Hier zal Koninklijk Paar verblijven
stembus
naar
op
Kabinet wil niet vooruitlopen
S.E.R.-advies
Vandaag gaat Indonesië
de
KARTELS ZULLEN NOG STEVIGER
WORDEN AANGEPAKT
Afwikkeling schadeverplichtingen
watersnood grotendeels beëindigd
Goederentrein reed door
Auto’s strandden
teerlaag
Weer onlusten
op Cyprus
stootblok
Grieken doen niet mee
aan NAVO-oefening
ATHENE, 28 Sept. Te Athene is
Prins Bernhard pachter
in Tanganyika
■In
Meer differentiatie
secundaire
in
arbeidsvoorwaarden
Ambtshalve onderzoek kan worden
ingesteld
pagina 7
ZEEUWSCH DAGBLAD
Donderdag 29 September 1955
8
in
en
van
Begroting van financiën
Kamerlid stelde vragen over loonpolitiek
inventarisatie van
klei-voorraden
Tussen Haarieni en
Amsterdam
4
Faillissementen
Techm Hogeschool
te Eindhoven
Het candidatentornooi voor
dames te Moskou
Oudste iawouna.u.' van ons
land 106 jaar
Ds W. A. B. ten Kate neemt
afscheid te Davos
’s-GRAVENHAGE, 28 Sept. Zon
dag j.l. heeft ds W. A. B. ten Kate in
een kerkdienst in het Ned. Sanatorium
te Davos afscheid genomen als predi
kant voor de Nederlandse patiënten.
Ds Ten Kate heeft hier ruim 5 jaar
gewerkt. Aan het einde van de dienst
werd hij toegesproken door ds L.
Oranje, Geref. pred. voor de verstrooi
den in Zwitserland, die hem dank
bracht voor de voortreffelijke samen
werking. De arbeid te Davos zal wor
den voortgezet door ds M. J. Top,
thans Ned. Herv. predikant te Bergeyk,
die reeds eerder te Davos werkzaam
was en 9 October zijn intrede hoopt te
doen.
Keuze uit candidaten
63 partijen
groeperingen
DJAKARTA, 29 Sept. Ongeveer 43
millioen Indonesiërs zullen vandaag hun
stem kunnen uitbrengen; een keuze kun
nen doen uit candidaten van 63 partyen
en groeperingen in de eerste algemene
verkiezingen, die tot doel hebben de be
noemde volksvertegenwoordiging te ver-
Ministers Zijlstra en De Bruijn kondigen aan
Strijd gaat tussen communisten en de Asjumi
Fangio en Moss bij Maserati?
--
ia
Ingezonden Mededeling (Adv.)
Steeds weer een verrassing
-o-
effect zullen hebben, totdat onze economie
in een rustiger vaarwater zal zijn geko
men.
WETSONTWERPEN
Van de volgende wetsontwerpen zal de
indiening bij de Staten-Generaal op korte
termijn worden bevorderd:
een ontwerp in-uit-en doorvoerwet; een
ontwerp stichting industrieel garantie
fonds; een ontwerp algemene woningtel
ling; een ontwerp hernieuwde inwerking
stelling prijsopdrijvings- en hamsterwet
1939; een ontwerp herziening winkelslui
tingswet 1951. In voorbereiding zijn: een
ontwerp vorderingswet; een ontwerp wij
ziging wet op het afbetalingsbedrijf; een
ontwerp Rijkswet houdende regeling op
de industriële eigendommen en een ont
werp wet op de bedrijfsorganisatie.
Te Oudelande werd gecollecteerd voor
de kankerbestrijding. Opbrengst 298,45.
dere krachtige groepering wordt gevormd
door de 5.000.000 christelijke Indonesiërs,
die echter zijn gescheiden in protestante
en katholieke politieke partijen.
De definitieve resultaten van de verkie
zingen zullen waarschijnlijk niet binnen
twee maanden bekend zijn.
WATERSNOOD.
De afwikkeling van de watersnood-
schadeverplichtingen zal naar verwach
ting eind 1955 grotendeels zijn beëin
digd.
Evenals de vorige jaren is ook dit jaar
het streven er op gericht om tot verde
re inkrimping van de personeelsforma
tie van de belastingdienst te geraken.
De thans geprojecteerde formatie van
17.316 plaatsen ligt 503 plaatsen lager
dan die van het vorige jaar. De vermin
dering wordt verwezenlijkt door de re-
crutering van nieuw personeel ter ver
vulling van de plaatsen, die vrij komen
door penslonnering of ontslag om ande
re redenen, zeer te beperken.
vangen door een gekozen parlement. Ver
wacht wordt, dat iets minder dan de helft
van de stemgerechtigden ter stembus zal
gaan.
De strijd zal waarschijnlijk in de
eerste plaats gaan tussen de commu
nisten, die aangekohdigd hebben onge
veer 5.000.000 stemmen te krijgen, en
de Asjumi, die naar de mening in Wes
terse kringen wel 40 van de uitge
brachte stemmen op zich zal kunnen
verenigen.
De verkiezingscampagne is heftig ge
weest, doch zonder incidenten en de In
donesische bevolking is er kalm onder
gebleven.
De kiezers zullen voornamelijk een
keuze maken uit de symbolen van de vier
grote partijen: de Islamietische, de Nati
onalistische, de communisten en de soci
alistische partij. De communisten hebben
in de voorlopige volksvertegenwoordiging
19 zetels.
LIMASSOL, 28 Sept. Te Limassol is
Dinsdagavond een jonge Griekse Cyprioot
dodelijk getroffen door een Britse kogel.
De Britten losten drie schoten, toen een
menigte betogers een politiebureau met
stenen bekogelde. Het slachtoffer is de
eerste Cyprioot, die door het verscherpte
optreden op Cyprus sedert December 1954
om het leven is gekomen. Te Famagusta
demonstreerden 3000 Griekse Cyprioten
tegen de Britten.
-o-
Uitgesproken: P. J. Koster, kantoorbe
diende, D. D. v. d. Boutstraat 10, Goes.
Geëindigd: L. Huiszoon, v/h fabrikant,
gewoond hebbend Nic. Beetslaan 5, Vlis-
singen; A. J. de Leeuw, wed. v. L. de
Jonge, v/h molenaarster, Paardenweg 1-3,
Goes.
voorwaarden, waaraan het toestaan
van verruiming van de secundaire ar
beidsvoorwaarden is gebonden, is, dat
voorstellen daartoe slechts bij afloop
van de desbetreffende C.A.O. kunnen
worden gedaan (voor bindende rege
lingen zal een analoge gedragslijn wor
den gevolgd.
Het scheppen van een in procenten
uitgedrukte differentiatiemogelijkheid
in de regelingslonen onder deze voor
waarde zou in tweeërlei opzicht een
afwijking betekenen van de tot nu toe
gevolgde loonpolitiek.
In de eerste plaats zou de in vrijwel
alle C.A.O.’s voorkomende bepaling,
welke tussentijdse wijziging van de
NIJKERK, 28 Sept. Een goederen-
trein is tijdens het rangeren op een
doodlopend spoor bij de Bloemendaal-
seweg op een stootjuk gedrukt. De
eerste wagen ontspoorde; twee andere
wagens kwamen op de openbare weg
terecht. De oorzaak moet gezocht wor
den in een misverstand tussen machi
nist en rangeerder over een stopsein.
Dinsdagmorgen vroeg stonden de wa
gens weer in het spoor. Enkele treinen
ondervonden vertraging.
-o-
De Japanse premier Hatojama heeft
besloten niet in te gaan op de Russi
sche uitnodiging om de Sowjet-Unie
te bezoeken. Men meent, dat dé ge
deeltelijke verlamming, waaraan de
minister-president lijdt, de voornaam
ste reden voor het afslaan der uitnodi
ging is.
De South African Reserve Bank
heeft met ingang van morgen het dis
conto verhoogd van 4 tot 4Vz pCt.
KRACHTIGE ACTIE?
Enkele waarnemers zijn van mening,
dat de verkiezingen het ontstaan van een
nieuwe, krachtige communistische macht
in Zuid-Oost-Azië zullen betekenen. In
dien dit het geval zal zijn wordt verwacht,
dat de Islamietische groeperingen die
naar men meent de overwinning zullen
behalen omdat vele Indonesiërs meer
godsdienstig dan politiek zjjn ingesteld
hun tot dusverre gematigd antircommunis-
me zullen vervangen door een krachtige
actie.
De voorspellingen zijn voorts, dat de
Nationalisten en. de socialisten ieder tus
sen de 10 en 20 van de stemmen zullen
krijgen. De Nationalistische partij, de
P.N.I. heeft veel van zijn prestige verloren
na sinds 1949 vele keren deel te hebben
uitgemaakt van de regering. De socialis
ten hebben veel volgelingen onder de in
tellectuele Indonesiërs. Bij het volk heeft
deze partij minder aanhang. De enige an-
DEN HAAG, 28 Sept. Minister
Cals heeft in zijn memorie van toelich
ting op het wetsontwerp tot wijziging
van de hoger onderwijswet, betreffen
de het technisch hoger onderwijs, me
degedeeld, dat besloten is tot oprich
ting van een Technische Hogeschool
te Eindhoven. De Technische Hoge
school te Delft zal door uitbreiding en
vernieuwing een centrum van tech
nisch hoger onderwijs worden, dat in
staat zal zijn jaarlijks ongeveer 500
goed onderlegde ingenieurs op te lei
den. De voornaamste voorstellen in ge
noemd wetsontwerp zijn: de instelling
van de raad van het T.H.O., de toe
kenning van rechtspersoonlijkheid aan
de Technische Hogescholen te Delft en
Eindhoven en een bestuursvorm voor
deze scholen, aangepast aan de nieuwe
status.
Met de kruiser' „De Ruyter” zal het
koninklijk paar een bezoek brengen
aan St. Eustatius. We zien hier het
oude fort „Oranje” met op de ach
tergrond een deel van Oranjestad,
Zowel St. Eustatius als Aruba heb
ben een Oranjestad.
voor 1955 is gevoteerd, doch dit IS,
behalve van het wegvallen van het IQ
1955 voor de oorlogsschade-ultkerlng
aan de N.V. Nederlandse Spoorwegen
uitgetrokken bedrag ad 300 mlllloen,
ook een gevolg van het llquidatlestadl-
um, waarin de oorlogsschadeverplich-
tingen zijn komen te verkeren.
De voor 1956 uitgetrokken bedragen
brengen weder de totale afdoening van
de onderhavige verplichtingen aanzien
lijk naderbij. Zo zullen naar verwach
ting na 1956 geen bedragen meer op de
begroting behoeven te worden uitge
trokken voor de afwikkeling van ver
schillende schadecategorleën. Na 1956
zullen, afgezien van de aflossingen van
de uitgegeven opbouwobllgaties, nog
slechts de afwikkeling van de schade-
categorie onroerend goed en de afdoe
ning van de schadegevallen In de pu-
bliekrechtelfjke sector aanzienlijke be
dragen vergen.
MOSKOU, 27 Sept. Gedurende de
maand October wordt te Moskou het
candidatentornooi voor dames gehou
den, waarbij de winnares het recht
heeft de huidigewereldkampioene, de
Russische meesteres uit te dagen voor
een tweekamp om de titel. In totaal
nemen 20 schaaksters aan dit tornooi
deel, onder wie onze landgenote Fenny
Heemskerk, die gisteren vertrokken is.
Zij zal worden bijgestaan door van
Scheltinga.
AMSTERDAM, 28 Sept. De oudste
inwoonster van ons land, de te Eibergen
wonende weduwe A. B. Karnebeek geb.
Backs, zal Zondag a.s. haar 106e verjaar
dag vieren. De feestelinge is nog verras
send flink en vitaal. Zij is tweemaal ge
trouwd geweest, doch heeft geen kinde
ren. Zondagochtend zal de pastoor van
van Eibergen in de woning van mevrouw
Karnebeek de mis opdragen. De dorpsmu
ziek zal de jarige een serenade brengen.
-o-
GOES, 26 September.
Het bestuur van het Landbouwschap
heeft indertijd een schrijven gericht
aan de minister van Verkeer en Water
staat over de inventarisatie van klei-
voorraden, in verband met de voorge
nomen uitvoering van het Deltaplan.
De minister van Waterstaat heeft nu
aan het Landbouwschap laten weten,
dat een oriënterend onderzoek is ihge-
steld nopens de mogelijkheid van klei
winning voor het aanleggen of verster
ken van dijken. Voor dit onderzoek
werden de uiterwaarden langs de Maas,
stroomafwaarts van Cuyk, gekozen,
omdat veel van deze uiterwaarden door
de verbetering van de Maas te hoog
zijn komen te liggen om nog te kunnen
profiteren van ’t slib, dat door het pe
riodieke wassen van deze rivier wordt
aangebracht. Indien t.z.t. voor de aan
leg van dijken grote hoeveelheden klei
van de rivier-uiterwaarden zullen wor
den gebruikt, zullen ook andere gebie
den in dit onderzoek worden betrok
ken.
De minister geeft de verzekering, dat
hem het grote belang van de produc
tieve landbouwgronden voldoende be
kend is, zodat de landbouw niet be
hoeft te vrezen, dat nodeloos cultuur
land zal worden opgeofferd.
-o-
Te Kortgene heeft de collecte voor
dé sanatoria „Sonnevanek” en „Zonne
gloren” 101,03 opgebracht.
AMSTERDAM, 28 Sept. Doordat
klaarblijkelijk een verkeerd teerbed op
het gedeelte van de weg tussen Am
sterdam en Haarlem, met name op het
tracé tussen de hoofdweg en de meest
Westelijke toegangsweg naar het Tuin
dorp Slotermeer, is gelegd, zijn van
ochtend honderden automobilisten in
grote verlegenheid geraakt. Gisteren
is deze weg n.l. opnieuw geteerd, maar
de laag bitumen is gaan loslaten,
waardoor de autobanden door de dikke
brij moesten ploegen en daarin vast
liepen. De verontwaardigde automo
bilisten, die op deze drukke weg
stranden, hebben reeds hun beklag in
gediend bij de verschillende vervoers-
bonden en willen een gezamenlijke ac
tie ondernemen bij Rijkswaterstaat tot
vergoeding van de schade aan banden
en carosserieën. Tal van auto’s waren
met teerdrab zeer besmeurdDe
politie moest het verkeer over de
bermstrook leiden.
medegedeeld, dat Griekenland niet zal
deelnemen aan de Zaterdag in het
Oostelijke gedeelte van het Middeland-
sezeegebied beginnende NAVO-oefe-
ning. De voornaamste beweegreder
voor dit besluit is twijfel aan het ver
mogen der Turkse autoriteiten om de
veiligheid van Griekse militairen te
waarborgen na de recente anti-Griekse
gewelddaden in Istanbul en andere
trkse steden.
Dinsdag 25 en Woensdag 26
October de rustdagen tij
dens het Koninklijk bezoek
aan de West zal het Ko
ninklijk paar op St Maarten
doorbrengen.
We zien hier een kijkje op de
Baai van Philipsburg. Aan
deze Baai wordt thans het
Little Day Hotel gebouwd,
waar het Koninklijk paar zal
Verblijven.
’s-GRAVENHAGE, 28 Sept. Ten aanzien van de secundaire arbeids
voorwaarden heeft nooit dezelfde mate van coördinatie en uniformiteit be
staan als ten aanzien van de regelingslonen. Daarom zal, wanneer thans nog
wat meer differentiatie in die arbeidsvoorwaarden wordt toegestaan, de
psychologische reactie daarop in die bedrijfstakken, waar voorlopig geen
verbeteringen mogelijk zullen blijken, een geheel andere zijn dan wanneer
in sommige bedrijfstakken de regelingslonen zouden worden verhoogd en in
andere niet. Dit heeft minister Suurhoff o.m. geantwoord op vragen van het
Tweede Kamerlid Hazenbosch over de loonpolitiek.
Drs Hazenbosch had de minister ge
vraagd, of hij bereid was spoedig aan
de Kamer uiteen te zetten welke
rechtsgronden er naar het oordeel van
het Kabinet bestaan voor deze beper
king tot de secundaire arbeidsvoor
waarden, waardoor aan organisaties
en werknemers in een bedrijfstak, die
met inachtneming van de gestelde
voorwaarden mogelijk voorkeur zou
den geven aan een overeenkomstige
verhoging der lonen, de mogelijkheid
daartoe wordt onthouden.
MOTIVERING.
Behalve hetgeen reeds in de inlei
ding werd geschreven heeft minister
Suurhoff geantwoord, dat één der
’s-GRAVENHAGE, 28 Sept. In de
lichtingen gegeven op de regeling van
getrokken zijn voor oorlogsschade en d
begroting van financiën worden toe-
het muntwezen, de bedragen welke uit-
e afwikkeling van de watersnoodschade.
De bedragen, aldus de toelichting,
welke dit jaar voor de afwikkeling van
de oorlogsschadeverplichtingen worden
uitgetrokken, zijn wederom gebaseerd
op het streven naar een liquidatie van
deze verplichtingen op zo kort mogelij
ke termijn. Weliswaar, is het totaal van
het voor dit doel In de onderhavige be
groting uitgetrokken bedrag rond 376
millioen lager dan het bedrag hetwelk
DAR ES SALAAM, 2 Sept.
Aan Prins Bernhard is voor 99
jaar het pachtrecht verleend van
66 ha grond te Magara bij het
meer Manyara in Tanganyika.
De grond is bij uitstek geschikt
voor een gemengd bedrijf.
De pacht werd uitgegeven door
de gouverneur van het gebieds
deel, sir Edward Twining, naar
aanleiding van het bezoek, dat
de Prins er vorig jaar bracht. Hij
zei toen zeer geïmponeerd te zijn
door de mogelijkheden, die Tan
ganyika biedt. De Prins heeft het
pachtrecht verkregen onder de
zelfde voorwaarden als de ande
re pachters.
regelingslonen mogelijk maakt, krach
teloos worden gemaakt. In de tweede
plaats kent de praktijk tot dusverre
wel enige soepelheid in de toepassing
van de richtlijnen voor de regelings
lonen, maar een bepaalde richtlijn of
aanwijzing omtrent een toelaatbaar af-
wijkingspercentage naar boven zou
een geheel nieuwe figuur betekenen.
NIET JUIST.
De regering acht het niet juist in
zo belangrijke mate af te wijken van
de tot nu toe gevolgde gedragslijn in
de loonpolitiek, omdat aldus vooruit
gelopen zou worden op het advies van
de Sociaal Economische Raad inzake
de toekomstige loonpolitiek, dat de re
gering dezer dagen hoopt te ontvan
gen. Zij acht het nodig dit advies eerst
te bestuderen, alvorens zij aan een
wijziging in de huidige procedure van
loonvorming medewerkt.
-o-
MILAAN, 27 Sept. In automobiel-
kringen te Milaan neemt men aan, dat
Juan Fangio en Sterling Moss het vol
gend seizoen met Maserati zullen rij
den. Naar bekend neemt Mercedes niet
meer deel aan de races in de formule I.
’s-GRAVENHAGE, 28 Sept. Het optreden van de overheid tegen kartels,
die in strijd met het algemeen belang handelen, had tot voor kort in hoofd
zaak plaats naar aanleiding van ontvangen klachten. De ervaring bewijst
echter, dat het algemeen belang niet gedoogt met een optreden alleen op
grond van klachten te volstaan. Bovendien leidt een dergelijk systeem ge-
makkelijk tot een ongelijke behandeling van gelijksoortige gevallen. De mi
nisters van Economische Zaken en voor de P.B.O. wensen daarom te bevor
deren, dat bij de kartels, waarvan het vermoeden gewettigd schijnt, dat zij
in strijd met het algemeen belang handelen, ook ambtshalve een onderzoek
kan worden ingesteld. Zij stellen zich voor het ambtelijk apparaat te dien
einde geleidelijk uit te breiden, aldus minister Zijlstra in z’n toelichting op
de begroting.
De prijsontwikkeling noodzaakt ook de regelen, die een kosten- en prijsverhogend
prijsbewaking te activeren. De bevoegd-
heden, die de regering thans met betrek
king tot het ingrijpen in de prijzen heeft,
berusten op de prijsopdrijvings- en ham-
sterwet 1939. De vraag, in hoeverre de re
gering bij voortduring de beschikking
moet hebben over permanente bevoegd
heden op dit gebied, is om advies voorge
legd aan de S.E.R. Deze heeft onlangs ad
vies uitgebracht, waarover de regering
zich thans beraadt.
De hervatting van de expansie onzer
economie is verblijdend, te meer als men
bedenkt, dat het groeipercentage van onze
volkshuishouding enkele jaren geleden tot
een wat lager peil was teruggelopen. Zij
mag ons evenwel niet de ogen doen slui
ten voor de realiteit ener onmiskenbare
verlangzaming van ’t economische groei
tempo.
De minister verwacht, dat deze verlang
zaming zich in de naaste toekomst zal
voortzetten. Twee groepen factoren wet
tigen deze verwachting; het feit, dat het
plafond van de productiecapaciteit voors
hands bereikt lijkt te zyn en, op wat lan
gere termijn gezien, het' afzetprobleem.
PRODUCTIEVOLUME.
Wat het productievolume betreft, zal,
gegeven de krapte op de arbeidsmarkt, een
vergroting van enige betekenis op korte
termijn vooral moeten worden bereikt
door een verdere opvoering van de ar
beidsproductiviteit. Hoewel de ministers
op dit terrein grote mogelijkheden aanwe
zig achten, lijkt het hun toch niet waar
schijnlijk, dat een aanzienlijke producti-
viteitsstijging op korte termijn kan wor
den gerealiseerd, doch dat, nu op de na
oorlogse achterstand is ingelopen, integen
deel met een verlangzaming van de pro-
ductniteitsstijging rekening moet worden
gehouden. Opmerkelijk in dit verband is,
dat voor enkele jaren een krachtige eco
nomische groei gepaard ging met een rui
mer wordende arbeidsmarkt, terwijl thans I
een eveneens sterke, maar procentueel
geringere, expansie een schaarste op de
arbeidsmarkt heeft veroorzaakt
Het aizetprobleem doet zich m het bt-
zonder voor met betrekking tot de uitvoer.
De gunstige ontwikkeling van het uitvoer-
volume en de grote afzetmogeiykheden,
die thans nog op de buitenlandse markten
worden aangetroffen, mogen ons niet uit
het oog doen verliezen, dat de weerstan
den op dit terrein groter worden en voor
de naaste toekomst een belangrijke rem
kunnen vormen op de verdere groei van
onze volkshuishouding.
PRIJS- EN KOSTENSTIJGING
Minister Zijlstra is van opvatting, dat
een gezonde structurele ontwikkeling
het tegengaan van een verdere prijs- en
kostenstijging vereist. De geconstateerde,
uiteraard met de hoogconjunctuur samen
hangende, tendenties tot loon- en prijs
stijging bergen de kiem in zich van een
achterblijven van de economische expan
sie bij haar zware taakstelling en daar
mee van een toekomstige structurele
werkloosheid. Een bezwering van dit ge- i
vaar kan niet in voldoende mate worden'1
bereikt door een afremming van de bin
nenlandse conjunctuur.
Een vermindering van de binnenlandse I
bestedingen leidt onder de huidige om
standigheden in hoofdzaak tot een ver
groting van de uitvoer tengevolge van de
toch nog altijd sterke zuigkracht van de
buitenlandse vraag. De bestryding van
het inflatiegevaar zal zich daarom des te
klemmender moeten richten tegen de
doorwerking van inflatoire tendenties in
het kosten- en pryspeil.
De regering heeft zich len doel gesteld
de, rust op dit terrein te bevorderen. On
gemotiveerde prijsverhogingen worden
tegengegaan en de overheid zal zich, zo
veel als mogelijk is, onthouden van maat-
