MacMilian zinspeelt op garantie aan Russen in geval van bedreiging STAVENISSE IS NIEUWE TOEKOMST INGEGAAN! Kwestie-Algerije wordt besproken Sultan ben Arafa zal van de troon verdwijnen Masjumi met grote voor sprong aan de spits Noodtoestand in Brits Honduras Huiszoekingen op Cyprus PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND Geen spectaculaire resultaten van a.s. ministersconferentie verwacht In de Ver. Naties llllllllllllllll Niet naar Tanger vertrokken Conclusies van de Chr* Sociale cursus Spanje biedt Peron asyl aan Pas 8 October eindresultaat bekend Jhr de Casembroot: Het oude is verdwenen, maar het geloof behouden Vele geschenken voor nieuwe gemeente Brits schip aangevallen door Chinese vliegtuigen Uitgave: Stichting „Zeeuwsch Dagblad" Giro 274289. Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr. 90, Tel. 2438 (b.g.g. voo- redactio 2435, voor advent, enz. 2970), Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr. 68. Telef. 326; Middelburg: Korte Noordstr. 35. Tel. administratie 2009, Tel. redactie 2347; Ter- neuzen: Dijkstraat 26-28. Exploitatie: Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes ZEEUWSCH DAGBLAD lie JAARGANG No. 8206 Abonnementsprijs 0.47 per week, 2.p. maand, 5.85 p. kwartaal. Losse nummers 13 cent. Advertentieprijs 24 cent per m.m. Rubriek Kabouters 10 ct per woord. Waarnemend-hoofdredacteur Prof. Dr J. J. de Jong ZATERDAG 1 OCT. 1955 Directeur: JACQ DE SMIT Medewerkers: J. A. van Bennekom Middelburg; Ds W. C. van Burgeier, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg; Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; J. Puiissen, Terneuzen; Ds J. Karelse, Goes; Ds J. Kwast, Vlissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen; J. Mol! Vlissingen; K. C. van Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes. Millioenen zuchten nog in concentratiekampen (ZIE PAGINA 5). .J Als Duitsland verenigd zou zijn NEW YORK, 30 Sept. Harold MacMilian, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, heeft Vrijdag in de algemene vergadering der Ver. Naties verklaard, dat als de Westelijke voorstellen ter verzekering van de Sowjet-Unie tegen gevaren van de zijde van een verenigd Duitsland, die de volgende maand op de vier-mogendhedenconferentie in Genève ingediend zullen worden, onvoldoende zouden zijn, de Westelijke Grote Diie „gaarne wijzigingen of toevoegingen" in overweging zullen nemen. McMillan, die sprak bij de hervatting met het ontwapeningsvraagstuk van het algemene debat meende, dat vorderingen op het punt van de vitale kwestie van hereniging van Duitsland binnen het kader van een Europees vei ligheidsstelsel slechts afhangen van het antwoord op de vraag: Waarom maakt de Sowjet-regering bezwaar tegen her stel van een verenigd Duitsland door middel van vrije verkiezingen?" Het Westen vertrouwt, zo zei hij, dat het plannen kan opbrengen die volgens de wereld volledige bescherming aan de Sowjet-Unie bieden tegen de drei ging van een herenigd Duitsland dat zou hebben besloten zich bij de NAVO aan te sluiten. Dat is het doel van de verschillende veiligheidsvoorstellen waaraan wij werken en dat is ook het doe! van premier Edens aanvullende voorstel om een pact, dat tenslotte Aschts worden bevat, te versterken door het „uitdunnen van militaire op stellingen, hetgeen een kwestie van da den is". Ais de Sowjet-Unie in staat is dit veiligheidsstelsel, in de een of andere vorm, te aanvaarden, zal de gordiaanse knoop zijn doorgehakt en zal de geest van Genève iets reëels blijken te zijn, aldus MacMilian. T egemoetkoming Hij zei, dat hij zich levendig kon voor stellen, gezien de verliezen die de Sow jet-Unie door Hitiers agressie had ge leden, dat de Russen zich tegen Duit land wensten te beschermen door een glacis van tussenliggend gebied. Hij meende, dat als dat de enige moeilijk heid was, de Westelijke mogendheden een plan zouden kunnen uitwerken om aan deze „gerechtvaardigde wens" te gemoet te komen. Als slechts overeen stemming bereikt zou kunnen worden over Duitsland en de Europese veilig heid, zouden de vooruitzichten voor een benadering van het ontwapenings vraagstuk geheel anders zijn. Evenwel kan niet ontkend worden, dat sedert verleden jaar aanzienlijke vorderingen NEW YORK, 30 Sept. De algemene vergadering der Verenigde Naties heeft Vrijdagavond besloten een volledig de bat over de toestand in Algerije te houden, tegen d; aanbeveling van haar agendacommissie in. Het besluit werd met 8 tegen 7 stemmen bij 5 onthoudin gen genomen. Later werd eveneens besloten, de kwestie-Marokko op de agenda te plaatsen. Onmiddellijk na de stemming besteeg Antoine Pinay, de Franse minister van Buitenlandse Zaken, het spreekgestoel te, en verklaarde: „Ik weet niet, wat morgen de gevolgen van de stemming voor de betrekkingen tussen Frankrijk en de V.N. zullen zijn". Na zijn verklaring verliet hij, teza men met de gehele Franse delegatie, de zaal, waarbij hij zeide dat hij nog niet wist, of Frankrijk als gevolg van deze stemming zich uit de Verenigde Naties zou terugtrekken. „Mijn regering zal elke aanbeveling, welke de algemene vergadering in dit verband zou nemen, als volkomen waardeloos beschouwen. Mijn regering zal ik zeg dit in ernst en droefheid de gevolgen van de stemming voor de betrekkingen tussen Frankrijk en de V.N. overwegen", aldus Pinay. De Franse zetels bleven leeg. toen de vergadering na de Algerijnse kwestie andere punten ging behandelen. Het Franse standpunt is, dat Algerije een integraal deel van Frankrijk is en dat bespreking van de kwestie door de V.N. in strijd is met de bepaling van het Handvest, welke inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van een land verbiedt. Ingezonden Mededeling (adv I ONBEPERKTE CARANTB DE VERING HA ZET FABRIEKEN TE ZEVENBERGEN Dierlijke gastvrijheid slechts hoop putten uit het paradoxale feit, dat door de ontwikkeling van atoomwapens een zekere mate van veiligheid is ontstaan, aangezien er In een atoomoorlog niemand overwinnaar kan zijn. MacMilian pleitte voor bevordering met alle mogelijke middelen van de contacten tussen Oost en West. Over de conferentie van ministers van Buitenlandse Zaken der Grote Vier, die 27 October in Genève begin nen zal, verklaarde MacMilian, dat geen spectaculaire resultaten verwacht mogen worden. Wij moeten hopen op een geleidelijke groei van het weder zijdse begrip en het bereiken van prac- tische overeenkomsten, zo zeide de mi nister. met het ontwapeningsvraagstuk zijn gemaakt. MacMilian verklaarde voorts, dat hij zich bemoedigd voelde door de toon van de jongste redevoering van Molotof. Hij prees de verzoenende taal die Molotof gebezigd had in zfjn „lange en waarde volle bijdrage" aan het debat. Kardinaal vraagstuk Hij maakte alleen bezwaar tegen Mo- lotofs opmerking, dat, nu de Sowjet- Unie de door het Westen voorgestelde maxima voor de strijdkrachten heeft aanvaard, de Westelijke landen niet langer reden hebben om bezwaar te maken tegen de Russische eis van ver bod van atoomwapens. De Sowjet-Unie verklaarde immers zelf in haar voor stellen van 10 Mei, dat ondanks inter nationale controle clandestiene ver vaardiging van atoomwapens mogelijk deling van het secretariaat-generaal zal zijn. Dat is dan ook het vraagstuk, van de Raad van Europa te Straats dat wij moeten oplossen, aldus de Brit-1 burg. In 1954 werd hij benoemd in zijn se minister, en intussen kunnen wij laatste functie. Mr A. J. N. M. Struycken na hartaanval overleden STRAATSBURG, 3D Sept. Mr A. J. N. M. Struyken, griffier van de raad gevende vergadering van de Raad van Europa, in de rang van adjunct-secre taris-generaal, is Vrijdagmiddag plot seling in zijn kantoor te Straatsburg na een hartaanval overleden. Hij is 55 jaar geworden. De heer Struycken was tot 1949 rech ter in de gemengde rechtbank te Alexandrië. In dat jaar werd hij bij de oprichting van de Raad van Europa be noemd tot directeur van de politieke af- Ontspanning in Marokko RABAT, 30 September. Sultan Idi Mohammed Moula ben Arafa heeft ermee ingestemd, „geleidelijk te ver dwijnen" van de Marokkaanse troon, aldus is Vrijdagavond meegedeeld door functionarissen op de ambtswoning van de resident-generaal te Rabat. Een verklaring, waarin de instem ming van de sultan met dit plan is vervat, zal naar de president, René Coty, worden gezonden en binnenkort worden gepubliceerd. Verdere bijzonderheden werden niet gegeven. Voornoemde functionarissen zeiden dat de sultan niet formeel zal aftreden. Hij zal slechts „geleidelijk verdwijnen". Andere Franse functionarissen ach ten het mogelijk dat de verklaring van sultan ben Arafa worden gepubliceerd op het ogenblik, dat hij het land zal verlaten. Een woordvoerder van de Marok kaanse nationalistische Istiqlalpartij heeft in Parijs verklaard, dat volgt: 5 particuliere berichten die de partij ontvangen heeft, sultan ben Arafa Vrijdagmiddag naar Tanger is vertrok ken. De woordvoerder zei, dat hij nog geen officiële bevestiging van dit be richt had kunnen krijgen. Verslaggevers die de wacht houden bij het paleis van ben Arafa in Rabat, verklaarden Vrijdagnamiddag, dat zij niets gezien hadden dat op een ver trek van de sultan leek. Men ver wachtte evenwel, dat de sultan in het geheim zou vertrekken om betogingen te voorkomen. Later bleek, dat de sultan zijn paleis niet verlaten heeft en dat hij om 12.30 uur plaatselijke tijd de Vrijdagsdienst in de kleine moskee binnen het paleis heeft bijgewoond. Hij verscheen Vrijdagmiddag plotse ling in zijn tuin bij een aantal jour nalisten en fotografen en was verge zeld van zijn zoon, Moulay Achmed, en leden van zijn gevolg. Tine, een merrie op Texel, kreeg enige maanden geleden bezoek van twee kalfjes. De diertjes géén moederloze kalveren vatten een dermate grote genegenheid voor hun „tante" op, dat zij ook in geval van honger niet naar moeder koe gingen doch bij tante bleven, waartegen de merrie geen bezwaar bleek te hebben. Inmiddels zijn de kalveren ais kool gegroeid, dcch de vriendschap bleef. Een sombere noot is echter, dat binnenkort scheiding moet volgen, daar de eigenaar van de kalveren de beestjes verkocht heeft. Ruppert ga£ samenvatting LUNTEREN, 30 Sept. In de laat ste bijeenkomst van de elfde chr. sociale cursus van het C.N.V. te Lun- teren heeft de heer M. Ruppert de conclusies samengevat, waartoe men tijdens de discussies over de referaten gekomen is. Het is wel duidelijk geworden, dat het sociale vraagstuk vooral in deze tijd niet in de eerste plaats een mate rieel vraagstuk is, maar dat de mens hierbij in het middelpunt staat. Het is daarom de taak van de vakbeweging om de belemmeringen te helpen weg nemen, die de mens verhinderen om ook in zijn dagelijkse arbeid zijn ver antwoordelijkheid te beleven. Ook is duidelijk geworden, dat er naast een persoonlijke verantwoordelijkheid ook een verantwoordelijkheid van de groep en in casu van de chr. vakbeweging bestaat t.a.v. het individu en van an dere groepen. In de discussie over de hedendaagse maatschappij is gebleken, dat de tweede industriële revolutie op zichzelf een verheugende ontwikkeling kan inluiden, mits deze ontwikkeling vooral in de sfeer der intermenselijke verhoudingen maar goed kan worden opgevangen. Voorts kwam vast te staan, dat thans de tijd gekomen is om reeds de vijf daagse werkweek en alles wat daar mee samenhangt in discussie te nemen. Door gebrek aan plaatsruimte hopen wij uitgebreider op deze cursus terug te komen. Geheime schuilplaats ontdekt MADRID, 30 Sept. In gewoonlijk goedingeliehte kringen in de Spaanse hoofdstad is Vrijdag vernomen dat de Spaanse regering aan de Argentijnse regering heeft medegedeeld, dat bij bereid is asyl te verlenen aan generaal Peron, als deze naar Spanje zou willen gaan. Te Buenos Aires is in het souterrain van een gebouw, waar verscheidene Peronistisehe bladen waren gehuisvest, een geheime gepantserde schuilplaats gevonden, waarvan alleen ex-president Peron en de voormalige gouverneur van de provincie Buenos Aires, Carlos Aloe, de sleutel bezaten. Deze schuil kelder vormt een luxueus gemeubi leerd appartement, bestaande uit een hal, een keuken en twee slaapkamers. Een kortegolfzender en verbindingen met de voornaamste telefooncentralen van de stad geven de kelder het aan zien van een commandopost. In de schuilplaats werden voorts prachtige tapijten, een zilveren ser vies en glazen van Boheems kristal aangetroffen. Door de aanwezigheid van 'n noodaggregaat, enige cylinders met zuurstof en een luchtverversings apparaat had Peron in noodgevallen verscheidene dagen in de kelder kun nen doorbrengen. De schuilplaats be zit talrijke geheime uitgangen, waar van een aan de oever van de Rio de la Plata. In de maand September zijn meer dan 18.000 Oostduitsers naar West- Berlijn gevlucht, het grootste aantal in een maand sinds eind 1953. Meer dan de helft van de vluchtelingen was jonger dan 25 jaar. De verkiezingen in Indonesië DJAKARTA, 30 Sept. Op 8 Oc tober zal het verkiezingscomité van Djakarta officieel de uitslagen van de hoofdstad bekendmaken. De hiertoe belegde vergadering kan echter een langdurige zijn, die wellicht twee da gen zal duren, omdat alle cijfers van de 1325 stembureaux zullen worden voorgelezen. De voorzitster van het verkiezingscomité in Djakarta, mevr. Pudjobuntoro, verklaarde intussen, dat de procedure bevredigend verliep. Ruw geschat kwam 75 percent van de kiezers op. Op. Pasar Minggu, een randgebied van Djakarta, kwam prac- tisch honderd percent op. Twee leden van de ambassade van de Verenigde Staten boden mevrouw Pudjobuntoro gelukwensen aan met het verloop van de verkiezing. Alle honderden stembussen en de pakket ten stembiljetten worden thans in één gebouw samengebracht. Enkele bu reaux vertoonden fouten in de admi nistratie en sommige werden gehandi capt door de vele verhuizingen. Leden van de ministerraad hebben in vele bureaux de tellingen bijgewoond, en ook buitenlandse diplomaten toonden zeer grote belangstelling. De ambassa deur van India reed per motorfiets langs de stembureaux. Buitenlandse correspondenten reden overal door de stad om het verloop gade te slaan. Hoewel sommigen teleurgesteld waren over de moeilijkheden om overzichte lijke cijfers te verkrijgen, bleken ver- Sobere maar indrukwekkende opbouwdag STAVENISSE, 30 September. Stavenisse, twee en een half jaar geleden een triest oord vol ellende, is een nieuwe toekomst ingegaan. Dit dorp, waar de dierbaarste herinneringen in het geluid van de golven zijn gesmoord, een oord, dat de mensen met gebogen hoofden verlieten, strompelend over een restje dijk, struikelend over de lichamen van hun verdronken vee, dit Stavenisse is een nieuw dorp geworden. Vandaag is wederopbouwdag ge vierd. Neen, niet met muziek en kinderen, die er achter dansten. Maar met een kleine bijeenkomst van genodigden uit alle lagen der bevolking. En met autoriteiten, die toespraken hielden. Met een danktelegram aan H.M. de Koningin. Met de eerste steenlegging van de nieuwe kleuterschool. En vooral met een film. Een film door burgemeester L. A. Verburg, een amateur dus, gemaakt, gebrekkig zoals een amateur dat doet. Maar een documentaire op luttele meters smalfilm, die, meer dan woorden het kunnen doen, herinnert aan wat was en wat werd bereikt. Want daar ging het om bij deze we deropbouwdag. Herdenken en danken. En men heeft hen herdacht, de 153 do den van Stavenisse. Jhr mr A. F. C. de Casembroot, Zeelands Commissaris der Koningin, heeft op het kerkhof namens het provinciaal bestuur een krans ge legd en burgemeester Verburg deed dit namens zijn gemeente. Men heeft ook de nieuwe woonwijken bekeken en men kon er iedere woning binnengaan en met de bewoners een praatje maken. HET WELKOM Voordien had burgemeester Verburg de genodigden in het Dorpshuis ver welkomd. En in zijn welkomstwoorden dankte hij, nadat men de doden stil had herdacht, allen die aan deze weder opbouw hun steentje hebben bijgedra gen. Regering, provinciaal bestuur het Rampenfonds, de Rijkspolitie, ministe ries, de adoptiegemeenten, het Rode Kruis, de Rotary, de P.Z.E.M., de P.T.T. de Waterleidingmaatschappij, de vis sers, de Land- en Luchtmacht, allen hebben zij of in die eerste dagen of daarna geholpen. Met grote dank gewaagde de burge meester voor de morele en materiële steun, die Stavenisse van het Konink lijk huis heeft mogen ontvangen en met applaus begroette men de idee een danktelegram te zenden. DE JEUGD DE TOEKOMST Na de tocht door het dorp heeft jhr mr A. F. C. de Casembroot de eerste steen gelegd voor de nieuwe kleuter school. Hij noemde deze school, die zeer modern van opzet is, wel een geluk wens waard. De gemeente krijgt haar practisch voor niets, evenals trouwens de oude kleuterschool die de Am bachtsheer Van der Lec de Clerq des tijds voor een gulden schonk aan Sta venisse. Ze is gebouwd voor de jeugd, die de toekomst heeft. De Inspectrice van het kleuteronder wijs, mej. Glasz herinnerde in een dankwoord aan de prachtige inventaris die gereed staat en door Radda Barnen werd geschonken en aan het speelgoed dat op de werkplaats van Kees Boeke is gemaakt. GESCHENKEN Tijdens een maaltijd in het Dorpshuis heeft een groot aantal sprekers het woord gevoerd. De Franse consul-gene raal te Rotterdam, de heer P. de Latour, bood namens de Franse adoptiege meente Mobigny een chèque aan van ruim f2000.Namens de regering sprak de heer J. W. van Borselen. Hij had een persoonlijke herinnering aan Stavenisse en speciaal aan wat hij noemde „het vrouwtje van Stavenisse" dat alles weer „knapjes aan kant" wil de hebben. De burgemeester bracht hij een woord van hulde. LAAT HET ZO BLIJVEN Jhr mr A. F. C. de Casembroot bracht eerst de Franse, Australische en Noor se vertegenwoordigers dank voor de hulp die hun landen hebben verleend. „We zullen dit nooit vergeten". Een ernstig woord richtte hij tot de inwo ners van Stavenisse. Want, zo betoogde hij, Stavenisse is modern geworden en van alle gemakken voorzien. Het roer is omgegooid, de leefwijze is als het ware anders geworden. Dat brengt zijn gevaren mee. Maar de mensen die Zee land hebben hersteld, hebben dit ge daan in Gods-vertrouwen. En hij wens te daarom, dat, ondanks deze vermo dernisering. de oude Godsvruchtige sfeer behouden zal mogen blijven. De wnd burgemeester van de Franse adoptiegemeente Nantes, de heer Mo- reau, herinnerde aan de hulpacties. Voordat hij zijn toespraak beëindigde met een „Vive Stavenies"; overhan digde hij burgemeester Verburg een cheque van 300.000 francs en een kost bare legpenning van zijn stad. Ds E. A. Terjesen, Noors predikant te Rotter dam vertolkte de sympathie van Noor wegen. De burgemeester van Alkmaar H. J. Wijtema, sprekend namens de adoptiegemeenten in de kop van Noord Holland kwam met een verrassing. Hij bood het eiland ïholen een gedenkte ken aan, dat in Stavenisse een plaats zal krijgen. Voor het ontwerp is uitge nodigd de beeldhouwster Fry Heil uit Arnhem. Nog anderen hebben het woord gevoerd. Zij allen wensten de gemeente geluk met deze dag, die de afsluiting vormt van een moeilijke pe riode. DE FILM Toen kwam de film, zoals gezegd ge brekkig maar niet minder boeiend. Burgemeester Verburg had zelf via een wire-recorder de tekst er bij gesproken. Een film over een klein dorp dat zich ontworstelt aan de zee. Een rolprent van drie kwartier waarop zovele her inneringen staan, dingen die men zo ge makkelijk vergeet maar die juist door die simpele meters celluloid voor het nageslacht bewaard zijn gebleven. Als herinnering aan een tijdperk dat met Zwarte letters In Stavenisse's geschie denis geschreven is. scheidenen onder de indruk van de rust en de beschaafde houding, waar mee de kiezers hun beurt tot het laat ste ogenblik toe afwachtten. CIJFERS. Na telling van 694 van de 1325 stem bureaux van Djakarta waren de cijfers als volgt: Masjumi 125.898; PNI 86.812; Nahdatul Ulama 63.198; PKI (commu nisten) 58.855; PSI (socialisten) 18.280 en PSII 16.596. In Djokjakarta gingen de Masjumi eveneens met grote voorsprong aan da spits, nl. 128.476, waarna als eerstvol gende partij de PKI volgde met 17.329 stemmen. In Palembang leidde de Masjumi met 3.863 stemmen gevolgd door de PKI met 2505 en de PNI met 2.271 stemmen. HONKONG. 30 Sept. Twee straal jagers van de nationalistisch Chinese luchtmacht hebben Vrijdag vlak bui ten de haven van Swatow, in commu nistisch China, het 1911 ton metende Britse schip „Tefkros" beschoten, aldus het communitiche nieuwsagentschap „Nieuw China". Twee leden van de bemanning van het Brite vaartuig werden gewond en de radio aan boord van het schip werd beschadigd. De gewonden zijn naar een ziekenhuis te Swatow overgebracht. i BELIZE, 80 Sept. In het district Corozal in Brits Honduras, dat deze week is geteisterd door de orkaan „Ja- net", is Vrijdag de noodtoestand afge kondigd. De orkaan „Janet" heeft in totaal ongeveer 350 slachtoffers geëist. Do schade in Honduras wordt geschat op verscheidene millioenen dollars. In het gebied waar de noodtoestand is afge kondigd, wordt niemand toegelaten zonder speciale politiepas. NICOSIA, 30 Sept. Honderden Britse commando's hebben Vrijdag het dorp Ayios Nicolaos, 45 km ten Oosten van Nicosia, omsingeld en alle huizen onderzocht op wapens, dynamiet en verzetslieden. Ook de kerken werden onderzocht. De commando's maakten gebruik van mijnenzoekers. Een Griek se geestelijke werd aangehouden en voor ondervraging naar Nicosia over gebracht. Bij Eftakmoi, 45 km ten noorden van Famagusta, hebben commando's een tweede poging ondernomen om een steile rots te beklimmen, waarop beto gers de Griekse vlag hebben gehesen. In dorpen in het Westen van Cyprus zijn bij elkaar twaalf gemeenteraads leden afgetreden uit protest tegen da Britse politiek. DE BILT ZEGT: Vrij zonnig Droog en vrij zonnig, maar in het zuidoosten van het land aanvankelijk nog veel bewolking. Iets kouder dan gisteren. Overwegend matige weste lijke wind.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1955 | | pagina 1