stad Nijmegen
BERTRAM
ROBERT
waren
en
gisteren in Axel
Betnwse Bataven bezetten de
BULGARI|E WEIGERT
ISRAËLISCH ONDERZOEK
Duitse officieren in Parijs
het
Alle 58 inzittenden
om
leven gekomen
Ambonezen keren terug
Indonesië
naar
Achtste wereldwonder
300 jaar
Het neergeschoten passagiersvliegtuig
weer
Anti-Peronist eindelijk
voor de radio
Groot enthousiasme
in de Ven Staten
over Geneve
Europa
Onrust in
Zuid-Soedan
Twee doden gevallen
I
Balcon-architectuur
N. C. R. V.-uitzending
zette de plaats
op de kop
Winnende Maleise
partij zal onafhanke
lijkheid vragen
Het
Communistische
spreker voor de B.B.C.
Amerika zal
protest indienen
Geen mogelijkheid voor
massale terugkeer
-in
llljl
BH
1
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
Knowland waarschuwt
-—si
Claudius Civilis contra Trajanus
Na de verkiezingen
op Malakka
vWI
EN IN ONS LAND:
Wind tussen Noord
Noordwest
V erwikkelingen.
Atoomkanonnen naar
Okinawa
Op kosten van Nederlandse Regering
ZEEUWSCH DAGBLAD
lie JAARGANG No. 3151
(Zie pagina 5)
zal
te
VRIJDAG 29 JULI 1955
Directeur: JACQ DE SMIT
J,
J,
J,
i)
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.— p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 22 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Zaterdag: Zon op 4.57 u., onder 20.36
u. Maan op 17.49 u., onder 0.38 u.
De Goese stationchef, de het H. P.
van der Veen, die gisteren zijn 40-ja-
rig jubileum vierde. Voor het verslag
van deze jubileum-viering verwijzen
we naar pag. 2.
De heer A. de Feijter, een boer van 31 jaar,
gebruind door de zomerzon, stond enige ogenblik
ken later naast ons. Hij zat thuis naar de radio
te luisteren. Er stonden drie auto’s op het erf,
waarvan een aan zijn broer behoorde, die toeval
lig op visite was. Toen hij begreep, dat de poppen
vlakbij zaten, nog wel op zijn eigen vlasland, nou,
het „Forum Trajanum”, de feesttent
van „Nijmegen 1850 jaar stad”. Daar
was de zetel van keizer Trajanus.
Deze had zijn wacht in volle wapen
rusting voor de tent op post gezet.
De Batavieren vielen de Romeinen
aan en na een spiegelgevecht wer
den de Romeinen teruggedrongen en
kwamen de Batavieren in de tent.
Toen stonden Trajanus en Claudius
Civilis oog in oog en kwam het tot
een interessant mondgevecht tussen
de hoogmogende heren, wie van bei
den nu eigenlijk gelijk had. Het slot
was dat ze maar vrede sloten en sa
men een flinke pint bier gingen
drinken.
Een Berlijnse architect heeft deze
flats ontworpen, waarbij hij spe
ciale aandacht heeft besteed aan
de balcons: toegankelijk voor lucht
en zon ontoegankelijk voor de
nieuwsgierige blikken van belang
stellende buren. De oplossing, die
hij vond en op moderne wijze uit
voerde is zowel fraai als doelmatig
- ^c/iapparten:
26 gr.
30
22
23
26
20
23
24
22
32
19
18
23
20
21
20
24
22
30
onbewolkt
onbewolkt
zwaar bew.
licht bew.
half bewolkt
regenbui
zwaar bew.
onbewolkt
j^waar bew.
Onbewolkt
half bew.
zwaar bew.
licht bew.
zwaar bew.
regenbui
zwaar bew.
reg'-nbui
regenbui
onbewolkt
toen was het gauw bekeken. Een auto stond voor
het grijpen en de pop Robert werd het „slacht
offer” van de heer De Feyter.
Hij was de man, die de fruitmand mee naar
huis mocht nemen. „Een kanarie hebben we”, was
het commentaar bij het zien van de nog ledige
kooi. De keus was dus niet zo moeilijk.
Spannend
Wat hebben we genoten deze avond. Terwijl wij
met de radio in de auto op de Axelse markt zaten
te luisteren naar de inleidende woorden van Bode
graven, Felderhof en Kamphuis reden de niets
vermoedende Axelaren ons voorbij. Tevoren had
den we een kop koffie gedronken in de zaak, waar
het bordje „gebakken paling” voor het raam was
gezet. Dezelfde zaak, waar Felderhof van de ge
bakken paling had genoten. En terwijl Kamphuis
vertelde van de straaljager, die over hem heen
vloog, volgde ons oog deze machine ook reeds
langs de bewolkte lucht. Het „rond” van de be
volking was voor ons, die van dit alles wisten,
overduidelijk. Langzamerhand werd het zelfs ons
te warm onder de voeten. Toen enkele Axelaars
vermoedden wat er aan de hand was in hun stadje
keek men ons in de auto wantrouwend aan. Eén
kwam er zelfs op ons af met de vraag: „Hoort U
ook bij de N.C.R.V.?” We zijn toen maar naar de
Koestraat getrokken om even later getuige te zijn
van het feit, dat Henk Kotvis op sublieme wijze
zijn zeven aardappelen stond te schillen. Zomaar
midden in de straat. Het duurde wat lang, hij was
verkeerd gelopen, maar kwam toch bij de man
met de Zeeuwse vlag terecht.
Als voornaamste voorwaarden voor
een wapenstilstand noemde hij de be
ëindiging van de staat van binnenland
se oorlog en vrijlating der politieke
gevangenen. Hij legde tevens de na
druk op herstel van de burgerlijke
vrijheden, democratisering van het po
litieke leven, onafhankelijkheid op het
gebied van het onderwijs en een on
omkoopbare rechterlijke macht en
ambtenarenapparaat.
De radicale partij is de belangrijk
ste oppositiepartij.
DE BILT
«wolking r
gelijk in
''Hq y*-
^Matige,
^eerTeïéhde
Waarnemend-hoofdredacteur Prof. Dr J. J. de Jong
Medewerkers: J. A. van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeler, Kruinmgen; A. I. Catsman, Aardenburg;
Ds D. J. van Dijk, St. Annaland; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; J. Hmissen, Terneuzen;
Ds J. Karelse Goes; Ds J. Kwast, Vlissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen; J. Moli. Vlissingen;
K. C. van Spronsen, Goes; A. H S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes.
herhaling van incidenten, waarvan
wij oprecht hadden gehoopt dat zij
zich niet meer voor zouden doen.
Ook in het Britse Lagerhuis is het
voorval ter sprake gekomen. De onder
minister van Buitenlandse Zaken, Ro
bert Turton, zei zich geen toestand te
kunen voorstellen, waarin een burger-
vliegtuig op een niet-militaire vlucht
met recht wordt neergeschoten. Mor
rissen noemde het incident een brutale
zaak.
Intussen heeft Bulgarije toegegeven,
dat het vliegtuig door Bulgaars lucht
doelgeschut is neergeschoten. De re
gering, zo riep radio Sofia om, betreurt
het voorgevallene zeer.
Verder deelde deze radio mee, dat
het vliegtuig zich uit de koers be
vond. „Men schoot op het toestel”,
aldus het bericht, „het stortte neer
en werd vernietigd. Allen aan boord
werden gedood”. Radio Sofia deelde
nog mee, dat het vuur na waarschu
wingen werd geopend.
BUENOS AIRES, 28 Juli. Voor de
eerste maal sedert president Peron aan
de macht kwam, in 1946, heeft een
anti-Peronist de bevolking via de ra
dio mogen toespreken, om het stand
punt van zijn partij met betrekking
tot de oproep van de president tot een
politieke wapenstilstand, uiteen
zetten.
De voorzitter van het nationale co
mité van de radicale partij, Arturo
Frondizi, verklaarde in een toespraak
van dertig minuten onder meer: „Wij
willen vrede, maar niet ten koste van
de vrijheid of de democratische be
ginselen”.
KOEALA LOEMPOER, 28 Juli.
De Verenigde Maleise Nationale Par
tij, een coalitie van Maleise, Chinese
en Indische organisaties die bij de gis
teren gehouden eerste verkiezingen op
Malakka vrijwel alle stemmen op zich
verenigde, heeft bekend gemaakt, dat
zij onmiddellijk zal aandringen op het
verlenen van onafhankelijkheid aan
het gebied. De leider, de 52-jarige
prins Tengkoe Abdoel Rahman, die ’n
regering zal vormen, verklaarde dat
de overwinning het verlangen van het
volk naar onafhankelijkheid weer
spiegelde en dat bijgevolg snel stappen
in die richting moeten worden geno
men.
Zeeland heeft zijn Robert en Bertram-historie
gehad. Axel had dit jaar de N.C.R.V.-reporters
binnen de veste. Voor wie de tijden wil weten:
Henk Kotvis deed over het geheel 28 minuten en
5 seconden, de heer De Feyter 29 minuten en 21
seconden. Mochten wij nog eens voor een minder
enerverend evenement naar Axel komen, dan
gaan we vast gebakken paling eten in dezelfde
lunchroom, waar we bij het vertrek vanavond een
nummer van een tijdschrift open op tafel lieten
liggen. Opengeslagen op de pagina’s, waar een re
portage stond afgedrukt over Robert en Bertram.
AXEL, 28 Juli. Wat kan de aanblik van
een stad in korte tijd totaal veranderen! Wie
om acht uur door de stille straten van Axel
reed, zag hier en daar op hoeken van straten
wat mensen staan praten. Het beeld van een
stille plaats op een kalme zomeravond. Maar
wie een uur later door de straten van Axel
liep kon zijn ogen bijna niet geloven. Straten
vol mensen, een menigte die te hoop liep. Wat
was er aan de hand? Iedereen kon het u om
streeks kwart voor negen vertellen. Robert en
Bertram, u weet wel, die poppen van de
N.C.R.V.-uitzending op Donderdagavond,
waren in Axel. Wie zouden vanavond de ge
lukkigen zijn?
Om kwart over negen stonden wij bij de Ned.
Herv. Kerk. Een jonge knaap van nauwelijks vijf
tien drong zich door de mensenmenigte. Hij was
de eerste. Hij had Bertram te pakken. Geen spoor
vaji emotie. Hij was een meisje, dat ook op zoek
was geweest het te vlug af. En nu stond hij hier.
Even glinsterden zijn ogen. Dat was op het mo
ment, dat hij uit de handen van Goos Kamphuis
het herenpolshorloge in ontvangst mocht nemen.
Hij was de gelukkige winnaar van deze avond ge
worden. Het was Henk Kotvis. Hij woont aan de
Bultdijk. Het was een eind fietsen naar de Noord-
polderdijk, waar de poppen met de reporters, ach
ter de vlashopen zaten. Maar hij had er een te
pakken en dat was het voornaamste.
28 Juli. Veranderlijke
met opklaringen en voor-
1 het Zuidoosten van het
°g_ enkele verspreid optredende
*ind t.,«T'B^ tijdelijk vrij krachtige
:™Ju!sen.Noord en Noordwest. On-
‘.2reir' “'icuue temperaturen als gis-
Nijmegen, 28 Juli. Vanavond is
de zeer drukke stad Nijmegen in rep
en roer gebracht door een plotselin
ge inval van de Betuwse Bataven.
In drie en vijftig auto’s kwamen zij
«ver de Waalbrug Nijmegen binnen.
Voorop zat in vol ornaat Claudius
Civilis met een vijftiental Bataven,
met knuppels gewapend. Zij en hun
volgelingen wierpen biljetten tussen
het publiek waarin zij meedeelden
dat Claudius Civilis de stad Nijme
gen bezet had in opstand tegen Tra
janus. Het publiek nam het grapje
prettig op.
De stoet trok onder veel getoeter
naar het raadhuis, waar de overval
lers er in slaagden door te dringen
tot de hal van het raadhuis. Daar
staken zij een groot vuur aan. Uit
de vensters wierpen zij donderbus
sen, voetzoekers en rotjes op straat.
Het stadhuis bleef ongeveer een
kwartier bezet. Daarna zei Cladius
Civilis „Laten we opbreken” en weer
gmg de lange stoet op weg, terwijl
overal zevenklappers knalden.
In v°He vaart ging het nu naar
WASHINGTON, 28 Juli. De
rechtse Republikein senator William
Knowland heeft vandaag in de Senaat
gesproken over de gevaren, die het
toenemen van de geestdriftige Ame
rikaanse reactie op de vriendschappe
lijke houding der Russen te Geneve
met zich meebrengt.
De golf van enthousiasme in de V.S.
voor een poging om in de Geest van
Geneve een nieuwe verhouding tot de
communistische mogendheden tot
stand te brengen, wordt verbazing
wekkend groot. President Eisenhower
heeft door zijn gezag vrijwel alleen
een revolutie in de houding van het
Amerikaanse volk ten opzichte van de
Sowjet-regering teweeg gebracht.
IN ENGELAND
De Engelsen hebben vanavond voor
het eerst sedert het einde van de twee
de wereldoorlog de stem van een voor
aanstaande commentator van radio-
Moskou over de B.B.C. beluisterd.
De Sowjet-regering had een uitnodi
ging van de B.B.C. om een vooraan
staande commentator te laten spreken
in een programma getiteld „na Ge
neve”, aangenomen.
De Russische spreker Nicolai Do-
brof, zei onder meer, dat de koude
oorlog ter zijde is geschoven in Ge
neve. „De geschiedenis zal Geneve
beschouwen als een belangrijke
mijlpaal op de weg van de vermin
dering der internationale spanning”,
aldus Dobrof, wiens toespraakt eer
der op de dag in Moskou op een
band was opgenomen.
TEL AVIV, 28 Juli. Bulgarije heeft een Israëlische commissie geen
toestemming gegeven in het land te komen om een onderzoek in te
stellen naar het neerschieten van het Israëlische vliegtuig, waardoor alle
58 inzittenden om het leven kwamen. De commissie is aan de Grieks-
Bulgaarse grens tegengehouden. De Bulgaarse regering was van me
ning, dat de commissie van onderzoek niets in Bugarije heeft te maken,
nu de Bulgaarse regering zelf een onderzoek instelt onder leiding van de
minister van Buitenlandse Zaken, Mintsjo Neijtsjef. Bovendien had de
regering de Israëlische zaakgelastigde in Sofia uitgenodigd om naar de
plaats van de ramp te komen.
Het verzoek om toelating van de
commissie was gedaan in een nota
aan het Bulgaarse gezantschap in
Tel Aviv, waarin de regering van
Israel uiting gaf aan haar verbazing,
dat de Bulgaarse autoriteiten had
den verzuimd bijzonderheden over
de ramp aan de vertegenwoordiger
van Israel in Sofia mee te delen.
Onder de passagiers, die omkwamen
bevonden zich o.m. 12 Amerikanen, 11
Israëliërs, 6 Fransen, vijf Russen, vier
Zuidafrikanen, een Pool, drie Britten,
drie Canadezen, drie Duitsers en een
Oostenrijker.
Het incident is dan ook aanleiding
geweest voor internationale verwikke
lingen. Zo zullen de Verenigde Staten
vermoedelijk door bemiddeling van
Engeland of Zwitserland een protest
bij de Bulgaarse regering indienen
naar aanleiding van het gebeuren.
Op het State Department werd ge
zegd, dat dit protest ingediend
worden zodra alle gegevens over het
incident bekend zijn.
De zegsman voegde hieraan toe:
„Wij zijn verontwaardigd over het
neerschieten van dit passagiersvlieg
tuig, ook al zou het enige mijlen uit
de koers zijn geraakt. Het is een
WASHINGTON. 28 Juli. Het Ame
rikaanse leger heeft bekend gemaakt,
dat het zes atoomkanonnen en een
aantal lange-afstandsatoomraketten
naar zijn strijdkrachten in het Verre
Oosten zal zenden.
Er werd niet gezegd, waarheen de
wapens precies gaan, maar in welin
gelichte kringen verklaarde men, dat
de atoomkanonnen naar Okinawa zou
den gaan en de raketten naar de strijd
krachten in Japan.
gens zijn verklaringen telt deze bewe
ging 7000 leden met inbegrip van hun
gezinnen. Het doel is de terugkeer
naar Indonesië te bewerkstelligen, on
geacht of het ideaal van een onafhan
kelijke Zuidmolukse staat kan worden
verwezenlijkt.
In Indonesië ijvert een partij, de
„Partai Pantja Sila” (partij gegrond
vest op de vijf beginselen van de repu
bliek Indonesië) voor het zelfde doel.
De leiding van deze partij zou in Dja
karta reeds besprekingen hierover
hebben gevoerd met de Indonesische
regering.
De heer Marantika toonde een af
schrift van een brief aan het Indonesi
sche Hoge Commissariaat in Den Haag,
waarin het bestuur zegt ervan over
tuigd te zijn, dat de republiek Indone
sië een rechtvaardige staat is en dat
het bestuur niet de vrees deelt, dat uit
Nederland in Indonesië terugkerende
Ambonezen moeilijkheden zouden on
dervinden van de zijde van het Indo
nesische leger.
De heer Marantika zei in Djakarta
verdere besprekingen te zullen voeren
over de terugkeer van alle Ambone
zen, die thans in woonoorden in ons
land wonen. Hij deelte mede, van In
donesische zijde de indruk te hebben
gekregen, dat de mogelijkheid hiertoe
aanwezig is.
Van Indonesische zijde in Den
Haag vernemen wij, dat aan beide
Ambonese gezinnen toestemming is
gegeven naar Indonesië terug te ke
ren uit overwegingen van humani
teit. Deze gezinnen leefden in de
woonoorden onder bijzonder moei
lijke omstandigheden en reeds ge
ruime tijd geleden was een verzoek
tot terugkeer ingediend.
Desgevraagd werd van de zijde
van het Indonesische Hoge Commis
sariaat medegedeeld, dat in de te
rugkeer van deze Ambonese gezin
nen zeker niet moet worden gezien
een principiële beslissing van de In
donesische regering ten aanzien van
het vraagstuk van de in Nederland
verblijvende Ambonezen, die auto
matisch de mogelijkheid voor een
massale terugkeer van hen inhoudt.
-o-
KHARTOEM, 27 Juli. In het be
gin van deze week zijn te Nzara, in
het uiterste Zuiden van Soedan, vier
personen gedood en tien gewond, toen
militairen en politiemannen het vuur
openden op een plunderende menigte.
De ongeregeldheden ontstonden, toen
het parlementslid Ilia Koezy tot twee
jaar gevangenisstraf werd veroordeeld,
omdat hij gedreigd zou hebben twee
sultans te doden tenzij zij zijn oproep
voor aansluiting bij Egypte zouden
steunen.
Ook te Yambio, de stad waar het
proces tegen Koezy werd gevoerd, bra
ken ongeregeldheden uit, waaraan
door de politie en militairen een einde
werd gemaakt. Enge kooplieden uit
Noord-Soedan liepen verwondingen op.
De Duitse officieren, die in het
vervolg deel zullen uitmaken
van SHAPE zyn in Frankrijk
aangekomen.
We zien hier kolonel Robins
van SHAPE (in uniform) die
de Duitsers rondleidt; naast hem
generaal Hans Speide.
-o-
Uitgave:
„.■„htinff „Zeeuwsch Dagblad”
Stichtios ^h.o 274289_
uoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
TtoI 2438 (b.g.g. voo- redactie
e voor adveri. enz. 2970),
Snren: Vlissingen: Nieuwstr.
«Aelef. 326; Middelburg: Korte
«Jdstr 35. Tel. administratie
ffa Tel. redactie 2347; Ter
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
ROTTERDAM, 27 Juli. Met de
„Willem Ruys” zijn vandaag twee Am
bonese gezinnen op kosten van de Ne
derlandse regering naar Indonesië te
ruggekeerd. Het zijn de 50-jarige E.
Marantika met zijn vrouw en negen
kinderen en de 41-jarige Maji Roem-
boe met zijn vrouw en zeven kinderen.
De heer Marantika vertelde aan
boord van de „Willem Ruys” dat hij
voorzitter is van de P.S.S., een bewe
ging van in Nederland verblijvende
Ambonezen, die in 1953 in het kamp
„De Schattenberg” is opgericht. Vol-
DE BILT, 28 Jui
jrtockholm
Oslo
kopenhagen
Amsterdam
konden
Luxemburg
parijs
;irdeaux
jrenoble
Nice
henève
^ürich
J-ocarno
Berlijn
^ankiort
'lunchen
'•'ener-
'"osbriiek
Kome
