van LEXINGTON in Amerikaanse politici zitten tussen twee China’s Calvinisten uit alle delen wereld in Detmold bijeen Verdeling van woningcontingent niet verstoord Kroonprins Rupprecht van Beieren gisteren overleden in PUZZLE IS IS Pluk de dag.,, en neem het er van met Zelfbedieningswinkel is geen kruidenierszaak Oostduits protest tegen vluchtelingenpostzegel Kerkbezoek in West-Duitsland gaat sterk achteruit Vermiste Nederlanders zijn terecht Sowjetgrenzen open voor de toeristen? Erfprins Albrecht volgt hem op Guldensemissie van Wereldbank Minister Witte geeft bescheid Heistelling stortte op huizen En hebben te rekenen met de vrede- lievende stemming thuis ZEEUWSCH DAGBLAD 'Voensdag 3 Augustus 1955 pagina 3 Internationaal Calvinistisch Congres geopend Geheimzinnige sfeer in Genève DOOR M. W. Rombout de Stuarts Nakomeling van De bouw met halve premie VANDAAG EENS Kruis-pas-raadsel Oostenrijk. Oudste twee prinsessen naar Zwitserland Uitspraak Alkmaarse Rechtbank Opening tijdens vacantie geoorloofd Ook in Zwitserland. Oplossing vorige puzzle De opening. De situatie. Kerkbezoek gaat achteruit. Ingezonden Mededeling (Adv.) AMERICAS BEST TOBACCOS het Congres haar was twee J7 Rus- Op- en ondergang van Zon en Maan: Donderdag: Zon op 5.04 u., onder 20.27 u. Maandag 20.18 u., onder 5.53 u. Ontroerend waren de mededelingen over de kerk in Oostenrijk. Na aan vankelijk succes der Reformatie (die in Oostenrijk inderdaad een volksbewe ging was waaraan zowel adel als bur gerij deelnamen) is al spoedig de on derdrukking gekomen en zo is de ge schiedenis van de kerk daar eeuwen lang geschreven met bloed en tranen. kend, maar duidelijk is wel dat beide wor- Ook zouden er plannen bestaan voor bezoeken van Sowjetburgers aan het buitenland, doch men zou er in ieder geval zorg voor dragen, dat dit geen staatssteun voor emigratie van Rus sen naar het Westen wordt. -o- SOESTDIJK, 2 Aug. Vandaag zijn de prinsessen Beatrix en Irene naar Zwit serland vertrokken voor een particulier verblijf van enige dagen in Vevey, waar deze week een wijnfeest wordt gehouden. BONN, 2 Aug. Mogelijk reeds in de herfst gaan de Sowjetgrenzen open voor toeristenverkeer, aldus meldt het Westduitse persbureau D.P.A. Er zou den groepsvisa worden ingevoerd. Tot nu toe waren voor bezoeken aan de Sowjet-Unie individuele visa ver plicht. Er zouden al onderhandelingen gaande zijn met Zweedse, Noorse, Bel gische, Amerikaanse en Duitse toeris- tenbureaux. ALKMAAR, 2 Aug. Een Alkmaarse zelfbedieningszaak behoeft krachtens een uitspraak van de rechtbank niet tijdens de kruideniersvacantie te sluiten. De vakcentrale der drie kruideniersbonden had geëist dat de zelfbedieningszaak op straffe van een dwangsom van 50.000 per dag, de eerste vier dagen van deze week in verband met de algemene krui deniersvacantie gesloten zou zijn. De president sloot zich aan bij de uit spraak van de economische politierech ter, waarbij de zelfbedieningszaak werd vrijgesproken van overtreding der ge meentelijke winkelsluitingsverordening, die bepaalt dat kruideniersbedrijven op een bepaalde middag gesloten moeten zijn. Hierbij gold de overweging dat de zelf bedieningszaak ’n gemengd bedrijf is en geen kruidenierswinkel in de zin der ver ordening. Op deze gronden is thans de eis van de kruideniersvakcentrale afgewezen en werd deze veroordeeld tot de kosten van het geding. Dr Vischer constateert dat ook voor de Zwitserse kerken na de bloeiperiode der Reformatie de terugval is geko men. Na Zwingli en Calvijn is helaas Rousseau het meest bekend in Zwit serland. En zover was het op een ge geven ogenblik gekomen in de stad van Calvijn dat daar aan César Malan werd verboden te spreken over de Godheid van Christus. Intussen is ook die periode weer lang voorbij: de ver schillende kerken zijn gelijkberechtigd. Maar juist dit brengt ook weer zijn ge varen mee: het brengt ongetwijfeld de scepsis in de kerk en dat is de dood voor alle kerkelijk leven. Speciaal in de kerken van het kanton Bern wordt nog altijd de Heidelberger in de kerk diensten gebruikt. achteruit gaat: niet meer dan 10% der leden gaat trouw ter kerk. En hoewel de officiële volkstellingen nog slechts zeer weinig Duitsers aangeven die ach ter het woordje Godsdienst „geen” zet ten, dr Coenen is er toch wel van over tuigd dat dit slechts officiële gegevens zijn, want toenemende onkerkelijkheid is allerwege te constateren. Over de D.D.R. Deutsche Demo cratische Republik Oost Duitsland) zijn heel weinig gegevens bekend. Wel is zeker dat daar een toenemende op leving valt te constateren, niet echter indien men alleen op het aantal let, want dat laatste gaat zeker achteruit. De kerk heeft moeten leven onder vorsten als Ferdinand II die liever over een woestenij wilde regeren dan over een „vervloekt Portestants land” en pas in de 19e eeuw kreeg, onder keizer Franz Joseph, de kerk volledige vrij heid. Daarmee waren echter de moei lijkheden niet opgelost: 2 wereldoorlo gen, bezetting, algemene armoede, da lende geboortecijfers zijn factoren die ook de kleine Gereformeerde kerken aantasten (5% der bevolking is Prote stant en 5% der Protestanten is Gere formeerd. Toch, doordat de Staat nu het Gods dienstonderwijs aan de scholen betaalt en doordat buitenlandse kerken finan cieel steunen, is men ifi Oostenrijk in staat verder te werken. De nood der Oostenrijkse kerken werd in aller voorbede aanbevolen! MÜNCHEN, 2 Aug. Kroonprins Rupprecht van Beieren Is gisteren op de leeftijd van 86 jaar overleden. De kroonprins, die het hoofd was van het huis Wittelsbach, overleed in zijn kasteel te Leutstetten. Hij was nakomeling van het Britse huis Stuart, en zal als hoofd van het huis Wittelsbach worden op gevolgd door zijn oudste zoon, erfprins Albrecht. Kroonprins Rupprecht werd op 18 Mei 1869 te München geboren als eer ste kind van de latere koning Ludwig III en prinses Maria Theresia. In de zo mer van het jaar 1900 huwde hij herto gin Marie Gabriele van Beieren, die in 1912 overleed. Gedurende de eerste we reldoorlog was hij commandant van ’t zesde leger en toen in Beieren de revo lutie uitbrak, bevond hij zich te velde. Om een burgeroorlog te vermijden, ging hij vrijwillig in ballingschap. Na zijn terugkeer in 1921 huwde hij voor de tweede maal, namelijk met prinses Antonia van Luxemburg. Na moeilijk heden met de Gestapo, accepteerde kroonprins Rupprecht in 1941 een uit nodiging van de Italiaanse koning om naar Rome te komen. Enige tijd later vestigde hij zich te Florence. De ande re leden van zijn familie, met uitzon dering van zijn jonste zoon Heinrich, hebben allen enige tijd in concentratie kampen doorgebracht. In de herfst van 1950 keerde kroon prins Rupprecht uit zijn Italiaanse bal lingschap naar Beieren terug. Enige weken geleden werd hij plot seling ziek, doch herstelde weer. Tot enkele dagen geleden is hij nog in het openbaar gezien. Zaterdag zal hij van Staatswege worden begraven. voor het door dr Hoogstra bard (Z. Afrika) (Indonesië). Hiermede was arbeid begonnen. Uiteraard Onderstaande woorden zó in het dia- Stam onderbrengen, dat een goed slui- end kruiswoordraadsel wordt verkregen. 3 LETTERS: Dog, eer, kor, kot, oom, I °J» toe, tol, vrij, weg. 4 LETTERS: Amper, desem, knots, Knng. Horizontaal: 1. Stoppel; 8. toast; 10. cL.; 13. ha; 15. lampet; 18. aria; 20. Eire K°mmer; 23. er; 24. en; 25. er; 26. li; z'_genie; 30. kandeel. erticaal: 2. t.t.; 3. ooilam; 4. para; 5. 6. et; 7. schaken; 9. materie; 11. ,,On; 13. kerel; 16. merrie; 17. pi; 19. im; «•eend, ga; 28. en; 29. Ee. BONN, 2 Aug. De Oostduitse regering heeft bij de Westduitse ge- protesteert tegen het uitgeven van een nieuwe postzegel ter herdenking van het feit, dat in de afgelopen tien jaar bijna 10 millioen Duitsers uit de Oostelijke gebieden naar het Westen zijn gevlucht. De Oostduitse posterijen zullen brie ven, die met de nieuwe postzegels zijn gefrankeerd, niet bezorgen. Men dringt er op aan om „met het oog op de vermindering van de spannin gen tussen Oost en West die zijn be gonnen” de postzegel waarop een groep vluchtelingen staat afgebeeld uit de circulatie te nemen. De grote man van Rood-China, premier Tsjou en Lai heeft deze vredelievende stemming in de Verenigde Staten goed aange voeld en van de Amerikaanse gezindheid, die bereid is ver te gaan ter wille van de vrede, op het juiste ogenblik gebruik ge maakt. Lange tijd was de kwestie Formosa in de vergeethoek ge raakt. Alle aandacht concen treerde zich op Genève. Tsjou onthield zich van iedere anti- Amerikaanse actie. Het is moge lijk, dat Moskou hem gedicteerd had om zijn gemak te houden en de sfeer in Genève niet te ver troebelen. Maar aannemelijker is nog dat Tsjou als bekwaam politicus deze ontwikkeling heeft voorzien en daarom alles heeft vermeden wat de Amerikanen zou kunnen ergeren. Hoe het ook zij, aan de voor avond van de conferentie van de Amerikaanse en Chinese ambas sadeurs in Genève over de kwes tie Formosa, heeft Tsjou aange- kondigd dat hij genoegen zou nemen met een „vreedzame be- vrijding” van Formosa en bo vendien dat hij bereid zou zijn eventueel met de Nationalisten in onderhandeling te treden. En alsof dit nog niet genoeg was om de Amerikanen vriende lijk voor hem te stemmen heeft de Chinese leider even voordat de conferentie in Genève zou beginnen aangekondigd, dat elf Amerikaanse vliegers vrijgela ten zouden worden. Kon die „vreedzame be vrij ding” dan nog als een soort annexatie worden opgevat, de vrijlating van de Amerikaanse vliegers moest be schouwd worden als een duide lijke daad van het communisti sche China, die aantoonde dat het ook de vrede wilde. De andere Chinees, Tsjiang Kai Sjek, moet met lede ogen deze ontwikkeling hebben gevolgd. Tsjiang wil zijn eigen eiland be houden en desnoods het gehele communistische vasteland weer heroveren. Hij, de leider van de Chinese Nationalisten, moet het eigenlijk van de oorlog hebben. Aan een vredelievende stemming in de wereld heeft hij niets. Daar in Genève wordt nu over hem en zijn land onderhandeld en misschien zullen de beide partijen het eens worden over zijn lot. Maar Tsjiang behoeft de toe komst toch niet zo somber in te zien. Hij heeft toch een verdrag om de Muziekacademie te Deltmold bij te tuurlijk te verklaren!) alles wat niet precies gaat volgens de eigen gebruiken. Het feit, dat na de eigenlijke dienst nog een aparte kinderdienst werd gehouden, het feit ook dat in die kinderdienst het Sacrament van de H. Doop werd bediend, gaf in onderlinge tafelge sprekken nogal enige stof tot cri- tiek. DEN HAAG, 2 Aug. Vandaag is de inschrijving opengesteld voor een bedrag van 40 millioen gulden aan 3% obliga ties der Wereldbank. Dit is de tweede guldensemissie van deze bank. De emissie geschiedt door een consortium van veer tien banken onder leiding van de Neder landse Handel Maatschappij. De rentebetaling zal halfjaarlijks plaats vinden op 1 September en op 1 Maart. De obligaties zullen a pari worden afgelost in veertien gelijke termijnen van 2.640.000 gulden, aanvangende 1 September 1961 tot en met 1974. Een laatste terugbetaling zal geschieden op 1 September 1975. De inschrijving staat open op Woens dag 10 Aug., de stortingsdatum is Donderdag 1 September. Beursnote ring zal worden aangevraagd. Het éénjarige dochtertje van een blok- wachter der Nederlandse Spoorwegen te Zwollerkerspel is Maandagmiddag toen zij vlak bij huis op de rails van de spoor lijn Zwolle-Almelo speelde, door een trein gegrepen en op slag gedood. gesloten met de Verenigde Sta ten, het machtige land met zijn zevende vloot, dat hem bij elke agressie zal helpen. Dat land ziet in Formosa toch een waardevol bruggenhoofd? Dat is ongetwijfeld waar. Maar de Amerikaanse onderhande laars hebben te maken met de publieke opinie in hun eigen land, de publieke opinie, die de aankondigingen van Rood-China vrij gunstig heeft onthaald. Deze onderhandelaars zitten tussen drie vuren, nl. twee Chinese vu ren en het vuur van het vrede lievend enthousiasme thuis. On der deze drukkende omstandig- heden kan het wel eens gebeu- ren, dat Amerika de Regering van Peking officieel erkent. Fei- telijk is dat reeds gedaan door accoord te gaan met deze onder handelingen. Ook is het dan mo- gelijk, dat de Amerikaanse on derhandelaars zich niet langer l zullen verzetten tegen de toela- ting van Rood-China tot de Ver enigde Naties. Het zal voor de Verenigde Staten niet gemakkelijk zijn om 4 de juiste positie te vinden tegen- over Rood-China, gebonden als zij zijn aan de beloften gedaan aan de Nationalisten. Niet min- 4 der moeilijk zal het zijn om te- genover Tsjiang een juiste rol te 4 blijven spelen. Geen wonder dat 9 rond de besprekingen in Genève f een geheimzinnige sfeer hangt. 4 Er is nauwelijks een agenda be- 4 j3 j--rJi s alle kwesties tussen de landen behandeld zullen den. DEN HAAG, 2 Aug. Eet Tweede Kamerlid Maenen heeft onlangs aan de minister van Wederopbouw en Volks huisvesting vragen gesteld betreffende de toewijzing van woningen die dit jaar met halve premie kunnen worden gebouwd. Minister Witte heeft op die vragen het navolgende geantwoord: De op grond van zorgvuldige bere keningen vastgestelde verdeling van ’t landelijk woningcontingent over de provincies is niet verstoord door de re geling in zake de bouw van woningen met halve premie; aan genoemde ver deling is niet getornd. De 8000 wonin gen met halve premie zijn namelijk deels ten laste gekomen van een cen trale reserve voor bijzondere doelein den, terwijl voor het overige het bouw programma enigermate werd over- schreden. Het openen van de mogelijkheid tot bouw met halve premie had ten doel VOLENDAM, 2 Aug. Gisteravond is te Volendam een ijzeren heistelling neergestort, waarbij een huis, een dak van een ander huis en een schuur werden vernield. Eén der families zat juist met zeven kinderen aan tafel, toen het dak boven hen instortte. Wonder boven wonder gebeurden er geen persoonlijke onge lukken. de Zondagmorgen gereserveerd voor het bijwonen van de kerkdiensten. De meeste con gressisten gingen naar de Erlöser- kirche, maar verschillenden ook naar de Christus-kirche (Luthers). Wat hebben Nederlandse Calvinis ten toch grote moeite buitenlandse gewoonten te appreciëren en wat hebben zij toch de neiging alles te critiseren (zo niet voor onschrif- Amerika zit tussen de China’s in. Misschien, dat het er nog het verstandigst aan zal doen om zich tactisch uit dit conflict terug te trekken en de beide landen het zelf maar uit te laten zoeken. Maar ook daar van is niet zoveel heil te ver- wachten, of Tsjiang, die tenslot- te ook maar een kleine kliek ge trouwen om zich heen heeft, moet luisteren naar dat deel van de bevolking, dat wel vrede wil met Peking. Het gescherm van R'adio-Peking met het aards pa- radijs op het vasteland is ten slotte niet voor niets geweest. Een generaal van Tsjiang is reeds overgelopen naar het vas teland en er zijn verschillende jonge officieren, die er ook voor voelen. Het is dus de vraag wat de keiharde Tsjiang zal doen, die 'SL evenals zijn onverzettelijke Zuidkoreaanse collega, vele po- 4 litici heel wat hoofdpijn bezorgt. DETMOLD, Maandag. elieel in overeenstemming met de plannen, welke in de zomer van I t 1953 te Montpellier zijn gemaakt, wordt van 30 Juli tot 7 Augus- tus het Internationaal Calvinistisch Congres in Detmold (Lippe) aehouden. In Montpellier werd besloten tot oprichting van een „In ternationaal Association for Reformed Faith en Action” en het is de bedoeling om thans in Detmold de definitieve constituering daarvan olaats te doen hebben. Zaterdag waren bijna 200 Calvinisten uit alle delen van de wereld bijeengekomen om de plechtige opening van het Congres in de Aula van de Muziekacademie te Deltmold bij te wonen. Het is waarlijk niet te verwonderen dat juist in Detmold dit Congres ge houden wordt: immers al is het zo dat in de na-oorlogse Bondsrepubliek de Rooms-Katholieken een meerder heid vormen, toch vormen de Pro- lestanten nog een zeer groot percen tage van de bevolking, terwijl Lippe de° enige streek is waar de Gerefor meerden (die van het totaal aantal West-Duitse Protestanten slechts één tiende gedeelte uitmaken) in de meerderheid zijn. Lippe is dus een eiland met overwegend Calvinistische invloed temidden van andere streken met sterke Lutherse of Rooms-Katho- lieke inslag. Voor ons, Nederlanders, (die met een kleine 50 deelnemers na Duits land het sterkst vertegenwoordigd zijn) heeft Lippe bovendien nog de bijzondere bekoring van de geboor testreek van Prins Bernhard te zijn. De kleine Erlöser-kirche was Zaterdagmiddag bijna geheel bezet, toen dr Noltensmeyer in het Duits, prof. Cadier in het Frans en Rev. Collins in het Engels met Schrift lezing de godsdienstoefening open den. De Zwitserse predikant, Grob, preekte in het Duits naar aanlei ding van Marcus 2 1-12. Ook in deze 16e eeuwse kerk waren als in Montpellier lange lijsten met namen van gesneuvelde Duitse mi litairen evenzoveel stomme getui gen van het leed dat twee wereld- ooriogeri over het land hebben ge bracht. En nu stonden achter de katheder drie predikanten van de drie grootste Westeuropese landen als levende getuigen van de een heid in Christus, een eenheid die sterker is dan de haat die er tussen volken zijn kan. Met een enkel woord droeg ’s avonds dr Noltenmeyer het presidium van het Congres over aan dr Langenohl die er in een kort woord van welkom op wees dat een Congres als dit niet is een Congres in de kerkelijke zin van het woord, niet is een Congres waar theo logische problemen worden besproken, doch waarheen alle deelnemers zijn gegaan met hun nood ,met hun ge- loofs- en hun levensvragen. En zo hebben zich de organisatoren tot taak gesteld dit keer, naar aanleiding van de Brief aan de Colossensen, met el kander het thema te behandelen: „De mens en de wereld onder de heerschap pij van Christus’’. Na deze algemene mededeling van de voorzitter volgden woorden van welkom van burgerlijke en kerkelijke Duitse autoriteiten en goede wensen welslagen uitgesproken (U.S.A.), ds Lom- en ds Si/Hombing ruimte te scheppen voor particulieren, instellingen en bedrijven, die bereid zouden zijn zelf een verhoudingsgewijs hoog aandeel in de bouwkosten op zich te nemen. Tevens werd hierdoor een tegenwicht geschapen tegen de her haalde malen gesignaleerde verstarring welke inhaerent is aan elk verdelings- systeem, hoe verantwoord en deskun dig het ook opgebouwd is. Een extra- toewijzing aan die provincies, waarin slechts weinig gebruik is gemaakt van bouw van halve premie, zou de boven bedoelde doelstellingen doorkruisen en een toepassing van deze regeling voor de toekomst onmogelijk maken. ’s Middags gaven dr Coenen, di Vischer en ds Gyenke een overzicht van de situatie der kerken resp. in W.-Duitsland, Zwitserland en Oosten rijk. In Duitsland heeft uiteraard het Ijzeren Gordijn grondige wijzigingen gebracht. Vele vluchtelingen uit het Oosten hebben de invloed van de Lutheranen in het Westen verstevigd en de Reformierte Kirche in het de fensief gedrongen. Nog steeds wer ken in de zogenaamde Landeskirche Gereformeerden en Lutheranen sa men, maar aan allerlei symptomen is het te zien dat de pogingen tot eenheid gaan ten koste van het Cal vinisme. Die pogingen tot eenheid zijn trouwens niet nieuw: reeds in het begin der 18e eeuw gingen deze uit van de Landsvorsten en in 1817 (ver gelijk in Nederland onder de rege ring van Willem I het ontstaan der Reglementen!) ontstaat de z.g. Preu- zische Union waarin eveneens Refor- mierten und Lutheranen worden op genomen. Na de tweede wereldoorlog is de Evangelische Kirche ontstaan. Onder Nationaal-Socialistisch bewind is, dooi’ de druk der omstandigheden, de kerk nieuw leven ingeblazen, vooral ook on der invloed van Karl Barth, maar in de allerlaatste tijd wenden jonge theologen zich toch zichtbaar meer af van de (dogmatische) Karl Barth om hun toevlucht te nemen tot de meer exegetische Marburger prof. Rudolf Bultmann. Hoewel in Duitsland vaak het ver wijt gehoord wordt dat de kerken lij den aan een teveel van z.g. Kirchenta- gen (men zou het op die manier alleen in de breedte zoeken ten koste van de diepte) is dr Coenen toch van mening dat niet dit de hoofdoorzaak is van de ingezonkenheid van het kerkelijk le ven, maar wel het feit dat zo heel weinig in de practijk wordt toegepast de dingen die men op Kirchentagen en op Congressen als juist erkent. Een feit is dat het kerkbezoek sterk Tk Ta de conferentie van Genève is er een merkbare ontspan- ning ingetreden. De wereld ademt weer wat vrijer. De angst voor een volgende verschrikkelijke wereldoorlog is zo goed als geweken en velen hebben weer de hoop, dat het hun tijd wel zal duren. Met name in de Verenigde Staten is een golf van enthousiasme ontstaan en heerst 'plotseling een ongekende vredelievende stemming. Was vroeger alles wat maar even naar het communisme rook veroordeeld, op het ogenblik zijn, volgens de wisselvallige publieke opinie, die communisten toch niet zulke beroerde lui, die het alleen maar op oorlog willen aansturen. Nee, zij hebben toch ook in Genève gezegd, dat de vrede bewaard moet blijven. Een jaar geleden zou een dergelijke stemming in de Verenigde Staten niet denk baar geweest zijn. Deze plotselinge omslag van de stemming is zeer merkwaardig en vele politici zijn eigenlijk een beetje angstig voor deze ontwikkeling. Senator Knowland heeft dan ook met kracht tegen de nieuwe mentaliteit gewaarschuwd, maar zonder succes. INNSBRUCK, 2 Aug. De drie leden van de familie Holsheimer uit Enschede, die zoals wij gisteren meld den, in Oostenrijk werden vermist, zijn terecht. Het echtpaar kampeerde in de buurt van Innsbruck en was met de twaalfjarige zoon voor een berg tocht vertrokken. De vrouw en het kind werden op een steile berg aan getroffen. De man had hen daar ach tergelaten omdat zij de steile helling niet durfden afdalen. Op weg om hulp was hij uitgegleden en is lichtgewond •naar het dal gebracht. 0»

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1955 | | pagina 3