van
NfëUW/
ZACHT»
«0/
CN.V.
van
LOONSVERHOGING betekent
PRIJSVERHOGING
Lijm niet met verdriet, lijm met VELPON
n
1
IWIlSAUg
Het sociaal-politiek program
het
GULBENKIAN, bezitter
milliard, OVERLEDEN
Stichting Reactor Centrum
Spaarregeling
voor
ambtenaren
Nationaliteitsbewijs bij
grensoverschrijding
Arrestaties in
Argentinië
Onweer in Italië
eist tien doden
ROME, 20 Juli. Aan de Ooste-
liike zijde; van het Italiaanse schier
eiland hebben Dinsdag zware onwe-
ders gewoed, waarbij veel regen en
hagel viel. Tenminste tien personen
"in om het leven gekomen, de mees
ten van hen werden door de bliksem
getroffen.
Fabelachtige weelde
en een kunstverzameling van
onschatbare waarde
ZEEUWSCH DAGBLAD
Hij werd ,,Mr vijf-procent' genoemd
'W
roken.
ook geuriger
dadelijk
Pakje Stewardess’
een
Sociale verzekering
Steekproeven wezen uit:
3
zeven
8
B Y P O E D E
Koop
En de typograaf 1
De conclusie 1
President Soekarno in Cairo
Huidjes als satijn
Belgische ministers
naar Delft
Tegen
steV(ardeSS
Ga zachter, maar
Twee jaar
ziekte-uitkering
eenVif9,<"a'
De landarbeider
Nieuwe fase in kern-physisch onderzoek ingeluid
Prof, Zijlstra installeerde
Bedrijfsleven bereid gevonden
millioen bij te dragen
ponJerdag 21 Juli 1955
pagina 3
-o-
11
U1
Cu
1-
loonsverhoging, liever prijsverlaging
Stichting
si
<9*
I
ie
bleek, dat de man een goede baas
had.
13
10
30
19
11
het waterloopkun-
prof. Thijsse, zal het
in Nederland moest worden overge
gaan, een vraag, welke dooi’ de z.g.
commissie-Kluyver bevestigend werd
beantwoord.
Maar de verbrandingsmotor deed dra
behoefte ontstaan aan hoog geraffi
neerde olie.
Vraag
de juiste
soort
Ie
a
i-
II
is
1-
is
3-
al
st
lU
1-
g.
•'g
8.
>c
S.
s
m
le
i-
i.
n
is
r-
y
L
1S
in I
t8 I
fS I
d
at I
l;e I
a. i
a- I
i.i- I
nt I
.s. I
of I
:al I
Ingezond^» Mededeling (Adv.)
DEN HAAG, 20 Juli Het Kabinet
heeft zijn standpunt in beginsel be
paald ten gunste van de invoering van
een gepremieerde spaarregeling voor
ambtenaren, welke regeling de strek
king heeft de persoonlijke bezitsvor
ming te bevorderen. Deze aangelegen
heid zal binnenkort om advies worden
voorgelegd aan de Centrale Commis
sie voor georganiseerd overleg in amb
tenarenzaken.
Het advies van de Sociale Verzeke
ringsraad inzake de vrijstelling van
sociale verzekeringspremies en van
vereveningsheffing over werkgevers
bijdragen ten behoeve van bouw- en
spaarfondsen van werknemers is ont
vangen. Thans heeft de Regering be
sloten te bevorderen, dat bijdragen
van werkgevers in bouwfondsen bin
nen bepaalde grenzen worden vrijge
steld van sociale verzekeringspremies,
van vereveningsheffing en van loon-
en inkomstenbelasting. De bedoelde
vrijstellingen worden niet wenselijk
geacht ten aanzien van de bijdragen
van werkgevers in spaarfondsen, die
geen bouwfondsen zim.
’s-GRAVENHAGE, 20 Juli. Het
blijkt de A.N.W.B. dat vele toeristen
onkundig zijn van het feit, dat men
bij grensoverschrijding met een mo
torrijtuig een kentekenbewijs dient te
bezitten, of, wanneer men nog rijdt
onder een geldig provinciaal nummer,
een nationaliteitsbewijs. Dit nationali
teitsbewijs dient dan echter te zijn af
gegeven na 14 December 1947. Is dit
document dus vóór die datum afge
geven, dan is het ongeldig!
Bovendien wijst de A.N.W.B. er mo
torrijders en bestuurders van scooters,
autobussen en autocars op, dat hun
nationaliteitsbewijzen, ongeacht de
datum van afgifte, géén geldige docu
menten zijn bij grensoverschrijding.
Voor het passeren van de grens met
deze voertuigen dient men een ken-
We hebben ook een typograaf
naar zijn mening gevraagd. „Het
loonpeil van de typografen” zo
zei hij, „was voor de oorlog 2 a 3
cent per uur hoger dan de mees
te lonen. In de oorlog zijn we
achterop geraakt en< gelijk ge
steld met andere vaklieden. Ons
werk is mooi, maar ongezond.
Dat moet ook betaald worden,
vind ik”. Hij was dus tegen een
algemene nieuwe loonronde en
sprak zich uit voor bedrijfstaks-
gewijze verhoging.
Dit zijn slechts enkele typerende
grepen, uit de antwoorden, die we 1
kregen op onze vragen. Doch ’t
zijn typerende antwoorden. Ze j
zijn geboren uit de ervaring.
Meer loon, hogere uitgaven, dus
niet zoveel profijt van de geste-
gen welvaart als men had ver-
wacht. Men leeft dus nog altijd
in de spiraalgedachte en ver-
wacht van een nieuwe loonsver
hoging precies dezelfde gevolgen
als bij alle loonronden van de
laatste jaren. Maar daaruit blijkt
ook duidelijk, hoe niet te onder
schatten moeilijk het voor de
„mensen in Den Haag” is om uit
deze zaak te komen en iedere
Nederlander te geven, waar hij
in feite recht op heeft: Loon naar
werken, maar ook een behoorlijk
aandeel in de gestegen welvaart.
BUENOS AIRES, 20 Juli. Er zjjn
arresteerd en sindsdien heeft men niets
drie hoge politie-autoriteiten in Rosario,
na Buenos Aires de grootste stad van
Argentinië, in verband met de verdwij
ning van een dokter, een zekere Juan
Infalinella.
Dr Infalinella werd op 16 Juni, de
dag van de mislukte opstand tegen de
regering-Peron in Buenos Aires, ge
arresteerd en sidsdien heeft men niets
meer van hem vernomen.
Deze zaak, die een nationaal schan
daal dreigt te worden, heeft reeds ge
leid tot een 24-uurstaking van advo
caten in Rosario. Dokters, accountants,
apothekers en studenten hebben de
regering verzocht een onderzoek in te
stellen.
„i? ,C1 van het bezoek is de
eigische gasten een inzicht te ge-
„„eA ln ,^e wiJze> waarop de weten-
SchanneHiv^ „„j-,5.- wor_
DE GRONDSLAG
In zijn jeugd werd Gulbenkian door
zijn vader op rondreis door Europa ge
stuurd. Na een bezoek aan Bakoe ves
tigde hij zich te Londen als vertegen
woordiger van verscheidene Russische
oliemaatschappijen.
Zo begon hij reeds in zijn twintiger
jaren de grondslag voor zijn latere
fortuin te leggen.
In 1907, vijf jaar nadat hij Brits on
derdaan was geworden, deed hij van
zich spreken door met Sir Henri De
terding de Royal Dutch Shell op te
richten.
Later trad hij weer naar voren op
het wereldtoneel, toen hij voor Sultan
Abdoel de tweede van Turkije olie-
prospecties in diens land verrichtte.
Nadet Sultan Abdoel Hamid in 1909
was verjaagd, werd Gulbenkian eerste
financieel adviseur van de Turkse re
gering en later directeur van de Na
tionale Turkse Bank. In 1911 vestigde
hij de Turkse oliemaatschappij voor ’t
exploiteren van de bronnen in Meso-
potamië. Van deze laatste onderne
ming ging 35 procent naar Britse be
langen, 25 procent naar de Duitsers,
en 40 procent kwam ter beschikking
van Gulbenkian, die 25 procent aan de
Royal Dutch Shell toebedeelde en vijf
tien procent voor zichzelf behield.
Later werd Gulbenkian door toe
doen van Britse zijde bijna geheel van
deze onderneming uitgesloten. Maar
na de eerste wereldoorlog wist Gul
benkian op vijf procent van de aande
len der nieuw opgerichte Iraakse olie
maatschappij beslag te leggen.
De andere 95 procent waren geljjde-
lijk verdeeld onder de Anglo-Iranian,
de Royal Dutch Schell, de Compagnie
Francaise des Petroles en de Standard
Oil van New Jersey tezamen met de
Socony-V acuum.
Dit alles betekende in feite, dat Gul
benkian eigenaar was van het twintig
ste deel van de op acht milliard bar
rels geschatte olievoorraad in de Iraak
se bodem. Het ging de kern van zijn
fortuin uitmaken en door er steeds
meer oliebelangen aan toe te voegen,
zoals in Libanon en Transjordanië,
werd hij geleidelijk aan meester van
een uitgebreid olie-rijk.
-o-
schappelijke onderzoekingen
en verricht door middel waarvan
e gevolgen van de afdamming der
legaten in het kader van het Del-
a-plan worden bepaald.
wordt, dat de mogelijkheid om een be
paald soort onderwijs te volgen moet
afhangen van de capaciteiten van het
kind en niet van de maatschappelijke
welstand der ouders.
Ook wordt gevraagd om bevorde
ring en subsidiëring door de Overheid
van de school- en beroepskeuzevoor
lichting door de vrije, maatschappelij
ke organen. De overgang van lagere
en uitgebreid lagere technische school
naar de M.T.S. en van deze onderwijs
instelling naar’ de technische hoge
school dient volgens het program ver
gemakkelijkt te worden.
In zijn slotwoord wees de heer Rup
pert er op, dat de vergadering zich nu
heeft beziggehouden met hetgeen men
van de Overheid vraagt. Tal van deze
wensen kunnen echter ook in het ge
organiseerd overleg tussen werkgever
en werknemer worden vewezenlijkt en
dat is de eerst aangewezen weg. Pas
als dit niet lukt, moet de Overheid te
hulp worden geroepen. Bovendien is ’t
ook veel gemakkelijker van de Over
heid codificatie te verkrijgen van wat
reeds in de C.A.O.’s van verschillende
bedrijfstakken is gegroeid. Denk er
om, dat we niet van een bepaald punt
af zijn, als we het maar in dit program
hebben opgenomen”, zo besloot de
heer Ruppert.
-o-
CAIRO, 19 Juli President Soekar
no is vandaag voor een staatsbezoek
van zes dagen in Cairo aangekomen.
Hij werd op het vliegveld begroet door
de Egyptische premier, Nasser, leden
van de revolutionnaire raad, ministers
en leden van het corps diplomatique.
Na inspectie van een erewacht reed de
president onder toejuichingen van me
nigten naar het paleis van ex-koning uwe vuexviugen u>eut
Faroek, waar hij verblijf zal houden. tekenbewijs te bezitten.
te I
s-GRAVENHAGE, 20 Juli. Op
'njdag 22 Juli a.s. zullen, zoals is ge-
Meld, de Belgische ministers Spaak
'“tenlandse Zaken), Van Audenhove
(Openbare Werken) en Anseele (Ver-
eerswezen) een bezoek brengen aan ’t
aterloopkundig Laboratorium te Delft
°P uitnodiging van de Nederlandse mi-
au trS Luns en A1gera, die mede bjj
bezoek aanwezig zullen zyn.
De Belgische ministers zullen wor-
Oal- \er2ezeW door hun kabinetschefs.
ook de Belgische ambassadeur, Baron
van der Straten-Waillet en de bij ’t
aterloopkundig Laboratorium gede-
oneerde Belgische ingenieur Theuns
hen het bezoek meemaken.
De directeur van
uig laboratorium piv.x.
gezelschap rondleiden.
Het doel
WEERKLANK.
De activiteiten van de F.O.M. von
den inmiddels weerklank bij het Ne
derlandse bedrijfsleven. Een aantal
groepen van het bedrijfsleven ver
klaarde zich bereid om gedurende de
jaren 1953 tot en met 1955 een jaar
lijkse bijdrage van vier ton te verle
nen voor onderzoekingen, verband
houdende met de vrijmaking van
kernenergie en de omzetting daarvan
Wij hebben een aantal mensen
naar hun mening gevraagd en
we moeten eerlijk bekennen, dat
we buitengewoon nieuwsgierig
waren of men de vragen zou
kunnen en willen beantwoorden.
Want hoe is het. Gering is vaak
de belangstelling op vakbonds-
vergaderingen voor de onder
werpen, die een „geachte spre
ker” ter tafel brengt. Zelfs ook
voor onderwerpen als de loon
vorming. Terwijl toch de mens
geneigd is voor de Inhoud van
zijn portemonnaie harder te hol
len dan voor iets anders.
De meeste ondervraagden had
den de loonkwestie in de krant
gevolgd en ze wilden er hun me
ning nog wel over geven ook.
Een stratenmaker sprak zich
vierkant uit tegen loonsverho
ging, zowel algemeen als per be
drijfstak. Algemene verhoging
betekent volgens hem weer stij
ging van de prijzen. „Daar schiet
je niets mee op, meneer!” En be-
drijfstaksgewijze-verhoging le
vert volgens hem ’t grote gevaar
op dat ’n niet florerende zaak er
nog dieper door in de put
komt. „De man, die zijn perso
neel niet meer loon kan geven,
raakt zijn mensen kwijt”, zei hij.
„Als je werkman bent moet je
net doen als de kippen, zorgen
dat je daar komt waar ze het
meeste betalen.
Een betonarbeider had vrijwel
geen andere mening. „Mijn baas
betaalt me al ver boven hetgeen
hij mag doen. En hij wilde het
gerust wel weten ook” zei hij on
omwonden. „En als er nu een
nieuwe loonronde komt, moeten
we maar' afwachten of hij de lo
nen op die manier gelijk zal
schaven of weer meer zal geven”
En hij vervolgde: „Als je het mij
vraagt, zal hij wel weer meer
geven”.... Waaruit duidelijk
Te Potenza in Zuid-Italië werd een
64-jarige boer door de bliksem getrof
fen en gedood op dezelfde plaats waar
twintig jaar geleden zijn zuster door
de bliksem werd gedood.
In Noord-Oost-Italië kwamen drie
personen om het leven doordat zij in
aanraking kwamen met hoogspan
ningskabels, die door de krachtige
wind op de grond terecht gekomen
waren.
LISSABON, 20 Juli In Lissabon is vandaag overleden de schat
rijke oliekoning Calouste Sarkis Gulbenkian. De naam van de over
ledene wekt associaties met voorstellingen van fabelachtige weelde, een
kunstverzameling van onschatbare waarde. In financiële kringen had
hij de naam van ,,Mr vijf-procentbezitter als hij was van vijf procent
van de aandelen van de Iraakse Oliemaatschappij. Het fortuin van de
thans overleden oliemagnaat wordt op niet minder dan drie milliard
gulden geschat. Gulbenkian was wars van publiciteit en daardoor is zijn
persoonlijkheid steeds een mysterie gebleven. Hij was een van de minst
toegankelijke „Groten” van de wereld.
Gulbenkian had een groot grijsste
nen huis in Parijs in de Aveneu
d’Iena, dat tevens een waar museum
kunstschatten van allerlei
(Vervolg van pag. 1)
Het program dringt aan op doelbe
wuste herziening van de gehele socia
le verzekering, waarvoor enkele advie-
len gegeven worden. In afwachting
van de totstandkoming van nieuwe ge-
undiceerde wetten ter vervanging van
de Ongevallenwetten, de Ziektewet en
de Invaliditeitswet dienen de huidige
wetten gewijzigd te worden in voor de
verzekerden gunstige zin.
Zo wordt o.m. een verlenging van
de maximale uitkeringsduur der Ziek
tewet tot twee jaar gevraagd en ver
hoging van de uitkeringen bij langdu
rige ziekte van 80 tot 100 pct. van het
dagloon.
Terugkeer tot de oorspronkelijke op
zet van de Kinderbijslagwet en een al
gehele technische herziening van de
Werkloosheidswet worden bepleit, de
ze laatste echter met handhaving van
het onderscheid tussen wachtgeldver-
zekering en werkloosheidsverzekering.
In het hoofdstuk Volkshuisvesting
wordt gevraagd, bij het vaststellen
van de grootte der woningen meer
rekening te houden met de verschil
len in gezinsgrootte. Ook wordt het
pleit gevoerd voor regelingen, die
het aan arbeiders mogelijk maakt ’n
woning in eigendom te verkrijgen.
Onder het punt Belastingen wordt
voor de eerste maal een lans gebro
ken voor de ongehuwden.
Als vanouds vraagt het Verbond be
vordering door de Overheid van de in
voering van het stelsel der plaatselijke
keuze als middel tegen drankmisbruik.
In het uitvoerige hoofdstuk over ’t
Onderwijs wordt gevraagd om toepas
sing van het pacificatiebeginsel voor
alle takken van onderwijs. Gesteld
in een bruikbare andere vorm van
energie.
Prof. Zyistra herinnerde vervolgens
aan de besluiten van de Staten-Gene-
raal tot het verlenen van een staats-
bjjdrage. Een bedrag van I 8.5 millioen
werd gevoteerd onder voorwaarde, dat
de in principe gedane toezeggingen van
de K.E.M.A. eu het bedrijfsleven, dat
elk voor een kwart in de kapitaalsin
vesteringen zou bijdragen, gestand zou
den worden gedaan. Tot zijn genoegen
kon de bewindsman constateren, dat dit
het geval is. Weliswaar bedragen de
toegezegde gelden van het bedrijfsleven
nog niet precies de benodigde zeven
millioen, zoals die van de K.E.M.A.,
maar aangenomen mag worden, dat dit
bedrag ook door de industrie zal wor
den gehaald.
De minister besprak tenslotte dS
mogelijkheden van internationale sa
menwerking en wees daarop op het
geen de laatste weken op dit gebied
is bereikt.
De voorzitter van het Centrum, dr
H. M. Hirschfeld schetste in zijn
antwoordrede ’t doel van de Stich
ting: het verwerven van weten
schappelijke en technische kennis
en ervaring ten behoeve van vredes
doeleinden op het gebied van kern
reactoren en hun toepassingen en
het ten algemene nutte beschikbaar
stellen van deze kennis en ervaring,
alsmede van de verworven hulpmid
delen in het bijzonder aan Neder
landse instellingen en Nederlandse
ondernemingen.
was van
soort.
Gulbenkian verliet dit huis na de
Duitse inval in Frankrijk in 1940. In
1942 ging hij naar Portugal, waar hij
zich vestigde in een suite van een
duur hotel te Lissabon.
Gulbenkian werd in April 1869 te
Skoetari geboren. Hij leefde zeer ge
regeld volgens een vastgestelde dagin
deling. Hij huwde in 1892 te Londen
met Nevarte Essayan, een Armeense
van zeventien jaar. Zij sierf in 1952 te
Parijs, spoedig na de diamanten brui
loft. Het echtpaar Gulbenkian had een
zoon, Nubar, die zijns vaders belangen
te Londen behartigde, en een dochter,
Rita, die met een van Gulbenkians
vertegenwoordigers te Parijs, Kevork
Essayan, in het huwelijk trad.
De vader van Gulbenkian, een koop
man, en zijn oom hadden een in- en
uitvoerkantoor in Constantinopel, dat
o.a. handelde in olie van de Russische
velden te Bakoe.
De olie werd in die dagen nog voor
namelijk gebruikt als parafine- of ke
rosine voor verlichtingsdoeleinden.
z^< een loonsverhoging, liever prijsverlaging en als het niet
-y anders kan, dan maar een verhoging per bedrijfstak. Dit
kan de samenvatting zijn van de antwoorden, die men
krijgt op de vraag of een nieuwe loonronde wel of niet ge
wenst is. Immers: deze kwestie is momenteel weer zeer actueel,
nu de regering met de Stichting van de Arbeid in overleg is
getreden over de loonpolitiek.
Vandaag immers zal een bespreking plaats vinden tussen
een ministers-delegatie en de Stichting van de Arbeid. Het
gaat er daarbij om welk loonbeleid in de naaste toekomst ge
voerd moet worden.
Hoe de Regering en Stichting van de Arbeid er over denken,
dat zullen we ongetwijfeld binnenkort wel vernemen, maar
hoe denkt de arbeider, de loontrekker er over?
„Voor de oorlog zaten we
slecht” antwoordde een landar
beider. „Maar nu gaat het goed”.
En hij vervolgde: „En och, me
neer, wat is eigenlijk meer loon.
Het is lekker als je het in je han
den krijgt, maar als je de prijzen
omhoog ziet gaan en de huren
dan schiet je er ook niets mee
op.
’s-GRAVENHAGE, 20 Juli. De minister van Economische Zaken, prof, dr
J. Zijlstra, heeft hedenmiddag de leden van het curatorium, het bestuur en de
directie van de Stichting Reactor Centrum Nederland geïnstalleerd. In zyn
rede wees de minister er óp, dat deze plechtigheid de beginfase afsluit van
het kern-physisch onderzoek in Nederland en het begin betekent van een
nieuwe fase, waarvan wij nog niet weten, waartoe zy ons zal leiden. Met de
grootste nadruk beklemtoonde de bewindsman, dat dit onderzoek louter en
alleen de vreedzame toepassingen heeft betroffen en zal betreffen,
In een overzicht van hetgeen de niet tot de bpuw van een proefreactor
laatste jaren op het terrein van het
kern-physisch onderzoek tot stand is
gekomen maakte prof. Zijlstra met
waardering gewag van het werk van
prof. De Haas, die met vooruitziende
blik en met hulp van de regering be
slag wist te leggen op een partij ura-
nium-oxyde voor wetenschappelijk
onderzoek. Hoe kostbaar dit bezit na
de oorlog voor ons was, bleek wel
heel duidelijk bij de totstandkoming
van de samenwerking van de F.O.M.
(Stichting Fundamenteel onderzoek
der materie) met Noorwegen. Deze
samenwerking leidde tot de vraag of
Ingezonden Mededeling (Adv.)
i(eu‘
LT
r virgi