zm
Chr. Onderwijs „in geijkte
harder nodig dan ooit!
voor
een
„in
Kijkje in een kolenmijn en
bij een boortoren.
de Oostelijke sector
Terug
naar
Bosbrand in
Putte
Gramofoonplaten
worden goedkoper
Churchill naar
Sicilië
Gerbrandy
Ik’ i
Na twintig jaar ballingschap
teruggekeerd
HELSINKI, 12 April.
WAT U
VOOR
AMBON
KUNT
DOEN
Foutief uitgangspunt bij toewijzing van
bouwvolume moet worden prijsgegeven
Steunverlening aan scholen buiten Nederland
moet worden geconcentreerd
Woensdag 13 April 1955
ZEEUWSCH DAGBLAD
pagina 3
i
Unie „Een school met den Bijbel
te Utrecht bijeen
.J)
lA
lA
IA
9
Het gaat vervelend worden
Waarom geen andere woning-
politiek voor randprovincies
Minder spanning bij Gaza?
mooie, zachte handen
Sterk argument
Rooms-katholieken gaan in
Antwerpen betogen
Onder de loupe
l>:;8POvSrlde'Stichting
te Eindhoven.
STORT UW GULDEN
E 55 geen tentoonstelling, maar manifestatie.
Ue E 55 is geen tentoonstelling,
maar een manifestatie met een zeer
ynamisch karakter. Hier wordt nu
eens n*et gewerkt met foto’s, ma
quettes en grafieken en evenmin
bordpapieren imitaties. Op de
55 ziet men op verkleinde schaal
e Nederlandse mens in werkelijk-
e'd aan de arbeid op allerlei qe-
“ed.
Het loopt vast
dat
ook,
LONDEN, 12 April Sir Winston
Ingezonden Mededeling (adv.)
Ingezonden Mededeling (Adv).
maar alleen door het geloof was hij
naar eigen getuigenis in staat het vele
te verrichten, dat door hem werd
gedaan.
aan
dag van
thans
om
van
weten
der
een
in
te,
overtuiging, bewees daardoor en daar
in voor alles Nederlander te zijn.
Toen velen wanhoopten aan Neêrlands
herrijzenis, toen onze naam in Lon
den en de overige vrije wereld schier
beneden het nulpunt was gezonken,
viel de keuze van Koningin Wilhel
mina op hem als DE man voor het
minister-presidentschap. En hij heeft
als geen andere man gezwoegd, ge
werkt en gestreden om het verloren
gegane terrein te herwinnen. Dat dit
geschiedde was goeddeels het resul
taat van zijn streven, van de onver
zettelijkheid, die van hem uitstraalde.
Eén rotsvast vertrouwen en geloof
bezielde hem: in de nederlaag van de
duistere machten van Satan door de
overwinning van de Heiland en Za
ligmaker. En daarmede stond voor
Gerbrandy ook de toekomst van zijn
vaderland vast. Niet uit eigen kracht
De schrijver zegt dan, grote eerbied
te hebben voor de openbare school en
voert verder het pleit voor „de Her
vormde school met haar typisch apos-
tolaire functie”. „Hier staat het be
staansrecht van de Unie op het spel”,
aldus prof. Dijk, die zich afvroeg hoe
de openbare, neutrale school als bol
werk tegen de saecularisatie kan wor
den gezien. Hij protesteerde verder te
gen de door ds Visser geponeerde te
genstelling tussen Hervormd en Chris
telijk. Een goede Hervormde school
wil niet minder Christelijk zijn in de
zin van het Evangelie dan de andere
Chr. scholen.
Prof. Dijk kwam op tegen de voor
stelling, alsof alleen de door ds Vis
ser gedroomde Hervormde school
zich van zijn missionaire roeping
bewust zou zijn; elke Chr. school
staat open voor alle kinderen, die
CAIRO, 12 April Het hoofd van
de waarnemers van de bestandscom-
missie der Ver. Naties in Palestina,
generaal-majoor Burns, heeft de Egyp
tische autoriteiten om medewerking
verzocht bij het verminderen van de
spanning in het gebied van Gaza.
Generaal Burns drong in het bijzon
der aan op de oprichting van controle
posten langs de gehele demarcatielijn
om de waarnemers van de V.N. in
staat te stellen te bepalen welke partij
verantwoordelijk is bij eventuele inci
denten. Egypte heeft het verzoek met
instemming ontvangen.
Hoe dit zij (het migratie-on-
derzoek, waartoe Ged. Staten op
dracht hebben gegeven, zal dit
hopelijk uitwijzen), wij zijn er
van overtuigd, dat het wegtrek
ken lang niet die onrustbarende
afmeting zou aannemen, indien
ieder, die hier wenste te blijven,
een huis kon vinden.
Hoe is het mogelijk, dat in al
le mogelijke kranten en perio
dieken steeds maar weer betrek-
zijn met jeugdige bezieling
siasme uitgesproken versla
de activiteit van de comité’s is ge-
al lang scheef zit met de woningbouw in Zeeland. Om het
direct duidelijk te stellen: de opvattingen, die bij de
en volkshuisvesting in Den Haag
en funest voor de ontwikkeling
ixuiwurs, is Apru sir Winston
Churchill, die de vorige week is afge-
treden als premier van Groot-Brittan-
nië is Dinsdagochtend per vliegtuig
naar Sicilië vertrokken. Hij wordt
vergezeld door zijn vrouw.
Kort voor zijn vertrek werd Chur
chill een persoonlijk schrijven van
Koningin Elizabeth overhandigd, dat
hij echter niet las voor het vliegtuig
vertrokken was.
In hotel Villa Politi in Syracuse zijn
achttien kamers besproken voor Chur
chills gezelschap.
V
Teleurstellingen zijn hem èn in
Londen èn vooral later niet bespaard.
Maar temidden van en boven veel
klein-menselijks uit is Gerbrandy de
overtuigde Christ-gelovige, zich al
leen buigand voor Hem, Wien toe
komt alle eer en aanbidding. Voor
zijn volhardend en vertrouwend strij
den van de goede strijd des geloofs
in uitzichtsloze dagen, voor zijn Chris-
ten-getuigenis bovenal willen, neen
moeten wij Gerbrandy vandaag in
het openbaar dank brengen.
Prof. Dr J. J. DE JONG.
p het gevaar af, dat men het schrijven over de woning
nood vervelend gaat vinden, gaan wij ook vandaag ons
hart over dit trieste onderwerp luchten. In het uitge
breide overzicht van de tien jaar bouwactiviteit in..onze pro
vincie hebben wij met opzet doen uitkomen, dat er enorm veel
is gebeurd en dat ieder daarvoor hartelijk dankbaar moet zijn.
Wij nemen daarvan niets terug, maar wij geloven ook, dat het
noodzakelijk is te blijven zeggen, dat het volkomen fout gaat
en
maar
autoriteiten van wederopbouw
blijken te bestaan, zijn onjuist
van ons gewest.
Het aantal van 15.000 immigranten
uit Nederland, dat Australië zich ten
doel had gesteld, zal dit jaar waar
schijnlijk in ruime mate worden over
schreden. Dit is de mening van de
ambtenaren van Australische immi
gratiedienst, die juist een tocht door
Nederland hebben beëindigd.
Op de persconferentie, waar
de cijfers over de herbouw en de
woningbouw werden vrijgege
ven en besproken, is een nogal
vinnige discussie gevoerd door
enkele heren van het ministerie
aan de éne en Zeeuwse journa
listen aan de andere kant. De
kern van deze discussie was de
vraag, of de woningbouwpolitiek
gebruikt mag worden als een on
derdeel van het regeringsbeleid
op het punt van de spreiding
dan wel de nog verdergaande
concentratie der bevolking van
ons land. Concreet betekent dit:
moet de Overheid door haar sy
steem van toewijzing van bouw
volume de samenklitting van
mensenmassa’s in de grote stede
lijke centra in het Westen steeds
maar blijven stimuleren of moet
zij dit, mede door het toedelen
van minder bouwvolume voor
woningen, tegengaan en de mo
gelijkheden voor woningbouw in
de randprovincies groter maken?
ontstaan door zijn eigen aftreden.
Tenslotte sprak prof, dr B. J. Oos-
terhoff te Apeldoorn over: „De bete
kenis van de Bijbel voor de Chr.
school”. De School met de Bijbel is
nog iets anders als de Bijbel op school,
aldus spr. Op eerstgenoemde school is
de Bijbel geen cultuurmonument,
maar openbaring Gods en als zodanig
staat dit Boek centraal in het gehele
onderwijs. Prof. Oosterhoff toonde
aan, hoe niet alleen de Bijb. Geschie
denis, maar ook de andere vakken
daarvan de invloed kunnen ondervin
den. Niet doordat daarbij wat stichte
lijkheid wordt ten toon gespreid, maar
doordat ook bij deze vakken wat wordt
getoond van de macht en de wijsheid
Gods en van het heilsplan Gods met
deze wereld.
PUTTE (N.B.), 12 April. Vier tot
vijf ha jonge dennenaanplant is van
morgen vroeg verloren gegaan bij ’n
bosbrand te Putte. De brand ontstond
door nog onbekende oorzaak in het
nabij de provinciale weg PutteBer
gen op Zoom gelegen bosperceel,
eigendom van de kinderen Mattheeu-
wissens uit Ossendrecht. De brand
weer uit Putte, geholpen door bos
arbeiders van een houtwerf, die op
het perceel bezig waren geweest met
het zagen en ontschorsen van mijn
hout, ging met takken en schoppen
het vuur te lijf en kon, ondanks de
vrij sterke Noordwestenwind, voor
komen, dat dit naar het aangrenzende
hoge bos oversloeg. Ook een opgesla
gen voorraad mijnhout ter waarde
van twee tot drieduizend gulden,
eigendom van de houtwerf, kon be
houden blijven.
Valery Lysikov, de 17-jarige
zoon van een Russische Licht-
machtofficier, die enige tijd ge
leden naar de Westelijke sector
van Berlijn vluchtte, heeft, om
zijn ouders mogelijke bestraffing
te laten ondergaan, besloten weer
terug te keren naar de Oostelijke
sector van Berlijn. Hier zien we
hem met zijn vader het HICOG-
gebouw in de Amerikaanse sec
tor verlaten.
Toegegeven moet worden, dat
de regering een sterk argument
in de hand heeft, wanneer zij
zegt, dat de ontvolking der
randprovincies en dan moet
daarbij met name worden ge
dacht aan Friesland, Groningen
en Zeeland niet een verschijn
sel is van de laatste jaren, maar
dat dit proces reeds enkele de
cennia geleden begon. Daaruit
concludeert zij dan (en wie kan
dit ontkennen), dat er heel an
dere factoren een rol spelen dan
alleen maar de kwestie van het
woningtekort. Wij zijn van oor
deel, dat inderdaad de aanwe
zigheid van voldoende huizen
dit moeilijke en ingewikkelde
probleem niet afdoende zal op
lossen. Waarom trekken b.v.
ook uit Zeeland mensen, die
wèl een huis bezitten, weg?
Kunnen zij zich misschien cul
tureel niet voldoende ont
plooien? Zijn er niet genoeg
economische perspectieven voor
hen?
’s-GRAVENHAGE, 12 April. Het
ministerie van Economische Zaken
heeft besprekingen gevoerd met de
Nederlandse importeurs-fabrikanten
van en détailhandelaren in gramo
foonplaten, die verenigd zijn in de
Ned. Ver. van Gramofoon-importeurs
en -fabrikanten en de Ned. Ver. van
Gramofoon-détailhandelaren. Deze be-
BRUSSEL, 12 April Het Comité
voor Vrijheid en Democratie heeft be
kend gemaakt,dat de C.V.P. Zondag
a.s. te Antwerpen een massabetoging
zal houden tegen de schoolpolitiek der
liberaal-socialistische regering Van
Acker. De burgemeester van de
Scheldestad heeft toestemming gege
ven tot het houden van een optocht.
Zaterdag zal op een kaderdag vair het
Comité te Brussel het programma be
kend gemaakt worden, waarmee de
tweede fase van de campagne tegen de
wetsontwerpen van de minister van
Onderwijs, Collard, wordt ingeluid.
jo Houtrusthallen
National© betoging
die
op postgirorekening
Door de Eeuwen Trouw
OP 2» April a-9' wordt.‘" rde.
in Den Haag een rot® J" n.m>
gehouden. (Aanva g g vraag
Wilt U zeker VM U P Den Haag.
ron^lngTVw bewijs van toegang gratia
thuiskomt ALLEN OP 23 APRIL A.S.
uitgaan van een vereniging, waarin
de oecumene naar de Schriften een
'ontmoetingspunt vindt.
Hij wees op de taak van de Chr.
scholen om juist in deze tijd van ont
kerstening contact te leggen tussen het
jonge hart en de levende Heer. Hoe
dat gebeuren moet? Uit de geschiede
nis van de Emmaüsgangers blijkt, dat
door de opening der Schriften bran
dende harten voor Jezus ontstaan. Ook
in de school moeten dus de Schriften
worden geopend, niet slechts in het
ene uur Bijbelles, maar bij elk vak.
Prof. Dijk herdacht de in het afge
lopen jaar overledenen uit de Unie-
kring, de correspondenten en collec
tanten en met name de Groningse
strijder A. Jonkhoff, dr J. F. Reitsma
uit Rotterdam, de Doornse rector J.
Overweel en de Unie-commissaris A.
van Andel.
De secretaris, mr J. Hangelbroek
kon de verheugende mededeling doen,
dat bij de Unie-collecte door 938 lo
cale comité’s 325.356,07 ontvangen
werd, dat is f 32.705,50 meer dan een
jaar tevoren. De ruim 70-jarige propa
gandist, de heer N. Heukels, toonde in
-x x-J:-.- t-en entftou.
ag aan, hoe
groeid. Zo was b.v. in Zeeland in 1949
slechts 36 van de locale comité’s ac
tief, doch in 1954 niet minder dan
56 Hij kondigde ook aan. dat het
Mei-nummer van het blad „School en
Huis” geheel aan het Scholenverzet
zal zijn gewijd.
De voorzitter merkte In zijn ope
ningswoord reeds op, dat de Unie-col
lecte zeker niet overbodig is gewor
den. Hij herinnerde aan de nood van
het Chr. onderwijs in Indonesië, op
Nieuw Guinea, Suriname en zelfs in
Canada waar aan de Chr. scholen geen
subsidie gegeven wordt. Deze opmer
king leidde tot een warm propaganda-
woord van de heer A. de Jong E.zn.
voor de scholen in België en in ruimer
verband voor de Vereniging tot Steun
verlening aan het vrije Chr. onderwijs
buiten Nederland. Van bestuurszijde
werd de wens uitgesproken, dat alle
steunverlening in deze Vereniging zou
worden geconcentreerd en de scholen
werden opgeroepen niet mee te wer
ken aan afzonderlijke acties buiten de
ze organisatie om.
Bij de bestuursverkiezing werd dr
G. Kalsbeek herkozen, terwijl dr P. A.
Jongsma gekozen werd in de vacature, sprekingen hadden met name betrek-
_jsx__jj^ing op prijzen en de handelsmar-
ges. Aangezien een aantal leveran
ciers van bekende merken gramo
foonplaten heeft besloten tot een be
langrijke prijsverlaging op korte ter
mijn ten aanzien van langspeelplaten,
zijn de besprekingen voorlopig tot ’n
einde gekomen. Het betreft hier prijs
verlagingen tot 23 procent van mer
ken, die het grootste deel van de om
zet van deze gramofoonplaten uitma-.
ken.
(Van onze S-redacteuxj
's-HERTOGENBOSCH, 5 April.
Ab H. M. de Koningin op 18
Mei a.s. de manifestatie van Ne
derlandse energie ,,E 55" geopend
heeft, zullen alle Nederlanders tot
kk Ptember toe de gelegenheid
“ebben een schouwspel te zien, zo-
a 8 vellicht nog nergens ter wereld
ooit werd geboden. De betiteling
“tentoonstelling" wordt door de or-
ganisatoren zorgvuldig vermeden.
wiel te zien, benevens een liftkooi van
vier verdiepingen, zoals in de mijnen
gebruikt wordt.
Een model van de mjjn Maurits, zoals
die een oppervlakte heeft gelijk aan die
van de stad Amsterdam, laat het stelsel
van schachten, galerijen en gangen zien,
waaruit een moderne kolenmijn bestaat.
De Nederlandse aardoliemaatschappij
geeft al een even natuurgetrouw beeld
van haar werkzaamheden. Met een boor
toren, die ook bij Schoonebeek heeft ge
werkt, worden hier werkelijke boringen
verricht. Een ja-knikker laat zien, hoe
de olie naar boven wordt gepompt en in
de delfstoffenhal kan ieder duidelijk zien,
op welke manier men aan de weet is ge
komen waar zich olie in onze bodem be
vond.
Alleen al een bezoek aan deze twee
onderdelen van de E 55 brengt iemand
op prettige wijze meer kennis bij van
uiterst belangwekkende onderwerpen, dan
hij verkrijgen kan door het bestuderen
van talloze boeken. En hetzelfde geldt
voor de hal over de geologische geschie
denis van Nederland met de „geologische
klok”, de agrarische afdeling, de groep
volksgezondheid, de afdelingen lucht
vaart, scheepvaart, waterbouw enz. enz.
Natuurlijk maken de topkraan, de
zweef-kabelbaan en het exotische feest
terrein Unifesto op velen de grootste in
druk. Maar voor hem, die met werkelijke
interesse en aandacht de eigenlijke mani
festatie goed bekijkt en daar dus min
stens twee dagen voor neemt is de
E 55 een volksuniversiteit in de meest
ideale vorm.
(Van onze §-redacteur)
UTRECHT, 12 April. „De Unie blijft noodzakelijk, omdat de schoolstrijd
een geestesstrijd is”, zo sprak de heer Tilanus verleden jaar bij het 75-jarig
jubileum van de Unie „Een School met den Bijbel”. Naar dit woord greep de
voorzitter, prof, dr K. Dijk, terug op de Dinsdag te Utrecht gehouden 76ste
jaarvergadering van de Unie. Hij deed dit niet in een betoog tegen de voor
standers van de openbare school, maar in een verweer tegen een artikel van
ds H. A. Visser. Deze pastor schreef nl. „Het Chr. onderwijs in de geijkte zin
begint aan zijn eind te komen. Niet alleen omdat het epitheton „Christelijk”
zo’n slechte naam heeft, maar ook omdat de mens van nu hoe langer hoe
meer saeculariseert en de Christen van nu zich steeds verder afwendt van
elke vorm van isolationisme”.
Ondergrondse tosTOergalerij In de intending rm
de Qecaaenlljke Steenkolenmijnen op de B 55»
m een grofsmederij worden zware ket
tingen gesmeed, de mannen van Slie-
drecht vlechten zinkstukken, er is een
boerderij in vol bedrijf en de N.S. bouwt
er een compleet station. Het duidelijkst
komt dit realisme echter tot uiting in de
hallen,' die aan de mijnbouw en de aard-
oliewinning zijn gewijd.
Het zal de doorsnee Nederlander nim
mer lukken om een bezoek aan een
steenkolenmijn te brengen, maar op de
E 55 krijgt hij volledig de illusie per
soonlijk in het ingewand der aarde te
zijn doorgedrongen. Door een echte, ste
vig gestutte toevoergalerfj begeeft hij
zich naar het kolenfront. Hier kan hij
een kijkje nemen in de 1.20 m. hoge pij
ler, waar mijnwerkers met hun pneu
matische afbouwhamers bezig zijn de ko
len los te maken om ze daarna in de
schudgoot te scheppen. Door een afvoer-
galerij en een steengang komt hij weer
in de open lucht. Daar rijdt een treintje
rond, zoals in de galerijen van de mijnen
wordt gebruikt. Bovendien is hier een
moderne installatie voor het mechanisch
winnen van kolen en een enorm schacht-
Het is ons een behoefte des harten
ook op deze plaats aan prof, mr P. S.
Gerbrandy onze warme gelukwensen
te bieden ter gelegenheid van de
heden. Wij weten, dat de
zeventigjarige de eerste zal zijn
iedere ophef over zijn persoon
de hand te wijzen. Maar wij
alleen reeds wat
Kuyper placht te noemen: de plicht
dankbaarheid gebiedt by dit feit
enkel ogenblik stil te staan. Juist
deze dagen, nu ons aller gedachten
vaker dan gewoonlijk teruggaan naar
die bange dagen, toen ons volk kreun
de en zuchtte onder het geweld der
Duitse laarzen.
Het was in die dagen, dat Pieter
Sjoerd Gerbrandy, Fries van geboor-
Antirevolutionair naar politieke
kingen worden aangeboden met
vermelding, dat er een huis be
schikbaar is? _En hoe is het mo
gelijk, dat iemand, die in het
Westen van het land wil gaan
wonen, uit advertenties kan le
zen, dat hij een flat of een vrije
woning kan huren? Het lijkt er
vaak op, dat men in sommige
gemeenten daar met huizen
loopt te leuren!
Zoals de toestand nu is loopt
het vast en worden de randpro
vincies leeggezogen. Waarom het
bouwvolume in zulk een geringe
mate wordt toegewezen? Omdat
de bevolking stationnair blijft
dan wel terugloopt. En wat is
de oorzaak daarvan? Eén der
voornaamste oorzaken is, dat er
geen huizen zijn. Zolang de re
gering dit oordeel niet tot ’t hare
maakt, zolang zal het modderen
blijven en op den duur wordt ’n
provincie als Zeeland een open
luchtmuseum. Een principiële
ombuiging van dit o.i. onjuiste
beleid omdat het van een ver
keerd uitgangspunt uitgaat is
volstrekt noodzakelijk. Dat de
provincie mensen levert voor
„het centrum” is goed, maar het
is bepaald verkeerd, dat dit nor
male verschijnsel door een be
paalde woningbouwpolitiek ab
normale vormen gaat aannemen.
En zo is het nu.
Men kan zeggen, dat men een
industrieel toch niet kan dwin
gen zijn bedrijf ergens in de
provincie te vestigen. Dat gaat
inderdaad niet. Maar men kan
er wèl voor zorgen, dat die in
dustrieel in de provincie vol
doende mensen zal vinden voor
zijn bedrijf. En een belangrijk
middel daartoe is een ander sy
steem van toewijzing van bouw
volume.
Het is niet de eerste keer, dat
op dit voor Zeeland zo uiterst
belangrijke vraagstuk de aan
dacht wordt gevestigd. En wij
vleien ons heus niet met de
hoop, dat het zal helpen. De mi
nister zegt, dat hij deze klachten
niet alleen uit Zeeland hoort en
wij nemen dat onmiddellijk aan.
Maar zou het juist daarom niet
goed zijn een andere koers te
gaan varen, nu blijkt, dat ook in
de beide Noordelijke provincies j
van ons land de alarmklok wordt 1
geluid? Minister Witte is een j
man, die niet zweert bij de theo- j
rie en voldoende practisch in- 1
zicht heeft. Wij hopen maar
weer.... i
HELSINKI, 12 April. In het
Finse dorp Juvaeskylae is de 59-jari-
ge mevrouw Siiri Waklin terugge
keerd, die twintig jaar in Siberië in
ballingschap heeft vertoefd. Zij was
in 1932 met haar twee kinderen naar
Leningrad gegaan om zich bij haar
man te voegen, die daar werkte. Na
een paar jaar wilde zij naar Finland
terug en trachtte clandestien over de
grens te komen. Zij werd betrapt en
veroordeeld tot drie maanden gevan
genisstraf, waarna zij naar Siberië
werd gezonden. Daar werkte zij twin
tig jaar op een kolchose, waar zij op
het laatst een huisje, een koe, een
varken en een paar schapen bezat. Zij
heeft echter nooit haar man en haar
kinderen teruggezien.
?i?s
S>'
n
