Ucuz
DE VRIJHEID IS EEN ASSEPOES".
Vervoersbeeld
Zeeuwse vereu
De Gothische Kerkelijke
Bouwkunst.
en
1
op
practisch ongewijzigd
f
s
I
I
I
Zaamslag wil uit Dienst Bouw-
Woningtoezicht treden.
I
I
I
I
s
I
I
Kilometers
Beter
Geen loonsverla
ging in België?
BANDéN
Morgen op de Grote Markt te Goes:
£aat VMftüd niet u&itaten g,
van
Ook in eigen omgeving kan men terecht.
Aantal vervoerde passagiers
Aantal vervoerde
auto’s
Vervoer in Maart
SCHEEPSTIJDINGEN
Obligaties Houthandel Alberts
sterk overtekend
4
V
I
I
o
Een vraag, die zich opdringt; Wat hebben
WIJ met de vrijheid gedaan?
KruiningenPerkpolder nog niet op het peil
voor de ramp
Vakbonden weigeren
V
In beroep bij de Kroon.
aan
Nieuwe brandweerkazerne
te Veere.
Een expositie, waar
men veel kan leren.
De cijfers over het eerste kwartaal
Pulitzerprijs voor
William Faulkner.
V
H I
Bill-
ZEEUWSCH DAGBLAD
4 Mei 1955
pag. 5
Woensdag
lEUI
«■ffllUBB
Pi
ff
G. de V.
toneel-
Vrij is, die vroom zijn gangen gaat
Vrij ben ik pas, als ik erken
1938
1951
1954
1955
Totaal
116.249
664.496
729.828
576.359
1938
1951
1954
1955
’“ronden Mededeling (Adv
Totaal
19.036
115.474
158.257
108.367
Vervoer over 1954 betreft de lijn HoedekenskerkePerkpolder.
en
van
van
N.V. Ver. Ned. Rubberfabrieken
Heveadorp (Gld)
als die van onze dagen? En vecht ook
nu niet iedereen voor eigen partij en
standje? De vrijheid wordt vertrapt en
ieder heeft de interpretatie, die hem of
haar het beste uitkomt. Eigenbelang en
dat ik mijns broeders hoeder ben
Vrij is een wereld, waar niet één
meer om of door zijn naaste weent.
Vrij is, die om geluk noch nood,
noch dreigement met pijn of dood,
noch ook om macht of geld en goed
van zijn geweten afstand doet.
De Belgische kunstweck wordt dit
jaar van 8-17 Augustus gehouden. De
dertien vorige kunstweken hebben reeds
bezoekers uit 45 landen getrokken. De
Unesco moedigt deze vorm van touris-
me sterk aan.
41.305
16.952
16.558
9.218
28.184
4.032
Het Verbond der Belgische industrie
heeft echter een communiqué uitgege
ven waarin wordt verklaard, dat de da
ling van het indexcijfer noodzakelijker
wijze een verlaging der lonen met zich
moet brengen in de genoemde bedrijfs
takken. Het Verbond keurt daarom de
onderhandelingen af die thans gevoerd
worden door de vakbonden en sommige
industrietakken om tot een tijdelijke bui
tenwerking stellen van de loonconventies
te komen en herinnert eraan dat deze
conventies een belangrijk element uitma
ken in de goede relaties en het onderling
vertrouwen tussen werkgevers- en werk
nemersorganisaties.
8.095
1.470
3.564
1.043
4.864
251.931
55.829
254.216
27.422
62.187
12.911
34.033
3.136
59.367
4.715
14.223
346.655
104.424
15.144*)
33.771
68.194
8.171
61.724
17.378
6.395*)
5.324
17.546
339.373
59.276
204.414
38.701
80.138
7.926
59.391
4.713
64.671
7.734
21.748
Ml
Het is daarom een reuze gedachte ge
weest van de exploitant van de Kunst
handel Van Benthem en Jutting in Mid
delburg om een tentoonstelling in te
richten met als onderwerp de Franse
gothische kerkelijke bouwkunst.
De kathedralen van Chartres, Rouaan,
Beauvais, Amiens, Sens, Reims en dan
niet te vergeten van Albi en de Notre
Dame in Parjjs zijn op allerlei manier
afgebeeld. Nu eens domineert de kerk
in het grote dal, dan weer is het het
kleine detail, dat een wereld van ge
dachten en gevoelens weergeeft. Of het
nu het monumentale schip van de kerk
is, of het kleine, sprekende, beeldhouw
werk, alles werkt er aan mee, dat de
gothiek in haar vele facetten wordt be
naderd.
Maar het meest instructief is wel het
theoretische gedeelte van de tentoon
stelling. Een overzicht wordt gegeven
van de vroege Gothiek, de Rayonnante
Gothiek en de Flamboyante Gothiek.
BOSCHFONTEIN 2 v. Kaapstad n. Port
Elisabeth.
GAASTERLAND 3 te Rio de Janeiro.
GUINEEKUST 2 v. Amsterdam n. Ham
burg.
HESTIA 3 te Amsterdam.
JOHAN VAN OLDENBARNEVELT 2 210
M. Z.W. Eil. Nias n. Suez.
KOTA INTEN 3 te Port Said.
MIJDRECHT 29 v. New York n. Aruba.
■ES
biUiiillluiiiillil iin T1 hnii
I
I
s
I
Door de commissie van Bestuur van
de Centrale Dienst voor Bouw en Wo
ningtoezicht werd de raad uitgenodigd
één vertegenwoordiger en een vervan
ger aan te wijzen in het algemeen be
stuur. Door de raad werd echter be
sloten geen vertegenwoordiger aan te
wijzen, doch in beroep te gaan bij de
Kroon, omdat de gemeente uit de
dienst wil treden.
Besloten werd voorts, in verband met
de 10e bevrijdingsdag de post volksfees
ten te verhogen van 100 op 200.
In het zelfde kader zal 10 verstrekt
worden aan diegenen, die in aanmerking
komen voor de gemeentelijke brandstof
fentoeslag. Verder werd besloten de rust
huizen een bedrag van 150 te verstrek-
Er valt op deze expositie te genieten.
Een fraaie maquette van de kathedraal
van Constance beneden nodigt al om
naar binnen te komen. De afbeeldingen
zijn goed gekozen. Misschien had een
bijschrift indien mogelijk, hier en daar
nog een sterker effect gehad. De hout
snijwerken, die staan opgesteld, zijn
alleen al een bezoek waard. Apart mag
genoemd worden het prachtige gothi
sche raam, dat ir N. Lunink Prak uit
Vlissingen heeft nagemaakt.
Er valt ook veel te leren. Dit niet in
het minst maakt juist het waardevolle
van deze expositie uit. Want het re
sultaat van een bezoek kan zijn, dat
men voortaan meer waarderend, meer
genietend zal gaan staan tegenover de
Gothische bouwwerken in eigen om
geving. Een reis naar Frankrijk is daar
voor niet nodig.
VlissingenBreskens
TerneuzenHoedekenskerke
KruiningenPerkpolder
ZierikzeeKatseveer
KortgeneW olf aartsdij k
zucht naar geld vieren nog altijd hoog
tij. Dit alles wordt aan de kaak gesteld.
Tot tenslotte de naastenliefde overwint!
Voor de 40 medewerkenden is dit be-
vrijdingsspel geen eenvoudige opgave.
In de eerste plaats, omdat het in de
open lucht moet worden opgevoerd, het
geen weer heel andere moeilijkheden
oplevert dan opvoering op een toneel.
Daarnaast wordt van de hoofdpersonen
zeer veel gevergd, omdat de gesprekken,
die getweëen og gedriëen worden ge
voerd, lang uitgesponnen zijn.
Handeling zowel als gesproken woord
eisen hier meer van de spelers en speel
ster, dan bij een gewoon toneelstuk.
Het spel wordt opgevoerd door de
Toneelgroep van de Hervormde Jeugd
raad en de regie is in handen van de
jeugdleider, wika D. E. Hiensch. Zij
zullen ongetwijfeld hun best doen om
de opvoering van dit spel tot een hoog
tepunt te maken van de feestviering van
morgen.
Dat zij er ook in mogen slagen de
toeschouwers de bedoelingen van Hella
Haasse te doen beseffen, immers: „De
Vrijheid is een Assepoes".
MHDDELBURG, 2 Mei. Het passagiersvervoer op de veerdiensten Vlis»
singen-Breskens en Veere-Kamperland zo blijkt uit het overzicht over het
eerste kwartaal 1955 van de Prov. Stoombootdiensten in Zeeland is iets
minder dan vorig jaar. Op de lijn Terneuzen-Hoedekenskerke is vorig jaar
met twee schepen gevaren, zodat thans het aantal vervoerde passagiers aan
merkelijk minder is.
De dienst Kruiningen-Perkpolder is nog beneden het vervoer van voor de
ramp gebleven. Op de lijnen Kortgene-Wolfaartsdijk en Zierikzee-Katseveer
zijn aanmerkelijk meer passagiers vervoerd dan vorige jaren.
Het autovervoer op de diverse lijnen vertoont ongeveer hetzelfde beeld.
Kruiningen-Perkpolder heeft iets meer vervoer dan over de jaren 1951-1952.
De lijn Vlissingen-Breskens vertoont evenwel een veel sterkere toename.
BRUSSEL, 2 Mei. De daling van het
indexcijfer der Belgische kleinhandels
prijzen beneden de 420 punten voor
Maart 419,8, voor April 416,4 zou op
grond van de bestaande loonconventies
in enkele bedrijfstakken reeds tot een
loonsverhoging aanleiding moeten geven.
Deze zou o.a. voor de handel in levens
middelen 2,5 procent bedragen. Voor de
grote warenhuizen 4 procent en voor
sommige steengroeven en kalkgroeven
1 tot 2,5 procent. Pas indien het index
cijfer der kleinhandelsprijzen gedurende
twee tot drie maanden beneden de 415
punten daalde, zou dit zijn weerslag moe
ten hebben op b.v. de lonen in de tex
tielindustrie. In de mijnbouw en in de
ijzer- en staalindustrie zouden de lonen
eerst voor verlaging in aanmerking ko
men indien het indexcijfer beneden de
410 punten daalde, iets wat voorlopig niet
te verwachten is.
AMSTERDAM, 2 Mei. De uit
gifte van f 1.000.000 3% procent 25-
jarige obligaties ten laste van de N.V,
Houthandel v.h. G. Alberts Lzn en Co
te Middelburg, waarop de inschrijving
op 29 April j.l. heeft opengestaan, it
dermate sterk overtekend, dat op dt
inschrijvingen slechts een geringe toe
wijzing mogelijk zal zijn.
VlissingenBreskens
TerneuzenHoedekenskerke
KruiningenPerkpolder
ZierikzeeKatseveer
KortgeneWolf aartsdijk
VeereKamperland
En regionaal geeft de tentoonstelling
nog een indeling naar de Groep van
Anjou, de Normandische Groep, de
Franco-Catalaanse Groep en de Bour
gondische Groep.
De tentoonstelling in Van Benthem en
Jutting in Middelburg biedt een mooie
kans om iets meer te begrijpen van wat
de bouwmeesters der gothiek eigenlijk
wilden.
(Slot van „De Vrijheid is een
Assepoes”)
We konden het hier zo ongeveer wel
mee eens zijn, toen we Henk Stam voor
de radio de door hem gecomponeerde
sonate voor piano en viool met de violist
Theo Oloff hoorde bespreken. Na een
glasheldere uiteenzetting werd het
werk, de componist aan de piano, door
de twee kunstenaars uitgevoerd.
Juriaan Andriessen heeft een piano
sonate voltooid, die hij heeft opgedra
gen aan Cbr de Groot.
Paul Hindemith, de Duitse componist,
heeft de Sibelius-muziekprijs groot
100.000 gulden gewonnen. Een Fins re
der stelde dit grote bedrag beschikbaar.
De Belgische vakbonden zijn van
oordeel dat de hoogconjunctuur die het
Belgische bedrijfsleven thans doormaakt
een verlaging der lonen niet rechtvaar
digt en zij leggen er hierbij de nadruk
op, dat het indexcijfer der kleinhandels
prijzen geen juiste afspiegeling is van
de kosten van levensonderhoud.
o er een bouwkunst uit vroeger
eeuwen is, die ons nu nog aan
spreekt en ontroert, dan is het
wel de gothische. De omhoog-streven-
de lijnen en darmen van de bouw
werken, van de kerken geven niet
alleen het gevoel van, hoe dan ook,
„in de ruimte te zijn geplaatst”, maar
suggereren tevens, om het eens sterk
uit te drukken, een ondefinieerbaar
contact met dat, wat de hemel is.
De gothische kathedralen zijn huizen
des gebeds, waarin men als schepsel
zijn diepe afhankelijkheid voelt van
de Schepper en waar tevens de
Schepper wordt verheerlijkt. Want
alles wijst in deze architectuur naar
boven, naar Hem.
Het zijn de Franse kathedralen, die
beroemd zijn en die duizenden bezoe
kers uit het buitenland trekken. Daar
zijn de meer sober gehouden kerken,
die als totaal imponeren en de meer
uitbundige, die hun naam hebben ver
worven door het prachtige detailwerk.
We noemden maar een enkel voorbeeld.
De gothiek is zeer verscheiden.
Maar het is niet absoluut noodzake-
Hjk om naar Frankrijk of een ander
land te gaan om van al dit schoons te
genieten. Ook Nederland kent zijn go
thische bouwwerken. Middelburg
Goes liggen bv. niet zo ver weg.
Maar is het niet vaak zo, dat we het
niet meer zien en er vaak gedachtenloos
voorbijlopen en veel missen keer op
keer.
Besef de nood, de angst, de pijn,
waarin wij mens-op-aarde zijn.
Terwille van ons voortbestaan
laat Vrijheid niet verloren gaan!
door leus noch list zich vangen laat
de kracht, waaruit hij vrede heeft
bewaart, beschermt en verder geeft.
Gij, die dit spel hebt aangehoord:
De Vrijheid is méér dan een woord,
méér dan een feestroes van een dag,
een rondedans, een lied, een vlag.
De kathedraal van Straatsburg, die
een waardige plaats inneemt onder
de Franse gothische bouwwerken.
Zoals dat bij meer Franse kerken
het geval is, is ook de tweede toren
op de kathedraal nimmer voltooid.
-j ----
Ook in de kringen van de kunste
naars is een gedeelte van de lintjes
regen terecht gekomen. Op onze foto
zien we de burgemeester van Am
sterdam, mr A. J. d’Ailly de versier
selen behorende bij de orde van de
Nederlandse Leeuw uitreiken aan de
dirigent van het Concertgebouwor
kest, Eduard van Beinum.
V
Ludwig Otten heeft in het gebouw van
Kunsten en Wetenschappen te Utrecht
een Preludium en Fuga voor piano van
Henk Stam, de directeur van de Zeeuw
se Muziekschool, gespeeld. Dat gebeurde
tijdens een „Eigen-werken-concert” van
de „Utrechtse Kunstkring”. Moeten we
een recensent geloven, dan was dit werk
van Henk Stam een opmerkelijke soe
pele vermenging van romantisch levens
gevoel en strenge vorm.
Het vervoer over de maand Maart vertoont ongeveer hetzelfde beeld als
het vervoer over het gehele kwartaal.
Hoewel het autovervoer op de lijn TerneuzenHoedekenskerke, vergele
ken met de jaren 19511952, belangrijk is toegeriomen, blijkt uit de verge
lijking met vorig jaar toen met 2 schepen gedurende Maart ruim 7000 auto’s
vervoerd werden, dat thans met 1 schip slechts 1811 auto’s vervoerd werden,
dus belangrijk minder dan de vervoerscapaciteit van het schip.
Gedurende de maand Maart is het dan ook te Terneuzen slechts éénmaal
voorgekomen dat een auto niet vervoerd kon worden en te Hoedekenskerke
tweemaa)L
ZAAMSLAG, 29 April. Op het ver
zoek van de Stichting 1940-1945 om een
subsidie van 0.05 per inwoner ter ge
legenheid van de tiende bevrijdingsdag
werd tjjdens de gemeenteraadszitting, die
onder voorzitterschap van burgemeester
H. D. Trimpe stond, besloten een bedrag
van 200,beschikbaar te stellen.
VEERE, 3 Mei. De gemeenteraad
van Veere heeft gisteravond tal van
voorstellen vlot afgehandeld. Zo werd
met het oog op de slechte huisvesting
van de brandweerauto en het verder
materieel besloten tot de bouw van een
nieuwe brandweergarage met eleetrische
verwarming aan de Wagenaarstraat
hoek Baljuwstraat.
Voorts werd besloten toe te treden
tot de Stichting Werkplaatsen Wal
cheren. Naar aanleiding van een
voorstel van de heer J. A. Mol werd
besloten de straatverlichting op de
kade langer dan tot elf uur te laten
branden.
Een bijdrage werd verleend aan de
centrale commissie voor uitzending
van Nederlandse kinderen naar bui
ten. Aan de Stichting 1940—’45 werd
een subsidie verleend voor één maal.
De heer C. Willeboordse te Middel
burg kreeg op zijn verzoek eervol
ontslag als deurwaarder. In zijn plaats
werd benoemd de heer P. F. van
Maaren. De Oranjevereniging, die op
de bevrijdingsdag en op 23 Juli ter ge
legenheid van de Markiezaatsfeesten,
festiviteiten organiseert, kreeg een
bedrag van f 100 boven het jaarlijkse
subsidiebedrag.
te
een-- -
als de vijfde Mei willen bezinnen op wat de vrijheid voor ons land
en volk en eigenlijk voor ieder persoonlijk te betekenen heeft, dan
mag men zeker niet nalaten om naar dit spel te gaan kijken, te
luisteren ende opmerkingen ter harte nemen. Want Hella
Haasse heeft maar al te goed aangevoeld hoe groot de verschillen
van mening zijn over de betekenis van de vrijheid en hoe voor velen
die vrijheid alleen maar heeft betekend, dat men weer kan doen en
laten wat men zelf wil in deze zin, dat men er zelf beter van worden
moet.
In het Stedelijk Museum te Amster
dam wordt van 5-31 Mei een nationale
keuze-tentoonstelling van schilderkunst,
beeldhouwwerk en grafiek gehouden.
Het bijzondere van deze expositie is,
dat ze uitgaat van de Stichting „Kun
stenaars herdenken 5 Mei”. Minister
Cals zal deze tentoonstelling morgen
openen.
h Faulkner’s roman ,A Fable”
1955 Fulitzerprjjs voor literatuur
kendge^ten’ Maandag be'
genrl?Kder eateg°riën werden de vol-
D» b°eken bekroond:
T^X'^X.ahot tinroor
^mTwte’.’^ St°ry”
Muziek Tk. x
streM» „Ihe saint of bleecker
Gewk,Va? 9ian-Carlo Menotti.
Grande ”Grezat river, the Rio
Paul w n N°rth American History” van
Poe"Organ-
Wallaï' o. "Verzamelde gedichten van
btephons”.
versk^taerprijs voor internationale
HurT^^ naar Harrison Sa-
voorT van de -New York Times”
h'-Unie1 56116 arbkelen over de Sow-
Albert Vogel heeft zijn tournee door
Indonesië beëindigd. Hij is in ruim 30
plaatsen opgetreden. In Februari zal
hij dit tournee herhalen maar dan met
medewerking van zusters, de
speelster Ellen Vogel en de pianiste
Evertine Vogel.
r Tet woord Vrijheid” is zo gevaarlijk als
H kruitvat! Deze gevatte uitspraak kan men
A horen als ter gelegenheid
Goes het Bevrijdingsspel
O
I
Os=ö> ®sr®> <S^> Oss® <&sa>
een vonk bij een
morgenmiddag
van de bevrijdingsdag op de Markt
1 van Hella S. Haasse „De Vrijheid is
Assepoes” zal worden opgevoerd. Wanneer wij ons op een dag
Spiegel van het Zeeuwse culturele leven onder redactie van G. H. de Jong
ken. Tot leden van het Algemeen Bur
gerlijk Armbestuur werden de heren P.
de Vos en D. van der Beek gekozen.
De woning Plein 32 werd zonder ter
mijn van ontruiming onbewoonbaar
verklaard.
De vergoeding Bijzonder Lager Onder
wijs over 1954 werd als volgt vastgesteld:
School C.V.O. 5.860,63; Geref. School
Riemensstraat 4.290,21; Geref. School
Reuzenhoek 2.291,17; Geref. School te
Othene 766,48; Vakonderwijs Othene
f 515&3 en Polderstraat C.V.O. 511,96.
Het onlangs aanbestede werk bestrating
en riolering te Nieuw Zaamslag werd ge
gund aan de fa. K. Lucasse Zn. te Wal
soorden voor de som van 82.227,—, Het
voorstel, het onbewoonbaar verklaarde
pand in de Rozenmarjjnstraat voor 1100
aan te kopen werd aangenomen.
Besloten werd bij de woningbouw in
de Axelsestraat een schuurtje en een
W.C. met spoeling aan te brengen.
Tijdens de rondvraag werd nog geïn
formeerd naar de rioleringswerkzaamhe-
den op het gehucht het Veer. Met dit
werk zal spoedig weer worden begonnen. I
Helle Haasse heeft dit alles verwerkt
in haar bevrijdingsspel, dat is uitgege
ven door de Nederlandse Jeugdgemeen
schap ter gelegenheid van de tiende
verjaardag der bevrijding.
Het toneel stelt Goes voor om
streeks 1600. De handelingen spelen
lich af op een gedeelte van een plein
voor een oud koopmanshuis.
Drie kooplieden hebben besloten
een vrijheidsoptocht te laten houden,
omdat het een jaar geleden is, dat
de stad van de Spaanse overheersing
werd bevrijd. Zij vormen het feest
comité. Maar het is verre van hun
bedoeling een groots feest te orga
niseren, waarvan de burgerij kan ge
nieten. Twee dingen hebben zij er
mee voor: Hun eigen beurs te spek
ken en een Vrijheidsmaagd de vroe
de vaderen van de stad eens flink
de waarheid te laten zeggen. De
kooplieden zijn het n.l. helemaal niet
eens met het beleid van dit college
over de stad.
Om alle schijn te vermijden heb
ben zij een loting georganiseerd,
waar meisjes van beneden de 20 jaar
aan mee kunnen doen. Zij, die het
lot trekt zal „de Vrijheid” mogen
voorstellen. Welnu, aldus geschiedt,
maar geen lieftallige schone van ge
aasde ouders komt zich melden. Een
lelijk wicht, wees, en werkzaam in
een herberg, treft het lot. Zij kan
lezen noch schrijven.
Dan begint het lieve leven met
recht. Het volk loopt te hoop. Dt
maagd vraagt wat vrijheid betekent.
Tientallen verschillende antwoorden
komen er uit de menigte. Er ontstaat
handgemeen. In plaats van eensge
zind het feest van de vrijheid te vie
ren, ontstaat er een oproer en loopt
het allemaal op niets uit.
Het wordt nog erger als een vluch
teling zich meldt. De menigte wil de
man verjagen, doch „de Vrijheid”
neemt hem in bescherming. Het
meisje, met een chirurgijn, die van
begin af in het spel betrokken is en
het opneemt voor de „Vrijheid”, wor
den met de vluchteling mishandeld.
Nog eenmaal ziet men de bewo
ners der stad voorbijkomen, met
stropoppen, die de vrijheid moeten
oerbeelden. De bevolking is in aller
lei partijtjes en kampen uiteengeval
len. Enkelen blijven echter omdat
tp begrepen, dat de wezenlijke vrij
heid iets anders inhoudt.
Helle Haasse heeft hier en daar een
rake typering gegeven van hetgeen er
ta ons land is geschied in de na-oorlog-
se jaren. Daarom is dit bevrijdingsspel
zeker niet gespeend van hetgeen wjj
bezinning zouden willen noemen.
Want is de onbereikbare eensgezind
heid van de stad rond 1600 niet dezelfde
I
