H de arbeiders van De beknotte persvrijheid Indonesië Bescherming tegen radioactiviteit AMERIKA KOMT MET EEN VIJFJARENPLAN PLAN VOOR TOEZICHT OP ATOOMWAPENS Roofzaak PTT-auto diende hoger beroep I P«t KRACHT wit in i jANATOGEh Geneefse atoomconferentie voortgezet in Hoe de DomKracntcentraie is twee m duurder dan een electrische Snelste vliegtuig ter wereld ontploft jongens” werden gesnapt „zware Havenstaking in Amsterdam geëindigd De Begum becritiseert Scotland Yard Adviezen en raadgevingen aan atoom conferentie te Genève Nog steeds geen kabinet in Indonesië Verscheidene getuigen niet opgekomen Vernietiging van bommen niet noodzakelijk Opmerkelijke critiek van een Engels blad ZEEUWSCH DAGBLAD Woensdag 10 Augustus 1955 pagina 3 Geen afdoende reden aanwezig Wie is toch Piet? Ka-1 kte I Rapport van Internationale Arbeidsorganisatie Geen nieuw licht op de moord van haar echtgenoot ir I Militair voor de rechtbank Wachtparade op Zondag is „show” „Niet overtuigd” Ingezonden Mededeling <Aö' Ie- n CALIFORNIE, 9 Aug. Een raket G. >rte- ta tal tier-1 del- and i A. I sga. zoals deze tot dusver, hetzij door mid del van steenkool, petroleum of water kracht, wordt geproduceerd. Lane merkte in dit verband op, dat de vijf typen van atoomreactors, die in het Amerikaanse vijfjarenplan voor de bouw van atoomkrachtcentrales zijn opgenomen, op financieel zeer ver schillende bases werken als gevolg van het uiteenlopend verbruik van brand stof en het verschil in behandeling van bijproducten. Bovendien speelt de opbrengst van het geproduceerde ra- dio-actieve materiaal, zoals plutonium en uranium 233 een grote rol bij het berekenen van de netto-kostprijs der opgewekte electriciteit. Een andere kwestie, waarop vooral van Canadese kant de nadruk werd gelegd, is de onzekerheid omtrent de toekomstige prijs van uranium. Maan dag werd door de Amerikaanse dele gatie aangekondigd dat de Verenigde Staten de prijs van gewoon uranium metaal hadden vastgesteld op 40 dol lar per kilogram en die van „verrijkt” uranium, dat 20 procent U-235 bevat op 25 dollar per gram U-235 gehalte. DJAKARTA, 9 Aug. De PNI heeft heden aan formateur Harahap mede gedeeld, dat de partij heeft besloten hoewel zij de ernstige wil van de for mateur om een kabinet te vormen deelt niet de persoon te kunnen be schikbaar stellen, waarom hij vroeg, namelijk Wllopo als vice-premier en Mukarto voor buitenlandse zaken. Tegenover de pers verklaarde Ha rahap, dat de door hem gevraagde can- didaten beslissend zijn voor het sla gen van zijn pogingen tot het vormen van een kabinet met de PNI. Na het bekend worden van het standpunt de zer laatste, begon Harahap weer een conferentie met het bestuur van de Masjumi. In deze kringen zou men vast besloten zijn een kabinet te vor men, desnoods zonder de PNI. GENEVE, 9 Aug. De financieel-economische kant van het gebruik van atoomenergie heeft heden een voornaam punt van bespreking uit gemaakt op de internationale atoomconferentie in het paleis der Ver enigde Naties te Genève. Daarbij bleek zowel uit Britse als uit Ameri kaanse schattingen, dat de bouw van een atoomkrachtcentrale op het ogenblik twee keer zo duur is als die van een conventionele electrische centrale, maar dat dit verschil in prijs op den duur kleiner zal worden. Nadat de Amerikaan W. Kenneth I Davis voorspelde, dat de kostprijs van atoomkrachtcentrales na verloop van I tijd zal kunnen concurreren met die van conventionele centrales, verklaar de de Engelsman S. W. Joslin, dat de prijs van een atoomkrachtcentrale over een jaar toch nog 50 procent ho ger zou zijn dan die van een gewone centrale. De Engelse spreker voegde i daarbij, dat het aanpakken van atoom- I krachtontwikkeling op grote schaal i1 natuurlijk in het begin grotere inves teringen vereist, waardoor het langer duurt alvorens het kapitaal vruchten gaat afwerpen, maar dat dit kapitaal op de lange duur een hogere interest sou opbrengen dan wanneer deze ont wikkeling op kleine schaal zou worden toegepast Volgens Davis zullen de Verenigde Staten reeds over vijf jaar vermoede lijk een millioen kilowatt electriciteit uit atoomenergie kunnen produceren, terwijl die capaciteit over 20 tot 25 GEBRUIK VAN THORIUM Tenslotte wees de Engelse prof. J. W. Dunworth op de mogelijkheid van het gebruik van thorium als brandstof voor atoomreactors. Prof. Dunworth sprak de mening uit, dat thorium op den duur zelfs een meer waardevolle brandstof kan worden dan uranium en hij verklaarde, dat het gebruik ervan ook uit economische overwegingen in teressant kan zijn, omdat dan In plaats van elke zeven ton uranium slechts één ton thorium zou behoeven te wor den gedolven. Maar ook hij erkende, dat de berekeningen, die hij in zijn verhandeling gebruikte, „in hoge mate speculatief” waren als gevolg van het gebrek aan practische ervaring, hoe wel dit z.i. niets veranderde aan de betekenis van zijn algemene conclusie. daarover wil ik leggen. Verdachte op aan de getuige: avond het geld gebracht?”. „Deze vraag moet u niet stellen aan de ge tuige onder ede, laten we in deze zaak fair blijven en Frans niet in moeilijk heden brengen” merkte de president op. Henk zag toen van zijn vraag af. Na het horen van enkele getuigen a décharge, onder wie de vrouw van de verdachte, en na het voorlezen van bij vroegere gelegenheden afgelegde ver klaringen van verdachte voor de rech- ter-commissaris over door hem ge pleegde diefstallen door handig op auto’s te springen, besloot het Hof de zaak aan te houden tot 23 September a.s. voor het horen van vandaag niet opgekomen getuigen. LEEUWARDEN, 9 Aug. Zoals is gemeld zijn de beide uit de Leeuwar der gevangenis ontvluchte misdadi gers gisteravond gearresteerd. Het is gebleken dat zij de nacht in verschei dene boerenschuren onder Goutum, behorende tot de gemeente Leeuwar den, hebben doorgebracht. In de mor gen zjjn ze weer op pad gegaan in de richting Heerenveen. Verschillende meldingen bereikten de politie van personen, die het tweetal zouden heb ben gezien, maar nasporingen bleven voorshands vruchteloos, ’s Avonds echter omstreeks acht uur zag de wachtmeester van de Rijkspolitie T. van der Veen twee mannen zich op verdachte wijze ophouden in een wei land tussen Friens en Warga. De wachtmeester begon op zijn fiets de achtervolging en kreeg daarbij hulp van de passerende persfotograaf J. de Jong. Nadat enkele waarschuwings schoten waren gelost liet Houben zich grijpen, maar Blanken waagde nog ’n laatste poging en sprong in de War- gaster vaart. De Jong zette in zijn auto de vluchteling achterna. In War ga waarschuwde hij de politie en toen was ook Blanken spoedig gegrepen. Het tweetal had het voornemen naar Frankrijk uit te wijken en dienst te nemen in het vreemdelingenlegioen. Het ontvluchtingsplan was ontworpen door Houben. .n- de conferentie „Atomen voor de Vrede” ge opend. Deze telefoto geeft een overzicht bij het begin van- de zitting gemaakt. AMSTERDAM, 9 Aug. Vanmor gen hebben de Amsterdamse haven arbeiders, die gisteren uit protest te gen de nieuwe C.A.O. 24 uur in sta king waren gegaan, allen het werk weer hervat. De vorige week ge schiedde in de Rotterdamse haven precies hetzelfde. Nergens hebben zich vanochtend bij de aanmeldingskantoren moeilijkheden voorgedaan. ICIYVIJI uiü titpdVllCll UVC1 LUI jaar zal kunnen zijn gegroeid tot hon derd millioen kilowatt, dat wil zeggen, tot dezelfde capaciteit als die van alle Amerikaanse electrische centralen van nu. Een energieproductie-netwerk van die omvang zou een investering van bijna twintig milliard dollar vergen. Andere landen zouden zich volgens Davis echter niet behoeven te laten af- tchrikken door deze enorme bedragen, omdat zij gebruik zullen kunnen ma ken van de technologische gegevens en van bepaalde diensten, materialen en Instrumenten, die in de Verenigde Sta ten en elders reeds beschikbaar zijn als gevolg van de investering in we tenschappelijk en technisch onder zoek, die daar zijn gedaan. KOSTEN VARIABEL De Amerikaanse deskundige legde er de nadruk op, dat de investerings kosten in verschillende landen om al lerlei redenen aanzienlijk uiteen kun nen lopen en dat b.v. de rentevoet, die wordt gesteld, daarbij een belangrijke rol kan spelen. De kosten van het del ven en het „verrijken” van uranium, ie brandstof voor atoomkrachtcentra- Jen, zijn z.i. echter op zichzelf niet te noog om het gebruik van atoomkracht ♦cone ?h verantwoord te maken. Een c .^eae Amerikaanse deskundi ge, James A. Lane, waagde te vóór spellen. dat de kostprijs van electrici teit, opgewekt door atoomkracht, bin nen vijftien tot twintig jaar concur rerend zal zijn met die van electriciteit - GENEVE, 9 Aug. De Internationale Arbeidsorganisatie heeft de hier bij een zijnde atoomconferentie een uitvoerig rapport aangeboden over de be scherming van de arbeiders tegen radioactiviteit. Hierin wordt vooral de aard der verwondingen als gevolg van uitstralingen behandeld, alsmede de vormen van blootstelling aan deze stralingen, het gebruik der verschillende stralen en de bescherming daartegen. Het rapport gaat ook in op de problemen met betrekking tot de uranium-mijnen en de veiligheid bij het transport van radioactieve stoffen. Tot nu toe heerste algemeen de op vatting, dat de kernsplitsings industrie veiliger zou zijn dan welke andere ver gelijkbare industrietak ook, maar dit is slechts schijn. Er hebben zich tot dusver maar weinig ongevallen voor gedaan, doch dit is voornamelijk te danken aan het feit, dat de atoomin- dustrie zich nog in een experimenteel stadium bevindt. In de centra voor atoomonderzoek en de daarmee ver bonden fabrieken is men zeer nauw keurig op de hoogte van de risico’s van ionenstralingen en van de voorzorgen, welke daartegen moeten worden ge nomen. VAN GROOT BELANG Dit is echter niet het geval in de tal- rijke werkplaatsen en fabrieken, waar reeds nu of anders in de naaste toe komst radioactieve stoffen worden ge bruikt. Het is dan ook van het hoogste be lang, dat het bedrijfsleven zich tijdig op de hoogte stelt van de mogelijkhe den tot bescherming van de arbeiders tegen de verschillende vormen van ra dioactiviteit zoals röntgenstralen, gam- mastralen, alpha-deeltjes, bêta-deeltjes en neutronen. Het rapport van de I.A.O. behandelt eerst de grondslagen van de bescher mingsmaatregelen en de algemene voorzorgen zoals de fabrieksui trusting, de voorzorgen tegen inademing en op- neming in de maag, de beperking van de arbeidstijd, het waarschuwingssy steem, de omgang met radioactieve stoffen, het wegwerken van de afval stoffen, het arbeidstoezicht en de op leiding van personeel, alsmede het be drijfsgeneeskundig toezicht. In het rapport wordt ook gewezen op de gevaren voor de toekomst. O.a. op het gevaar, dat de arbeiders zozeer gewend zullen geraken aan het bloot staan aan risico’s, welke zij met geen enkel zintuig kunnen waarnemen, dat hun waakzaamheid gaat verslappen en dat zij het met de veiligheidsvoor schriften niet meer zo nauw zullen ne men. Een ander gevaar kan gelegen zijn in de concurrentie, n.l. wanneer de werkgevers om de kostprijs van hun product te drukken op de veiligheid zouden gaan bezuinigen. Tenslotte wijst de I.A.O. nog op het gevaar, dat het gebruik van radioac tieve stoffen kan opleveren in landen, die tot dusver nog slechts weinig in dustriële ervaring hebben of waar de arbeidsinspectie nog onvoldoende tot ontwikkeling is gekomen. In Canadese conferentie-kringen wordt echter rekening gehouden piet de mogelijkheid, dat deze prijs binnen afzienbare tijd zal worden verlaagd en een Canadese afgevaardigde stelde een der Amerikaanse sprekers dan ook de vraag, wat het gevolg voor de econo mie van de atoomkracht zou zijn, als de prijs van uranium op zekere dag tot de helft zou worden gereduceerd. Het antwoord was, dat het effect niet zeer groot zou zijn, daar niet de prijs van het gewone uranium, maar de prijs van het verrijken met U-235 in economisch opzicht het belangrijkste is. DEN HAAG, 9 Aug. De Begum Liaquat All Khan, de Pakistaanse ambassadrice in Nederland, heeft in een in krachtige bewoordingen ge stelde verklaring de bevindingen van Scotland Yard omtrent de in 19ol op haar echtgenoot, de toenmalige Paki staanse premier Liaquat Ah Khan, gepleegde moord gecritiseerd. Het be trokken rapport is opgesteld door de Britse politie-functionaris C. W. E. U’ren, die door de Pakistaanse rege ring was uitgenodigd een onderzoek naar de moord in te stellen. De conclusie van het rapport was, dat de moordenaar, Akbar, zijn daad had beraamd en uitgevoerd zonder toedoen van iemand anders en dat er dus geen complot te ontwarren viel. De Begum zegt in haar 1500 woor den tellende verklaring aan de pers, dat de bewering, volgens welke de misdaad op eigen gelegenheid was be raamd en uitgevoerd door iemand, die gedreven werd door godsdienstig fa natisme, een ironische en geheel on juiste zinspeling is op de Islam, in welks naam de moordenaar veronder steld wordt te hebben gehandeld. Het rapport heeft volgens de Begum geen licht kunnen brengen in de toe dracht van de zaak en berust vrijwel geheel alleen op de verklaringen van de echtgenote van de moordenaar. De Begum had met haar verklaring ge wacht om eerst kennis te kunnen ne men van de reactie van regering, pers, moslem liga en het volk op het in Juni j.l. gepubliceerde rapport. Tot nog toe had zij echter geen enkele commentaar vernomen. Zij zegt niet te kunnen aannemen, dat een goede regering het daarbij zal laten. -o- Hoogwater Donderdag 11 Augustus: Vlissingen: 6.52 u. 1.84 m„ 19.11 u. 1.82 m, Terneuzen: 7.19 u. 2.02 m., 19.37 u. 2.00 m. Wemeldinge: 8.20 u. 1.72 m., 20.36 u. 1.56 m. Zierikzee: 8.01 u. 1.54 m., 20.17 u. 1.38 m. AMSTERDAM, 9 Aug. Voor het Amsterdamse gerechtshof is in hoger beroep de opzienbarende zaak van de geheimzinnige roof uit een postauto behandeld, waarbij op 28 October van het vorig jaar op klaarlichte dag ’n bedrag van f 60.009 verdween. Terecht stond de 29-jarige koopman H. E. S. uit Amsterdam die evenals z’n kameraad Frans J. H. door de recht bank te Amsterdam was veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf met aftrek wegens heling van gestolen geld. De officier die tegen H. E. S. vier jaar had geëist, was alleen tegen diens von nis in hoger beroep gegaan, omdat vol gens hem de roof door H. E. S. zou zijn gepleegd. Deze laatste hield ook voor het Hof vol, dat hij onschuldig is aan de roof van de geldtrommel en de postzak uit de auto. Hoewel hij aanvankelijk had ontkend, iets van het geld af te weten, heeft hij later, en ook nu voor het Hof, toegegeven, dat hij ten huize van zijn vriend geld heeft geteld dat uit de postauto afkomstig was. De recherche was er na ijverig speuren in geslaagd, te ontdekken dat in de loods bij H. ’n trommel met een groot bedrag aan geld onder de vloer zat verborgen. „Als de eerlijkste man van de we reld hebt u een poosje meegeteld en bent u, ondanks de duizenden guldens weer rustig weggelopen?”, wilde de president, mr J. Sprey, weten. „Ja”, antwoordde verdachte. Óndanks de be zwaren van de verdediger, werd de wegens heling in deze zaak veroor deelde Frans als getuige gehoord. „Als de procureur-generaaï een getuige voortbrengt, dan zal het hof hem ho ren”, zo zei mr Sprey. DE GROTE ONBEKENDE Frans verklaarde dat de grote on bekende in deze zaak, een zekere Piet, het geld in een krant gewikkeld op een avond bij hem heeft gebracht en dat ze het geld direct hebben geteld. Ook nu weer wilde hij niet zeggen wie die Piet was. „Hoe verklaart u, dat Henk E. S. aan de bankbiljetten is ge weest?” zo vroeg de president. Frans: MEMPHIS, 9 Aug- De voormalige voorzitter van de Amerikaanse commissie voor kernenergie, Gordon Dean, heeft een plan ontvouwd voor toezicht op de waterstofbom in de Verenigde Staten en Rusland. Hjj stelde voor, volgens een te sluiten overeenkomst, de voorraden atoom- en waterstofbommen onder toe zicht van militaire deskundigen van de Verenigde Naties te stellen. Het toezicht zowel iu Rusland als in de Verenigde Staten moet worden uitgeoefend, zodat de bommen in de beide landen niet ver nietigd behoeven te worden. Het zou de taak van deze V.N. man nen zijn er op toe te zien, dat geen bom de opslagplaatsen verlaat. Indien toch getracht zou worden de bommen aan boord van een vliegtuig te laden voor een onverwachte aanval op een ander land, zou dit onmlddelijk door de V.N. toezichthouders over de gehele we reld bekend moeten worden gemaakt. Een dergelijke waarschuwing zou millioenen mensen het leven kunnen redden. Maar belangrjjker is nog, dat dit sy steem van waarschuwing een probaat afschrikwekkend middel zou zijn om een onverhoedse aanval met atoom- of wa terstofbommen tegen te gaan. Het uit gaan van een dergelijke waarschuwing zou immers betekenen, dat de andere party onverwijld stappen neemt voor een vergeldingsaanval. Met het sluiten van overeenkomsten alleen kan een dergelijk resultaat niet bereikt worden. geen verklaring af- H. E. S. vroeg daar- „Heb ik jou_die avond het geld gebracht?”. ■c n- I !e et gaat met de Nederlandse belangen in Indonesië snel bergafwaarts. En deze gang van zaken dateert niet van vandaag of gisteren. Want al sedert de overdracht van de souvereiniteit is de regering van de republiek Indonesia stelselmatig doende, invloeden van Nederlandse zijde zoveel mogelijk te weren. Het benoemen van inheemsen in vacatures, die normaal door Nederlanders zouden zijn bezet, wijst erop, dat men bewust streeft naar uitbanning van alles wat aan de koloniale periode herinnert. In vele gevallen werd arbeid, welke Nederlanders moeizaam tot stand brachten, in korte tijd teniet gedaan. Het recente besluit om de invoer van een drietal bladen van vaderlandse bodem te verbieden, omdat deze de interne veilig heid ginds in gevaar zouden brengen, betekent opnieuw een slag in het aangezicht van ons land, dat zovele jaren naar beste weten de belangen van zijn toenmalige bezit heeft behartigd. „Times of Indonesia”. Het blad schrijft niet overtuigd te zijn door de argumenten, die van de zijde van het parket zijn aan gevoerd voor het verbod. Het zegt niet te kunnen inzien hoe enkele kranten in een vreemde taal de orde en rust in Indone sië kunnen bedreigen, aangezien de meerderheid der inwoners geen Nederlands kent. Buitenlandse bladen, zo ver volgt men, dienen alleen te worden verboden, indien zij de lezers opzetten tot geweld of verraad. Men heeft niet ver klaard, dat de Nederlandse bladen dit doen. Het verbod be rust op een geprikkelde stem ming of op autoritaire neigin- gen en geen van beide is vol- doende om een vrije uitwisseling van nieuws tegen te gaan, aldus de „Times of Indonesia”. Als de inhoud der betrokken bladen via radio-Nederland wordt uitgezonden, zou de In donesische regering de luiste raars dan verbieden daarop af te stemmen? Het antwoord hier- i op aldus het blad is vol- doende om aan te tonen, dat het verbod dient te worden opge- heven en het besluit met de opmerking, dat het verbod der mate absurd is. dat het nooit 1 ingesteld had moeten worden. s HAAG> 9 Aug. Het hoog tair gerechtshof heeft vanmorgen Xvn de. soldaat C. van B. 14 dagen S angenisstraf en 4 maanden straf- ot)dS? geëist, omdat hij geweigerd had P bondag aan de wachtparade mee <j£-t n' een vraag van de Presi- ,Pj waarom hij dit geweigerd had, oo o6?S?daat’ dat dit gedaan had aienstige gronden, daar hij een Suwd? °P Zondag als -show” da?6 ver<kdiger bracht naar voren, krjnZ1Jn cliënt afkomstig is uit de ten u.Van de Gereformeerde Gemeen- da--i p'?,a„r: men met het oog op de Zon ten nn '/lng gewoon is alles na te la- zakalhv ndag wat niet beslist nood- min^ta v’ had er dan ook niet het Wacht t waar tegen op Zondag raae open> maar wel aan de pa- Hof „„eSl nemen. Hij verzocht het leggen?n v°V1waardelijKe straf op te vliegtuig van het type Bell-Xla is gis3 teren bij een proefneming boven de Mojave woestijn in de Verenigde Sta» ten op een hoogte van ongeveer 900t meter ontploft. Het supersonische vliegtuig, dat wordt aangedreven door een raketmo tor en wordt beschouwd als het „snel ste vliegtuig ter wereld”, wordt met een vliegtuig van het type B 29 de lucht in gebracht en gewoonlijk ge durende de vlucht op een hoogte van ongeveer 9000 meter „losgelaten”. De ontploffing vond plaats ongeveer 70 seconden voor het raketvliegtuig door het moedervliegtuig zou worden losgelaten om een proefvlucht te ma ken. De piloot van het raketvliegtuig ontkwam ongedeerd, door tijdig in het moedervliegtuig te klimmen. De B 29 liet het raketvliegtuig vervolgens val len. Door de kracht van de ontploffing sloeg een cabinekap van een straal vliegtuig, dat de B 29 op korte af stand volgde. ff Uiteraard kwam dit besluit ff tot beknotting der persvrijheid niet geheel onverwacht na alles wat zich de laatste jaren in de verhouding tot ons land heeft afgespeeld. Men kon dit op den duur verwachten, en wij bevroe den, dat het met de in Indo- nesië zelf hog bestaande Neder- landse bladen geconcentreerd in Soerabaia wel eens spoe dig gedaan zou kunnen zijn. Maar een afdoende reden voor het jongste besluit wordt niet i gegeven. En zonder gegronde reden is een besluit nu een maal niet verantwoord, maar kan het hoogstens dienen als uiting van macht. De drie betrokken bladen, i die niet meer naar de Oost mogen worden verzonden, zijn „De Telegraaf”, „Elsevier” en „De Spiegel”. Wij kunnen ons indenken, dat de inhoud van deze bladen niet altijd in de smaak van de Indonestische re- gering valt, maar een bewezen fei is, dat ze er niet op uit zijn de Indonesische politiek kweti jnd te critiseren of anti- props ganda te voeren. Dat wij in onze mening niet alleen staan, bewijst een artikel ff in het onafhankelijke, in de Engelse taal verschijnende blad In Genève is

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1955 | | pagina 3