RECHTSE OVERWINNING IN DE
TWEEDE KAMER
van
en
Opleiding van Commandotroepen
tijdelijk gestaakt
Delta-plan en Moerdijkkanaal ter
sprake in Eerste Kamer
r
DEINING VAN DE ZEE ALS DRIJFKRACHT
VOOR REDDINGSTOESTEL
i
Lof
Dulles spreekt
over nieuwe
F
wapens
Kaartsysteem helpt
Zweedse politie
een handje
Algemeen televisie-programma
komt op vrijwillige basis tot stand
Echtpaar door
gas bedwelmd
in Vlissingen
Ultimatum aan
diamantbewerkers
Voortvaren nu
daalde, af) minMeï QaCö ne&i,
Er hapert iets
van
Nederlanders vonden vernuftig instrument uit
Regering kwam met
nader voorstel
Proefneming op
de Noordzee
slaagde
IJMUIDEN, 15 Maart - Van
middag is in IJmuiden een vin
ding openbaar gemaakt op het
gebied van het signaleren van
verongelukte schepen of vlieg
tuigen en het terugvinden van
reddingsploegen of wrakken. De
dir.-generaal van de Scheep
vaart, de heer C. Moolenburgh,
zeide grote waardering te heb
ben voor het gedemonstreerde
proto-type.
Ernstige incidenten oorzaak
ingrijpende maatregel
voor „timmerman der regering”
Prof. Gerretson wil heropening van het
Kreekrak en verbetering Bergen op
Zoomse haven
PROTESTANTS CHRISTELIJK BLAD VOOR ZEELAND
i
Overleg over
ambtenarensalarissen
--.iO
DE BILT ZEGT:
Veel bewolking
Geslaagd
Vrouw reeds overleden
Het mechanisme
ZEEUWSCH DAGBLAD
10e JAARGANG No. 3040
(ZIE PAGINA 3)
nen.
WOENSDAG 16 MAART 1955
Directeur: JACQ DE SMIT
Abonnementsprijs 0.47 per week,
2.— p. maand, 5.85 p. kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 22 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 ct. per woord
Ds D. J. van Dijk,
Ds J. Karelse, C
komt een slinger vrij die, op de
golfslag bewegend, een mechanis-
Olofsen, die evenals de heer Ortenblad
van spionnage wordt verdacht.
'VA'
WASHINGTON, 15 Mrt. De Ame
rikaanse minister van Buitenlandse
Zaken, Dulles, heeft vandaag meege
deeld, dat er kleine atomische wapens
zullen worden gebruikt, indien de Ver.
Staten betrokken raken in een groot
militair treffen, waar ook ter wereld.
Dulles zei niet bij voorbaat te kun
nen zeggen of de verdediging van de
eilanden Quemoy en Matsoe een groot
militair treffen zou zijn.
Verder zei hij, dat indien nationalis
tisch en communistisch China toezeg
gen geen geweld te zullen gebruiken,
de voorwaarden voor een wapenstil
stand rondom Formosa zullen zijn
vervuld. Het is niet nodig, dat beide
China’s afstand doen van hun aanspra
ken.
De minister wilde niets zeggen over
de Amerikaanse reactie in geval van
een communistisch Chinees aanvallen
op Quemoy en Matsoe.
DE BILT, 15 Maart. Overwegend
droog weer met veel bewolking maar
ook enkele opklaringen. Matige tot vrij
krachtige Noordwestelijke wind. In de
middag ongeveer dezelfde maximum
temperaturen als gisteren.
’s-GRAVENHAGE, 15 Mrt. De re
gering heeft een nader voorstel inge
diend over de ambtenarensalarissen.
De centrale commissie voor georgani
seerd overleg in ambtenarenzaken
kwam vandaag bijeen onder leiding
van de heer A. Mastenbroek ter voort
zetting van de besprekingen, waarbij
dit voorstel in discussie werd gebracht.
Op verzoek van de centrales van over
heidspersoneel werd besloten de be
sprekingen over dit voorstel voort te
zetten in de vergadering van Vrijdag
a.s., teneinde de centrales gelegenheid
te geven zich nader te beraden.
STOCKHOLM, 15 Mrt. Bij een
onderzoek in een kantoorgebouw in
het centrum van Stockholm heeft de
Zweedse politie een uitgebreid kaart
systeem gevonden, waarin de namen
van communistische agenten in geheel
Scandinavië voorkomen. De Zweedse
autoriteiten hebben onmiddellijk de
Deense en Noorse veiligheidspolitie
van deze vondst op de hoogte ge
bracht. Men gelooft, dat de namen in
Slot was plotseling te eenzijdig gewor
den.
De strijd van de socialisten tegen de
overheidsinvloed was tweezijdig ge
richt. Wij willen, aldus de heer Burger,
niet zo maar die invloed beperken,
maar ook de Algemene Programma
Comissie uitbreiden en het veto-recht
afschaffen. En als de heer Bruins Slot
van deze laatste twee dingen niets wil
weten, dan bedrijft hij „eenrichtings
verkeer”. Nu de socialistische motie
met het „tweerichtingsverkeer” werd
verworpen, was het voor de heer Bur
ger logisch dat de voorstellen van de
de heer Bruins Slot om de overheids
invloed een beetje in te dammen plot
seling onaanvaardbaar waren gewor-
Enige proefnemingen zijn uitste
kend geslaagd, waarbij bleek, dat
het apparaat bij een tamelijk ruwe
zee feilloos werkt. Vanmiddag was
de zee echter iets te rustig om suc
ces te garanderen, maar de uitvin
ders zullen dit succes proberen te
ondervangen door kleinere vertan-
dingen op de aandrijfraderen te ge
bruiken, zodat de slinger, die het
principe van dit toestel uitmaakt,
ook bij de geringste deining zijn
beweging aan het mechanisme af
geeft.
wapen van de wachtcommandant en
vuurde daarmee enkele schoten af,
waardoor twee militairen verwon
dingen opliepen. Deze en andere in
cidenten hebben de legerleiding
doen besluiten de commando-oplei-
ding van het korps commandotroe
pen voorlopig te staken.
De commando-opleiding stelt aan
officieren en manschappen bijzondere
eisen. Enerzijds is de opleiding af ge
stemd op individuele acties, waarbij
het uiterste aan persoonlijk initiatief
en durf van de militairen wordt ge
vergd, anderzijds is de opleiding erop
gericht dat de troep in vredestijd dis
cipline, orde en voorzichtigheid vol
komen in acht neemt. Uit de inciden
ten, die zich hebben voorgedaan, is de
legerleiding gebleken, dat er aan de
huidige opleiding iets hapert. Men wil
de richtlijnen voor de commando-op
leiding opnieuw onder ogen zien en
waar nodig wijzigingen aanbrengen in
de normen, opdat bij leiding en man
schappen van het korps een juist be
grip ontstaat voor de vredes- en oor-
logstaak van het korps.
(Van onze parlementaire redacteur)
’s-GRAVENHAGE, 15 Maart De Tweede Kamer heeft minister
Gals op zijn wenken bediend. De uitspraken van de Kamer in dit televi-
sie-debat zullen beslissend zijn voor het komend beleid, zo heeft hij
verleden week verklaard. Nu zo’n kans mag men niet laten lopen en
daarom werden er vanmiddag niet minder dan zes moties ingediend,
waarvan er slechts twee werden aangenomen. De belangrijkste daar
van was ongetwijfeld afkomstig van de heer Peters (K.V.P.) - de twee
de ondertekenaar was de A.R. Bruins Slot, - waardoor een einde wordt
gemaakt aan de plannen van de bewindsman inzake het algemeen pro
gramma. Er komt nu geen algemeen programma, maar een gezamenlijk
Uitgave:
Stichting „Zeeuwsch Dagblad”
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststr.
90, Tel. 2438 (b.g.g. voor redactie
2435 voor advert, enz. 2970),
Giro 274289.
Kantoren: Vlissingen: Nieuwstr.
68. Telef. 326; Middelburg: Korte
Noordstr. 35. Tel. administratie
2009, Tel. redactie 2347; Ter-
neuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.,
Goes
den. Een logica, die teveel politiek ge
tint was, om duidelijk te zijn.
KERKDIENSTEN
De vijfde motie was afkomstig van
de heer Van Sleen (Arb.). Hij wil
de af van de bepaling in het ont-
werp-Televisiebesluit, dat dc kerk
genootschappen zendtijd krijgen
voor het uitzenden van kerkdiensten
met enige omlijsting. De kerken
moeten zelf weten hoe zij hun bood
schap willen brengen, aldus de heer
Van Sleen. Nu had de minister ver
leden week al verteld, dat hij persé
wil vasthouden aan het begrip kerk
diensten, omdat hij dan de mogelijk
heid heeft om aan niet-kerkelijke
verenigingen bijv, het Humanistisch
Verbond, zendtijd te weigeren. Dat
zou moeilijk zijn, als de kerken zich
gingen bezig houden met uitzendin
gen, overspoeld met een geestelijk
sausje.
Daarom hield hij vast aan het be
grip kerkdiensten en wilde hij niets
weten van het voorstel van de heer
Van Sleen, waarin werd gesproken
van kerkelijke uitzendingen. Na een
zeer spannende stemming werd deze
motie verworpen met 41 tegen 43
stemmen. Voor waren P.v.d.A., V.V.-
D., C.P.N., jhr Wttewaal, de heren
Krol, V. d. Feltz en Schmall, allen
C.H.
De motie van mevr. Fortanier-de
Wit om een meer billijke verdeling
van de zendtijd tussen verschillende
staatkundige richtingen toe te passen
werd verworpen met 24 tegen 59 stem
men. Voor stemden de V.V.D., A.R.,
De „Neeltje Jacoba”, de IJmui-
dense reddingsboot van de K.N.Z.
H.M., is enige uren buitengaats ge-
Medewerkers: J. A. van Bennekom, Middelburg; Ds W. C. van Burgeler, Kruiningen; A. I. Catsman, Aardenburg;
lijk, St. Annaland; J. S. Hoek, Middelburg; J. Hommes, Nieuwdorp; J. Huijssen, Terneuzen;
Goes; Ds J. Kwast, Vlissingen; J. Laport Goes; J. Lodder, Vlissingen; J. Moll, Vlissingen;
K. C. van Spronsen, Goes; A. H. S. Stemerding, Souburg; R. Zuidema, Goes.
het register de sleutel bevatten van
een spionnagenet in geheel Scandina
vië, dat inlichtingen over verdedi
gingsmaatregelen van de N.A.V.O.
moest inzamelen ten behoeve van de
Sowjet-Unie en andere Oosteuropese
landen.
De foto toont op de bovenste rij van
links naar rechts: Evert Abrahamsson,
werkzaam bij de Bofors munitiefa
briek en vermoedeljjk een spion; de
Tsjechische militaire attaché Rentisek
Nemco, die naar men aanneemt de lei
der van de groep is.
Onderste rij v.l.n.r.: mr A. N. O. J.
Ortenblad; Anne-Marie Hesd, een lid
van de Zweedse contra-spionnage, die
de groep hielp oprollen en mevr. Astd
VLISSINGEN, 15 Maart Dinsdag
morgen meldde een bewoner van de
Prinsenstraat te Vlissingen aan het
kantoor der gasfabriek, dat hij gis
teravond in zijn woning een sterke
gaslucht had waargenomen. Zijn
vrouw werd hedenmorgen erg on
passelijk wakker. Het personeel van
de gasfabriek constateerde een lek
in de gasleiding onder het wegdek.
Door de bevroren grond en de daar
in aanwezige Ijslaag kon het gas niet
onmiddellijk ontsnappen en zocht
een uitweg. Deze vond het gas on
der de vloer der woning en drong
door reten en kieren het huis bin
nen.
Tijdens de werkzaamheden was het de
arbeiders opgevallen, dat van de
woning Prinsenstraat 1 de gordijnen
gesloten bleven. Ook op aanbellen
deed niemand open. Dit huis werd
bewoond door de 57-jarige C. Bates
met echtgenote. De buren veron-
stelden, dat het echtpaar was gaan
wandelen, want de man liep sinds
tien dagen in de Ziektewet. Om vier
vanmiddag toen men nog niemand
had zien thuiskomen en de woning
gesloten bleef, vertrouwde men het
niet meer en waarschuwde de poli
tie. Deze stelde een onderzoek in en
kwam tot de ontdekking, dat deze
woning vol gas stond.
Op een slaapkamer op de bovenver
dieping trof men het echtpaar be
wusteloos op bed aan. Onmiddellijk
pasten de politiemannen kunstmati
ge ademhaling toe en de inmiddels
gearriveerde dokter R. Grippeling
paste zuurstof toe. Het bleek echter
dat de vrouw reeds overleden was
en de man moest in zeer zorgwek
kende toestand naar het St. Jozef-
ziekenhuis overgebracht worden.
Ook voor zijn leven wordt gevreesd.
’s-GRAVENHAGE, 15 Maart De opleiding van commando’s bij het korps
commando-troepen te Roosendaal en aan de vaarschool van het korps te
Willemstad is tijdelijk gestaakt. Deze beslissing is door de legerleiding ge
nomen naar aanleiding van de ernstige incidenten, die zich in de afgelopen
tijd in het korps hebben voorgedaan. De „groene baretten” zullen voorlopig
uitsluitend de normale infanterie-opleiding ontvangen. De gespecialiseerde
opleiding, gericht op de oorlogstaak, waarbij het uiterste van de individuele
soldaat wordt gevergd, is stil gelegd.
De commandant van het korps com
mandotroepen, luit. kol. H. O. L. L.
Holl is tijdelijk gedetacheerd bij het
42ste regiment infanterie te Assen.
Met het commando van het korps
commandotroepen is voorlopig belast
de luit. kol. van de generale staf E. R.
d’ Engelbronner. Hoe lang de maatre
gel van kracht blijft, kan men ons nog
niet mededelen.
De laatste maanden hebben zich
bij het korps commandotroepen
enkele incidenten voorgedaan, die
door de legerleiding scherp zijn ver
oordeeld. Vandaag werd voor het
hoog militair gerechtshof in Den
Haag het ergste voorval behandeld.
Het betrof een sergeant van het
korps commandotroepen, die met ’n
aantal andere commando’s de op
dracht had gekregen een kanon bij
een ander militair onderdeel weg te
kapen. De sergeant werd evenwel
betrapt en ingerekend. Hij greep ’t
op de verbetering van de haven van
Bergen op Zoom.
De heer de Vos van Steenwijk (V.-
V.D.) vroeg zich af waarom na de Del
tawet de hoogwater keringen aan een
critisch onderzoek zullen worden on
derworpen. Is dat onderzoek er dan
tot nu toe niet geweest, zo wilde hij
van minister Algera weten.
De heer Gerretson (C.H.) sprak
over de Rijn-Scheldeverbinding en
wees er op, dat dit volgens hem een
zaak is van kabinetspolitiek en hij
betreurde het, dat de ministers het
kennelijk niet eens zijn. Het voor
stel voor het Moerdijkkanaal (com
missie Cauwelaart-van Steenbergen)
achtte de C.H.-afgevaardigde onaan
vaardbaar. „Geen Moerdijkkanaal,
zo concludeerde hij, daartegenover
wel onmiddelijk aanpassing van Bra
bantse werken dus o.m. heropening
van het Kreekrak en verbetering
van de haven van Bergen op Zoom,
waarmee de oude route via de tus
senwateren kan worden gediend.
programma, samengesteld op vrijwillige basis.
Om precies te zijn: Tenminste een
Vierde en ten hoogste de helft van de
Uitzendingen zullen een gezamenlijk
programma zijn. En deze uitzendingen
worden door de omroeporganisaties
voorbereid. Zoals te verwachten was
koos de rechtse meerderheid de zijde
van de heer Peters. Daarmee was de
samenwerking op vrijwillige basis ge
red. De linkerzijde was in haar geheel
tegen. Hoeveel dat er precies waren
werd niet duidelijk, omdat er bij zitten
en opstaan werd gestemd. Het komt er
ongeveer op neer dat 47 stemmen voor
en 37 tegen de motie Peters waren.
Links was dus niet best opgekomen.
Dat was de schuld der liberalen en
ummunisten. Bij rechts waren afwe
zig de K.N.P. en de S.G.P. De laatste
tweemansfractie heeft tot het einde toe
volgehouden tijdens deze belangrijke
televisie-debatten niet in ’s lands ver
gaderzaal te verschijnen.
NADER BERAAD?
De motie-lawine maakte het minis
ter Cals niet gemakelijk. Met veel
kunst en vliegwerk is hij dit debat
doorgekomen. Moedig probeerde hij
zich niet te stoten aan de linker- of
rechterzijde, maar het is begrijpelijk
dat dit toch niet geheel lukte. De. be
windsman vindt zijn voorstel nu een
maal een schitterend compromis. En
het was dus zaak voor hem om niet te
toegevend te zijn aan de heren Burger
of Peters, om er maar twee te noemen
Beslist te ver ging minister Cals
echter toen hij verklaarde dat de aan
neming van de motie Peters (de vrij
willige samenwerking dus in net alge
meen programma) nader beraad in het
kabinet nodig maakte om te bekijken
of de regering op deze wijze nog wel
verder kan gaan met het verstrekken
van enorme subsidies. Dat was over
dreven omdat men de ontwikkeling
van de televisie nu eenmaal niet stop
kan zetven en omdat deze stellig niet
afhankelijk gemaakt kan worden van
een organisatie-vorm. Rechts heeft
zich aan dit dreigement niet gestoord
en zal ongetwijfeld met vertrouwen dit
Kabinetsberaad afwachten.
STEKELIG
De linkerzijde was deze middag
noga] stekelig. Ook dat is te begrij
pen. Het duidelijkst kwam dit tot
uitdrukking in het betoog van de
heer Van Sleen (Arb.), waarin hij
zeide dat een meerderheid van K.V.-
P„ A.R., en C.H. te gering is om er
een televisie-bestel op te kunnen
bouwen. Maar de heer Bruins Slot
(A.R.) interrumpeerde: „Beter een
teleyisiebeleid dat rust op een meer
derheidsbesluit dan op een minder
heid in de Kamer”. Met deze twee
opmerkingen is de gehele problema
tiek van de afgelopen dagen ten
voeten uit getekend.
BURGER IN ACTIE
De P.v.d.A.-fractie hield vast aan het
verplichte algemene programma. Iede
re omroeporganisatie zou haar pro
gramma aan de Algemene Programma
Commissie moeten aanbieden. En deze
Moet beslissen of het aangeboden pro
gramma door de omroepvereniging
Mag worden uitgezonden of dat het
gebruikt zou worden voor het alge-
Meen programma. Nu hadden volgens
het voorstel van minister Cals de om
roepverenigingen het veto-recht. Be
paalde uitzendingen in het algemene
Programma zouden zij dus kunnen
weigeren. Maar de socialisten vinden
oit niet democratisch. Geen veto-recht,
Maar een meerderheidsbesluit. Het is
hegrijpelijk dat rechts vasthield aan
Mt veto-recht. En ook de minister
Qeed dit. Rechts had nu eenmaal de
Meerderheid en de gehele motie-Bur-
ger werd dan ook verworpen met 37
’'stemmen. Voor p-v-d'A-> C.P.N. en
,JJt
Poging van de heer Bruins Slot
m Om z*ch ontdoen van de alge-
een secretaris werd verworpen met
ue stemmen van de A.R., C.H. en V.V.-
hi- j00r' Pe K.V.P. sloot zich ditmaal
y de P.v.d.A. aan. De tegenargumen-
en van minjster Cals waren vrij sterk,
rin hier om millioeneninveste-
hünenA zo zeide hij. De Staat betaalt
jna de gehele televisie, want de op-
ti«hë.Sten uit het kijktgeld zijn prac-
te verwaarlozen. Daarom wil mi-
hn, j v’ d- Kieft een vinger in de pap
hoi/611’ wd weten hoe het over-
rj.asgeld precies besteed zal worden.
Vn YdA. stemde tegen dit A.R.
vo, e’ omdat de motie-Burger was
worpen. Het voorstel van Bruins
AMSTERDAM, 15 Maart De Al
gemene Juweliersvereniging heeft een
ultimatum gezonden aan de nu twee
dagen stakende Amsterdamse dia
mantbewerkers. Daarin wordt gezegd,
dat zij Woensdagmorgen op het werk
dienen te verschijnen, zo niet, dan zal
ontslag volgen. In de brief, waarin dit
wordt meegedeeld, zegt de A. J. V.,
dat indien de staking voortduurt, de
dag kan komen, dat er niet meer on
derhandeld en niet mepr gewerkt be
hoeft te worden, omdat er dan geen
Amsterdamse diamantindustrie meer
bestaat.
Het bestuur van de Alg. Diamant-
bewerkersbond deelde desgevraagd
mee, dat aan het verzoek tot werkher
vatting niet zal worden voldaan.
’s-GRAVENHAGE, 15 Maart Het heeft minister Algera ook in de
Eerste Kamer vandaag niet aan waardering ontbroken. Bij de behandeling
van de begroting van Verkeer en Waterstaat gaf de heer Roebroek (K.V.P.)
de bewindsman een verdiende pluim door hem „de timmerman van de re
gering’’ te noemen.
Dat de Deltaplannen, het Moerdijkkanaal en alles wat daarmee annex is
besproken zouden worden, viel te verwachten.
De heer Tjalma (A.R.) pleitte voor de belangen van de oesterteelt in Zee
land.
Het had de heer Roebroek verwon
derd, dat de sluiting van de zeegaten
gekoppeld was aan de waterkeringen
in het algemeen. Hij achtte een goed
oppertoezicht noodzakelijk. Het ge
duld in West-Noord-Brabant raakt op,
zo waarschuwde hij minister Algera,
toen de Senator enkele opmerkingen
maakte over de Schelde-Rijnverbin-
dingen. Hij drong in dit verband aan
me aandrijft, dat via een reeks
slaghamers een lichtkogel ontsteekt
Over deze hamers heen roteert
eveneens op aandrijving van de
golfslag een schijf, waarop een
kleine honderd lichtkogels of rook
bommen worden gemonteerd, die
dan met tussenpozen van enige mi
nuten de lucht ingaan. Het licht
signaal kan bij nacht tot op 57 km
afstand waargenomen worden, als
de atmosferische omstandigheden
gunstig zijn.
ten hebben te kennen gegeven, de li
beralen in dit opzicht te willen steu-
De motie-Fortanier vonden zij
echter te overtrokken en te vaag om
vcor te kunnen stemmen. De socialist
Burger kwam zelf met een nieuw voor
stel voor de dag, waarin duidelijk
werd uitgesproken, dat de V.V.D. voor
de radio moet kunnen verschijnen.
Deze motie stierf bij haar geboorte,
omdat hij na het sluiten van het debat
werd ingediend. Dat was een fout van
voorzitter Kortenhorst, wiens leiding
niet altijd even onberispelijk is, als er
formele kwesties zijn pp te lossen.
C.P.N., jhr Wttewaal (C.H.), mej. Zee-
lenberg en de heer Goedhart, beiden
P.v.d.A.
Van V.V.D. zijde is ernstige critiek
uitgeoefend op de A.V.R.O.
De heer Oud wenste niet, dat de li
beralen in het A.V.R.O.-hok gestopt
zouden worden. De A.V.R.O. wil alge
meen zijn, d.w.z. neutraal, maar dat is
volgens de V.V.D.-fractievoorziter, on
mogelijk. Mevr. Fortanier-de Wit zeide
zich groen en geel te ergeren aan de
rubrieken van deze omroepvereniging,
die de politiek raken. Toch is de zaak
van de V.V.D. en de aether in bewe
ging gekomen, want ook de socialis-
Loodswezen, de Marine en het
Reddingswezen te laten zien, hoe
de deining van de zee in staat is
een vernuftig geconstrueerd toestel
in werking te stellen, dat met tus
senpozen van enige minuten een
lichtkogel of desgewenst overdag
een rookbom afvuurt. Hierdoor is
het mogelijk geworden, bij uitwer
king van dit systeem in compacte
vorm, een verloren gegane sleep,
die van dit toestel is voorzien, te
rug te vinden zoals ook de auto
matisch afgevuurde lichtkogels een
reddingssloep met een bewusteloze
bemanning of een gezonken onder
zeeër kunnen localiseren.
De enige menselijke ingreep, die
voor het in werking stellen van dit
in vier en een half jaar tijd door
de heren G. Stada, J. van de Pie
terman en J. van Spijk ontwikkel-
de apparaat nodig is, is het overha-
weest met dit proto-type om een len van een handgreep. Daardoor
aantal genodigden uit de kringen
van de scheepvaartinspectie, het
c
iifc
