JALTA dat Ambon illusies, Wek geen zelfstandig wordt Geen Britse verantwoordelijkheid van Binnen afzienbare tijd halvering vliegprijs Theeprijzen verlaagd voor publicaties over Jalta Egypte vraagt sancties tegen Israël Dt d&uun&defr (/an ©A tot Thoft. 9eA^andy,: naar Schlitter wil niet Bonn Vrachtauto over* vallen: 42 doden Moskou antwoordt Londen Interpellatie over de oorlogsmis dadigers Vragen over de waterstofbom ©Ziecéeai uuui de K.£.ïït. deM mee een Churchill in het Lagerhuis A.R.-Tweede Kamer- rommelig debat Helicopters zonder toekomst Wrevel en verslagenheid in Londen over Amerikaanse handelwijze Veiligheidsraad weer bijeen Generaal Burns„Treffen bij Gaza hevigste sinds de bestandsovereenkomst” Interpellatie van lid liep uit op PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND DE BILT ZEGT: Schiphol Helicopters Geen illusies Te veel sentiment V.V.D. verantwoordelijk Zeg het met brieven *>r J. Schouten„V.V.D- verantwoordelijk” - S3» ZEEUWSCH DAGBLAD 10e JAARGANG No. 3042 (ZIE PAGINA 1 - 3) VRIJDAG 18 MAART 1955 Directeur: JACQ DE SMIT Ds D. J. van Dijk, Ds J. Karelse, C LONDEN, 17 Mrt. Naar Reuter uit Londen meldt, heeft de West-Duit- se ambtenaar van de buitenlandse dienst Oskar Schlitter vergeefse po gingen gedaan, om een samenkomst met ambtenaren van het Britse minis terie van Buitenlandse Zaken te be leggen. Het is echter niet bekend, al dus Reuter, of het Foreign Office ge weigerd heeft met een dergelijke sa menkomst in te stemmen. Wel neemt men aan, dat Schlitter^ pogingen enige verlegenheid op het Britse ministerie hebben veroorzaakt, daar men de kwestie-Schlitter be schouwt als een aangelegenheid, die uitsluitend Schlitter en de Westduitse regering aangaat. Schlitter, die kortelings teruggeroe pen was wegens de door de kranten gemelde uitlating van zijn vrouw ala zou Groot-Brittannië nog steeds „vij andig gebied” voor Duitsers zijn, was onverwacht naar Londen gereisd, oni zijn kinderen te bezoeken. Schlitter trad toen als ambassade raad en zaakgelastigde te Londen op. i men van Jalta in het huidige In antwoord op vragen deelde de heer Aler o.a. mede, dat men in de di rectie van de K.L.M. wel eens een ogenblik beducht is dat de plannen voor het nieuwe Schiphol niet tijdig klaar zijn. Als Schiphol na 1960 niet de nieuwe vorm heeft die nodig is voor het luchtverkeer dat dan kan worden verwacht, dan zou een gevaar lijke situatie kunnen ontstaan. Ten aanzien van het gebruiken van helicopters op dit ogenblik herhaalde de heer Aler dat de huidige helicop ters niet rendabel zijn. De productie prijs is vier keer zo hoog als die welke het publiek wenst te betalen. Ook aan de horizon zijn nog geen projecten te zien die het kostprijs-vraagstuk bin nen de grenzen houden. Mochten der- gelijke projecten komen dan is de K.L.M. van plan drie jaar voor de tijd mee te gaan doen. De heer Aler maakte voor het eerst gewag van een stroming in de Vere- afgevaardigden, zijn leedwezen met de Egyptische regering uit. Hierop werd de zitting verdaagd tot volgende week, wanneer de Israëlische afgevaardigde, Abba Eban, het zijne zal zeggen over het rapport van gene raal Burns en de rede van Omar Loefti. Donderdagmorgen had te Enschedé een ernstig busongeval plaats. Een vol le bus met Duitse arbeiders botste tegen een lege bus in een slippartij ten gevolge van de gladheid door sneeuwval. Men had anderhalf uur nodig om de chauffeur uit zijn benarde positie te verlossen; met zware bovenbeenbreuken werd deze in het ziekenhuis opge nomen met nog acht zwaar gewonden. Onze foto geeft een overzicht van het uitzagen van de chauffeur, die achter het stuur van de bus zichtbaar is. de heer Oud wist, dat er geen waar borgen aanwezig waren inzake het in terne en externe zelfbeschikkings recht. In dit Kabinet zat de V.V.D.-er Stikker. Dat Kabinet heeft het zelfbe schikkingsrecht feitelijk om hals ge bracht. Alle pogingen van de heer Oud, na de overdracht van de souve- reiniteit om het zelfbeschikkingsrecht te redden misten daarom iedere reële betekenis. Ingaande op een interrup tie van de heer Haken (Comm.) ant woordde de heer Schouten: „Met be trekking tot de overdracht van de sou- vereiniteit heb ik in geen enkel op zicht boter op mijn hoofd”. Die mogelijkheden zullen tot gevolg hebben dat er binnen afzienbare tijd vliegtuigen komen, die een vliegbereik zullen hebben van circa tienduizend kilometer en die de passagiers, voor de halve passageprijs van die van nu, met een snelheid van negenhonderd kilo meter per uur vervoeren. Tengevolge van die grotere verfij ning kan nl. de benzinevoorraad die nodig is om het traject zonder tussen landing af te leggen, aanzienlijk ge ringer zijn dan bij de huidige vlieg tuigen nodig is, waardoor de verhou ding tussen brandstofvoorraad en beta lende lading veel gunstiger wordt en een gehalveerde passageprijs kan wor den ingevoerd. Wat er dan aan passa giers en vracht zal worden aangetrok ken, zal de stoutste verwachtingen overtreffen. Het volgend jaar, als de met vleugel- tiptanks uitgeruste nieuwe Super Con stellations van de K.L.M. he traject Amsterdam—New York zonder tus senlanding kunnen afleggen, zal die Super Connie twee keer zoveel brand- AMSTERDAM, 17 Maart - Naar wij vernemen zijn met ingang van heden de theeprijzen voor de consument met 6 tot 12 cent per pakje verlaagd. De theesoort van 1,25 per 100 gram bijvoorbeeld zal vrij algemeen in prijs verlaagd worden tot 1,15. Abonnementsprijs 0.47 per week, 2.p. maand, 5.85 p. kwartaal. Losse nummers 13 cent. Advertentieprijs 22 cent per m.m. Rubriek Kabouters 10 ct. per woord Medewerkers: J. A van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeler, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg; lijk, St. Annaland; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; J. Huijssen, Terneuzen; Goes- Ds J. Kwast, Vlissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen; J. Moll, Vlissingen; K. C. van Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes. tijdsgewricht meer Diplomaten te Londen zeiden, dat er weinig nuttigs werd gepubliceerd wat tot dusver niet bekend was, ter wijl door de stuken nationale ge volgen kunnen worden gekwetst. In ambtelijke kringen werd niet ge vreesd, dat de onthullingen een na delige invloed op lopende internatio nale procedures, zoals de bekrachti ging van de Parijse Verdragen zal hebben. IN JAPAN De Japanse minister van Buitenlandse Zaken, Sjigemitsoe, heeft verklaard, dat de afspraak van Jalta om de Koerillen en Zuid-Sachalin aan de Sowjet-Unie te geven, niet bindend is voor Japan. Men zal de kwestie ter sprake brengen bij de aanstaan de onder handelingen tussen Japan en de Sowjet-Unie over normalise ring van de betrekkingen tussen beide landen. en verslagenheid onder ambtenaren over deze publicatie. In het algemeen is oordeel, dat de onthulling van de geheimen van J schade dan goed zal doen. In Britse kringen te Honkong, die nauwe betrekkingen onderhouden met het bestuur van deze Britse Minister Drees gaf nog eens zijn visie op deze tragische Ambon-zaak, Én aan het slot daarvan riep hij uit: „De Ambonezen zijn niet geholpen door, tegen de waarheid in, voor te spiegelen dat zij op de duur hun zelf standigheid kunnen veroveren en dat zij aanspraak kunnen maken op bui tenlandse hulp. Zij, die deze illusie wekken, gaan in tegen de diepste belangen van dit volk. Daarom moe ten wij de moed hebben om tegen de le illusie in te gaan en moeten wij het risico lopen dat zij van ons zeggen, dat we tegen Ambon zijn”. Dr Drees maakte een vergelijking met de Boeren-oorlog. Doorvechten zou de ondergang van de boeren heb ben betekend. Zij moesten zich schik ken in het onvermijdelijke. Dit werd gevoeld als het prijsgeven van een recht, maar in werkelijkheid werd daardoor een volk gered. Daarom ver zette de minister-president zich dan ook tegen het verwijt dat hij de weer stand op Ambon zou willen breken. Wel wil hij dat er een overeenstem ming komt. Verschillende Kamerleden hadden er bij de regering op aangedrongen luide de Nederlandse verontwaardi ging te uiten en te onderzoeken of er maatregelen tegen de K.P.M. zijn te nemen. Dit nu vond de heer Drees geen bijdrage van werkelijke bete kenis om het Ambon-probleem op te lossen. Als de K.P.M. niet meer vaart op de Zuid-Molukken dan zijn er wel andere Indonesische rederij en die dit zullen doen. Prof. Oud (V.V.D.) vond deze inter pellatie een wonderlijke geschiedenis. Hij zeide net zo bewogen te zijn als prof. Gerbrandy over het onrecht, dat de Ambonnezen wordt aangedaan. Maar het sentiment van prof. Ger brandy overheerst zijn nuchter ver stand. En daardoor dijde deze inter pellatie uit buiten het onderwerp van de interpellatie. De regering is naar zijn mening veel te lijdelijk geweest. Er moet iets gedaan worden. Het aan dringen daarop is onze rechtsplicht, maar de moeilijkheid is dat het voor malige Kabinet het externe zelfbe- DJAKARTA, 17 Maart Een honderdtal terroristen heeft Dins dag in Zuid-Celebes een overval gepleegd op een vrachtauto, waar in 44 personen zaten. 40 leden van de politie en twee vrouwen zijn hierbij gedood. Twee andere in zittenden werden gewond. 26 leerlingen van een kweekschool in Maros, in de omgeving van Ma kassar, waren Dinsdag nog niet te ruggekeerd van een uitstapje naar Tjamba, dat nabij het Toradja-ge- bied ligt. Een politiepatrouille werd uitgezonden om een onderzoek in te stellen. De scholieren zouden onder weg aangehouden zijn door een ben de, die hen zowel belette de reis voort te zetten als naar huis terug te keren. schikkingsrecht heeft prijsgegeven. Bij de Kabinetsformatie van 1952 had men moeten proberen het Ambonbeleid in een andere richting te sturen. Prof. Oud begreep dat de heer Gerbrandy de A.R.-ministers in dit Kabinet voor het huidige beleid verantwoordelijk wil stellen. De heer Oud verzette zich tegen de gedachte van de heren Gerbrandy (A.R.), Lemaire (K.N.P.) en Van Rijckevorsel (K.V.P.) om het open baar ministerie te laten onderzoeken of de leiding der K.P.M. inderdaad strafbare handelingen pleegt. Politie ke vragen lost men niet op met be hulp van de strafrechter”. Het was een speech met enkele goede elementen, maar in wezen speel de de heer Oud de rol van de onschul dige. Een rol echter, die hem in deze zaak niet past. Het was dan ook de A.R.-fractie- voorzitter Schouten, die onmiddellijk het spreekgestoelte beklom om te ver klaren dat hij het eens was met de heer Oud dat Ambon onrecht is aan gedaan, maar de V.V.D. draagt daar voor verantwoordelijkheid. Deze frac tie heeft voor de overdracht van de souvereiniteit gestemd. En dat terwijl Kroonkolonie, werd gezegd, dat de publicatie onberekenbare schade aan het Amerikaanse prestige in dit deel van de wereld zal doen. De publicatie van de documenten heeft de publieke opinie in Duits land niet geschokt. Hedendaagse ge schiedkundigen en politici beschou wen Jalta evenals de conferenties van Teheran en Potsdam als een arena, waar de buit der overwin ning werd verdeeld. De prijs van de onenigheden op deze conferenties iS betaald door de overwonnen en klei* nere landen, wier stemmen niet ge hoord worden, aldus waarnemers in de Westduitse hoofdstad. De democraten, die over een meerder heid in het Congres beschikken, hebben de republikeinse regering onder president Eisenhower gewaar* schuwd, dat zij de volledige verant woordelijkheid zal moeten nemen voor de eventuele schade, die de pu* blicatie van de documenten van Jal ta aan de internationale betrekkin gen teweeg zal brengen. De demo craten zijn van oordeel, dat het ont hullen van de geheime stukken be treffende het overleg tussen Roose velt, Stalin en Churchill over de plannen voor na de tweede wereld oorlog slechts verwarring onder de verbonden staten kan scheppen, op een tijdstip dat eenheid in de huidi ge gespannen situatie van het groot ste belang is. EINDE KWAM EERDER DAN WERD VERWACHT Het einde van de tweede wereldoorlog is eerder gekomen dan de gecombi neerde Amerikaanse en Britse staf chefs begin Februari 1945 hadden durven hopen, aldus blijkt uit een met de verslagen van Jalta gepubli* ceerde schets over de oorlogsplan^ nen. De schets was opgesteld door de stafchefs en bestemd voor president Roosevelt en premier Churchill. De militairen dachten dat de oor» log tegen Duitsland niet voor 1 Juli 1945 zou eindigen en niet na 31 De cember van dat jaar zou voortduren. Duitsland capituleerde op 7 Mei 1945. De stafchefs bevalen aan het ein de van de oorlog tegen Japan op achttien maanden na de nederlaag van Duitsland te stellen. Japan gaf zich op 14 Augustus, drie maanden en een week na de capitulatie vari Duitsland, over. WASHINGTON, 17 Maart De Sowjet-Unie heeft Donderdag de vol ledige tekst gepubliceerd van een briefwisseling in 1954 tussen de Britse premier, Sir Winston Churchill, en de Sowjet-minister van Buitenlandse Za ken, Molotof, over het voorstel van de Britse eerste minister tot een twee- landen bespreking op hoog niveau. Het Sowjet-departement van Bui tenlandse Zaken maakte bekend, dat de zeven brieven werden gepu bliceerd in verband met Churchills verklaring in het Lagerhuis op 14 Maart. Churchill heeft de inhoud van een vertrouwelijke briefwisse ling gegeven, maar niet de juiste tekst, aldus de bekendmaking. Uit de briefwisseling blijkt, aldus de Sowjet-regering, dat Churchill zijn eigen voorstellen heeft verworpen. Dit werd gedaan onder het voorwendsel, dat de Sowjet-Unie in haar nota van 24 Juli met haar voorstel tot een alge mene Europese conferentie over col lectieve beveiliging Churchills voor stel had „vervangen”. In zijn brieven verklaarde Molo tof, dat er geen reden is om een twee-mogendhedenconferentie af- hankelijk' te maken van het Sowjet- voorstel tot een algemene Europese conferentie, aldus de Sowjet-be- kendmaking. Uitgave: Stichting „Zeeuwsch Dagblad” jofdkantoor: Goes, L. Vorststr. jO, Tel. 2438 (b.g.g. voor redactie «35 voor advert, enz. 2970), Giro 274289. Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr. d Telef. 826; Middelburg: Korte foordstr. 35. Tel. administratie 1009, Tel. redactie 2347; Ter neuzen: Dijkstraat 26-28. Exploitatie: Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes ’s-GRAVENHAGE, 17 Maart De communist Wagenaar is vanmiddag in de Tweede Kamer nog begonnen aan een interpellatie over de ontsnapping van de zeven oorlogsmisdadigers uit de gevangenis te Breda. Hij meent dat de regering niet genoeg doet om deze ■nisaadigers uitgeleverd te krijgen. Maar minister Luns kon het tegendeel JJ'et sterke argumenten bewijzen. De cgenng liet geen stappen na, of zal T happen nalaten om te bereiken in xt ontsnaPte misdadigers hun straf ^ederland zullen uitzitten. Hij end het niet verstandig om te vertel- welke die stappen zullen zijn. De ‘"S'ng om Bogers te arresteren wordt ortgezet. Er is daarop goede hoop. s’-GRAVENHAGE, 17 Mrt. Het Tweede-Kamerlid de heer Goedhart heeft aan de minister van Oorlog de volgende schriftelijke vragen gesteld: 1. Kan de minister mededelen, of het besluit van de Britse en Franse re gering om de productie van de water stofbom ter hand te nemen na en in overleg met de N.A.T.O. genomen werd en dus als een normaal uitvloei sel van de bondgenootschappelijke sa menwerking in Europees en Atlantisch verband beschouwd kan worden? 2. Indien dit niet het geval zou zijn, moet men daaruit dan concluderen, dat Groot-Brittannië en Frankrijk hun beslissing op nationale overwegingen hebben genomen en dat de hoge be dragen, die uitvoering van het geno men besluit vordert, de andere mili taire prestaties dezer landen wellicht op ongunstige wijze zullen kunnen be ïnvloeden? 3. Acht de minister het niet wense lijk, dat besluiten van N.A.T.O.-part- ners, die van belangrijke invloed op de gemeenschappelijke verdediging kunnen zijn, van tevoren in de daar voor geschikte N.A.T.O.-organen ter sprake komen en daarbij op hun nut voor de gemeenschappelijke zaak be oordeeld worden. En is bij bereid, dit standpunt te bestemder plaatse te be pleiten? 's-GRAVENHAGE, 17 Maart „Waar staan wij in de burgerlucht vaart en waar gaan wij naar toe?” Dat is, volgens een hedenmiddag te 's-Gravenhage door de president-di- recteur der K.L.M., de heer I. A. Aler, in zijn inleiding voor leden van het Nederlands Verkeersinsti- tuut, gehouden inleiding, het pro bleem dat de directie van de K.L.M. voortdurend bezig houdt. Zijn voor- voornaamste conclusie was: men moet niet denken, afgaande op de luchtvaart van thans, dat zij zo wel zal blijven, vast staat, dat we mid denin de periode van ontwikkeling van de vliegtuigen staan. In 1960 zal er drie keer zoveel luchtverkeer LONDEN, 16 Maart De publicatie van de documenten over de conferentie van Jalta in Februari 1945 gehouden, heeft in de gehele wereld opschudding veroorzaakt. Premier Churchill heeft in het Britse Lagerhuis de zaak vrij scherp onder de loupe genomen en gezegd, dat hetgeen thans is gepubliceeerd, de Amerikaanse lezing is, waarvoor hij geen verantwoordelijkheid kan dragen. Hij had alleen nog maar kran tenverslagen gelezen en daaruit kon hij afleiden, dat er diverse onjuist heden in het geheel zijn geslopen. Volgens Reuter heerst er in Londen veel wrevel NEW YORK, 17 Maart Egypte heeft Donderdag de Veiligheidsraad ver zocht sancties tegen Israël toe te passen wegens het incident in de omge ving van Gaza dat vorige maand aan 38 Egyptenaren en acht Israëliërs het leven heeft gekost. Egypte drong er bij landen, die Israël hulp verlenen, op aan deze steunverlening op te schorten. De Egyptische afgevaardigde, Omar Loefti, stelde de Israëlische regering verantwoordelijk voor de „brute agressie” door geregelde troepen. Tevoren had de Raad kennis geno- m van het rapport over de toestand aan de grenzen van Palestina van de hand van het Canadese hoofd van de organisatie der V.N. voor toezicht op de naleving van het bestand, generaal- majoor Bruns, die door de Raad was uitgenodigd naar New Yark te komen. Generaal Burns vermeed zorgvuldig, een van de partijen de schuld voor de gespannen situatie te geven. Hij noem de het gebeurde „het hevigste treffen sinds de ondertekening van de be standsovereenkomst” in Februari 1949. Hij achtte het van het grootste belang, dat de oorzaken van deze spanning worden vastgesteld ten einde de par tijen te bewegen haar houding te ma tigen en zo een verdere verslechtering van de toestand te voorkomen. De voornaamste Russische afgevaar digde, Sobolef, sprak, evenals andere (Van onze parlementaire redacteur) ’s-GRAVENHAGE, 17 Maart Zelden is een debat in de Tweede Kamer zo rommelig verlopen als de interpellatie-Gerbrandy over „het vervoer van troepen door de K.P.M.” Enerzijds ging deze interpellatie dit onderwerp ver te buiten, maar tevens was de presidentele leiding vaak zo zwak dat uitein delijk niemand meer wist wat wel en niet mocht. Na een stemming bij zit ten en opstaan kreeg prof. Gerbrandy tenslotte nog de gelegenheid in derde termijn hoogst ongebruikelijk bij interpellaties om een motie in te die nen. Maar toen de tekst daarvan bekend was kwamen de heren Burger, Oud en Romme verklaren dat dit voorstel de draagwijdte van dit debat ver te buiten ging. Dit was een ietwat wonderlijke opvatting, omdat het gehele debat door de toegevelijkheid van de voorzitter breed uitliep. Hoogstens kan men zeggen dat de motie niet in overeenstemming was met het onderwerp van de interpellatie, maar strijdigheid met debat is moeilijk te ontdekken. Hoe het zij, de Kamer besloot deze motie maar te laten liggen en haar dus te behandelen „op een nader te bepalen tijdstip”, zoals dit in het parlemen taire jargon heet. h In de motie van prof. Gerbrandy wordt overwogen dat „gelet op artikel 2 van de Ronde Tafelconferentie over- gangsovereenkomst, de Republiek der Zuid-Molukken op 25 April 1945 rechtmatig door de volkeren van de Zuid-Molukken is geproclameerd en dat dit in het beleid van de Verenig de Naties tot uitdrukking behoort te komen”. En de regering wordt ver zocht „op het daarvoor bestemde ogenblik de geëigende stappen te doen waardoor de zaak van Ambon door enig orgaan der Verenigde Naties be handeld wordt”. van de Finse tankboot „Aruba” heb ben meegedeeld dat de bestemming van het schip is veranderd in Colom bo. Waar het daarna heen gaat, zal in grote mate afhangen van de houding van de bemanning, aldus de maat schappij. Boeing 707, het ontwerp-verkeers- vliegtuig met straalmotoren van een vliegtuigfabriek in de V.S., de over steek zou maken, dan zou dit toestel 50 ton brandstof nodig hebben om twaalf ton lading te kunnen vervoe ren. nog een helicopterfase zal zijn in het luchtverkeer over de korte afstand, tot omstreeks 400 km. Deze stroming is opgekomen bij wetenschapsmensen. De vraag of de helicopter nog tot was dom zal komen, volgt de K.L.M. met belangstelling. DE BILT, 17 Mrt. Helder weer met slechts enkele verspreide buien, voornamelijk in de kustprovincies. Overwegend matige wind uit Noorde lijke richtingen. Middagtemperaturen enkele graden boven nul. mgg» C;>: g woordenboek meegenomen om aan onen hoe slecht deze misdadigers ;p w,arefl- Minister Luns zeide droog- en e kwalificaties van misdrijven die eifSOnen, zoa's He heer Wagenaar derschr’ewn-?11 d0°r 06 regering on’ van plan mee te doen. De opmars van de wetenschap naar een grotere verfijning, naar slankere vleugels, gladdere oppervlakte, verbe tering van de stroming van de lucht om de vleugel, is in volle gang.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1955 | | pagina 1