eendracht, maar en het stukken Over hen rouwde men in Zeeland in het jaar dat is voorbijgegaan Dikwijls samenwerking helaas ook veel onderlinge strijd van vraag- dagelijks leven. Een toenemend bemoeien met de IR kerkelijk leven. w Bezinning op ons Memento mori I 20. 23. 'W Billy Graham in het Olympisch Stadion 9 24. 18. 1. 13. Zie slot op de volgende pag. Vrije tv, Gemeenten, oor de Vrije Evang. Gemeenten was de conferentie van de Interna tionale Bond van Vrije Evang. Ge meenten het hoogtepunt. Ook jn deze groep was er reden tot herdenken; We- meldinge vierde het 75-jarig bestaan. Eén candidaat nam een beroep aan en wel naar Musselkanaal. (de heer J. Moerland te Goes). Kerkrestauratie kwam hier ook voor. Evang, Luth, Kerk* ■H Maart Grote belangstelling ging uit naar Billy Graham, de Amerikaanse evangelist. En ook de Luther- film richtte zich tot duizenden met de bood- Geref, Gemeenten. De overige groepen, Augustus Mei Remonstrantse Broederschap, Januari 15. W J-, Mazzola te Vlissingen, 62 Juli De Ned* Herv, Kerk, De Geref, Kerk, schap van het protestantisme. Chr, Geref, Kerken, April Geref, Gemeenten in Nederland, Geref, Kerken (Art, 31) f^\e Gereformeerde Kerken onderhou- I I demje art. 31 K.O. waren zich ook dit jaar weer van hun zendingstaak bewust. Men streefde er naar het aantal missionaire predikanten uit te breiden. Er bleven nog enige meningsverschillen bestaan. De kwestie-ds Goossens is nog niet tot een goed eind gebracht. De zen dende Kerk van Zwolle wil de kerken op het zendingsveld meer zelfstandigheid toekennen. Ze ziet haar taak op Soemba langzamerhand aflopen. Februari Junï Ui Ï/A ZEEUWSCH DAGBLAD Vrijdag 31 December 1954 Ss op de pas Ge- Het grote stadsprobleem gaat ook deze kerken niet voorbij. Om de kerk in de snelgroeiende steden te hulp te komen is de stichting „Steun Kerkbouw” in leven geroepen. De plaats van de vrouw wordt steeds meer als een volwaardige beschouwd. Tal van kerken hebben haar het actieve kies recht gegeven en hier en daar duikt zij op in de commissie van beheer. Een heet hangijzer vormt ook hier de financiën, al wordt in deze kerken flink geofferd. Voor de zending werd ruim twee mil- lioen gulden bij elkaar gebracht. Het beroepingswerk zeer levendig gaf aanleiding tot meningsverschil te Zeist, Bunschoten en Kantens. De kerkbouw nam een grote vlucht: vijftien tegen negentien in 1953. Geen en- Noord- en Zuid-Beveland hebben te Yerseke het rusthuis „Avondzon” ge sticht. Te Axel werd een afdeling van Ter- neuzen o'pgericht. Drie predikanten emigreerden en het zelfde aantal over leed: ds J. van den Berg te Utrecht (voorheen te Krabbendijke), ds W. de Wit te Leiden (diende enkele jaren de gemeente van Middelburg) en ds A. van Stuyvenberg te Aagtekerke. r\e vertoning van de Maarten Luther- 1 film in 1954 op talrijke plaatsen in ons land heeft de naam van de Evang. Lutherse Kerken op vele tongen gebracht. De Luth. Kerk is nog steeds bezig met het opstellen van de nieuwe kerkorde. Het uittreden van ds J. H. Ritzema Bos te Doetinchem, die een vrije gemeente stichtte, illustreert, dat de nieuwe kerk orde niet ieders goedkeuring kan wegdra gen. Ds J. van Leeuwen uit Schiedam verbrak ook het kerkverband en ging over naar de Ned. Herv. Kerk. Hij dient thans de gemeente van Krabbendijke. De Lutherse wereldfederatie bood de Lu- thersen in ons land weer een eigen zen- dingsterrein aan te Taganyika. De synode besloot haar verontrusting over de toenemende bewapening aan de regering kenbaar te maken. Meer dan één kerk werd gerestaureerd. cultureel en sociaal gebied was meentewerken drukte hij een reeks leiding. In Bedum werd een vrijgemaakte lagere school geopend, die de naam kreeg van „Prof, dr K. Schilderschool”. IQ J. Leijnse te Middelburg, 55 1 O- jaar. Een geziene persoon in de kringen der veiling. Hij was voorzitter van de contactcommissie van veilingaf- nemers en voorzitter van de plaatse lijke afdeling van de Chr. Bond van Groenten- en Fruithandelaren. Boven dien was hij tal van jaren diaken in de Geref. Kerk en voorzitter van het Ge- ref. Rusthuis. na volgde zijn benoeming tot dirigent van de Koninklijke Zangvereniging „Tot Oefening en Uitspanning”, van de „Vereniging voor Instrumentale Mu ziek” en van het Middelburgs Mannen koor. In 1928 kwam zijn benoeming af tot directeur van het Middelburgs Mu ziekcorps. Bovendien was hij organist van de Waalse Gemeente. Na de oorlog nam hij ontslag als dirigent van het Middelburgs Mannenkoor en Muziek corps. deren. Op kerkelijk terrein nam hij eveneens een belangrijke plaats in. WSnoep te St. Annaland, 41 jaar. Had zitting in de raad voor de S.G.P. H. C. Beek te Vlissingen, 53 jaar. Hij was chef de bureau bij het Nederlands Loodswezen. In het kele kerk werd geïnstitueerd. Zes ge meenten namen een gerestaureerd ge bouw in gebruik. In Groningen kwam een definitieve regeling tot stand met de vrij gemaakte kerk over de goederen. Mo menteel zijn er nog kwesties aanhangig bij verschillende rechtbanken. In Echt brandde het kerkgebouw geheel af en vele diaconieën namen initiatieven voor de bouw van rusthuizen. De Theologische Hogeschool te Kampen vierde het eeuwfeest. De school kreeg een nieuwe hoogleraar in dr J. L. Koole van Bloemendaal voor wijlen prof, dr A. de Bondt. Zeven predikanten vertrokken naar het buitenland en drie vrijgemaak- ten verenigden zich. Dr H. B. Visser uit Bunschoten ging over naar de R.K. kerk. De Toradja-Kerk op Midden Celebes het zendingsveld van de Chr. Geref. Ker ken vierde haar veertig-jarig bestaan. De gehele kerkeraad van Veenwouden maakte zich van het Kerkverband los. Helaas rezen er ook moeilijkheden rond de figuur van ds P. Westerloo te Gronin gen. De Gereformeerde Gemeente te Mij- dracht sloot zich bij het kerkverband aan. Veertig leden van de kerk van Zierikzee vestigden zich op boerderijen in de N.O.P. Het afgescheiden groepje in de Chr. Geref. Kerken van ds H. Visser besloot een eigen opleidingsschool te stichten. Te genover de groep van ds J. M. van Min nen besloot men een afwachtende hou ding aan te nemen. 1\e bewogen wateren van het kerke- 1 lijk leven in deze groep kwamen in het afgelopen jaar tot rust. De scheuring heeft zich voltrókken. Maar nog zijn de conflicten niet de deur uit. In Melissant brak een conflict uit en de gemeente van Zierikzee verbrak het kerkverband zonder tot de groep van dr C. Steenblok over te gaan. Het conflict- Gouda kwam voor het Haagse Hof; de uitspraak was, dat het kerkgebouw voor lopig ter beschikking van de Goudse ge meente blijft. De wereldgelijkvormigheid lokte in verschillende classis uitspraken uit. De classis Goes gaf zijn mening over het rei zen op Zondag door de militairen en kwam tot de conclusie, dat de militairen het gebod Gods hebben te vrezen. Als ge meenteleden, na vermaan, toch hun kin deren naar een Zondagsschool van een andere kerkformatie zenden, en nog wel onder kerktijd, moeten de kerkeraden met hen nader handelen. Ook deze uit spraak komt uit de classis Goes. De kerkgebouwen van Kortgene, Waarde en Oude Tonge, door de wa tersnood verwoest, werden weer in ge bruik genomen. De gemeenten van X is we de overige groepen aan een /A nadere beschouwing onderwerpen, dan kunnen we zeggen, dat in de Doopsgezinde Broederschap een grote bouwactiviteit heerst. In Dordrecht kwam een Doopsgezinde gemeente. Een bran dende vraag in deze groep is: „Hoeveel maal per jaar moeten we het Heilig Avondmaal vieren?” Een oplossing is nog niet gevonden. Ook in de Unie van Baptisten-gemeenten was het vraagstuk van de kerkbouw aan de orde. De zelfstandige Oud-Geref. Gemeenten van Scheveningen en Stavenisse traden toe tot ’t kerkverband van de Oud-Geref. Gemeenten in Nederland. De Pres. Herv. gemeenten van Tiende- veen en Nieuw-Balinge waren het niet eens met de opvattingen van ds G. Ta verne in deze kring en traden zelfstandig op. Te St Annaland mocht de vrije Geref. Gemeente een houten hulpkerk in ge bruik nemen. Inzake het kerkgebouw van de Vrije Herv. Gemeente te Ysselmuiden viel weer een rechterlijke uitspraak. De Zwolse rechtbank stelde de aanhangers van ds T. Waker in het gelijk en sprak uit, dat de zen het gebouw niet moeten afstaan, aan een groep, die zich afgescheiden had. Tot slot willen wij niet onvermeld laten het overlijden van ds P. M. Legene te Zeist, de man van de Suriname-Zending. Door de inzet van zijn gehele persoon heeft hij veel voor de zending in Surina me gedaan. Talrijke boeken heeft hjj op zijn naam staan. P. J. de Pagter te Ritthem, 73 jaar. Zes en dertig jaar is hij lid van de gemeenteraad geweest voor de C.H.U. en vele jaren voorzitter van de plaatselijke Oranjevereniging. Ook had hij enkele kerkelijke functies. ziene figuur in St. Annaland. Op aller lei terrein verdiende hij zijn sporen. Zo was hij diaken en notabel in de Ned. Herv. Kerk, alsmede secretaris kerkvoogd. Voorts was hij bestuurs lid van verschillende landbouwvereni- gingen. van jaren zijn stempel op het aanzien van de stad Goes. Onder zijn leiding kwamen o.m. bouwplan I en II tot stand. Jarenlang diende hij de Geref. Kerk van Goes als ouderling. Hij was Officier in de Orde van Oranje-Nassau. A. J. Bierens te St Annaland, 64 jaar. In 1921 werd hij notaris verenigingsleven bekleedde hij de functie van penningmeester en eni- r^e Assemblee van de Wereldraad van 1 Kerken gaf de Rem. Broederschap aanleiding opnieuw haar bezwaren tegen de basisformule naar voren te bren gen. Ook met de predikantstractementen hield men zich hier bezig. Twee predi kanten traden uit: ds W. J. Hubeek ging over naar de Ned. Herv. Kerk en dr D. P. van Royen was van mening, dat de Broe derschap niet meer vrijzinnig is. 7 L van Melle te Barendrecht. Op de leeftijd van 76 jaar overleden. Zijn bedrijf was van 1900-1945 te Bres- kens gevestigd. In 1910 stichtte hij daar een chr. school. Ir W. J. H. Harmsen te Den Haag, 68 jaar. Heeft veel bete kend voor het Waterschapswezen in Zeeland. In 1916 kwam hij naar Zee land als arrondissements-ingenieur. Hij klom op tot directeur-generaal van de Rijkswaterstaat. In 1951 kreeg hij pen sioen waarna hij optrad als adviseur van de directie van de Rijkswaterstaat. Hij was voorzitter van een commissie die de wijziging van de wet op de cala- miteuze polders bestudeerde. Voor zijn verdiensten kreeg hij de onderschei dingen van Commandeur in de Orde, van Oranje-Nassau en Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. 1 jaar. In de gehele provincie be kend als neus-, keel- en oorarts. Ge durende 36 jaar heeft hij het Zeeuwse volk gediend. Hij woonde achtereen volgens te Kloosterzande, Hulst, Goes, Middelburg (waar hij was geboren) en Vlissingen. OCX P. Erasmus te Oostburg, 84 jaar. Vr3M 1 Q9.0 +0+ 1 Q4.0 hiirrrnrnnnolo»- van Oostburg. Ook was hij in die tijd lid van de Prov. Staten voor de toen malige Vrijheidsbond. Hij was Ridder in de Orde van Oranje Nassau. 2 1 Dr B. Vaandrager te Domburg, 1 75 jaar. In 1905 kwam hij als gemeente-arts naar Domburg en later kreeg hij ook Aagtekerke. Hij was oud- geneesheer-directeur en mede-oprich- ter van het kinderhospitium „Zonne veld’ te Oostkapelle. Zijn verdiensten werden erkend door zijn benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje Nas sau. OO I. Overt zeke te St. Annaland, 84 jaar. Hij was een zeer ge- in St Annaland. Vele functies heeft hij daar bekleed. Zo was hij van 1944 tot 1945 waarnemend burgemeester. Ver der was hij rentmeester, dijkgraaf en had hij enkele bestuursfuncties in ver schillende verenigingen. 2A Mr M. W. G. van der Veur te Elspeet, 68 jaar. Van 1919 tot 1943 was hij gemeente-secretaris van Middelburg. Hij nam daar actief deel aan het verenigingsleven. C. M. Moolenburgh, Burgh, 74 jaar. Oud-hoofdinspecteur der Rijksbelastingen. Hij had tal van be langrijke functies. Zo was hij hoofd ingeland van het waterschap Schou wen en wethouder van Burgh. Hij was Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Niet altijd zijn er torens naast de kerk, zoals in Nes en in vele plaatsen in Friesland. En toch mocht de klok niet ontbreken, daarom hebben ze daar voor de verandering de klokke- stoel inplaats van de toren naast de kerk gezet. de Ned. Hervormden en J. H. Caro te Middelburg, 73 jaar. Als musicus genoot hij veel waardering. In 1921 kwam hij als muziek-leraar aan de Rijkskweek- school naar Middelburg. Spoedig daar- 1 X e Ned. Herv. kerk wil Christusbe- 1 lijdende volkskerk zijn, waarin wel 1plaats is voor modaliteiten maar waarin geen richtingen meer gevonden worden. Uiteraard kan daarbij wat in de loop soms van eeuwen scheef gegroeid is, door de nieuwe kerkorde niet in een paar jaar recht getrokken worden. Toch is er ver andering merkbaar. De Geref. Bond heeft zich ook dit jaar gedistancieerd van de linkse modaliteit. Het hoofdbestuur stelde een commissie in om het vraagstuk der minderheden te bestuderen. Maar als men kerkeljjk tot overeenstemming komt, heeft men het kerkvolk nog niet in de hand. Een voor beeld hiervan vindt men te Assen, waar Ca rechtzinnige predikanten meer mensen xokken dan hun vrijzinnige collega’s. Dat ue moeilijkheden nog niet uit dé weg ge ruimd zjjn bewees ook de kwestie Arne- muiden. De synode nam een belangrijk besluit door de vrouw tot de ambten toe te laten. Direct daarop rees verzet en zelfs is een comité van actie gevormd. Dat wil heus niet zeggen, dat de Ned. Herv. Kerk haar roeping naar buiten ■iet verstaat. De actie „De Grote Trek” de kansel. We noemen in dit verband slechts Scha- rendijke. Op enkele punten kan men spreken van eendrach tige samenwerking: de grootse herdenking van het 140 jarig bestaan van het Ned. Bijbelgenootschap en het optreden van de bekende Amerikaanse evangelist Billy Graham. Het stemt eveneens tot vreugde, dat de R.K. Kerk en de Protestanten in sommige opzichten elkaar ge vonden hebben. Wij denken aan de herdenking van Bonifacius, die 1200 jaar geleden vermoord werd en de zestienhonderdste geboortedag van de kerkvader Augustinus. Ongetwijfeld kan er nog meer samen werking groeien, als de verdeeldheid minder en de eenheid sterker mag worden. De kerken hebben in het afgelopen jaar veel acti viteit aan de dag gelegd. Tientallen kerkgebouwen verrezen en de kerk zag zich in het gecompliceerde leven steeds meer taken toegewezen. daliteit wekte deze benoeming nogal wat opzien, want de vrijzinnige theologie heeft in Leiden steeds haar bolwerk ge zien. Dr A. J. Bronkhorst te Den Haag en dr A. Szekeres te Utrecht namen ’n benoeming aan tot hoogleraar aan de Prot. Theologische faculteit te Brussel en dr A. Th. van Leeuwen aan de Theologi sche Hogeschool te Djakarta. De bekende zendingspredikant ds F. C. Kamma pro moveerde tot doctor in de letteren en wijsbegeerte. TT 7 ie de situatie in de Geref. Kerken Y/y/ overziet wordt getroffen door vele activiteiten op allerlei ge bied. Nog steeds is er verschil van me ning over de positie, die mén internatio naal wil innemen. Over het algemeen schijnt men niet enthousiast te zijn voor de I.C.C.C. Voor de komende generale synode ligt reeds een bezwaarschrift ter tafel van de vereniging „Waarheid en Eenheid”, het verzamelpunt van de bezwaarden in de Geref. Kerken over de vervangingsfor- mule. Het Geref. gebeds- en gesprekcen- trurn heeft veel actie getoond en in deze kerkgroep is men verrijkt met een Geref. Vriendenkring, die de eenheid zoeken wil, maar daarbij bepaalde, dat hoogleraren, ouderlingen en predikanten geen lid kun nen zijn..1 Een veel omstreden figuur was ds G. Toornvliet, studentenpredikant te Leiden. Zijn optreden in een huwelükswüding en het voorgaan in een officiële trouwdienst van de Ned. Herv. Gemeente te Zutfen samen met een Herv. hoogleraar hadden niet aller instemming. Rumoer was er ook in Chariots, waar de kerkeraad zich uit- sprak tegen de interkerkelijke jeugdevan- gelisatie. Het orgaan „De Strijdende Kerk” ver anderde van doelstelling. De stichting Met een zekere gerustheid durven we het woord toenadering neerschrijven. In enkele plaatsen vonden Gereformeerden elkaar 1 an de Theologische School der ZA Chr. Gereformeerde Kerken te Apeldoorn inaugureerden drie hoog leraren: dr J. van Genderen, ds W. Kre mer en dr B. J. Oosterhoff. De School be stond 60 jaar en er waren vier kerkge bouwen in Apeldoorn nodig om alle be langstellenden onderdak te bieden. ge tijd ook die van secretaris-penning- meester van het Scheldebekerco- mité. 22 Dekker te Meliskerke, 74 jaar. Bekleedde tal van jaren de wethoudersfunctie in deze gemeen te. Hij kwam in de raad in 1923 voor een groep Herv. kiezers. Van 1935 tot zijn overlijden was hij president-kerk- voogd der Ned. Herv. Kerk. F. G. G. Rothuizen te Goes. Als architect en directeur van ge- Tk Is op Oudejaarsavond de torenklokken ons ter Z-X kerke roepen, dan zullen er misschien weinigen zijn, die een terugblik werpen op het jaar, zoals dat kerkelijk reilde en zeilde. De dagelijkse beslom meringen nemen immers te veel tijd in beslag. Maar toch is het noodzakelijk dat we ons een ogenblik be zinnen op de taak en het werk der kerk in het alge meen. Zij staat in Nederland midden in de wereld en tracht, niet alleen door haar woord maar ook door de daad, haar greep op de massa niet te verliezen. We kunnen met grote voldoening constateren, dat de ker ken verschoond zijn gebleven van schokkende ge beurtenissen. Wel rezen er hier en daar moeilijkhe den, maar meestal bleven deze beperkt tot interne kwesties. had ieders belangstelling. Het mode namen gaf de ministers van Oorlog en van Onderwijs kennis van zijn veront rusting over de voorlichting, die de jeugd inzake het leger wordt gegeven. Ook de sociale vraagstukken hadden de volle aandacht. Op zendingsgebied ontplooide de kerk een grote activiteit. Verscheidene predi kanten, artsen en onderwijzers vertrok ken naar Indonesië. Vele kerkgebouwen werden gebouwd of gerestaureerd. Londen kreeg een nieu we kerk, die door H.K.H. Prinses Irene werd geopend. Den Bommel, Kortgene en Rilland konden de gerestaureerde kerken in gebruik nemen, die door de watersnood waren getroffen. Het kerkgebouw van Di- dam ging over in R.K. handen. Het predikants tractement en het eme- ritaatspensioen waren onderwerp van be spreking. Het moderamen der synode heeft de kerkvoogdijen verzocht de pre dikanten jaarlijks een bedrag toe te ken nen voor aanschaf van studieboeken. De financiële positie is het zorgenkind van vele gemeenten. Onvermeld mag niet blijven de opening van het Herv. Opleidingscentrum „Nieuw Ruimzicht te Doorn en het eeuwfeest van de Ver. van Prot. Godsdienstonder wijzers. De Geref. Bond organiseerde tal van conferenties. Dr A. J. Rasker te Haarlem is door de synode benoemd tot kerkeiyk hoogleraar aan de R.U. te Leiden in de vacature van rof. dr G. Sevenster. Gezien beider mo- ok in 1954 waren de Geref. 1 meenten in Nederland (groep dr C. Steenblok) in 't nieuws. De ge- weigerde huwelijksbevestiging in Rijssen, (daar de bruid in het wit was) verwekte nog al deining. Het verband kwam enkele malen in vergadering bijeen. De veertig gemeenten beschikken over vijf predi kanten. Drie gemeenten werden in het kerk verband opgenomen: Haamstede, Melis sant en Nieuwerkerk. O.a. in Middelburg werd een afdeling gevormd. De moeilijkheden rond Kralingen duurden voort. Een groep bezwaarden onttrok zich eerst, nadat men bij de kerk van Heemstede niet langer onderdak kon krijgen. Onlangs gaven deze bezwaarden de wens te kennen om toch weer met deze kerken in contact te treden. Het beroep van de kerk van Maas tricht op een candidaat uitgebracht, die reeds eerder een beroep naar Gees in Drente had aangenomen, maar zich door de classis Hoogeveen naar de kansel zag afgesneden, gaf nieuwe stof tot controversen. Ook deze kerken vierden het eeuwfeest van hun Hogeschool. De Canadian Ref. Churches kozen Kampen voor de oplei- A J. Heyse te Veere, 72 jaar. Heeft vele jaren in Veere gewoond en gewerkt als kunstschilder. Zijn inte resse ging uit naar het bewerken van Veerse taferelen.. Q J. Jacobusse te Krabbendijke. Op CUltllTA^l c»n cnniaal hij zeer actief. Hij was o.m. mede-op- richter van de Groene Kruisvereniging, Wijkverpleging en de plaatselijke ver eniging voor T.B.C.-bestrijding. Vijf en veertig jaar is hij penningmeester van het Groene Kruis geweest. Hij droeg de eremedaille in zilver, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau. O Dr J. J. C. van Dijk te Den Haag, 82 jaar. In 1933 werd hij commis saris van de „Schelde”, welke functie hij in 1937 neerlegde; in 1939 werd hij opnieuw commissaris en in 1940 presi- dent-commissaris. Vele jaren is hij voorzitter geweest van „Vrederust”. - Ye/der is hij twee keer minister van Van 1920 tot 1940 burgemeester defen.sie geweest en een reeks van ja- werd opgeheven en ds Toornvliet zet met anderen de redactie voort. De herderlijke zorg stond ook dit jaar in het middelpunt der belangstel ling: een kanselboodschap over het on trouwe kerkbezoek, een besluit om toe te zien op lezing van een chr. dagblad, een vermaan over het zenden van kin deren naar neutrale scholen en de dis cussies (die nog bezig zijn) met betrek king tot het lidmaatschap van ambts dragers van neutrale vakorganisaties. ren lid van de Tweede Kamer. 11 LP. Boudin te Oostburg, 61 1 I jaar. Op velerlei gebied heeft hij zich bewogen. Hij was bestuurslid van de Groene Kruisvereniging en Centrum Kraamzorg voor W.Z. Vlaan- IA Ds H. C. P. M. Wiebosch te AD. Biervliet, 45 jaar. In 1947 kwam hij naar de Ned. Herv. Kerk te Bier vliet, waarmede door zijn streven in 1949 het gerestaureerde kerkgebouw in gebruik kon worden genomen. Hij had voorts een zeer werkzaam aandeel iri net Chr. verenigingsleven. XI. 3

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1954 | | pagina 13