GEEN UITSLUITSEL OVER
LATERE HUURVERHOGING
V
en
INDONESIË
Nog altijd tweehonderdduizend
land
huizen tekort
in ons
NIEUWE FORMATEUR IN
Engeland en Amerika gaan kunst
matig maanlicht maken
Provinciale
Staten
Ministers antwoorden de Eerste Kamer
mouw
Het
weer
Opperste Sowjet heden
De aap uit de
Vliegtuig door
straaljagers
neergeschoten
Europa
Gedifferentieerde verhog ng of ge
deeltelijke vrijlating van huren in
de toekomst mogelijk
voor de bouw
P. N. I. en Masjumi konden het niet eens
worden over premierschap van Hatta
Zonder tegenslag kan men de woning
nood in 1964 te boven zijn
Duitse geleerde heeft plan
van een ruimteschip
ZEELAND
brengt verslag uit
in
Driemanschap klaarde het niet
te hoofd
8>ng dei
Directie Wederopbouw
Bulgarije geeft toe:
Na-inlevering zilveren guldens
DE BILT ZEGT:
Vrij koel
Herbouw wegens
oorlogsschade in 1959
afgewikkeld
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR
Na de kunstmanen-affaire
lie JAARGANG No. 3156
Waarnemend-hoofdredacteur Prof. Dr J. J. de Jong
(ZIE PAGINA 2)
i
Abonnementsprijs ƒ0.47 per week,
2.p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 22 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
DONDERDAG 4 AUG. 1955
Directeur: JACQ DE SMIT
- Wisselende be-
meeste plaatsen
20
24
20
19
20
18
22
27
25
28
24
22
19
21
21
22
20
28
■Mat'
5b
Deze
^•V. z0
drijven
ervolgens jammeren
PARIJS, 4 Aug. Radio Moskou
meldt, dat de beide kamers van de Op
perste Sowjet heden te 13.00 uur zul
len bijeenkomen om de uiteenzetting
aan te horen, die de Sowjetrussische
premier, maarschalk Boelganin, zal ge
ven over de resultaten der te Geneve
gehouden besprekingen door de rege
ringsleiders der „Grote Vier”.
ning, dat op de duur niet kan wor
den volstaan met een aanpassing aan
de huidige huren van nieuw ge
bouwde woningen. Einddoel zal
moeten zijn een zodanig huurpeil,
dat de nieuwbouw in het algemeen
weer zonder financiële steun van
overheidswege zal kunnen geschie
den.
Bovendien zou de regering niet,
zoals in het voorlopig verslag door
enkele Senatoren is opgemerkt, wil
len stellen, dat huurverhoging zon
der compensatie niet mogelijk is.
Het is zeer wel denkbaar, aldus de
betrokken ministers in de memorie
van antwoord, dat de omstandighe
den zodanig zjjn, dat ook zonder
uitdrukkelijk aangewezen compen
saties een huurverhoging kan wor
den tot stand gebracht.
Het bedrag van de huurverhoging -
de eigen woningen buiten beschou
wing gelaten - kan in totaal op iets
minder dan 40 millioen worden ge
steld. Dit bedrag zal uit de aard der
zaak door de burgerij moeten wordén
Medewerkers: J. A. van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; J. S. Hoek, Middelburg;
Ds J. Karelse, Goes; Ds J. Kwast, Viissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen: J. Moii
het tegenvoorstel, Hatta „als burger”
de leiding te doen hebben van een
parlementair kabinet. Hierop gaf
Sukiman van de Masjumi het man
daat terug daarbij overwegende dat
de kabinetscrisis niet te lang mag
duren.
„SATELLOIDE”
Een lid van de Duitse groep, die in
de tweede wereldoorlog de V-2 raket
ten tot ontwikkeling bracht, heeft
Woensdag op het internationaal austro-
nautisch congres te Kopenhagen een
plan ontvouwd voor een „satelloide”
ruimteschip, dat op eigen kracht ande
re planeten zou kunnen naderen voor
het doen van waarnemingen van dicht-
bij.
Het waarnemen van Venus is moei
lijk wegens de mist, die deze planeet
normaal omringt. Door de „satelloide”
zal men echter van dichtbij uitvoerige
waarnemingen kunnen verrichten,
waardoor de weg zou worden bereid
voor interplanetair verkeer, aldus de
Duitse geleerde.
Hij zei verder, niet te weten of er
reeds dergelijke ruimteschepen in
aanbouw zijn, doch onthulde, dat ’t
werk in vliegtuigfabrieken in de V.S.
zou kunnen worden gedaan. Ook liet
hij er zich niet over uit, of er in de
naaste toekomst dergelijke ruimte
schepen zouden worden vervaardigd.
Wel geloofde de geleerde, dat een
„satelloide” ’t enige middel zou zijn
waarmee doeltreffende waarnemin
gen zouden kunnen worden verricht,
en dat weer zou kunnen terugkeren
naar de aarde.
SOFIA, 3 Aug. Het Bulgaarse
persbureau heeft een verslag gegeven
van het onderzoek, dat van Bulgaarse
zijde is ingesteld naar het incident met
het Israëlische vliegtuig, dat 27 Juli
boven Bulgarije werd neergeschoten.
Het bureau geeft toe dat het Israëli
sche vliegtuig door jagers is neerge
haald. Verklaard wordt, dat het toe
stel zich 40 km diep boven Bulgaars
grondgebied bevond. Het wordt onbe
grijpelijk geacht, dat het toestel dit
zelf niet heeft kunnen constateren. Een
uitnodiging van twee Bulgaarse jagers
om te landen werd In de wind gesla
gen, aldus het communiqué. De jagers
openden daarop het vuur. Erkend
wordt evenwel, dat de luchtafweer
overhaast te werk is gegaan en niet de
maatregelen hebben genomen die no
dig waren om het vliegtuig tot dalen
te dwingen.
De Bulgaarse regering betuigt nog
eens haar spijt. De schuldigen zullen
worden gestraft en er zullen maat
regelen worden genomen om derge
lijke incidenten in de toekomst te
vermijden. De regering geeft uiting
aan haar medeleven met de getrof
fen gezinnen en verklaart zich be
reid de schadeloosstelling van deze
gezinnen voor haar rekening te ne
men, evenals haar aandeel van de
materiële schade.
Gezegd wordt verder, dat het inci
dent mogelijk is geworden door de
„gespannen atmosfeer” die heerst als
gevolg van „systematische schendin
gen” van het Bulgaarse grondgebied in
de loop van de laatste jaren door vlieg
tuigen „van onbekende nationaliteit”,
die mensen, wapens, radiozenders en
ander materiaal hebben uitgeworpen.
woningen, stelt de mogeltfkheid open
voor een toekomstig woningbouwpro-
gramma, dat in staat is het brandende
probleem van de woningnood op zo
danige termijn op te lossen, dat de
dreigende apathie geen plaats krijgt,
aldus het verslag.
Gestreefd wordt naar een doelbe
wust, gecoördineerd beleid, waartoe
men thans de nodige ervaring heeft.
Hieruit vloeien ook de beperkingen
voor bouwwerken, anders dan voor de
woningbouw voort.
„ONBEWOONBAAR”.
De verhoging van de welvaart
bracht grotere wensen van woonge-
mak met zich alsmede een groter
aantal onbewoonbaar verklaringen
van woningen. Van de in 1954 ruim
10.000 onbewoonbaar verklaarde wo
ningen is nog ruim de helft be
woond. Toch moet met de vervan
ging van deze huizen rekening wor
den gehouden in verband met het
totale bouwprogramma.
In dit opzicht kan de commissie krot-
opniiming uitstekend werk doen. De
afwikkeling van de herbouw na oor
logsschade werd in 1954 versneld. In
clusief de nieuwe gevallen zullen alle
zaken waarschijnlijk medio 1959 of
eerder kunnen zijn afgewerkt.
’s-GRAVENHAGE, 3 Aug. Naar
aanleiding van de vele verzoeken tot
na-inlevering van zilveren guldens
deelt het ministerie van Financiën me
de, dat over enige tijd hiertoe onder
bepaalde voorwaarden alsnog gelegen
heid zal worden gegeven.
Gistermorgen heeft Z.K.H. Prins Bernhard luchtmachtcadetten van verschil
lende nationaliteiten op het Paleis Soestdijk in audiëntie ontvangen. In het
kader van een internationaal uitwisselingsprogramma bezoeken deze cadetten
momenteel ons land. De foto toont Z.K.H. temidden van de cadetten uit
België, Canada, Denemarken, Groot-Brittannië, Noorwegen, Zweden en Ame
rika, aan de achterkant van het paleis.
Burgeler, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
J. Hommes, Nieuwdorp; J. Huiissen, Terneuzen;
T T »nS—viissingen;
K. C. van Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes.
StoCKnoim, onoewolkt
Oslo, half bewolkt
Kopenhagen, zwaar bewolkt
Amsterdam, zwaar bewolkt
Londen, zwaar bewolkt
Luxemburg, zwaar bewolkt
Parijs, zwaar bewolkt
Bordeaux, onbewolkt
Grenoble, half bewolkt
Nice, licht bewolkt
Genève, onbewolkt
Zürich, zwaar bewolkt
Berlijn, zwaar bewolkt
Frankfort, regen
München, geheel bewolkt
Wenen, zwaar bewolkt
Innsbrück, regenbui
Rome, half bewolkt
DE BILT, 3 Aug.
wolking en op de n
droog weer. Overwegend matige Noor
delijke wind. Vrij koel.
verkiezingen immers op een of andere
wijze doeltreffend voorbereiden? Jam
mer alleen voor het N.V.V., dat de
heer Vermeulen deze aap in een onbe
waakt ogenblik uit zijn socialistische
mouw heeft laten ontsnappen.
Prof, dr J. J. de Jong.
Voorshands is het aantal nieuw te
bouwen woningen bepaald op 65.000
per jaar. Daardoor zal de netto-ver
meerdering van de woningvoorraad
voor de komende jaren ongeveer
57.000 stuks per jaar bedragen. Hier
bij Is berekend, dat 8.000 huizen
nodig zijn voor de vervanging van
oude huizen en het vervallen van
duplexwoningen. Op die gronden
I t oewel officieel nog steeds weinig
H of niets omtrent het hangende
I 1 1 lonen-overleg bekend wordt, is
I iet duidelijk, dat hier onmiddellijk bij
Betrokken personen en instanties al-
I lerminst stil zitten. Bij het ontbreken
L) formele mededelingen omtrent te
H'Xwachten resultaten is het daarom
I taak nauwkeurig acht te slaan op zo-
I danige aanwijzingen ter zake als van
I ijd tot tijd in de pers en elders wor-
II aangetroffen.
I Deze week heeft tot dusverre twee
vingerwijzingen van mogelijk grote
I betekenis opgeleverd. In de eerste
I nlaats enige hoofdartikelen in de li-
I herale Nieuwe Rotterdamse Courant.
I Ka een lange principiële inleiding over
I ae grenzen tussen vrijheid en binding
I wordt het huidige systeem van cen-
I traal-geleide loonvorming onder de
I loupe genomen. Met alle waardering
I voor de goede werking van dit systeem
I jj het verleden wijst de N.R.C. er met
I klem op, dat er voor het heden tal van
I ernstige euvelen aan kleven. Het li-
I berale blad komt dan ook tot de slot-
I som, dat de tijd rijp is voor een be-
I paling der lonen per bedrijfstak. En
I jieent, dat in het bedrijfsleven een
basis voor overeenstemming kan wor-
Jen gevonden, wanneer zijn leiders
zich als nuchtere en practische men-
sen op de bestaande toestand bezinnen.
Het zal na wat wij over deze zaak
schreven niet verbazen, dat wij ons
van harte verheugen over dit liberale
geluid. En wij hopen, dat het een ont
wikkeling moge inluiden of begeleiden
jn de kringen der liberale werkgevers,
waaruit juist tot dusverre gans andere
geluiden tot de buitenwereld door
drongen.
an geheel tegenovergestelde
strekking is het artikel, dat de
secretaris van het socialistische
N.V.V., de heer A. Vermeulen, dezer
dagen in het Parool schreef. Een strek
king, die ons hoewel wij ons met
name over de uitlatingen van de heer
Vermeulen niet zo gauw zullen verba
zen toch wel enigszins vreemd
heeft getroffen. Vooral na het uiterst
gematigde en voorzichtig-waarschu-
wende socialistische radio-commentaar
van Zaterdag j.l., dat alle mogelijk
heden openliet.
De heer Vermeulen wil n.l. geen
kwaad woord horen over het huidige
jysteem van loonpolitiek met zijn al
gemene loonronde. Integendeel: „Het
is niet de loonpolitiek, die de spiraal
- hogere lonen, hogere prijzen, weer
hogere lonen, weer hogere prijzen....
I - in werking zet, doch de prijspoli
tiek”.
Conclusie: de regering zal in de toe-
I komst over meer middelen moeten be-
I schikken om een werkelijk doeltref
fende prijsbeheersing door te voeren.
I Geen grotere vrijheid, maar een straf
fere binding, bepleit derhalve het
N.V.V.
kan worden berekend, dat het wo
ningtekort op 1 Januari 1964 nog
5.000 zal bedragen.
In de algemene beschouwing van
het verslag wordt de herziene prog
nose van de komende woningbehoefte
toegelicht. In 1980 zal de bevolkings
dichtheid ongeveer een millioen hoger
zijn, dan tot voor kort werd aangeno
men. Op basis van het oude woning-
bouwprogramma zou daardoor de op
lossing van de woningnood met de
daaraan verbonden misères nog weer
enige jaren worden opgeschoven. Het
cijfer van 68.487 gereedgekomen wo
ningen in 1954, waarvan 1.455 duplex-
DJAKARTA, 3 Aug. Het driemanschap, dat door vice-president Hatta
was aangewezen om een nieuwe Indonesische regering te vormen heeft het
niet klaar gespeeld aan deze opdracht te voldoen. De oorzaak was, dat een
der formateurs, Sukiman van de Masjumi, de opdracht teruggaf. De twee
anderen deden toen hetzelfde. De oorzaak van het mislukken van deze po
gingen tot het formeren van een nieuw kabinet was gelegen in het feit, dat
de Masjumi en de P.N.I. geen overeenstemming konden bereiken over de
wijze waarop vice-president Hatta zou worden gevraagd het premierschap
op zich te nemen. Hatta heeft inmiddels aan de Masjumi opdracht gegeven
een poging te ondernemen een nieuw kabinet te vormen. De Masjumi wees
als formateur daarop mr Burhanuddin Harahap aan.
De opdracht, die mr Harahap heeft
gekregen, is dezelfde als het drieman
schap vorige week heeft ontvangen. Er
moet binnen zeven dagen een parle
mentaire regering worden gevormd.
Deze regering zal aanblijven tot bij de
verkiezingen, die in September a.s.
worden gehouden.
De formateur werd in 1917 te Medan
geboren. Hij studeerde in Indonesië en
was werkzaam bij het Openbaar Mi
nisterie. Hij is voorzitter van de frac
tie van de Masjumi in het Indonesische
parlement. Vice-president Hatta zei,
dat de opdracht aan de Masjumi in
overeenstemming is met de parlemen
taire procedure.
Na het teruggeven van het man
daat van de vorige drie formateurs
heeft de Masjumi een verklaring uit
gegeven, waarin de gang van zaken
uiteengezet wordt. Hierin wordt be
vestigd, dat de moeilijkheden draai
den om de procedure om Hatta pre
mier te maken. Hiervoor zou een re
solutie van het parlement nodig zijn,
waarin Hatta gevraagd wordt, het
kabinet te leiden, en president Soe-
karno verzocht wordt, Hatta tijdelijk
toe te staan non-actief als vice-presi
dent te zijn. De P.N.I. deed daarop
DEN HAAG, 3 Augustus Hoelang zal het duren eer het huurpeil
van de vooroorlogse woningen zal zijn opgetrokken tot het peil van de
nieuw gebouwde huizen? Deze vraag hebben een aantal Senatoren voor
gelegd aan de minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting tijdens
de bespreking van de huurverhoging, die op 1 September a.s. zal in
gaan.
Een antwoord op de vraag welk schema van toekomstige huurver
hogingen aan de regering voor ogen staat en in hoeveel jaren zij het
bedoelde verschil denkt te overbruggen, kan niet worden gegeven, zo
lezen wij in de memorie van antwoord, die vandaag bij de Eerste Kamer
is ingediend. Meegedeeld wordt, dat bij de doorvoering van de huur
verhoging per 1 September a.s. het huurpeil voor oude woningen zal zijn
gestegen tot gemiddeld 150 pCt van het huurpeil, dat gold in 1940.
De regering is evenwel van me- opgebracht, hetgeen in het kader van
de voorgestelde belastingverlaging ook
mogelijk moet worden geacht. Welk
gedeelte van die verlagingen nodig zou
zijn om een algemene huurverhoging I
van vijf pCt voor een ieder nauwkeu
rig te compenseren, is bezwaarlijk te
bepalen.
Gelet op de grote verscheidenheid
onder de vooroorlogse woningen en de
daarbij behorende huren, is het dan
ook geenszins uitgesloten, dat - even
als in andere landen reeds is geschied
- op een gegeven moment gedifferen
tieerde verhogingen of eventueel ge
deeltelijke vrijlating van de huren ver
antwoord zal zijn. Uiteraard zal vol
gens de ministers, verschil van me
ning mogelijk zijn met betrekking tot
de vraag, wanneer dit tijdstip zal zijn
aangebroken.
ONDERHOUDSPLICHT.
Wat de onderhoudsplicht betreft,
wordt opgemerkt, dat de ministers
liever spreken van sanctie bij ver
waarlozing. De vrees van enkele Ka
merleden, dat teveel autoriteiten
zich met deze zaak bezig zullen gaan
houden, wordt niet door de bewinds
lieden gedeeld. In hoofdzaak zullen
het de colleges van B. en W. zijn,
die met deze aangelegenheid te ma
ken krijgen of in de plaatsen waar
ze bestaan, de huurcommissies. Aan
dit alles mag niet de conclusie wor
den gekoppeld, dat ook nadat de hu
ren zullen zijn vrijgelaten, de rege
ring zich blijvend met het onder
houd zal bezighouden. Gehoopt
wordt op een terugkeer van de ver
houdingen, zoals die voor de oorlog
bestonden. Niet ontkend wordt, dat
dit pas dan zo zal zijn, als de wo
ningmarkt zal zijn verzadigd, d.w.z.
als er geen woningnood meer zal
zijn.
De huuprijzen van de woningen, ge
bouwd met geldelijke steun ingevolge
de wet op de materiële oorlogsschaden
of krachtens de financieringsregelingen
woningbouw 1947 en 1948, worden in
beginsel beheerst door het bepaalde in
het nieuwe artikel drie van de huur
wet. Minister Witte is voornemens ge
bruik te maken van zijn bevoegdheid
ook de huren van deze woningen te
verhogen. Het percentage daarvoor is
evenwel nog niet vastgesteld. Het zal
vermoedelijk gelijk zijn aan dat waar
mee wordt voorgesteld de huurprijzen
van de vooroorlogse woningen met in
gang van 1 September a.s. te verho
gen.
raketten met natrium. Enkele pon
den natrium zouden een fantastisch
licht teweegbrengen, zo verklaarde
hij. Het bovenste gedeelte van de
atmosfeer bevat ongeveer een deel
natrium op een billioen andere de
len. De hoeveelheid natriumdeeltjes
sterk vermeerderen zou, zo gelooft
de hoogleraar, het beoogde effect
opleveren.
ZEEUWSCH DAGBLAD
DEN HAAG, 3 Augustus Op 1 Januari van dit jaar was er een
tekort aan woningen van 200.000 stuks. De behoefte werd op dat tijd
stip geraamd op 2.691.000 en de voorraad bedroeg 2.491.000. Of dit
tekort inderdaad zo groot is als de Centrale Directie Wederopbouw en
Volkshuisvesting in het jaarverslag over 1954 heeft becijferd, zal even
wel eerst blijken als de woningtelling in 1956 is gehouden. Er wordt
rekening mee gehouden, dat de behoefte aan vervanging van slechte
woningen zal toenemen.
Uitgave:
L htitur „Zeeuwsch Dagblad"
hdchW gh.o 274289
I Mkantoor: Goes, L. Vorststr.
2438 (b.g.g. voo-redactie
voor adveri. enz. 2970),
«ren1 Vlissingen: Nieuwstr.
326; Middelburg: Korte
I d«tr 35- Tel. administratie
‘ff Teï redactie 2347; Ter-
neuzen: Djjkstraat 26-28.
Exploitatie:
n^terbsan Le Cointre N.V.,
Goes
r aten wij beginnen met de heer
Vermeulen volmondig toe te
stemmen, dat de prijzen sinds
verleden jaar zijn gestegen. Maar: dat
dit zou gebeuren als een gevolg van
de welvaartsronde van October j.l. was
ten tijde van de betreffende beslissin
gen voor iedere deskundige al een
vaststaand feit en werd als zodanig in
aanmerking genomen. Bovendien:
juist het drijven van het N.V.V. en
zijn aanhangers naar nieuwe algeme
ne loonronden heeft wel allerminst het
geschikte klimaat helpen scheppen
Voor prijsverlagingen. „Waarom zal ik
nu verlagen, als ik over enkele maan
den dan toch weer moet verhogen?”
aldus de vaak aan ons door onder
nemer en handel gestelde vraag!
Wij willen ook en gaarne toestem
men, dat de ontwikkeling van de pro
ductiviteit dit jaar tot dusverre gun
stiger is geweest dan mocht worden
verwacht. En wij hebben er nimmer
twijfel over laten bestaan, dat naar on
ze vaste overtuiging de werknemers-
fedrijfsgenoten hun rechtvaardig aan
tel dienen te hebben in de mede door
hun inspanning en arbeid grotere wel-
vaart. Alleen: de heer Vermeulen gaat
gemakshalve voorbij het feit, dat er
juist op dit punt groot verschil tussen
bedrijfstakken bestaat. Dat er be
drijfstakken zijn, waar door allerlei
Wrzaken van stijging der productivi
teit geen sprake is en een loonsverho
ging derhalve geen basis vindt in meer
welvaart.
Hier raken wij dunkt ons vde
ten van de in wezen politieke opzet
van het N.V.V. Een algemene loon
ronde moet uit economische overwe
gingen onvermijdelijk tot een niet on-
alangrijk aantal aanzienlijke prijs-
«’igingen leiden. Wij noemen b.v. de
andbouw en spoorwegen. Over deze
tetste trekt ir Vos, een vooraanstaand
Partijgenoot van de heer Vermeulen,
nu al publiekelijk de haren uit
en eist onmiddellijke verho-
!r tarieven.
stand van zaken kent het N.
goed als wij. En nu toch maar
naar een algemene loonronde,
C11 over de prijs-
^'Jgmgen en dan de schuld aan ande-
d1\.geVen’ die maar niet die prijzen
reffend willen beheersen!
Wilt6” 'tromme zaak zegt u? Maar wat
u- je moet de komende Kamer-
WASHINGTON, 3 Aug. Natuurkundigen in dienst van de Amerikaanse
regering zullen de volgende maand trachten kunstmatig maanlicht boven
Nieuw-Mexico tot stand te brengen. Hiertoe zal een raket met een betrekke
lijke geringe hoeveelheid natrium worden afgeschoten, waarbij het natrium
op de vereiste hoogte als damp wordt verspreid, mogelijk door middel van
een explosie.
Volgens een woordvoerder van de
Amerikaanse luchtmacht heeft de
proef hoofdzakelijk ten doel, de juist
heid vast te stellen van de veronder
stelling, dat in de ijle atmosfeer onge
veer 100 km boven de aarde een laag
voorkomt, waarin zich natriumdeel
tjes bevinden. De proef zal omstreeks
6 September worden genomen door
natuurkundigen, verbonden aan de af
deling voor wetenschappelijk onder
zoek van de luchtmacht.
Prof. Bates van de Queens-uni-
versiteit te Belfast heeft onthuld, dat
ook Engeland kunstmatig-maanlicht
wil maken door het afschieten van
