van
f:
Appèl-schriften zaak-Goossens
worden normaal behandeld
I
I
I
Drie Nederlandse gezinnen in de smeltkroes, die
immigranten Canadezen maakt
SB
PUZZLE -1
Oppervlakte bouwland is
teruggelopen
ft
Mijnramp in
Oost-Duitsland
Deventerkoek en Spencer
f
gg^9'
Coventry öedenkt zich
O
zee(II)
Van de zee tot aan de
.««WW
1)
VANDAAG EENS
i g
Graanareaal ten opzichte van 1954
vrijwel constant
Vaak heimwee en tranen in de
moeilijke beginperiode
Dit wordt
’n dubbele verrassing!
Geen wijziging in
art. 36 N.G.B.
1
ZEEUWSCH DAGBLAD
pagina 5
Donderdag 21 Juli 1955
Generale Synode Geref. Kerken (onderh. art. 31 K.O.)
i-
1
5
I
1R|
o
Is
KRUISWOORDRAADSEL
I
Oplossing vorige puzzle:
Geslaagd
Uitkomsten van landbouwtelling 1953
PEULVRUCHTEN
I
i
Tranen In keuKen
Nieuw Oostenrijks leger
Omo, want dan krijgt ze
beslist twee wensen ver
vuld. Nummer één isde
s witte glans straalt van 't
goed af. Nummer twee is
Gunstig geval
Twéé dingen krijgen, die je hartje
begeertdat is pas je ware. Daar
om doet moeder altijd de was met
In de grote stad
i s
Ingezonden Mededeling (adv.)
X In Tum-Top Etui
Ingezonden Mededeling (Adv.)
'rsjpp wr-w”
be-
O 254.85.120.65
3
5
7
TT
ib
r/
'70'
IQ
3^
TH
Qurmay
OBACCO company n.v«
In elk doosje
Spencer zitten
20 van de beste
sigaretten
ter wereld
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Vrijdag: Zon op 4.45 u., onder 20.43
u. Maan op 8.48 u., onder 21.42 u.
San»
van?
50g6*
hosP’
5
Al
stei
Nie
istii
ivo:
S.-l
19.51
negen
i n»
:annii
niÜ
pgem
,fd
<1 g*
et ge
lat 4
id
I. W
;eheH
■mMMMranBHMK6>';-
De legende teil, dat in de 15e eeuw
alleen de burgemeester van Deventer
het recept kende van de echte De
venterkoek. In elk geval kennen
heden ten dage alle fijnproevers er
de smaak van. Deventerkoek is meer
dan een lekkernij het is een genot
dat een traditie werd.
ïeu
Gr:
.00
Gr:
IS
21
God
Echte goede dingen worden altijd
goede tradities. Zo is ook de echte,
goede Virginiatabak een traditie.
Maar een levende traditie, want
elke generatie heeft die tabak ver
beterd, totdat in Spencer sigaretten
tenslotte het hoogtepunt werd be
reikt.
der»
n tyd
.tied0.
ïredq
i
rijdi»!
hj M
errM
7
f
'77
14 Kwast, 19 klomp, 211 winst,
310 sanel, 412 trans,58 lonen,
7—6 minor, 912 plots.
-o-
Te Amsterdam slaagde de heer J.
van de Reepe te Goes voor de acte
M.O. Handelswetenschappen A.
if
BERLIJN, 19 Juli. Bij een grote
brand in een mijn te Niederschlema in
Saksen (Oost-Duitsland) zijn 24 mijn
werkers om het leven gekomen en 96
gewond, aldus meldt het officiële Oost-
duitse persbureau A.D.N. Het red
dingswerk staat onder leiding van mi
nister Fritz Selbman. Bijzonderheden
over een mogelijke oorzaak van de
ramp werden niet gegeven en ook is
niet bekend is wat voor soort mijn
de ontploffing voorviel.
In West-Berlijn vermoedt men, dat
het hier een uraniummijn betreft. De
uraniummijnen in Oost-Duitsland wor
den geëxploiteerd door een maatschap
pij, die half Russisch, half Oostduits
bezit is.
er valt geen vlekje meer te
bekennen. Met een ander
wasmiddel moet ze meest-
Iflll al met één van beide te-
j vreden zijn. Terecht zegt
menèn zuiver wit èn
HÉ vlekkeloos, dat’s Omo-
schoon.
COVENTRY, 20 Juli. De ge
meenteraad van Coventry, de stad in
I de Britse Midlands die in de oorlog
door Duitse bombardementen zwaar
werd geteisterd, is teruggekomen van
zijn besluit van het vorige jaar om
de luchtbescherming op te heffen.
De raad, waarin Labour de meer
derheid heeft, besloot het vorige jaar
zich niet met de luchtbescherming te
bemoeien, omdat hij meende dat er
geen verdediging tegen waterstofbom
men mogelijk was. Tegen dit besluit
was een storm van protesten gerezen.
tal gezinnen woonruimte te verschaf
fen. Zo zijn de afstanden ook binnen
Toronto zelf buitengewoon groot en
voor bezoek aan vrienden, kerk of ver
gaderingen is een auto onmisbaar. Ook
voor het doen van boodschappen trou
wens, want er komen maar weinig le
veranciers aan de deur en in de super
market is alles veel goedkoper. Voor
het bewaren van allerlei aan bederf
onderhevige levensmiddelen, die voor
een week tegelijk worden ingeslagen,
is een ijskast echter weer onontbeer
lijk.
Voorlopig blijven al deze begeerlijke
zaken echter nog onbereikbaar. Het is
wel eens moeilijk, maar de vrouwen
sparen ieder dubbeltje en ze aanvaar
den deze toestand, want ze wisten van
te voren dat emigratie voor een gezin
met kleine kinderen, waarvan alleen
de man kan werken, een zware onder-
Het moderne Omo bezit het geheim van
de z.g. dubbele waskracht. Alleen Omo wast
met zulk een schitterend resultaat, dat U
zult zeggen: Omo voor de schoonste was van
mijn leven.
V-z’-
WORTELGEWASSEN
De oppervlakte knol- en wortelge
wassen is ingekrompen met 3.100 h»
10,4 pCt).
De consumptie- en voederaardappe-
len liepen met 13.300 ha terug, waar
van op kleigrond 4.400 ha 7,7 pCt)
en op zand- en veengrond 8.900 ha
14,2 pCt).
De fabrieksaardappelen nemen een
oppervlakte van 37.500 ha in beslag te
gen 41.400 ha in 1954 (—9,5 pCt).
De oppervlakte suikerbieten
draagt dit jaar 66.500 ha tegen 78.900
ha in 1954 15,8 pCt.).
’s-GRAVENHAGE, 19 Juli. Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft
van de landbouwtelling Mei 1955 de voorlopige uitkomsten bekend gemaakt
van de akkerbouwgewassen.
Hieruit blijkt, dat de oppervlakte bouwland is teruggelopen van 927.000 ha
in 1954 tot rond 910.000 ha in 1955 1,8 pCt). Deze achteruitgang was
relatief het grootst in de provincies Friesland 6,9 pCt) en Utrecht
6,8 pCt).
Het graan-areaal bleef t.o.v. 1954
vrijwel constant, doch in de opper
vlakten van de afzonderlijke gewassen
hebben zich aanzienlijke verschuivin
gen voorgedaan.
De oppervlakte tarwe is teruggelo
pen met ruim 21.200 ha 19,3 pCt)
en het roggeareaal met rond 12.400 ha
7,4 pCt). De relatief sterkste in
krimping onderging de korrelmais
29,3) pCt.
Hiertegenover staat een aanzienlijke
uitbreiding van de oppervlakten haver
28.000 ha 19,5 pCt), gerst
6.900 ha 11 pCt) en mengsels van
granen 2.000 ha 7,6 pCt).
De totale oppervlakte peulvruchten
is t.o.v. 1954 met rond 5.600 ha uitge-
Hierna hield de Synode zich bezig
met het voorstel van de Gereformeerde
Oecumenische Synode, verzoekend een
wijziging aan te brengen in artikel 36
der Nederlandse Geloofsbelijdenis. In
de uitvoerige discussie die volgde
kwam een voorstel ter tafel van ds J.
Hettinga, waarin uitgesproken werd,
dat geen enkele kerk een voorstel tot
wijziging heeft gedaan, geen enkel sy
nodelid ter zake enige volmacht heef:
en de synode ook niet kan spreken me
een gemeenschap of deputaten ener ge
meenschap over dit onderdeel van dc
belijdenis, omdat door de onderbande
lende gemeenschap de belijdenis niet
ernstig wordt gehandhaafd. De Synode
nam het voorstel Hettinga aan met 17 j
tegen 14 stemmen en ’n blanco en ver
klaarde derhalve de zaak niet ontvan
kelijk, wat aan de desbetreffende de
putaten van de Oecumenische Synode
zal worden bericht.
DE ZAAK GOOSSENS
Hierna maakte de Synode een aan
vang met het bespreken van de behan
delingsmethode in de procedure ds S.
J. P. Goossens.
Ds Goossens was missionnair predi
kant der vrijgemaakte kerken op
Soemba, kwam in conflict met de zen
dende kerk van Zwolle, die hem schor
ste, waarna de classis Zwolle hem uit
zijn ambt ontzette. Ds Goossens is ver
volgens op eigen gelegenheid weer
naar Soemba vertrokken.
De Kerk van Enschede had nu aan
de Synode een schrijven gezonden,
waarin tot bewaring van de eenheid
der kerken en tot herstel van de rust
en de vrede wordt aangedrongen op
een zodanige oplossing van de moei
lijkheden in de zaak Goossens, dat ver
zoening wordt bewerkstelligd, waartoe
het nodig wordt gevonden ds Goossens
en eventueel anderen alsmede ook een
kerkeraadsdeputatie van Zwolle uit te
nodigen tot samenspreking.
In de avond heeft de Synode de be
handelingsmethode van de appèlschrif-
ten ten aanzien van de zaak van ds
Goossens tot een beslissing gebracht.
Zij heeft met algemene stemmen de
voorstellen der commissie aanvaard,
nadat daarin een reeks redactionele
wijzigingen was aangebracht. De Syno
de sprak zich uit voor behandeling der
appèlvoorschriften op normale wijze.
Eerst daarna zal men zien wat verder
moet "worden gedaan. De commissie,
die over deze zaak rapporteerde, zal
nog nader advies uitbrengen over wat
terzake verder moet gebeuren.
Om negen uur ging de Synode uit
een teneinde de commissies gelegen
heid te geven te vergaderen.
Horizontaal: 1. Waterdiepte, 4. balk,
7. ontvangkamer, 9. voegwoord, 11. ge
zond, 12. onmeetbaar getal, 13. hebbe
lijkheid, 15. voedsel, 16. kogelvormig
lichaam, 17. afstandsmaat, 18. opstootje
20. water doorlatend, 22. slede, 23. buis,
25. binnen, 26. vloer, 28. delfstof, 29.
knol.
Verticaal: 1. Kluwen, 2. de lezer heil,
3. afval, 4. knook, 5. binnen, 6. uitstap
je, 8. lusje, 10. materiaal, waarvan men
onder meer koffers maakt, 12. fol
tertuig, 14. bergpas, 15. primitief pro
jectiel, 18. twijg, 19. ruim, 21. schoon
van uiterlijk, 23. speelbakje, 24. door,
26. insect, 27. gezinslid.
breid 13,8 pCt).
Groene erwten en schokkererwten
geven een uitbreiding te zien met resp.
4.600 16,5 pCt) en 1500 ha 45
pCt). De relatief grootste vermeerde»
ring vertonen de capucijners en grau
we erwten 1.200 ha 142,2 pCt.)
De oppervlakte stambonen vermin
derde met ruim 470 ha 8,5 pCt),
terwijl de oppervlakte veldbonen bijna
werd gehalveerd 1.250 ha 47,6
pCt).
Het zwaarste is deze overgangstijd
voor moeder de vrouw. Ze was niet
verwend wat de woonruimte betreft,
maar het vriendelijke, witgekalkte Ve-
luwse boerderijtje was toch heel wat
gerieflijker dan dit uitgewoonde arbei-
dersverblijf. Het ergste is echter de
eenzaamheid. In de wijde omtrek is
geen Nederlandse immigrantenvrouw
te vinden, met wie ze haar huishoude
lijke moeilijkheden eens bepraten kan.
De vrouw van de boer lijkt een aardig
mens, maar wat haar betreft kon ze
net zo goed doofstom zijn. Soms komen
de boer en z’n vrouw op visite of va
der brengt een arbeidersgezin uit de
omgeving mee. Dan voeren de mannen
hele gesprekken in gebroken, maar
bruikbaar Engels en zelfs de kinderen
praten hun woordje mee. Maar moeder
kan niets verstaan en niets zeggen; zij
voelt zich overcompleet en buitenge
sloten.
Als in de oogsttijd de mannen lange
dagen maken, opstaan als het nog don
ker is en dodelijk vermoeid in bed val
len nadat ze nog een paar uur bij het
licht van de schijnwerper op de tractor
hebben gewerkt, valt de verlatenheid
op haar als een zware last. De enige
oases zijn voor haar de Zondagen, als
het gezin met enkele buren mee kan
rijden naar de kerk, ’s Morgens wordt
daar een Engelse dienst gehouden en
tussen de middag blijven vele ver af-
wonende gezinnen over om gezamen
lijk de maaltijd te gebruiken. Dan ont-
Een graanboerderij in de Canadese
prairie-provincies, een stipje in de
eindeloosheid.
WENEN, 19 Juli. Het Oostenrijks
Kabinet heeft vandaag besloten man
schappen aan te werven voor een op
leiding van negen maanden in het le
ger, dat na ratificatie van het vredes
verdrag zal worden gevormd. Het vre
desverdrag werd 15 Mei in Wenen ge
tekend.
De Oostenrijkers zullen na deze op
leiding niet meer worden opgeroepen,
behalve in geval van oorlog.
maar over een jaar zal de auto er on
getwijfeld zijn en de ijskast ook, zij
het dan misschien op afbetaling. En
als het loon van de man wat blijft stij
gen, kan daarna eens over een eigen
huisje worden gedacht. Eén voordeel
heeft het gezin, het voedsel is goed
koop. Van 80 dollar in de maand en
vaak voor nog minder kan moeder
royaal rondkomen en zo kan de spaar
pot langzaam maar zeker groeien.
In het huisje tussen de perzikbomen
te St. Catharines bestaan vrijwel geen
moeilijkheden, behalve een heel klein
beetje heimwee af en toe bij het jonge
vrouwtje. De man werkt bij een Ne
derlandse tuinder, die vijf jaar geleden
naar Canada kwam en nu een bloeiend
eigen bedrijf heeft. Hij heeft dus dage
lijks een stimulerend voorbeeld voor
ogen van wat met hard werken hier
bereikt kan worden. In de drukke tijd
verdient de vrouw er een aardig duitje
bij met het plukken van aardbeien,
perziken en ander fruit. Het gezin
woont gratis in een paar aardige ka
mertjes, die in de schuur van de tuin
derij zijn getimmerd. In St. Catharines
zijn talloze Nederlanders en er is een
grote Chr. Reformed Church en een
bloeiend verenigingsleven. Het gezin
is geheel opgenomen in deze gemeen
schap en van eenzaamheid is dan ook
geen sprake.
Binnen enkele jaren zullen we deze
jonge man ongetwijfeld terugvinden
op een eigen tuinderij, want hij is een
harde werker en een vakman. Man en
vrouw volgden in Nederland een cur
sus in de Engelse taal en passen zich
heel gemakkelijk aan. Zij behoren tot
de bevoorrechte categorie voor wie de
overgang van immigrant tot Canadees
zonder moeite verloopt.
-o--
(Van onze §-redacteur)
WINNIPEG, Juli 1955. Ergens in de wijde vlakten van Manitoba staat
een boerderij als een eiland in een zee van golvend graan. Een bungalow
voor de boer, een reeks slordige schuren en schuurtjes en bijna 300 ha akker
land. Ver achter de boerderij ligt een arbeidershuisje en daarin woont één
van de immigrantengezinnen, die een half jaar geleden in Quebec voet aan
Wal hebben gezet. Een tweede gezin vinden we terug in het basement van
een huis in een woonwijk van Toronto, een derde in de schuur van een tuin-
dersbedrijf in St. Catharines op het Niagara-schiereiland. Ze leven onder ge
heel verschillende omstandigheden, deze immigranten, maar ze zijn alle be
trokken in het moeilijke proces om zich aan te passen aan het leven in hun
nieuwe vaderland, ze verblijven in de smeltkroes, waarin van immigranten
Canadezen worden gs naakt.
De man in Mamiooa kan nog steeds moet moeder verschillende andere Ne-
derlandse vrouwen met wie ze haar
moeilijkheden kan bespreken. De be
kroning van de dag is de Hollandse
dienst in het middaguur en op Zondag
avonden is moeder dan ook altijd op
gewekt en ziet de toekomst weer met
vertrouwen tegemoet. Maar in de week
worden in het kleine keukentje meer
malen hete tranen gestort. Er wordt
door vader en zoons ijverig gespaard
en er kan nog wat geld uit Nederland
komen. Ver aan de kim wenkt de eigen
boerderij. Maar van moeders aanpas
singsvermogen zal hier en in vele an
dere gevallen in hoge mate afhangen,
of deze emigratie als geheel geslaagd
kan worden beschouwd.
Het gezin in Toronto heeft weer
andere moeilijkheden. De man werkt
in een fabriek, begon daar met 50
dollar in de week en verdient er nu
60. De vrouw kan niet werken, om-
VEZELGEW ASSEN
De totale oppervlakte oliehoudende-
en vezelgewassen bedraagt thans rond
47.200 ha tegen 40.700 ha in 1954 (-(-
16,1 pCt).
Deze uitbreiding, welke zich over de
gehele lijn heeft voorgedaan, was het
grootst bij het blauwmaanzaad (4-
1.280 ha 179,9 pCt), het kanariezaad
950 ha 132,8 pCt) en het karwij-
zaad 1.450 82,9 pCt).
LANDBOUWZADEN
Het totale areaal landbouwzaden
vertoont een vermeerdering van rond
8.850 ha in 1954 tot 9.000 ha in 1955
12 pCt).
MM
dat er drie kleine kinderen zijn. Het
gezin woont in een basement, in het
souterrain van de woning van een
Canadees, de ruimte waar de cen
trale verwarming en de reservoirs
voor de heetwatervoorziening staan
opgesteld maar waarin ook twee vrij
geriefelijke kamers zijn. De vrouw
beschikt daar over een goed inge
richte noodkeuken. Maar de huur be
draagt inclusief verwarming, warm
water en verlichting 70 dollar in de
maand. De huur maakte het leven
duur in Canada en het gezin streeft
er dan ook naar zo spoedig mogelijk
een eigen huis te bezitten. Dat valt
echter niet mee, want voor een huis
van 10.000 moet bij de meest gun
stige overheidsregeling toch 1400
op tafel gelegd worden.
Verder staan nog een tweedehands
auto en een ijskast op het verlanglijst
je. Dat lijken overbodige luxe zaken, neming Is. Het mag wat lang duren
maar zijn dat geenszins. Vader heeft
die auto hard nodig om naar zijn werk
te rijden; hij kan niet permanent ge
bruik maken van het aanbod van een
hartelijke kameraad om hem dagelijks
mee te nemen. Bovendien is het gezin
in deze stad van bijna 800.000 inwoners
zonder het bezit van een auto volko
men geïsoleerd. Flatgebouwen zijn er
maar weinig in de Canadese steden
evenals huizen in de rij. In de enorm
uitgestrekte buitenwijken staan de
tienduizenden vrije huisjes elk op het
eigen stukje grond. Worden in Neder
land soms 300 gezinnen in enkele grote
blokken flats opgeborgen, in Canada
is er een gehele wijk van straten en
dwarsstraten nodig om ditzelfde aan-
J)E KLEiNf GsVqEGeNS UEVel/3
I
I
’s-GRAVENHAGE, 19 Juli. De
Generale Synode van de Gereformeer
de Kerken onderhoudende artikel 31
K.O., die vandaag te Enschede haar
tweede vergaderweek aanving, heeft
alsnog besloten enkele stukken aan de
agenda toe te voegen, namelijk een
schrijven van ds J. H. Velema, Chris
telijk Gereformeerd predikant te Zwol
le, inzake het contact met de Christe
lijk Gereformeerde kerken, een schrij
ven van ds S. J. P. Goossens te Soem
ba en een schrijven van de kerken in
Amerika.
Ouderling I. Boersma te Groningen
rapporteerde over een verzoek van de
kerkeraad van Maastricht om een aan
vullende verklaring te geven van ar
tikel vier der Kerkenorde (toelating
van candidaten). De commissie advi
seerde de Synode dit verzoek af te wij -
zen, daar niemand uit de kerken het
heeft gesteund en het gevraagde even
min waarborg is voor het voorkomen
van moeilijkheden. Na enige discussie
gmg ook deze zaak naar de commissie
terug, wijl de synode bezwaren had te
gen de overweging in het rapport.
niet wennen aan het vreemde bedrijf,
waarop hij nu werkt. In Nederland
was hij zelf boer op een zandbedrijfje
van 10 ha en een boerderij zonder een
koe, een kip of een varken is in zijn
oog'geen boerderij. Evenmin trouwens
als hij een man, die in de tijd van zaai-
ing en oogst op het bedrijf woont, maar
de rest van het jaar in een villaatje in
de stad, een boer kan noemen.
Hij kan overigens met z’n werkgever
vrij goed opschieten, nu deze hem kan
verstaan. Maar het valt hem nog steeds
niet mee om de bevelen van een ander
te moeten gehoorzamen inplaats van
baas zijn op eigen grond. Vooral niet,
omdat die bevelen hem dikwijls hele
maal onjuist voorkomen. Maar hij
geeft zijn boer geen goede raad meer,
want die wordt toch niet gewaardeerd.
De man moet het zelf maar weten.
De boer van zijn kant is ook niet
ontevreden over z’n nieuwe werk
kracht. „Die Dutchmen zijn goede
werkers maar stinkend eigenwijs”,
zo vertelt hij tegen zijn buurman vijf
kilometer verderop, die een Poolse
arbeider heeft. „De eerste weken
kon ik geen woord verstaan van wat
hij zei en de eerste keer, dat ik hem
wel verstond wilde hij me vertellen,
dat ik alles en nog wat helemaal ver-1
keerd deed”.
Dat zijn vaders moeilijkheden, het
ondergeschikte zijn en de aanpassing
aan een bedrijfsvoering, die hem vre
selijk verkwistend voorkomt, maar die
dat in een land waar niets zo duur is
als arbeid, waar tijd veel kostbaarder
is dan op een Nederlands zandbedrijf
je en waar 300 ha bewerkt moeten
worden, helemaal niet is.
Beter bevalt het de twee zoons, die
bij boeren in de omgeving werken. De
oudste is in Nederland al een jaar fa
brieksarbeider geweest en hij is dolge
lukkig, dat hij weer onder de wijde
hemel werken kan, de jongste was bij
vader thuis en vindt dit grote geme
chaniseerde bedrijf heel wat interes
santer dan het gepeuter op dat kleine
lapje grond in Holland. Hij houdt van
machines en kan hier zijn hart opha
len. De drie kleinsten gaan iedere dag
met de schoolbus naar de school, die
bijna 20 km verder ligt, praten al een
aardig mondje Engels en hebben met
de aanpassing niet de minste moeilijk
heden.
Ook dit is Canada. De havenstad
Toronto met een „skyline”, die
aan New York doet denken.
