President Panama van Duizenden Turken treuren het om neergeschoten. hun bazar verlies van E II Geen maatregelen tegen de K.P.M. KALODERMA GELEE VA LD A Vijf doden bij ongelukken life Sfc van Diamanten gevonden in wrak Stratocruiser* vaf n P z Kon* familie geniet wintersport schatten te ze om van en de naar naar Vervoerde maatschappij troepen Zuid-Molukken Uit alle delen van het land kwamen verkopen en schatten te kopen Hammarskjöld op weg Peking Britse defensie- geheimen verraden* Mislukte inbraak ii3 bankkluis* Minister van 1 pagina 4 I Buitenlandse Zaken als opvolger1 geïnstalleerd. ZEEUWSCH DAGBLAD Dinsdag 4 Januari 1955 Ook dit gebeurde in het afgelopen jaar 1 Dr Drees antwoordt prof. Gerbrandy Waarde tien millioen gulden c VOOR UW HANDEN HERINNERINGEN door Ph. van den Berg te Axel In de bazar. Gemoedelijk De „bric a brac”. Drie onbekenden openden het vuur. - De vrouwen van Anatolië. K HHHBN later in een ziekenhuis. Ingezonden Mededeling (adv.) De óüae bazar die U boven ziet in al haar glorie, dateerde uit 1464, toen Ingezonden Mededeling (Adv.) maakt handen zacht als fluweel j BIJ HOEST EN KEELPIJN PASTI LLES ONTSMETTEND-VERZACHTEND pulaire president overwinning vierde de stad Panama. Een aantal vermoedelijk drie onbekend gebleven opende het vuur met lichte m< 46-jarige president stierf twee Zes van de gasten van de president werden gewond en een lid van zijn lijf- i wacht werd dodelijk getroffen. President Remon is vroeger hoofd van de politie geweest. Gedurende de laatste tien jaar was hij de „sterke man” van Panama. In Mei 1952 werd hij met grote meerderheid tot president gekozen. De politie is dadelijk begonnen met de jacht op de moordenaars van haar voor malige chef. In de stad Panama zijn ver scheidene mensen aangehouden. José Remon Guizado, vice-president en minister van Buitenlandse Zaken, is als president geïstalleerd. Kolonel Remon had de steun van vijf politieke partijen. Een Panamese functionaris te New York heeft verklaard dat in Panama een vrouw is gearresteerd,' die bij de aanslag zou zijn betrokken. Zij behoorde tot de partij van de vroegere president Arnulfo Arias. Arias zelf zou zich in Europa bevinden. hij pakt een derde roodkopen bord, is Armeens. Vijfhonderd jaar oud. Ziet U die tekens? U vindt ze terug op oude wandkleden, daar en daar, in die zaak. Uit dezelfde peri ode. En hier, dit een pracht stukje, een heel oud olielampje, opgegraven in de ruïnes van Efeze. Kost U 80 lira; duur, maar de moeite waard. „80 Lira is ongeveer 65 gulden. We namen de leeftijden van de verschil lende voorwerpen maar met een korreltje zout, maar dit maakte de werkelijk origineel en kunstig uit gevoerde dingen niet minder aan trekkelijk. De Kapaligarsi was een unicum in Europa, misschien wel in de we reld. Wie hem gekend heeft in zijn muffe glorie en zijn rommelige charme want nooit stelde deze 500 jaar oude bazar zijn bezoekers teleur zal, na dat treurige kran tenbericht, toch even het daar van daan meegebrachte souvenir ter hand nemen en denken: „Jammer toch, die heerlijke, oude, gastvrije bazar!’’ En dan zijn dat nog de buiten staanders. Maar duizenden Turken zitten in zak en as, en er zal hard, heel hard gezwoegd en geploeterd moeten worden om deze zware slag te boven te komen en weer iets van de vroegere glorie van de oude bazar te doen herleven. LONDEN, 3 Januari. Het Britse socialistische blad „Daily Herald” schrijft in grote opmaak, dat de commandant van een Amerikaanse basis in Engeland ge heimen aan de Amerikaanse tijdschriften „Aviation Week” en „Aviation Age” heeft onthuld. Het zou gaan om zeer ge heime gegevens betreffende opslagplaat sen van atoombommen in Groot-Brittan- nië. Volgens het blad zijn de stafchefs van de Britse strijdkrachten „veront waardigd, maar niet bij machte er iets aan te doen”. ’s-GRAVENHAGE, 3 Januari In de dagen rond de jaarwisseling zijn in ons land vijf ongelukken met dodelij ke afloop geschied. In de vroege ochtend van Oudejaars dag kwam een vrachtauto, waarmee tien arbeiders werden vervoerd, bij Oss in botsing met een veetransport- auto. De chauffeur van de vrachtwagen en een der arbeiders werden gedood. Eerstgenoemde laat een vrouw met twee, laatstgenoemde een vrouw met zes kinderen achter. De andere inzit tenden werden licht gewond. In de nacht van Oud op Nienw is een twintigjarige jongeman bij Uden door een auto aangereden en op slag ge dood. De auto werd opgespoord in een garage, doch de bestuurder, wiens naam bekend is, is voortvluchtig. In Amsterdam kwam op de laatste dag van het jaar een meisje om het le ven toen zij fietsend een verkeerde manoeuvre maakte en onder een stads bus terecht kwam. Op Oudejaarsavond is de heer v. d. A. uit Amsterdam te Weesp te vroeg uit de trein gestapt. Zijn vrouw tracht te hem nog tegen te houden, hetgeen niet gelukte. De man viel tussen per ron en trein en moet door verscheidene wagens zijn overreden. .j5 Dat geen maatregelen genomen worden tegen de K.P.M. zoals door prof. Gerbrandy werd gevraagd is gegrond op het feit, dat uit niets is gebleken, dat de K.P.M. deel heeft ge nomen aan tegen Nederland gericht yervoer van troepen en wapens. Sabahatteen, die vroeger een arme boer was geweest, had zaken weten te doen in kapok, en nu had hij een „kapokhol” in de bazar: tegen de muur had hij zakken van verschil lende soorten kapok opgestapeld, en er een soort hol van gemaakt, waarin hij zijn klanten bediende. Zijn hele kapitaal stak in dat hol, en het ging hem goed, want de ba zar was de grootste en belangrijk ste markt van heel Turkye, en waar zou je je een betere standplaats kunnen wensen als juist hier onder deze hoge gewelven, waar niet één uithoekje, hoe achteraf ook, onbe zocht bleef? Uren en uren kon men zoek brengen met het dwalen door dat doolhof van gangetjes, steegjes, en straatjes. Het was er altijd sche- Gemeld wordt dat lijfwachten van t president, die het vuur beantwoordde: de Olympische zwemmer Danila Sou; hebben gedood. Deze zou een aanha ger van de vroegere president Ari; zijn geweest. Volgens onbevestigde berichten is t politie begonnen met de opsporing vi aanhangers van Arias. De regering v; Arias werd in Mei 1954 omvergeworp na een bewind van anderhalf jaar. Roberto Heurtematte, thesaurier v; Panama, heeft te Washington verklaa: dat president Remon zes weken gelei i van een complot tegen zijn leven h: gehoord. De weduwe van de president Bevc zich op het ogenblik van de aanslag I Miami als leidster van een Panamese t legatie naar de inauguratieplechtighec, van de gouverneur, Leroy Collins. Er werden onmiddellijk maatrege’ voor een thuisvlucht getroffen. De v: moorde was iets meer dan een jaar i leden in Washington om besprekingen voeren over bepaalde punten van verdrag tussen Amerika en Panama o: het Panamakanaal. NIEUW-GUINEA. Prof. Gerbrandy heeft in verband hiermee ook gevraagd of het juist is, dat van de strijdmachten van de repu bliek Indonesië, gelegerd op Ambon of elders, soldaten of onderdelen wor den gebruikt tot penetratie in een in filtratie tegen West-Nieuw-Guinea. Hierop antwoordde dr Drees, dat in 1953 een aantal militairen, die deel uit maakten van het in de Zuid-Mo lukken gelegerde 25ste regiment in fanterie, gepoogd hebben in Neder lands Nieuw-Guinea te infiltreren. Een zelfde poging werd in October van het vorig jaar ondernomen. De minister-president herinnert aan de maatregelen, die tegen de infiltranten zijn genomen en deelt mee, dat er zich nog slechts twee op vrije voeten be vinden. len, grote gloeiende robijnen, ge vat in het fijnste goud, een schit terende saffieren broche in een kring van fijne pareltjes, grote smaragden oorbellen en nog veel, veel meer. En zo was er niet één winkeltje, maar tien op een rij, en aan de overkant van het straatje nog tien. Concurrentie? Och nee, dat na men ze daar niet zo zwaar op. Het was integendeel voor hun makke lijk, die gelijksoortige winkeltjes bij elkaar, want als er een klant kwam met speciale wensen, die hij in het ene winkeltje niet vond, dan stuur de de eigenaar gauw een jongen naar het buurzaakje, of nog een winkeltje verder, net zolang tot het verlangde voorwerp voor de rustig wachtende klant op de toonbank lag. De winst werd later wel ver deeld. De bazar was net een reusachtig mierenhol, waar het wriemelde van leven. Als je er binnenkwam door één van de vele ingangen, die op de meest onverwachte plaatsen te vin den waren, viel het op, hoe bedrij vig de mensen bezig waren, met ko pen en verkopen, met het vervaar digen van nieuwe artikelen, met het rangschikken of oppoetsen van de koopwaar, of met het aanslepen van nieuw materiaal. Het was er altijd een gezoem als in een bijenkorf. Tussen de vele Turken en Turkinnen die daar rond wandelden was ook altijd een res pectabel aantal buitenlanders, die hun ogen uitkeken, of ze er nu voor de eerste, of voor de tiende maal waren. Maar hun bezoek gold dan voornamelijk de antiquiteitenafde ling, en vooral niet te vergeten de „bric a brac”. Dat was een ongeplaveid gedeel te, midden in de bazar; door een aparte deur moest je daar naar toe. „O, wat een griebus!” was meestal de eerste uitroep van de vreemde ling die er binnentrad. Het was er nog schemeriger dan in de andere gedeelten van de bazar, en het rook er muf. Maar direct aan de rechter kant stond een dikke Armeniër, die zijn zware snorren opstreek en je vroeg, even te wachten. Daar reikt hij U een stuk hout, wormstekig aan de ene, glad en donker aan de an dere kant en grijs van het stof. „Wat moet je nu met zo’n stuk hout!” denk je, en strijkt het stof van de gladde kant. Als je goed kijkt, schemert er goud onder dat zwart, enja, heel flauw zie je de omtrekken van een gezicht in een aureool. Een ikoon! Een echte ikoon, waar van het vernis zwart geworden is. Verschillende werkelijk waarde volle exemplaren zijn hier ontdekt, en nog steeds werden er prachtige dingen gevonden. Naast de Armeniër, bijna wegge doken tussen enorme koperen vazen, kannen en borden, zat het bekende lampenmannetje, een miniatuurke- reltje met platte koperen doosjes van allerlei afmeting naast zich. Maar aan zo’n doosje zat een klein hengseltje, en als je er goed aan trok ontvouwde zich een gelig per kamenten lampionnetje. Als een boze kabouter waakte het mannetje over zijn lampjes en grauwde nijdig, als je er even aan zat. Het was zijn enig bezit, hij leef de van en voor zijn lampjes. Een eindje verder hingen grote Turkse kromzwaarden, oude kris tallen luchters, lelijke schilderijen en prachtig oud koperwerk. Een rondgangetje door de „bric a brac” was nooit tevergeefs voor iemand die iets echt oud Turks zocht, of als het niet bepaald Turks hoefde te zijn, iets echt ouds. „Wat wlit U hebben, effendrin?” vraagt gedienstig de koperkoopman, die in zijn zaakjes thuis blijkt te zijn. „Hier, dit is oud-Byzantijns, ziet U de versieringen? En dit is Grieks, niet zo erg oud, maar met de originele motieven. En dat daar Dag Hammarskjöld (l.) de secretaris generaal van de Verenigde Naties, en Huang Hejang, de Chinese zaakgelas tigde in Londen, lopen hier samen over een van de landingsbanen van London Airport, waar Hammarskjöld op Oudejaarsdag uit New York arri veerde. De secretaris-generaal had een bespreking met Anthony Eden voor hij verder vloog naar Peking, waar hij de kwestie van de 11 Amerikaanse vliegers, die door de Chinese commu nisten op beschuldiging van spionnage worden vastgehouden, zou bespreken. LONDEN, 3 Jan. Bij het wrak van de Britse „Stratocruiser” die op Kerstdag op het Schotse vliegveld Prestwick verongelukte, zijn drie diamanten gevonden. Deskundigen van een Londense verzekeringsmaatschappij zijn be zig de overblijfselen van de 250 postzakken, die het toestel op zijn laatste vlucht vervoerde, te onderzoeken, aangezien het vermoeden bestaat, dat zich hierin eeh zending diamanten ter waarde van on geveer tien millioen gulden bevond. Een New Yorkse diamanthandelaar verklaarde, dat het veronge lukte vliegtuig de maandelijkse verzending diamanten voor Ame rikaanse handelaars vervoerde. Hij wilde geen raming geven van de waarde van de zending. Wel zei hij, dat de ruwe stenen volledig verzekerd waren en door het diamantsyndicaat in Londen naar de 5 Ver. Staten waren gezonden voor bewerking en verkoop. ig diamanten ter waarde van on- ----id. Een New Yorkse diamanthandelaar verklaarde, dat het veronge- merig donker, maar dat maakte vooral de antiquiteiten- en byoute- rieënafdeling zo aantrekkelijk. Want onder het heldere lamplicht blonk nog eens zo helder het goud en zil- verstiksel op de oude rijk gebor duurde Turkse gewaden, en kwa men de antieke, met zilver ingeleg- dè gebruiksvoorwerpen en sieraden nog meer tot hun recht. In een goudwinkeltje, kleiner nog dan 'n patates-frites-kraampje bij ons, lagen, achteloos dooreen gesmeten, dikke gouden armban den als koekjes op een bakkers- blik. En van achter dikke brandkastdeu- ren kwamen de prachtigste juwe- ARRESTATH Uit Balboa (havenstad in Parui: meldt A.F.P., dat oud-presldent Arias gearresteerd. Oud-president Arias werd in 1941 v dreven, maar kwam acht jaar later t behulp van kolonel Remon, destijds hoi van de politie, weer in het zadel. Arias, die een voorsprong had in de v kiezingen, was naar de kanaalzone ;S vlucht, toen de staat van beleg in Pana. werd afgekondigd. In zijn plaats kiv Chanis aan de macht, die trachtte kei Remon te verdrijven. Laatstgenoer echter, „dé sterke man van Panar keerde de rollen om en verdreef Chr Remon, die verklaarde, dat dr l van de zege bij de verkiezingen was roofd, riep laatstgenoemde tot presic uit. De eerste daad van Arias was verzoek om ontslag van kolonel Rem' maar hij dreef het verzoek niet di Spoedig begonnen overal in Panama geregeldheden, toen Arias trachtte grondwet van 1946 te vervangen door meer dictatoriale van 1941. Het pa:' ment verzette zich tegen dit beslui: het werd hierin gesteund door het hr gerechtshof. Dr Arias ontbond het parlement, klaarde de grondwet voor ingetrokker deelde mede, dat hij verder bij dec zou regeren. De politie sloot zich hie bij de tegenstanders van het regiem. en de ongeregeldheden bereikten t hoogtepunt in een vuurgevecht voor ambtsgebouw van de president. Tenslotte sloot ook Remon zich Arias’ tegenstanders aan en de pr dent werd afgezet en gevangen ge men. Vice-president Arosmena werd pr.1 dent. Dr Arias werd beschuldigd schending van de grondwet, maar K van de gevangenis uit zijn partij lei totdat het parlement besloot zijn v lating te gelasten. Nadat hij op v voeten was, eiste hij zonder succes, de twee candidaten voor de preside: verkiezingen in Mei 1952, Remon et 1 zakenman Chiari, zich zouden te: - trekken. Remon werd met grote me derheid gekozen en verwierf grote pulariteit. 1 OSS, 3 Jan. -In het bijkantoor de Nederlandse Credietbank te Os< hedenmorgen ontdekt, dat tijdens afgelopen weekeinde een vergeefse 2 ging is gedaan de kluis te beroven. 5 daders zijn door het W.C.-raani£ binnengedrongen. Zij hebben verv£ gens de voordeur geopend en frc zuurtofflesen binnengedragen. Tijd c hun poging om de kluis open te brij den zijn zij waarschijnlijk geste want de zuurstofflessen met bijbét rende slangen en meters zijn acht gelaten. Er wordt niets vermist. W neer deze inbraak is gepleegd, st nog niet vast, omdat het bankgebo van Vrijdagavond tot Maandagmonj gesloten was. j 1 n i PANAMA-STAD, 3 Jan. - Kolonel Jose Antonio Remon, de po van Panama, is Zondagavond vermoord toen hij d van een van zijn renpaarden, op een renbaan i I l manne: i achinegeweren vanuit de schaduw. D uur SANKT ANTON, 3 Jan. Hett) in Sankt Anton nog steeds prachv winterweer. De wind draaide gister naar het Oosten, zodat de tempe: tuur ongeveer 10 graden onder f blijft. Hoger in de bergen daalde zelfs tot 30 graden onder nul. Z. K. Prins Bernhard is weer op weg ntc, Nederland. Hij is met de trein na^ Bludenz gegaan en hoopt, vandaar n met de auto reizend, in de loop vandaag op Soestdijk terug te zijn.g Op Nieuwjaarsdag is de Koningc lijke familie al vroeg op pad gegab] om een skitocht te maken. H. M. Si de Prinsessen genieten de hele c; van de buitenlucht. Prinses Margrit heeft op Nieuwj aarsmiddag deelgei’sc men aan kinder-skiwedstrijden. de kwam uitstekend door, doch zag w voorlaatste vlag niet, waar ze omh«st moest. Daardoor kreeg ze strafpuné.n waardoor ze niet de eerste, maar tweede uit haar groep werd. ’s-GRAVENHAGE, 3 Januari. Minister-president dr W. Drees is niet be reid om het vervoer van wapens en troepen in Indonesië door de Kon. Paket- vaartmaatschapplj onmogeljjk te maken. Dit is de kern van het antwoord, dat de premier geeft op vragen, die hem schriftelijk door prof. P. S. Gerbrandy waren gesteld. Het A-R.-Tweede Kamerlid vroeg of het bericht waarheid be vat, dat de K.P.M. nog steeds voortgaat met het vervoeren van troepen der republiek Indonesië en van oorlogsmateriaal naar Ambon of de Ambonese eilanden. Prof. Gerbrandy wilde ook weten of deze troepen en wapens worden inge zet tegen de strjjdmacht van de republiek der Zuid-Molukken op Ceram. Volgens dr Drees fungeerde de K. P. M. in Indonesië als openbare ver voermaatschappij van deze mogend heid. De regering heeft geen bemoei ing met de vraag, welke personen en goederen daarbij vervoerd worden. Zij heeft intussen reden om aan te ne men, dat in de laatste tijd geen mili tair vervoer van bijzondere omvang naar de Zuid-Molukken door middel van de K.P.M. heeft plaats gehad. sultans hem lieten bouwen op een oppervlakte van 34.000 vierkante meter. Niets bleef over van de glorie toen een brand, veroorzaakt door kortsluiting, het hele complex in de as legde. Dat gebeurde in de nacht van 26 op 27 November. De schade is geschat op 600 millioen gulden. r zijn van die gebeurtenis sen, die in de Nederland se kranten maar met een paar regels worden afgedaan, omdat ze maar onbelangrijk schij nen maar die toch voor een heel land, een heel volk, van diep ingrijpende betekenis kun nen wezen. Ik denk hier aan de brand, die de grote bazar te Istanbul in Turkije in de as legde. Maar n simpel berichtje, dat U nu, aan het einde van het jaar, al ver geten bent. Maar weet U wat die brand van de Kapali^arsi be tekent (U schrijft dat woord met de eerste i zonder punt; kapali is het Turkse woord voor geslo ten, ^arsi betekent zoveel als bazar)? Het betekent dat ruim 2000 winkeltjes zijn vernield, dat er tienduizenden mensen werkloos zijn en dat de schade 300 millioen Turkse lira be draagt. Die simpele kortsluiting heeft het hart van het oude Istanbul deerlijk gewond. En voor heel Turkije is dit de meest schokkende tijding geweest van het jaar! Voor heel Turkije.... want van diep uit Anatolië haalt U er de kaart maar eens bij, en bedenk, wat dat zeggen wil, vanuit 'de Turkse rimboe, waar mensen zijn die nooit van Atatürk gehoord hebben, en er ongestoord hun Middeleeuws leven leiden van uit dat land waar geen land meer achter is, kwamen de boeren hun inkopen doen in de bazar. Je her kende ze zo goed, ze keken met stomme verbazing naar de stads bussen en trams, en gaapten ver wezen naar al die Europees geklede mensen. Maar toch wisten ze de bazar in Istanbul te vinden, eh kochten er hun dekens, hun zwarè werkschoenen en wat bont ge kleurd flanel voor hun vrouwen. Een enkele keer kwamen die vrouwen dan mee, en o, wat hiel den ze in ’t begin angstig hun hoofddoeken voor hun gezicht, en wat gluurden hun ogen schichtig naar al dat vreemde om hen heen. Maar bij een lapjeskraampje maak te hun schroom plaats voor een kinderlijk enthousiasme. Ze zoch ten het bontste van het bontste uit de katoentjes en kakelden ge dempt opgewonden over de uit bundige kleurenpracht en de schijnbaar niet te stuiten overvloed van stofjes. Hun mannen leverden de katoen of de zijde, en velen hadden wel degelijk belang bij het goed floreren van de zaakjes in de bazar. Velen van die Anatolische vrouw tjes borduurden prachtig fijn werk, naar oud-Turkse patronen, met veel zilver- en gouddraad erin. Ook dat werd in de bazar verkocht. Buitenlanders uit alle landen van de wereld kenden dat werk, en namen als typisch Turks souvenir zo’n mooi geborduurd kleedje mee. Een aardige bron van inkomsten voor de vrouwen, die, als ze niet op het land moeten werken, hun levensdagen binnenshuis slijten; aan hun huishouden hebben ze niet veel te doen, ze laten de boel de boel en geven eens in het half jaar alles een Vrijdags flodder- beurtje. En de tijd die rest, ge bruiken ze om te weven of te borduren. En dan, wie kent niet het aar dige Turkse aardewerk, dat meestal met de hand beschilderd wordt, en ook veelal uit Anatolië komt, sier lijk gevormde kannetjes en vaas jes, bakjes en potjes, versierd met figuren, die meestal in de kleuren blauw en groen gehouden zijn, soms wat rood-bruin en geel er door. Over de hele wereld is ook het Kutahia-aardewerk bekend, dat groen is, met zwarte beschildering. Natuurlijk zag je al deze producten ook in de gewone winkels van Istanbul, Ankora, Smyrna en an dere belangrijke plaatsen in Tur kye, maar de bazar was toch verre weg de voornaamste afnemer. Ook brachten de Matolische boe ren hun beestevellen naar de bazar, waar ze geprepareerd werden, het zij tot leer, hetzij tot bont. In de ba zar werden de aardigste en beste schoenen gemaakt, je kon er warme bontmantels kopen en van geiten haar hingen er warme omslagdoe ken en mooie witte en bruine vloer kleden. i i 1 ras® L

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1955 | | pagina 4