kaanse nationalisten wachten.
v „„r i.ot eerst in de geschiedenis wcrat de zon gebruikt zij het nog als
experiment -voor het opwekken van stroom in een telefoonlijn. De Bell-
„Zonnebatterij" die op deze foto wordt geïnstalleerd door een monteur van do
Southern Bell Telefoon Maatschappij is het middelpunt van een uitgebreide
serie experimenten ten dienste van een nieuw soort telefoonverbinding op het
platte land. Deze „batterij" werd bij Americus in de staat Georgia op de tele
foonlijn aangesloten en werd daar het eerste bruikbare apparaat om zonne
warmte om te zetten in een bruikbare hoeveelheid electrische stroom. Men
noemt dc „batterij" zeker vijftien maal zo sterk als de tot nog toe bekende
en gebruikte toestellen van deze aard. De door het vernuftige apparaat opge
wekte stroom, welke niet direct voor telefoneren wordt gebruikt, hoopt zich
op in een soort condensator, welke energie levert in perioden als de zon
overdag niet schijnt, en des nachts.
Frankrijk staakt uitzendingen
over de Verenigde Naties
PARIJS, 4 October De Franse
nationale radio heeft medegedeeld, dat
van Woensdag af de uitzendingen over
de Verenigde Naties vervangen zul
len worden door gramofoonmuziek.
Binnenkort overleg tussen
regeringen?
's-GRAVENHAGE, 4 Oct. Het mi
nisterie. van buitenlandse zaken deelt
mede: „Tijdens een verblijf in New
York hebben de Indonesische minister
van buitenlandse zaken, de heer Anak
Agung gde Agung en zijn Nederlandse
collega mr J. M. A. H. Luns enkele
ontmoetingen gehad waarbij de reeds
door beide regeringen uitgesproken
wens, om tot verbetering der weder
zijdse betrekkingen te komen, werd
besproken. De resultaten van deze in
formele gedachtenwisselingen worden
door heide ministers voorgelegd aan
hun respectieve regeringen. Gehoopt
wordt, dat binnen afzienbare tijd de
basis kan worden gelegd voor officiële
besprekingen op regeringsniveau".
BOMBAY, 4 Oct. De waar
nemende Westduitse consul-gene
raal in Bombay, dr Heinrich
Roenreke, is Maandagavond weg
gelopen uit een openbare bijeen
komst ter gelegenheid van we
reldkinderdag, omdat de West
duitse vlag ontbrak bij die van 33
andere landen.
De voorzitter van de bijeen
komst, de burgemeester van Bom
bay, zei, dat er een vergissing in
het spel was. Hij had niet gewe
ten, dat de vlag ontbrak en hij
zou persoonlijk zijn verontschul
diging aanbieden aan de consul-
generaal, die de afwezigheid van
de vlag als een belediging had op
gevat.
V - =si
DE BILT ZEGT;
Plaatselijk wat regen
DE BILT, 5 Oct. Half tot zwaar
bewolkt met plaatselijk wat regen.
Matige wind tussen West en Zuid. On
geveer dezelfde middagtemperaturen
als gisteren.
lici eerste na-oorlogse Duitse vliegtuig, de „DO-27", wordt hier de stat-baan
opgereden tijdens een vliegfeest op de Oberwiesenfeld-luchthaven van Mun-
chen. Het toestel werd ontworpen en gebouwd door de Duitse Dornier-vlieg-
tuigbouwmaatschappij in Spanje. Het is een tweepersoons-machine uitgerust
met een 250 pk continental motor, welke bijna kan stilstaan in de lucht, zoals
de vo ualige Fieseler Storch, het bekende Duitse verkenningsvliegtuig van
voor de oorlog.
(Van onze parlementaire redacteur).
DEN HAAG, 4 October Het laatste algemene politieke debat voor
de verkiezingen van 1956 is in de Tweede Kamer begonnen. Had de
heer Romme (K.V.P.) zich kennelijk voorgenomen deze laatste keer
eens rustig aan te doen, de heer Burger (P.v.d.A.) waande zich reeds
op het verkiezingspodium. Naar alle kanten probeerde hij fel uit te
vallen. Vooral de politiek van minister Zijlstra stond weer eens bloot
aan de bekende socialistische critiek. Maar de conclusie van dit alles
was toch weer, dat de P.v.d.A. dit kabinet steunt, omdat er in de huidige
verhoudingen geen andere mogelijkheden zijn, om een progressief beleid
te voeren. Hoe deze conclusie op dit betoog kan passen zal alleen de
heer Burger kunnen begrijpen. Voor de samenvoeging van K.V.P. en
K.N.P. had hij geen goed woord over. Integendeel, zij drijft de K.V.P.
naar de conservatieve hoek, en in het beleid van minister Zijlstra heb
ben de kapitalistische belangen gezegevierd. Het sodaproject is daar
van het bewijs, en de ontwikkeling van de atoomenergie wordt daarvan
eveneens een duidelijk symptoom.
Het is een socialistisch verlangen
dat bodemschappen worden gesociali
seerd. Dat was de kern van de oppo
sitie tegen het beleid van minister
Zijlstra, toen het sodaproject aan de
orde was. En nu is het begrijpelijk, dat
van socialistische zijde getracht wordt,
de gehele ontwikkeling van de kern
energie in staatshanden te brengen.
„Door de gemeenschapsbelangen in
particulier beheer te brengen, dreigt de
verkregen sociale ontwikkeling onge
daan gemaakt te worden", zo riep de
heer Burger uit. Maar de socialistische
fractievoorzitter vergat er bij te zeg
gen, dat het sodaproject zeer bevre
digend verloopt. Trouwens, ais de heer
Burger zich op het standpunt heeft ge
steld, dat de atoomontwikkeling een
Europese overheidstaak moet zijn, dan
maakt het niet zo heel veel meer uit
met particulier of overheidsbeheer.
ATOOMPOOL.
Er wordt momenteel getwijfeld aan
de gezindheid van minister Beyen ten
aanzien van de atoompool. Naar men
zegt, staat onze minister van buiten
landse zaken op het standpunt dat de
zes landen van Europa niet in staat
zijn, om gezamenlijk het probleem der
kernenergie ter hand te nemen. Hij zou
spelen op de Engelse kaart, hetgeen
betekent, dat er samenwerking moet
komen tussen zoveel mogelijk Westeu-
ropese landen, waaraan Engeland zou
kunnen deelnemen. Voor een boven
nationaal gezag, gecontroleerd door
een parlement, schijnt hij plotseling
njet veel meer te gevoelen. Nu hebben
de heer Burger en de heer Romme
hem duidelijk gemaakt dat zij niet van
zins zijn, op deze weg te volgen.
Prof. Romme zei zelfs, een duidelijk
positief antwoord van de regering te
willen horen. Naar het oordeel van
zijn fractie is de spoeling van de kern
energie van groot belang. Over dit
moeilijke punt waarover ook in het ka
binet verschil van mening bestaat, zal
de minister-president zich Donderdag
wel moeten uitspreken. En is die uit
spraak positief, dan zal de heer Bur
ger waarlijk niet bang behoeven te
zijn, dat de sociale positie van ons volk
afhankelijk is van een paar industrië
len.
Gezien de houding van de andere
partijen tijdens de jongste crisis wen
ste de heer Burger zich niet te binden
aan het te volgen huurbeleid. Ook al
meent de regering dat er in 1956 een
huurronde zal komen van 25%, de
PvdA wil de handen vrij houden. De
heer Burger weet één ding zeker: een
dirigistische woningbouwpolitiek
noodzakelijk.
LOONVORMING
Het besluit van de regering om geen
drie procent loonsverhoging toe te
staan, doch slechts een verbetering van
secondaire arbeidsvoorwaarden, wat
ook op drie procent neerkomt, werd
met kracht door prof. Romme bestre
den. Daarmede distancieerde hij zich
van de KVP-ministers in het kabinet,
die dit besluit hebben gesteund, en
eveneens van de katholieke werkge
vers, die in een vaarwater waren ge
raakt, waarin zij niet behoren. De so
cialisten, aldus de heer Romme, zien
de factor arbeid als een totaliteit, als
een deeltje van een reusachtig geheel.
Zij kennen aan de collectiviteit een
economische waarde toe. Maar volgens
de heer Romme gaat het niet aan, de
arbeider als individu' te laten onder
gaan in een groep. Dat is in strijd met
de menselijke waardigheid. De arbei
ders mogen allen over één kam wor
den geschoren. Verschil in beloning
per bedrijfstak moet dus mogelijk zijn.
In beginsel heeft de regering een stap,
op deze weg gezet. Het systeem van
de loonvorming moet begin December
bfj de behandeling der begroting van
sociale zaken worden besproken. Wijst
zij een verdere differentiatie af (de
SER heeft verschil in beloning aanbe
volen), dan zal er gewacht moeten
worden op het advies van de SER,
over de loonhoogte. Gaat zij er mee ac-
coord, waarom dan op dit advies te
wachten? Dan kan, aldus prof. Rom
me meteen de vrijheid worden gege
ven, ook de primaire arbeidsvoor
waarden met drie procent te verhogen.
Dan is er geen loonhoogte-advies no
dig. Het besluit van de regering noem
de de heer Romme dwaas. Hij gaf de
regering dan ook in overweging, om
op korte termijn de drie procent ver
gunning uit te breiden met de winst-
delingsmogelijkheid. Als men de winst
deling stimuleert (belastingvrij en pre-
mievrij) bevordert men de bezitsvor
ming.
De heer Burger daarentegen vond de
nieuwe vacantievoorzieningen voor
treffelijk. Een algemene loonronde
vond hij de enige mogelijkheid om de
welvaart eerlijk te verdelen. Maar de
PvdA wil af van de mentaliteit dat be
lastingverlaging nooit genoeg kan zijn,
en dat loonrondes altijd te vroeg ko
men.
De heer Weiter (KNP) pareerde de
socialistische aanval dat de KNP ver
schillende punten in het KVP-program
van actie niet zou kunnen onderschrij
ven. Wat dat betreft, was hij loyaal,
maar verder had hjj toch zijn eigen
ideeën over de brede basispolitiek en
b.v. de Europese samenleving. Neder
land zit in de Ver. Naties weer in de
beklaagdenbank aldus de heer Weiter
die sprak van een onwaardige positie,
waarin ons land verkeert. Waarom
hebben wij het Franse voorbeeld niet
gevolgd? De regering moet minister
Luns en de Nederlandse delegatie zo
spoedig moglijk terugroepen.
De Russische „glimlach"-politiek
heeft nog geen enkele indruk gemaakt
op de heren Romme, Burger en Weiter.
Een nieuwe methode met het oude
doel, zo vonden zij, maar wel werd er
gevraagd naar onze nieuwe defensie
plannen, waarover in de Troonrede
niet werd gerept. De verdere eenwor
ding van Europa blijft bij de heren
Romme en Burger voorop staan.
Vermelden wij verder nog, dat de
heren Romme en Weiter de regering
nadrukkelijk hebben verzocht, maat
regelen te treffen om de verkeersveilig
heid te verhogen. De heer Romme
hield bovendien nog een pleidooi voor
de instandhouding van het departe
ment voor maatschappelijk werk, maar
al deze punten komen nog ter sprake
bij de behandeling van de verschillen
de begrotingshoofdstukken, of in het
antwoord van de regering. Vandaag
worden de debatten voordgezet, Don
derdag zal de regering antwoorden.
