P.M.F. D 1 Frankrijk Rood-China vonden elkaar Genève en a EUROPA ÉÉN T Tsjoe En-Lai ÖL. 1 Geen kanongebulder op deze oudejaarsavond IEDERE DAG WEER NIEUWE CONFLICTEN IS „COËXISTENTIE'’ DAN EEN ONMOGELIJKHEID? in w lil een meer Chinees die wachten kan! ideaal dat ieder jaar lijkt te vervagen de man die haast heeft! I J jlIJ 4 'F Zelfs een „namaak-E.D.G.” wil men niet! te? S H j «Oh I i I M ZEEIIWSCH DAGBLAD Vrijdag 31 December 1954 TWEE MANNEN ZETTEN HUN STEMPEL OP 1954 vrede zijn Triomf voer Mendès-France (geheel rechts): parafering van de „verklaring” over Europa’s politiek na de E.D.G.-verwerping. de Staalge- werkte behoor- plannen Europese och is er in dat afgelopen jaar een nieuw woord in de mode gekomen: coëxistentie. En men daarmee op het vreedzaam MENDES-FRANCE één ideaal: Frankrijk. V|Z TSJOE EN-LAI ....Azië voor de Aziaten.... van nodig! met dit droeve zal worden In deze ronde heeft de Chinees, de man die wachten kon, gewonnen van de Fransman, de man die zich aan een tijdslimiet gebonden had en die bo vendien de nederlaag in het verschiet zag na de val van Dien Bien Phoe. Er zullen nog meerdere Chinese over winningen komen! Maareens hebben twee atoombommen een einde gemaakt aan een Japanse Aziatische droom als de zelfgenoegzaamheid die ook een Oosterse eigenschap is, Tsjoe En-Lai parten gaat spelen, loopt zijn land diezelfde kans. Want een vreedzaam naast elkaar voortbestaan verdraagt zich niet met expansie- zucht en die hoogheidswaanzin fs de vroegere mandarijnenzoon Tsjoe niet vreemd voor een grondwet, ongunstig vergist zich. Die mening wordt wel eens geuit, maar ze is er naar onze mening falikant naast. Zo goed als Eisenhower en Churchill weet deze man wat hij van het Kremlin te ver wachten heeft Frankrijk heeft meer ervaring met communisten dan Enge land of Amerika! Er is geen twijfel aan dat hij oprecht en volkomen op de hand is der geallieerden. Maar.... hij zal geen uur verliezen in zijn stre ven om Frankrijk weer werkelijk tot een van de Groten der Aarde te ma ken. Er brandt een vuur in hem dat jaagt naar dat doel. Daarom is hij 'n man die altijd haast heeft. Want wie weet hoe korte tijd hem nog gelaten wordt! Premier te zijn van Frankrijk is een grillig bestaan.... en voor hij valt wil hij Frankrijk naar de top gebracht hebben. Omdat hij maar één ideaal kent: Frankrijk! WW doelt daarmee op naast elkaar leven van alle volke ren, alle rassen, alle kleuren, welke godsdienst en welke ideologie zij ook belijden. Het afgelopen jaar heeft conferenties gebracht tussen Oost en West en er z.ijn zelfs rede lijke resultaten geboekt. En er zyn weer geruchten over samensprekin- gen tussen de vier staatshoofden der grote mogendheden. Is dat dan niet bemoedigend? Laat men zich niet teveel illus- sies maken. Coëxistentie, vreed- Nederlaag voor Tsjoe: ondertekening van het bijstandsverdrag tussen Ame rika en Nationalistisch China, Links: Pulles, rechts;, George K, C. Yeh. zaam naast elkaar leven, eist ver trouwen in de buurman. U kunt niet in vrede leven met Uw buur man als U hem ervan verdenkt dat hij in zijn schuurtje plannen smeedt om Uw huis in brand te steken. En U zult hem niet ver trouwen als U weet, dat hij dag en nacht een geladen revolver op zak heeft om U te kunnen neer schieten als U iets doet dat niet naar zijn zin is! In die situatie leven we immers. Rusland vertrouwt Amerika niet en vooral niet de Amerikaanse atoomfabrieken. En Amerika is er van overtuigd, dat Rusland de eerste de beste kans zal aangrij pen om dit land en de hele wereld onder zijn heerschappij te brengen. Ga in zo’n situatie maar eens pra ten over „vreedzaam naast elkaar leven’! President Eisenhower heeft met zijn atoombank getracht dat Russische wantrouwen te doorbre ken en de besprekingen in de Ver. Naties tot ontwapening zijn ook niet helemaal succesvol. Dat geeft althans enige hoop.... Maar hoe zal men ooit de vrees voor Ruslands werelddroom weg nemen? De communistische leer eist nu eenmaal de hele wereld voor zich op tenzij die leer met het woord en met de daad wordt afgezworen, zal er geen vertrou wen op deze wereld zijn. Oorlogen, geruchten van oorlogen, natuurrampen de Bijbel wijst ze ons aan als „tekenen uit het laatste der dagen’. Het woord „coëxisten tie” komt in die tekening niet voor, Integendeel! Ken dan Uw tyd en bid. Ja bid: „Kom, Here Jezus, ja kom haastelyk!” Dat aureool Is zonder twijfel mede het resultaat van de conferentie te Ge nève, de ontmoeting tussen Oost en West, die de gehele wereld in spanning heeft gehouden van 26 April tot 21 Juli. In het begin leek die hele, zo groots op gezette conferentie op niets uit te lo pen. Het was in die periode dat de Chi nese minister van Buitenlandse Zaken Tsjoe En-Lai zijn leuze: „Azië voor de Aziaten!” de wereld inslingerde. Geen nieuwe leus, want Japan lad die ook al gebruikt en was erdoor ten onder ge gaan. En de premier van India, Nehroe, pleegt ook met die woorden te scher men. Maar uit de mond van Tsjoe kre gen ze een nieuwe klank: hij sprak Im mers als vertegenwoordiger van 450 millioen Aziaten, die een leger van liefst 10 millioen man op de been hou den! Trouwens, Tsjoe ontzag zich niet om gelijk maar de Europese politiek onder de loupe te nemen en de herbewapening van Duitsland ten sterkste af te keu ren. Daarmee had China officieus zijn intrede gedaan in de wereldpolitiek. N HET CONFLICT tussen Oost en West-Europa, de landen die geseb'iden zijn door het „ijzeren gordijn”, fungeren de Ver. Staten als de sterke man-op-de-achter- grond. Amerika is de sterkste part ner in de Navo en het is de Navo die de militaire kracht van West- Europa uitmaakt. Het afgelopen jaar heeft geleerd dat er in het Oosten, de landen van Azië, een soortgelijke situatie bestaat: in het conflict tussen com munisme en Westerse democratie is China voor de communistische lan den de sterke man. Ja zelfs: in Oost-Duitsland dreigt men met Chinese interventie voor het geval er een oorlog in Europa zou ont branden. Zelfs daar beschouwt men de Chinese volksrepubliek als een macht, die beslissend kan zijn in een eventueel gewapend conflict. Vietnam (als er tenminste ooit verkiezingen worden gehouden)-? Hoe brengt men ooit de kwestie van de twee China’s tot een op lossing? Welke loop zullen de ge beurtenissen op den duur nemen in Indonesië? In Japan? Op Korea? Overal smeult het vuur van de haat, de tweedracht, de jaloezie, de eerzucht. En dat alles overschaduwd door de donkere wolk van de atoom bom en de waterstofbom en de cobaltbomIs er dan geen vreed zaam bestaan mogelijk op deze we reld? J y et ongelukkige in deze wereld I"—I is, als met veel moeite één x conflict ‘is bijgelegd, er al weer twee of drie andere bommen op barsten staan. Als er in de ver houdingen tussen de grote mogend heden enige verademing lijkt in te treden, zorgen de kleinere landen wel dat er werk aan de winkel blyft voor de politici. De ene ruzie baart de ander het lijkt wel of er nooit een definitieve oplossing gevonden zal worden! Denk maar eens even na wat U in het afgelopen jaar in de kran ten hebt kunnen lezen. En begin maar dicht bij huis, in Europa. Herinnert U zich nog de vruchte loze pogingen tijdens de Berlijnse conferentie om aan Oostenrijk ein delijk een vredesverdrag te geven? Aan de Duitse tragedie zullen we voorbijgaan: de kans dat de twee gescheiden delen binnen afzienbare tijd herenigd zullen worden, is vrijwel nihil. En de controverse tussen Adenauer en Ollenhauer wordt er te scherper door! Het Nabije Oosten. Generaal Naguib schijnt nu dan wel voor goed van het Egyptische toneel te zijn verdwenen en men weet niet of men er om treuren moet! In ie der geval is de Suez-kwestie met Engeland opgelost maar getuige de gebeurtenissen met de „Bat Galim” is de haat jegens Israël nog niet verminderd. Het zijn maar van die kleine dingen, „tijdbommetjes”, die eens zullen barsten. En men treft er zo heel wat in Afrika en deze hoek van Azië! Laat ten slotte Uw blik glijden over het Verre Oosten, dat strijd toneel waar het communisme in opmars is. Hoe wordt het straks in Het keerpunt kwam op 23 Juni: op die gedenkwaardige dag ontmoetten in Bern die twee mensen elkaar, die zo sterk hun stempel op dit jaar hebben gedrukt: Frankrijks nieuwe premier Mendès-France en Tsjoe En-Lai. Tsjoe reisde daarop terug naar zijn land en voerde intussen besprekingen met Pan dit Nehroe en met vooraanstaande figu ren uit de Aziatisch-communlstische wereld Mendès-France keerde terug naar Parys, waar hij zijn parlement en de Westerse wereld voor zyn opvattin gen trachtte te winnen: wapenstilstand In Indo-Chlna, ook als dit de verdeling van Vietnam zou betekenen. In de tweede week van Juli ontmoet ten die twee elkaar weer: toen was het pleit grotendeels beslecht en had de Chinees een overwinning behaald, die hem tot een voorvechter maakte van alle communlstlsch-Azlatische belangen. Had hij niet bereikt, dat de Vietmlnh Noord-Vietnam in haar bezit kon hou den en had hij aldus niet een nieuwe „volksrepubliek” In het Verre Oosten gevestigd, die los staat van alle Wester se invloeden? Er komen straks nog wel verkiezingen in geheel Vietnam, maar die zien de communisten (en mogelijk niet ten onrechte) met vei-trouwen te gemoet Het antwoord op die vragen is niet moeilijk te raden: hij is een Fransman van grote allure. En daarmee is het meeste gezegd! Want de ware Fransman heeft maar één ideaal: Frankrijk! En hij zal heel zijn wonderbaarlijke geest kracht in dienst stellen van dat ideaal! Van dit gezichtspunt uit dient men Mendès-France te beoordelen. En als men hem zo bekijkt kan men alleen maar een heel grote bewonae.in0 heb ben voor deze man met zijn uitzonder lijk scherp vernuft en zijn haast boven menselijke werkkracht! Een groot man heeft vijanden Pierre Mendès-France heeft aan de vin gers van twee handen niet genoeg om ze te tellen. Over de hele wereld zitten mensen die hem haten! Ga maar na: deze man heeft de vrede bewerkstelligd in Indo-China (daar vroeg hij een maand de tijd voor!). Daarbij was het nodig het Noordelijk deel van Vietnam prijs te geven aan de Vietminh en dat is een zaak die som mige Zuid-Vletnamezen hem nooit zul len vergeven! In Noord-Afrika heeft Frankrijk al sinds jaar en dag moeilijkheden Men dès-France had er zijn oplossing voor klaar en in een paar weken was de vrede in Marokko getekend. Maartoen men het in Tunis te bont maakte aarzelde hij niet er een grote troepenmacht heen te sturen en de rebellen met harde hand aan te pak ken en daarom zijn er die zijn bloed wel zouden willen drinken! In het binnenland is hij een populair man. omdat men in hem de enige ziet die Frankrijk nieuwe welvaart kan brengen maar George Bidault wenst hem zelfs niet meer de hand te drukken en mevrouw Bidault draait haar hoofd om als ze hem ziet! En dat niet om kleinigheden (al zal er ook wel een groot stuk jaloezie bij zitten)de wijze waarop Mendès-France de E.D.G. om hals bracht, waaraan Bidault en zijn vriend Schuman zo vele jarrn gezwoegd hadden, zijn oorzaak van deze vijand schap En in Engeland? In de Ver. Staten? In de rest van Europa? Men Is bang voor deze man! Omdat hfj weet wat 1MJ wil en omdat hy In staat is zyn wil door te zetten! Men is bang, dat hij ten opzichte van de Russen een zelfstandige politiek zal gaan voeren en het komt de eer der groten zeker te na zich in deze aan het leiderschap van een Fransman toe te vertrouwen. Zelfs als deze leider Mendès-France is Wie gelooft dat Mendès-France domme dingen zal gaan doen dat hij Rusland zal gaan uitspelen tegen over het Westen om daaruit voor Frankrijk voordelen te behalen E.D.G. in zoverre, dat ze Duitsland sou- vereiniteit schenken en dit land opnemen in het Westerse ver- dedigingsstelsel maar het hart van de oorspronkelijke opzet, de groei naar politieke eenwording, is er uit genomen. Mendès-France heeft er zijn visie in ver werkt over Europa’s toèkomst en zelfs deze Mendês-France- melk in de Europa- wijn schijnt nog niet te voldoen aan Frankrijks wensen. Op dit ogenblik is het zelfs nog niet zeker of de Parijse Verdragen door het Franse Parlement zullen worden goed gekeurd! Men kan het met ronde woor den zo zeggen: „De meerderheid van het Franse volk voelt niets voor een ver enigd West-Europa!” ver heel de wereld beieren de klokken: een oud jaar maakt plaats voor een nieuw. En in geen enkel land wordt ditmaaal dit gebeier overstemd door kanongebulder. Voor het eerst sinds vele jaren viert het oorlogsmonster het oudejaarsfeest niet mee. In China, waar na 1945 de burgeroorlog oplaaide tussen nationalisten en communisten, is een toestand van gewapende vrede ingetreden met zo nu en dan wat schermutselingen op de wateren en de eilanden rond Formosa. Op Korea heerst al meer dan een jaar wapenstilstand van vrede kan men op deze verschroeide aarde nog niet spreken! En in het jaar dat voorbijging is het conflict in Indo-China, dat nog het enige terrein was van de „warme oorlog" tussen Oost en West, tot een voorlopig einde gebracht. De kanonnen zwijgen maar overal ter wereld staan de soldaten nog met hun vinger aan de trekker. Voor millioenen jonge mannen betekent oudejaarsavond geen gezellige avond in de familiekring. Engelsen, Ame rikanen en Fransen zijn over de gehele wereld gelegerd. Russen en Chi nezen bivakkeren ver van huis, als wachten bij het ijzeren en het bamboe- gordijn. En zelfs een klein land als Nederland moet zijn mariniers paraat houden tegen brutale infiltraties van Indonesische benden op Nieuw- Guinea. Want het lijkt wel of de conflicten der groten aan de kleinen een vrijbrief geven om steeds driester op te treden. Zo ver is de gerech tigheid zoek op deze aarde ondanks de Verenigde Naties, ondanks plechtige afkondigingen van rechten van de mens ondanks verzeke ringen van zelfbeschikkingsrecht der volkeren ondanks de hulp en steun die in vele gevallen gul en grif wordt gegeven. Het kanon zwijgt.... maar aan vrede zijn we nog lang niet toe. Dat is de trieste conclusie die men ook op deze Oudejaarsdag moet trekken. Voor de Christen is dat niets nieuws: door oorlogen en rampen heen doet immers de Koning der wereld Zijn Rijk komen! Toch, hoe somber dit alles ook is; men mag zich af vragen of er in dit afgelopen jaar dan niets bereikt is ter bevordering van de vrede. En dan grafenis van dit troetelkind der Europa-idealisten zijn tranen ge schreid maar ook in die door zilte tra nen nat geworden voedingsbodem is de eenheidsgedachte niet veel beter gaan gedijen. Thans hebben we een „surrogaat- E.D.G.”, beter be kend als de- Parijse Verdragen. Die ver dragen lijken op de Want als men de feiten van 1954 na gaat, dan kan men niet anders dan tot de conclusie komen dat de gedachte aan Europa’s eenheid weer heel wat vager is geworden dan die aan het begin van Uit jaar was. Op 1 Januari leek het als of er een geraamte stond voor een Ver enigd Europa: Kolen- en meenschap en werkte lijk; de voor een Verdedigingsge- meenschap waren al door verschillende landen goedgekeurd; en een commissie uit de Straatsburgse Assemblee had een ontwerp gemaakt politieke dat niet was ont vangen en reeds on derwerp van bespre king had uitgemaakt tijdens een conferen tie van de betrokken ministers. Er zat iets in. En nu? In de zomer van dit jaar heeft Frank rijk de E.D.G. om hals gebracht zon der dat Frankrijks premier veel moeite deed het verdrag te redden. Bij de be- moet men deze wereld zien als een zwaar zieke patiënt: oorlogen, atoom bommen en andere verschrikkingen hebben hem op het randje gebracht van de dood. Maat.... de koorts is geweken en dat geeft tenminste enige hoop op herstel. Het is dwaasheid te verwachten dat die patiënt nu ook al dadelijk op de been zal zijn en met vreugde zijn werk kan doen, zijn normale leven kan leven. Dat kan nu eenmaal niet. Zo is het ook dwaas heid te denken dat de wereld nu plotseling in volle vrede en harmonie zou kunnen samenleven, dat er een gezonde samenwerking zal zijn tussen alle mensen en alle volkeren, nu het kanon, de koorts die het zieke li- chaam sloopte, is uitgewerkt. Dat zou teveel gevergd zijn. Men mag al blij zijn, omdat men het zover heeft kunnen brengen, dat deze oude jaarsdag zonder bloedvergieten op welk slagveld dan ook gevierd kan worden. Naar de mens gesproken is dat te danken aan twee mannen, die als het ware samen aan het ziekbed van deze wereld hebben gestaan: Men dès-France, de premier van Frankrijk, en Tsjoe En-Lai, de minister van Buitenlandse Zaken van communistisch China. Beiden hadden in de politiek van hun land wel hun sporen verdiend, maar beiden waren nog maar nauwelijks naar buiten opgetreden. In Genève hebben zij elkaar ontmoet. De Fransman wist wat hij wilde en de Chinees wist dat ook. Zij zijn tot overeenstemming kunnen komen en dat is het keerpunt in Indo-China geweest. Wel waren daar ook de andere groten: Molotov aan de ene kant en Eden aan de andere zijde, maar die twee hebben meer de rol van verzoeners gespeeld de Fransman en de Chinees, die beiden rechtstreeks bij het conflict betrokken waren, waren de hoofdpersonen. Zij hebben hun stempel gedrukt op het verloop van zaken van dit jaar. Daarmee is de wereld een stap vooruit gekomen ongetwijfeld. Maar als men ziet welke kwesties er nog allemaal liggen slaat de mens de schrik om het hart. Zullen deze beide heelmeesters ook hieraan iets kun nen doen? Het is een vraag die men zich thans mag stellen. X Ta de eerste wereldoorlog is in Genève het Volkenbonds- I paleis verrezen, symbool van de wil tot samenwerking in deze wereld. En niet ver van deze stad, in Straats burg, verrees na de tweede wereldoorlog het paleis van het Verenigd Europa, symbool van de wil tot samenwerking in dit werelddeel. Daar in Genève zijn vele idealen de bodem ingeslagen: de samenwerking bleek niet in staat een wereldcrisis te voor komen, die millioenen armoede en ellende bracht; en wat er nog aan hoop restte werd door de hand van Hitler weg gevaagd. Er was maar een twintigtal jaren voor De ontwikkeling der dingen gadeslaand en voorbeeld voor ogen, Vraagt men zich af, wat er van dat Straatsburg-gebouw...! RIE LETTERS hebben in het afgelopen jaar een haast magische klank gekregen in de wereld: P.M.F., de initialen van Frankrijks premier Pierre Mendès- France. En met de grootste verba zing vraagt men zich af waar deze kleine man met zijn norse, haast snauwerige gezicht en zijn afsto tende manieren, de moed vandaan haalt om die kliek, die Frankrijk haast aan de rand van de afgrond heeft gebracht, te trotseren en bovendien nog de groten dezer aar de, die Frankrijk nog altijd wel als een der „collega-groten” behandel den, maar er nauwelijks meer reke ning mee hielden, zijn wil voor te schrijven! Want dat doet Pierre Mendès-France: hij weet wat hij wil en hij gaat daarbij voor nie mand opzij! Men kan om die vervaging van het Europa-ideaal treu ren, maar men kan er op dit ogenblik niets aan verande ren. Moet men dan die gedachte maar in een museum op bergen? Zoals men de gedachte aan een werkelijk-functione- rende Volkenboi d heeft moeten prijs geven? Neen! Een op tal van punten sa menwerkend Europa dat desondanks be staat uit vrije lan den, blijft ons lok ken als een ideale situatie. Maar men zal geduld moeten oefenen. En men zal moeten kunnen aantonen dat die samenwerking ook tastbare voordelen biedt. Want zo is deze wereld im mers V’

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1954 | | pagina 11